SlideShare a Scribd company logo
1 of 24
Download to read offline
1
VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang • NUMMER 1
Werken vanuit het hart! Iedereen heeft wel wat De wereld mooier maken
Passend • Vertrouwd • Dichtbij
13126 Syndion Synchroon F.indd 1 18-04-13 11:20
2 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Aan de lezer
#Trots
In dit nieuwe nummer van Synchroon grijp ik graag de kans om me
rechtstreeks tot de lezers van dit blad te richten. Een maand of acht
mag ik me intussen ‘bestuurder van Syndion’ noemen en daar ben
ik trots op. Ik ken Syndion intussen als een organisatie die staat voor
kwaliteit van leven, voor eigen keuzes en eigen regie voor mensen met
een handicap. Mijn collega’s gaan niet voor minder, dat heb ik gezien in
de vele kennismakingsbezoeken die ik heb afgelegd en gehoord in de
gesprekken die ik heb gevoerd. Ook met ouders en met cliënten.
Het is een intensieve, stormachtige tijd. Dat zal u, als relatie van Syndion,
zeker niet ontgaan zijn. Syndion is volop bezig met alle ontwikkelingen.
U ziet dat ook terug in dit nummer. Met veel genoegen kijkt Syndion
terug op de Wmo-stageweek die we in maart organiseerden voor
wethouders, raadsleden, beleidsmedewerkers en anderen
die wel eens iets meer wilden weten over het aanbod van
Syndion en over onze doelgroep. Voor onze cliënten was
dat best spannend, maar het pakte heel goed uit. Na
afloop kregen we veel positieve reacties.
U weet misschien dat ik een enthousiast
gebruiker ben van Twitter. Er verschenen talloze
enthousiaste tweets op mijn tijdlijn.
Ik ben #trots op de medewerkers en cliënten
die deze week tot zo’n groot succes hebben
gemaakt en ik waardeer de inzet van alle
deelnemers.
Veel leesplezier toegewenst en… blijf ons
volgen!
Harry Vogelaar
Bestuurder van Syndion
Syndion
Syndion
Postbus 3012, 4200 EA Gorinchem
0183 - 65 11 50
info@syndion.nl
www.syndion.nl
Redactie
Arianne Lievaart
Cees Taal
Harry Vogelaar (hoofdredactie)
Heleen Klop
Ina Florusse
Jaccolien Stein
Mirjam Rinzema (eindredactie)
Yet Langerak
Syndion is HKZ-gecertificeerd en
voldoet aan alle kwaliteitseisen. De
regelingen m.b.t medezeggenschap
en klachten staan op
www.syndion.nl/
belangenberhartiging.
Colofon
Synchroon is een uitgave
van Syndion, stichting voor
dienstverlening en ondersteuning
aan mensen met een handicap.
Het blad wordt verspreid onder
externe relaties en medewerkers
van Syndion. Voor cliënten wordt
SynVol gemaakt, een uitgave
in eenvoudige taal. Synchroon
verschijnt drie keer per jaar.
Synchroon wil bijdragen aan
binding, betrokkenheid en draagvlak.
Het blad geeft informatie en draagt
bij aan opinievorming rondom de
onderwerpen die relevant zijn voor
de (professionalisering van de)
gehandicaptenzorg of de plaats van
gehandicapten in de samenleving.
De artikelen bevatten niet altijd de
mening van Syndion. De redactie
behoudt zich het recht voor artikelen
in te korten of te weigeren.
die wel eens iets meer wilden weten over het aanbod van
Syndion en over onze doelgroep. Voor onze cliënten was
dat best spannend, maar het pakte heel goed uit. Na
afloop kregen we veel positieve reacties.
U weet misschien dat ik een enthousiast
gebruiker ben van Twitter. Er verschenen talloze
enthousiaste tweets op mijn tijdlijn.
Ik ben #trots op de medewerkers en cliënten
die deze week tot zo’n groot succes hebben
13126 Syndion Synchroon F.indd 2 18-04-13 11:20
3
Werken vanuit het hart!
Een mentor is vaak een stabiele factor voor
mensen in het verdomhoekje
Meepraten over de zorg
Gemeenten en MEE organiseren avonden over
veranderingen in de zorg
Ik geef de pen door…
Samen de wereld mooier maken
Op de hoogte
Nieuwtjes uit de zorg
”Iedereen heeft wel iets, maar
je ziet het niet altijd”
Jelmer geeft gastlessen over zijn handicap
In beeld
Wmo-stageweek bij Syndion
NL-Doet klussers laten handen
wapperen
Syndion profiteert van landelijke actie
15
16
18
18
19
20
22
4
6
7
8
10
12
14
Inhoudsopgave
Column
Een kijkje in de keuken
Hoe moet je daarmee omgaan?
Ethische commissie van Syndion beoordeelt
vraagstukken vanuit verschillende invalshoeken
Ogen en Oren
Column Centrale Cliëntenraad
Open Dag van Zorg en Welzijn
“Koken is mijn passie”
Vrijwilligster Detta ‘tovert’ bij de Cannenburg
Cliënt aan het woord, deel 1
“De herinnering blijft”
Cliënt aan het woord, deel 2
“Van lieverlee ging het mis”
13126 Syndion Synchroon F.indd 3 18-04-13 11:20
4 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Teuni Bax is de drijvende kracht achter de Stichting
Mentorschap Zuid-Holland Zuid. Al ruim vier jaar zet
zij zich met hart en ziel in voor haar werk. “Mentoren
zijn professionals”, vindt ze, “ook al doen ze hun werk
vrijwillig.” Over waarom ze met dit werk begonnen
is, vertelt ze: “Als mensen een mentor nodig hebben,
kun je er zeker van zijn dat het gaat om kwetsbare
mensen. Ik heb voordat ik coördinator werd van deze
stichting gewerkt in de geestelijke gezondheidszorg.
Ik heb daar zoveel mensen gezien die echt in het
‘verdomhoekje’ zaten. Mensen die ondersteuning
nodig hebben, omdat ze bepaalde dingen niet (meer)
zelf kunnen.”
Het centrale woord: vrijwilliger
Met veel enthousiasme vertelt Teuni over het werk
van ‘haar’ stichting. Want zo voelt dat voor haar wel
een beetje. “Ik ben als coördinator de enige betaalde
kracht van de stichting. Ik heb een contract voor 24
uur per week. Dat valt niet altijd mee, want rondom
dit werk zit veel administratie. Een mentor is iemands
wettelijke vertegenwoordiger. De benoeming wordt
door de kantonrechter gedaan. Dat gaat vaak gepaard
metvuistdikkedossiers.Gelukkighebiksindskorteen
vrijwilliger die me hierbij ondersteunt.” ‘Vrijwilliger’
is hèt centrale woord in dit interview. De Stichting
Mentorschap moet het namelijk van vrijwilligers
Syndion is een samenwerking gestart met de Stichting Mentorschap Zuid-Holland
Zuid. Over het waarom daarvan verderop in dit artikel. Eerst maar eens: wat is dat voor
stichting en wat doet een mentor eigenlijk?
Werken vanuit het hart!
Een mentor is vaak een stabiele factor
voor mensen in het verdomhoekje
Interview Door Mirjam Rinzema
13126 Syndion Synchroon F.indd 4 18-04-13 11:20
5
hebben. Alle mentoren die voor de cliënten gezocht
worden, zijn vrijwilligers. “Het is dus geen betaalde
baan”, benadrukt Teuni, “maar ik doe er alles aan
om de mentoren tot ‘professionals’ op te leiden.
Kijk, er bestaan ook ‘beroepsmentoren’, die moeten
echt aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen maar dat
moeten ‘mijn’ mentoren ook. Zij doen dit omdat zij
iets voor een ander willen doen. Zij doen dit werk
vanuit hun hart en zijn vaak bereid om ‘ver te
gaan’ voor de cliënt. Als iemand aangeeft
mentor te willen worden, dan houd
ik rekening met veel verschillende
factoren. Voor iedereen is het immers
belangrijk dat het mentorschap een
succes wordt.”
Goede match
Een mentor wordt ingezet als mensen
niet meer zelf de regie kunnen voeren
over verschillende aspecten in hun leven. Dit
zijn lang niet altijd mensen met een verstandelijke
handicap, vertelt Teuni. “Je moet denken aan
mensen met een psychische problematiek, mensen
die aan het dementeren zijn, mensen die in coma
liggen of mensen die (ernstig) hersenletsel hebben
opgelopen door een hersenbloeding of een ongeluk.
Het gebeurt vaak dat iemand vanuit de familie- of
vriendenkring actief wordt als mentor van een
dierbare. Maar dat lukt niet altijd. Ik krijg bijvoorbeeld
geregeld aanvragen van ouders. Zij hebben
jarenlang de zorg gehad en zijn actief geweest als
mentor van hun kind. Als ze te oud worden om dit te
blijven doen, komen ze bij mij terecht. Ze vragen dan
of ik iemand in mijn bestand heb die deze taak kan
overnemen en mentor wil worden.” De hoofdtaak
van de mentor is bescherming van zorg en welzijn
van de cliënt. Vijf jaar geleden werd de Wet op het
Mentorschap aangenomen; een uitbreiding van de
beschermingsmaatregelen die er tot op dat moment
al waren. Teuni: “Een mentor kijkt eigenlijk mee
over de schouder van de cliënt: welke zorg krijgt hij
of zij? Is dat de beste zorg, past deze bij de cliënt?
Als ik een aanvraag krijg om voor iemand een
mentor te zoeken, zoek ik in eerste instantie in de
eigen omgeving. En ik zoek naar een klik over en
weer. Want een goede match is heel belangrijk. Ik
hanteer het uitgangspunt: beter geen match dan een
slechte match. Daarom hebben we ook altijd een vrij
uitgebreide kennismakingsprocedure. Ik zorg ervoor
dat ik er bij de eerste kennismaking altijd bij ben, en
na een periode van wennen wordt pas een besluit
genomen om wel of niet door te gaan.”
Belang van de cliënt staat voorop
Als besloten wordt om verder te gaan, volgt de
mentor een cursus. Pas na die cursus kan de
mentor wettelijk benoemd worden. “We volgen de
procedures altijd volgens het boekje”, vertelt Teuni,
“want je weet dat we met een kwetsbare doelgroep
Ben ik geschikt om
mentor te worden?
