1. Een Messiaanse Toe Bisjwat Seder
Het vieren van de boom des levens (Yeshua) en zijn vruchten….
2. Met Toe Bisjwat viert men het ontwaken van de natuur na de winter. Het is vooral een landbouwfeest, een
aanvang van en naar de Lente. Letterlijk vertaald betekent Toe Bisjwat (ook: Tu Bishvat of Toe Bisjevat) 'de
15e Sjevat'. Deze 15e dag van de maand Sjevat wordt ook wel het nieuwjaar voor de bomen genoemd (Rosj
Hasjana La'ielanot).
Oorspronkelijk was deze dag belangrijk bij de toepassing van de wetten over het afdragen van – de tienden -
oogst aan de Tempel.
Tegenwoordig wordt deze dag wereldwijd gevierd door het eten van fruit dat in Israel verbouwd wordt. Het
is de gewoonte voor Joden om op deze dag zoveel mogelijk verschillende vruchten te eten! In Israël worden
op Toe Bisjwat vaak bomen geplant door schoolkinderen.
Het is een oude gewoonte om speciaal op Toe Bisjwat te bidden voor een goede en mooie Etrog
(citrusvrucht) voor de komende Soekot (Loofhuttenfeest).
Er is een hele geschiedenis rondom Toe Bisjwat, ook in negatieve zin, en die komt van de mystieke
kabbalistische uitleg. Daar willen en moeten we afzijdig van blijven. ‘ De verborgen zaken zijn voor
Adonai, de geopenbaarde voor de mensen. Toch heeft dit feest genoeg en veel mooie Bijbelse beelden.
Dit ‘bomen’feest het niets te maken met het ‘vereren’ van bomen, verre van dat. In het Woord van God,
zowel de Tenach en de Brit Chadasha zijn bomen/vruchten voorstellingen van de Bijbelse werkelijkheid.
Naar beste weten is/was er nog geen Nederlandse Toe Bisjwat Seder beschreven naar Messiaanse uitleg.
Mag dit daartoe een bescheiden poging zijn, en laten we met elkaar – en door de openbaring van de Ruach
Hakodesh - ontdekken hoe we Toe Bisjwat kunnen vieren, en de Bijbelse beelden in Yeshua HaMashiach
mogen ontwaren.
3. Begin van onze Toe Bisjwat Seder
Als we het hebben over het vieren van ‘de boom des levens’, dan zien we meteen al Yeshua als die boom;
Hij is de ware wijnstok, wij zijn de ranken. We kennen het tekstgedeelte uit Johannes 15.
Dan gaat onze gedachte eerst uit naar de boom in de hof van Eden waar alles misging, daar stond ook de
boom des levens (eigenlijk Yeshua = Wijsheid) die staat voor de Torah en het eeuwig leven.
“Ook deed de HERE God allerlei geboomte uit de aardbodem opschieten, begeerlijk om te zien en goed
om van te eten; en de boom des levens in het midden van de hof, benevens de boom der kennis van goed
en kwaad.” (Genesis 2:9)
Hier zien we al dat Yeshua als de boom de levens centraal stond en moet staan; dat er ‘benevens’ Hem niets
is ten leven. De boom van menselijke kennis, wetenschap en redenatie leidt tot afval en uiteindelijk de dood.
De Eeuwige, onze hemelse Vader, zond Yeshua (Zichzelf) in het vlees, om het probleem van de verkeerde
keus en val van de mensheid en het gevolg daarvan op te lossen. Wat een genade! Echter de keuze blijft
We zien in het boek Openbaring de boom des levens terug, en daarom is het bomenfeest voor ons relevant,
en een duidelijk Bijbels Messiaans beeld:
“Wie een oor heeft, die hore, wat de Geest tot de gemeenten zegt. Wie overwint, hem zal Ik geven te eten
van de boom des levens, die in het paradijs Gods is.” (Openbaring 2:7)
“En hij toonde mij een rivier van water des levens, helder als kristal, ontspringende uit de troon van God
en van het Lam. Midden op haar straat en aan weerszijden van de rivier staat het geboomte des levens,
dat twaalfmaal vrucht draagt, iedere maand zijn vrucht gevende; en de bladeren van het geboomte zijn tot
genezing der volkeren.” (Openbaring 22:1,2)
Vraag: Wie kent er een tekstgedeelte of lied waarin een boom of bomen prominent naar voren komt?
