సులభశైలిలో పవిత్ర ఖుర్ఆన్ - మౌలానా అబ్దుస్సలామ్ ఉమ్రీ గారి మరియు మౌలానా జాకిర్ ఉమ్రీ గారి అహర్నిశల కృషి ఫలితంగా పూర్తి అయింది. అల్లాహ్ వారి కృషిని స్వీకరించుగాక. ఈ ఖుర్ఆన్ వ్యాఖ్యానానికి విశ్వవిఖ్యాత తఫ్సీర్లు అయిన తఫ్సీర్ ఇబ్నె కథీర్, మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్ గారి తర్జుమానుల్ ఖుర్ఆన్, సఊదీ అరబ్ నుండి ప్రచురించబడిన అహ్సనుల్ బయాన్, డా. లుఖ్మాన్ గారి తఫ్సీర్ తైసురుర్రహ్మాన్, మౌలానా అబ్దుర్రహ్మాన్ కీలానీ గారి తైసీరుల్ ఖుర్ఆన్, మౌలానా సనావుల్లా అమృతసరీ గారి తఫ్సీరె సనాయిలను ఆధారంగా చేసుకోవటం జరిగింది. ఇది 30 భాగాలలో ఉంది. https://islamhouse.com/te/books/190775

1. 1
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(1) J#O`« Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞ Jáê~° Hõ$áêjÅ∞_»∞
J~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À
(2) ã¨HõÅ ™È΄`åÅ∂ ã¨HõÅ Ö’HÍÅ#∞ áÈ+≤OKÕ"å_»∞
J~Ú# JÖÏ¡ÇπψH â’aè™êÎ~Ú.
(3) PÜ«∞# J`«ºO`« Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞, Jáê~°
Hõ$áêje.
(4) „ѨuѶ¨Å k<åxH˜ Ü«∞[=∂x.
(5) "Õ∞=Ú x<Õfl P~åkè™êÎ=Ú. x<Õfl ã¨Ç¨Ü«∞O
HÀ~°∞`å=Ú.
(6) h"Õ ã¨<å‡~°æO K«∂Ñ≤OK«∞.
(7) h=Ù J#∞„QÆÇ≤ÏOz# "åi =∂~åæ<Õfl =∂‰õΩ
K«∂ѨÙ. h P„QÆǨxH˜ QÆ∞Ô~·#"åi =∂~åæhfl,
ÃÑ_»^•i Ѩì̃# "åi =∂~åæhfl K«∂Ñ≤OK«‰õΩ.
PÜ«∞`üÅ∞ : 7 J=`«~°} : =∞Hͯ֒
1.JÖòá¶êuǨÏã¨∂~å
q=~°}:
Wk á¶êuÇ¨Ï ã¨∂~å. á¶êuÇ¨Ï Jx ZO^Œ∞‰õΩ JOÏ~°∞ JO>Ë k=º Y∞~üP<£Ö’ Wk =ÚO^Œ∞QÍ =zÛOk.
Hõ#∞Hõ nxx á¶êuÇ¨Ï ã¨∂~å Jx JOÏ~°∞. Wk =∞Hͯ֒ J=`«iOK«|_çOk. nxÖ’ 7 PÜ«∞`üÅ∞ ("åHͺÅ∞)
L<åfl~Ú. Y∞~üP<£ É’^èŒ#Å ™ê~°O nxÖ’ LOk QÆ#∞Hõ ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuǨx L=Ú‡Öò Y∞~üP<£ (Y∞~üP<£‰õΩ
=∂`«$Hõ) Jx ‰õÄ_» JOÏ~°∞.
á¶êuÇ¨Ï ã¨∂~å „âı+ª̈`«
XHõ™êi Ǩτ[`ü Lɡ· a<£ HÍÉò (~°l), ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨Å¡ÖϡǨï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞) Z^Œ∞@ ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuǨÏ
ѨiîOK«QÍ, ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ ÃãÅqKåÛ~°∞ : ''Z=i KÕ`«∞Ö’¡<≥·`Õ <å „áê}ÏÅ∞ L<åflÜ≥∂, PÜ«∞# ™êHΔ̃QÍ,
W@∞=O˜ „âı+ª̈=∞~Ú# ã¨∂~å Y∞~üP<£Ö’ `«Ñ¨Ê, `Ò~å`ü, WOrÖò, [|∂~üÅÖ’ ‰õÄ_» J=`«iOK«|_»ÖË^Œ∞. Jk
ã¨|=ÙÖò =∞™êh (U_»∞ PÜ«∞`üÅ∞ QÆÅk) =∞iÜ«Ú JÖÏ¡ÇπÏ <åÃÑ· J=`«iOѨ*Ëã≤# k=º Y∞~üP<£, JO>Ë á¶êuǨÏ
ã¨∂~å J#fl=∂@. (JǨχ^£)
1. JÖò á¶êuǨÏ
1
7

2. 2
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
ã¨∂~°`«∞ã¨ûÖÏ`ü:
ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuǨωõΩ ã¨∂~°`«∞ã¨ûÖÏ`ü J<Õ ¿Ñ~°∞ ‰õÄ_® LOk. JO>Ë #=∂*ò HÀã¨O J=ã¨~°O J~Ú#
ã¨∂~å. ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨Ï ÖËx^Õ Z=i #=∂*ò 㨄Hõ=∞O HÍ*ÏÅ^Œ∞. W=∂"£∞ =∞iÜ«Ú =ÚYÎnÅ∞ JO^Œ~°∂
á¶êuÇ¨Ï ã¨∂~å ѨiîOK«_»O J=ã¨~°O.
MÏÅ ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡Ç≤Ï ÖÏ ã¨ÖÏ`« e =∞Å¡"£∞ Ü«∞Mò~° aá¶êuǨÏuÖò H˜`åÉò (|∞MÏs – ǨÏ.<≥O.714).
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ÃãÅqKåÛ~°∞ : ''ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨Ï Ñ¨iîOK«x "åx #=∂*ò JOwHõiOK«|_»^Œ∞. Ǩτ[`ü
LÉÏ^Œ a<£ ™êq∞`ü (~°l) LÖË¡Y#O „ѨHÍ~°O, ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ѷ¨[~ü #=∂*ò KÕ~Úã¨∞ÎO_»QÍ, PÜ«∞# (ã¨)‰õΩ
d~å`ü (Ѩ~î°#O)Ö’ W|ƒOk HõÅ∞QÆ™êyOk. (ZO^Œ∞HõO>Ë ã¨Ç¨ÉÏ (~°l) PÜ«∞# "≥#∞Hõ Ѩiîã¨∞Î<åfl~°∞). #=∂A
=ÚyOK«∞H˘x PÜ«∞# (ã¨) ã¨Ç¨ÉÏÅ#∞ J_çQÍ~°∞ : ''g∞~°∞ W=∂"£∞ "≥#∞Hõ Ѩiîã¨∞Î<åfl~å?—— JO^Œ∞‰õΩ "å~°∞
''J=Ù#∞—— Jx J<åfl~°∞.
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ã¨Ç¨ÉÏ (~°l)Å`À WÖÏ J<åfl~°∞ : ''g∞~°∞ W=∂"£∞ "≥#∞Hõ Ug∞ K«^Œ=HõO_ç. J~Ú`Õ
ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨Ï =∂„`«O `«Ñ¨ÊHõ ѨiîOK«O_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë á¶êuÇ¨Ï ã¨∂~° K«^Œ=x^Õ Z=i #=∂E 㨄Hõ=∞O
HÍ^Œ∞. (J|∂^•=Ó^£, ui‡r, #™ê~Ú)
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨Å¡ÖϡǨï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞) WÖÏ ÃãÅqKåÛ~°∞ : ''Z=~°~Ú`Õ #=∂*ò KÕâß~À, JO^Œ∞Ö’
L=Ú‡Öò Y∞~üP<£ JO>Ë á¶êuÇ¨Ï ã¨∂~å ѨiîOK«HõáÈ`Õ P #=∂A <åã≤~°HõO, <åã≤~°HõO, <åã≤~°HõO WOHÍ
Jã¨OѨÓ~°‚=Ú.——
''"Õ∞=Ú W=∂"£∞ "≥#∞Hõ L#flѨC_»∞ Uq∞ K≥Ü«∂ºe?—— Jx Ǩτ[`ü J|∂ ǨïÔ~·~å (~°l)#∞ J_»∞QÆQÍ,
PÜ«∞#, ["åaKåÛ~°∞, ''g∞~°∞ =∞#ã¨∞Ö’ á¶êuÇ¨Ï ã¨∂~å K«^Œ∞=ÙHÀO_ç—— ZO^Œ∞HõO>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ WÖÏ P^ÕtOz#@∞¡
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ^•fi~å <Õ#∞ q<åfl#∞.
<Õ#∞ #=∂*ò#∞ <å‰õÄ <å ^•ã¨∞xH˜ =∞^茺 K≥i ã¨QÆO ѨOz"Õâß#∞. <å ^•ã¨∞_»∞ 'JÖòǨÏ=ÚÌeÖÏ¡Ç≤Ï ~°aƒÖò
PÅg∞<£— J#flѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ ^•xH˜ |^Œ∞e™êÎ_»∞. ''ǨÏ=∞Ìh ~°cƒ—— ''<å ^•ã¨∞_»∞ <å ™È΄`«O KÕâß_»∞——, ^•ã¨∞_»∞
'J„~°Ç¨‡x„~°Ç‘ÏO— Jx J#flѨC_»∞ 'J™êfl JÅÜ«∞º JcÌ— JOÏ_»∞. ^•ã¨∞_»∞, '=∂eH˜ Ü«∞øq∞nÌ<£— Jx J#flѨC_»∞,
''=Ú[˚^Œh Jcƒ—— (<å ^•ã¨∞_»∞ <å Ѷ¨∞#`«#∞ "≥Å¡_çOKå_»∞) Jx JÖÏ¡ÇπÏ |^Œ∞e™êÎ_»∞. ^•ã¨∞_»∞ 'WÜ«∂ºHõ
#J|∞^Œ∞ = WÜ«∂ºHõ #ãÎ̈~¸<£— Jx J#flѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ 'Ǩ*Ï Éˇ·h = ɡ·# JÉòn = JÉòn =∂™êÖò— (D
XѨÊO^ŒO <å‰õÄ <å ^•ã¨∞x =∞^茺 L#flk. <å ^•ã¨∞_»∞ J_çy#^ŒO`å J`«_ç HÀã¨O LOk) Jx JÖÏ¡ÇπÏ
|^Œ∞e™êÎ_»∞. <å ^•ã¨∞_»∞, ''WÇπÏk#ãπ ã≤~å`«Öò =ÚãÎ̈v"£∞ ã≤~å`«Å¡r# J<£J"£∞`« JÖˇ·Ç≤Ï"£∞ ÔQ·iÖò =∞Q∑Ea
JÖˇ·Ç≤Ï"£∞ =Å*Ï˚b¡<£—— J#flѨC_»∞ 'Ǩ[Öò JÉòn =Öò JÉòn =∂™êÖò— (Wk <å ^•ã¨∞_ç HÀã¨"Õ∞. WOHÍ <å
^•ã¨∞_»∞ J_çy#^ŒO`å J`«_çH˜ Åaèã¨∞ÎOk— Jx JÖÏ¡ÇπÏ |^Œ∞e™êÎ_»∞. (ã¨Ç‘ÏÇπÏ =Úã≤¡O – ǨÏ.<≥O.580) Pg∞<£ :
JOwHõiOK«∞.
á¶êuÇ¨Ï ã¨∂~å z=iÖ’ Pg∞<£ Jx ѨeˆH q+¨Ü«∞OÖ’ „Ѩ=HõÎ (ã¨) QÆì̃QÍ `åH©^Œ∞ KÕâß~°∞. ^•x „âı+ª̈`«#∞
q=iOKå~°∞. Hõ#∞Hõ W=∂"£∞ =∞iÜ«Ú =ÚYÎnÅ∞ „Ѩu XHõ¯~°∂ Pg∞<£ Jx ѨeHÍe. ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ([ǨÏs
#=∂*òÅÖ’) aQÆæ~°QÍ Pg∞<£ Jx ѨeˆH"å~°∞. ã¨Ç¨ÉÏÅ∞ ‰õÄ_® ѨeˆH"å~°∞. nO`À =∞ã≤˚^≥ #|g (ã¨) „Ѩu^èŒfixOKÕk
(Wɡfl=∂[, |∞MÏs). HÍ|ì̃ aQÆæ~°QÍ Pg∞<£ ѨÅHõ@O ã¨∞#fl`≥ ~°ã¨∂Öò (ã¨) =∞iÜ«Ú ã¨Ç¨ÉÏÅ q^è•#O. Pg∞<£
JO>Ë J~°÷O, ã‘fiHõiOK«∞ JO>Ë F JÖÏ¡ÇπÏ! "Õ∞=Ú KÕã≤# ^Œ∞P#∞ ã‘fiHõiOK«∞ Jx ÉèÏ=O. (ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs –
H˜`å|∞ã¨ûÖÏ`ü)
1. JÖò á¶êuǨÏ

3. 3
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuǨωõΩ ã¨∂~°`«∞+≤¬á¶ê J<Õ ¿Ñ~°∞ ‰õÄ_® LOk. ^•~°q∞Ö’ Ǩτ[`ü J|∂ ã¨~¸^£ Y∞„n (~°l)
LÖË¡Y#OÖ’ ''ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨Ï Jxfl ~°HÍÅ qëêʼnõΩ q~°∞QÆ∞_»∞—— Jx LOk. WOHÍ P ã¨∂~å‰õΩ ã¨∂~°`«∞„~°dÜ«∞
J<Õ ¿Ñ~°∞ ‰õÄ_® LOk. Ǩτ[`ü J|∂ ã¨~¸^£ (~°l) áê=Ú HÍ@∞‰õΩ QÆ∞~°~Ú# =ºHÎ̃ÃÑ· á¶êuÇ¨Ï ã¨∂~å ѨiîOz
T^ŒQÍ J`«_»∞ ã¨fiã¨÷`« á⁄O^•_»∞. (`«Ñ¶‘û~ü WɡflHõã‘~ü). ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨Ï XHõ ^Œ∞P („áê~°÷#). |Y~å ã¨∂~å
#∞O_ç J<£ <åãπ =~°‰õΩ Ñ¨ÓiÎ Y∞~üP<£ P ^Œ∞P‰õΩ ["å|∞. WÇπÏk#ã≤û~å`«Öò =ÚãÎ̈v"£∞ (F „ѨÉèí∂! =∂‰õΩ
ã¨<å‡~°æO K«∂ѨÙ) J#fl^Õ ^Œ∞P. ã¨<å‡~°æOÖ’x ã¨∞QÆ∞}O U=∞O>Ë ^•x ^•fi~å WǨÏÖ’HõOÖ’ q[Ü«∞O Åaèã¨∞ÎOk.
Ѩ~°Ö’HõOÖ’#∂ =ÚHÎ̃ Åaèã¨∞ÎOk.
k=º Y∞~üP<£ É’^èŒ#Å∞ ã¨<å‡~°æO K«∂ѨÙ`å~Ú. k=º Y∞~üP<£Ö’ ã≤~å`≥ =ÚãÎ̈v"£∞ (ã¨<å‡~°æO) Ü≥ÚHõ¯
q=~°} LOk. ^•x ã≤^•úO`åÅ∞, ã¨∂„`åÅ∂ q=iOK«|_®¤~Ú. ¿ãflǨÏ=Ú, SHõ=∞`åºxfl k=º Y∞~üP<£ ã¨<å‡~°æO
JO@∞Ok. =∞i =∞#Ö’ ¿ãflǨÏO, SHõ=∞`«º=Ú H˘~°=_®¤~Ú.
==∞<£ Ü«∞º`«ã≤"£∞ aÖÏ¡Ç≤Ï Ñ¶¨Y^£ Ǩï^£Ü«∞ WÖÏ ã≤~åu=Ú‡ã¨Îv"£∞. Ü«∂ JܫںǨÏÅ¡r# P=∞#∞`«ÎY∞ÖϡǨÏ
ǨÏYö`«∞MÏuÇ‘Ï =ÖÏ `«=¸`«∞#fl WÖÏ¡ = J<£`«∞"£∞ =Úã≤¡=¸<£. = `«ã≤=¸ aǨÏa¡ÖÏ¡Ç≤Ï [g∞J=fi ÖÏ`«Ñ¶¨„~°Y∂
=*ò‰õΩ~°∂xJ=∞`«ÖÏ¡Ç≤Ï JÖˇ·‰õΩ"£∞ W*ò ‰õΩ<£`«∞"£∞ J^• J<£ Ѷ¨JšѶ¨ ɡ·# Y∞Å∂a‰õΩ"£∞ Ѷ¨Jãπ|ÇπÏ`«∞"£∞ ax=∞u
Ç‘Ï WMÏfi<å, = ‰õΩ<£`«∞"£∞ JÖÏ +¨á¶êǨï„Ѷ¨uq∞‡#<åfli Ѷ¨J<£Y[‰õΩ"£∞ q∞<£Ç¨ Hõ*ÏeHõ Ü«Ú|~Úº#∞ÖϡǨï
ʼnõΩ"£∞ PÜ«∂uÇ‘Ï ÅJÅ¡‰õΩ"£∞ `«`«ÎY∂<£. (Pe W„=∂<£ : 101 – 103).
J#∞"å^ŒO : Z=~°~Ú`Õ ^≥·=^èŒ~å‡xfl ^Œ$_è»OQÍ JO˜ÃÑ@∞ì‰õΩx LOÏ_À xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ J`«xH˜ ã¨<å‡~°æO
K«∂Ѩ|_çOk. (JO>Ë J`«_çH˜ ã¨<å‡~°æO ÅaèOz#>Ë¡). qâßfiã¨∞ÖÏ~å! ^≥·"åxH˜ ZO`«QÍ ÉèíÜ«∞Ѩ_®Ö’ JO`«QÍ#∂
ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç. „áê}O áÈÜÕ∞O`« =~°‰õÄ =Úã≤¡OQÍ<Õ LO_®e ã¨∞=∂! g∞~°O^Œ~°∂ HõÅã≤ ^≥·=^èŒ~°‡O J<Õ „`å˜x
^Œ$_è»OQÍ Ñ¨@∞ìHÀO_ç. qÉèË^•Å‰õΩ Ö’#∞ HÍHõO_ç. g∞ÃÑ· Hõey# ^≥·"å#∞„QÆǨxfl QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀO_ç. g∞~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O
XHõiH˘Hõ~°∞ â◊„`«∞=ÙÅ∞QÍ L#flѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ g∞ ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’ „¿Ñ=∞#∞ xOáê_»∞. PÜ«∞# ^•HΔ̃}ºO =Å¡ g∞~°∞
™È^Œ~°∞Å∞ J~ÚáÈÜ«∂~°∞. g∞~°∞ Jyfl QÆ∞O_®xH˜ ^ŒQÆæ~° ^•HÍ áÈÜ«∂~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ q∞=∞‡efl ~°HΔ̃OKå_»∞. WOHÍ D
q^èŒOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ `«# P^ÕâßÅ#∞ q=i™êÎ_»∞. `«^•fi~å g∞~°∞ ã¨<å‡~°æO á⁄O^•Åx.
ÃÑ·# K≥ѨÊ|_ç# PÜ«∞`üÅÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ ÃãÅqKåÛ_»∞ : ''=Úã≤¡=ÚÖÏ~å! JO^Œ~°∂ UHõO J~ÚáÈO_ç. g∞Ö’
SHõ=∞`«ºO, UH©ÉèÏ=O LO_®e. W^Õ ã≤~å`≥ =ÚãÎ̈v"£∞, W^Õ ã¨<å‡~°æ=Ú.
<Õ_»∞ „ѨѨOK« =Úã≤¡=ÚÅ∞ qѶ¨Å∞~°∞ HÍ=_®xH˜ HÍ~°}O "åiÖ’ SHõ=∞`«ºO, UH©ÉèÏ=O ÖËHõáÈ=_»"Õ∞.
â◊„`«∞=Ù q[Ü«∞OÖ’x Q˘Ñ¨Ê ~°Ç¨Ï㨺O =Úã≤¡OÅ qÉèË^•ÖË. U ~ÀA#~Ú`Õ =Úã≤¡OÅ∞ ã¨OѶ¨∞˜`«O J~ÚáÈ`å~À
P ~ÀA #∞O_Õ "å~°∞ ã¨Ñ¶¨Å∞~°∞ HÍQÆÅQÆ∞`å~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ qÉèË^•Å#∞, peHõÅ#∞ Jyfl`À áÈÖÏÛ_»∞. XHõ WO˜H˜
xѨC JO@∞‰õΩO>Ë Jk P WO˜x ^ŒQÆúO KÕã≤ "Õã¨∞ÎOk. J^Õq^èŒOQÍ XHõ *ÏuÖ’ qÉèË^•Å∞, peHõÅ∞ U~°Ê_ç`Õ
Jk ã¨OѨÓiÎQÍ ã¨~°fi <åâ◊#O J~ÚáÈ`«∞Ok.
D<å_»∞ ^≥·=u~°™ê¯~°∞Å∞, =Ú„+≤‰õΩÅ∞ UHõO J=Ù`«∞<åfl~°∞. =Úã≤¡OÅ∞ UHõO ZO^Œ∞‰õΩ HÍÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞?
=Úã≤¡OÅ∞ ‰õÄ_» UHõO HÍ"åe.
JÖÏ¡=∂ WMòÉÏÖò (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) ZO`« ÉÏQÍ K≥áêÊ_»∞ : =Ú#Ѷ≤Êù`ü UH± ÃÇ·Ï Wãπ M’"£∞ H© ã¨∞Mò™ê<£ cè UH±, UH±
Ç‘Ï ã¨ÉòHÍ #c, n<£ cè D=∂<£ cè UH±. ǨÏ~°"£∞ áêH± cè JÖÏ¡ÇπÏ cè Y∞~üP<£ cè UH±, Hͺ |_ô ÉÏ`ü nä Ǩϟ`Õ *’
=Úã¨Öχñ cè UH±, Ѷ≤~°Y |OnÃÇ·Ï HõÇ‘Ï B~ü HõÇ‘Ï *Ï`Õ ÃÇ·Ï, Hͺ [=∂<≥ "≥∞ Ѩ#Ñπ<ÕH© Ü«∞Ç‘Ï ÉÏ`Õ ÃÇ·Ï?
1. JÖò á¶êuǨÏ

