We are one of the leading non-profit organizations in Pakistan that’re working towards improving health, promoting education, alleviating poverty, building infrastructure, and developing social institutions for community empowerment. Our aim is to empower the poor. HANDS strength is 15 volunteer board members, 10,000 workforce and thousands of community based volunteers of more than 6,300 partner organizations.

1. ‫سا‬‫ن‬‫ی‬‫س‬: ‫ب‬
‫اجنمن‬
(SENSA)
‫زیمیلعت‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬،‫رپوٹکیج‬
‫ہبعش‬

2. 1
‫ہی‬
‫رک‬‫رھک‬‫دمرظن‬‫وک‬‫رضوروتں‬‫یمیلعت‬‫یک‬‫اطابلت‬‫و‬‫ہبلط‬‫ےک‬‫اوکسولں‬‫ریمس‬‫ریغ‬‫ےک‬‫ز‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬‫رپوٹکیج‬‫سا‬‫ن‬‫ی‬‫س‬‫وماد‬‫دریس‬
‫اور‬‫وقحق‬‫ہلمج‬‫امتم‬‫ےک‬‫اتکب‬‫اس‬‫ےہ۔‬‫وہراہ‬‫اامعتسل‬‫رپ‬‫وطر‬‫آزامیشئ‬‫ںیم‬‫رٹنیسوں‬‫وصخمص‬‫وج‬‫ےہ‬‫ایگ‬‫ایک‬‫ایتر‬
‫وم‬‫ےئگ‬‫دےی‬‫ںیم‬‫اتکب‬‫اس‬‫ںیہ۔‬‫وفحمظ‬‫س‬‫پ‬‫ےک‬‫ز‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬‫اایتخرات‬
‫اجاتکس۔‬‫ایک‬‫ںیہن‬‫عئ‬‫ش‬‫ااجزت‬‫ریغب‬‫وک‬‫اد‬
‫ن‬‫فن‬‫ن‬‫ص‬‫م‬
:
‫اعہشئ‬
‫لضف‬
:‫ین‬‫رظنپ‬
‫وٹھب‬‫ہیطع‬
‫اعم‬‫لکینکیٹ‬
‫و‬
:‫ادارہ‬‫ن‬
‫ٹ‬‫ن‬‫من‬‫ب‬‫ج‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫م‬
‫یسیل‬‫پ‬‫آوفسکرڈ‬
:‫اعتون‬‫امیل‬
‫آسف‬‫ڈویٹنمپل‬‫اڈنی‬‫ھ‬‫لی‬‫ی‬‫و‬‫اکنم‬‫افرنی‬
(FCDO)
:‫رخی‬‫پ‬‫یک‬‫رکےن‬‫عئ‬‫ش‬
25
‫ربمتس‬
2020
‫وپمکزن‬
‫ٹ‬ٔ‫آو‬‫ےل‬‫و‬
:
‫دمحم‬‫دنی‬
‫ریمرحب‬
‫زانئ‬‫ڈی‬‫رگاکف‬
:
‫دصیقی‬‫دبرادلنی‬
:‫نشی‬‫ای‬
‫دومئ‬
HANDS Pakistan
Plot # 158, Off M-9 (Karachi-Hyderabad) Motorway, Gadap Road, Adjacent Baqai
University, Karachi.
Tel: (0092-21) 32120400-9, UNA: (0091-21) 111-666-333, Email:
info@hands.org.pk, Webhands.org.pk
HANDS on Social Media
facebook.com/HANDSPakistanOrg twitter.com/handspakistan
https://www.instagram.com/handspakistan/
https://www.youtube.com/user/handsinstitute/