Laten we het lied van Psalm 1 en van Jesaja 55 zingen.
Opw. 244 - Welzalig is de man, die niet wandelt
Opw. 148 - Gods Volk Wordt Uitgeleid
Verzen:
“Want hij is als een boom, geplant aan waterstromen, die zijn vrucht geeft op zijn tijd, welks loof niet
verwelkt; al wat hij onderneemt, gelukt.” (Psalm 1:3)
“Want in vreugde zult gij uittrekken en in vrede geleid worden; de bergen en de heuvelen zullen voor u
uitbreken in gejuich en alle bomen des velds zullen in de handen klappen.” (Jesaja 55:12)
De mens is dus ‘als’ een boom. De mens leeft ook in symbiose met de bomen m.b.t. o2 & Co2.
Denk ook aan de gelijkenis van het mosterdzaadje die wordt als een grote boom waarin vogels kunnen
nestelen. Mattheus 13:31,32.
En: In Hem (Yeshua) wandelen, geworteld in het geloof, en Geworteld en gegrond in de liefde. Kol. 2:7,
Efez. 3:7
4. De eerste 7 vruchten van het Land Israel in de Torah.
7 is het getal van Gods perfectie, en de 7 dagen cyclus van de Schepping.
We lezen dat in Deuteronomium 8:7,8
“Want de HERE, uw God, brengt u in een goed land, een land van beken, bronnen en wateren, die in de
dalen en op de bergen ontspringen; een land van tarwe en gerst, van wijnstokken, vijgebomen en
granaatappelen; een land van olierijke olijfbomen en honig.”
1. Tarwe
2. Gerst
3. Druiven
4. Vijgen
5. Granaatappels
6. Olijven
7. Dadels = Honing
De Lente begint in Israel, het oude – de winter – is voorbij, het nieuwe begint.
“Toch schrijf ik u een nieuw gebod, want – wat waarheid is in Hem (Yeshua) en in u – de duisternis gaat
voorbij en het waarachtige licht schijnt reeds.” (1 Johannes 2:8)
“Zo is dan wie in Christus is een nieuwe schepping; het oude is voorbijgegaan, zie, het nieuwe is
gekomen.” (2 Korinth. 17)
5. 1. Het aansteken van de feestdagen/Shabbat kaarsen, met daarbij de zegen
Barukh attah Adonai elohein, Yeshua melekh ha-olam,
asher kideshanu be-mitzvotav ve-tsivanu lehadlik
ner shel (shabbat v'shel) yom tov.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal,
die ons heiligt door zijn geboden, en ons opgedragen heeft het licht van de
Shabbat/Feestdag te ontsteken.
2. De vier glazen wijn (druivensap van de Toe Bisjwat Seder
De 4 glazen symboliseren de 4 verschillende agrarische seizoenen van het jaar. Elk glas is een mix van
kleuren van witte en rode sap, symboliserende het veranderen van de seizoenen en kleuren in het jaar: Van
winters wit tot een sprankje lente, van een rozige zomer tot het volle rood van de herfst.
6. 3. Schenk het eerste Glas (Kiddush)
We vullen ons glas met witte druivensap. Het eerste glas representeert de winter, en de Hebreeuwse zegen
‘Hagafen’ wordt uitgesproken over het geschonken glas.
Barukh attah Adonai eloheinu Yeshua melekh ha-olam, borei peri hagafen.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal,
Schepper van de vrucht van de wijnstok.
We drinken nu van het Eerste glas.
4. Graan Producten
Tarwe en Gerst zijn de eerste 2 soorten gerelateerd aan de grootsheid van God en het Land Israel, en tot
voeding/spijze van de mens. We beginnen met het eten van brood en/of cake. Wanneer Toe Bisjwat op
Shabbat valt, dan kunnen we de Matzos gebruiken.
