1. Twee opvallende uitkomsten Leesman Index:
• De medewerkers ervaren schaarste,
terwijl uit de werkplekmetingen blijkt
dat die schaarste er helemaal niet is.
• Het domein Sociale Wetenschappen
waardeert het pand lager dan de overige
domeinen, terwijl hun werkplekken
gelijksoortig zijn.
Businesscase:
VerhuizingfaculteitMaatschappijenGedragswetenschappen UvA
Hoe waarderen de domeinen hun nieuwe werkomgeving?

2. leesmanindex.com
De zeven domeinen van de faculteit Maatschappij en Gedragswetenschappen (FMG) van de Universiteit
van Amsterdam verhuisden twee jaar geleden van verschillende locaties in de binnenstad naar één
nieuwe werkomgeving op Roeterseiland. ‘Voorafgaand aan de verhuizing is met de faculteit afgesproken
het nieuwe pand en het gebruik ervan na verloop van tijd te evalueren. We hebben Leesman voor die
evaluatie gevraagd.’
‘Uit de Leesman Index komt
naar voren dat medewerkers
schaarste ervaren, terwijl uit de
werkplekmetingen blijkt dat die
schaarste er helemaal niet is’
Zeven afdelingen omvat de faculteit
Maatschappij en Gedragswetenschappen
(FMG): Politicologie; Sociologie;
Antropologie; Communicatiewetenschap;
Psychologie; Sociale Geografie, Planologie
en Internationale Ontwikkelingsstudies;
Pedagogiek, Onderwijskunde en
Lerarenopleiding. Samen met de faculteit
Economie & Bedrijfskunde en vanaf juli
2017 de faculteit der Rechtsgeleerdheid
zal de campus Roeterseiland circa 18.000
studenten en 3.000 medewerkers
huisvesten. Als Beleidsadviseur Gebouwen
& Voorzieningen/ Programmamanager
begeleidt Tom Verhoek namens de FMG
ingebruikname van nieuwe behuizing. Hij
vertelt over het achterliggende idee voor
de campusontwikkeling. ‘Los van een
betere ondersteuning en een efficiënter
beheer, maakt de nieuwe huisvesting het
voor studenten heel makkelijk om over de
schutting te kijken. Daarnaast kunnen de
faculteiten zich op het gebied van
onderzoek meer als geheel profileren.
Bepaalde onderzoeksprogramma’s
hebben immers veel raakvlakken.’
Huiver voor flexwerk
Dit betekent wel dat alle disciplines/
afdelingen die voorheen hun eigen pand
en voordeur hadden, nu onder één dak
zitten met een in hun optiek beperkte
identiteit. Tom Verhoek: ‘Zoals de
medewerkers die in het Spinhuis zaten.
Het was er koud in de winter en warm in
de zomer, de voorzieningen waren beperkt,
maar het was hún ‘rotpand’.’ Vanwege die
huiver om te verhuizen naar een groot
en anoniem gebouw, hebben Verhoek
en zijn projectteam de medewerkers met
bijeenkomsten en workshops voortdurend
geïnformeerd over- en betrokken bij de
planvorming. ‘Er waren trajecten over
identiteit, over het inkleuren van het
gebouw, co-creation-projecten om ze te
betrekken bij de invulling. Desondanks
was de interesse voor deelname gering.’
De betrokkenheid van de OR daarentegen
was wel heel groot. ‘Van 25 vierkante
meter per formatieplaats in 2006 naar
14 vierkante meter nu, is een enorme
teruggang en betekent dat grote delen
van de staf geen aanspraak meer zouden
kunnen maken op een eigen werkplek.
Voor die ontwikkeling bestond binnen
de OR een enorme huiver.’
Businesscase:
VerhuizingfaculteitMaatschappijenGedragswetenschappen UvA
Hoe waarderen de domeinen hun nieuwe werkomgeving?

3. leesmanindex.com
Traditionele invulling
Voor de invulling van de verschillende
afdelingen koos Tom Verhoek ervoor het
governance-model, op basis waarvan de
domeinen redelijk autonoom handelen,
te respecteren. ‘Vanuit het herinrichtings-
traject zeiden we bijvoorbeeld: “U krijgt
de 6de etage en die vleugel tot uw
beschikking en mag zelf bepalen hoe
u die wilt gebruiken.” Daarbij kregen de
domeinen inspraak in vele zaken: het
werkplekconcept, de voorzieningen, de
indeling van de kantoren. En bijna allemaal
kozen ze voor een invulling zoals ze die
eerder ook al hadden, redelijk traditioneel.’