Als het merendeel van de volgende taken u aanspreekt
past het mentorschap misschien wel bij u!
•	 	Een	vertrouwensband	opbouwen	en	regelmatig	
contact hebben met de cliënt
•			 	Erop	toezien	dat	de	afgesproken	zorg	
wordt gegeven
•	 	Contact	met	hulpverleners	onderhouden
•	 	Besluiten	nemen	namens	en	zoveel	
mogelijk met de cliënt
•	 	Overleggen	met	de	familie	van	uw	cliënt
•	 	Er	gemiddeld	10	uur	per	maand	voor	de	
cliënt kunnen zijn
Bent u na het lezen van dit artikel
geïnteresseerd geraakt?
Meldt u zich dan aan om mentor te worden
bij Teuni Bax. Zij is bereikbaar via de mail:
t.bax@mentorschapzhz.nl of telefonisch via:
06-21220006. Meer informatie over mentorschap
in het algemeen is te vinden op de website van de
koepelorganisatie Mentorschap Netwerk Nederland
(www.mentorschap.nl). Op deze site zijn ook de regionale
afdelingen te vinden, onder andere de afdeling Zuid-
Holland Zuid.
te maken hebben. Ik heb het gelukkig nog nooit
meegemaakt dat iemand verkeerde bedoelingen
had, maar we moeten gewoon heel zorgvuldig zijn.
We vragen ook van alle mentoren een zogenaamde
VOG (verklaring omtrent gedrag). Een mentor is er
voor de cliënt. Hij of zij handelt in het belang van
de cliënt. Waar een cliënt zelf kàn beslissen, màg hij
of zij ook zelf mee beslissen.” Dit zijn bekende
woorden voor Syndion; dat heeft zeker
bijgedragen aan de beslissing om
te gaan samenwerken. “Precies”,
lacht Teuni, “we zitten op dezelfde
golflengte. Syndion heeft mij
gevraagd om mee te denken over
de werving van vrijwilligers, iets
waar ik veel ervaring mee heb. In
de afgelopen jaren heb ik ongeveer
40 mentoren en cliënten aan elkaar
gekoppeld, allemaal vrijwilligers.
Omgekeerd kan ik gebruik maken van de
kennis en expertise die bij Syndion aanwezig is. Ik
ben daarom heel blij met onze samenwerking.”
“De hoofdtaak
van de mentor is
bescherming van
zorg en welzijn
van de cliënt.”
13126 Syndion Synchroon F.indd 5 18-04-13 11:20
6 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Het budget voor de zorg wordt als gevolg van de
bezuinigingen door de Rijksoverheid steeds kleiner. De
gemeenten zijn vastbesloten om te kijken hoe zij met de
middelen die tot hun beschikking staan, de zorg straks zo
goed mogelijk kunnen organiseren.
De avonden stonden staan in verbinding met elkaar;
tijdens de eerste bijeenkomst was er een kennismaking
en werd er gesproken over betrokkenheid. De tweede
bijeenkomst startte met een terugkoppeling op de
eerste avond. Er werden veel knelpunten besproken. Het
persoongebonden budget kwam ter sprake, de krachten
van mantelzorgers en het feit dat mantelzorgers nog
steeds niet genoeg erkenning krijgen. Op het moment
van schrijven is de derde bijeenkomst nog niet gehouden.
Christa van Santen, moeder van een cliënt van Syndion,
was op beide avonden aanwezig en was bereid om
daarover iets te vertellen voor Synchroon.
Waarop bezuinigt u?
Tijdens de tweede bijeenkomst werden de aanwezigen
in groepen verdeeld en gehoord. Iedere groep kreeg een
aantal manieren om zich te laten horen. Aanwezigen
kregen bijvoorbeeld stellingen waaruit je een passende
kiest en een cijfer geeft. Of een vraag zoals: ‘Door de Wmo
bezuinigingen moet u een keuze maken: er moet ergens op
bezuinigd worden. Van de 100 euro die er eerst beschikbaar
was, is nog maar een bedrag van 75 euro over. Waarop
bezuinigt u? Christa: “Ik vond het echt opmerkelijk dat
iedereen het hierover met elkaar eens was. Alle groepen
waren van mening dat er eerst in het ambtelijk apparaat
bezuinigd moet worden. Er moest volgens iedereen óók
goed gekeken worden naar de afstanden tussen woningen
en dagbestingslocaties. Reiskosten zijn altijd een heel
grote kostenpost, daar zou op bezuinigd kunnen worden.
En om vragen van mantelzorgers efficiënter te behandelen
zouden ze bijvoorbeeld iedere maand een inloopspreekuur
met een juridisch specialist kunnen organiseren. Dat is
veel handiger dan zo’n onhandige informatielijn. Meestal
krijg je daar iemand aan de lijn die net niet precies weet
waar je het over hebt en die daardoor geen antwoord kan
geven op jouw vragen.”
Verslaglegging
Aan ieder groepje zit een medewerker van MEE gekoppeld
die een verslag maakt van de die avond gehoorde
meningen. Dit verslag is gebundeld en ter plekke, geheel
anoniem, aan de gemeente gepresenteerd. De verslagen
werden ook toegestuurd aan alle bezoekers.
Helaas heeft de avond de gemeente en de
belangenbehartigers niet echt bij elkaar kunnen brengen,
volgens Christa. “Van alle gemeenten bij elkaar waren
er maar twee raadsleden aanwezig.” De opkomst van
mantelzorgers en belangbehartigers was ook niet zo
hoog, maar dat heeft volgens Christa waarschijnlijk te
maken met de manier van bekendmaking. De hele avond
was perfect georganiseerd, maar er waren ook kritische
geluiden. Christa vertelt: “De gemeenten willen alles zo
zorgvuldig mogelijk aanpakken, maar hoe kan dat als
ze helemaal geen verstand hebben van de handicaps
waarover ze praten? Ze spreken bijvoorbeeld over ‘kunnen’
als het gaat over iemand met het syndroom van Down,
maar wij weten dat het gaat om ‘aankunnen’. Eén van de
andere aanwezigen haakte ook in op het belang van de
expertise: er zijn praktische ideeën nodig. En een ander
stel gaf daarop de aanvulling dat kleinschaligheid in de
zorg belangrijk is en blijft. Zij noemden Syndion als goed
voorbeeld en zeiden: ‘Ze werken heel persoonsgericht,
met een mix van medewerkers; mensen met een hoge
en met een lagere opleiding. Zo kun je optimaal gebruik
maken van ieders kwaliteiten’.”
Meepraten
over de zorg
Gemeenten en MEE organiseren avonden over
veranderingen in de zorg
‘Praat mee over de AWBZ-begeleiding’, dat is de titel van drie avonden die stichting
MEE in samenwerking met de gemeenten Alblasserwaard/Vijfheerenlanden
organiseerde. Op deze drie donderdagavonden in januari, februari en maart konden
belangenbehartigers meepraten over de huidige stand van zaken en vooral ook over
de toekomst van de zorg en voor mantelzorgers.
Door Rosalien Tap
13126 Syndion Synchroon F.indd 6 18-04-13 11:20
7
Joke heeft een verstandelijke
beperking. Zij woont zelfstandig,
samen met haar man. Zij krijgen
woonbegeleiding van Syndion.
Daarnaast heeft Joke een jobcoach
die in dienst is bij Gemiva. Dankij
de inzet en ondersteuning van deze
jobcoach, zowel aan Joke als aan
ons, werkt Joke succesvol één dag
per week bij onze trimsalon.Petra en
ik werken, naast de trimsalon, ook
voor Syndion. Ik werk één dag per
week met heel veel plezier in het
Persoonlijk Ondersteund Wonen.
Petra werkt twee en een halve dag
in een woonvorm. Zij is daar pas op
latere leeftijd mee begonnen. Zij is
enthousiast geworden om in de zorg
te werken na kennismaking met onze
vorige vrijwilligster, die ook cliënt is
bij Syndion en Gemiva.
In onze hondenverzorgingssalon
bieden wij iemand die wat extra
ondersteuning nodig heeft de
mogelijkheid om een dag in de week
bij ons te werken. Op dit moment
is dat Joke. Voor Joke is het helaas
niet mogelijk om zelf een hond te
hebben. Maar bij ons kan ze toch
voor honden zorgen. Joke kan
fantastisch met dieren omgaan.
Ze doet als onze assistente allerlei
ondersteunende werkzaamheden.
Joke kan erg goed en liefdevol met
honden omgaan. In haar taak staat
formeel omschreven dat ze een
‘knuffel functie’ heeft: honden die
wat bewegelijk of zenuwachtig zijn,
houdt ze vast en stelt ze gerust. Dat
doet ze fantastisch. Wij hebben voor
dit soort dingen niet altijd tijd. Verder
wast en föhnt ze (met ondersteuning)
de honden. Joke doet aan alles mee,
bijvoorbeeld aan de promotiefilm
voor de salon (kijk op www.hvs-
piekfijn.nl). Ze heeft er indirect aan
bijgedragen dat wij in 2011 verkozen
zijn tot ‘beste trimsalon’. Eén van de
beoordelingscriteria was namelijk
maatschappelijke betrokkenheid. Wij
zijn super trots op haar!
Vaak hebben we in de salon ook
(v)mbo- stagiaires, meestal voor
een oriënterende stage. Al menig
stagiaire heeft, na kennismaking
met Joke, besloten om niet iets met
dieren te gaan doen, maar juist in
de gezondheidszorg te gaan werken.
Voor Joke is het een hele fijne
ervaring, dat de stagiaires haar vragen
stellen over ‘hoe , wat en waar’. Ze
voelt zich dan ook echt gelijkwaardig.
Voor de salon volg ik geregeld
bedrijfstrainingen. Die kan ik vaak
goed gebruiken in mijn werk voor
Syndion. En omkeerd heb ik binnen
Syndion een training ‘hostmanship’
gevolgd, die ik weer gebruik in de
trimsalon.
Kortom: Ik vind het leuk om te
zien hoe organisaties en bedrijven
en mensen op elkaar inhaken en
kwaliteiten ingezet worden. Misschien
maken we zo de wereld een klein
beetje mooier. Samen. Want volgens
mij is dat de bedoeling.
Samen
de wereld
mooier maken
Ik geef de pen door...