Verzen:
“Zo zal het geschieden, als u van het brood van het Land (Eretz) zult eten, dan zal u de HEERE een
[hef]offer brengen.” (Numeri 15:19)
“Yeshua zeide tot hen: Ik ben het brood des levens; wie tot Mij komt, zal nimmermeer hongeren en wie in
Mij gelooft, zal nimmermeer dorsten.” (Johannes 6:35)
“Maar Hij / Yeshua antwoordde en zeide: Er staat geschreven: Niet alleen van brood zal de mens leven,
maar van alle woord, dat uit de mond Gods uitgaat.” (Mattheus 4:4)
We spreken de volgende zegen uit:
Barukh attah Adonai eloheinu Yeshua melekh ha-olam, borei minay mezonos.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal,
die soorten creëert als voedsel.
We eten nu van het brood/cake/matzos
7. 5. De Eerste Vruchten
De vruchten / fruit uit Deut. 8:8 en hun Bijbelse betekenis, komen in onze toe bisjwat Seder vanzelf aan bod.
We nemen/proeven eerst van de eerste vruchten van de boom. We beginnen met de amandel, omdat de
amandelboom een van de eerste bomen in Eretz Yisrael is, die bloeit (en zijn vrucht geeft). Het Hebreeuwse
woord voor amandel is shaked. Shaked betekent echter niet alleen amandel, maar ook waken. De amandel-
bloesem is het beeld van het ontwakende nieuwe leven. De bloesem belooft dat er na deze donkere, natte en
koude winterse dagen een andere tijd komt.
Vraag: Wie kent er een Schriftgedeelte waarin de amandel in voorkomt?
In Exodus bijvoorbeeld lezen we dat de armen van de gouden kandelaar gedreven moesten worden met de
amandelbloesem.
“Drie bloemkelken in de vorm van amandelbloesem aan de ene arm, met knop en bloesem; en drie
bloemkelken in de vorm van amandelbloesem aan de andere arm, met knop en bloesem; aldus voor de zes
armen, die uit de kandelaar uitsteken.” (Exodus 25:33)
“Toen Moshe de volgende dag de tent der getuigenis binnenging, zie, de staf van Aäron, voor het huis van
Levi, bloeide; hij had bloesem voortgebracht, bloemen gedragen en amandelen doen rijpen.” (Numeri
17:8)
“En het woord van Adonai kwam tot mij: Wat ziet gij, Jeremia? Toen zeide ik: Ik zie een amandeltwijg.
Daarop zeide de Euwige tot mij: Gij hebt goed gezien, want Ik waak over mijn woord om dat te doen.”
(Jeremia 1:11)
Prediker gebruikt de amandelboom als teken van de ouder wordende mens. Ook de roze bloesems worden
wit.
“De amandelboom bloeit, de sprinkhaan zich voortsleept en de kapperbes niet meer helpt – want de mens
gaat naar zijn eeuwig huis.” (Prediker 12:5)
Laten we nu eerst de zegen ‘Ha-ets’ uitspreken:
Barukh attah Adonai eloheinu Yeshua melekh ha-olam,
Borei peri ha-etz.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal,
Schepper van de vrucht van de bomen.
We proeven nu met elkaar de amandel.
8. Rijk van smaak, vol van calcium, een prima vervanger voor mensen met een melk-allergie.
We kunnen/mogen ook ander noten soorten van notenbomen hierbij betrekken. Hard van buiten, zacht en
eetbaar van binnen. De harde schil kan je zien als Gods bescherming over ons leven m.b.t. de geestelijke
wapenrusting, “bekleed met het pantser der gerechtigheid” (Efez. 6:14b), en ons hart wat door Adonai (door
de wedergeboorte) zacht is gemaakt.
“Naar de notenhof daalde ik af om te zien naar de bloesems van het dal, om te zien of de wijnstok botte,
de granaatappelbomen bloeiden.” (Hooglied 6:11)
In dit mooie tekstgedeelte wordt ook de granaatappel genoemd, maar daar komen we nog op.