3. 2
‫رکشت‬‫ااہظر‬
‫ےک‬‫زامیئ۔اس‬‫ف‬‫دمد‬‫ںیم‬‫اچہپےن‬‫ت‬‫آپ‬‫وک‬‫اس‬‫اور‬‫ایتری‬‫یک‬‫اتکب‬‫اس‬‫ےنںیمہ‬‫سج‬،‫ںیہ‬‫ذگار‬‫رکش‬‫دحیب‬‫ےک‬‫دقتس‬ُ‫ہن‬‫احبس‬‫اہلل‬‫مہ‬
‫آاسن‬‫اکم‬‫ہی‬‫ےس‬‫اعتون‬‫ےک‬‫نج‬‫ںیہ‬‫رکشذگار‬‫یھب‬‫ےک‬‫اسویھتں‬‫امتم‬‫اےنپ‬‫مہ‬‫اسھت‬‫اسھت‬
‫وہا۔‬ ‫ب‬
‫ن‬‫پ‬
‫ب‬‫پ‬‫و‬ ‫ومادرکوپ‬‫دریس‬‫ہی‬
COVID-19)
)
‫یمیلعت‬‫یک‬‫اطابلت‬‫و‬‫ابلطء‬‫ےک‬‫اوکسولں‬‫ریمس‬‫ریغ‬‫رپ‬ ‫انبء‬‫یک‬ ‫ل‬ ‫ح‬
‫وصرت‬‫وموجدہ‬‫یک‬
‫مہ‬‫۔‬‫ےہ‬‫ایگ‬‫ایک‬ ‫ایتر‬ ‫وہےئ‬‫رےتھک‬‫رظن‬ ‫ح‬‫دم‬ ‫وک‬ ‫رضوروتں‬
‫آسف‬ ‫ڈویٹنمپل‬‫اڈنی‬‫ھ‬‫لی‬‫ی‬‫و‬‫اکنم‬‫افرنی‬
/
‫ای‬‫ویےک‬
(FCDO/
UKaid)
‫نج‬،‫ںیہ‬‫ذگار‬‫رکش‬‫اہنن‬‫ےک‬
‫ایگ۔مہ‬‫ایک‬‫عئ‬‫ش‬‫وک‬‫اتکب‬‫اس‬‫ےس‬‫اعتون‬‫امیل‬‫ےک‬
‫ادمح‬‫ز‬‫ونتی‬‫خیش‬‫ڈارٹک‬‫رتحمم‬
(
‫فیچ‬
‫ازگیوٹکی‬
-
‫ز‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬
)
‫اخن‬‫املس‬‫دمحم‬‫ڈارٹک‬‫رتحمم‬،
(
‫ازگیوٹکی‬‫رئنیس‬
-
‫ڈویٹنمپل‬‫اویٹیٹسنش‬‫اڈنی‬‫روسیرس‬‫ویہنم‬،‫رٹیلیسی‬‫اڈنی‬‫اوجینشیک‬
‫رپورگام‬
-
،‫ڈیلر‬‫(میٹ‬‫اخن‬‫لصیف‬‫انجب‬‫اور‬)‫ز‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬
‫رپوٹکیج‬‫سا‬‫ن‬‫ی‬‫س‬،‫ٹ‬‫ن‬‫م‬‫ب‬‫ج‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫م‬
‫یسیل‬‫پ‬‫آوفسکرڈ‬
-
‫او‬‫ڈی‬‫یس‬‫افی‬
)
‫رکش‬‫دحیب‬‫یھب‬‫ےک‬
‫رتحمہم‬‫اور‬)‫زمیلعت‬ ‫م‬
‫(امہ‬‫وٹھب‬‫ہیطع‬‫رتحمہم‬‫مہ‬‫یک۔‬‫رامنہیئ‬‫اور‬‫ازفایئ‬‫وحہلص‬‫ری‬ ‫م‬
‫ہ‬‫رپ‬‫دقم‬‫ز‬ ‫م‬
‫ہ‬‫دوران‬‫ےک‬‫اکم‬‫اس‬‫ےن‬‫وہنجں‬‫ںیہ‬‫ذگار‬
‫میلعت‬‫ز‬ ‫م‬
‫(امہ‬‫لضف‬‫اعہشئ‬
-
‫امی‬‫یپ‬‫او‬
)
‫ںیہ‬‫ذگار‬‫رکش‬‫دحیب‬‫ےک‬
‫اعمون‬‫یکینکت‬‫رھبوپر‬‫ںیم‬‫اچنہپےن‬‫ت‬‫آپ‬‫وک‬‫اتکب‬‫اس‬‫ےن‬‫وہنجں‬،
‫اافشق‬‫ہنیبش‬‫رتحمہم‬‫ںیم‬‫رمےلح‬‫اس‬‫مہ‬‫یک۔‬‫زامہ‬‫ف‬
(
‫رجینیم‬‫رئنیس‬
‫یمیلعت‬‫ز‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬
‫دحیب‬‫ےک‬)‫ز‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬،‫رپوٹکیج‬‫سا‬‫ن‬‫ی‬‫س‬‫رجینیم‬/‫رپورگام‬
‫ت‬‫وچبں‬‫اور‬‫رچیٹ‬‫وک‬‫اتکب‬‫اور‬‫اپھچیئ‬،‫ایتری‬‫یک‬‫اہکوینں‬‫ےن‬‫وہنجں‬‫ںیہ‬‫رکشذگار‬
‫انسح‬‫رطح‬‫یک‬‫ہشیمہ‬‫رکدار‬‫اانپ‬‫ںیم‬‫اچنہپےن‬
‫۔‬‫ایک‬‫ےسادا‬‫رطےقی‬
‫دصیقی‬‫دبرادلنی‬‫رتحمم‬ً‫اص‬‫وصخ‬‫اسویھتں‬‫امتم‬‫ےک‬‫ز‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬،‫رپورگام‬‫وویسیک‬‫ای‬‫اڈنی‬‫ن‬‫ش‬‫کن‬‫ی‬‫ن‬
‫ویمک‬‫مہ‬
(
‫ٹ‬‫ن‬‫ن‬‫ی‬‫س‬‫اوسی‬‫رپورگام‬
)
‫اور‬
‫رتحمہم‬‫ربممان‬‫ےک‬‫میٹ‬‫ز‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬‫رپوٹکیج‬‫سا‬‫ن‬‫ی‬‫س‬
‫خیش‬‫رحمنی‬
)‫ز‬‫ر‬‫ٹ‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫وکآرڈ‬‫(اڈیککم‬
‫رتحمہم‬
‫ومسں‬‫نسحم‬‫زنما‬
(
،)‫ز‬‫ر‬‫ٹ‬‫ی‬‫سل‬‫ن‬‫رٹا‬
‫دمحم‬‫دنی‬‫رتحمم‬
‫وپمکزر‬(‫ریمرحب‬
)
‫رجینیم‬‫(امرٹینن‬‫ایلکر‬‫اابقل‬‫دمحم‬‫رتحمم‬‫اور‬
-
)‫امی‬‫یپ‬‫او‬
‫ےئل‬‫ےک‬‫اتکب‬‫اس‬‫ےن‬‫وہنجں‬‫ںیہ‬‫ذگار‬‫رکش‬‫اہنن‬‫یھب‬‫ےک‬
‫ڈزاگننیئ‬‫اور‬،‫رکےن‬‫ااھٹک‬‫وماد‬
‫یک۔‬‫ادا‬‫وخبیب‬‫داری‬‫ذہم‬‫یک‬
‫اتکب‬‫ہی‬‫ہک‬‫ںیہ‬‫رکےت‬‫ادیم‬‫مہ‬
‫ادنوز‬‫فطل‬‫ےس‬‫اہکوینں‬‫دپسچل‬‫یک‬‫اتکب‬‫اس‬‫ےچب‬‫اور‬‫یگ‬‫ےنب‬‫ع‬‫ب‬‫پ‬‫اک‬‫ااضےف‬‫ںیم‬‫ولعمامت‬‫یک‬‫وچبں‬
‫ےگ۔‬‫وہں‬
‫رہباین‬‫شخب‬‫دنلقر‬
‫ھ‬
‫رٹنمٹ‬‫ڈپ‬‫آف‬
‫ز‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬
‫یمیلعت‬
‫ہبعش‬
‫ز۔‬‫ڈ‬‫ی‬‫ھن‬،‫رپوٹکیج‬‫سا‬‫ن‬‫ی‬‫س‬‫زرٹکی‬‫ڈای‬/

4. 3
‫رہفس‬
‫ربمن‬‫ریسلی‬
‫ونعان‬
‫ربمن‬‫ہحفص‬
1
(‫یٹیمک‬‫ے‬ ‫ب‬
‫ب‬‫اےھچ‬
ABC
)
04
2
‫و‬‫وقحق‬
‫زاضئ‬‫ف‬
08
3
‫وکن‬‫ااھچ‬
!
12
4
‫ں‬ٔ‫اگو‬‫ہ‬‫دنسپی‬‫اک‬‫رپدنوں‬
15

5. 4
‫یٹیمک‬‫ے‬ ‫ب‬
‫ب‬‫اےھچ‬
(
ABC
)
‫ز‬‫ر‬
‫ب‬ ‫ٹ‬‫م‬‫ق‬
‫ےن‬‫وچبں‬‫ھچک‬‫ںیم‬‫اگؤں‬‫ات‬‫ےک‬‫دنسھ‬
’’
‫یٹیمک‬‫ےچب‬‫اےھچ‬
‘‘
‫انبیئ۔‬
‫اور‬،‫ےگ‬‫رکںی‬‫اکم‬‫اےھچ‬‫ےس‬‫یہ‬‫آج‬‫وہ‬‫؟‬‫رکںی‬‫ویکں‬‫ااظتنر‬‫اک‬‫وہےن‬‫زے‬‫ب‬‫ی‬‫وہ‬‫ہک‬‫ایک‬‫ہلصیف‬‫ےن‬‫ونیش‬‫اور‬‫ونر‬،‫زنی‬
‫انبیئ۔‬‫یٹیمک‬‫ہی‬‫ےن‬‫اوہنں‬‫ےئل‬‫اس‬‫ےگ۔‬‫اتبی‬‫ںیم‬‫رے‬‫ب‬‫پ‬‫اس‬‫یھب‬‫وک‬‫دورسوں‬
‫ےھت۔‬‫رےہ‬‫وسچ‬‫لح‬‫اک‬‫لکشم‬‫ات‬‫وں‬‫ت‬‫وہ‬‫آج‬
’’
‫ےگ‬‫رکںی‬‫عنم‬‫ےسیک‬‫اںیہن‬‫مہ‬،‫ںیہ‬‫اےھچ‬‫اےنت‬‫ادمح‬‫الکن‬‫رگم‬
‘‘
‫۔‬‫وبال‬‫زنی‬،
’’
‫ہگج‬‫ہگج‬‫اںیہن‬‫مہ‬‫ہک‬‫ےہ‬‫رضوری‬‫ےئل‬‫ےک‬‫تحص‬‫یک‬ ‫ب‬
‫س‬‫مہ‬‫ہی‬‫رگم‬،‫اہک‬‫حیحص‬
‫روںیک‬‫ےس‬‫وھتےنک‬
‘‘
‫وبیل۔‬‫ونر‬
’’
‫ہہک‬‫حیحص‬‫دوونں‬‫مت‬
‫ریغب‬‫داھکےئ‬‫دل‬‫اک‬‫ن‬ُ‫ا‬‫نکیل‬،‫اگ‬‫وہ‬‫روانک‬‫ےس‬‫وھتےنک‬‫وک‬‫ادمح‬‫الکن‬‫ںیمہ‬،‫وہ‬‫رےہ‬
‘‘
‫اانپ‬‫ےن‬‫ونیش‬،
‫ایک۔‬‫شیپ‬‫ایخل‬
‫ےہ؟‬‫داھکی‬‫وھتےتک‬‫رپ‬‫ڑسک‬‫وک‬‫ولوگں‬‫ےن‬‫آپ‬‫ایک‬
‫ےہ‬‫ایخل‬‫ایک‬‫ںیم‬‫رے‬‫ب‬‫پ‬‫اس‬‫اک‬‫آپ‬
‫؟‬
__________________________________________________
__________________________________________________
،‫ایگ‬‫وہ‬‫نئمطم‬‫ےس‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫اس‬‫زنی‬
’’
‫اس‬،‫ںیہ‬‫دےتی‬‫وجاب‬‫اک‬‫وسال‬‫ریمے‬‫رک‬‫زا‬‫ر‬‫ک‬‫س‬ُ‫م‬‫ہشیمہ‬‫ادمح‬‫۔الکن‬‫ےہ‬‫کیھٹ‬‫ہی‬‫اہں‬
‫ںیہ‬‫ےتگل‬‫اےھچ‬‫ےھجم‬‫وہ‬‫ےئل‬
‘‘
‫۔‬