4. 4
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
J#O`« Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞ Jáê~° Hõ$áêjÅ∞_»∞ J~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À
JÖò |Y~å ã¨∂~å ѨiK«Ü«∞O
Wk =∞n<åÖ’ J=`«iOz# ã¨∂~å, WO^Œ∞Ö’ 286 PÜ«∞`üÅ∞ L<åfl~Ú. ^≥·=„Ѩ=HõΠǨτ[`ü =ÚǨÏ=∞‡^£
ã¨Å¡ÖϡǨï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ Ç≤Ï„[`ü KÕã≤ =∞n<å‰õΩ `«~°e "≥o§#ѨC_»∞ D ã¨∂~å J=`«iOzOk.
''Ü«¸^Œ∞ÖÏ~å! k=º Y∞~üP<£#∞, Ǩτ[`ü =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)#∂ qâ◊fiã≤OK«O_ç. WO^Œ∞Ö’<Õ g∞‰õΩ "Õ∞Å∞
LOk—— Jx D ã¨∂~åÖ’ =ÚYºOQÍ Ü«¸^Œ∞Å#∞ ã¨OÉ’kèOK«_»O [iyOk. HÍx Ü«¸^Œ∞Å∞ qâ◊fiã≤OK«ÖË^Œ∞.
ÃÑ·QÍ l`«∞ÎÅ=∂i`«#O, =OK«#, "≥∂ã¨O, P_ç#=∂@ `«Ñ¨Ê@O, „áêѨOzHõ "åº"≥∂ǨÏO, Jq^èÕÜ«∞`« „Ѩ^Œi≈OKå~°∞.
JO^Œ∞ˆH JÖÏ¡ÇπÏ =Úã≤¡OÅ#∞ Ü«¸^Œ∞Å JÅ"å@∂¡, PKå~åÅ#∞, "åi #_»=_çHõ#∞ J=ÅOaOK«~å^Œx
LѨ^ÕtOKå_»∞. D LѨ^Õâßxfl áê˜OK«HõáÈ`Õ, #+¨ìO á⁄O^ŒQÆÅ~°∞ Jx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞.
JÖò |Y~å ã¨∂~å „âı+ª̈`«
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ÃãÅqKåÛ~°∞, ''ã¨∂~°Ü≥∞ |Y~å, ã¨∂~°Ü≥∞ PÖˇ W„=∂<£ K«k"Õ "åiÃÑ· JOu=∞ k#O<å_»∞
h_» HõeÊ™êÎ~Ú——. P ~ÀA 50 "ÕÅ ã¨O=`«û~åʼnõΩ ã¨iѨ_Õ ~ÀA, ã¨∂~°∞º_»∞ =∞# `«Å‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ LOÏ_»∞.
ZO_»‰õΩ „Ѩ[Å∞ =∞Å =∞Å =∂_»∞`«∂ LOÏ~°∞. (=Úã≤¡O, `«Ñ¶‘û~ü ã¨`åÎs) ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ÃãÅqKåÛ~°∞, ''|Y~å
ã¨∂~å#∞ K«^Œ=O_ç, ZO^Œ∞HõO>Ë nxfl <Õ~°∞ÛHÀ=_»O, K«^Œ=@O â◊√Éèí„Ѩ^ŒO, K«^Œ=HõáÈ=_»O x~åâ◊‰õΩ QÆ∞i
KÕã¨∞ÎOk.—— (=Úã≤¡O–ǨÏ.<≥O.1337). JO>Ë dÜ«∂=∞`ü <å_»∞, ^•xfl K«kq# "åiH˜ L#fl`« ™ê÷<åÅ∞ ÅaèOz,
Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê |Ǩï=∂<åÅ∞ ÅaèOK«QÍ, K«^Œ=x"å_»∞, ''JÜ≥∂º! ^•xfl <Õ<≥O^Œ∞‰õΩ K«^Œ=HõáÈux, XHõ"Õà◊ K«kq
^•x É’^èŒ#Å „ѨHÍ~°O PK«iOz LO>Ë <Õ#∞ ‰õÄ_® „ѨuѶ¨ÖÏxfl, ѨÙ}Ϻxfl á⁄Ok LO_Õ"å}˜‚ Hõ^•!—— Jx
qKåi™êÎ_»∞ (`«Ñ‘û~ü ã¨`åÎs). ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ÃãÅqKåÛ~°∞, ''|Y~å ã¨∂~å k=º Y∞~üP<£‰õΩ =¸Ñ¨Ù~°O ÖÏO˜k.
L#fl`« ™ê÷#O QÆÅk. P ã¨∂~å Ü≥ÚHõ¯ XH˘¯Hõ¯ PÜ«∞`ü`À áê@∞ Z#ÉèíÜÕ∞ºã≤ ^≥·=^Œ∂`«Å∞ J=`«iOKÕ"å~°∞.
JO^Œ∞Ö’ PÜ«∞`«∞Öò ‰õΩsû ‰õÄ_» LOk. Jk ^≥·=Ñ‘~î°O (J~ü¬) „H˜Ok #∞O_ç J=`«iOzOk. (`«Ñ¶‘û~ü Wɡfl Hõã‘~ü)
=Úã¨fl^£ JǨχ^£, ui‡l, #™ê~Ú (ǨÏnã¨∞ „QÆO^ä•Å∞) Ö’x LÖË¡Y#OÖ’ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ÃãÅqKåÛ~°∞,
''g∞ Wà◊§#∞ â◊‡âß# "å˜HõQÍ KÕã¨∞HÀHõO_ç. ã¨∂~°Ü≥∞ |Y~å K«^Œ=|_Õ Wà◊§Ö’¡ Ã+·`å<£ „Ѩ"ÕtOK«*ÏÅ_»∞.
(XHõ"Õà◊ WO’¡ Ã+·`å<£ ÖË^• l<£ „ѨÉèÏ=O LO>Ë Jk ‰õÄ_» ^Œ∂~°O J~ÚáÈ`«∞Ok). XHõ Ãã·<åºxH˜, ã¨∂~°Ü≥∞
|Y~å HõO~î°ã¨÷O KÕã≤# =ºHÎ̃x PÜ«∞# (ã¨) <åÜ«∞‰õΩ_»∞QÍ xÜ«∞q∞OKå~°∞. D ã¨∂~åÖ’ P=Ù‰õΩ ã¨O|OkèOz#
XHõ ã¨OѶ¨∞@# „Ѩ™êÎqOK«|_ç#O^Œ∞=Å¡ D ã¨∂~å#∞ |Y~å ã¨∂~å JOÏ~°∞.
Ǩτ[`ü =¸™ê (J) HÍÅOÖ’ XHõ W„™ê~¸bÜ«Ú_»∞ ǨÏ`«º QÍqOK«|_®¤_»∞. ǨÏO`«‰õΩ_»∞ Z=~À `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞.
„Ѩ[Å∞ =¸™ê (J) =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ =¸™ê (J)‰õΩ =Ç‘Ï ^•fi~å `≥eÜ«∞Ѩ~åÛ_»∞, ''„Ѩ[Å∞ XHõ P=Ù#∞
l|ÇπÏ KÕÜ«∂e. ^•x =∂Oã¨O XHõ =ÚHõ¯#∞ fã¨∞H˘x â◊=OÃÑ· H˘_ç`Õ ^≥·"å[˝`À P =∞$`«∞_»∞ „|uH˜OѨ|_»`å_»∞.
`«##∞ K«OÑ≤# "åÔ~=~À `≥eÜ«∞*Ë™êÎ_»∞.—— D ã¨OѶ¨∞@# ^•fi~å JÖÏ¡ÇπÏ K«xáÈ~Ú# `«~åfi`« uiy „|uH˜OK«QÆÅ_»x
~°∞A=Ù J~ÚºOk.

5. 5
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
PÜ«∞`üÅ∞ : 286 J=`«~°} : =∞n<åÖ’
2.JÖò|Y~åã¨∂~å
J#O`« Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞ Jáê~° Hõ$áêjÅ∞_»∞ J~Ú#
JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À
q=~°}:
k=º Y∞~üP<£ JÖÏ¡ÇπÏ „QÆO^äŒO. =∂#=ÙÅO^ŒiH© ã¨<å‡~°æO K«∂ѨÙ`«∞Ok. J~Ú`Õ Y∞~üP<£ q+¨Ü«∂ÅÃÑ·,
^•x É’^èŒ#ÅÃÑ· ^≥·"åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ"å~°∞ =∂„`«"Õ∞ PK«i™êÎ~°∞. q∞ye#"å~°∞ Y∞~üP<£ K«∂¿Ñ =∂~åæxfl =^Œe,
=∞<À"åOKè«Å∞ K«∂¿Ñ =∂~°æO ÖË^• `å`«=Ú`åÎ`«Å∞ K«∂Ñ≤# =∂~°æOÃÑ· #_»∞™êÎ~°∞.
J*Ï<£ ^•fi~å JO^ŒiH© #=∂A HÀã¨O Ñ≤Å∞Ѩ٠W=fi|_»∞`«∞Ok. HÍx JO^Œ~°∂ #=∂A KÕÜ«∞_®xH˜
~å~°∞. ˆH=ÅO ^≥·"åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ"å~°∞ =∂„`«"Õ∞ =™êÎ~°∞. H©. âı. =∞øÖÏ<å J|∞Öò HõÖÏ"£∞ P*Ï^£ QÍ~°∞ `«~°∞˚=∂#∞Öò
Y∞~üP<£Ö’ =Ú`«Îv<£ (^≥·"åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ"å~°∞) QÆ∞iOz WÖÏ „"åâß~°∞ : ''Ǩï^Œe¡Öò =Ú`«Îv<£—— Y∞~üP<£ ^≥·"åxH˜
ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ =∂#=ÙʼnõΩ ™êѶ¨ÅºO, Q“~°"åÅ =∂~åæxfl `≥~°∞ã¨∞ÎOk. rq`«OÖ’x Jxfl q+¨Ü«∂ÅÖ’ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ
=∞#∞+¨μefl =∞#O K«∂ã¨∞ÎOÏ=Ú. H˘O^Œi ã¨fiÉèÏ"åÅ∞ *ÏQÆ~°∂Hõ`«`À LOÏ~Ú. =∞iH˘O^Œiq x~°¡HõΔ º ã¨fiÉèÏ"åÅ∞.
*ÏQÆ~°∂Hõ ã¨fiÉèÏ=ÙÅ∞ „Ѩu q+¨Ü«∞OÖ’ Pz`«∂z J_»∞QÆ∞"Õ™êÎ~°∞. =∞Op K≥_»∞Å qK«HõΔ} áꘙêÎ~°∞. ^èŒ~å‡
^èŒ~å‡Å#∞ QÆ=∞x™êÎ~°∞. U q+¨Ü«∞OÖ’<≥·`Õ ^Àëêxfl HõxÃÑ_»`å~À ^•xfl q_çzÃÑ_»`å~°∞. ^ÕxÖ’<≥·`Õ "Õ∞Å∞#∞
K«∂™êÎ~À ^•xx J=ÅOa™êÎ~°∞. JO^Œ∞‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ x~°¡HõΔ ºÑ¨~°∞Öˇ·# "åi ã¨fiÉèÏ"åÅ∞ ѨQÍæÅ∞ ÖËxq. `«=∞‰õΩ
U =∂~°æO #zÛ`Õ ^•<Õfl J#∞ã¨i™êÎ~°∞. Jk ^èŒ~°‡"≥∞ÿ#k HÍ"åeû# ѨxÖË^Œ∞. U Ѩx "åiH˜ `Àz`Õ ^•xfl
KÕã≤"Õ™êÎ~°∞. Jk ã¨`«º=O`«O HÍ=Åã≤# ѨxÖË^Œ∞. U PǨ~°O Z^Œ∞@‰õΩ =¿ãÎ ^•xx u<Õ™êÎ~°∞. Jk ǨÏÖÏÖò
HÍ#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ^èŒ~°‡O–J^èŒ~°‡O, =∞Op–K≥_»∞, ~°∞A=Ù J~Ú<å, ~°∞A=Ù ÖËHõáÈ~Ú<å ^Õhfl "å~°∞ ÅHõΔ ºÃÑ@ì~°∞.
U Ѩiã≤÷u#~Ú`Õ =∞#O WHõ¯_» ''*ÏQÆ~°∂Hõ`«—— JO@∞<åfl"≥∂ ^•x<Õ k=º Y∞~üP<£ ''`«MÏfi——`À
Jaè=i‚OzOk. =Ú`«Îv (^≥·=cèuѨ~°∞_»∞) J~Ú#"å_»∞ `«# PÖ’K«#, PK«~°}Ö’¡ x~°¡HõΔ ºO =Ç≤ÏOK«Hõ, „Ѩu
(1) JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞ (2) Wk JÖÏ¡ÇπÏ „QÆO^äŒO.
WO^Œ∞Ö’ U=∂„`«O J#∞=∂<åxH˜ P™ê¯~°O ÖË^Œ∞.
Wk ^≥·"åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ "åiH˜ =∂~°æ^Œ~°≈#O
KÕã¨∞ÎOk. (3) "å~°∞ JQÀK«~° q+¨Ü«∂Å#∞
qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞. #=∂A#∞ ã≤÷~°Ñ¨~°KÕ "å~°∞.
WOHÍ "Õ∞=Ú „Ѩ™êkOz# ™⁄=Ú‡ #∞O_ç
Y~°∞ÛÃÑ_»`å~°∞. (4) hÃÑ· J=`«iOK«|_ç# ^•xh
(Y∞~üP<£#∞) h‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO J=`«iOK«|_ç#
„QÆO^ä•Å#∞ qâ◊fiã≤™êÎ~°∞, WOHÍ Ñ¨~°Ö’HÍxfl
^Œ$_è»OQÍ #=Ú‡`å~°∞. (5) gˆ~ `«=∞ „ѨÉèí∞=Ù `«~°Ñ¶¨Ù
#∞O_ç ã¨<å‡~°æOÃÑ· L<åfl~°∞. ã¨Ñ¶¨Å∞Ô~·# "å~°∞ gˆ~.

6. 6
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
q+¨Ü«∂xfl ã¨Ô~·# q^èŒOQÍ „QÆÇ≤ÏOz PK«iOKÕ „â◊^Œú Hõey LOÏ_»∞. K≥_»∞ #∞Oz #ëêì#∞flO_ç `«Ñ≤ÊOK«∞HÀQÀ~°`å_»∞.
=∞Op K≥_»∞Å â’^èŒ# Hõey LOÏ_»∞. W@∞=O˜ "åˆ~ ^èŒ~°‡É’^èŒ`À „ѨÜ≥∂[#O á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞, ã¨Ñ¶¨Å∞~°∞
HÍQÆÅ~°∞ Jx k=º Y∞~üP<£ JO’Ok. =Ú`«ÎvÅ∞ J~Ú#"åiH˜ Y∞~üP<£, Jaè=$nú, ã¨Ñ¶¨Å`«Å =∂~°æO K«∂ѨÙ`«∞Ok.
=Ú`«ÎvÅ∞JO>ËZ=~°∞?
Ǩτ[`ü Lɡ·, Ǩτ[`ü L=∞~ü`À =Úà◊§^•iÖ’ ZÖÏ #_»∞™êÎ~°∞? Jx J_»QÍæ, Ǩτ[`ü L=∞~ü (~°l)
ã¨=∂^è•#OQÍ, ''=Úà◊§^•iÖ’ *Ï„QÆ`«ÎQÍ =Úà◊§#∞ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO@∂ #_»∞™êÎ#∞—— J<åfl~°∞. JO^Œ∞‰õΩ Ç¨Ï„[`ü
Lɡ·, ''`«MÏfi—— JO>Ë W^Õ—— Jx |^Œ∞eKåÛ~°∞.
^è•i‡HõL^•Ç¨Ï~°}
|Y~å ã¨∂~å 3= PÜ«∞`üÖ’ WÖÏ LOk : =Ú`«ÎvÅ~Ú# "å~°∞ #=∂A#∞ ™ê÷Ñ≤™êÎ~°∞. [HÍ`ü K≥e¡™êÎ~°∞,
ZO^Œ∞HõO>Ë ^≥·=ÉèíHÎ̃Ѩ~°∞Å∞ JOu=∞ k# tHõΔ #∞O_ç HÍáê_»|_®Åx HÀ~°∞‰õΩOÏ~°∞. =∞i x~°¡HõΔ ºÑ¨~°∞Å~Ú#
"å~°∞ #=∂A KÕÜ«∞~°∞. [HÍ`ü K≥e¡OK«~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë "å~°∞ Ѩ~°Ö’HõO Ѩ@¡ J„â◊^Œú`À LOÏ~°∞. Ѩ~°Ö’HõO
Ѩ@¡ QÆÅ J„â◊^Œú, x~°¡HõΔ ºO "åiH˜ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ #+ì̈O KÕ‰õÄ~°∞ã¨∞ÎOk.
„áêѨOzHõ L^•Ç¨Ï~°}
W^ŒÌ~°∞ +¨μQÆ~ü ¿ÑÃ+O@∞¡ L<åfl~°∞. XHõ_»∞ K«ÔH¯~° =∞iÜ«Ú fÑ≤ Ѩ^•~å÷ŠѨ@¡ Ѩ`«ºO áꘙêÎ_»∞. Hõ#∞Hõ
J`«_»∞ „ѨÜ≥∂[#O á⁄O^Œ∞`å_»∞. =∞~˘Hõ_»∞ J*Ï„QÆ`«ÎQÍ LO@∂, ÉÏQÍ fÑ≤ Ѩ^•~å÷Å∞ uOÏ_»∞. =∞~°}ÏxH˜
KÕ~°∞= J=Ù`å_»∞. =Ú`«Îv (^≥·=cèuѨ~°∞_»∞) Z=~°O>Ë „áêѨOzHõ #ëêì#∞flO_ç, Ѩ~°Ö’Hõ tHõΔ #∞O_ç
~°HΔ̃OK«∞HÀQÀˆ~"å_»∞. „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ñ≤Ü«∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ ^≥·=cèuѨ~°∞Öˇ·# "åˆ~, LǨï^£ Ü«Ú^ŒúOÖ’ [iy# #ëêìxH˜,
Z^Œ∞Ô~·# JѨ[Ü«∂xH˜ HÍ~°}ÏÅ∞ J<Õfi+≤OKå~°∞.
k=º Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ ÃãÅqKåÛ_»∞, ''g∞~°∞ g∞ <åÜ«∞‰õΩxH˜ Jq^èÕÜ«∞`« K«∂áê~°∞. JO^Œ∞=Å¡ #+ì̈O
HõeyOk.—— ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) 50 =∞Ok ã¨Ç¨ÉÏÅ#∞ XHõKÀ@ xÜ«∞q∞OKå~°∞. "åiH˜ XHõ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ L<åfl~°∞.
ã¨Ç¨ÏÉÏÅ∞, WHõ =ÚO^≥#fl_»∂ <åÜ«∞‰õΩxH˜ Jq^èÕÜ«∞`« K«∂Ѩ=Ú Jx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. P `«~åfi`« "å~°∞
Z@∞"≥o§<å "åiH˜ q[Ü«∞"Õ∞ ÅaèOzOk.
W^Õq^èŒOQÍ ™ê~å~Ú =Å# WǨÏѨ~åÅÖ’ #+ì̈O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx K≥ѨÊ|_»QÍ, „Ñ≤Ü«∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ (~°l)
™ê~å~Ú „`åQÆ_»O =∂x"Õâß~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë "å~°∞ WǨÏѨ~åÅ #+ì̈O #∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞HÀQÀˆ~"å~°∞, QÆ`« Ô~O_»∞
=O^ŒÅ Uà◊§ #∞O_ç „Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ =Úã≤¡OÅ∞ =kèOK«|_»∞`«∞<åfl~°∞. ã¨~°fi<åâ◊#O HÍqOK«|_»∞`«∞<åfl~°∞. 20
UO_»∞¡QÍ W~åH± ã¨~°fi<åâ◊#O KÕÜ«∞|_»∞`ÀOk. W©=Å Já¶ê…x™êÎ<£ ã¨~°fi<åâ◊#O KÕÜ«∞|_çOk. JO^Œ∞‰õΩ =∞#O
^Œ∞ódOK«@"≥∂, P~ÀѨ}Å∞ KÕÜ«∞_»"≥∂ KÕã¨∞ÎOÏO. D Ô~O_»∞ =∂~åæÅ∂ `«¿ÑÊ.
^≥·=cèuѨ~°∞Å∞ ˆH=ÅO P~ÀѨ}Å∞ KÕã¨∂Î ‰õÄ~ÀÛ~°∞. ÃÑ·QÍ D #+¨ìO ZO^Œ∞‰õΩ HõeyO^• Jx PÖ’z™êÎ~°∞.
PÖ’zOz#@¡~Ú`Õ =∞#O ã¨OѶ¨∞˜`«OQÍ ÖË#O^Œ∞=ÖË¡ D #+¨ìO HõeyO^Œx ã¨=∂^è•#O Åaèã¨∞ÎOk.
Hõ#∞Hõ "≥O@<Õ =Úã≤¡OÅ∞ JO^Œ~°∂ ã¨OѶ¨∞˜`«∞Öˇ· `«=∞#∞ `å=Ú â◊„`«∞=ÙÅ ^•_ç #∞O_ç HÍáê_»∞‰õΩOÏ~°∞.
J"≥∞iHÍ q+¨Ü«∞OÖ’ ^•x â◊HÎ̃Ö’x ~°Ç¨Ï㨺O Uq∞’ PÖ’z™êÎ~°∞. J"≥∞iHÍ =^ŒÌ q*Ï˝#Ѩ~°"≥∞ÿ# â◊HÎ̃ LO^Œx
["å|∞ Åaèã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ =Úã≤¡OÅ∞ JO^Œ~°∂ "≥·*Ï˝xHõ ~°OQÆOÖ’ ѨÙ~ÀQÆq∞Oz#@¡~Ú`Õ 25 Uà◊§Ö’
„|Ǩ‡O_»=∞~Ú# â◊HÎ̃QÍ Z^Œ∞QÆ∞`å~°∞. â◊„`«∞=ÙÅ ^•_ç #∞O_ç P`«‡~°HõΔ} KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.