Later kunt van de andere noten proeven, zoals bijv. de walnoot, pecannoot, cashewnoot en pistachenoot.
6. Het drinken van het tweede glas
Een kwart rode druivensap wordt nu toegevoegd aan het glas met witte sap, en de kleur veranderd in licht
roze, tevens de roze kleur van de amandelbloesem. Dit symboliseert het veranderen van het seizoen, de
aanvang van de lente, een nieuw begin van nieuwe vruchten dragen. Bij God mogen we altijd een nieuw
begin maken met Yeshua, ook na moeilijk wintertijd in ons leven, waarin niets bloeide of scheen te leven.
“Ik (Yeshua) ben de wijnstok, gij zijt de ranken. Wie in Mij blijft, gelijk Ik in hem, die draagt veel vrucht,
want zonder Mij kunt gij niets doen.” (Johannes 15:5)
“Hierin is mijn Vader (Elohim) verheerlijkt, dat gij veel vrucht draagt en gij zult mijn discipelen
(volgelingen) zijn.” (Johannes 15:5)
“Maar de vrucht[en] van de Geest is/zijn: liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid,
goedheid, trouw, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.” (Galaten 5:22)
We reciteren de Hebreeuwse zegen ‘ha-gefen’ opnieuw
Barukh attah Adonai eloheinu Yeshua melekh ha-olam, borei peri hagafen.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal,
Schepper van de vrucht van de wijnstok.
We drinken nu van het Tweede glas met sap.
9. We gaan nu verder met de 7 vruchten van het Land (Eretz) Israel, Gods eigen Land.
7. De Tweede vruchten
Druiven
Ten eerste is de wijn gemaakt van druiven. De kiddush – wat betekent ‘heiliging’ – is het glas wijn of
druivensap waarover de zegening, ‘berecha’ wordt uitgesproken, bij aanvang van de shabbat op
vrijdagavond en zaterdagochtend voor de aanvang van de hoofdmaaltijd. Dit is ook onze kiddush-beker die
wij gebruiken bij de ‘maaltijd van Adonai’ in onze shabbat-diensten.
Vraag: Wie kent Schriftgedeeltes waar druiven in voorkomen?
“Toen zij in het dal Eskol gekomen waren, sneden zij daar een rank met één tros druiven af, die zij met
hun tweeën aan een draagstok droegen; ook enige granaatappelen en vijgen. Die plaats noemde men het
dal Eskol wegens de druiventros, die de Israëlieten daar afgesneden hadden.” (Numeri 13:23,24)
Ook hier weer de gezegende vruchten door de Eeuwige geschonken aan Israel en aan ons deelgenoten, de
granaatappel en de vijg. Al deze vruchten hebben bovendien in zijn eigen soort een medicinale werking.
“Laten wij vroeg naar de wijngaarden gaan en zien of de wijnstok uitbot, of de bloesems zijn
opengesprongen, de granaten bloeien. Daar zal ik u mijn liefde geven.” (Hooglied 7:12)
“Immers, er is geen goede boom, die slechte vrucht voortbrengt, noch ook een slechte boom, die goede
vrucht voortbrengt. Want elke boom wordt aan zijn eigen vrucht gekend. Want van dorens leest men geen
vijgen, en van een braamstruik oogst men geen druif. Een goed mens brengt uit de goede schat zijns
harten het goede voort en een slecht mens brengt uit de boze schat het boze voort. Want waar het hart vol
van is, daarvan spreekt de mond.” (Lukas 6:43-45)
“Ik (Yeshua) ben de ware wijnstok en mijn Vader (Elohim) is de landman. Elke rank aan Mij, die geen
vrucht draagt, neemt Hij weg, en elke die wel vrucht draagt, snoeit Hij, opdat zij meer vrucht drage. Gij
zijt nu rein om het woord, dat Ik tot u gesproken heb; blijft in Mij, gelijk Ik in u.” (Johannes 15:1-3)
we nu eerst de zegen ‘Ha-ets’ uitspreken over de druiven en de volgende vruchten:
Barukh attah Adonai eloheinu Yeshua melekh ha-olam,
Borei peri ha-etz.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal,
Schepper van de vrucht van de bomen.