6. 5
’’
‫الکن‬‫یھب‬‫مہ‬‫زنی‬
‫ہہک‬‫ںیہن‬‫زا‬ ُ‫ب‬‫ی‬‫وک‬‫ادمح‬
‫ںیہ۔‬‫اچےتہ‬‫دبانل‬‫وک‬‫اعدت‬‫زی‬ ُ‫ب‬‫ی‬‫یک‬‫وھتےنک‬‫ہگج‬‫ہگج‬‫رصف‬‫یک‬‫ان‬‫ہکلب‬،‫رےہ‬
‘‘
‫یک۔‬‫واضح‬‫ےن‬‫ونر‬
‫ت‬‫اصقنپ‬‫ےک‬‫وھتےنک‬‫وہ‬‫ہک‬‫ایک‬‫ہلصیف‬‫رک‬‫لم‬‫ےن‬‫وں‬‫ت‬
‫ہک‬‫پ‬،‫ےگ‬‫دںی‬‫اگل‬‫ہگج‬‫ہگج‬‫ںیم‬‫اگؤں‬‫رک‬‫انب‬‫ز‬‫وی‬‫اصت‬‫یک‬‫اس‬‫پ‬‫رک‬‫ھکل‬
‫اور‬‫ادمح‬‫الکن‬‫رک‬‫دھکی‬‫وک‬‫اس‬
‫اجںیئ۔‬‫ھجمس‬‫یہ‬‫وخد‬‫اےس‬‫ولگ‬‫دورسے‬
‫دواکن‬‫اور‬‫اوکسل‬،‫دجسم‬‫ےن‬‫اوہنں‬‫ولعمامت‬‫ہی‬
‫دی۔‬‫اگل‬‫ز‬ ‫م‬
‫ہ‬‫ب‬‫پ‬‫ےک‬
‫وھتانک‬‫ںیہن‬‫ہگج‬‫ہگج‬
1
.
‫وھپ‬‫ااسحس‬‫اک‬‫دنگیگ‬‫وک‬‫دورسوں‬
‫ےہ‬
‫۔‬
2
.
‫یتلیھپ‬‫ں‬‫امیبرپ‬‫اور‬‫زامیث‬ ‫ب‬
‫ج‬
‫ںیہ‬
‫ےسیج‬،
COVID-19
3
.
‫یسک‬
‫یک‬
‫ؤں‬‫پ‬‫پ‬‫لپچ‬
‫ےہ۔‬‫یتلیھپ‬‫اور‬‫دنگیگ‬‫ےس‬
‫ھچک‬
‫ںیم‬‫دونں‬‫یہ‬
‫یٹیمک‬‫ے‬ ‫ب‬
‫ب‬‫اےھچ‬
(ABC)
‫ںیم‬‫اگؤں‬‫ےس‬‫وکشش‬‫اس‬‫یک‬
‫ایگ۔‬‫وہ‬‫مک‬‫وھتانک‬
‫ات‬‫وک‬‫ولوگں‬‫ہک‬‫ایک‬‫االعن‬‫یھب‬‫ےن‬ ‫ب‬
‫اصح‬‫ومولی‬‫ںیم‬‫دجسم‬
‫یک‬‫دورسے‬
‫اچ‬‫رانھک‬‫ایخل‬‫اک‬‫تحص‬
‫ےیہ‬
‫۔‬
‫اہلل‬‫روسل‬
‫ﷺ‬
‫ہک‬‫ےہ‬‫زامپ‬‫ف‬‫ےن‬
’’
،‫ےہ‬‫اامین‬‫فصن‬‫افصیئ‬
‫رںیھک‬‫ایخل‬‫اخص‬‫اک‬‫افصیئ‬ ‫ب‬
‫س‬‫آپ‬‫ےیل‬‫اس‬
‫۔‬

7. 6
ABC
‫۔‬‫ےھت‬‫وخش‬‫رپ‬‫اکایمیب‬‫اینپ‬‫ےچب‬‫ںیم‬‫گنٹیم‬‫ایلگ‬‫یک‬
،‫اھت‬‫رپاشین‬‫رپ‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫ات‬‫زنی‬
’’
‫وت‬‫وھتانک‬‫ےن‬‫ادمح‬‫الکن‬
‫دےتی۔‬‫ںیہن‬‫وجاب‬‫اک‬‫السم‬‫رک‬‫زا‬‫ر‬‫ک‬‫س‬ُ‫م‬‫وہ‬‫اب‬‫نکیل‬،‫دپ‬‫وھچڑ‬
،،‫ںیہ۔‬‫رشدنمہ‬‫ھچک‬‫وہ‬‫ےہ‬‫اتگل‬‫ےھجم‬
’’
‫ںیہن‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫ایھچ‬‫وت‬‫ہی‬،‫اوہ‬
‘‘
‫المیئ۔‬‫اہں‬‫ںیم‬‫اہں‬‫ےن‬‫ونر‬،
’’
‫مہ‬
‫ےگ‬‫دںی‬‫رےنہ‬‫ںیہن‬‫داس‬ُ‫ا‬‫وک‬‫ادمح‬‫الکن‬
‘‘
‫ےگ؟‬‫رکںی‬‫لح‬‫ےسیک‬‫وک‬‫ےلئسم‬‫اس‬‫ےچب‬‫ںیم‬‫ایخل‬‫ےک‬‫آپ‬‫وبیل‬‫ونیش‬،
__________________________________________________
‫ا‬‫الکن‬‫ےن‬‫وچبں‬‫دن‬‫اےلگ‬
،‫وپاھچ‬‫ےس‬‫دمح‬
’’
‫آ‬‫آپ‬‫ادمح‬‫الکن‬
‫ہ‬‫ئ‬
‫ںیم‬‫رکےن‬‫لح‬‫ےلئسم‬
ABC
‫ےگ؟‬‫رکںی‬‫دمد‬‫یک‬
‘‘
‫الکن‬
‫اب‬‫ےئگ۔‬‫وہ‬‫رایض‬ً‫ا‬‫وفر‬‫اور‬‫وہےئ‬‫وخش‬‫رپ‬‫ےنلم‬‫اتیمہ‬‫ادمح‬
‫یھب‬‫ہلئسم‬‫اک‬‫وھتےنک‬‫ںیم‬‫اگؤں‬
‫اور‬،‫ےہ‬‫ایگ‬‫آ‬‫ںیم‬‫اقوب‬
‫ںیہ۔‬‫رےہ‬‫دے‬‫رک‬‫زا‬‫ر‬‫ک‬‫س‬ُ‫م‬‫یھب‬‫وجاب‬‫اک‬‫السم‬‫ےک‬‫زنی‬‫ادمح‬‫الکن‬