Ik ben Marga Lodder, opgeleid binnen en ook werkzaam in
de gezondheidszorg. Maar het grootste deel van mijn tijd
besteed ik op dit moment aan het runnen van mijn eigen
bedrijf, hondenverzorgingssalon Piekfijn. Dit doe ik samen
met mijn zus Petra en een aantal invalkrachten, stagiaires
en Joke Sebus.
In de rubriek ‘Ik geef de pen door aan…’ schrijft iedere keer een andere medewerker
van Syndion iets over wat hem of haar bezighoudt. Dit keer: Marga Lodder, die
naast haar werk als begeleidster bij Syndion ook nog een hondenverzorgingssalon
heeft. Eén dag per week biedt zij een werkplek aan iemand met een verstandelijke
beperking.
Marga geeft de pen door aan …..Annemarie Hofmans, cliëntvertrouwenspersoon bij Syndion.
13126 Syndion Synchroon F.indd 7 18-04-13 11:21
8 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Pilot gezinsondersteuning van start
In het Land van Heusden en Altena is Syndion een pilot gestart onder de noemer
‘Gezinsondersteuning’. Dit houdt in dat ouders in deze regio die vragen hebben
over de opvoeding of ondersteuning van hun (gehandicapte) kind bij het team van
Syndion terecht kunnen. Aan het gezin wordt één vaste medewerker gekoppeld,
die samen met ouders onderzoekt welke vragen er zijn en hoe daar antwoorden op
gevonden kunnen worden. Wat kunnen de ouders zelf doen, wat kunnen buren of
familieleden misschien betekenen? Welke professionele steun is nodig? Het doel is
dat het kind zo lang mogelijk kan opgroeien in het eigen gezin.
Tijdens de Open Dag van Zorg en Welzijn hebben de dames van gezinsondersteuning
al behoorlijk staan folderen op de markt in Werkendam, om meer bekendheid te
geven aan dit project in het Land van Heusden en Altena. Meer informatie over de
pilot bij Elna van der Stelt, tel. 0183-651150 of gezinsondersteuning@syndion.nl.
Aan de slag met kinderkleren
Tijdens een bespreking bij de kleren
van de keizer kwam er een groepje
cliënten op een leuk idee! ‘’We willen
dolgraag eens iets anders doen dan
anders’’, zeiden ze. ‘’Laten we onszelf
eens uitdagen en beginnen met het
maken van: kinder-verkleedkleren’’. De
begeleiding zag hier wel wat in en ging
gelijk akkoord. Bij de Kleren van de Keizer gaan ze dus aan de slag met kostuums in
de maten 104 - 116 en 128 voor zowel jongens als meisjes. Hoe de eerste stukken
eruit gaan zien is al besloten, piraten, prinsessen en dierenkostuums staan op de
planning. De cliënten hebben er erg veel zin in!
De clienten hebben al heel wat prachtstukken gemaakt maar omdat daar zoveel werk
in zit zijn deze tot op heden alleen nog maar te huren. Het is de bedoeling dat de
kinderkostuums wel verkocht gaan worden. Ben je benieuwd naar de kostuums die
de Kleren van de Keizer al heeft gemaakt? Dan kan je altijd even binnenstappen in de
showroom aan de Kortendijk 75 in Gorinchem.
Steeds meer jongeren
met NAH
Jaarlijks lopen duizenden kinderen
en jongeren hersenletsel op. Bij de
meesten is dit letsel onzichtbaar.
Daardoor worden de gevolgen
van niet aangeboren hersenletsel
vaak niet gezien of begrepen. Zo
kampen kinderen bijvoorbeeld met
hoofdpijn, concentratieproblemen
en gedragsproblemen. Het is
belangrijk dat kinderen en het
gezin waarin zij opgroeien de juiste
hulp krijgen. Omdat NAH nog
steeds niet bij iedereen een bekend
fenomeen is en jongeren steeds
vaker de diagnose ‘’niet aangeboren
hersenletsel’’ krijgen, vraagt Vilans
hier aandacht voor. Vilans is een
kenniscentrum voor langdurige
zorg die praktijkgerichte kennis
ontwikkelen en verspreiden. Vilans
maakt ter informatie van dit soort
onderwerpen bijvoorbeeld folders en
factsheets.
Meer weten over NAH?
Kijk dan op de website van Vilans:
www.vilans.nl.
Syn-Geving heeft
een eigen website
Syn-Geving in Dordrecht is een
project van Syndion, dat mogelijk
is gemaakt door subsidie van de
gemeente. Syn-Geving richt zich op
inwoners van verschillende wijken
en werkt samen met veel andere
maatschappelijke organisaties
aan leefbaarheid, ontmoeting en
onderlinge ondersteuning.
Syn-Geving is al een tijd actief op
facebook (www.facebook.com/
SynGeving). Nu is ook de website
in de lucht. Kijk op www.syndion.nl/
syngeving.
Op de hoogte
13126 Syndion Synchroon F.indd 8 18-04-13 11:21
9
Opening woonlocatie leerpark Dordt
Dinsdag 22 januari kregen 17 toekomstige bewoners van de nieuwe locatie
Leerpark in Dordrecht hun huissleutel overhandigd. Rianne Diependaal,
clustermanager bij Syndion, deelde de sleutels uit.
Op 1 februari zijn de appartementen opgeleverd. Behalve cliënten van Syndion
komen in hetzelfde complex 18 cliënten van Humanitas wonen. Syndion en
Humanitas werken hier nauw samen. De locatie heeft een gezamenlijke ruimte/
steunpunt, waar iedere dag gekookt wordt en waar de bewoners terecht kunnen
voor een praatje of een kopje koffie.
Van AWBZ naar Wmo
De zorg is flink in beweging. Syndion
verandert mee. De AWBZ wordt
afgebouwd en met ingang van 2015
is de Wmo volledig van kracht. Dat
zal gevolgen hebben voor onze
cliënten en dus ook voor Syndion
zelf. Op dit moment is Syndion bezig
om zich op deze veranderingen
voor te bereiden. Wij willen er in de
eerste plaats voor zorgen dat onze
cliënten zich geen zorgen hoeven te
maken over de toekomst. Daarom
heeft Syndion gemeenten, wmo-
raden en andere geïnteresseerden
uitgenodigd om mee te doen met
een stageweek (zie ook de foto’s
op pagina 12 en 13). Veel mensen
hebben aan deze uitnodiging gehoor
gegeven. Om gemeenten goed op de
hoogte te houden heeft Syndion een
nieuwe website ontwikkeld over de
Wmo: www.wmo-syndion.nl.
Nieuwe bestuurder voor Prezzent
Na het vertrek van Jan de Kreij als
bestuurder van Prezzent, heeft de
Raad van Toezicht van Prezzent laten
weten dat er per 1 juni een opvolger
benoemd is: de heer Marc Hesen.
Hij is al vanaf 1977 actief in de zorg
voor mensen met een verstandelijke
beperking. Op dit moment is
de heer Hesen werkzaam bij de
zorgorganisatie Dichterbij.
Voorstelling Hotel de goede afloop
van het Toltheater
De laatste voorstelling van Syndion Toltheater ‘’Hotel de Goede Afloop’’ was een
groot succes! Het hilarische toneelspel ging over een hotel waarin van alles gebeurde.
Er kwamen een gierige hotelier en twee verdwaalde zwevers in voor en zelfs Baantjer
en de Gooische Vrouwen waren aanwezig. De optredens vonden plaats in december
dus alles was in kerstsfeer.
Wil je weten wanneer het Toltheater weer zo’n leuke show geeft? Kijk dan op:
www.syndion.nl/toltheater of op hun facebookpagina.
De Lijnbaan 5 jaar!
Op 9 maart vierde Syndions woongroep
de Lijnbaan hun jubileumfeest. Ze
bestaan nu 5 jaar en dat mag best
gevierd worden. Bestuurder Harry
Vogelaar kwam ook nog even een kijkje
nemen om de bewoners te feliciteren en
een kleine speech houden. Tijdens het
bezoek liet hij zijn waardering voor de
samenwerking tussen bewoners, familie
en buurt blijken.
Let op!
De gegevens van het
clientserviceburau zijn gewijzigd!
In plaats van een e-mailadres
voor ieder specialisatieteam, is er
nu 1 centraal adres. Het nieuwe
e-mailadres is: clientservicebureau@
syndion.nl. Het telefoonnummer is
ook gewijzigd. Ze zijn nu te bereiken
op: 0183-651155.
13126 Syndion Synchroon F.indd 9 18-04-13 11:21
10 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Jelmer Veldhuizen is spastisch. Hij kan niet lopen en zit
daarom in een rolstoel. Een elektrische rolstoel, die hij
zelf bedient. Over zijn leven met een handicap geeft hij
presentaties op middelbare scholen. Vandaag is hij te gast
bij deze VMBO-leerlingen in Gorinchem, met het profiel
Zorg en Welzijn. “Ik vind het leuk om te doen”, vertelt
Jelmer. “Jongeren weten vaak maar weinig over mensen
met een beperking. In mijn presentatie laat ik zien hoe het
voor mij is om gehandicapt te zijn. Ik wil laten zien dat ik
niet zielig ben. Ik leg niet graag de nadruk op wat ik niet
kan, maar juist op de goede dingen in mijn leven. Zo sta
ik zelf in het leven, dus dat laat ik in mijn presentaties ook
zien.”
Een goede manier
Lia van Gorkom, docent op het Merewade, vertelt dat
de leerlingen die de presentatie van Jelmer al hebben
bijgewoond, erg onder de indruk waren. “In eerste
instantie vonden ze het een beetje eng en waren ze erg
afwachtend”, lacht ze. “Maar gaandeweg raakten ze
gewend aan Jelmer en durfden ze meer te vragen.” Op
de vraag waarom haar school ervoor heeft gekozen om
Jelmer uit te nodigen om zijn verhaal te vertellen, legt ze
uit: “Voor deze leerlingen is dit een heel goede manier om
iets te leren over mensen met een handicap. Gewoon in
de les op school; dat is vertrouwd. Dus het aanbod van
Syndion kwam ons prima van pas!” Jelmer is het met haar
eens: “Vaak weten middelbare scholieren niet veel over dit
onderwerp.”