We proeven nu met elkaar de druif en/of de krenten/rozijnen.
10. Vijgen
De vijg komen we voor het eerst tegen in de Schrift in de vorm van vijgenbladeren in Genesis (Bereshit) bij
A’dam en Eva, waarmee zij hun naaktheid bedekten. De vijgenbladeren waren beschikbaar, omdat zij ze
nodig hadden,
“Toen werden hun beider ogen geopend, en zij bemerkten, dat zij naakt waren; zij hechtten vijgebladeren
aaneen en maakten zich schorten.” (Genesis 3:7)
De vijgenboom zal altijd genoeg vruchten per dag hebben/opleveren, die een mens nodig heeft. Zo
mogen/kunnen wij in Yeshua verbonden iedere dag genoeg vrucht dragen. Ze zijn nieuw iedere morgen!
Vraag: Wie weet er teksten in de Schrift over de vijgenboom en waar deze voor staat?
Het witte sap van de vijgenboom is medicinaal en helpt tegen wratten. Verder zijn vijgen ontzettend gezond
m.b.t. diabetes, de stoelgang, maagpijn, goed voor spijsvertering, keelpijn, voorkomen van hart- en
vaatziekten, botontkalking, en tal van andere ziekten.
“Jesaja nu zeide: Neemt een vijgenkoek. Zij namen die en legden hem op de zweer. Toen genas hij.” (2
Koningen 20:7)
“Wie de vijgeboom verzorgt, geniet zijn vrucht; wie voor zijn heer zorgt, wordt geëerd.” (Spreuken 27:18)
De vijgenboom staat zeker ook voor Israel.
“Toen zeide de Adonai tot mij: Wat ziet gij, Jeremia? en ik zeide: Vijgen; de goede vijgen zijn zeer goed,
maar de slechte zeer slecht, zo slecht, dat zij niet te eten zijn.” (Jeremia 24:3)
“Leert dan van de vijgeboom deze les: Wanneer zijn hout reeds week wordt en de bladeren doet
uitspruiten, weet gij daaraan, dat de zomer nabij is.” (Mattheus 24:32)
De vijg is een vrucht die je in zijn geheel kunt eten.
Laten we nu de vijg proeven.
11. De granaatappel
Er wordt gezegd: Een Jood is als een granaatappel. Waarom? Omdat Orthodoxe Joden 613 Mitswa’s,
geboden van de Thora, (trachten te) houden; en de meeste granaatappelen hebben 613 granaatpitten/zaadjes.
Volgens de Talmoed (Rabbijnse mondelinge overlevering zouden er 613 mitswot (613 geboden) zijn,
waarvan twee direct door God werden gegeven en 611 door God via Mozes. Vanaf de middeleeuwen
verschenen er lijsten met de 613 mitswot, die echter onderling verschillen. De bekendste lijst is die van
Maimonides.
De granaatappel uit Eretz Yisrael is tevens zeer medicinaal. Bijzonder goed voor de nieren, blaas en
urinewegen, en bevat hoge dosis antioxidanten.
De granaatappel kwam ook voor aan de zoom van de mantel van de hogepriester (Ex. 28:33,34; 39:24-26).
Aan de zomen zaten afwisselend schelletjes en granaatappeltjes. Onze Hogepriester naar de ordening van
Melchizedek is: Yeshua HaMashiach. In de Schrift staat dat de zuilen van Salomons tempel met lelies en
granaatappels versiert waren
Van binnen is de vrucht in twee kamers verdeeld (Israël: 10 en 2 stammen; gemeente: jood en heiden) d.m.v.
een horizontale wand. De vrucht zit vol met zaden. “Zaad” is een beeld van het Woord van God, dat
onvergankelijk is (1 Petr. 1:23). Dat Woord zit bij ons ook aan de binnenkant: in ons hart. Als je vrucht
bekijkt, valt direct het kroontje op, wat oranjerood van kleur is. De kroon wijst uiteraard op de heerschappij
van dé Koning: Melech Yeshua!