7. 7
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(6) xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ u~°™ê¯~°∞Å#∞ h=Ù
ÉèíÜ«∞ÃÑì̃<å, ÉèíÜ«∞ÃÑ@ìHõáÈ~Ú<å XHõ¯>Ë. "å~°∞
=∂„`«O qâ◊fiã≤OK«~°∞. (7) JÖÏ¡ÇπÏ "åi
ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÃÑ·, "åi K≥=ÙÅÃÑ· =Ú„^Œ "Õ¿ãâß_»∞.
"åi Hõà◊§ÃÑ· `≥~°Ñ¨_çáÈ~ÚOk. "åiHÀã¨O
Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# tHõΔ LOk. (8) =∞iH˘O^Œ~°∞
(HõѨ@∞Å∞), "Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇπÏ#∞, JOu=∞ k<åxfl
qâ◊fiã≤OKåO JOÏ~°∞. "åã¨Î"åxH˜ g~°∞
qâ◊fiã≤OK«ÖË^Œ∞.
(9) g~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞, qâßfiã¨∞Å#∞ "≥∂ã¨yOѨ
K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. Ü«∞^•~å÷xH˜ gˆ~ ã¨fiÜ«∞OQÍ
"≥∂ã¨áÈ`«∞<åfl~°∞. HÍx g~°∞ „QÆÇ≤ÏOK«@O ÖË^Œ∞.
(10) gi ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’ (HÍѨ@º) ~ÀQÆO LOk.
P ~ÀQÍxfl JÖÏ¡ÇπÏ =∞iO`« ÃÑOKå_»∞. giHÀã¨O
^Œ∞óY Éèíi`«"≥∞ÿ# tHõΔ LOk. ZO^Œ∞HõO>Ë g~°∞
Jã¨`«ºO ѨÅ∞‰õΩ`å~°∞.(11) Éèí∂q∞ÃÑ· HõÖ’¡ÖÏxfl
"åºÑ≤OѨKÕÜ«∞HõO_ç Jx gi`À J#flѨC_»∞
''"Õ∞=∞~Ú`Õ ã¨O㨯~°} KÕѨÏìO—— Jx JOÏ~°∞.
(12) *Ï„QÆ`«Î! Jã¨Å∞ HõÖ’¡Å HÍ~°‰õΩÅ∞ gˆ~. HÍx
g~°∞ „QÆÇ≤ÏOK«@O ÖË^Œ∞. (13) g∞~°∞ ‰õÄ_»
qâ◊fiã≤OK«O_ç Jx gi`À J#flѨC_»∞ P =¸~°∞öÅ∞
qâ◊fiã≤Oz#@∞¡QÍ "Õ∞=¸ qâ◊fiã≤OKåÖÏ? Jx
["åa™êÎ~°∞. *Ï„QÆ`«Î! gˆ~ Jã¨Å∞ =¸~°∞öÅ∞. HÍx
P q+¨Ü«∞O giH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞.(14) qâßfiã¨∞Å`À
HõÅã≤#ѨC_»∞ ''"Õ∞=Ú ‰õÄ_® qâßfiã¨∞Å"Õ∞——
JOÏ~°∞. `«=∞ ÃÑ^ŒÌÅ ^ŒQÆæ~°‰õΩ áÈ~Ú#ѨC_»∞,
''"Õ∞=Ú g∞ "≥O>Ë L<åfl=Ú, "åà◊§`À ˆH=ÅO
ѨiǨã¨=∂_»∞`«∞<åfl=Ú—— JOÏ~°∞. (15) JÖÏ¡ÇπÏ
‰õÄ_» "åi`À ѨiǨã¨=∂_»∞`«∞<åfl_»∞. "åi
`«Åa~°∞ã¨∞`«<åxfl =∞iO`« ÃÑOK«∞`«∂
áÈ`«∞<åfl_»∞. (16) Ç≤Ï`«É’^茉õΩ |^Œ∞Å∞
=∂~°æ„Éèí+ì̈`«#∞ Ys^Œ∞ KÕ¿ã"å~°∞ gˆ~. "åiH˜ D
"åºáê~°O ÖÏÉèí™ê˜ HÍ^Œ∞. g~°∞ ã¨<å‡~°æO
á⁄Ok#"å~°∞ HÍÖË^Œ∞.
1
7
1

8. 8
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) q*Ï˝<å~°̊##∞ qkèQÍ KÕÜ«∞=Åã≤# Ѩx Jx ÃãÅqKåÛ~°∞.
JÖÏ¡=∂ Ǩb, `«# „QÆO^äŒO ''=Úã¨^ŒÌÃã Ǩb——Ö’ 100 Uà◊§ „H˜`«O ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞, ''U JÉò |ÇπÏ~À |~üÌ
~°¿ÇÏ ÃÇ·Ï QÆ"åÇ≤Ï, ÔH ÃÇ·Ï WÖò‡"Õ∞ *’ˆ~ ^ŒÃãÎ WÖÏÇ‘Ï——. JO>Ë „ѨK«O_» â◊H˜Î q*Ï˝#OÖ’ LO^Œx „ѨѨOKåxHõO`«˜H©
ã¨Ê+¨ì=∞~ÚOk. XHõ *Ïu Jaè=$kú ™êkèOK«ÏxH˜ 25 Uà◊§ =º=kè KåÅ∞. =∞#O 5 Uà◊§ Ñ≤Å¡"å_çx "≥Ú^Œ˜
`«~°QÆuÖ’ KÕiÊ¿ãÎ Ñ≤.ÃÇÏKü._ç. KÕ¿ãã¨iH˜ Ñ≤Å¡"å_ç =Ü«∞ã¨∞û 25H˜ KÕ~°∞‰õΩO@∞Ok. 25 Uà◊§Ö’ *Ïu
q^•º=O`«=∞=Ù`«∞Ok.
*Ïu ѨÙ~Àaè=$kúH˜ 25 Uà◊√§ KåÅ∞. HÍx =∞#O 200 Uà◊√§ HÀÖ’ÊÜ«∂=Ú QÆ^•. Ô~O_»= „ѨѨOK«
Ü«Ú^ŒúOÖ’ [áê<£ÃÑ· J"≥∞iHÍ ^•_çKÕã≤ [áê#∞‰õΩ f„=#+¨ìO HõeyOzOk. JѨC_»∞ [áê#∞ "å~°∞ PÖ’zOKå~°∞,
`«=∞‰õΩ #+ì̈O HõÅQÆÏxH˜ HÍ~°}O Uq∞˜? J"≥∞iH͉õΩ QÆÅ â◊HÎ̃Ö’x ~°Ç¨Ï㨺O Uq∞˜? q*Ï˝#O HÍ~°}OQÍ
J"≥∞iHÍ q[Ü«∞O ™êkèOzOk J#fl ["å|∞ Åaèã¨∞ÎOk.
„Ѩ[ÅO^Œ~°∂ Ãã·<£û, >ˇHÍflÅr ~°OQÍÅÖ’ „Ѩ"ÕtOz ~å„uO|=à◊√§ Hõ$+≤ KÕÜ«∂Åx [áê<£ K«„Hõ=iÎ
^Õâ◊=∞O`«Ï „ѨHõ˜OKå_»∞.
[ѨhÜ«ÚÅ∞ ˆH=ÅO 25 Uà◊§Ö’ "≥·*Ï˝xHõ ~°OQÆOÖ’ „|Ǩ‡O_»"≥∞ÿ# Jaè=$kúx ™êkèOKå~°∞. <Õ_»∞ „ѨѨOK«OÖ’
[áêhÜ«ÚʼnõΩ Jq∞`« Q“~°=O Åaè™ÈÎOk.
Y∞~üP<£ „ѨHÍ~°O *ÏQÆ~°∂‰õΩÖˇ· "≥∞eˆQ"åiH˜, #ëêì#∞flO_ç `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<Õ "åiH˜ =∂„`«"Õ∞ ã¨HõÅ q[Ü«∂Å∂
ã¨O„áêѨÎ=∞=Ù`å~Ú. #ëêì#∞flO_ç `«Ñ≤ÊOK«∞HÀQÀ~°∞"å~°∞ `«=∞ Ö’áêefl ^Œ∂~°O KÕã¨∞‰õΩOÏ~°∞. =Úã≤¡OÅÖ’ SHõ=∞`«ºO,
q*Ï˝#O, PK«~°}, <≥·uHõ`«Ö’¡ ֒ѨO LOk. =∞#O ã¨OѶ¨∞˜`«∞Å"≥∞ÿ, q*Ï˝#=O`«∞ÅO, HÍ~°º™ê^茉õΩÅO, hu=∞O`«∞ÅO
J~ÚáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ „ѨѨOK«OÖ’ „ѨK«O_»â◊H˜ÎQÍ Z^ŒQÆQÆÅO. Jxfl q^è•Å #ëêìÅ #∞O_ç P`«‡~°HõΔ}
KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å=Ú.
q=~°}:
6 7 : D PÜ«∞`«∞ÅÖ’ u~°™ê¯~°∞Öˇ·# "å~°∞ ^≥·=„QÆO^ä•xfl qâ◊fiã≤OK«~°h, ã¨`åºxfl JOwHõiOK«~°h,
"Õ∞^èŒ`À PÖ’zOK«~°h, Hõà◊§`À ^Œ$ëêìO`åÅ#∞ gH˜ΔOK«~°h, K≥=ÙÅ`À ã¨`«º=K«<åxfl q#~°h `≥eÜ«∞KÕÜ«∞|_»∞`ÀOk.
8 – 16 : "≥Ú^Œ@ =Ú`«ÎvÅ#∞ QÆ∞iOz K≥ѨÊ|_çOk. WѨC_»∞ =Ú<åѶ≤H©<£ (HõѨ@∞Å) QÆ∞iOz
K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk. u~°™ê¯~åxfl ^•zÃјì qâßfi™êxfl „Ѩ^Œi≈OKÕ"å~°∞, "Õ∞Å∞#∞ |Ç≤Ï~°OQÆѨ~°z H©_»∞#∞ ^•zÃÑ>Ëì"å~°∞
HõѨ@∞Å∞. =∞Hͯ֒ z`«Îâ◊√kú QÆÅ"å~°∞ LO_Õ"å~°∞. =∞n<åÖ’ z`«Îâ◊√kú QÆÅ"åi`À áê@∞ HõѨ@∞Å∞ ‰õÄ_®
=Úã≤¡OÅÖ’ =zÛ KÕ~å~°∞. XHõ ~°HõOQÍ HõѨ@∞Å∞, QÆì̃QÍ W™ê¡O =ºuˆ~‰õΩÅ∞, ˆH=ÅO HõÅ`«Å∞ ˆ~Ѩ_®xˆH
W™ê¡OÖ’ KÕ~å~°∞. H˘O^Œ~°∞ HõѨ@∞Å∞ „áêѨOzHõ „ѨÜ≥∂[#O PtOKÕ"å~°∞, =∞iH˘O^Œ~°∞ HõѨ@∞Å∞ W™ê¡O#~Ú`Õ
ã¨`«º^èŒ~°‡OQÍ ÉèÏqOKÕ"å~°∞ HÍx J*Ï˝#HÍÅѨ٠PKå~åÅ#∞, q^è•<åÅ#∞ =^Œe W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å „ѨHÍ~°O
#_»∞K«∞H˘<Õ ^è≥·~°ºO ÖËx"å~°∞.
17 18 : D HõѨ@∞Å L^•Ç¨Ï~°} WÖÏ LOk. XHõ =ºH˜Î xѨC ~å*Ëâß_»∞. P "≥Å∞`«∞~°∞Ö’ „Ѩu
=ã¨∞Î=Ó Hõ#|_»™êyOk. J~Ú<å H˘O^Œ~°∞, =∂‰õΩ U =ã¨∞Î=Ó Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞. #Å∞ѨÙ, `≥Å∞ѨÙÅ =º`åºã¨O
`≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞ JOÏ~°∞. JѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ náêxfl PiÊ"Õ¿ãÎ, ѨÓiÎQÍ pHõ˜ JÅ∞=Ú‰õΩOk. WѨC_»∞ Ug∞
Hõ#|_»^Œ∞. "åiH˜ "≥Å∞`«∞~°∞Ö’<Õ Ug∞ Hõ#|_»ÖË^Œ∞. WѨC_»∞ pHõ˜Ö’ Ug∞ Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞. g~°∞ „QÆ∞_ç¤"å~°∞,
K≥q˜"å~°∞, =¸QÆ"å~°∞.

9. 9
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(17) "åi (HõѨ@∞Å) L^•Ç¨Ï~°}, (pHõ˜
~å„`«∞Å∞) xѨC ~å*Ëã≤# =ºH˜ÎÖÏO˜k. J`«_ç
K«∞@∞ì„ѨHõ¯Å =ã¨∞Î=ÙÅ∞ „ѨHÍtOK«™êQÍ~Ú.
JÖÏ¡ÇπÏ "å˜ „ѨHÍâßxfl ǨÏiOѨ*Ëâß_»∞. "åix
pHõ˜Ö’ =^Œe"Õâß_»∞. WѨC_»∞ "å~°∞ U
=ã¨∞Î=Ù#∂ K«∂_»ÖË~°∞.(18) "å~°∞ K≥q˜"å~°∞,
=¸QÆ"å~°∞, „QÆ∞_ç¤"å~°∞. WѨC_»∞ "å~°∞
(ã¨<å‡~åæxH˜) =∞~°Å*ÏÅ~°∞.(19) ÖËHõ D HõѨ@∞Å
L^•Ç¨Ï~°}, PHÍâß#∞flO_ç ‰õΩi¿ã =~°¬O ÖÏO˜k.
JO^Œ∞Ö’ pHõ@∞¡, L~°∞=ÚÅ∞ "≥∞~°∞ѨÙÅ∞ L<åfl~Ú.
QÆ~°̊#Å∞, ÃѶà◊ ÃѶàÏ~å"åÅ HÍ~°}OQÍ, Kå=ÙH˜
ÉèíÜ«∞Ѩ_ç `«=∞ „"Õà◊§#∞ K≥=ÙÅÖ’ ^ÀѨىõΩOÏ~°∞.
JÖÏ¡ÇπÏ u~°™ê¯~°∞Å#∞ K«∞@∞ì=Ú_»`å_»∞.
(20) ã¨g∞ѨOÖ’<Õ Ñ≤_»∞QÆ∞áê@∞ "åi HõO˜
K«∂ѨÙ#∞ ǨÏiOK«#∞#flk. L~°∞=Ú`À "≥∞~°∞ѨÙ
"≥∞iã≤#ѨÙ_»∞ "å~°∞ P "≥Å∞`«∞~°∞Ö’ #_»Hõ
<å~°Oaè™êÎ~°∞. pHõ˜ P=iOz#ѨC_»∞ xÅ|_ç
LO_çáÈ`å~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ `å#∞ HÀi`Õ "åi K≥=ÙÅ
qxH˜_ç â◊H˜Îx, Hõà◊§`À K«∂¿ã â◊H˜Îx uiy
ÖωõΩ¯OÏ_»∞. PÜ«∞# JxflO˜ÃÑ· JkèHÍ~°O
HõÅ"å_»∞.
JÖÏ¡ÇπÏ u~°™ê¯~°∞ʼnõΩ, =Ú„+≤‰õΩʼnõΩ, HõѨ@∞ʼnõΩ =∞#ã¨∞, "Õ∞^èŒ, Hõà◊√§, =Ú‰õΩ¯ WKåÛ_»∞. gà◊√¡ QÆ#∞Hõ
PÖ’zOz, J~°÷O KÕã¨∞‰õΩx LO>Ë ã¨`åºxfl „QÆÇ≤ÏOKÕ"å~°∞. HÍx "å~°∞ =∞#ã¨∞û "Õ∞^èŒ, Hõà◊√§, =Ú‰õΩ¯Å#∞
LѨÜ≥∂yOK«Hõ áÈ~Ú#O^Œ∞=Å¡ JÖÏ¡ÇπÏ "åi ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÃÑ· ã‘Å∞ "Õâß_»∞. Hõà◊§ÃÑ· Ѩ~°^• HõáêÊ_»∞. WHõ WѨC_»∞
g~°∞ ã¨`«ºO "≥·Ñ¨Ù =∞~°Å*ÏÅ~°∞.
19 : ZѨC_»~Ú<å *Ïu x~å‡}O ÖË^• ã¨O㨯~°}Ï HÍ~°ºO P~°OÉèí=∞~Ú#ѨC_»∞ "≥Ú^Œ H˘xfl ѨsHõΔÅ∞
HõëêìÅ∞ ‰õÄ_® Z^Œ∞~°=Ù`å~Ú. P `«~åfi`« =$nú, q[Ü«∂Å∞ „Ѩã¨∞Êù@=∞=Ù`å~Ú. "å#Å∞ ‰õΩiã≤ ѨO_»∞¡, ѨÓÅ∞,
ѨO@Å∞ Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»`å~Ú. „Ѩ[ʼnõΩ ZO`À ÖÏÉèíO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =~°¬O ‰õΩiã≤#ѨC_»∞ L~°∞=ÚÅ∞, "≥∞~°∞ѨÙÅ`À
‰õΩ~°∞™ÈÎOk. Wk ã¨Ç¨Ï["Õ∞. =∞|∞ƒÅ∞ Hõ=Ú‡‰õΩx pHõ@∞¡ P=i™êÎ~Ú.
WѨC_»∞ q"ÕHõ=O`«∞_»~Ú# =ºH˜Î ^Œ$+≤ì Éèí∂q∞ÃÑ· Ѩ_»∞`«∞Ok. ѨO_»∞¡, ѨÓÅ∂ ѨO_çOK«ÏxH˜ Wk J#∞=~Ú#
ã¨=∞Ü«∞O Jx „QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞. J`«_»∞ P Éèí∂q∞Ö’ ZO`À Hõ+ì̈Ѩ_ç, ÉÏQÍ ã¨Oáêk™êÎ_»∞. Ñ≤iH˜"å_»∞, L~°∞=ÚʼnõΩ
2
13
2

10. 10
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(21) „Ѩ[ÖÏ~å! q∞=∞‡bfl g∞‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO "åih
ѨÙì̃Oz# g∞ „ѨÉèí∞=Ù#∞ P~åkèOK«O_ç. `«^•fi~å
g∞~°∞ ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ∞ HõÅ"å~°∞ HÍQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
(22) PÜ«∞# g∞ HÀã¨O Éèí∂q∞x áê#∞ѨÙQÍ#∂,
PHÍâßxfl HõѨCQÍ#∞ KÕâß_»∞. WOHÍ
PHÍâß#∞flO_ç, hà◊√§ ‰õΩiÑ≤OKå_»∞. `«^•fi~å J<ÕHõ
~°HÍŠѨO@Å∞ ѨO_çOz g∞‰õΩ Láêkè HõeÊOKå_»∞.
Wk g∞‰õΩ `≥eã≤#ѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ ™ê˜
HõeÊOK«HõO_ç.
(23) WOHÍ "Õ∞=Ú =∂ ^•ã¨∞xÃÑ· J=`«iOѨ*Ëã≤#
„QÆO^äŒOÃÑ· J#∞=∂#O LO>Ë, W@∞=O˜^Õ =∞~À
ã¨∂~å#∞ g∞~°∞ `«Ü«∂~°∞KÕã≤ fã¨∞‰õΩ~°O_ç.
WO^Œ∞HÀã¨O JÖÏ¡ÇπÏ#∞ `«Ñ¨Ê, g∞ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩÅ
#O^Œih Ñ≤Å∞K«∞HÀO_ç. g∞ˆ~ QÆ#Hõ ã¨`«º=O`«∞Å∞
J~Ú`Õ.
(24) XHõ"Õà◊ g∞~°∞ QÆ#Hõ D Ѩx K≥Ü«∞ºÖËHõáÈ`Õ,
=∞i g∞~°∞ (Z#fl˜H©) KÕÜ«∞ÖË~°∞. ZO`« =∂„`«=¸
KÕÜ«∞ÖË~°∞, Hõ#∞Hõ =∞#∞+¨μºÅ∂, ~åà◊√§ WO^èŒ#O
HÍQÆÅ P JyflH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç. Jk ã¨`åºxfl
u~°ã¨¯iOKÕ"åi HÀã¨O ã≤^ŒúO K≥Ü«∞º|_çOk.
ÉèíÜ«∞Ѩ_ç WO’¡<Õ ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈ`å_»∞. QÆ~°̊#Å∞, ÃÑ^ŒÌ â◊ÉÏÌʼnõΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç "å#=Å¡ Z@∞=O˜ „ѨÜ≥∂[#=¸
á⁄O^ŒÖË_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë J`«x ^Œ$+≤ì "å#ÃÑ· ÖË^Œ∞. L~°∞=ÚÅ∞ "≥∞~°∞ѨÙÅÃÑ· LOk. ã¨`«ºO HÀã¨O, W™ê¡O HÀã¨O
H˘xfl W|ƒO^Œ∞Å∞ Z^Œ∞~˘¯<ÕO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ ÖË_»∞. W™ê¡O HÀã¨O HÍãÎ̈O`« `åºQÆO KÕ¿ã ^è≥·~°ºO ÖË^Œ∞. ã¨`«ºO HÀã¨O
H˘O`« #+ì̈O ÉèíiOKÕ â◊HÎ̃ ÖË^Œ∞. =~°¬O ^Õ=Ùx HÍ~°∞}ºO J~Ú#>Ë¡ W™ê¡O ‰õÄ_», ^≥·=HÍ~°∞}ºO, â◊√Éèí=¸#∂.
21. JÖÏ¡ÇπÏ =∂#=ÙÅO^ŒiH© K≥|∞`«∞<åfl_»∞ : g∞ ã¨$+≤ìHõ~°Î, Láêkè „Ñ¨^•`« J~Ú# "å_ç<Õ P~åkèOK«O_ç.
JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê =∞~À ã¨$+≤ìHõ~°Î, Láêkè „Ñ¨^•`« Z=~°∂ ÖË~°∞. Hõ#∞Hõ W`«~°∞efl P~åkèOK«HõO_ç.
23. XHõ"Õà◊ g∞~°∞ Y∞~üP<£ ^≥·=„QÆO^äŒO J<Õ q+¨Ü«∞OÖ’ J#∞=∂xã¨∂Î, Jk =∂#= ed`«O Jx
J<Õ=∂@ J~Ú`Õ g∞~°∞ „ѨѨOK« =∂#=ÙÅO^Œi `À_®Ê@∞`À Y∞~üP<£Ö’x U^≥·<å XHõ ã¨∂~å‰õΩ *"åa=fiO_ç.
g∞~°∞ ["å|∞ W=fiÖË#@¡~Ú`Õ, Y∞~üP<£ ^≥·=„QÆO^äŒ=∞x XѨCHÀO_ç.