Dan klinkt een snerpende bel; het lijkt wel een brandalarm,
maar niemand kijkt er vreemd van op dus het zal wel goed
zitten. En inderdaad, de leerlingen beginnen binnen te
stromen. Een beetje lacherig, gaan ze zitten. De achterste
rij stoelen is het eerst vol, maar docent Lia wenkt een paar
leerlingen naar voren. “Ga jij hier maar zitten, en jij daar”,
wijst ze. Het is duidelijk: ze kent haar pappenheimers…
Dat blijkt trouwens ook meteen uit de manier waarop de
les van start gaat: “Allemaal hartelijk welkom bij deze
gastles van Jelmer. Jullie kennen de afspraken. Wie kan
daar iets over vertellen?” Een meisje steekt haar hand op:
“We moeten stil zijn en niet uitlachen”, zegt ze. Lia knikt
tevreden. De les kan beginnen.
Geen vragen? Jammer
“Ik ben Jelmer”, is de logische start van de presentatie.
“Ik hoop dat jullie me allemaal goed kunnen verstaan.”
Jelmer kijkt vragend de groep rond, maar niemand
reageert. Hij licht daarom nog even toe: “Ik praat moeilijk.
Dat komt door mijn handicap. Dus als je het niet goed
hoort, steek dan even je vinger op. Dan zeg ik het nog een
Jelmer geeft gastlessen over zijn handicap
Reportage
In het Merewadecollege in Gorinchem staan een stuk of 20 stoelen klaar. Jelmer
Veldhuizen, 29, zit rustig te wachten. De beamer is getest, de leerlingen kunnen
komen. Zenuwachtig is Jelmer niet. “Ik heb dit al zo vaak gedaan.”
”Iedereen heeft wel iets, maar je zi
Door Mirjam Rinzema
13126 Syndion Synchroon F.indd 10 18-04-13 11:21
11
keer.” Jelmer praat vrij langzaam en zijn stem is niet zo
luid. De les wordt gegeven in het praktijklokaal, een grote
ruimte waar op meerdere plekken ook andere leerlingen
aan de slag zijn. De inschatting dat de leerlingen hier
misschien moeite mee hebben, laat zien dat Jelmer dit
vaker heeft gedaan. Maar de groep lijkt geen moeite te
hebben met Jelmers stem of met het volume. Was de
groep bij binnenkomst nog lacherig en luidruchtig, al heel
snel weet Jelmer de aandacht te vangen. Menig docent
zou er jaloers op zijn!
“Ik wil beginnen met een filmpje”, vervolgt Jelmer. Alsof
het de gewoonste zaak van de wereld is, klikt hij op de
laptop het bestand aan. En ja, dan zien de leerlingen wel
meteen dat alle dagelijkse handelingen een stuk lastiger
zijn als je spastisch bent. Iets aanklikken op een computer
is een behoorlijk precies werkje. Met een lijf dat zich niet
altijd even gemakkelijk laat aansturen, is dat een hele
kunst. De toehoorders zijn merkbaar onder de indruk; er
wordt niet geginnegapt of gekletst, maar geboeid gekeken
naar het filmpje. “Wat zou er in die hoofden omgaan?”
fluistert Aukje Smilda, Jelmers jobcoach, me toe. “Zie je
hoe ze kijken?” Het is ook niet niks wat de leerlingen te
zien krijgen. Ze hebben zich vast nooit gerealiseerd dat
iemand als Jelmer, die zo spastisch is, niet zijn eigen
tanden kan poetsen. Of zijn veters kan strikken. Ze zien
ook dat Jelmer graag en vaak naar het zwembad gaat. Als
het filmpje is afgelopen, is het stil. “Geen vragen?”, zegt
Jelmer, “jammer zeg.” Pas na het tweede filmpje, waarin
Jelmer wordt geïnterviewd door zijn jobcoach Aukje,
komen de leerlingen een beetje los: ‘Vind je het
erg om niet te kunnen lopen?’ ‘Zwem je vaak?’
en ‘Hebben je ouders er moeite mee dat jij
gehandicapt bent?’ willen de leerlingen
weten.
Grapjes maken
Het gesprek komt iets meer op gang.
“Weet je”, vertelt Jelmer, “ik wil graag
laten zien dat iemand als ik heel veel
dingen wel kan. Natuurlijk gaat het soms wat
minder gemakkelijk, maar ja… Iedereen heeft
wel iets, al kun je dat niet altijd zo duidelijk zien als
bij mij.” Er komen een paar stellingen op tafel. De klas
blijft afwachtend. “Kom op”, zegt Jelmer, “wil iemand
antwoorden? Ik zit hier toch niet tegen een muur te
praten?” Wat aarzelend gaan er een paar vingers omhoog.
“Ik vind dat je geen grapjes mag maken over iemand met
een handicap”, zegt een jongen. “Je moet respect tonen,
ook als iemand minder kan.” “Nou”, weerlegt Jelmer, “ik
doe het wel hoor. De medebewoners in mijn woongroep
zetten mij ook voor aap, dus dat krijgen ze gewoon terug.”
“Maar”, vult jobcoach Aukje aan, “je moet natuurlijk wel
opletten. Humor is leuk, maar je moet niet over de grens
gaan. En waar de grens ligt, weet je meestal pas als je
iemand kent.”
Na nog een kort filmpje over een van Jelmers vakanties, is
het tijd voor de pauze. Ik vraag twee leerlingen, Yassir en
Joan, wat zij tot nu toe van de presentatie vinden.
Yassir vindt het knap dat Jelmer dit soort presentaties
doet. “Ik heb niet eerder iemand ontmoet die spastisch is.
Hij wil gewoon niet anders behandeld worden dan andere
mensen, maar juist zo normaal mogelijk. Bijzonder! Ik
vind het een goede presentatie.” Joan: “Hij legt het echt
goed uit. Ik weet nu dat iemand in een rolstoel soms hulp
nodig heeft, en soms niet. Ik zal in elk geval niet voorbij
lopen als iemand mij om hulp vraagt.”
Geen fijn moment
Na de pauze lijkt de onrust in de leerlingen gekropen. Er
gaat een mobiel af tijdens het laatste - tamelijk lange -
filmpje, waarin te zien is hoe Jelmer met dolfijnen zwemt.
Lia moet er iemand uit sturen. Jelmer stopt de film.
“Duurt het te lang?” vraagt hij, “dan moeten jullie het
zeggen hoor.” Dan keert de rust weer terug, misschien
wel door de rustgevende beelden. Het eind van de
les nadert. Jelmer legt de leerlingen nog een
paar vragen voor en vertelt dat hij wel eens
pech heeft gehad met zijn rolstoel. “Ik heb
een hele tijd om hulp geroepen, maar
niemand hoorde me. Of ze wilden me niet
horen, want er waren wel mensen in de
buurt. Gelukkig heb ik altijd een mobiel bij
me, dus ik kon iemand van de woongroep
bellen. Maar dat zijn geen fijne momenten.”
Dan is er nog één vraag. Yassir vraagt wat
Jelmer het vervelendst vindt van de manier
waarop mensen hem behandelen. Die vraag heeft
Jelmer vaker gekregen, hij hoeft niet lang na te denken
over het antwoord. “Als ze over me heen gaan praten.
Niet aan mij de vraag stellen, maar aan een begeleider.
Dat vind ik heel erg irritant. Kun je je dat voorstellen?”
Yassir knikt: “Ja, dat lijkt mij ook niet leuk, dat ze denken
dat je zelf geen antwoord kunt geven.”
Jelmer is tevreden. Twintig jonge mensen, die later
misschien wel in de zorg gaan werken, hebben zijn
verhaal gehoord en gezien.
“Ik wil graag
laten zien dat
iemand als ik
heel veel dingen
wel kan.”
je ziet het niet altijd”
13126 Syndion Synchroon F.indd 11 18-04-13 11:21
12 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Wmo-stageweek
bij Syndion
Syndion stelde in maart een groot aantal
locaties open voor lokale beleidsmakers/-
beoordelaars, bestuurders en politici.
Zij werden uitgenodigd om ‘stage te
komen lopen’ bij Syndion. Meer dan 90
belangstellenden gaven zich hiervoor
op! Zij werden vaak, net als de cliënten,
thuis opgehaald met de taxibus en gingen
samen met de cliënten aan de slag
op de verschillende locaties.
Veel deelnemers lieten ons weten
dat ze van de ochtend of middag
genoten hadden. ‘Leerzaam’ en
‘intens genoten’, lazen we onder
andere op Twitter!
In beeld
13126 Syndion Synchroon F.indd 12 18-04-13 11:21
13
13126 Syndion Synchroon F.indd 13 18-04-13 11:21
14 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Na een ochtendje hard werken genieten de acht
vrijwilligers van hun welverdiende lunch met
broodjes kroket, krentenbollen en wat fris. Tussen
het eten door vertellen ze over de werkzaamheden
die ze al hebben verricht. Het is een hele lijst. “We
hebben binnen lampen opgehangen, de afvoer
van de schuur gemaakt, het afdak boven de ingang
vervangen, heggen gesnoeid, het dak bladvrij
gemaakt, golfplaten boven de buiten bedboxen
vervangen en natuurlijk is er veel getuinierd.” Na al
dat harde werken is een stevige hap en een gezellig
praatje ook niet mis.
Belevingstuin nog belevingsvoller
Er worden verhalen gedeeld over ervaringen met
kinderen. Want voor hen zetten deze klussers zich
vandaag zo hard in. De vier kinderen die op het
Blokhuis wonen en tien kinderen die er regelmatig
komen logeren, zullen deze zomer weer volop kunnen
genieten van de buitenbedboxen. Dat zijn houten
boxen waar met lekker weer matrassen ingelegd
kunnen worden, zodat de kinderen heerlijk buiten
kunnen vertoeven. Na de NL-Doet actie
van vandaag kunnen de kinderen ook
genieten van de nieuwe bloembakken die
speciaal voor hun tuin zijn gemaakt. Er
zijn nu viooltjes in gepoot maar als deze
zijn uitgebloeid worden die vervangen
door lavendel. Geur hoort immers thuis
in een belevingstuin die gericht is op de
zintuigen.
Klusmannen
’’Na de pauze gaan we er gelijk weer mee
verder’’ zegt een enthousiaste vrijwilliger.
‘’Wat mij betreft gaan we nu alweer aan
de slag.’’ Maar dat lijkt de rest geen goed
plan, eerst even rustig eten en dan weer
aan de bak. Op de vraag hoe ze besloten
hebben om aan NL-Doet mee te doen,
wordt er gereageerd door naar Lindy te
kijken. Zij heeft eigenlijk iedereen zo ver
gekregen om naar het Blokhuis te komen
en aan deze actie mee te doen.