8. 7
!‫ری‬‫ب‬‫پ‬‫یک‬‫آپ‬
1
.
‫ےھت؟‬‫رشدنمہ‬‫رپ‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫سک‬‫ادمح‬‫الکن‬‫ںیم‬‫ےکایخل‬‫آپ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫اتب‬‫ت‬‫اصقنپ‬‫دو‬‫ایک‬‫ےک‬‫وھتےنک‬‫ےن‬‫وچبں‬
‫ےئ؟‬
i
.
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
ii
.
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
2
.
‫ےھت؟‬‫دنسپ‬‫ویکں‬‫ادمح‬‫الکن‬‫وک‬‫زنی‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
3
.
‫دحن‬‫یس‬‫وکن‬‫ںیم‬‫دجسم‬‫ےن‬ ‫ب‬
‫اصح‬‫ومولی‬
‫اتبیئ؟‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ایخ‬‫اک‬‫افصیئ‬‫اردرگد‬‫اےنپ‬‫آپ‬
‫ںیہ؟‬‫تکس‬‫رھک‬‫ےسیک‬‫ل‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

9. 8
‫و‬‫وقحق‬
‫زاضئ‬‫ف‬
‫ےچب‬‫اےھچ‬
‫یٹیمک‬
(ABC)
‫وہیئ۔‬‫رشوع‬‫گنٹیم‬‫یک‬
‫وکیئ‬‫اانپ‬‫اک‬‫ونر‬‫یھت۔‬‫لکشم‬‫وہین‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫رپ‬‫ولئسمں‬‫ےک‬‫ےلحم‬‫آج‬
‫ےئگ۔‬‫وہ‬‫رپاشین‬‫ےچب‬ ‫ب‬
‫س‬‫رپ‬‫سج‬،‫اھت‬‫ہلئسم‬
‫ںیہ‬‫یتہک‬‫ےھجم‬‫ایم‬‫وت‬،‫ںیہ‬‫یتہک‬‫اکم‬‫وکیئ‬‫ےھجم‬‫وہ‬ ‫ب‬ ‫ب‬
‫۔ح‬‫یک‬‫ںیہن‬‫دمد‬‫ریمی‬‫ںیم‬‫ورک‬‫وہم‬‫رھپ‬‫آج‬‫ےن‬‫آپ‬‫وھچیٹ‬‫ریمی‬
،
‫ہک‬
،‫ایک‬‫ارتسی‬‫دوہٹپ‬‫اک‬‫ان‬‫ےن‬‫رکدوںیم‬‫اکم‬‫اک‬‫ان‬‫مت‬،‫ںیہ‬‫زی‬‫ب‬‫ی‬‫وہ‬
‫ےیل‬‫ےک‬‫اچےئ‬‫یک‬‫ان‬
‫رگم‬!‫راھک‬‫ین‬‫پ‬‫رپ‬‫وچےہل‬
‫ریمی‬‫وہ‬
‫رکیت۔‬‫ںیہن‬‫دمد‬‫یھبک‬
’’
‫ےن‬‫اوہنں‬‫یک‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫طلغ‬‫وت‬‫ہی‬
‘‘
‫یک۔‬‫ردی‬ ‫م‬
‫ہ‬‫ےس‬‫ونر‬‫ےن‬‫زنی‬
’’
،‫اگلپ‬‫ںیتئ‬‫اکش‬‫یک‬‫ان‬‫ہن‬،‫ےہ‬‫ڑلپ‬‫ےس‬‫ان‬‫ہن‬‫لح‬‫اک‬‫اس‬‫نکیل‬،‫اہں‬
‫اگ۔‬‫ڑپے‬‫اھجمسپ‬‫اںیہن‬‫ںیمہ‬‫ہکلب‬
‘‘
’’
،‫ےگ‬‫اھجمسںیئ‬‫ایک‬
‘‘
‫وبیل۔‬‫رک‬‫وہ‬‫امویس‬‫ونر‬
‫اکنےل؟‬‫لح‬‫اک‬‫ےلئسم‬‫اس‬‫دہعف‬‫اس‬‫یٹیمک‬‫ےچب‬‫اےھچ‬‫ہن‬‫ویکں‬
’’
‫ایک۔‬‫شیپ‬‫ایخل‬‫ےن‬‫ونیش‬
‘‘
’’
‫ںیہن‬‫وت‬‫اک‬‫ےلحم‬‫اسرے‬،‫ےہ‬‫ہلئسم‬‫ریما‬‫رصف‬‫وت‬‫ہی‬‫رگم‬
‘‘
‫۔‬‫ایک‬‫ارتعاض‬‫ےن‬‫ونر‬،
’’
‫تہب‬‫ہی‬،‫ںیہن‬‫ںیہن‬
‫او‬‫ںیہ‬‫وہےت‬‫ایتر‬‫ےئل‬‫ےک‬‫ےنیل‬‫قح‬‫اےنپ‬‫رصف‬‫ولگ‬‫ےس‬‫تہب‬،‫ےہ‬‫ہلئسم‬‫زا‬‫ب‬‫ی‬
‫رکےن‬‫ادا‬‫زض‬‫ف‬‫ر‬
‫د‬‫ی‬‫شی‬ُ‫س‬
‫ںیم‬
‫اھکےت‬
‫رپ‬‫وہےن‬‫عمج‬‫ین‬‫پ‬‫دعب‬‫ےک‬‫روشں‬‫ب‬‫پ‬‫ہک‬‫ول‬‫دھکی‬‫یہی‬‫اب‬،‫ںیہ‬
‫ںیت‬‫ب‬‫پ‬‫یک‬‫قح‬‫ےس‬‫اداروں‬‫وکحیتم‬‫مہ‬