11. 11
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
25) qâ◊fiã≤Oz, ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕã≤# "åiH˜ „H˜O^Œ
HÍÅ∞=Å∞ „Ѩ=Ç≤ÏOKÕ ã¨fi~°æO LO^Œx "åiH˜
â◊√Éèí"å~°Î x=fiO_ç. "å~°∞ u#_®xH˜ Ѷ¨ÖÏÅ∞
W=fi|_ç#ѨC_»ÖÏ¡ Jq Éèí∂Ö’HõOÖ’x Ѩà◊§#∞ áÈe
LOÏ~Ú. 'W"Õ =∂‰õΩ WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ ‰õÄ_»
(Éèí∂Ö’HõOÖ’) W=fi|_®¤~Ú— Jx "å~°OÏ~°∞. "åi
HÀã¨O ã¨fi~°æOÖ’ Ѩiâ◊√^Œ∞úÖˇ·# ÉèÏ~°ºÅ∞ LOÏ~°∞.
WOHÍ "å~°∞ âßâ◊fi`«OQÍ ã¨fi~°æOÖ’<Õ LOÏ~°∞.
(26) ^À=∞ ÖËHõ JO`«Hõ<åfl JÅÊ=∞~Ú#
=ã¨∞Î=ÙÅ#∞ L^•Ç¨Ï~°}QÍ K≥ѨÊ_®xH˜ JÖÏ¡ÇπÏ
ã≤QÆ∞æѨ_»_»∞. qâßfiã¨∞Å~Ú`Õ P L^•Ç¨Ï~°}
xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ ã¨`«º=∞x #=Ú‡`å~°∞. ''JÖÏ¡ÇπωõΩ
D L^•Ç¨Ï~°}`À Ѩ<ÕO˜?—— Jx u~°™ê¯~°∞Å~Ú#
"å~°∞ JOÏ~°∞. D L^•Ç¨Ï~°} ^•fi~å JÖÏ¡ÇπÏ
J<Õ‰õΩÅ#∞ ^•i `«Ñ≤Ê™êÎ_»∞. WOHÍ J<ÕHõ=∞OkH˜
~°∞A=∂~°æO K«∂Ñ≤™êÎ_»∞. ^Œ∞~å‡~°∞æÅ#∞, K≥_»¤"åix
=∂„`«"Õ∞ ^•i `«Ñ≤Ê™êÎ_»∞.
(27) g~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ`À ^Œ$_è»OQÍ KÕã¨∞‰õΩ#fl
XѨÊO^•xfl LÅ¡OѶ≤∞™êÎ~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ
HõÅѨ=Åã≤OkQÍ P^ÕtOz# ^•xx g~°∞
q_»n™êÎ~°∞. Éèí∂q∞ÃÑ· HõÖ’¡ÅO ˆ~ѨÙ`å~°∞. gˆ~
(D ^Œ∞~å‡~°∞æÖË) #+ì̈OÖ’ LOÏ~°∞.
25. ã¨fi~°æOÖ’x Ѷ¨ÖÏefl K«∂âßHõ "åiH˜ WǨÏÖ’HõOÖ’x Ѷ¨ÖÏÅ∞ QÆ∞~°∞ΉõΩ =™êÎ~Ú. K«∂_®¤xH˜ Jq WHõ¯_ç
Ѩà◊§#∞ áÈe LOÏ~Ú. HÍx ~°∞zÖ’, ~°OQÆ∞Ö’, Ãã·AÖ’, PHÍ~°OÖ’ ÉÁuÎQÍ "Õ~°∞QÍ LOÏ~Ú. ã¨fi~°æOÖ’x
ÉèÏQͺŠq+¨Ü«∞OÖ’ ǨÏnã¨∞Å∞ L<åfl~Ú. ǨÏnÃã Y∞nûÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ ÃãÅqKåÛ_»x ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) K≥áêÊ~°∞,
''<Õ#∞ <å ã¨[˚#∞Å~Ú# ^•ã¨∞Å HÀã¨O ã¨fi~°æOÖ’ U~åÊ@∞ KÕã≤# J#∞„QÆÇ¨Ï ÉèÏQͺÅ#∞ U Hõà◊√§ WO`«=~°‰õÄ
K«∂_»ÖË^Œ∞. U K≥=ÙÅ∂ q#ÖË^Œ∞. Z=i ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’#∞ "å˜ ÉèÏ=# HõÅÖ’ ‰õÄ_® ~åÖË^Œ∞.—— (|∞MÏs, =Úã≤¡O)
26. u~°™ê¯~°∞Å∞ "≥Ú^Œ Y∞~üP<£ ^≥·=„QÆO^äŒO HÍ^Œh, Jk =∂#= HõeÊ`«=∞h J#∞=∂xOKå~°∞. HÍx
^•x KèåÖˇO*ò‰õΩ ["åaÜ«∞ºÖËHõáÈÜ«∂~°∞. WѨC_»∞ WO^Œ∞Ö’ ^À=∞, DQÆÅ „Ѩ™êÎ=# LOk. Hõ#∞Hõ ^≥·=„QÆO^äŒO
HÍ^Œ<åfl~°∞. q=iOK«_®xH˜ D L^•Ç¨Ï~°} KåÖÏ ÉÏQÆ∞Ok. XHõ áêÅ∞ „`åˆQ Ѩã≤"å_»∞ DQÆ#∞ `ÀÅQÆÅ_»∞. HÍx
q„QÆǨʼnõΩ `«=∞ÃÑ· "åÖË DQÆ#∞ ‰õÄ_» `ÀÅQÆÅ â◊HÎ̃ÖË^Œ∞. Ѩã≤Ñ≤Å¡"åx Hõ<åfl |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ# q„QÆǨÏO ^≥·=O ZÏ¡
HÍQÆÅ^Œ∞?

12. 12
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(28) g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ZÖÏ u~°ã¨¯i™êÎ~°∞? g∞~°∞
xs˚=ÙÅ∞QÍ L#flѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ g∞‰õΩ „áê}O
áÈâß_»∞. uiy PÜ«∞<Õ g∞‰õΩ =∞~°}Ïxfl™êÎ_»∞,
PÜ«∞<Õ q∞=∞‡efl uiy „|uH˜™êÎ_»∞. g∞~°O`å
PÜ«∞# "≥·Ñ¨ÙˆH =∞~°eOK«|_»`å~°∞.
(29) PÜ«∞<Õ g∞ HÀã¨O Éèí∂q∞Ö’x Jxfl
=ã¨∞Î=ÙÅ#∂ Ѩ٘ìOKå_»∞. PHÍâ◊O "≥·Ñ¨Ù „â◊^Œú
=Ç≤ÏOKå_»∞. ^•xfl ã¨iQÍæ U_»∞ PHÍâßÅ∞QÍ
KÕâß_»∞. PÜ«∞# „Ѩu =ã¨∞Î=Ù#∂ ÉÏQÍ Z~°∞QÆ∞#∞.
(30) WOHÍ g∞ „ѨÉèí∞=Ù ^Œ∂`«Å`À ''<Õ#∞ Éèí∂q∞ÃÑ·
XHõ Ybá¶ê („Ѩuxkè)x ã¨$+≤ìOK«É’`«∞<åfl#∞—— Jx
K≥Ñ≤Ê#ѨC_»∞ "å~°∞, ''Éèí∂q∞Ö’ HõÖ’¡ÅO ã¨$+≤ìOKÕ,
~°HõÎáê`åxH˜ áêÅÊ_Õ „Ѩuxkèx ZO^Œ∞‰õΩ
ѨÙì̃ã¨∞Î<åfl=Ù? "Õ∞=Ú h Ѷ¨∞#`«#∞, Ѩiâ◊√^Œú`«#∞
H˘xÜ«∂_»∞`«∞<åfl=Ú Hõ^•!—— J<åfl~°∞. ''<Õ#∞
Ziy# ^•xx g∞Ô~~°∞QÆ~°∞—— Jx JÖÏ¡ÇπÏ
ÃãÅqKåÛ_»∞.
30. JÖÏ¡ÇπÏ `å#∞ Éèí∂q∞ÃÑ· XHõ „Ѩuxkèx ã¨$+≤ìOK«É’`«∞<åfl#x `≥eÑ≤#ѨÙ_»∞, ^≥·=^Œ∂`«Å∞, ''J`«_»∞
Éèí∂q∞ÃÑ· HõÖ’¡ÅO, u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ ÖË=n™êÎ_»∞. ~°HõÎáê`åxH˜ X_çQÆ_»`å_»∞QÆ^•—— J<åfl~°∞. <Õ<≥iy# ^•xx g∞Ô~~°∞QÆ~°∞
Jx JÖÏ¡ÇπÏ ["åaKåÛ_»∞. ^≥·=^Œ∂`«Å∞ Ybá¶êx Z~°∞QÆ~°∞. HÍ|ì̃ HõÖ’¡ÅO ˆ~ѨÙ`å_»x ÉèÏqOKå~°∞. Ybá¶êx
JÖÏ¡ÇπÏ Z~°∞QÆ∞#∞. J`«_»∞ HõÖ’¡ÅO "åºÑ≤OѨ*ËÜ«∞_»x JÖÏ¡ÇπωõΩ `≥Å∞ã¨∞. ZO^Œ∞HõO>Ë Ybá¶ê ã¨OѶ¨∂xH˜
<åÜ«∞‰õΩ_»∞. J`«_»∞ ã¨OѶ¨∞O Z^Œ∞@ ^≥·"å[˝efl q=i™êÎ_»∞. ѨÓiÎ ã¨OѶ¨∞O J`«_çH˜ q^èÕÜ«∞`« K«∂ѨÙ`«∞Ok.
HÍ|ì̃ Ybá¶ê =∞iÜ«Ú ã¨OѶ¨∞O ^≥·"å^Õâßefl áêe™êÎ~°∞. ^≥·= K«ÏìxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ rq`«O QÆ_»∞ѨÙ`å~°∞. =∞i
JÖÏO@ѨC_»∞ HõÖ’¡ÅO ZO^Œ∞‰õΩ ˆ~QÆ∞`«∞Ok?
Ǩτ[`ü =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨), ^≥·=„Ѩ=HõÎ =∞iÜ«Ú ã¨OѶ¨∂xH˜ <åÜ«∞‰õΩÅ∞. PÜ«∞# (ã¨) „Ѩ[Å#∞ Y∞~üP<£,
ǨÏnã¨∞Å K«@ìOÃÑ· #_çáê~°∞. ^≥·=Hõ$Ѩ =Å¡ Jxfl "≥·Ñ¨ÙÖÏ âßOf, ~°HõΔ} U~°Ê_®¤~Ú. HõÖ’¡ÅO, u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞
=∞K«∞ÛÔH·<å ÖˉõΩO_® áÈÜ«∂~Ú. PÜ«∞# (ã¨) `«~åfi`« Ǩτ[`ü J|∂|Hõ~ü ã≤nÌMò (~°l), =Úã≤¡OÅ Ybá¶ê JÜ«∂º~°∞.
PÜ«∞# ‰õÄ_» Y∞~üP<£ ǨÏnã¨∞Å É’^èŒ#Å „ѨHÍ~°O `å#∂ #_çKå~°∞. =Úã≤¡OÅ#∂ #_çáê~°∞. Jxfl "≥·Ñ¨ÙÖÏ
<åºÜ«∞O, ã¨=∂#`«fiO "≥e¡"≥iã≤Ok. PÜ«∞# `«~åfi`« Ǩτ[`ü L=∞~ü á¶ê~°∂Mò (~°l) =Úã≤¡OÅ Jg∞~°∞ JÜ«∂º~°∞.
PÜ«∞#`À áê@∞ =Úã≤¡OÅO^Œ~°∂ ^≥·=K«Ïìxfl J=∞Å∞ KÕâß~°∞. JO^Œ∞=Å¡ JxflKÀ@¡ âßOf, ã¨∞MÏÅ∞ =i÷ÖÏ¡~Ú.
ZHõ¯_® Z@∞=O˜ HõÅ`«Å∞, HõÖ’¡ÖÏÅ∞ ã¨OÉèíqOK«ÖË^Œ∞. =∞#‰õΩ Ybá¶ê QÍh, Jg∞~°∞QÍh ÖË#ѨC_»∞, JÖÏ¡ÇπÏ
=∞# rq`åxH˜ JOkOz# =º=™ê÷ q^è•#O Un ÖË#ѨC_»∞ HõÅ`«Å∞, HõÅǨÅ∞ [~°QÆ@O ã¨Ç¨Ï["Õ∞Hõ^•! JO^Œ∞‰õΩ
3
9
3

13. 13
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(31) JÖÏ¡ÇπÏ P^Œ"£∞‰õΩ Jxfl =ã¨∞Î=ÙÅ ¿Ñ~°¡#∞
<Õ~åÊ_»∞. `«~°∞"å`« "å˜x ^Œ∂`«Å Z^Œ∞@ LOz,
''g∞ˆ~ QÆ#Hõ ã¨`«º=O`«∞Å~Ú`Õ P =ã¨∞Î=ÙÅ ¿Ñ~°¡#∞
`≥Å∞ѨO_ç—— J<åfl_»∞. (32) P ^≥·=^Œ∂`«ÅO^Œ~°∂
ѨeHÍ~°∞, ''F JÖÏ¡ÇπÏ! h=٠Ѩq„`«∞_»=Ù. h=Ù
=∂‰õΩ ZO`«QÍ <ÕiÊOKå"À JO`Õ *Ï˝#O =∂‰õΩ
LOk. xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ h"Õ Jhfl Ziy#"å_çq,
LáêÜ«∞âßeq.
(33) P =ã¨∞Î=ÙÅ ¿Ñ~°¡#∞ `≥Å∞Ѩ=∞x JÖÏ¡ÇπÏ
P^Œ"£∞`À J<åfl_»∞. P^Œ"£∞ "å˜ ¿Ñ~°¡#∞ `≥Å∞ѨQÍ
JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨eHÍ_»∞ : <Õ#∞ Éèí∂q∞ PHÍâßÅ JQÀK«~°
=ã¨∞Î=ÙÅxflO˜h Z~°∞QÆ∞^Œ∞#x, g∞~°∞
|Ç≤Ï~°OQÆѨiKÕg, g∞~°∞ ^•z LOKÕg JxflO˜h
Z~°∞QÆ∞^Œ∞#x <Õ#∞ g∞‰õΩ =ÚO^Õ K≥ѨÊÖË^•!
ã¨Ê+ì̈=∞~Ú# x^Œ~°≈#O, W™ê¡O‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO, ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨)‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO HõÅ`«Å∞, HõÖ’¡ÖÏÅ∞, ǨÏ`«ºÅ∂, J~åK«HÍÅ∞
qK«ÛÅq_çQÍ H˘#™êQÍ~Ú. =∞^Œºáê#O, =ºaèKå~°O ã¨~°fi™ê=∂#º"≥∞ÿ LO_Õq. ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=HõÎQÍ =zÛ,
W™ê¡O K«@ì q^è•<åxfl #_çÑ≤OK«QÍ Jxfl"≥·Ñ¨ÙÖÏ âßOf, ~°HõΔ} "≥e¡qi™ê~Ú. K≥_»∞Å∞ JO`«"≥∞ÿ "Õ∞à◊√§ ã¨~°fi"åºÑÎ̈O
JÜ«∂º~Ú. D<å_»∞ =∞#‰õΩ XHõ Jg∞~°∞ (<åÜ«∞‰õΩ_»∞) LO_®e. J`«_»∞ =∞#efl ^≥·"å^Õâ◊O ÃÑ·# #_»áêe. =∞#O
W™ê¡g∞ K«@ìOÃÑ· #_»=QÆÅQÍe. JÖÏ [iy`Õ (W<å¬JÖÏ¡ÇπÏ) ^≥·= z`«Î=∞~Ú`Õ Z@∞K«∂ã≤<å ^≥·=HÍ~°∞}º"Õ∞
HÍ~°∞}ºO HÍ#=ã¨∞ÎOk.
D<å_»∞ =∞#O ¿ãfiKåÛù rq`«O QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åflO. =∞#‰õΩ XHõ Jg∞~°∞ ÖË_»∞. =∞# rq`«O Y∞~üP<£
ǨÏnã¨∞Å „ѨHÍ~°=¸ ÖË^Œ∞. =∞# rq`«OÖ’ ™êfi~°÷O LOk. =∞# HÀiHõÅ∞<åfl~Ú. „áêѨOzHõ PKå~åÅ∂
i"åAÅ∂ L<åfl~Ú.
W@∞=O˜ rq`«O ã¨iHÍ^Œ∞. n#∞flO_ç, =∞#O `ÒÉÏ KÕÜ«∂e. ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) P^ÕtOKå~°∞, ''=ÚQÆ∞æ~°∞
=Úã≤¡OÅ∞ XHõ #QÆ~°OÖ’ QÍx, XHõ J_»qÖ’ QÍh LO>Ë `«=∞Ö’ XHõix Jg∞~°∞QÍ KÕã¨∞HÀ"åe.—— (ã¨Ç‘ÏÇπÏ Wɡfl
Ç≤ÏÉσ<£–ã¨O.1, ¿Ñl–14)
WOHÍ ^≥·=K«@ìO „ѨHÍ~°O Jg∞~°∞‰õΩ Ö’|_ç rq`«O QÆ_çÑ≤`Õ W<å¬JÖÏ¡ÇπÏ Z@∞ K«∂ã≤<å âßOf ã¨∞Y=¸
LOÏ~Ú. ã¨OѶ¨∞ rq`«OÖ’ âßOu LOk. qâ◊$OYÅ rq`«OÖ’ HõÖ’¡ÅO LOk.
31. q*Ï˝#O P=â◊ºHõ`«, „âı+ª̈`«Å „áê=ÚYº`«#∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) <˘H˜¯ =Hͯ}˜OKå~°∞. q^•º~°̊# „Ѩu
=Úã≤¡OÃÑ· qkèQÍ LOk. K≥ѨÊ_®xH˜, PK«iOK«ÏxH˜ ѨÓ~°fiO q^Œº J=ã¨~°O. UO K≥áêÊe? UO PK«iOKåe?
Hõ#∞Hõ JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê P~å^èŒ#‰õΩ J~°∞›_»∞ Z=~°∂ ÖË~°x `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç. (ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs – H˜`å|∞Öò WÖò‡).
xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ LÅ=∂ (q^•fiOã¨∞Å∞) „Ѩ=HõÎÅ "å~°ã¨∞Å∞. Z=i~Ú`Õ q^•º~°˚# HÀã¨O |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`å~À