Lindy: ‘’Ik woon in Hardinxveld Giessendam en ken
hier veel sterke klusmannen. Zelf werk ik ook voor
Syndion op het Leerpark in Dordrecht maar hier ben
ik opgegroeid. De jonge bewoners van het Blokhuis
zijn mij dus ook niet onbekend.’’
En weer door…
‘’We gaan weer aan de slag’’, wordt er ineens
unaniem besloten. Iedereen staat in een wip op,
trekt zijn jas aan en vliegt naar buiten. De gezellige
en rustige lunchsfeer slaat om in actie. De één klimt
het dak weer op, de ander stopt zijn handen weer
in de aarde en de volgende pakt de hogedrukspuit
weer in handen. De groene tegels worden mooi
schoon; het geeft de tuin een heel andere aanblik.
De vrijwilligers worden voor ze vertrekken hartelijk
bedankt. Terwijl ze wegrijden wappert de NL-Doet
vlag nog vrolijk tussen de bomen. Hier is vandaag
erg goed werkt verricht!
NL-Doet klussers
laten handen wapperen
Syndion profiteert van landelijke actie
Bij binnenkomst word ik warm onthaald, om te beginnen met
een kopje zelfgemaakte groentesoep. Marion, de moeder van
één van de kinderen die in het Blokhuis wonen, heeft de lunch
voor alle NL-Doet klussers verzorgd.
Door: Rosalien Tap
13126 Syndion Synchroon F.indd 14 18-04-13 11:21
15
Een kijkje
in de keuken
Tientallen ogen staren mij aan als ik - nu
een paar weken geleden - de keuken van
‘De Hoeff’ in Giessenburg binnenstap.
Ogen waarvan sommigen afwachtend en
afstandelijk, maar ook nieuwsgierig, vrolijk,
en zacht kijken. Allemaal verschillend.
Sommigen durven het te vragen:
“Bent u nou de wethouder?” Als ik
bevestigend antwoord gaat het als
een lopend vuurtje door de keuken:
‘ze is er!’
Ik word hartelijk welkom geheten door twee
Jacquelines. De een is begeleidster en de ander
cliënt. En door de laatste word ik meteen aan het
werk gezet. Goed zo, zo hoort het ook.
Samen gaan we kruidkoeken bakken. Ik word de
hele keuken doorgestuurd. In die kast de bloem, in
die la de krenten. Als ik per ongeluk de verkeerde
suiker pak, word ik meteen gecorrigeerd door
Danny, die aan de andere kant van het aanrecht met
arendsogen alles tot in detail in de gaten houdt.
“Je hebt de verkeerde suiker, je moet basterdsuiker
hebben”. Het is maar goed dat er opgelet wordt!
Tijdens het mixen vertelt Jacqueline me dat ze de
kruidkoeken binnenkort gaan verkopen op de markt.
En dat ze altijd goed verkopen, want de kruidkoeken
van de Hoeff zijn bekend in het hele dorp! Ze is er
duidelijk trots op!
Als de kruidkoek in de oven zit ga ik even bij
Edith aan tafel zitten. Ze is een beetje boos op de
begeleidster en ze gaat demonstratief met haar
armen over elkaar en met haar rug naar me toe
zitten. Ik besluit maar eens te vragen wat ze gedaan
heeft en pak de bak met de door haar gesneden
prei in mijn handen. Als ze me vertelt dat ze soep
heeft gemaakt plaag ik haar een beetje; bijzondere
soep maken jullie hier bij de Hoeff. Tegen wil en
dank moet ze er toch wel een beetje om lachen
en na nog wat grapjes kan haar boosheid het niet
meer winnen van het plezier dat ze heeft. Het is een
prachtig moment. Wat geniet ik ervan om hier te
zijn!
Als alles aan kant is - de keuken schoonmaken is
niet het leukste werkje, dat merk ik wel - drinken
we nog koffie en thee met z’n allen, voordat
iedereen weer opgehaald wordt om naar huis te
gaan. Ook nu weer valt me de rust, de vrolijkheid
en de betrokkenheid van de begeleidsters op. Voor
iedereen is er even een praatje, een knuffel. Het doet
de cliënten goed, dat kun je zien. Als ik ze vraag of
ze het naar hun zin hebben op De Hoeff antwoorden
ze allemaal positief. Het is hier fijn! Ze maken zich
dan ook best wel zorgen over wat er in de toekomst
allemaal gaat veranderen, nu overal bezuinigingen
worden doorgevoerd. Die zorgen kan ik helaas
niet wegnemen. Maar een middag stage lopen
op de Hoeff heeft me weer opnieuw doen laten
inzien dat we er met elkaar voor moeten proberen
te zorgen dat de cliënten ook in de toekomst die
ondersteuning blijven ontvangen, die hen in staat
stelt mee te doen in de samenleving. Want ook zij
zijn van grote waarde! Syndion, bedankt voor de
waardevolle middag!
Column
Door: Elisabeth van Leeuwen-Klink,
wethouder Giessenlanden.
13126 Syndion Synchroon F.indd 15 18-04-13 11:21
16 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Deze vragen, vragen rondom een kinderwens van een
cliënt of bijvoorbeeld huiselijk geweld... Er is niet zomaar
een antwoord op te geven. Als begeleider loop je er tegen
aan en juist bij deze ingewikkelde, ethische vragen die je in
je eentje eigenlijk niet kunt beantwoorden, is het belangrijk
dat je terecht kunt bij een ethische commissie.
Elke situatie is uniek
Ethische vraagstukken kun je niet eenduidig beantwoorden.
Het is de kunst in de ethiek om er vanuit verschillende
gezichtspunten naar te kijken. Juist daarom is de
ethische commissie van Syndion heel zorgvuldig
samengesteld. Momenteel bestaat deze commissie uit
vier leden: Albert van Blijderveen, Marijke Kamminga,
Carla Hendriks en Trudy van Asch. Albert is sinds twee
jaar betrokken bij de commissie en is predikant in de
gemeente Giessendam. Ethiek heeft direct een raakvlak
met zijn vak, de theologie. Albert vertelt: “Ook ik kom
in mijn werk ethische vraagstukken tegen. Naast mijn
bijdrage aan deze commissie ben ik niet direct betrokken
bij Syndion. Enkele cliënten zijn gemeenteleden en zie ik
wel eens in een kerkdienst. Opvallend aan Syndion vind
ik de wijze waarop iedereen werkt vanuit dezelfde visie:
cliënten voeren eigen regie en de basis ligt bij autonomie.
Dat vind ik goed om te zien. In de ethische commissie
zoeken we altijd naar een balans tussen autonomie en
kwetsbaarheid. Daarbij maken we een afweging van
verschillende waarden, waarbij we de cliënt centraal
Hoe moet je daarmee omgaan?
Ethische commissie van Syndion beoordeelt vraagstukken
vanuit verschillende invalshoeken
Een cliënt heeft overgewicht, artsen zijn erg ongerust: er is sprake van een
levensbedreigende situatie is. Toch ziet zijn begeleider deze cliënt doorgaan met
ongezond leven en eten. Wat doe je? Hoe ga je daarmee om?
Door Inge van der Riet
13126 Syndion Synchroon F.indd 16 18-04-13 11:21
17
stellen. We brengen zoveel mogelijk alle gezichtspunten
in beeld en maken daarvan een zorgvuldige afweging.
Het blijft elke keer weer heel bijzonder om de
voorbeelden met elkaar te bespreken. Elke situatie is
uniek. De sfeer en openheid met elkaar is prettig en
naast het oplossen van een ethisch vraagstuk kunnen we
gelukkig met elkaar ook soms tot praktische tips komen.”
Marijke Kamminga heeft humanistiek gestudeerd
en is werkzaam in de zorg als staffunctionaris
levensbeschouwing. Zijheeftveelervaringindezorgsector
en is in haar werk veel met ethische vraagstukken bezig.
Ik vind het erg leuk om bij een andere organisatie mee
te denken. Mijn aandacht ligt naast het bekijken van de
verschillende invalshoeken bij een casuïstiek ook erg op
welke methode we kunnen toepassen bij de ethische
vraagstukken. Er bestaan namelijk verschillende
methodieken, zoals de dillemmamethode en
de Utrechtse methodiek. Deze methodieken
geven je houvast en structuur om de
vraagstukken op te lossen. Het biedt een
stappenplan om waarden af te wegen
met gevoel en verstand. In de commissie
zijn we met elkaar eigenlijk steeds
argumenten aan het afwegen. Wat weegt
het zwaarste en welke beslissingen neem
je? Hoe zit het met de verantwoordelijkheid
en welke risico’s zijn er? Al die belangen spelen
steeds met elkaar als in een soort driehoek, waarbij
de drie punten van de driehoek staan voor de cliënt, de
medewerker en Syndion als organisatie. Het is de kunst
om alles vanuit alle kanten te bekijken en om de juiste
ethische vraag te formuleren.”
Vertaalslag maken
Bij de commissie is ook altijd een van de gedrag-
deskundigen van Syndion aanwezig. Meestal is dat Carla
Hendriks, kan zij er niet bij zijn dan schuift Maria Jorna
of een andere collega aan. “Als gedragsdeskundigen
hebben wij een belangrijke rol om de vertaalslag te maken
van de vraagstukken die we in de commissie bespreken
naar de praktijk. Maar ook hebben we andersom een
rol om aan te kunnen geven aan de commissie wat een
beperking soms voor een gevolgen heeft. Voor ons is het
uiteraard altijd veel makkelijker om naar de situaties te
kijken omdat we niet zelf betrokken zijn in het vraagstuk.
We vertegenwoordigen geen belang, dus is het voor ons
een ongekleurd plaatje. De commissie moet vooral geen
tribunaal zijn, we hopen juist dat het voor begeleiders
en clustermanagers een mogelijkheid biedt om de
vraagstukken die ze tegen komen in het werk te kunnen
delen. Juist omdat het om ethiek gaat, en vaak om
vraagstukken die je niet eenvoudig deelt met je collega,
hopen wij daar steun te kunnen bieden. Wij nodigen de
medewerker die een vraagstuk aan ons heeft voorgelegd
ook altijd uit, zodat we in gesprek met elkaar de essentie
van een vraagstuk vinden.“
Niets doen voelt slecht
Trudy van Asch is regiomanager van Syndion. Zij zit
de ethische commissie voor. Hiermee is zij direct een
schakel voor beleid en visie van de organisatie. “We zijn
nu vier jaar geleden gestart met de commissie en dat
was in het begin best zoeken naar een goede vorm. We
komen gemiddeld drie keer per jaar bij elkaar. Iedereen
kan zijn of haar ethische vraagstuk bij ons neerleggen.