10. 9
‫ںیم‬‫ولں‬‫پ‬‫اور‬‫رٹگ‬‫رچکا‬‫ںیمہ‬‫ہک‬‫ںیہ‬‫اجےت‬‫وھبل‬‫مہ‬‫زض‬‫ف‬‫اانپ‬‫نکیل‬‫ںیہ‬‫رکےت‬
‫اچےیہ‬‫انکنیھپ‬‫ںیہن‬
‫۔‬
‫ایلیھتں‬‫یک‬‫الپکٹس‬
‫ےہ۔‬‫دیتی‬‫روک‬‫وک‬ٔ‫اہبو‬‫ےک‬‫ولں‬‫پ‬‫وہرک‬‫عمج‬‫دنگیگ‬‫رطح‬‫اس‬‫ںیکنیھپ۔‬‫ہن‬‫ںیم‬‫ولں‬‫پ‬‫ززگ‬ ‫م‬
‫ہ‬‫وبںیلت‬‫اور‬
‫وک‬‫اس‬‫مہ‬‫ہک‬‫ےہ‬‫زض‬‫ف‬‫را‬ ‫م‬
‫ہ‬،‫ںیہ‬‫رےتہ‬‫ےس‬‫آزادی‬‫ںیم‬‫اتسکن‬‫پ‬‫کلم‬‫اےنپ‬ ‫ب‬
‫س‬‫مہ‬
‫اےنپ‬،‫انبںیئ‬‫ایپرا‬‫اور‬‫اصف‬
‫ومہ‬
،‫رںیہ‬‫رکلم‬‫ےس‬‫ونطں‬
‫ںیمہ‬ ‫ب‬
‫س‬‫ہی‬
‫اچےیہ‬‫رکپ‬‫ںیہن‬
‫۔‬
‘‘
،‫وبیل‬‫ونیش‬
’’
‫اھبیئ‬‫ارے‬
!
‫اتکس‬‫وہ‬‫ںیہن‬‫ہی‬
‫اانپ‬ ‫ب‬ ‫ب‬
‫ح‬‫اور‬،‫رںیہ‬‫ےتیل‬‫قح‬‫اانپ‬‫وق‬‫ز‬ ‫م‬
‫ہ‬‫مہ‬‫ہک‬
‫رک‬‫اہبہن‬‫وت‬‫آےئ‬‫ری‬‫ب‬‫پ‬‫یک‬‫رکےن‬‫ادا‬‫زض‬‫ف‬
‫رطح۔‬‫یک‬‫آپ‬‫وھچیٹ‬،‫دںی‬
‘‘
‫یک۔‬‫واضح‬‫ےن‬‫زنی‬
’’
‫ات‬‫مہ‬‫ےک‬‫ااھٹےن‬‫ایلگن‬‫رپ‬‫یسک‬‫ےہ۔اجبےئ‬‫لح‬‫ات‬‫س‬‫پ‬‫ریمے‬
‫دووتسں‬‫اےنپ‬‫اور‬‫ںیہ‬‫رکےت‬‫ایتر‬‫مظن‬‫یس‬‫ایھچ‬
‫ےگ‬‫انسںیئ‬‫مظن‬‫وہ‬‫ںیم‬‫رھگوں‬‫اےنپ‬‫اےنپ‬ ‫ب‬
‫س‬‫وہ‬‫رھپ‬‫ںیہ‬‫رکاےت‬‫د‬‫پ‬‫وک‬‫وچبں‬‫ےک‬‫ےلحم‬‫ینعی‬
‘‘
‫وبال۔‬‫۔زنی‬
’’
‫؟‬‫وہاگ‬‫ایک‬‫ےس‬‫اس‬
‘‘
‫اگ۔‬‫وہ‬‫ز‬‫ای‬‫وکیئ‬‫رپ‬‫آپ‬‫وھچیٹ‬‫ہک‬‫یھت‬‫ںیہن‬‫ادیم‬‫ز‬ ُ
‫ی‬‫یھب‬‫ایھب‬‫ونر‬
’’
‫وہیت‬‫اطق‬‫زی‬‫ب‬‫ی‬‫ںیم‬‫رعی‬‫ش‬،‫ارے‬
‫وک‬‫ونں‬
ُ
‫لسُم‬‫یہ‬‫ےس‬‫ومظنں‬‫اینپ‬‫ےن‬‫اابقل‬‫العہم‬‫رع‬‫ش‬‫وقیم‬‫رے‬ ‫م‬
‫ہ‬‫ونر۔‬‫ےہ‬
!‫ےہ‬‫انب‬‫اتسکن‬‫پ‬‫رھپ‬،‫دالپ‬‫ااسحس‬‫اک‬‫رضورت‬‫یک‬‫انبےن‬‫اتسکن‬‫پ‬
‘‘
‫اتبیئ۔‬‫اتیمہ‬‫یک‬‫مظن‬‫ایھچ‬‫ےن‬‫ونیش‬
’’
،‫ےہ‬‫وت‬‫ہی‬،‫اہں‬
‘‘
‫وہیئ۔‬‫رایض‬‫ھچک‬‫ھچک‬‫ونر‬

11. 10
’’
!‫ںیھکل‬‫مظن‬‫مہ‬،‫ولچ‬‫رھپ‬‫وت‬
‘‘
‫وج‬‫ز‬ ُ
‫ی‬‫ےن‬‫زنی‬
‫اہک۔‬‫رک‬‫وہ‬‫ش‬
‫ب‬‫پ‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ہ‬‫ےہ‬‫قح‬‫ہی‬!‫وہں‬‫ول‬ ُ
‫پ‬‫ںیم‬‫غ‬
‫ا‬
‫را‬ ‫م‬
‫ہ‬‫ےہ‬‫زض‬‫ف‬‫ہی‬‫وتڑںی‬‫ہن‬‫وک‬‫وولں‬ ُ
‫پ‬
‫اک‬‫وچبں‬
‫آںیئ‬‫ےنھکیس‬‫ںیم‬‫اوکسل‬‫ہک‬‫ےہ‬‫قح‬
‫وھبںیل‬‫ہن‬‫ورک‬‫وہم‬‫مہ‬‫ہک‬‫ہی‬‫را‬ ‫م‬
‫ہ‬‫زض‬‫ف‬
‫ےئیل‬‫اےنپ‬،‫رکںی‬‫پ‬‫ںیل‬‫مہ‬‫وج‬‫وہ‬‫قح‬
‫ےئیل‬‫ےک‬‫دورسوں‬،‫اچےئہ‬‫رکپ‬‫وج‬‫وہ‬‫زض‬‫ف‬
‫وت‬‫رکںی‬‫ادا‬‫زض‬‫ف‬ ‫ب‬
‫س‬ ‫ب‬ ‫ب‬
‫ح‬
‫وبضمط‬‫ےنب‬‫اعمرشہ‬
‫وھپٹ‬‫آےئ‬‫ںیم‬‫اعمرشے‬‫وت‬‫امںیگن‬‫قح‬‫اانپ‬‫سب‬‫ارگ‬
‫ےچب‬
,
‫اب‬‫رکںی‬‫ہلصیف‬‫ہی‬‫زے‬‫ب‬‫ی‬
‫رک‬‫ادا‬‫زض‬‫ف‬
‫ےگ‬‫ںی‬
‫مہ‬
‫ب‬
‫س‬
‫امہ‬‫ےہ‬‫زض‬‫ف‬‫ہی‬،‫رںیھک‬‫ایخل‬‫اک‬‫وھچوٹں‬
‫مہس‬‫ےگ‬‫اجںیئ‬‫ےچب‬‫رے‬ ‫م‬
‫ہ‬‫ورہن‬
‫ےس‬‫دل‬‫مہ‬‫رکںی‬‫زعت‬‫یک‬‫زوں‬‫ب‬‫ی‬
‫ےک‬‫لم‬ ‫ب‬
‫س‬‫مہ‬‫رکںی‬‫ادا‬‫ہی‬‫زض‬‫ف‬
‫ڑپوویسں‬‫اور‬‫رھگوں‬‫اےنپ‬‫اےنپ‬‫اور‬‫یک‬‫د‬‫پ‬‫مظن‬‫رک‬‫وھجم‬‫وھجم‬‫ےن‬‫وچبں‬‫ےک‬‫ےلحم‬
‫یھب‬‫وک‬
‫یئ۔‬ ُ
‫س‬
!‫یھت‬‫یک‬‫دمد‬‫یک‬‫اس‬‫ےن‬‫آپ‬‫وھچیٹ‬‫اب‬‫ہک‬‫ویکں‬‫الم‬‫اٹسر‬‫رپ‬‫ورک‬‫وہم‬‫ےتفہ‬‫اےلگ‬‫وک‬‫ونر‬

12. 11
!‫ری‬‫ب‬‫پ‬‫یک‬‫آپ‬
1
‫اتب‬‫قح‬‫دو‬‫ےس‬‫وکن‬‫ےک‬‫وچبں‬‫ںیم‬‫مظن‬‫۔‬
‫ےئگںیہ‬‫ےئ‬
‫؟‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
2
‫ویکں‬‫ونر‬‫۔‬
‫یھت؟‬‫رپاشین‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
3
‫ون‬‫۔‬
‫اف‬‫ایک‬‫اک‬‫انسےن‬‫ںیم‬‫رھگ‬‫مظن‬‫وک‬‫ر‬
‫دئ‬
‫ہ‬
‫وہ‬
‫ا؟‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــ‬
4
‫ایک‬‫قح‬‫۔‬
‫وہ‬
‫پ‬
‫ےہ‬
‫؟‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــ‬
5
‫ایک‬‫زض‬‫ف‬‫۔‬
‫ےہ‬‫وہپ‬
‫؟‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
6
‫۔‬
‫تیثیح‬‫یک‬‫رہشی‬‫اےھچ‬
‫ےس‬
‫ںیھکل۔‬‫وقحق‬‫دو‬‫وکیئ‬‫رے‬ ‫م‬
‫ہ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