14. 14
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(|∞MÏs) "åiH˜ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨fi~°æ=∂~°æO ã¨∞ÅÉèíO KÕâß_»∞ (|∞MÏs). ''"≥à◊√§, h ÉèÏ~åºÑ≤šʼnõΩ, WO˜Ö’x "åiH˜
q^Œº <ÕiÊOK«∞—— Jx ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∂‰õΩ P^ÕtOKå~°x Ǩτ[`ü =∂eH± W|∞flÖò Ǩï"≥·iãπ J<åfl~°∞. (ã¨Ç‘ÏÇπÏ
|∞MÏs – ǨÏ.<≥O.5549)
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ÃãÅqKåÛ~°∞, ''`«# ÉÏx㨠„ã‘ÎH˜ q^Œº<ÕiÊ, =∞Op =∞~åº^Œ <ÕiÊ, P `«~åfi`« P"≥∞‰õΩ
¿ãfiK«ÛùxzÛ, P"≥∞#∞ q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ#fl =ºHÎ̃H˜ Ô~O_»∞ q^è•Å ѨÙ}ºO Åaèã¨∞ÎOk—— (XHõ˜ ¿ãfiK«Ûù „Ѩ™êkOz,
ÃÑo§ KÕã¨∞‰õΩ#flO^Œ∞‰õΩ, =∞~˘Hõ˜ q^Œº <ÕiÊ#O^Œ∞‰õΩ). (|∞MÏs – ǨÏ.<≥O.2358) ã¨Ç¨ÏÉÏÅ∞ q^Œº‰õΩ „áê^è•#ºO
WKÕÛ"å~°∞. "å~°∂ q^Œº#∞ JÉèíºã≤OKÕ"å~°∞. `«=∞ ÉèÏ~åºa_»¤Å‰õÄ q^Œº <Õ̂~Ê"å~°∞. `«=∞ ¿ã=‰õΩ~åà◊§‰õÄ, q^Œº
<Õ̂~Ê"å~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ ã¨$+≤ì`åÅÖ’ ^≥·=^Œ∂`«Å∞, l#∞flÅ∞ =∞iÜ«Ú =∂#=ÙÅ∞ „Ѩ=ÚY „áê}∞Å∞. giÖ’ L`«Î=∞
„áê}∞Å∞ Z=~°∞? J#fl „Ѩâ◊fl `«ÅÜ≥∞`«ÎQÍ JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˜ XHõ ѨsHõΔ ÃÑÏì_»∞. Jk q^•º*Ï˝<åxH˜ ã¨O|OkèOz#k.
JÖÏ¡ÇπÏ ^≥·=^Œ∂`«Å‰õΩ P =ã¨∞Î=ÙÅ ¿Ñ~°¡#∞ J_»QÍæ "å~°∞ K≥ѨÊÖËHõáÈÜ«∂~°∞. "åiH˜ P =ã¨∞Î=ÙʼnõΩ ã¨O|OkèOz#
*Ï˝#O ÖË^Œ∞ =∞i!
P^Œ"£∞#∞ P =ã¨∞Î=ÙÅ ¿Ñ~°∞¡ K≥ѨÊ=∞#flѨC_»∞ "≥O@<Õ P =ã¨∞Î=ÙÅ ¿Ñ~°¡#∞ `≥eáê~°∞. WÖÏ P^Œ"£∞ q*Ï˝#O
HÍ~°}OQÍ „áê}∞ÅO^ŒiÖ’ÔHÖÏ¡ „âı+¨μªxQÍ x~°‚~ÚOK«|_®¤~°∞.
HÍ|˜ì „âı+¨ª`«, L`«Î=∞ ™ê÷#O *Ï˝#O HÍ~°}OQÍ<Õ ÅaèOzOk. q^Œº HÍ~°}OQÍ<Õ ^≥·=^Œ∂`«ÅHõ<åfl „âı+¨μªÅ∞QÍ,
q^Œº HÍ~°}OQÍ<Õ l<åfl`«∞ÅHõO>Ë „âı+¨μªÅ∞QÍ Ñ¨iQÆ}˜OѨ|_®¤~°∞. D ã¨OѶ¨∞@# Y∞~üP<£Ö’ ѨÅ∞KÀ@¡ ѨÅ∞=∂~°∞¡
„Ѩ™êÎqOK«|_çOk. Y∞~üP<£ 1400 =O^ŒÅ Uà◊§ #∞O_ç =∞# =^ŒÌ LOk. "åã¨Î"åxH˜ q∞QÆ`å JO^ŒiHõ<åfl
=Úã≤¡OÅ∞ q^•º ~°OQÆOÖ’ =ÚO^Œ∞ LO_»=Åã≤Ok. „ѨѨOK«OÖ’x Jxfl Hõà◊ÅÖ’ JO^ŒiH© PKå~°∞ºÅ∞ HÍ=Åã≤Ok.
<Õ˜Hõ~Ú<å =Úã≤¡OÅ∞ q^Œº "≥·Ñ¨Ù „â◊^Œú=Ç≤ÏOz 100 âß`«O q^•º~°OQÆOÖ’ „Ѩ"ÕtOz#@¡~Ú`Õ W<å¬JÖÏ¡ÇπÏ
20, 25 ã¨O=`«û~åÅÖ’ =Úã≤¡OÅ∞ „ѨѨOKåxH˜ W=∂"£∞Å∞ HÍQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
„ÔH·ãÎ̈=ÙÅ∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ 3 âß`«"Õ∞ L<åfl~°∞. HÍx 40 âß`«O q^•º ã¨Oã¨÷Å∞ "åi Jnè#OÖ’ L<åfl~Ú.
=∞Oz ã¨∂¯à◊√§, HÍÖËrÅ∞ "åà◊√§ #_»∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞. =∞#O =Úã≤¡OÅO. [<åÉèÏÖ’ 20 âß`«O L<åflO. HÍx q^Œº
JHõΔ~å㨺`«Ö’ KåÖÏ "≥#∞Hõ|_ç L<åflO. JO>Ë "≥∞*Ïi© =Úã≤¡OÅ∞ x~°HõΔ~åã¨∞ºÅ∞. WO`«ÃÑ^ŒÌ ã¨OYºÖ’ q^•ºQÆO^èŒO
™ÈHõx *Ïu Uq^èŒOQÍ q[Ü«∞O ™êkèOK«QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok? Uq^èŒOQÍ „ѨѨOK«OÖ’ Q“~°=O á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok?
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) HÍÅOÖ’ 100 âß`«O =Úã≤¡OÅ∞ JHõΔ~åã¨∞ºÅ∞ Ñ≤Å¡Å∂, =$^Œ∞úÅ∂, Ü«Ú=‰õΩÅ∂, „ã‘ÎÅ∞
‰õÄ_® L<åfl~°∞. JѨʘ u~°™ê¯~°∞Å∞ 95 âß`«O J*Ï˝#∞Å∞. D<å_»∞ =Úã≤¡OÅ∞ 100 âß`«O JHõΔ~å㨺`«
™êkèOK«=Åã≤# J=ã¨~°O LOk.
^è•i‡Hõ q^Œº, „áêѨOzHõ q^Œº Ô~O_»∞ ~°HÍÅ q^Œº#∂ JÉèíºã≤OKåe. =∞#‰õΩ ^è•i‡Hõ`å HÍ"åe, „áêѨOzHõ`å
HÍ"åe.
(34) P^Œ"£∞‰õΩ ã¨*ÏÌ KÕÜ«∞=∞x "Õ∞=Ú ^Œ∂`«Å#∞
P^ÕtOz#ѨC_»∞ "å~°O^Œ~°∂ ã¨*ÏÌÖ’ (™êëêìOQÆ)
Ѩ_çáÈÜ«∂~°∞. HÍx Wc¡ãπ u~°ã¨¯iOKå_»∞.
JǨÏOHÍ~°O`À u~°™ê¯~°∞ÅÖ’ KÕiáÈÜ«∂_»∞.

15. 15
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
34. JÖÏ¡ÇπÏ, P^Œ"£∞#∞ Ybá¶êQÍ KÕã≤#@∞¡ q^•º ÉèÏQƺO`À ã¨∞ã¨OѨ#flO KÕã≤#@∞¡ QÆ`« PÜ«∞`üÅÖ’
q=iOK«|_çOk. WѨC_»∞ D PÜ«∞`üÅÖ’ P^Œ"£∞‰õΩ ã¨*ÏÌ KÕÜ«∞=∞x JÖÏ¡ÇπÏ ^Œ∂`«Å‰õΩ P^ÕtOz# q+¨Ü«∞O
`≥eÜ«∞KÕÜ«∞|_»∞`ÀOk. nxx |˜ì =∂#=Ùx „âı+¨ª`«, PkèHõº`« "≥Å¡_ç J=Ù`ÀOk. ^Œ∂`«Å∞ P^Œ"£∞‰õΩ KÕã≤# ã¨*ÏÌ
P~å^èŒ<å ѨÓ~°fiHõ=∞~ÚOk HÍ^Œ∞. Jk q#Ü«∞ q^èÕÜ«∞`«Å`À ‰õÄ_ç# Jaè"å^Œ"Õ∞. JÖÏ KÕÜ«∞@O P~°OÉèí
HÍÅOÖ’ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ#k. WѨC_»∞ =∂„`«O ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. WѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ `«Ñ¨Ê W`«~°∞Öˇ=fiiH© U
q^èŒ=∞~Ú# ã¨*ÏÌ J~Ú<å KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞.
36) XHõ™êi P^Œ"£∞ (J) =∞iÜ«Ú =¸™ê (J) HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. =¸™ê (J) P^Œ"£∞ (J)#∞ J_çQÍ~°∞.
''JO^Œsfl HõëêìÅáêÅ∞KÕã≤, ã¨fi~°æO #∞Oz `˘ÅyOѨ*Ëã≤Ok `«=∞ˆ~ Hõ^Œ∂?—— JO^Œ∞‰õΩ =¸™ê (J) J<åfl~°∞ –
''h=Ù =¸™ê (J)q Hõ^Œ∂! JÖÏ¡ÇπÏ `«# „Ѩ=HõÎQÍ KÕã≤ `«#‰õΩ „Ñ≤Ü«∞`«=ÚxQÍ KÕã¨∞‰õΩ#flk x<ÕflQÆ^Œ∂, hÃÑ·
`Ò~å`ü („QÆO^ä•xfl) J=`«iOѨ*Ëâß_»∞.—— Ǩτ[`ü =¸™ê (J) J<åfl~°∞, ''J=Ù#∞, x["Õ∞.—— P^Œ"£∞ (J) J_çQÍ~°∞,
''h=Ù `Ò~å`üÖ’, JÖÏ¡ÇπÏ D q+¨Ü«∂xfl <å *Ï`«HõOÖ’ <Õ#∞ ѨÙ@ìHõ =Ú#∞¿Ñ ~å¿ãâß_»x K«^Œ=ÖË^•?——
=¸™ê (J) J<åfl~°∞, ''J=Ù#∞——. (D q+¨Ü«∞O `Ò~å`üÖ’ LOk). ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ÃãÅqKåÛ~°∞, ''Dq^èŒOQÍ
[iy# ã¨O"å^Œ#Ö’ =¸™ê (J)^Õ ÃÑ·KÕ~Ú J~ÚOk.—— (|∞MÏs)
WѨʘ =~°‰õΩ PÜ«∞`üÅ q=~°} :
PÜ«∞`ü <≥O. 1 #∞O_ç 39 =~°‰õΩ LáÈ^•…`«O. WO^Œ∞Ö’ =Ú`«ÎvÅ∞, u~°™ê¯~°∞Å∞, =Ú<åѶ≤H±Å∞, Ü«¸^Œ∞Å
„Ѩ™êÎ=# LOk. P^Œ"£∞ (J) „áêux^茺O`À Jã¨∂Ü«∞`À ‰õÄ_ç# Ã+·`å#∞ =ºuˆ~Hõ`« =~°‰õΩ D LáÈ^•…`«O ѨÓiÎ
J~ÚOk. ^≥·=^Œ∂`«Å∞ P^Œ"£∞ „áêux^蕺xfl =ºuˆ~H˜OK«@O, PˆHΔѨ}‰õΩ ["å|∞ ^˘iHÍHõ ã¨O`«$Ñ≤Î K≥O^Œ@O,
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) PǨfi#O, ã¨O^Õâ◊OÖ’x H˘xfl JOâßÅ∞ „QÆÇ≤ÏOK«x HÍ~°}OQÍ P~°OÉèíOÖ’ PÜ«∞# (ã¨) ^≥·=^Ò`«ºO
(i™êÅ`ü) q+¨Ü«∞OÖ’, =ºuˆ~H˜Oz# "åi =ºuˆ~Hõ`«‰õΩ ã¨=∂^è•#O. HÍx "å~°∞ ã¨Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÅ∞, ^èŒ~°‡x~°u
QÆÅ"å~°∞. Jã¨∂Ü«∂Ѩ~°∞Å∞, =∞O‰õΩѨ@∞ì QÆÅ"å~°∞ HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å# Jã¨Å∞ "åãÎ̈=O `Õ@ `≥Å¡O HÍQÍ<Õ
PÜ«∞# (ã¨)‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩÅ∞ J~Ú, ã¨=∞i÷OKå~°∞.
(35) P^Œ"£∞ (J)`À "Õ∞=Ú Ñ¨eHÍ=Ú : ''h=Ó h
ÉèÏ~åº ã¨fi~°æOÖ’ LO_»O_ç. g∞ W+ì̈O =zÛ#KÀ@
ÉÏQÍ u#O_ç, HÍx P K≥@∞ì ^Œi^•Ñ¨ÙʼnõΩ "≥à◊§HõO_ç
ÖË^ŒO>Ë g∞~°∞ ^Œ∞~å‡~°∞æÅÖ’ KÕiáÈQÆÅ~°∞.
(36) HÍx Ã+·`å#∞ "åix U=∂~åÛ_»∞. "åix
JHõ¯_çflOz `˘ÅyOKå_»∞. ''kyáÈO_ç, g∞~°∞
Ѩ~°ã¨Ê~°O â◊„`«∞=ÙÅ∞, XHõ xs‚`«HÍÅO =~°‰õΩ g∞~°∞
Éèí∂q∞ÃÑ· LO_ç, „ѨÜ≥∂[#O á⁄O^•e.——
(37) P^Œ"£∞ (J) `«# „ѨÉèí∞=Ù #∞O_ç ^Œ∞P KÕ¿ã
H˘xfl "åHͺÅ#∞ <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ PÜ«∞#
`ÒÉÏ (ѨâßÛ`åÎáêxfl) JOwHõiOKå_»∞.
xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ PÜ«∞# `ÒÉÏ ã‘fiHõiOKÕ"å_»∂,
Hõ~°∞}˜OKÕ"å_»∂#∞.

16. 16
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
`«kƒù#flOQÍ, =Oâ◊O, JkèHÍ~°O HÍ~°}OQÍ =zÛ# ^Œ~°ÊO, QÆ~°fiO, ÖË^• Jã¨∂Ü«∞ HÍ~°}OQÍ ^≥·=„Ѩ=HõÎ
(ã¨) #∞ =ºuˆ~H˜Oz# Ü«¸^Œ∞Å∞, Y∞Ô~·+π <åÜ«∞‰õΩÅ∞ =ºuˆ~Hõ`«, Ã+·`å<£ =ºuˆ~Hõ`«‰õΩ #=¸<å. Ã+·`å#∞
â◊„`«∞`«fiO, Jã¨∂Ü«∞ ZO`« JkèHõOQÍ L#flѨʘH© P^Œ"£∞ (J) B#fl`«ºO ÃÑ^ŒÌiHõO, dÖÏѶ¨`ü K≥‰õΩ¯K≥^Œ~°ÖË^Œ∞.
J^Õq^èŒOQÍ Ü«¸^Œ∞Å∞, =Ú„+≤‰õΩÅ =ºuˆ~Hõ`«, q~À^èŒO L#flѨʘH© ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=HõΠѨ^Œq, ^≥·=^Ò`«ºO
ã≤÷~°OQÍ L<åfl~Ú. WOHÍ q[Ü«∞O ‰õÄ_® ÅaèOzOk J#fl q+¨Ü«∞O P^Œ"£∞ (J) =$`åÎO`«O =Å¡ ã¨Ê+ì̈O
J=Ù`ÀOk. ^≥·=^Œ∂`«Å#∞ P^Œ"£∞ (J) ‰õΩ ã¨*ÏÌ KÕÜ«∞=∞x JÖÏ¡ÇπÏ P^ÕtOz#ѨC_»∞ "≥O@<Õ "å~°∞ ã¨*ÏÌÖ’
Ѩ_çáÈ~Ú# „Ѩ™êÎ=# D ã¨OѶ¨∞@#Ö’ LOk. =∂#=Ù_»∞ ^≥·=^Œ∂`«Å =Öˇ<Õ "≥O@<Õ ^≥·"å^Õâßxfl áê˜OK«@O
JÖÏ¡ÇπωõΩ ZO`À W+¨ìO. D ã¨OѶ¨∞@#Ö’ P^Œ"£∞ (J) „Ѩ™êÎ=# LOk. JÖÏ¡ÇπÏ P^Œ"£∞ (J) #∞ K≥@∞ì ^Œi^•Ñ¨ÙʼnõΩ
áÈ=^ŒÌx âßã≤Oz#ѨC_»∞ "å~°∞ K≥@∞ì ^ŒQÆæ~°‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ "≥àϧ~°∞? P^Œ"£∞ (J) =∞iÜ«Ú Ç¨Ï"åfi (J) `«=∞
`«Ñ¨C#∞ JOwHõiOz `ÒÉÏ, WãÎ̈Q∑á¶ê~ü KÕÜ«∞QÍ JÖÏ¡ÇπÏ "åi `«Ñ¨C#∞ HõΔq∞OKå_»∞. =∂#=Ù_»∞ `«# `«Ñ¨C#∞
JOwHõiOK«_»O JÖÏ¡ÇπωõΩ ZO`À W+ì̈O. `ÒÉÏ, WãÎ̈Q∑á¶ê~ü KÕ¿ãÎ JÖÏ¡ÇπÏ HõΔq∞OK«_®xH˜ ã≤^ŒúO.
J^Õq^èŒOQÍ D ã¨OѶ¨∞@#Ö’ Ã+·`å<£ „Ѩ™êÎ=# LOk. ''<Õ#∞ P*Ï˝Ñ≤Oz#ѨʘH© h=Ù P^Œ"£∞ (J) ‰õΩ
ã¨*ÏÌ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞—— Jx J_çy#ѨC_»∞ Ã+·`å<£ `«# `«Ñ¨C#∞ JOwHõiOK«ÖË^Œ∞. ''<Õ#∞ Jkè‰õΩ}˜‚, Ü≥∂QÆ∞º}˜‚.
P^Œ"£∞ (J) q+¨Ü«∞OÖ’ h P^Õâ◊O <åH˜+ì̈O ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ P„QÆÇ≤ÏOKå_»∞. âßѨ<å~å÷Å∞
ÃÑì̃ PHÍâß#∞flO_ç Éèí∂q∞ÃÑ·H˜ qã≤i"Õâß_»∞. =∞x+≤ `«Ñ¨CKÕã≤, `«# `«Ñ¨C#∞ XѨCHÀHõ, `«Ñ¨Cg∞^Œ `«Ñ¨C KÕã¨∂Î
áÈ`Õ – JÖÏ¡ÇπωõΩ W@∞=O˜ Ã+·`åh ã¨fiÉèÏ=O #K«Û^Œ∞. D<å_»∞ KåÖÏ=∞Ok =Úã≤¡OÅ∞ #=∂*ò KÕÜ«∞_»O
ÖË^Œ∞. D q+¨Ü«∂xfl "åi ^Œ$+≤ìH˜ `≥zÛ#ѨʘH© #=∂*ò KÕÜ«∞~°∞. JO>Ë `«Ñ¨Cg∞^Œ `«Ñ¨C KÕã¨∂Î L<åfl~°∞. Wn
Ã+·`åh KÕ+ì̈.
40. QÆ`« PÜ«∞`üÅÖ’ Ǩτ[`ü P^Œ"£∞ (J) ÃÑ· ^≥·"å#∞„QÆǨÅ „Ѩ™êÎ=# LOk. WѨC_»∞ |h W„™ê~¸Öò‰õΩ
„Ѩ™êkOK«|_ç# =∞ǨÉèÏQͺÅ#∞ L^•Ç¨Ïiã¨∂Î Ü«¸^Œ∞ʼnõΩ Y∞~üP<£#∞, ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) #∞ qâ◊fiã≤OK«=∞x
(38) ''g∞~°O`å WHõ¯_çflOz "≥o§áÈO_ç. g∞
^ŒQÆæ~°‰õΩ <å Ç≤Ï`«É’^èŒ =zÛ#ѨC_»ÖÏ¡ ^•xfl
J#∞ã¨iOKÕ "åiH˜ Z@∞=O˜ ÉèíÜ«∞=¸,
qKå~°=¸ LO_»=Ù—— Jx "Õ∞=Ú K≥áêÊ=Ú.
(39) =∞i u~°ã¨¯iOKÕ"å~°∂, =∂ "åHͺÅ#∞
kèHõ¯iOKÕ "å~°∞ #~°Hõ"åã¨∞Å∞, "å~°∞ âßâ◊fi`«OQÍ
JO^Œ∞Ö’<Õ LOÏ~°∞.
(40) F W„™ê~¸Å∞ ã¨O`«u"å~°ÖÏ~å! g∞ÃÑ· <å
J#∞„QÆǨxfl QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞HÀO_ç. <å`À KÕã¨∞‰õΩ#fl
XѨÊO^•hfl, „Ѩ=∂}Ïhfl ѨÓiÎKÕÜ«∞O_ç. JÖÏ KÕ¿ãÎ
<Õ#∞ g∞‰õΩ KÕã≤# "åQÍÌ<åxfl <≥~°"Õ~°∞™êÎ#∞. <å‰õΩ
ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç.
4
10
4