Het is goed dat medewerkers dat weten en we hopen dat
zij geen drempel ervaren. Vraagstukken voor begeleiders
worden vandaag de dag niet makkelijker. Soms wordt het
vak van de begeleider onderschat. Je kunt als begeleider
in situaties belanden waarbij je in een moment zelf een
keuze moet maken. Wat doe je bijvoorbeeld als je weet
dat er huiselijk geweld plaatsvindt bij een cliënt, maar
je weet dat je volgens de wet daar niets mee kunt
doen? Je mag immers geen wetten overtreden,
bijvoorbeeld de wet op de privacy. Doe je
niets, dan voelt dat slecht. Maar doe je wel
iets, dan overtreed je de regels. Dergelijke
situaties komen voor en daar hoef je
niet alleen in te staan. Sterker nog, daar
mág je niet alleen voor staan. Voordat
een vraagstuk bij de ethische commissie
belandt is er vaak al veel aan vooraf gegaan.
Bijvoorbeeld in een team besproken, met de
clustermanager en de gedragsdeskundigen. Het
is goed dat zowel medewerkers als cliënten weten dat
we er zijn. Zo kunnen we door ervaring medewerkers ook
goed toerusten en bagage meegeven. Uiteraard worden
de concrete voorbeelden alleen teruggekoppeld aan de
medewerker die de vraag heeft voorgelegd. Maar we
kunnen daarnaast wel veel voorkomende vraagstukken
analyseren en soms ook toetsen of wonze visie van de
organisatie nog goed is toegerust in de huidige tijd. En
gelukkig hoeven we daar niet aan te twijfelen.”
Ethische vragen voorleggen
Wil je een vraagstuk delen met de ethische commissie
dan kun je de situatie aan de commissie voorleggen. De
casuïstiek wordt dan door de commissie bekeken en bij
vragen word je uitgenodigd om de situatie toe te lichten.
Volgens een bepaalde methode bekijkt de commissie
dan naar het vraagstuk en brengen we alle verschillende
gezichtspunten in beeld. De waarden, het gevoel en het
verstand dat bij alle perspectieven speelt komen op tafel.
Uiteindelijk komt de commissie tot een conclusie en die
koppelen ze terug. De huidige tijd en actualiteit wordt
steeds complexer, maar de visie die Syndion kent past
goed in deze tijdsgeest. Voor medewerkers van Syndion
is het heel gewoon dat we de cliënt centraal stellen en
dat biedt houvast. Daar waar de vraagstukken een grens
raken, staat de ethische commissie klaar.
“Het is de kunst
om alles vanuit
alle kanten te
bekijken.”
13126 Syndion Synchroon F.indd 17 18-04-13 11:21
18 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Ik wilde dit stukje starten met: ‘een nieuw jaar, nieuwe
kansen’. Maar we zijn opgeschrikt door allerlei
bezuinigingsmaatregelen die van bovenaf komen. Ook
voor Syndion. Dan is de vraag: ‘Zijn er nog wel nieuwe
kansen?’ Je zou bijna denken van niet. En toch......
Vanuit de Centrale Cliëntenraad zien wij hoe de leiding
van Syndion zoekt naar wegen om de visie van Syndion
overeind te houden en uit te komen met de financiële
middelen die er (nog) zijn.
Dat betekent bijvoorbeeld dat we als CCR meedenken
over de vraag hoe er ondanks grote bezuinigingen op
het vervoer naar dagbesteding tóch goede dagbesteding
geboden kan worden. Natuurlijk zouden we het liefst
willen dat - door een brief op poten naar Den Haag te
sturen - bepaalde beslissingen teruggedraaid zouden
worden. Maar zo simpel ligt het nu eenmaal niet. Dus
zoekt Syndion naar de minst slechte oplossing, en de CCR
geeft daarop haar visie vanuit de cliënt.
Eén van de verantwoordelijkheden van de Centrale
Cliëntenraad is het aandragen van een kandidaat voor de
Raad van Toezicht. Vorig jaar is op onze voordracht de
heer Ruben Goedhart benoemd tot lid van de Raad van
Toezicht. De laatste CCR-vergadering was hij onze gast. Zo
houdt de CCR een directe lijn naar de Raad van Toezicht.
De voorbereidingen voor de verkiezingen voor de nieuwe
Centrale Cliëntenraad zijn in volle gang. Helmine Hello,
tot voor kort coach van verschillende cliëntenraden
binnen Syndion, is als functionaris medezeggenschap
aangesteld. We zijn daar blij mee. Iemand met veel
Syndion-ervaring, die de organisatie kent en die al lang
betrokken is bij veel cliëntenraden, organiseert zo een
goede start van een nieuwe CCR.
We willen graag meer cliënten en niet alleen
cliëntvertegenwoordigers in de CCR. Juist nu er soms
pijnlijke, vergaande beslissingen genomen moeten
worden, is meebeslissen heel belangrijk. Als cliënt doe
je dat allereerst samen met je begeleider, in je eigen
ondersteuningsplan. Daarna komt het locatieoverleg, op
de eigen werkplek of woonlocatie.
Dan zijn er zaken die in groter (cluster)verband met
elkaar besproken en geregeld moeten worden. Ook daar
kun je inspraak hebben. Er wordt hard gewerkt om in
alle clusters echt een clusterraad te laten functioneren.
En dan, tot slot, als het om de grotere beleidszaken van
Syndion gaat, is er de Centrale Cliëntenraad die zo’n zes
keer per jaar vergadert met de leiding van Syndion.
We hopen op goede inbreng van cliënten op alle niveaus,
ook in de CCR.
De Open Dag van
Zorg en Welzijn
Op de derde zaterdag in maart laten in heel
Nederland zorginstellingen het publiek zien wat
zij te bieden hebben. Deze dag staat bekend
als de ‘Open Dag van Zorg en Welzijn’ en ook
Syndion doet ieder jaar mee.
Vier locaties van Syndion openen hun deuren, om
belangstellenden een kijkje te laten nemen.
In het Dagactiviteitencentrum in Vianen staat clustermanager
Adrie Beumken de gasten op te wachten. “We hebben flyers
uitgedeeld en het speciaal onderwijs op de hoogte gebracht
dat we vandaag open zijn, dus laat ze maar komen!” Jammer
genoeg kunnen de cliënten zelf niet aanwezig zijn, vertelt Adrie.
“Dat is veel te onrustig, de meeste cliënten hechten erg aan
structuur en voorspelbaarheid.”
In Gorinchem is Syndions lunchrestaurant Metropole open.
“Op zich niks bijzonders”, vertelt Corry van Vianen van
Syndion, “want het restaurant is altijd open op zaterdag, maar
we doen wel wat extra dingen op deze open dag.” Bij de ingang
laat een draaiorgeltje vrolijke deuntjes horen. Binnen loopt een
accordeonist rond. Er heerst een gezellig sfeer en de gasten
laten zich het gratis petit-fourtje bij de koffie goed smaken.
In Alblasserdam is het Maasplein open. Syndion heeft in
dit multifunctionele gebouw een kinderdagcentrum voor
kinderen met een handicap. Ouders kunnen in de groepsruimte
rondkijken, maar er is natuurlijk vooral gedacht aan een
leuke activiteit voor de kinderen die meekomen. Ze kunnen
bijvoorbeeld een ritje op een pony maken, iets wat voor veel
kinderen een hele belevenis is.
De laatste locatie die zich inspant om de Open Dag tot een
succes te maken, is een woonlocatie in Dordrecht. Aan de
Minnaertsweg wonen 19 volwassenen met een verstandelijke
handicap. Zij hebben de ruimte mooi aangekleed als
‘Syndion-markt’; er zijn allerlei spulletjes te koop die bij
dagbestedingslocaties van Syndion gemaakt zijn. Jolanda de
Korte van Syndion: “Ik hoorde veel enthousiasme. Mensen
zeiden dat ze het een leuke ervaring vonden.”
Al met al een
succesvolle
Open Dag!
Volgend jaar
weer.
Ogen en Oren
Door Rina van den Heuvel, lid
van de Centrale Cliëntenraad
13126 Syndion Synchroon F.indd 18 18-04-13 11:21
19
Detta komt uit Curaçao, maar ze woont al sinds 1999 in
Nederland. Nadat Detta bij het Da Vinci de opleiding tot
Zorghulp had gevolgd, werkte ze als vrijwilligster bij
diverse bedrijven. Helaas werd op een dag haar contract
niet verlengd. ‘Wat nu?’ dacht ze. Maar Detta is niet
iemand die bij de pakken neer gaat zitten. Ze ging dus
op zoek. Zo kwam ze terecht bij de Meteoriet, een van
Syndions woonlocaties voor mensen met een lichamelijke
handicap in Dordrecht. Ze vroeg of er daar een leuke
vrijwilligersbaan voor haar was.”Ik was op zoek naar
licht werk en een tempo dat bij mij past”. Detta kreeg het
advies om bij een andere woonlocatie van Syndion aan te
kloppen, de Cannenburg. Daar zouden mensen nodig zijn.
Gezellig
Syndion kent allerlei woonvormen voor verschillende
leeftijden. Zo bevinden zich in de wijk Sterrenburg
te Dordrecht een aantal locaties waar volwassenen
wonen met een lichamelijke beperking en/of met niet
aangeboren hersenletsel. De Cannenburg is er daar één
van. De bewoners worden begeleid door professionele
medewerkers, maar ze wonen zelfstandig. Een aantal van
hen vindt het fijn als er voor hen gekookt wordt en bijna
iedereen vindt het gezellig om met meerdere mensen
tegelijk te eten. “Alleen aan tafel zitten en alleen eten is
meestal niet het toppunt van gezelligheid!”