13. 12
‫وکن‬‫ااھچ‬
!
‫یٹیمک‬‫ےچب‬‫اےھچ‬‫آج‬
(ABC)
‫ےھت۔‬‫لم‬‫ش‬‫یھب‬‫وادلنی‬‫ےک‬‫ونیش‬‫اور‬‫ونر‬،‫زنی‬‫ںیم‬‫گنٹیم‬‫یک‬
’’
‫ےہ۔‬‫اکیف‬‫ہی‬،‫رکو‬‫اکم‬‫رپ‬‫ولئسمں‬‫وھچےٹ‬‫وھچےٹ‬‫ولگ‬‫آپ‬!‫وچب‬
‘‘
‫اہک۔‬‫رک‬‫وہ‬‫رپاشین‬‫ھچک‬‫ےن‬‫اوب‬‫ےک‬‫زنی‬
‫آیئ۔‬‫ںیہن‬‫دنسپ‬‫دہ‬‫زپ‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫ہی‬‫ےس‬ُ‫ا‬‫اھت‬‫راہ‬‫گل‬‫ےس‬‫لکش‬‫یک‬‫زنی‬
’’
،‫ےگ‬‫اجںیئ‬‫امن‬‫زا‬ ُ‫ب‬‫ی‬‫ولگ‬‫وت‬‫ےگ‬‫رکو‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫رپ‬‫وریغہ‬‫ذات‬‫ہی‬،‫وچب‬‫اہں‬
‘‘
‫یک‬‫رکےن‬‫ربخدار‬‫وک‬‫وچبں‬‫ےن‬‫اوب‬‫ےک‬‫ونر‬
‫وکشش‬
‫یک۔‬
’’
،‫ایک‬‫ںیہن‬‫راض‬‫پ‬‫وک‬‫یسک‬‫یھبک‬‫ےن‬‫مہ‬،‫ںیہ‬‫رےتھک‬‫ایخل‬‫اک‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬ ‫ب‬
‫ج‬‫ےک‬‫ولوگں‬‫ہشیمہ‬‫مہ‬‫الکن‬‫رگم‬
‘‘
‫وبیل۔‬‫ونیش‬
’’
،‫ےگ‬‫دںی‬‫ااجزت‬‫مہ‬‫رھپ‬‫ےگ‬‫اچنہپؤ‬‫ت‬‫ولوگں‬‫ےسیک‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫اینپ‬‫مت‬‫ر‬‫ب‬‫پ‬‫اس‬‫ہک‬‫ےگ‬‫اتبؤ‬‫ںیمہ‬‫ولگ‬‫مت‬‫ےلہپ‬
‘‘
‫ایم‬‫یک‬‫ونیش‬
‫وبںیل۔‬
’’
‫ےہ‬‫وظنمر‬‫ںیمہ‬،‫ےہ‬‫کیھٹ‬
‘‘
‫یل۔‬‫امن‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫ےن‬‫وچبں‬
‫ولگ‬‫ہک‬‫اھت‬‫ہی‬‫ہلئسم‬‫اک‬‫آج‬
‫م‬‫ش‬
‫وق‬‫ےک‬
‫کھٹیب‬
‫ںیم‬
‫ےس‬‫اسحب‬‫ےک‬‫ذات‬
‫ےھت‬‫ے‬‫ن‬‫ھ‬‫ی‬‫ن‬‫ب‬‫ی‬
‫۔‬
‫ریہ‬‫آ‬‫یلچ‬‫ےس‬‫دصویں‬‫یئک‬‫وسچ‬‫ہی‬‫ںیہ۔‬‫ز‬‫ی‬‫مک‬‫ےس‬‫ن‬‫ح‬‫ا‬‫دورسے‬‫اور‬،‫ےہ‬‫اخص‬‫دہ‬‫زپ‬‫پ‬‫یچن‬ُ‫ا‬‫ذات‬‫یک‬‫ن‬ُ‫ا‬‫ےھت‬‫ےتھجمس‬‫وہ‬
‫ےھت۔‬‫رپاشین‬‫وادلنی‬‫ےک‬‫وچبں‬‫ےئیل‬‫اس‬‫اھت۔‬‫لکشم‬‫دبانل‬‫اےس‬‫ےیل‬‫اس‬،‫ےہ‬
‫یک‬‫ان‬‫اسےنم‬‫ےک‬‫م‬‫پ‬‫ز‬ ‫م‬
‫ہ‬‫انبیئ۔‬‫رہفس‬‫یک‬‫ولوگں‬‫اچہپےن‬‫اجےن‬‫ھچک‬‫ےک‬‫ےلحم‬‫ےن‬‫وچبں‬
‫وج‬‫وخایبں‬‫وہ‬،‫ںیھکل‬‫وخایبں‬
‫ںیھت۔‬‫دنسپ‬‫وک‬ ‫ب‬
‫س‬

14. 13
‫ںیہ؟‬‫وہےت‬‫ویکں‬‫اےھچ‬‫مہ‬
‫یک‬ ‫ب‬
‫س‬:‫دمحم‬‫دنی‬‫امرٹس‬
‫ںیہ۔‬‫رکےت‬‫دمد‬
‫ںیہ۔‬‫ڑپےت‬‫سنہ‬ ‫ب‬
‫س‬‫ہک‬‫ںیہ‬‫رکیت‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫اےسی‬‫ہشیمہ‬:‫ہنیکس‬‫اخہل‬
‫ںیہ۔‬‫روےتک‬‫ےس‬‫المےن‬‫ین‬‫پ‬‫وک‬‫واےل‬‫دودھ‬،‫ںیہ‬‫رکےت‬‫تحیصن‬‫ایھچ‬‫وک‬ ‫ب‬
‫س‬:‫اچاچ‬‫وےج‬
‫تہب‬‫ےس‬‫ےلہپ‬‫ںیم‬‫ڑپاھیئ‬‫ےس‬‫تنحم‬‫اینپ‬:‫یکنپ‬
‫ےہ۔‬‫یئگ‬‫وہ‬‫ایھچ‬
‫ںیہ۔‬‫آےت‬‫شیپ‬‫ےس‬‫رنیم‬‫تہب‬‫ےس‬‫اجونروں‬‫ےک‬‫ےلحم‬:‫یئ‬‫اھب‬‫اابقل‬
‫ےس۔‬‫ذات‬‫اینپ‬‫ہک‬‫ہن‬،‫ےس‬‫ومں‬‫اک‬‫اےھچ‬‫اےنپ‬‫ںیہ‬‫وہےت‬‫اےھچ‬‫مہ‬
‫یک‬‫اسیھت‬‫یسک‬‫اےنپ‬‫پ‬‫اینپ‬‫آپ‬
‫اتبںیئ۔‬‫وخیب‬‫وکیئ‬
__________________________________________________
‫۔‬‫اتبپ‬‫وک‬‫وادلنی‬‫اےنپ‬‫دعب‬‫ےک‬‫اس‬،‫ایک‬‫وشمرہ‬‫ےس‬‫رھب‬‫ےلحم‬‫ےئل‬‫ےک‬‫رکےن‬‫ااضہف‬‫ںیم‬‫رہفس‬‫ےن‬‫وچبں‬
’’
‫اع‬‫ایھچ‬‫یک‬‫دورسے‬‫ات‬‫ولگ‬‫رطح‬‫اس‬،‫وچب‬‫اہں‬
‫ےگ‬‫رکںی‬‫ونٹ‬‫دںیت‬
‘‘
‫اہک۔‬‫رک‬‫وہ‬‫وخش‬‫ےن‬‫وادل‬‫ےک‬‫زنی‬
’
’
‫ںیہ‬‫اسھت‬‫اہمترے‬‫مہ‬
‘‘
‫وبےل۔‬‫ب‬‫پ‬‫ا‬‫ےک‬‫ونر‬‫اور‬‫ایم‬‫یک‬‫ونیش‬،
‫ںیلقن‬‫یئک‬‫یک‬‫رہفس‬‫ےن‬‫وچبں‬
‫ےک‬‫رہفس‬‫ز‬ ‫م‬
‫ہ‬‫یھت۔‬‫ںیہن‬‫نیشم‬‫اکیپ‬‫وفوٹ‬‫ںیم‬‫اگؤں‬‫ہک‬‫ویکں‬‫ںیک‬‫ایتر‬‫ےس‬‫اہھت‬‫وخد‬
‫ںیہگج‬‫اخیل‬‫نیت‬‫ےن‬‫اوہنں‬‫ںیم‬‫ز‬‫آج‬
‫دںی‬‫وھچڑ‬
‫ایھچ‬‫یک‬‫ان‬‫اور‬‫ولوگں‬‫ہ‬‫دنسپی‬‫اےنپ‬‫ےس‬‫رمیض‬‫اینپ‬‫ولگ‬‫ہک‬‫پ‬،
‫ںیکس۔‬‫رک‬‫ااضہف‬‫اک‬‫اعدوتں‬
‫ز‬‫ر‬
‫ب‬ ‫ٹ‬‫م‬‫ق‬
‫ےک‬
‫ںیہ‬‫رکےت‬‫وغر‬‫دہ‬‫زپ‬‫رپ‬‫اعدوتں‬‫اینپ‬‫اور‬‫یک‬‫دورسوں‬‫ولگ‬‫ںیم‬‫اگؤں‬‫اس‬
‫۔‬