In de beeldende taal van het Hooglied van Salomo wordt de ronde vorm van de granaatappel vergeleken met
de schoonheid van de vrouw. Het rode sap is de nectar van de geliefden en de geur van de bloemen symbool
voor de ontwakende lente.
Verzen:
“Wat uit u opspruit, is een lusthof van granaatappelbomen, met kostelijke vruchten, hennabloemen en
nardusplanten.” (Hooglied 4:13)
“Als een gespleten granaatappel zijn uw slapen, door uw sluier heen.” (Hooglied 6:7)
“Bedenkt: Is er nog zaad in de schuur? Ja, ook de wijnstok, de vijgeboom, de granaatappelboom en de
olijfboom hebben niet gedragen. Van deze dag aan zal Ik zegenen.” (Hagai 2:20)
We willen nu de Shehecheyanu-Zegen uitspreken, uit dankbaarheid dat Yeshua Adonai ons zover gebracht
heeft, en ons (ook door dit voedsel en deze verse vruchten) onderhouden heeft, tot aan vandaag.
Barukh attah Adonai eloheinu Yeshua melekh ha-olam, she-hecheyanu v'ki-yemanu v'higianu
lazeman hazeh.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal, Die
ons in leven heeft gehouden, ons heeft beschermt, tot deze speciale tijd.
12. 8. Het drinken van het Derde glas
We voegen nu onze glazen voor de helft met witte sap en voor de helft met rode druivensap. Dit
symboliseert weer het veranderen van het seizoen, de zomer in dit geval, en het herinnert ons aan de
noodzaak om ons leven met anderen te delen. In het Lichaam van Yeshua kunnen we niet zonder elkaar.
We zeggen en de Hebreeuwse zegen ‘ha-gefen’ opnieuw
Barukh attah Adonai eloheinu Yeshua melekh ha-olam, borei peri hagafen.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal,
Schepper van de vrucht van de wijnstok.
We drinken nu het Derde glas.
9. De Derde Vruchten
Olijven
Er zijn heel veel beelden te vinden m.b.t. tot de olijf, maar allereerst denken we aan de olijfboom als een
beeld van Israel; en Eretz Israel. We zien allereerst de twee olijftakken en de menora in het wapenschild van
de Staat Israel.
Voordat er uit de olijf olie gewonnen kan worden, moet het vruchtje een enorm proces ondergaan van slaan,
top pulp maken, persen, etc., wat een beeld is van 3500 jaar vervolging en het lijden van het Joodse volk
(Israel) tot de extra vierge (zuivere) olie wat het nu is.
De olijfolie is ook het beeld van de Ruach HaKodesh (de Heilige Geest) en de geneeskrachtige zalfolie.
Vraag: Aan welk Schriftverzen denkt u, wanneer we het over de olijf of de olijfboom hebben?
13. Verzen:
“tegen de avond kwam de duif bij hem, en zie, een vers olijfblad was in haar snavel. Hieraan bemerkte
Noach, dat de wateren afgenomen waren van de aarde.” (Genesis 8:11)
“Maar ik ben als een groenende olijfboom in het huis van God; ik vertrouw op Gods goedertierenheid,
altoos en immer.” (Psalm 52:10)
“Zijn voeten zullen te dien dage staan op de Olijfberg, die vóór Jeruzalem ligt aan de oostzijde; dan zal de
Olijfberg middendoor splijten, oostwaarts en westwaarts, tot een zeer groot dal, en de ene helft van de
berg zal noordwaarts wijken en de andere helft zuidwaarts.” (Zacharia 14:4)
“Toen Hij (Yeshua) op de Olijfberg gezeten was, kwamen zijn discipelen alleen tot Hem en zeiden: Zeg
ons wanneer zal dat geschieden, en wat is het teken van uw komst en van de voleinding der wereld?”