Inmiddels werkt Detta al weer anderhalf jaar met groot
plezier op de Cannenburg. Behalve gezelligheid tovert
Detta op woensdag en donderdag heerlijke maaltijden
tevoorschijn. “Koken is mijn passie, en sommige cliënten
zijn gek op Caribische maaltijden. Bovendien is het heel
belangrijk dat er goed naar hen geluisterd wordt als ze
vragen hebben of als ze gewoon willen babbelen. Ook
geduld en vriendelijkheid zijn echte voorwaarden om deze
job te kunnen uitvoeren”. Coby en Irene, de begeleiders
op de locatie Cannenburg, geven aan dat Detta een
optimistisch, vrolijk en oprecht mens is. “Vrijwilligers als
Detta creëren een win-win situatie, voor de bewoners,
voor de begeleiders en voor de vrijwilliger zelf! Door
verschillende activiteiten aan te bieden, krijgen bewoners
de kans hun netwerk te vergroten. Dat draagt bij aan
kwaliteit van leven. En voor Detta zelf geldt dat zij veel
voldoening heeft van haar werk.” Detta beaamt dit: “Ik vind
de sfeer op de Cannenburg gemoedelijk, dit is echt een
plek waar ik mezelf kan zijn. Hier word ik geaccepteerd”.
Koken is mijn passie
Syn-Geving
Gezelligheid en ontmoeting is voor veel cliënten
van Syndion belangrijk. Eén van de mogelijkheden
hiervoor is Syn-Geving, een project van Syndion
in het kader van de Wmo. Wijkbewoners die graag
iets betekenen voor hun medemens zijn van harte
welkom en ook cliënten van Syndion kunnen
er terecht. Gewoon samen zijn, een gesprek
voeren of een maaltijd koken. Het voorkomt
vereenzaming, het bevordert de participatie en
onderlinge betrokkenheid. Meer informatie over
Syn-Geving is te vinden op de Wmo-website van
Syndion: www.wmo-syndion.nl.
Vrijwilligster Detta ‘tovert’ bij de Cannenburg
Vrijwilligers zijn goud waard! Dat geldt voor heel veel organisaties, of het nou om sportclubs
gaat of een organisatie als Syndion. Gelukkig zijn er mensen als Detta, zij is als enthousiaste
vrijwilligster aan de slag op De Cannenburg.
Tekst: Ina Florusse, foto’s John van der Laan
13126 Syndion Synchroon F.indd 19 18-04-13 11:21
20 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
JAARgAng nUMMER 1
Corrie is geboren en getogen in Sleeuwijk, als
een van de vijf kinderen van “strenge, maar
rechtvaardige ouders van Gereformeerde huize.”
“We hadden een kwekerij, eerst komkommers en
later rozen. Er werd hard gewerkt en de kinderen
moesten vaak meewerken. Dat was niet altijd leuk,
maar het hoorde er bij. Je klaagde niet.”
“Uit mijn jeugd is eigenlijk niks bijzonders te
melden”, zegt ze, “we waren een hecht gezin zonder
poespas.” Maar even later vertelt ze: “Ik heb pas
nog traumatherapie gehad omdat ik twee keer ben
aangerand. Eerst door klasgenoten en later door
een man in het uitgaansleven. Maar ik heb niet
meegewerkt, daardoor is er gelukkig niks gebeurd.”
En: “Ik heb wel een psychische achtergrond. Dat
bleek toen ik twintig was. De jongen met wie ik toen
verkering had zei dat ik naar de dokter moest gaan,
omdat ik last had van bedplassen. De psychologe
constateerde dat het iets psychisch was.”
CorrievolgtdebasisschoolendeVGLOinWerkendam
en de LAVO/LEAO, richting administratief werk.
Zij wordt aangenomen bij Willemstein, “op
Sinterklaasavond”, op de factureringsafdeling. Hier
werkt zij negen jaar, totdat zij trouwt met Mari en
intrekt in diens ouderlijke woning in Hoogblokland.
“Zo ging dat vroeger”, zegt zij lachend, “als je
trouwde, stopte je met werken, als vrouw dan.”
Ze giechelt er bij. Ze lacht veel en praat schijnbaar
gemakkelijk, al zegt ze regelmatig dat ze niet zo’n
prater is. “Ik ben een binnenvetter, ik praat niet veel,
ook niet met Mari. Soms zeg ik een hele dag bijna
niks.”
Adoptie
“Na een tijdje bleek dat Mari en ik geen kinderen
konden krijgen. Er zijn allerlei onderzoeken geweest.
We hebben ons toen aangemeld bij verschillende
adoptiebureaus. Dat duurde wel een paar jaar. Er
kwamen allerlei onderzoeken en gesprekken en wij
werden steeds ouder. De tijd begon een beetje te
dringen, want Mari was al 35!” In juli 1985 komt het
bericht van de stichting Kind en Toekomst: ze kunnen
een kind ophalen in Sri Lanka.
Zij herinnert zich dit nog heel goed en vertelt: “We
gingen met zes echtparen en waren twee weken in
Sri Lanka. We werden als het ware een familie en we
zijn elkaar altijd eenmaal per jaar blijven zien, eerst
met de kinderen, maar nu ook zonder. We kwamen
met een bus langs het kindertehuis. De echtparen
moesten een voor een naar buiten. Daar kregen we
bij het hek een kind in handen gestopt. Dat was wel
even wennen.” Ze giechelt. “Daarna moesten we
naar de rechtbank, daar waren ook alle moeders. We
moesten het kind aan de moeder geven en die gaf
het dan weer terug. De moeder van Kumaran was
21 jaar en ongetrouwd. Dat is daar een schande, dan
moet je je kind afstaan. Na de rechtszitting gingen
de moeders met ons mee in de bus en zij werden
onderweg afgezet. Ik heb haar nog even aangeraakt.”
Spanningen
Terug in Hoogblokland beginnen de problemen. “Niet
met Kumaran, hoor, dat was een braaf kind, maar
met de anderen in huis.” In het huis woonden ook
een 19 jaar oudere broer van Mari en diens vrouw en
ook oma, de moeder van Mari. “Ze bemoeiden zich
overal mee. Ze vonden geloof ik, dat ik het niet goed
deed. En ik kon mijn leven niet meer naar mijn eigen
hand zetten.” Na een jaar raakt Mari overspannen
en Corrie depressief. “Ik dacht vaak aan zelfmoord
en heb ook wel pogingen gedaan: snijden in mijn
polsen en glycerine en spiritus drinken. Ik kreeg
antidepressiva en ben de jaren doorgesukkeld.”
Er komt een verwijzing naar de psychiatrie, waar
Corrie vijftien jaar lang onder behandeling is. “De
depressies kwamen regelmatig terug.”
Anders dan anderen
“Mijn zus zei altijd al: ‘Corrie is anders dan anderen’.
Dat wist ik natuurlijk wel, maar bij de gesprekken over
de adoptie heb ik er nooit zo aan gedacht. Ik praat niet
Dit keer in de rubriek ‘Cliënt aan het woord’ twee artikelen:
een interview met moeder Corrie en haar zoon Kumaran
Op het dressoir in de mooie, lichte flat in Arkel, staan cadeautjes uitgestald.
Corrie de Koning is net jarig geweest, 58 is ze geworden. Haar man Mari komt
me even begroeten. “Normaal is hij nooit thuis overdag”, zegt Corrie. “Hij rijdt
door het hele land, op een betonwagen.” Maar vandaag niet, Mari is ziek en duikt
zijn bed weer in.
Cliënt aan het woord, deel 1 Door Jos Huibers
“De herinnering blijft”
13126 Syndion Synchroon F.indd 20 18-04-13 11:21
21
zo gemakkelijk.” Met Kumaran gaat het lange tijd best
goed. “Hij trok naar oma. Toen oma ziek werd en in
het ziekenhuis terechtkwam, ging Kumaran dagelijks
langs. Op zijn fiets. Hij kreeg veel complimentjes van
de verpleegsters.” Maar oma overlijdt en Kumaran
glijdt af. “We hebben het nooit zien aankomen, hij
heeft het zo goed verborgen gehouden. Hij was
altijd een beetje schuw, we woonden ook zo
afgelegen, maar nu kreeg hij verkeerde
vrienden. Hij ging drinken en drugs
gebruiken. Twee keer belandde hij
met een alcoholvergiftiging in het
ziekenhuis. Hij was veel weg en
kwam pas midden in de nacht thuis.
Dan zagen wij niet dat hij dronken
was. Er kwamen veel problemen
en heftige ruzies. Tussen Kumaran
en zijn vader was het water en vuur.
Ik hield me een beetje afzijdig, had het
moeilijk en ik werd bang voor Kumaran. Dan
kroop ik onder de tafel, terwijl hij erop zat. Hij kon
echt zo vreselijk boos worden.”
Het loopt steeds meer uit de hand. “Hij ging stelen,
dingen kapot maken, een keer was hij zo boos, dat
hij dwars door een glazen deur heeft geslagen. Hij
heeft mij een keer gestompt”, zegt Corrie, “en hij
heeft een keer zijn vader tegen de grond geslagen.
Toen hebben we 112 gebeld en is hij een tijdje uit
huis geweest.”
Via de huisarts en MEE kwam Corrie bij Syndion
terecht. “Toen werd Petrie mijn begeleidster.
Daar zijn we echt heel blij mee. Ik heb nu vier uur
begeleiding per week, om structuur te houden in
mijn huishouding en in mijn hoofd. En ik heb drie
dagen dagbesteding bij Syndion, in de Boerenstraat
en sinds een jaar ook op het Tolhuis in Gorinchem.
Daar schilder ik. De begeleiding van Yulius heb ik
afgekapt. Bij Syndion heb ik aansluiting, ik kan mezelf
zijn. Ik tref daar mensen die net zulke problemen
hebben als ik. Dat vind ik wel troostrijk. Ik
zou niet meer zonder ze kunnen. Ik was
toch altijd wel erg eenzaam. Vrienden
heb ik nooit gehad, familie zie ik
alleen op verjaardagen en Mari is
veel weg. Hij is druk met zijn werk
als diaken in de kerk en als voorzitter
van de Vereniging van Eigenaren
hier. En hij zit veel achter de computer.
Alleen in de vakantie, dan gaan we drie
of vier weken varen.”
“Met Kumaran gaat het beter sinds hij op zichzelf
woont. Hij komt twee keer per week langs. Hij komt
er wel, denk ik. Met hulp kan hij misschien wel weer
werk vinden. Hij drinkt bijna niks meer.”
En Corries eigen toekomst? “Ach, het komt zoals het
komt. Ik leef van dag tot dag. Ik weet niet hoe het
morgen met me is. En ik heb geleerd: ik ben niet de
enige met een probleem. Alles bij elkaar is het leven
nu best de moeite waard. Ik ben blij dat het zo gaat,
maar de herinnering blijft.”