17. 17
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(41) =∞iÜ«Ú g∞ „QÆO^ä•Å#∞ ^èŒ$gHõiã¨∂Î <åKÕ
J=`«iOѨ|_ç# „QÆO^ä•xfl qâ◊fiã≤OK«O_ç. WOHÍ
g∞ „QÆO^ä•xfl ^èŒ$gHõiOKÕ D „QÆO^äŒO JO>Ë
Y∞~üP<£#∞ qâ◊fiã≤OK«O_ç, ^•xfl u~°ã¨¯iOK«_»OÖ’
`˘O^Œ~°Ñ¨_»HõO_ç, H˘kÌ =¸ÅºO HÀã¨O <å
PÜ«∞`üÅ#∞ J=∞‡HõO_ç. <åˆH ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç. (42)
ã¨`åºxfl Jã¨`«ºO`À HõÅQÆÅѨHõO_ç. `≥eã‘ ã¨`åºxfl
^•K«HõO_ç. (43) #=∂A#∞ ™ê÷Ñ≤OK«O_ç.
[HÍ`ü#∞ K≥e¡OK«O_ç, WOHÍ ~°∞‰õÄ KÕ¿ã"åi`À
~°∞‰õÄ KÕÜ«∞O_ç. (44) g∞~°∞ W`«~°∞ÅÔH·`Õ
ã¨`å¯~åºxH˜ P*Ï˝Ñ≤™êÎ~°∞. HÍx q∞=∞‡efl g∞~°∞
q㨇i™êÎ̂~q∞˜? g∞~°∞ ^≥·=„QÆO^ä•xfl (`Ò~å`ü)
Ѩiî™êÎ~°∞. J~Ú<å g∞~°∞ |∞kúx LѨÜ≥∂yOK«ˆ~!
(45) WOHÍ ã¨Ç¨Ï#O =∞iÜ«Ú #=∂*ò ^•fi~å
ã¨Ç¨Ü«∞O á⁄O^ŒO_ç. xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ D Ѩx
Hõ+ì̈`«~°"Õ∞. HÍx JÖÏ¡ÇπωõΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ "åiHÀã¨O
=∂„`«O Hõ+¨ì`«~°O HÍ^Œ∞. (46) ZO^Œ∞HõO>Ë `å=Ú
`«=∞ „ѨÉèí∞=Ù#∞ HõÅ∞ã¨∞HÀÉ’`«∞<åfl=∞h, PÜ«∞#
"≥·Ñ¨Ù#ˆH =∞~°eáÈ#∞<åfl=∞h "åiH˜ `≥Å∞ã¨∞. (47)
Ü«¸^Œ∞ÖÏ~å! <Õ#∞ g∞‰õΩ KÕã≤# LѨHÍ~åxfl, g∞‰õΩ
„ѨѨOK« „Ѩ[ÅO^ŒiÖ’ÔHÖÏ¡ „âı+¨μªÅ∞QÍ KÕã≤#
q+¨Ü«∂xfl QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞HÀO_ç. 48) WOHÍ Z=~°∂
Z=iH© ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»ÖËx, Z=i ã≤á¶ê~°ã¨∂ K≥Å¡x,
tHõΔ‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ Ñ¨iǨ~°O JOwHõiOK«|_»x,
"åiH˜ ZHõ¯_ç #∞O_ô ã¨Ç¨Ü«∞O ÅaèOK«x P
k<åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç.
(49) WOHÍ q∞=∞‡efl Hõiî#OQÍ ÉÏkèã¨∂Î g∞ =∞QÆ
Ñ≤Å¡Å#∞ =kèã¨∂Î, P_»Ñ≤Å¡Å#∞ q_çzÃÑ>Ëì"å_»∞
J~Ú# Ѷ≤~“<£ =∞#∞+¨μÅ #∞O_ç g∞‰õΩ q"≥∂K«#O
HõeÊOKå=Ú. D qѨ`«∞Î #∞O_ç q=ÚH˜Î g∞ „ѨÉèí∞=Ù
^ŒÜ«∞=Å¡<Õ ÅaèOzOk.
5
7
5

18. 18
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
Ñ≤Å∞Ѩ٠W=fi|_»∞`ÀOk. Ǩτ[`ü =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) „Ѩ=HõÎQÍ =zÛ#ѨC_»∞ g∞~°∞ PÜ«∞xfl qâ◊fiã≤™êÎ=∞x, PÜ«∞#‰õΩ
`À_»Ê_»`å=∞x, „áêѨOzHõ Éè’QÆÖÏÅã¨`«‰õΩ, Jã¨∂Ü«∞‰õΩ Ö’#~Ú PÜ«∞# ^≥·=^Ò`åºxfl u~°ã¨¯iOK«O Jx, ^èŒ~å‡xfl
J^èŒ~°‡O`À =Ú_ç"≥Ü«∞º=Ú, HõÅQÍѨÙÅQÆO KÕÜ«∞=Ú Jh, `Ò~å`üÖ’ "åQÍÌ#O fã¨∞HÀ|_çO^Œx QÆ∞~°∞ÎKÕÜ«∞|_çOk.
41 – 49. QÆ`« PÜ«∞`üÅÖ’ Y∞~üP<£#∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)#∞ qâ◊fiã≤OK«=∞x Ü«¸^Œ∞ʼnõΩ Ç≤Ï`«=Ù
K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk. g∞~°∞ Z@∞=O˜ =∞#∞+¨μºÅ∞? g∞ =∞#∞+¨μºÅ∞ H˘O^Œ~°∞ =Úã≤¡OÅ∞ J=Ù`«∂ LO>Ë W™ê¡O
ã¨`«º^èŒ~°‡O Jx, =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ã¨`«º=O`«∞_»~Ú# „Ѩ=HõÎ Jh, W™ê¡OÃÑ· xÅHõ_»QÍ LO_»O_ç Jh JOÏ~°∞.
=∞i ã¨fiÜ«∞OQÍ, g∞~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ qâ◊fiã≤OK«~°∞? Jx WѨC_»∞ Ü«¸^Œ∞ ѨO_ç`«∞Å#∞ QÆkÌOK«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk.
"åãÎ̈"åxH˜ g∞~°∞ `Ò~å`«∞#∞ K«^Œ∞=Ù`å~°∞. `Ò~å`üÖ’ ''Ǩτ[`ü =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ^≥·=„Ѩ=HõΗ— Jx ã¨Ê+ì̈OQÍ
„ѨHõ˜OK«|_çOk. ˆ~Ѩ٠`«∞kk#O <å_»∞, g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ U=∞x ã¨=∂^è•#q∞™êÎ~°∞? JHõ¯_» g∞ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩ_»∞
JO@∂ Z=~°∂ LO_»~°∞.
49 – 54. WO`«‰õΩ Ñ¨Ó~°fiѨ٠PÜ«∞`üÅÖ’ Ü«¸^Œ∞Å#∞ =∞O^ŒeOK«_»O [iyOk. D PÜ«∞`üÅÖ’ q=~°OQÍ
J#∞„QÆǨÅ „Ѩ™êÎ=# LOk. Ѷ≤~“#∞ Ü«¸^Œ∞Å#∞ ZO`À Ç≤ÏOã≤OKå_»∞. Ü«¸^Œ∞Å ‰õΩ=∂~°∞efl ѨÙ@ìQÍ<Õ `«e¡^ŒO„_»∞Å
Z^Œ∞>Ë =kèOKÕ"å_»∞. P_»Ñ≤Å¡ ѨÙ_ç`Õ =∂„`«O ã¨r=OQÍ q_çzÃÑ>Ëì"å_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë "å~°∞ ÃÑ^ŒÌ"å~°Ü«∂ºHõ
Ѷ≤~“#∞‰õΩ T_çQÆO K≥Ü«∂ºÅx. JÖÏ¡ÇπÏ Ü«¸^Œ∞Å HÀã¨O ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ^•iKÕã≤ "åix ^•˜OKå_»∞. `ÒÉÏ KÕã≤#
g∞^Œ@ "åi |Ǩï^≥·=`åfixfl HõΔq∞Oz"Õâß_»∞.
WO`«‰õΩ Ñ¨Ó~°fiѨ٠PÜ«∞`üÅÖ’ |h W„™ê~¸Öò "åiÃÑ· JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆǨÅ „Ѩ™êÎ=# LOk. Wk D
PÜ«∞`üÅÖ’ Ü«¸^Œ∞Å∞ J#∞„QÆǨʼnõΩ ["å|∞QÍ Hõ$`«[˝`«‰õΩ |^Œ∞Å∞ Jq^èÕÜ«∞`«`À `«Åa~°∞ã¨∞`«#O`À WKåÛ~°∞.
`«∂~ü H˘O_» #∞O_ç Ǩτ[`ü =¸™ê (J) „QÆO^äŒO`À uiy =zÛ#ѨC_»∞ |h W„™ê~¸Öò "å~°∞ W^≥ÖÏ
™ê^茺O? Jx JÉèíºO`«~°O K≥áêÊ~°∞. JO^Œ∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ |h W„™ê~¸Öò‰õΩ K≥Ok# 70 =∞Okx `«∂~ü H˘O_»‰õΩ
fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x =¸™ê (J)#∞ P^ÕtOKå_»∞. Ǩτ[`ü =¸™ê (J) 70 =∞Okx fã¨∞‰õΩx `«∂~ü H˘O_» ÃÑ·H˜
(50) WOHÍ g∞ HÀã¨O ã¨=Ú„^•xfl peÛ ^•i
KÕâß=Ú. ã¨=Ú„^•xfl ^•˜OKå=Ú. Ѷ≤~“#∞, J`«x
Ãã·<åºxfl g∞~°∞ K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ<Õ =ÚOz "Õâß=Ú.
(51) =∞iÜ«Ú Ç¨Ï„[`ü =¸™ê (J)‰õΩ 40 ~å„`«∞Å
"åQÍÌ#O KÕâß=Ú. `«~åfi`« g∞~°∞ P=Ù ^Œ∂_»#∞
P~åkèOK«™êQÍ~°∞. ^Œ∞~å‡~°∞æÅ~ÚáÈÜ«∂~°∞. (52)
HÍx (D `«Ñ¨C KÕã≤<å) g∞~°∞ Hõ$`«A˝Å=Ù`å~°x
"Õ∞=Ú q∞=∞‡efl HõΔq∞OKå=Ú. (53) =∞iÜ«Ú
"Õ∞=Ú Ç¨Ï„[`ü =¸™ê (J)‰õΩ g∞
=∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixH˜ „QÆO^äŒO =∞iÜ«Ú =∞Ç≤Ï=∞Å#∞
WKåÛ=Ú.

19. 19
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(54) =¸™ê (J) `«# *Ïu "åi`À, g∞~°∞
^Œ∂_»#∞ ^≥·=OQÍ KÕã¨∞H˘x g∞ÃÑ· g∞~°∞ ^Ò~°̊#ºO
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. Hõ#∞Hõ q∞=∞‡efl ѨÙì̃Oz# "åx
Z^Œ∞@ ѨâßÛ`åÎѨѨ_»O_ç. D JѨ~å^è•xH˜
áêÅÊ_ç# g∞Ö’x "åix K«OѨO_ç. JÖÏ¡ÇπÏ
ã¨=∞HõΔOÖ’ g∞‰õΩ "Õ∞Å∞ nx ^•fi~å<Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
=∞i PÜ«∞# g∞ `ÒÉÏ#∞ JOwHõiOKå_»∞. PÜ«∞#
HõΔq∞OKÕ"å_»∂, Hõ~°∞}˜OKÕ"å_»∂#∞.
(55) ''F =¸™ê! "Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇπÏ#∞ Hõàϧ~å
K«∂_»x^Õ qâ◊fiã≤OK«=Ú—— Jx g∞~°∞ J#flѨC_»∞
(D JѨ~å^è•xH˜) g∞ÃÑ· Ñ≤_»∞QÆ∞Ѩ_çOk. g∞~°∞
K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂~°∞. (56) g∞~°∞ =∞~°}˜Oz#
`«~åfi`« "Õ∞=Ú q∞=∞‡efl uiy „|uH˜OKå=Ú.
g∞~°∞ Hõ$`«A˝Å∞ HÍ"åÅx. (57) "Õ∞=Ú g∞ÃÑ·
=∞|∞ƒ#∞ h_»QÍ KÕâß=Ú. g∞ÃÑ· =∞<£ = ã¨ÖÏfi#∞
J=`«iOѨ*Ëâß=Ú. (WOHÍ WÖÏ K≥áêÊ=Ú),
=∂KÕ W=fi|_ç# Ѩiâ◊√^Œú =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ u#O_ç.
"å~°∞ =∂ÔH@∞=O˜ #+¨ì=¸ HõeyOK«ÖË^Œ∞.
`«=∞‰õΩ `å"Õ∞ #+ì̈O HõeyOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
(58) "Õ∞=Ú g∞`À J<åfl=Ú, ''P TiÖ’
„Ѩ"ÕtOK«O_ç, ZHõ¯_» #∞O_»~Ú<å, U^Œ~Ú<å
u#O_ç, ™êëêìOQÆѨ_»∞`«∂ „Ѩ"ÕtOK«O_ç. `ÒÉÏ
WãÎ̈Q∑á¶ê~ü KÕã¨∂Î LO_»O_ç. JÖÏKÕ¿ãÎ g∞ áêáêÅ∞
HõΔq∞OK«|_»`å~Ú. WOHÍ ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕ¿ã"åiH˜
=∞iO`« Z‰õΩ¯=QÍ W™êÎ=Ú.
"≥àÏ¡~°∞. LѨ"åã¨O áê˜OK«=∞x Ѩiâ◊√^ŒúOQÍ LO_®Åx "åiH˜ K≥áêÊ~°∞. *Ïu"å~°∞ Ǩτ[`ü =¸™ê (J)`À
''"Õ∞=Ú ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπωõΩ g∞‰õÄ [iˆQ ã¨OÉèÏ+¨} q#QÀ~°∞`«∞<åfl=∞x `≥Å∞ѨQÍ Ç¨Ï„[`ü =¸™ê (J) "åi`À
''㨈~, g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨OÉèÏ+¨}#∞ q#=K«∞Û—— J<åfl~°∞. =¸™ê (J) `«∂~ü H˘O_»#∞ ã¨g∞Ñ≤OK«QÍ<Õ PÜ«∞#ÃÑ·
"Õ∞Ѷ¨∞O P=iOzOk. P H˘O_»#∞ ‰õÄ_» PKåÛùk`«O KÕã≤Ok.
=¸™ê (J) *Ïu"å~°∞ PÜ«∞#∞fl ã¨g∞Ñ≤OK«_®xH˜ =∞|∞ƒÖ’ =ÚO^Œ∞‰õΩ #_çKå~°∞. *Ïu"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ
ã¨OÉèÏ+¨} q<åfl~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ =¸™ê (J)‰õΩ H˘xfl q+¨Ü«∂Å#∞ P^Õtã¨∞Î<åfl_»∞. =∞iH˘xfl q+¨Ü«∂Å#∞
x¿+kèã¨∞Î<åfl_»∞. P =∞|∞ƒ q_çáÈ~Ú# `«~åfi`« *Ïu "åix Ǩτ[`ü =¸™ê (J) K«∂âß~°∞. "å~°∞ =¸™ê (J)`À

20. 20
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
59) `«~åfi`« P ^Œ∞~å‡~°∞æÅ∞ "åiH˜ K≥ѨÊ|_ç#
=∂@#∞ =∂iÛ"Õâß~°∞. "Õ∞=Ú ‰õÄ_» P
^Œ∞~å‡~°∞æÅÃÑ· "åi ^Ò+¨ìºO, Jq^èÕÜ«∞`«Å HÍ~°}OQÍ
PHÍâ◊O #∞O_ç tHõΔ#∞ J=`«iOѨKÕâß=Ú.
60) =∞iÜ«Ú =¸™ê (J) `«# *Ïu "åiHÀã¨O
h~°∞ HÍ"åÅ#flѨC_»∞ "Õ∞=Ú, ''h Hõ„~°`À ~å~Ú
g∞^Œ H˘@∞ì—— J<åfl=Ú. (=¸™ê (J) `«# ÖÏsî`À
~å~Ú g∞^Œ H˘Ïì~°∞) JѨC_»∞ 12 T@Å∞ ^è•~°QÍ
"≥Å∞=_®¤~Ú. „Ѩu `≥QÆ"å~°∞ `«=∞ `«=∞ T@#∞
QÆ∞iÎOKå~°∞. ("Õ∞=Ú K≥áêÊ=Ú) JÖÏ¡ÇπÏ
„Ѩ™êkOz# PǨ~åxfl u#O_ç, `åQÆO_ç, Éèí∂q∞Ö’
HõÖ’¡ÅO "åºÑ≤OѨKÕÜ«∞HõO_ç.
61) JѨC_»∞ "å~°<åfl~°∞, ''F =¸™ê (J) "Õ∞=Ú
XˆH ~°Hõ=∞~Ú# Éè’[# Ѩ^•~°÷O`À ZO`«=∂„`«O
ã¨iÃÑ@∞ìHÀ=Ú. Hõ#∞Hõ =∂‰õΩ Éèí∂q∞Ö’ ѨO_Õ
P‰õΩ‰õÄ~°Å∞, ^Àã¨HÍÜ«∞Å∞, QÀ^èŒ∞=∞Å∞, =∞ã¨∂i
ѨѨC =∞iÜ«Ú Le¡áêÜ«∞Å∞ W=fi=∞x h „ѨÉèí∞=Ù#∞
„áêi÷OK«∞.——
JѨC_»∞ J`«#<åfl_»∞, ''L`«Î=∞=∞~Ú# =ã¨∞Î=Ù‰õΩ
|^Œ∞Å∞ JÅÊ=∞~Ú# ^•xfl ZO^Œ∞‰õΩ
HÀ~°∞‰õΩOÏ~°∞? 㨈~, #QÆ~°OÖ’H˜ "≥à◊§O_ç. JHõ¯_»
g∞~°∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õ D =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú.——
"åiÃÑ· J==∂#O, ^≥·#ºO ~°∞^ŒÌ|_çOk. "å~°∞
^≥·"å„QÆǨxH˜ áê„`«∞Å∞ JÜ«∂º~°∞. WÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ
[iyO^ŒO>Ë, g~°∞ ^≥·"å^ÕâßÅ#∞ MÏ`«~°∞ KÕ¿ã"å~°∞
HÍ^Œ∞. ^≥·=„Ѩ=HõÎÅ#∞ J^èŒ~°‡OQÍ K«O¿Ñ"å~°∞. Wk
"åi Jq^èÕÜ«∞`«, ǨÏ^Œ∞Ìg∞iáÈ~Ú „Ѩ=iÎOz
#O^Œ∞‰õΩ Ñ¨~°º=™ê#O.
''"Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇπÏ`À g∞ ã¨OÉèÏ+¨} J~Ú`Õ q<åflO. WѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ =∂ Hõàϧ~å K«∂_»QÀ~°∞`«∞<åflO. JÖÏ
K«∂_»x^Õ x#∞fl qâ◊fiã≤OKÕk ÖË^Œ∞—— J<åfl~°∞. Wk |ǨïK≥_»¤ JѨ~å^èŒO. =¸™ê (J) `å<Õ JÖÏ¡ÇπÏ#∞
K«∂_»ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. =∞i W`«~°∞Å∞ ZÖÏ K«∂_»QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. Hõ#∞Hõ "åi D HÀiHõ =Å¡ "åiÃÑ· Ñ≤_»∞QÆ∞ Ѩ_ç,
JO^Œ~°∂ K«xáÈÜ«∂~°∞. D ã¨OѶ¨∞@# =Å¡ =¸™ê (J) HõOQÍ~°∞Ѩ_®¤~°∞. *Ïu"åiH˜ U=∞x ã¨=∂^è•#O K≥áêÊÖÏ
Jx ÉèíÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „áêi÷OK«QÍ JÖÏ¡ÇπÏ "å~°O^Œih =∞~°Å „|uH˜OKå_»∞.
6
13
6
7
2
7