Met uitzondering van het faculteitsbureau
van Tom Verhoek zelf. ‘Dit is mijn project
en ik dacht: ik wil toch érgens kijken of het
anders kan. Ik kreeg mijn collega’s daar
gelukkig in mee en nu zijn wij de enigen
met een open kantooromgeving.’ De
andere uitzondering vormt de afdeling
Communicatiewetenschap dat koos voor
100 procent flexwerken; niemand heeft
er een eigen werkkamer. ‘Alle andere
domeinen hebben voor een tweedeling in
de staf gekozen: vaste medewerkers zoals
hoogleraren kregen een kamer voor twee,
ambulanten als aio’s, junior-docenten en
postdocs kregen een flexwerkplek. Die
domeinen implementeerden feitelijk
een hybride systeem.’
ervaren, terwijl tegelijkertijd uit de
werkplekmetingen blijkt dat die schaarste
er helemaal niet is. Bijzonder.’
De baten
Al even frappant is dat een uit 2009 in
de oude panden dezelfde uitkomst van
30 procent bezetting liet zien. ‘De is dus
nagenoeg onveranderd,’ stelt Tom Verhoek.
‘Daarom is het interessant om naar de baten
te kijken: zijn de hoogleraren in de nieuwe
setting dan misschien productiever
geworden, of juist niet, zijn ze tevredener,
of juist minder? Het is belangrijk dat we
de kosten goed voor ogen hebben, maar
minstens zo belangrijk is de vraag hoe we de
werkomgeving binnen het bestaande budget
nóg beter kunnen maken. De kosten hadden
we natuurlijk al goed in beeld en nu hebben
we een middel waarmee we ook de baten
kunnen meten. Bovendien weten we nu waar
we daadwerkelijk staan en kunnen we op
basis daarvan kijken wat we willen
verbeteren en wat past binnen de cultuur
van de UvA.’
De Leesman-methodiek
Bevindingen toetsen
Om erachter te komen of de keuzes die die
domeinen hebben gemaakt werken, is er in
overleg met de OR en het management van
de faculteit anderhalf jaar na de verhuizing
een evaluatie gehouden. Reden voor Tom
Verhoek om in zee te gaan met Leesman.
‘Naast een werkplekmeting is de Leesman
Index onderdeel van de evaluatie zoals
we die hebben toegezegd aan de OR.’
De belangrijkste bevinding is dat het
wetenschappelijk personeel vindt dat het
feit dat ze een kamer moeten delen hun niet
in staat stelt hun cognitieve taken goed uit te
voeren. Tom Verhoek: ‘Met andere woorden
zeggen ze: Dit pand en de manier waarop
het wordt gebruikt, voldoet niet aan mijn
verwachtingen. Je zou de setting kunnen
veranderen en ervoor kunnen kiezen de
kleinere kamers in te richten voor één
persoon en stafleden die te laten reserveren,
maar wat blijkt uit de werkplekbezetting:
dat het gemiddelde bureau 70 procent van
de tijd leegstaat! Dus uit de Leesman Index
komt naar voren dat medewerkers schaarste
2013/14 2015 2016 2017
1
2
Welke activiteiten zijn
belangrijk en hoe goed
worden deze ondersteund
Leesman Index (Lmi)
Hoe goed ondersteunt
de werkomgeving de
gebruiker ervan
Impact van werkomgeving
op trots, productiviteit &
saamhorigheid
Leesman Benchmark
Activiteiten
Design Impact
+
3
4
De fysieke benodigdheden
voor mensen om deze
activiteiten uit te voeren
Beïnvloeden de Lmi
De faciliteiten die ervoor
zorgen dat de werkomgeving
functioneert
Leesman Index (Lmi) score
FMG Totaal
Lmi 52,1 Lmi 60,1
Fysieke
omgeving
Faciliteiten
– Verhuizing van 7 domeinen
van FMG naar Roeterseiland
– Leesmanonderzoek naar
werkplekbeleving
– Bezettingsgraadmetingen
– Mogelijk
periodiek
onderzoek
UvA-breed
– Kwalitatieve interviews
– Verbeteringen op basis van
data en interviews

4. leesmanindex.com
Voortschrijdend inzicht
De volgende stap is dat Tom Verhoek
in samenwerking met Identity Consult
op basis van de uitkomsten van het
werkplekonderzoek en de Leesman Index
verdiepingsinterviews onder de
medewerkers gaat houden. ‘De Leesman
Index heeft een goede diagnose gesteld,
waardoor we weten wat medewerkers
belangrijk vinden en waar ze meer of
minder tevreden over zijn. Aan de hand
daarvan gaan we met de interviews
uitzoeken hoe we die zaken nog kunnen
verbeteren. De afdelingsvoorzitters van
de zeven afdelingen vervolgens kijken
naar de uitkomsten van de index, de
werkplekmetingen en de interviews. Op
basis van hun inbreng ontwikkelen wij een
aantal opties van zaken die kunnen worden
aangepast en leggen die aan hen voor.
Bijvoorbeeld bouwkundig, wanneer ze een
ontmoetingsplek missen of een stilteruimte.
Maar de domeinen moeten de keuze maken
of hun afdeling op basis van de uitkomsten
van de survey, metingen en interviews
aanpassingen behoeft.’
Opvallend
‘Waanzinnig interessant’ vindt Tom Verhoek
de uitkomst dat, hoewel er binnen het pand
een integrale kwaliteit is, het domein
Sociale Wetenschappen het pand veel
lager waardeert dan de andere domeinen.
