Wat moet een manager doen als complexiteit en krapte kenmerkend zijn voor het domein/markt waarbinnen hij werkt. Bijvoorbeeld de GGZ markt in Nederland.

1. Die ene seconde ……..!
Wanneer complexiteit en krapte het kenmerk zijn van de (Geestelijke)gezondheidszorg ....
Nog meer regels???
https://www.youtube.com/watch?v=sjw3mraskoE&feature=youtu.be
Wat wel te doen als manager?
NIETS..!
DE TOLWEG
Drie jaar geleden was ik op vakantie in Italië. Ik reed richting Milaan en daar bleek een tolweg te
zijn. Plotseling doemde op de rijksweg een zone op waar tolpoorten stonden. Wie het weleens
heeft meegemaakt weet wel wat dat met je doet als je met 120 km per uur opeens allerlei
waarschuwingsborden en knipperende lichten voor je ziet. De weg verbreedde zich om ruimte te
geven aan 12 tolpoorten. De strepen op de weg gaven de richting tot de tolpoorten aan. En met
een beetje geluk kwam ik bij de juiste tolpoort aan.
Maar toen! Ik had betaald, de hefbomen van het tolpoortje gingen open …
In een fractie van 1 seconde kwam ik in een situatie terecht die ik vergelijkbaar vind met de situatie
waarin wij ons nu bevinden in de zorg in Nederland en ook in De Hoop.
Naast mij kwamen tegelijkertijd 11 andere auto’s uit de tolpoorten. Wat nu?
Want in de verte zag ik dat wij allemaal naar een tweebaans autoweg moesten. Maar hoe doe je
dat als je met 12 auto’s tegelijkertijd gaat rijden?
De oplossing: NIETS was geregeld!
Niks geen witte lijnen op het wegdek.
Als dat wel het geval was, konden die 12 auto’s dit nooit samenkomen in een tweebaansweg Dan
zouden we aan het eind in botsing komen met elkaar. Als er lijnen hadden gestaan had ik mij
gefocust om netjes binnen die lijnen te rijden en had ik geïrriteerd gereageerd als de auto naast mij
het had gewaagt om over ‘mijn’ lijn te komen.

2.
De beste oplossing: Samenwerken
Na de 12 tolpoorten was er niets geregeld voor de auto’s om vervolgens weer zonder blikschade
en zonder letsel op de tweebaansweg terecht te komen. Ik realiseerde mij in die ene seconde na
de tolpoort dat ik zou moeten samenwerken om de beste oplossing te krijgen.
In die ene seconde keek ik, omdat er geen lijnen stonden, direct naar de auto rechts en de auto
links van mij. Zij hadden dezelfde situatie en zij keken dus ook naar mij. De ene liet de ander
voorgaan. Zo werkte het ook met de andere aanwezige automobilisten. En door zo op elkaar te
letten en welwillend samen te werken kwamen wij met al de 12 auto’s zonder ongelukken op de
tweebaans weg voor ons. De weg die ons verder bracht naar onze vakantiebestemming. Want tja,
ieder van ons wilde graag op vakantie of de plek van bestemming schadevrij bereiken. We hadden
hetzelfde doel!
Les in vertrouwen
Als in de (GGZ)zorg sprake is van ‘krapte’ (steeds minder uren beschikbaar om de professionele
zorg te kunnen bieden) en ‘complexiteit’ (wat kan je nog doen in minder uren wat de kwaliteit van
leven van de clienten het meest dient), denk dan niet dat de juiste begeleiding aan clienten ‘van
boven af’ (het management en staf) geregeld kan worden. Probeer dat als manager vooral niet te
doen. De enige die in staat zijn om in deze ‘krapte’ en ‘complexiteit’ de juiste begeleiding te
verlenen zijn de medewerkers die de dagelijkse begeleiding verlenen aan onze cliënten!
Geef ruimte aan de medewerker (de professional) en durf vertrouwen te hebben in de
medewerkers. Zij kunnen samen met de cliënten wel bepalen wat de juiste begeleiding op het
juiste moment is.
Ondersteunen & randvoorwaarden creëren
Probeer als management en staf de medewerkers te ondersteunen in hun dagelijks werk en de
noodzakelijke randvoorwaarden voor hen te creëren. Dit stelt de medewerker en het team
samen met de cliënten en hun familie, mantelzorgers, vrijwilligers in staat de begeleiding dagelijks
te laten aansluiten op de behoefte van de cliënt.
Ik leerde uit mijn ‘tolweg-ervaring’ het volgende:
1. Ik reed auto omdat ik een rijbewijs heb. (Kwaliteit)
2. Ik betaalde bij het tolpoortje. (Financiën)
3. Wij hadden hetzelfde verlangen en doel (Doelstelling en Focus: Vakantie, ‘
wenkend perspectief’ )
4. Wij konden niet van de tolweg af omdat deze was begrensd met een
afzetting. (Kaders waarbinnen je moest blijven)
5. Het was in Italië. Een land met eigen verkeersregels o.a. toegestane
snelheid etc. (Context)
6. Het vond plaats rond de grote stad Milaan waardoor er heel veel
verkeersdrukte was (Wijk/Regio)
Toepassing voor mijn werk
! Zorg dat medewerkers geschoold zijn of zich verder kunnen ontwikkelen: investeer in
kwaliteit.
! Zorg dat financiële middelen beschikbaar worden gesteld om de kwaliteit van
medewerkers en samenwerking binnen teams te verbeteren.
! Zorg dat wij binnen onze werksetting één zijn in onze doelstelling/focus.
! Zorg dat wij met elkaar een positief en hoopgevend toekomstperspectief voor ogen
hebben.
! Zorg dat er heldere kaders en randvoorwaarden zijn waarbinnen en waardoor
medewerkers en teams goede en effectieve behandeling/begeleiding gaan bieden.
! Zorg ervoor dat de relatie tussen de cliënt en medewerker echt centraal staat in je
organisatie.

3.
Conclusie
Onder deze genoemde voorwaarden moet het management dus niet ‘van boven af’ bepalen wat er
gebeuren moet en wat goede begeleiding is, maar moet zij zich richten op het creëren van de
juiste randvoorwaarden en het vertrouwen geven aan de medewerkers. Vertrouwen dat zij het
meest in staat zijn om samen met de cliënt, familie, vrijwilligers en collega’s de beste begeleiding
op maat te bieden.
Gerrit ten Brinke