15. 14
!‫ری‬‫ب‬‫پ‬‫یک‬‫آپ‬
1
.
‫کھٹیب‬‫ولگ‬‫ھچک‬
‫ںیم‬
‫ےھت؟‬‫ے‬‫ن‬‫ھ‬‫ی‬‫ن‬‫ب‬‫ی‬
‫ویکں‬‫وہرک‬‫اگل‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
2
.
‫ےھت؟‬‫رپاشین‬‫ویکں‬‫وادلنی‬‫ےک‬‫وچبں‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــ‬
3
.
‫دنسپی‬‫اینپ‬‫ےس‬‫ںیم‬‫رہفس‬‫یک‬‫وخویبں‬
‫؟‬‫ںیھکل‬‫وخیب‬‫ہ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
4
.
‫یک‬‫رہفس‬‫ےن‬‫وچبں‬
‫انبںیئ؟‬‫ویکں‬‫ےس‬‫اہھت‬‫اکایپں‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــ‬
5
.
‫ںیمہ‬
‫رپ؟‬‫ذات‬‫پ‬‫اچےئہ‬‫رکپ‬‫وغر‬‫رپ‬‫اعدوتں‬‫یک‬‫دورسوں‬‫اور‬‫اینپ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

16. 15
‫اگؤں‬‫ہ‬‫دنسپی‬‫اک‬‫رپدنوں‬
‫اےھچ‬‫آج‬
‫یٹیمک‬‫ےچب‬
(ABC)
‫ےھت۔‬‫رصموف‬‫ںیم‬‫اکم‬‫انکرے‬‫ےک‬‫ڑسک‬‫یک‬‫اگؤں‬‫ےس‬‫وتہج‬‫وپری‬‫ےچب‬‫ربمم‬‫ےک‬
‫زنی‬
‫اگل‬‫وپدے‬‫ونر‬‫اور‬‫ونیش‬‫۔‬‫اھت‬‫راہ‬‫وھکد‬‫زےھ‬‫گ‬‫رک‬‫لم‬‫اسھت‬‫ےک‬‫واولں‬‫اگؤں‬
‫ےھت‬‫رےہ‬‫الم‬‫اھکد‬‫اور‬‫یٹم‬‫ےئل‬‫ےک‬‫ےن‬
‫۔‬
‫ےہ۔‬‫وہیت‬‫ذغا‬‫یک‬‫وپدوں‬‫اھکد‬
‫ریہ‬‫وہ‬‫مہم‬‫اکری‬‫رجش‬‫ںیم‬‫اگؤں‬‫آج‬
‫الگنجت‬‫ہمکحم‬‫ےئل‬‫ےک‬‫ےھت۔اس‬‫رےہ‬‫اج‬‫اگلےئ‬‫درح‬‫ںیم‬‫اگؤں‬‫ینعی‬‫یھت۔‬
‫ےھت۔‬‫وہےئ‬‫آےئ‬‫رک‬‫ےل‬‫وپدے‬‫ھچک‬‫واےل‬
’’
،‫ںیہ‬‫رےہ‬‫اگل‬‫درح‬‫ےک‬‫مین‬‫مہ‬
"
!‫اہک‬‫ےن‬‫ونر‬
‫ںیہن؟‬‫ویکں‬‫درح‬‫ےک‬ ‫ب‬
‫س‬
‘‘
‫وپاھچ۔‬‫ےن‬‫زنی‬
’’
‫پ‬‫رمی‬‫ےسیج‬،‫ےہ‬‫لھپ‬‫اک‬‫وممس‬‫ڈنھٹے‬‫وت‬ ‫ب‬
‫س‬
‫ںیم‬‫العےقئ‬‫رگم‬‫تہب‬‫اگؤں‬‫اک‬‫آپ‬‫ریمشک۔‬
‫ےہ۔‬

17. 16
‫پ‬‫ںیہ‬‫ڑپےت‬‫اگلےن‬‫وپدے‬‫رک‬‫دھکی‬‫وہا‬‫و‬‫آب‬‫اور‬‫وممس‬‫ںیمہ‬
‘‘
‫یک۔‬‫واضح‬‫ےن‬‫ہمئ‬‫پ‬‫سم‬‫ارسیف‬‫یک‬‫الگنجت‬‫ہمکحم‬
‫اچاچ‬‫وےج‬‫وت‬‫وپیھچ‬‫وہج‬‫ےن‬‫ہمئ‬‫پ‬‫سم‬‫ےھت۔‬‫آرےہ‬‫رظن‬‫رپاشین‬‫ولگ‬‫ھچک‬‫ےک‬‫اگؤں‬‫یہ‬‫س‬‫پ‬،‫داھکی‬‫ےن‬‫ہمئ‬‫پ‬‫سم‬
،‫وبےل‬
’’
‫اگ‬‫ڈیمم‬
‫ا‬‫مہ‬‫ہک‬‫ےہ‬‫ںیہن‬‫زاواین‬‫ف‬‫اینت‬‫یک‬‫ین‬‫پ‬‫ںیم‬‫ؤں‬
‫ےنت‬
،‫دںی‬‫ین‬‫پ‬‫وک‬‫وپدوں‬‫اسرے‬
‘‘
،‫اہک‬‫ےن‬‫ہمئ‬‫پ‬
’’
‫ںیہ‬‫تکس‬‫رم‬‫ہی‬‫ےس‬‫ین‬‫پ‬‫دہ‬‫زپ‬،‫ےہ‬‫وہپ‬‫اچےئہ‬‫ین‬‫پ‬‫مک‬‫تہب‬‫وک‬‫وپدوں‬‫ےک‬‫مین‬،‫ںیہن‬‫ںیہن‬‫ارے‬
‘‘
’’
!‫ںیہ‬‫رتہبنی‬‫ےئل‬‫ےک‬‫اگؤں‬‫رے‬ ‫م‬
‫ہ‬‫ہی‬‫وت‬‫رھپ‬
‘‘
!‫ےھٹ‬ُ‫ا‬‫رکسما‬‫واےل‬‫اگؤں‬
‫ںیہ‬‫تکس‬‫دنھ‬‫ب‬‫پ‬‫اجونر‬‫اےنپ‬‫ںیم‬‫اسےئ‬‫ےک‬‫درح‬‫مہ‬‫اور‬
!‫ےگ‬‫انبںیئ‬‫وھگےلسن‬‫رپدنے‬‫ںیم‬‫وخں‬‫ش‬‫یک‬‫اس‬
‫اج‬‫ہشیمہ‬‫وک‬‫اھبیئ‬‫اابقل‬
‫ون‬
!‫اھت‬‫راتہ‬‫ایخل‬‫اک‬‫روں‬