‘De waardering verschilt terwijl het kantoor-
concept hetzelfde is. De domeinen hebben
gekozen voor een vaste werkplek voor
de staf en een flexwerkplek voor de
medewerkers met een tijdelijke aanstelling.
Ook de kantoren zijn hetzelfde en de
gekozen indeling. Ze hebben dezelfde
catering, hetzelfde soort laptop, mobiele
telefoon et cetera. Heeft de waardering van
het pand te maken heeft met de indeling of
het concept, of met het feit dat je sociaal
wetenschapper bent of niet?’ Om het in
cijfers uit te drukken: het domein Sociale
Wetenschappen scoorde gemiddeld 48,1
waar de pedagogen voor het nieuwe
gebouw uitkwamen op een Leesman Index
van 57,2. Gelukkig krijg je met de Leesman
Index niet alleen op hoofdlijnen een
rapportcijfer, maar kun je inzoomen op wat
welke afdeling belangrijk vindt en waar de
medewerkers wel of niet tevreden over zijn.
Hierdoor is dus per punt zichtbaar waarin
de domeinen van elkaar afwijken.’
Afdeling
Stafbureau 58,2
Leesmanindex (Lmi)
Pedagogiek 57,2
Communicatiewetenschap 56,9
Sociale Wetenschappen 48,1
Profielvanwerkplekactiviteiten(tevredenheid)
Individueelgeconcentreerd
werkaaneenbureau
Collegegeven
Studentenondersteunen
Zakelijkvertrouwelijkegesprekken
Lerenvananderen
Videoconferenties
Lezen
Georganiseerdoverleg
metstudenten
Individueelgeconcentreerd
werknietaaneenbureau
Denken/creatiefdenken
Informeel,niet-georganiseerd
overlegmetniet-studenten
Werken/ofinformatietonen
Telefoongesprekken
Georganiseerdoverleg
metniet-studenten
Collegesenseminarsbijwonen
Geconcentreerdsamenwerken
Informeel,niet-georganiseerd
overlegmetstudenten
Individuelepraktische,technische,
klinischeofartistieketaken
Ontspannen/pauzeren
Individueleroutinetaken
Evenementenbegeleiden
ofbijwonen
Privégesprekken
Seminarsleiden
Audioconferenties
Informelesocialeinteractie
Tutorgesprekkenen/ofkleine
groepsbijeenkomstenmetstudenten
Creatief/praktisch/technisch/
klinischsamenwerken
Bezoekersontvangen
Papierofmateriaaluitspreiden
Studentenbegeleidenbijpraktische/
technische/klinischetaken
%
100
0
60
70
80
90
40
30
20
10
50
Hoogst scorende afdeling Laagst scorende afdeling

5. Wens
Wat Tom Verhoek nu heel graag wil, is dat
het Leesman-onderzoek periodiek wordt
uitgevoerd. ‘Ik zou willen dat het niet
beperkt blijft tot deze faculteit, maar dat het
UvA-breed wordt toegepast. Het zou goed
zijn om voor de gehele universiteit de
waardering van medewerkers over hun
werkomgeving periodiek te meten en om
daar als organisatie bepaalde conclusies uit
te trekken en aanbevelingen op te doen.’
Voor het zover is, beoogt de FMG om over
twee jaar de survey wederom uit te zetten.
Leesman
Managing Director Benelux
Gideon van der Burg
t. +31 (6) 54 66 33 64
e. gideon.vanderburg@leesmanindex.com
Delivering insights that drive better workplace strategies
Uitkomsten Leesman-onderzoek
• Overall haalde de UvA een Lmi van 50,2;
de totale Leesman-benchmark is
momenteel 60,4.
• De uitkomsten per afdeling verschillen
enorm, de afdeling die koos voor het
flexconcept scoorde het hoogst.
• Professoren zijn het minst tevreden.
Vanuit de behoefte zich goed te kunnen
concentreren, grijpen ze terug op hun
wens voor een eigen kantoor.
• De medewerkers voeren 88 procent van
de werkzaamheden uit op dezelfde
werkplek.
• 50 procent van de medewerkers vindt
dat hij productief kan werken.
• Voor 44 procent van de medewerkers is
zijn werkplek een plek waar hij met trots
bezoekers kan ontvangen.
leesmanindex.com
Leesman
Leesman is de leidend expert op het
gebied van het meten van de effectiviteit
van werkomgevingen. Met meer dan
185.000 respondenten verdeeld over
1.500 gebouwen is Leesman wereldwijd
de grootste benchmark. Leesman is volledig
onafhankelijk en neutraal. Onze missie is om
organisaties betere werkomgevingen te laten
creëren op basis van data-analyses voor hun
specifieke situatie.
‘Waanzinnig interessant is dat het domein Sociale Wetenschappen
het pand lager waardeert dan de overige domeinen, terwijl hun
werkplekken gelijksoortig zijn’