21. 21
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
57. '=∞<£— J<Õk XHõ fÜ«∞x Ѩ^•~°÷O. ^èŒxÜ«∂Å yO[ÖÏ LO@∞Ok. ~å„uà◊√§ =∞OK«∞ÖÏQÍ ‰õΩi¿ãk.
ã¨ÖÏfi, Ѩӈ~_»∞ Ñ≤@ì=O˜ XHõ *Ïu ѨHΔ̃. nxx „Ѩ[Å∞ HõÉÏÉò KÕã¨∞‰õΩx HÍeÛ u<Õ"å~°∞. D „Ѩ[Å∞ ÅHõΔÅ
ã¨OYºÖ’ LO_Õ"å~°∞.
(62) =Úã≤¡OÅ~Ú<å, Ü«¸^Œ∞Å~Ú<å,
„ÔH·ã¨Î=ÙÅ~Ú<å, ™êa~¸Å~Ú<å, Z=~°~Ú<å
JÖÏ¡ÇπÏ#∞, JOu=∞k<åxfl qâ◊fiã≤Oz ã¨`å¯~åºÅ∞
KÕã≤#@¡~Ú`Õ "åiH˜ „ѨuѶ¨ÅO, ѨÙ}ºO "åi
„ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. "åiH˜ Z@∞=O˜
ÉèíÜ«∞OHÍh, ^Œ∞óYO qKå~°O HÍh HõÅ∞QÆ=Ù.
(63) =∞iÜ«Ú "Õ∞=Ú g∞ÃÑ· `«∂~ü H˘O_»#∞ ZuÎ
xeÑ≤#ѨÙ_»∞, g∞#∞O_ç "åQÍÌ#O fã¨∞‰õΩ#flѨC_»∞,
"Õ∞=Ú J<åfl=Ú, ''"Õ∞=Ú g∞H˜zÛ# ^•xx ^Œ$_è»OQÍ
Ѩ@∞ìHÀO_ç, JO^Œ∞Ö’ L#fl ^•x #∞O_ç QÆ∞}áê~î°O
„QÆÇ≤ÏOK«O_ç. `«^•fi~å g∞~°∞ (^≥·"å„QÆǨÏO #∞O_ç)
HÍáê_»|_»QÆÅO^Œ∞ʼnõΩ, JO>Ë `Ò~å`ü É’^èŒ#Å
„ѨHÍ~°O PK«iOK«O_ç, ÖËHõáÈ`Õ g∞‰õΩ Éèí„^Œ`« ÖË^Œ∞.
(64) HÍx nx `«~åfi`« ‰õÄ_» g∞~°∞
=∞~°eáÈÜ«∂~°∞. `«~åfi`« ^≥·"å#∞„QÆǨÏO, PÜ«∞#
HÍ~°∞}ºO g∞ÃÑ· HõÅ∞QÆHõ áÈ`Õ g∞~°∞
#+¨ìáÈÜÕ∞"åˆ~.
(65) xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ â◊x"å~°O q+¨Ü«∞OÖ’
ǨÏ^Œ∞Ìg∞iáÈ~Ú# "åi QÆ∞iOz ‰õÄ_» g∞‰õΩ
`≥Å∞ã¨∞. "Õ∞=Ú ‰õÄ_» J<åfl=Ú, ''g∞~°∞ J==∂#O
áêÅ~Ú HÀ`«∞Å∞ HõO_ç.—— (66) "Õ∞=Ú g∞‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO
"åiH˜, g∞ `«~åfiu "åiH© QÆ∞}áê~îåxH˜
HÍ~°}OQÍ KÕâß=Ú. xëêªÑ¨~°∞Å HÀã¨O WO^Œ∞Ö’
Ç≤Ï`«É’^èŒ LOk.
67) =∞iÜ«Ú Ç¨Ï„[`ü =¸™ê (J) `«# *Ïu
"åi`À ''JÖÏ¡ÇπÏ q∞=∞‡efl XHõ P=Ù#∞ |e
W=fi=Åã≤OkQÍ P*Ï˝Ñ≤ã¨∞Î<åfl_»∞—— Jx `≥eÑ≤#ѨÙ_»∞
PÜ«∞# *Ïu "å~°∞ ''=∂`À ѨiǨã¨O ZO^Œ∞‰õΩ
P_»∞`«∞<åfl=Ù—— Jx JO>Ë PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞,
''<Õ#∞ J*Ï˝#∞Å =O˜ Ѩ#∞Å∞ KÕ~ÚOK«_®#∞flO_ç
JÖÏ¡ÇπÏ â◊~°}∞ HÀ~°∞`«∞<åfl#∞.——

22. 22
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
58. ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ ÃãÅqKåÛ~°x J|∂ ǨïÔ~·~å (~°l) LÖË¡dOKå~°∞ : ''|h W„™ê~¸Öò "åix
P*Ï˝Ñ≤OK«_»O [iyOk. "å~°∞ #QÆ~° ^•fi~°OÖ’ „Ѩ"ÕtOKÕ@ѨC_»∞ =Oy „Ѩ"ÕtOKåe. <À˜`À ''Ç≤Ï`«Î`«∞<£—— Jx
ѨÅHÍe—— JO>Ë áêáêÅ HõΔ=∂Ѩ} HÀ~åe. HÍx g~°∞ `«=∞ Ñ≤~°∞^Œ∞Å∞ <ÕʼnõΩ ~åã¨∞‰õΩ<ÕÖÏ ^Õ‰õΩ¯O@∂ ''Ç≤Ï`«Î`«∞<£——
Jx ѨeˆH|^Œ∞Å∞ ''ǨÏ|ƒ`«∞<£ Ѷ≤ +¨J~°u<£—— ("≥#∞flÖ’ yO[) J#™êQÍ~°∞. (|∞MÏs – ǨÏ.<≥O.3151)
60. `«∞"å "≥∞ÿ^•#OÖ’ ÅHõΔÖÏk =∞OkH˜ =∞Ozh˜ ã¨=∞㨺 Z^Œ∞~°~ÚºOk. JÖÏ¡ÇπÏ =¸™ê (J) #∞
ÖÏsî`À ~å~Ú g∞^Œ H˘@∞ì Jx P*Ï˝Ñ≤OK«QÍ Ç¨Ï„[`ü =¸™ê (J) JÖψQ KÕâß~°∞. 12 T@ÅÖ’ #∞O_ç h~°∞
ZQÆlq∞‡Ok. Ü«∂Y∂Éò (J) QÍiH˜ 12 =∞Ok ‰õΩ=∂~°∞Å∞, XH˘¯Hõ¯i ã¨O`«u HÀã¨O XH˘¯Hõ¯ T@
x~°‚~ÚOK«|_çOk. D ~å~Ú ã≤<åÜü∞ nfiѨHõÅÊOÖ’ WѨʘH© LOk. Ü«∂„u‰õΩÅ∞ (@∂iãπìÅ∞) ^•xfl K«∂ã≤
=ã¨∞ÎOÏ~°∞. D ~å~ÚÖ’ 12 ~°O„^è•Å∞ L<åfl~Ú. "å˜ #∞O_ç JѨʒ¡ h~°∞ „Ѩ=Ç≤ÏOKÕk.
(68) *Ïu"å~°∞ =¸™ê (J) `À ''P P=Ù
ÅHõΔ}ÏÅ#∞ =∂‰õΩ `≥Å∞Ѩ=Åã≤OkQÍ JÖÏ¡ÇπÏ#∞
„áêi÷OK«O_ç—— J<åfl~°∞. =¸™ê (J) ["åaKåÛ~°∞,
''q#O_ç, P=Ù ÉÏQÍ =Úã¨en H͉õÄ_»^Œ∞. =∞s
z#fln H͉õÄ_»^Œ∞. Ô~O_çO˜H© =∞^茺ã¨÷OQÍ
LO_®e. WHõ g∞‰õΩ W=fi|_ç# P^Õâßxfl
J=∞Å∞Ѩ~°ÛO_ç.—— (69) uiy "å~°∞ K≥áêÊ~°∞,
''^•x ~°OQÆ∞ ZÖÏ LO_®Ö’ `≥Å∞Ѩ=∞x h
„ѨÉèí∞=Ù#∞ „áêi÷OK«∞.—— ''P=Ù Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞Ö’
LO_®e. K«Hõ¯x ~°OQÆ∞Ö’ K«∂_»=ÚK«Û@QÍ
LO_®e—— Jx JÖÏ¡ÇπÏ `≥eÜ«∞KÕã¨∞Î<åfl_»∞ Jx
Ǩτ[`ü =¸™ê (J) ѨeHÍ~°∞. (70) =∞m§
"å~°<åfl~°∞, ^•x ÅHõΔ}ÏÅ∞ ZÖÏ LO_®Ö’ =∂
HÀã¨O g∞ „ѨÉèí∞=Ù#∞ ^Œ~åºÑ¨ÙÎ KÕÜ«∞O_ç.
ZO^Œ∞HõO>Ë J@∞=O˜ P=ÙÅ∞ KåÖÏ L<åfl~Ú.
Hõ#∞Hõ `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞. JÖÏ¡ÇπÏ HÀi`Õ D™êi
ã¨iQÍæ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩOÏ=Ú. (71) P P=Ù
á⁄ÅOÖ’ ^Œ∞H˜¯ ^Œ∞<Õflk H͉õÄ_»^Œ∞, á⁄ÖÏÅ h~°∞
`À_Õk H͉õÄ_»^Œ∞. P~ÀQƺO`À, Z@∞=O˜
Ö’@∞ÖËx^≥· LO_®e Jx PÜ«∞# `≥Å∞ѨQÍ "å~°∞
J<åfl~°∞, WѨC_»∞ g∞~°∞ ѨÓiÎ q=~åefl `≥eáê~°∞.
"å~°∞ l|ÇπÏ KÕ¿ã@∞ì ÖË~°∞ Jx JxÑ≤OzOk.
z=iH˜ "å~°∞ P=Ù#∞ l|ÇπÏ KÕâß~°∞. (72) WOHÍ
g∞~°∞ XHõ =∞x+≤x =kèOz XHõiÃÑ·<˘Hõ~°∞
ǨÏ`åº~ÀѨ} KÕã¨∞HÀ™êy#ѨÙ_»∞, g∞~°∞ ^•z
ÃÑÏìÅ#∞‰õΩ#fl ^•xx, JÖÏ¡ÇπÏ "≥Å¡_çOK«^ŒeKå_»∞.
8
10
8

23. 23
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(73) JѨÙ_»∞ "Õ∞=Ú J<åfl=Ú. P P=Ù =∂Oã¨Ñ¨Ù
=ÚHõ¯#∞ P â◊"åxH˜ `åH˜¿ãÎ P =∞$`«∞_»∞
ã¨r=Ù_»=Ù`å_»∞. W^Õq^èŒOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ K«xáÈ~Ú#
"åix „|uH˜™êÎ_»∞. g∞~°∞ |∞kú`À `≥eq`Õ@Å#∞
LѨÜ≥∂yOKåÅx JÖÏ¡ÇπÏ `«# zǨflÅ#∞ g∞‰õΩ
K«∂ѨÙ`å_»∞.
(74) =∞i P `«~°∞"å`« g∞ ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞
~å~ÚÖÏQÍ WOHÍ JO`«Hõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ
Hõiî#=∞Ü«∂º~Ú. H˘xfl ~åà◊§ #∞O_ç HÍÅ∞=Å∞
„Ѩ=Ç≤Ï™êÎ~Ú. =∞iH˘xflO˜ #∞O_ç h~°∞ =ã¨∞ÎOk
WOHÍ H˘xfl ^≥·= ÉèíÜ«∞O KÕ`« HõOÑ≤Oz „H˜O^Œ‰õΩ
Ѩ_çáÈ`å~Ú. =∞iÜ«Ú JÖÏ¡ÇπÏ g∞ KÕ+¨ìÅ QÆ∞iOz
`≥eÜ«∞x "å_»∞ HÍ^Œ∞.
(75) Ü«¸^Œ∞Å∞ h=Ù K≥Ñ≤Ê#O^Œ∞=Å¡ qâ◊fiã≤™êÎ~°x
WѨʘH© #=Ú‡`«∞<åfl"å? "åiÖ’ XHõ =~°æO
^≥·="å}˜x qx, P `«~°∞"å`« L^ÕÌâ◊ºÑ¨Ó~°fiHõOQÍ
^•x J~å÷xfl =∂iÛ"Õã≤<å~°∞.
(76) D HõѨ@∞Å~Ú# Ü«¸^Œ∞Å∞ =Úã≤¡OÅ#∞
HõÅ∞ã¨∞‰õΩ#flѨC_»∞ ''"Õ∞=Ú qâ◊fiã≤OKå=Ú—— Jx
K≥¿ÑÊ"å~°∞. "å~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O HõÅ∞ã¨∞‰õΩ#flѨC_»∞
''JÖÏ¡ÇπÏ g∞ÃÑ· "≥Å¡_ç KÕã≤# q+¨Ü«∂xfl
(=ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) x["≥∞ÿ# ^≥·=„Ѩ=HõÎ Jh, PÜ«∞xfl
qâ◊fiã≤OK«O_ç Jh) K≥Ñ≤Ê"Õã¨∞Î<åfl~å? JÖÏ J~Ú`Õ
"å~°∞ g∞ „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ q∞=∞‡efl "å^Œ#Ö’
F_çOKÕÜ«∞QÆÅ~°∞. g∞‰õΩ D =∂„`«O |∞kú ÖË^•?——
Jx JOÏ~°∞. (77) "å~°∞ ^•zÃÑ_»∞`«∞#fl ^•xx,
"å~°∞ "≥Å¡_çã¨∞Î#fl ^•xh, Jxfl q+¨Ü«∂Å#∂
JÖÏ¡ÇπÏ Z~°∞QÆ∞#∞ Jx "åiH˜ `≥eÜ«∞^•? (78)
"åiÖ’ XHõ =~°æO "å~°∞ x~°HõΔ~åã¨∞ºÅ∞. `«Ñ¨C_»∞
Pâ◊Å∞ `«Ñ¨Ê "åiH˜ `Ò~å`ü QÆ∞iOz# Ѩi*Ï˝#O
ÖË^Œ∞. "åi =^ŒÌ ˆH=ÅO TǨÏ, J#∞=∂#O
=∂„`«"Õ∞ L<åfl~Ú.

24. 24
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
63 – 66. ѨÓ~°fiѨ٠PÜ«∞`üÅÖ’ Ü«¸^Œ∞ÅÃÑ· JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆǨÅ#∞ QÆ∞iOz K≥ѨÊ|_çOk. WѨC_»∞ D
PÜ«∞`üÅÖ’ Ü«¸^Œ∞Å `«Åa~°∞ã¨∞`«#O, ^≥·= Jq^èÕÜ«∞`« QÆ∞iOz K≥ѨÊ_»O [iyOk. Ü«¸^Œ∞Å∞ Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`«‰õΩ
áêÅÊ_®¤~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ`À KÕã≤# "åQÍÌ<åxfl ÉèíOQÆѨiKå~°∞. â◊x"å~°O <å_»∞ KÕѨŠ"Õ@ x¿+kèOK«|_çOk. "å~°∞ D
P[˝Å∞ LÅ¡OѶ≤∞OKå~°∞. JO^Œ∞KÕ`« JÖÏ¡ÇπÏ "åix HÀ`«∞Å∞QÍ =∂~åÛ_»∞. U *Ïu J~Ú<å ^≥·=O, ^≥·=„Ѩ=HõΠѨ@¡
Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ áêÅÊ_ç`Õ JO^Œ∞‰õΩ tHõΔ W^Õ.
67 – 72. WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ PÜ«∞`üÅÖ’ Ü«¸^Œ∞Å `«Åa~°∞ã¨∞`«#O, Jq^èÕÜ«∞`«, Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`« QÆ∞iOz
„Ѩ™êÎqOK«|_çOk. WѨC_»∞ D PÜ«∞`üÅÖ’ Ü«¸^Œ∞Å∞ Uq^èŒOQÍ Ç¨Ï„[`ü =¸™ê (J)#∞ =ºuˆ~H˜OKÕ"å~À,
Uq^èŒOQÍ PÜ«∞#`À "å^ÀѨ"å^•Å∞ KÕ¿ã"å~À `≥eÜ«∞KÕÜ«∞|_»∞`ÀOk. "åã¨Î"åxH˜ H˜‰õΩ¯~°∞=∞#‰õΩO_® „Ѩ=HõÎ
q^èÕÜ«∞`« áê˜OKåÅ#fl L`«Î~°∞fi LOk. P=Ù =∂Oã¨Ñ¨Ù `«∞#Hõ`À =∞$`«∞_»∞ ã¨r=Ù_»∞ HÍ=@O
73, 74. |h W„™ê~¸Öò "åiÖ’ XHõ ^èŒx‰õΩ_»∞ LO_Õ"å_»∞. J`«xH˜ ã¨O`å#O ÖË^Œ∞. J`«x ™È^Œ~°∞x
‰õΩ=∂~°∞_»∞ "å~°ã¨∞_»∞. Pã≤ÎHÀã¨O J#fl H˘_»∞‰õΩ ÉÏÉÏ~Úx ǨÏ`«º KÕâß_»∞. "åˆ~ D ǨÏ`«º KÕâß~°x P~ÀÑ≤OKå_»∞.
P ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ XHõiÃÑ·<˘Hõ~°∞ Hõ`«∞ÎÅ∞ ^Œ∂âß~°∞. g∞~°∞ g∞~°∂ ZO^Œ∞‰õΩ HõÅÇ≤ÏOK«∞‰õΩOÏ~°∞? g∞ =∞^茺
^≥·=„Ѩ=HõΠǨτ[`ü =¸™ê (J) L<åfl~°∞ Hõ^• Jx H˘O^Œ~°∞ |∞kú=∞O`«∞Å∞ ã¨ÅǨ WKåÛ~°∞. JO^Œ~°∂ HõÅã≤
Ǩτ[`ü =¸™ê (J) ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KåÛ~°∞. [iy# ã¨OQÆu Ü«∂=`«∂Î qxÑ≤OKå~°∞. Ǩτ[`ü =¸™ê (J) JÖÏ¡ÇπÏ#∞
„áêi÷Oz# g∞^Œ@, P=Ù#∞ l|ÇπÏ KÕã≤ ^•x =∂Oã¨YO_»O`À =∞$`«∞x â◊s~°OÃÑ· H˘_ç`Õ =∞$`«∞_»∞ ã¨r=Ù_»∞
J=Ù`å_»h, `«##∞ Z=~°∞ ǨÏ`«º KÕâß~À `≥Å∞ѨÙ`å_»h JÖÏ¡ÇπÏ P^ÕtOKå_»∞. D P^Õâßxfl "åiH˜ Ǩτ[`ü
=¸™ê (J) qxÑ≤OK«QÍ, P *Ïu"å~°∞, ''=∂`À ѨiǨã¨=∂_»∞`«∞<åfl"å—— J<åfl~°∞. P=Ù ZÖÏ LO_®Ö’, ZO`«
=Ü«∞ã¨∞k HÍ"åÖ’, U ~°OQÆ∞k HÍ"åÖ’, á⁄ÅOÖ’ <åQÆe ^Œ∞<Õfl P=Ù HÍ"åÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ J_»QÆ=∞<åfl~°∞.
J@∞=O˜ P=Ù Ju Hõ+¨ìO g∞^Œ ÅaèOzOk. JO^Œ∞‰õΩ ÉèÏs =¸ÅºO K≥e¡OK«=Åã≤ =zÛOk. Jk XHõ
(79) `«=∞ ã¨fiǨϙêÎÅ`À edOz# „QÆO^ä•xfl
^≥·=„QÆO^äŒ=∞x K≥Ñ≤Ê, „áêѨOzHõ `«∞K«Û
ù„ѨÜ≥∂[<åxfl á⁄O^ŒE¿ã "åiH˜ 'q<åâ◊O—
HõÅ^Œ∞. "åi D ã¨fiǨÏãÎ̈ ed`« ~°K«# ‰õÄ_® "åi
q<åâßxH˜ ^•ifã¨∞ÎOk. "åi D ã¨Oáê^Œ#
‰õÄ_® "åi q<åâßxH˜ HÍ~°}Éèí∂`«O J=Ù`«∞Ok.
(80) g~°∞ WÖÏ JOÏ~°∞, "Õ∞=∞~Ú`Õ ˆH=ÅO
H˘xfl ~ÀAÅ∞ =∂„`«"Õ∞ #~°HõOÖ’ LOÏ=Ú (XHõ
"å~°O). "åix J_»QÆO_ç, ''JÖÏ¡ÇπÏ g∞ˆH^Œ~Ú<å
"åQÍÌ#O KÕâß_®? XHõ"Õà◊ KÕã≤ LO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ
`«# "åQÍÌ<åxfl ÉèíOQÆѨ~°K«_»∞. (XHõ "å~°O tHõΔ#∞
QÆ∞iOz JÖÏ¡ÇπÏ Z@∞=O˜ "åQÍÌ#=¸ KÕã≤
Ü«ÚO_»ÖË^Œ∞) ÃÑ·QÍ g∞~°∞ Z~°∞QÆx q+¨Ü«∂Å#∞
JÖÏ¡ÇπωõΩ Páêkã¨∞Î<åfl~°∞.