18. 17
:‫آیئگ‬‫د‬‫پ‬‫مظن‬‫ہی‬‫ااچت‬‫وک‬‫ہنیکس‬‫اخہل‬
‫ےگ‬‫اگلںیئ‬ ‫ب‬
‫س‬‫مہ‬‫آج‬‫درح‬‫ےک‬‫مین‬
‫ےگ‬‫انبںیئ‬‫ڈنھٹا‬‫اور‬‫اصف‬‫وک‬‫اموحل‬‫ہی‬
‫وہشمر‬‫اجںیئ‬‫وہ‬‫آؤ‬‫ںیم‬‫اگلےن‬‫درح‬
‫وبقمل‬‫اجےئ‬‫وہ‬‫اگؤں‬‫را‬ ‫م‬
‫ہ‬‫ںیم‬‫رپدنوں‬
‫ایل۔‬‫ہصح‬‫ںیم‬‫مہم‬‫یک‬‫اگلےن‬‫درح‬‫ےس‬‫وجش‬‫وپرے‬‫رک‬‫وہ‬‫وخش‬‫ےن‬‫واولں‬‫اگؤں‬ ‫ب‬
‫س‬
‫ےکپھچ‬‫ونر‬
،‫وبیل‬‫ےس‬‫ہمئ‬‫پ‬‫سم‬‫ےس‬
’’
‫مہ‬‫ایک‬‫آیٹن‬
‫ز‬‫ب‬‫ی‬‫رن‬
‫ےگن‬
‫ںیھٹیب؟‬‫ں‬‫ا‬‫ی‬‫ل‬‫ی‬‫ن‬‫رپ‬‫سج‬،‫ںیہ‬‫تکس‬‫اگل‬‫یھب‬‫وھپل‬
‘‘
‫ےتسنہ‬‫ےن‬‫ہمئ‬‫پ‬‫سم‬
‫اہک‬‫وہےئ‬
’’
‫یگ‬‫الؤں‬‫یھب‬‫جیب‬‫ےک‬‫وھپولں‬‫ھچک‬‫ےئل‬‫ےک‬‫آپ‬‫ر‬‫ب‬‫پ‬‫ایلگ‬‫ںیم‬،‫ںیہن‬‫ویکں‬‫اہں‬
‘‘
‫وخش؟‬
‫یئگ۔‬‫گل‬‫ںیم‬‫اکم‬‫ےک‬‫اگلےن‬‫درح‬‫رک‬‫وہ‬‫وخش‬‫ونر‬

19. 18
!‫ری‬‫ب‬‫پ‬‫یک‬‫آپ‬
1
.
‫ویکں؟‬‫اور‬،‫ےہ‬‫وہپ‬‫رپاشین‬‫وکن‬‫ںیم‬‫اہکین‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
2
.
‫ںیھت؟‬‫وکن‬‫ہمئ‬‫پ‬‫سم‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــ‬
3
.
‫ےہ؟‬‫رضوری‬‫ویکں‬‫ےئل‬‫ےک‬‫وپدوں‬‫اھکد‬
‫ـــــــــ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــ‬
4
.
‫ےہ؟‬‫اجپ‬‫وہ‬‫اسیک‬‫اموحل‬‫ےس‬‫اگلےن‬‫درح‬
‫ـــــــــــــ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

20. 19
‫اسی‬
‫زیپ‬‫او‬
(SOPs)
‫اطابلت‬‫و‬‫ابلطء‬‫زاےئ‬ ‫ب‬‫ی‬

‫ںیہن‬‫رشت‬‫اسھت‬‫ےک‬‫یسک‬‫اےس‬‫اور‬‫اگ‬‫الےئ‬‫اایشء‬‫یک‬‫ےنیپ‬‫اھکےن‬‫اسھت‬‫اےنپ‬‫ہچب‬‫ز‬ ‫م‬
‫ہ‬
‫اگ۔‬‫رکے‬‫رئیش‬‫اسھت‬‫ےک‬‫یسک‬‫وک‬‫وریغہ‬‫اتکوبں‬‫اور‬‫ارنشیٹسی‬‫اینپ‬‫یہ‬‫ہن‬‫اگ‬‫رکے‬

‫ےگ۔‬‫رکںی‬‫ز‬‫رگی‬‫ےس‬‫ےنلم‬‫ےلگ‬‫اور‬‫المےن‬‫اہھت‬‫ںیم‬‫آسپ‬‫ےچب‬

‫دوھےن‬‫اہھت‬‫اےنپ‬‫وک‬‫ےچب‬‫ز‬ ‫م‬
‫ہ‬‫ںیم‬‫دعب‬‫اور‬‫ےلہپ‬‫ےس‬‫آےن‬‫اوکسل‬
‫ےک‬‫دوھےن‬‫اہھت‬‫ںیہ۔‬
‫ہک‬‫ےہ‬‫رضوری‬‫ےئیل‬
20
‫دوھںیئ۔‬‫اہھت‬‫ےس‬‫ین‬‫پ‬‫اصف‬‫اور‬‫اصنب‬‫ت‬‫ڈنکیس‬

‫۔‬‫وھچپ‬‫ںیہن‬‫ر‬‫ب‬‫پ‬‫ر‬‫ب‬‫پ‬‫وک‬‫اکن‬،‫ک‬‫پ‬،‫آھکن‬

‫رکںی۔‬‫افول‬‫وک‬‫گ‬‫ی‬‫ش‬‫ن‬‫ی‬‫س‬‫ڈ‬‫وسلش‬‫اور‬‫ںیھٹیب‬‫رپ‬‫ن‬‫ن‬‫ےئگ‬‫اگلےئ‬‫ںیم‬‫روم‬‫الکس‬

‫ےہ۔‬‫آپ‬‫اوکسل‬‫ن‬‫ح‬‫د‬‫نیت‬‫ےئگ‬‫اتبےئ‬‫ںیم‬‫ےتفہ‬‫وک‬‫آپ‬

‫اک‬‫ح‬‫ق‬‫نیت‬‫مک‬‫از‬‫مک‬‫درایمن‬‫ےک‬‫وچبں‬‫دو‬‫ہک‬‫انبںیئ‬‫ینیقی‬‫وک‬‫ت‬‫ب‬‫پ‬‫اس‬‫وق‬‫ےک‬‫ےنھٹیب‬‫اور‬‫اجےت‬‫آےت‬‫ںیم‬‫روم‬‫الکس‬
‫رےہ۔‬‫زار‬‫زف‬‫ب‬‫ی‬‫افہلص‬
‫ا‬
‫رںیہ‬‫وفحمظ‬‫رکںی۔‬‫ایتحط‬

21. 20