(Mattheus 24:3)
“Want indien gij uit de wilde olijf, waartoe gij naar uw natuur behoort, weggekapt en tegen uw natuur op de
edele olijf geënt zijt, hoeveel te meer zullen dezen, naar hun natuur, op hun eigen olijf geënt worden.” (Romeinen
11:24)
Laten we nu de Ha-ets zegen over deze, door Adonai geschonken, prachtig en heerlijke vrucht uitspreken.
Barukh attah Adonai eloheinu Yeshua melekh ha-olam, borei peri ha-etz.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal,
Schepper van de vrucht van de bomen.
Laten we nu de olijf proeven.
Dadels = honing, zoet
In Deuteronomium 8:8 wordt als 7de vrucht ‘honing’ genoemd, maar hier wordt de zoete siroop van de dadel
bedoeld. We kennen natuurlijk het Bijbelse land van melk- en honing. De zoetheid en overvloed aan
vruchten van de dadel-palm is geweldig. Bij zwaar weer buigt de dadelboom gewoon mee, zonder te breken,
en zo zijn wij ook als we in Adonai Yeshua blijven, en Hij in ons. De dadelpalm komen we bijna niet tegen
in veel van de bijbelvertalingen, waarvoor meestal gewoon ‘palmboom’ vertaald staat.
14. “Hierna kwamen ze in Elim, een plaats met twaalf waterbronnen en zeventig dadelpalmen. Daar sloegen
ze bij het water hun tenten op.” (Exodus 15:27)
“Hij (David) deelde aan heel het volk, aan heel de menigte van Israël, van de man tot de vrouw toe, aan
ieder één broodkoek, één klomp dadels en één rozijnenkoek uit. Toen ging al het volk zijns weegs, ieder
naar zijn huis.” (2 Samuel 19)
“Ja, uw ranke gestalte is als een palm, en uw borsten zijn als dadeltrossen.” (Hooglied 7:7)
Laten we nu de dadel proeven.
10. Drinken van het Vierde glas
Het laatste glas wordt nu volledig gevuld met rode druivensap. Dit glas symboliseert de volheid van het
leven en/of Gods volheid in ons, en Gods rijke zegen. Wanneer we denken aan het veranderen van het
seizoen, de diepe roden kleuren van de herfst, dan gedenken we het offer en het bloed van Yeshua
Hamashiach, dat voor ons gestort is, zodat wij zouden kunnen leven en vrucht volle levens hebben voor God
de Vader …Amen!
We zeggen de Hebreeuwse zegen ‘ha-gefen’ opnieuw
Barukh attah Adonai eloheinu Yeshua melekh ha-olam, borei peri hagafen.
Vertaling:
Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Yeshua Koning van het heelal,
Schepper van de vrucht van de wijnstok.
We drinken nu van het Vierde glas.
15. We komen nu zo’n beetje bij het einde van onze Messiaanse Toe Bisjwat Seder, en er zijn nog vele
vruchten op de tafel, door Hashem gegeven, ook allemaal te vinden in Eretz Israel, waarvan u mag genieten.
11. We eindigen met een gebed
We sluiten onze Toe Bisjwat Seder met God te danken en te vragen ons de komende tijd te helpen om te
groeien en productief te zijn. We vragen dat de vrucht van de Geest ( ) zich in ons leven zal
manifesteren, en we vragen Yeshua Adonai speciaal om ons toe te rusten, als medewerkers met Hem, in de
wijngaard van onze omgeving en in deze wereld.
Het volgende gebed kan nog uitgesproken worden:
ו ו
,
ye·hi · ra·tzon · mil·fa·ne·kha · Adonai · E·lo·hei·nu · ve·lo·hei · a·vo·tei·nu
she·te·cha·desh · a·lei·nu · tov · u·fo·reh · sha·nah,
ba'a·do·nei·nu · Ye·shu·a · ha·ma·shi·ach, · a·men
"Mag het uw wil zijn Heer onze God, God van onze vaderen,
dat u ons vernieuwd voor een goed en vruchtvol jaar,
in onze Heer Yeshua de Messias. Amen."
12. Afsluiting met Aaronitische Priesterzegen