25. 25
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
=ºHÎ̃ ^ŒQÆæ~° LOk. J~Ú`Õ J`«#∞ XHõ +¨~°`«∞ g∞^Œ J=∞‡_®xH˜ ã≤^ŒúѨ_®¤_»∞. ^•x `ÀÅ∞ xO_® |OQÍ~°O W¿ãÎ<Õ
J=Ú‡`å#∞, ÖËHõáÈ`Õ ÖË^Œ∞ J<åfl_»∞. WO`« ÉèÏs =¸ÅºO K≥e¡Oz P=Ù#∞ H˘<åfl_»∞. ^•xfl l|ÇπÏ KÕã≤ XHõ
=∂Oã¨Ñ¨Ù =ÚHõ¯#∞ =∞$`«∞x â◊s~°OÃÑ· LOKå~°∞. JѨC_»∞ =∞$`«∞_»∞ uiy „|uHÍ_»∞. ''x#∞fl Z=~°∞ ǨÏ`«º
KÕâß~°∞?—— Jx „ѨtflOK«QÍ, ''<å "å~°ã¨∞_»∞, P <å J#fl H˘_»∞‰õΩ ##∞fl K«Oáê_»∞—— J<åfl_»∞. WÖÏ K≥Ñ≤Ê# `«~åfi`«
J`«_»∞ uiy =∞~°}˜OKå_»∞. „Ѩ[Å∞ =∞$`«∞x J#fl H˘_»∞‰õΩx Ѩ@∞ì‰õΩx J`«_çfl =kèOKå~°∞. Wk Q˘Ñ¨Ê =∞ǨÏ`«ºO.
JOu=∞k#O `«^䌌ºO Jh, JÖÏ¡ÇπÏ K«xáÈ~Ú# "åix uiy „|uH˜™êÎ_»h, ÖˇHõ¯ fã¨∞‰õΩOÏ_»h D ã¨OѶ¨∞@#
^•fi~å ã¨Ê+¨ìO J~ÚºOk. Ü«¸^Œ∞Å∞ QÆ#∞Hõ ^≥·=„Ѩ=HõÎ`À "å^ÀѨ"å^•Å∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® "≥O@<Õ P^Õâßxfl
t~°™ê=Ç≤Ï¿ãÎ Hõ+ì̈Ѩ_»=Åã≤ =KÕÛk HÍ^Œ∞. "≥O@<Õ U^À XHõ P=Ù#∞ l|ÇπÏ KÕã≤, ^•x =ÚHõ¯#∞ =∞$`«∞x
â◊s~°OÃÑ· LOz#@¡~Ú`Õ, P K«xáÈ~Ú# "å_»∞ uiy „|uH˜, `«#x K«OÑ≤#"å_≥=~À `≥eÜ«∞KÕ¿ã"å_»∞ Hõ^•!
HÍx, "åà◊√§ P=Ù#∞ QÆ∞iOz Z<Àfl „Ѩâ◊flÅ∞ "Õã≤ Z<Àfl HõëêìÅ áêÅÜ«∂º~°∞. XHõ>Ë"≥∂ J@∞=O˜ P=Ù#∞
J<Õfi+≤OKÕ Hõ+¨ìO. Ô~O_»=k ^•x `ÀÅ∞xO_® |OQÍ~°O K≥e¡OK«_»O. JO>Ë XHõ P=Ù Ys^Œ∞ ÅHõΔÅ ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ
ã¨=∂#O J~ÚáÈ~ÚOk. =Úã≤¡OʼnõΩ D ã¨OѶ¨∞@#Ö’ QÆ∞}áê~î°O LOk. =∞#O ^≥·=O, ^≥·=„Ѩ=HõÎÅ P^ÕâßÅ#∞
H˜=∞‡#‰õΩO_® áê˜Oz#@¡~Ú`Õ WǨÏѨ~åÅÖ’ q[Ü«∞O á⁄O^ŒQÆÅO. J#º^è• HõëêìÅ∞ H˘x`≥K«∞Û‰õΩ#fl "å~°=Ù`åO.
(81) xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ Z=~°∞ ^Œ∞ëê¯~åºÅ∞ KÕã≤<å,
J`«_ç Jq^èÕÜ«∞`«Å∞ J`«_çfl K«∞@∞ì=Ú_»`å~Ú.
J`«_»∞ âßâ◊fi`«OQÍ #~°Hõ"åã≤ÜÕ∞.
(82) WOHÍ qâ◊fiã≤Oz, ã¨`å¯~åºÅ∞ Z=~°~Ú`Õ
KÕ™êÎ~À "å~°∞ ã¨fi~°æ"åã¨∞Å∞. JO^Œ∞Ö’ "å~°∞
âßâ◊fi`«OQÍ LOÏ~°∞.
(83) =∞iÜ«Ú "Õ∞=Ú |h W„™ê~¸Öò
(Ü«¸^Œ∞Å∞)`À, ''g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ `«Ñ¨Ê
W`«~°∞Öˇ=fiih P~åkèOK«‰õÄ_»^Œx, `«e¡^ŒO„_»∞Å`À
ã¨^Œfiº=ǨÏ~°} <≥~°áêÅh, J^Õq^èŒOQÍ |O^èŒ∞=ÙÅ∞,
J<å^äŒÅ∞, x~°∞¿Ñ^ŒÅ#∞ P^ŒiOKå Åh =∞iÜ«Ú
„Ѩ[Å`À =∞Oz=∂@Å∞ ѨÅHÍÅh, #=∂*òÅ#∞
™ê÷Ñ≤OKåÅh, [HÍ`ü K≥e¡ã¨∂Î LO_®Å——h "åQÍÌ#O
fã¨∞‰õΩ<åfl=Ú. HÍx H˘kÌ=∞Ok `«Ñ¨Ê JO^Œ~°∂
"åQÍÌ#O #∞O_ç =∞~°eá⁄Ü«∂º~°∞. =ÚYO
„uѨC‰õΩ<åfl~°∞. (84) WOHÍ "Õ∞=Ú Ñ¨~°ã¨Ê~°O
~°HõÎO zOkOK«∞HÀ~å^Œh, =∞iÜ«Ú `«=∞ "åix
^Õâ◊ |Ç≤Ïëê¯~°O KÕÜ«∞‰õÄ_» ^Œh g∞ #∞O_ç
"åQÍÌ#O fã¨∞‰õΩ#flѨC_»∞, ^•xH˜ g∞~°∞
JOwHõiOKå~°∞. JO^Œ∞‰õΩ g∞~°∞ ™ê‰õΔΩÅ∞
JÜ«∂º~°∞.
9
11
9

26. 26
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
75 – 79. WO`«‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO =zÛ# PÜ«∞`üÅÖ’ Ü«¸^Œ∞Å∞ ^≥·"å^ÕâߊѨ@¡ Jq^èÕÜ«∞`« K«∂¿Ñ"å~°h,
Ǩτ[`ü =¸™ê (J)`À "å^ÀѨ"å^•Å∞ KÕ¿ã"å~°h „Ѩ™êÎqOK«|_çOk. WѨC_»∞ D PÜ«∞`üÅÖ’, Ü«¸^Œ∞Å∞
^≥·="å}˜Ö’ =∂~°∞ÊÅ∂ KÕ~°∞ÊÅ∂ KÕ¿ã"å~°h K≥ѨÊ|_çOk. `Ò~å`üÖ’ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) QÆ∞iOz ã¨Ê+ì̈=∞~Ú#
x^Œ~°≈<åÅ∞ L<åfl~Ú HÍx "å~°∞ "å˜x =∂iÛ"Õâß~°∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ JO^Œ"≥∞ÿ# =ÚYO QÆÅ"å~°∞ |^Œ∞Å∞,
Kå=∞# KèåÜ«∞ QÆÅ"å~°∞ Jh, K«Hõ¯x HõO_»∞¡ |^Œ∞Å∞, heHõ#∞flÅ"å~°∞, =∞^茺ãÎ̈"≥∞ÿ# Z`«∞ΉõΩ |^Œ∞Å∞ ÉÏQÍ Z`«∞ÎQÆÅ
"å~°h „"å¿ãâß~°∞. JO>Ë „Ѩ[Å∞ PÜ«∞xfl QÆ∞iÎOK«‰õÄ_»^Œh, PÜ«∞xfl qâ◊fiã≤OK«‰õÄ_»^Œh gi L^ÕÌâ◊ºO.
WOHÍ Ü«¸^Œ∞Å∞ `å=Ú JÖÏ¡ÇπÏ ã¨O`«u"å~°=∞h, PÜ«∞#‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# "å~°=∞h, "åi =Oâ◊O „Ѩ=HõÎÅ
=Oâ◊=∞h, JO^Œ∞Ö’ "ÕÖÏk =∞Ok „Ѩ=HõÎÅ∞ L<åfl~°h, "å~°∞ `«=∞#∞ HÍáê_»`å~°h QÆifiOKÕ"å~°∞. WOHÍ
JÖÏ¡ÇπÏ tHõΔÅÖ’ Ju ÃÑ^ŒÌk #~°HõO. "≥Ú^Œ@ `å=Ú #~°HõOÖ’ˆH „Ѩ"ÕtOK«O. XHõ"Õà◊ #~°HõOÖ’ „Ѩ"ÕtOz<å 7
~ÀAʼnõΩ q∞Oz #~°HõOÖ’ LO_»=Ú, uiy ã¨fi~åæxH˜ =™êÎ=Ú Jx q„~°gˆQ"å~°∞.
80, 81. "≥∂HõΔO HÀã¨O Ü«¸^Œ∞Öˇ·`Õ KåÅ∞ Jx Ü«¸^Œ∞Å∞ ÉèÏq™êÎ~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë "å~°∞ „Ѩ=HõÎÅ
=Oâ◊O`À ã¨O|O^èŒO HõÅ"å~°∞. qâßfiã¨O, ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕÜ«∞=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. W^Õq^èŒOQÍ "≥∂HõΔO HÀã¨O
„ÔH·ãÎ̈=ÙÅ=Ú J~Ú`Õ KåÅ∞, D™ê (J) `«=∞#∞ ~°HΔ̃™êÎ~°∞. qâßfiã¨O, ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕÜ«∞_»O`À `«=∞‰õΩ Ñ¨xÖË^Œx
„ÔH·ãÎ̈=ÙÅ∞ ÉèÏq™êÎ~°∞. W^Õq^èŒOQÍ H˘O^Œ~°∞ =Úã≤¡OÅ∞ ‰õÄ_» "≥∂HõΔO HÀã¨O BeÜ«∂Å =ã‘ÖÏ LO>Ë KåÅ∞
qâßfiã¨O ã¨^•K«~°} J=ã¨~°O ÖË^Œ∞ Jx ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. Z=~°~Ú<å 㨈~ "≥∂HõΔO HÀã¨O qâßfiã¨O, ã¨^•K«~°}
J=ã¨~°O. WOHÍ Z=~°~Ú`Õ ã¨^•K«~°} KÕÜ«∞‰õΩO_® =∞~°}˜™êÎ~À J`«_»∞ #~°HõOÖ’ „Ѩ"Õt™êÎ_»∞ Jx D PÜ«∞`üÅÖ’
JÖÏ¡ÇπÏ ã¨Ê+ì̈O KÕâß_»∞.
#~°HõÉÏ^èŒ #∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ=_®xH˜ ^èŒ#=O`«∞Å∞ [HÍ`ü W=fi_»O J=ã¨~°O. Ñ≤Å¡Å∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å ¿ã=
(85) J~Ú<å Ѩ~°ã¨Ê~°O ǨÏ`«ºÅ∞ KÕâß~°∞. g∞Ö’x
XHõ =~åæxfl ^Õâ◊ |Ç≤Ïëê¯~°O ‰õÄ_» KÕâß~°∞. WOHÍ
áêѨO, =∞iÜ«Ú ^Ò~°˚#ºÑ¨Ù Ѩ#∞ÅÖ’ "åiH˜
=ºuˆ~HõOQÍ =∞~˘Hõi Ѩ@¡ ѨHõΔáê`«O =Ç≤ÏOKå~°∞.
J~Ú`Õ "å~°∞ Mˇ·nÅ∞QÍ g∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ#ѨC_»∞
g∞~°∞ "åi ѨiǨ~°O K≥e¡OKå~°∞. HÍx "åix
|Ç≤Ï+¨¯iOK«_»O g∞ÃÑ· ǨÏ~åO KÕÜ«∞|_çOk J#fl
q+¨Ü«∂xfl g∞~°∞ Ѩ˜ìOK«∞HÀÖË^Œ∞. H˘xfl
P^ÕâßÅ#∞ qâ◊fiã≤Oz =∞i H˘xflO˜x
u~°ã¨¯iã¨∞Î<åfl~å? g∞Ö’ #∞O_ç Z=~°~Ú`Õ WÖÏ
KÕâß~À ^•xH˜ tHõΔ, WǨÏÖ’HõOÖ’ J==∂#O
ÅaèOz „Ѩà◊Ü«∞k<å# "å~°∞ Hõiî# tHõΔ‰õΩ J~°∞›Å∞
HÍ=@O `«Ñ¨Ê JO^Œ∞‰õΩ tHõΔ U=ÚOk? JÖÏ¡ÇπÏ
g∞ Hõ~°‡Å#∞ Z~°∞QÆx"å_»∞ HÍ^Œ∞.

27. 27
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(86) Ѩ~°Ö’HõO |^Œ∞Å∞ „áêѨOzHõ rq`«O
H˘x`≥K«∞Û‰õΩ#fl "å~°∞ gˆ~. (W@∞=O˜ "åi HÀã¨O)
"åi tHõΔ#∞ `«yæOK«@=¸ [~°QÆ^Œ∞. "åiH˜ U
q^èŒ"≥∞ÿ# ã¨Ç¨Ü«∞=¸ KÕÜ«∞|_»^Œ∞.
(87) =∞iÜ«Ú "Õ∞=Ú =¸™ê (J)‰õΩ `Ò~å`ü#∞
WKåÛ=Ú. PÜ«∞# `«~åfi`« q~å=∞O Wã¨∂Î,
„Ѩ=HõÎÅ#∞ ѨOѨÙ`«∂ =KåÛO. WOHÍ =∞iÜ«∞O
‰õΩ=∂~°∞_≥·# D™ê (J)‰õΩ „Ѩ=HõΠѨ^Œq Ü≥ÚHõ¯
ã¨Ê+¨ì=∞~Ú# x^Œ~°≈<åÅ#∞ „Ѩ™êkOKå=Ú. WOHÍ
"Õ∞=Ú Ñ¨q„`« P`«‡, (l„|~¸Öò (J) ^•fi~å
PÜ«∞#‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕâß=Ú. ZѨC_»~Ú<å U
„Ѩ=HõÎ J~Ú<å ã¨Ê+¨ì=∞~Ú# P^ÕâßÅ`À g∞ =^ŒÌ‰õΩ
=zÛ#ѨC_»∞, g∞ =∞#ã¨∞û‰õΩ #K«ÛHõáÈ`Õ g∞~°∞
q„~°gQÆ∞`«∂ H˘O^Œ~°∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎÅ#∞
Jã¨`«º"å^Œ∞Å∞QÍ z„uOKå~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞
„Ѩ=HõÎefl ǨÏ`«º KÕ¿ã"å~°∞. 88) WOHÍ Ü«¸^Œ∞Å∞
(QÆ~åfikèHõº`«`À) WÖÏ Ñ¨eˆH"å~°∞, ''=∂
ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ QÆb|∞ÅÖ’ (ã¨∞~°HΔ̃`«OQÍ) L<åfl~Ú.
JÖÏ¡ÇπÏ, "åi u~°™ê¯~° "≥·Yi HÍ~°}OQÍ "åix
â◊Ñ≤OKå_»∞. Hõ#∞Hõ |Ǩï H˘kÌ=∞Ok =∂„`«"Õ∞
qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞. (89) WOHÍ "åi =^ŒÌ#∞#fl
„QÆO^ä•xfl ^èŒ$gHõiOKÕ „QÆO^äŒO JÖÏ¡ÇπÏ `«~°Ñ¶¨Ù #∞O_ç
=KÕÛã≤#ѨÙ_»∞, JO`«‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO u~°™ê¯~°∞ʼnõΩ
=ºuˆ~HõOQÍ q[Ü«∞O, ^≥·=ã¨Ç¨Ü«∞O HÀã¨O
„áê~°÷#Å∞ KÕ¿ã"å~°∞. =∞i "åi =^ŒÌ‰õΩ Jk
=KÕÛã≤#ѨÙ_»∞, ^•xfl "å~°∞ QÆ∞iÎOKå~°∞. J~Ú<å
^•xfl =ºuˆ~H˜OKå~°∞. HÍ|˜ì W@∞=O˜
u~°™ê¯~°∞ÅÃÑ· JÖÏ¡ÇπÏ JaèâßѨO LOk.
KÕÜ«∞_»O J=ã¨~°O. ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ‰õΩ #=∂*ò J=ã¨~°O J~Ú#ѨC_»∞ =∞#‰õΩ J=ã¨~°O ZO^Œ∞‰õΩ HÍ^Œ∂?
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ã¨O`å<åxH˜ #=∂*ò J=ã¨~°O J~Ú#ѨC_»∞ =∞#‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ HÍ^Œ∞? ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ã¨Ç¨ÉÏ,
J|∂|Hõ~ü (~°l), L=∞~ü (~°l) =O˜"åiH˜ #=∂*ò J=ã¨~°O J~Ú#ѨC_»∞ =∞#‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ J=ã¨~°O HÍ^Œ∞?
JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨@¡ ÉèíÜ«∞O =Å¡<Õ PK«~°} =ã¨∞ÎOk.
Ü«¸^Œ∞Å∞ PK«~°} â◊¥#∞ºÅ∞ J=_®xH˜ HÍ~°}O "åi =∞#ã¨∞ûÖ’¡ ^≥·=cèu ÖËHõáÈ=_»O =Å¡<Õ. D<å_»∞
10
4
10

28. 28
2. JÖò |Y~å 1.JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞
(90) "å~°∞ `«=∞#∞ `å=Ú J=Ú‡‰õΩ<åfl~°∞. Wk
ZO`« K≥_»¤ q+¨Ü«∞O? JÖÏ¡ÇπÏ `«# Hõ$Ѩ=Å#
`«# ^•ã¨∞ÅÖ’ `å#∞ HÀ~°∞‰õΩ#fl "åxÃÑ·
J=`«iOѨKÕâß_»∞ J#fl Jã¨∂Ü«∞`À JÖÏ¡ÇπÏ
J=`«iOѨKÕã≤# Ç≤Ï`«=Ù#∞ u~°ã¨¯iã¨∞Î<åfl~°∞.
Hõ#∞Hõ g~°∞ ^≥·"å„QÆǨxH˜ áê„`«∞Å∞ JÜ«∂º~°∞.
W@∞=O˜ u~°™ê¯~°∞ʼnõΩ J==∂#Hõ~°"≥∞ÿ# tHõΔ
LO@∞Ok. (91) ''JÖÏ¡ÇπÏ J=`«iOѨ*Ëã≤#
„QÆO^ä•xfl qâ◊fiã≤OK«O_ç—— Jx "åiH˜
K≥ѨÊ|_ç#ѨC_»∞ "å~°∞, ''=∂ÃÑ· J=`«iOѨ
KÕÜ«∞|_ç# ^•x<Õ qâ◊fiã≤™êÎ=Ú, ^•xx `«Ñ¨Ê =∞ˆ~
^•xh qâ◊fiã≤OK«=Ú—— Jx JOÏ~°∞. "åãÎ̈"åxH˜
Jk ã¨`«ºOÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç# „QÆO^äŒO. "åi =^ŒÌ#∞#fl
„QÆO^ä•xfl ^èŒ$gHõiOKÕ „QÆO^äŒO. J~Ú#ѨʘH© "å~°∞
^•xfl u~°ã¨¯i™êÎ~°∞. g∞ˆ~ QÆ#Hõ qâ◊fiã≤Oz#
"å~°~Ú#@¡~Ú`Õ, ^≥·=„Ѩ=HõÎÅ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ Ç¨Ï`«º
KÕã¨∞Î<åfl~°∞?—— Jx g∞~°∞ J_»QÆO_ç. (92) g∞ =^ŒÌ‰õΩ
Ǩτ[`ü =¸™ê (J) Z<Àfl ã¨Ê+¨ì=∞~Ú#
x^Œ~°≈<åÅ#∞ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. J~Ú<å g∞~°∞
PÜ«∞# Ѩ~ÀHõΔOÖ’ P=Ù ^Œ∂_»#∞ P~å^茺OQÍ
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ^Œ∞+¨μìÅ~Ú# "å~°O>Ë g∞ˆ~.
KåÖÏ=∞Ok =Úã≤¡OÅ∞ ã¨^•K«~°} KÕÜ«∞@O ÖË^Œ∞. HÍ~°}O : "åi ǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ ^≥·=cèu ÖË^Œ∞. "å~°∞ BeÜ«∂
JÖÏ¡ÇπÏ QÍ~°Å =ã‘ÖÏ =Å¡<Õ rqã¨∞Î<åfl~°∞. "å˜<Õ #=Ú‡H˘x L<åfl~°∞.
=∂#=Ù_»∞ W™ê¡g∞ P^ÕâßÅ#∞ áê˜OKåe, =∂#=ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# |ÅÇ‘Ï#`«Å =Å¡ Z=i=Å¡<≥·<å U=~Ú<å
`«Ñ¨CÅ∞ [iyáÈ`Õ, JÖÏ¡ÇπÏ ‰õÄ_» HõΔq∞OK«_®xH˜ ã≤^Œú"Õ∞. ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ‰õÄ_» ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕ™êÎ~°∞. HÍx =∞x+≤
`«Ñ¨ÊHõ xÜ«∞=∞O áê˜OKåe. #=∂A, ~À*Ï, ǨÏ*ò, [HÍ`ü, `«e¡^ŒO„_»∞Å ¿ã= =ÔQ·~åÅ∞ KÕÜ«∂e. WOHÍ
=ºaèKå~°O, =∞^Œºáê#O, E^ŒO =ÔQ·~åÅ∞ =O˜ x¿+kè`« Ѩ#∞Å #∞O_ç ^Œ∂~°OQÍ LO_®e.
WOHÍ #=∂*ò#∞ „Hõ=∞O `«Ñ¨ÊHõ áê˜OK«x "å~°∞ =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« #~°HÍxH˜ JѨÊyOK«|_»`å~°∞.
83 – 86. QÆ`« PÜ«∞`üÅÖ’ Ü«¸^Œ∞Å∞ ɡ^Œ∞~°∞, ÉèíÜ«∞O ÖËx "å~°~Ú áêáêÅ∞ KÕã≤# "≥·#O q=iOK«|_çOk.
WHõ D PÜ«∞`üÅÖ’ Ü«¸^Œ∞Å JO`«~°æ`« q~À^èŒO, `«Åa~°∞ã¨∞`«#O, HõÖ’¡ÅO, HõÅǨÅ „Ѩ™êÎ=# LOk. ^•x`À
áê@∞ "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ`À KÕã≤# "åQÍÌ<åxfl ÉèíOQÆѨ~åÛ~°∞. ^èŒ~å‡xH˜ ã¨O|OkèOz# H˘xfl P^Õâßefl áê˜OKå~°∞.
=∞iH˘xfl P^Õâßefl u~°ã¨¯iOKå~°∞. `«=∞ ™È^Œ~°∞efl ǨÏ`«º KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞ Jx ã¨Ê+ì̈"≥∞ÿ# P^ÕâßÅ∞#flѨʘH©