“Hij ging stelen,
dingen kapot maken,
een keer was hij zo
boos, dat hij dwars
door een glazen deur
heeft geslagen.”
13126 Syndion Synchroon F.indd 21 18-04-13 11:21
22 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Hij wil vooral praten over hoe goed het nu gaat. “Er
is wel het een en ander gebeurd in mijn leven, maar
dat is niet de moeite waard om over te praten. Wat er
was is een vergeten zaak. Het gaat nu goed allemaal.
Zeker weten.” De woning ziet er netjes uit, muren en
plafonds zijn smetteloos wit, meubels en decoraties
zijn praktisch en met verstand van zaken gekozen.
“Daar heeft Petrie bij geholpen”, zegt hij. Petrie is
zijn vaste begeleidster. “Ik ken haar al zeker vijf jaar,
zij werd vijf jaar geleden de begeleidster van mijn
moeder Corrie. Petrie weet precies hoe ik in elkaar
zit.”
Foto
“Ik heb één foto van mijn biologische moeder. Die
hebben mijn adoptieouders gemaakt toen ze mij
kwamen ophalen in Sri Lanka. Ik was toen drie
maanden oud. Verder weet ik daar natuurlijk niks
meer van.” Kumuran groeit met zijn adoptieouders
op in Hoogblokland, in een vrijstaand huis aan de
Bazeldijk, waar ook de moeder en een oudere broer
van vader met zijn vrouw wonen. “Ik heb een aardige
jeugd gehad”, zegt hij, “ik heb brommer en auto
gereden.” Hij was en bleef het enige kind in huis. “Ik
had een beetje moeite met de omgang met andere
mensen, ik had weinig contacten. Ik werd altijd een
beetje zenuwachtig als er veel mensen waren.”
Bier
Op de dorpsschool in Hoogblokland kan hij moeilijk
meekomen en hij gaat na een jaar kleuterschool naar
de LOM-school in Gorinchem. “Met het busje.” Daar
blijft hij tot hij 16 jaar is en gaat werken. “School
stelde niet zo veel voor, ik heb er nooit zo veel gedaan.
Echt leuk vond ik het niet. Ik had moeite met leren en
weinig interesses. Ik voelde me opgesloten op school,
ik heb vrijheid nodig.” Vanaf zijn zestiende begint hij
regelmatig te spijbelen. “Toen ik een brommer had,
“Van lieverlee ging het mis”
Cliënt aan het woord, deel 2 Door Jos Huibers
Kumaran woont nu ongeveer een jaar in deze fl at. Hij is er blij mee.
“Sinds ik hier woon gaat het allemaal veel beter met me.”
13126 Syndion Synchroon F.indd 22 18-04-13 11:21
23
werd alles anders. Ik werd een ander mens. Ik had de
vrijheid, kon overal naartoe en ik kreeg vrienden.”
Maar met de vrijheid kwamen er ook problemen. “Ik
was veel minder thuis, ging spijbelen, met vrienden
naar de kroeg en ik ging bier drinken, van lieverlee
steeds meer.” Er kwamen ruzies thuis, vooral met
vader, “vanwege het drinken en de smoesjes en
omdat mijn vader vond dat ik verkeerde vrienden
had.” In overleg tussen vader en de school wordt er
een stage geregeld bij een hekwerkbedrijf in Arkel.
En er komt een leerplichtontheffing. “Eerst kreeg
ik 25 gulden per maand, maar na een jaar
werd ik vast aangenomen.” Hij bleef er
vijf jaar werken. “Maar het werd pas
echt serieus toen ik mijn rijbewijs had
gehaald.” Na de zevende keer haalt
hij zijn theorie-examen. Vervolgens
rijdt hij in één keer af! “Daardoor
werd ik gelijkwaardiger, daarvoor
werd ik toch meer als een soort
puber gezien.”
Kraanmachinist
Na vijf jaar neemt hij ontslag na onenigheid over
geld. Van de geplande opleiding komt daardoor
niks meer. Hij zit maar even zonder werk, maar
wordt snel aangenomen als kraanmachinist bij een
bedrijf in Capelle aan de IJssel. “Geulen graven voor
leidingen en dat soort werk. Het kraantje mocht ik
mee naar huis nemen, omdat ik vaak vanuit huis
rechtstreeks op karwei moest. Zodoende had ik altijd
vervoer.”
Het drankgebruik neemt toe, evenals het gebruik
van cannabis. “We gingen veel uit, met een stel
vrienden in de auto drinken en blowen. We hadden
een rustig plekje in het stiltegebied bij de putten
van Goudriaan. Daar gingen we dan heen met drie
of vier auto’s.” “Van lieverlee ging het mis. Ik dronk
dagelijks en eigenlijk steeds meer. En je gaat steeds
minder eten en steeds meer drinken en blowen. En
af en toe een beetje speed.”
Door de molen
“Wat er toen allemaal gebeurd is, daar schaam ik
me best wel voor. We zijn allemaal door de molen
gegaan. Er gebeurden veel rare dingen in de
vriendenkring. Daar praat ik eigenlijk liever niet over.
Criminaliteit, ja en vandalisme. En je had altijd geld
nodig, dus ik ging ook stelen, thuis. En schulden
maken bij mijn vrienden. Veel schulden. Dat liep in
de duizenden euro’s. En steeds meer ruzie thuis. Ik
heb zelfs een keer met mijn vader gevochten.”
“Hierdoor kreeg ik problemen. Ik hoorde stemmen
in mijn hoofd. Ik werd door de dokter naar de
psychiater gestuurd bij de Grote Rivieren, dat
heet nu Yulius, ik weet ook niet waarom. Ik had
psychoses en schizofrenie. Ik kreeg medicijnen
voorgeschreven, waardoor ik niet meer op de kraan
kon rijden. Zodoende kreeg ik ontslag en kwam ik
thuis te zitten. Dat was niet goed.”
“Toen heeft Petrie bemiddeld om een eigen
huis te vinden. Ik heb me ingeschreven bij de
woningbouwvereniging en het duurde niet eens zo
lang. Ik kon kiezen uit verschillende woningen. Ik
heb eerst nog gekeken in de Torenflat in Gorinchem,
maar daar waren de huizen heel klein. Hier
was ik direct enthousiast over. We hebben
wel veel moeten opknappen, maar
het is mooi geworden. Ook is er
een indicatie aangevraagd en alles
is geregeld. En mijn schulden zijn
afbetaald. Ik had wel als voorwaarde
dat Petrie mijn begeleidster zou
worden. Dat is gelukt. Ik krijg nu twee
ochtenden per week begeleiding. Om
alles op orde te houden. Mijn huis en
mijn huishouden, maar ook mijn hoofd.
Zonder begeleiding zou het weer een rommeltje
worden. Een keer per drie weken heb ik contact met
de psychiater, soms op Yulius, soms bij mij thuis.
Hij zegt dat ik niet meer moet drinken en blowen.
Drinken doe ik bijna niet meer en blowen alleen af en
toe, op stress-momenten. Ik heb ook twee dagen per
week dagbesteding bij de Saak in Gorinchem. Dat is
goed. Ik heb ook medicatie gehad om niet meer te
drinken. Als ik het toch deed dan ging alles gorgelen
en bruisen. Nu heb ik dat niet meer nodig. Het gaat
goed. Ik blijf veel binnen. Ik voel me hier goed. Ik
heb een laptop en ik speel vaak een spelletje. Ik ben
niet meer zo nieuwsgierig naar buiten, dat is een
beetje over gegaan. En twee keer per week ga ik naar
moeder, die nu in Arkel woont. Op de brommer en
soms op de fiets, een racefiets.”
Toekomst
“De toekomst zie ik met vertrouwen tegemoet hoor.
Ik wil een rustig leven, zonder poespas. Gewoon
normaal, zoals het hoort. En van lieverlee misschien
weer gewoon werk en misschien ooit een vrouw, dat
weet ik niet.” “Ik weet dat ik niet zonder begeleiding
zou kunnen. Dan gaat het vast weer mis in mijn huis,
maar ook in mijn hoofd. Ik heb heel veel steun aan
Petrie: bij mijn bankzaken, bij het koken, nou ja,
bij alles eigenlijk.” “Hij weet het, he”, zegt Petrie,
die zich bij het vertrek even bij ons voegt. Zij heeft
opgeruimd en eten klaar gemaakt voor tussen de
middag. “Ja, hij weet het”, zeg ik. En Kumaran sluit
af: “Ik wil dat het nooit meer zo rot wordt als het
geweest is.”
“We gingen veel
uit, met een stel
vrienden in de auto
drinken en blowen.”
13126 Syndion Synchroon F.indd 23 18-04-13 11:21
24 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e
jaargang NUMMER 1
Heeft u op onze website
de knop naar de Wmo-site
al ontdekt?
U kunt de Wmo-website van Syndion ook rechtstreeks
vinden: www.wmo-syndion.nl
Kunstkaarten
te koop bij
Outsider Art
Syndion.
De kaarten kosten €1,50 per stuk.
Locatie Tolhuis • Molenstraat	109	in	Gorinchem	•	0183	633067	•	outsiderart@syndion.nl
13126 Syndion Synchroon F.indd 24 18-04-13 11:22

More Related Content

Similar to Syndion Synchroon VOORJAAR 2013 • 4e jaargang • NUMMER 1

Werkveld oriëntatie stichting timon
Werkveld oriëntatie stichting timonWerkveld oriëntatie stichting timon
Werkveld oriëntatie stichting timonjantine prins
 
Gastvrijheid en waarde-volle zorg
Gastvrijheid en waarde-volle zorgGastvrijheid en waarde-volle zorg
Gastvrijheid en waarde-volle zorgPieter Boot
 
OP_EEN_LIJN_schetsen_voor_een_betere_eerstelijn_DEF
OP_EEN_LIJN_schetsen_voor_een_betere_eerstelijn_DEFOP_EEN_LIJN_schetsen_voor_een_betere_eerstelijn_DEF
OP_EEN_LIJN_schetsen_voor_een_betere_eerstelijn_DEFGuy P.M. Kessels
 
Een totale organisatie in beweging
Een totale organisatie in bewegingEen totale organisatie in beweging
Een totale organisatie in bewegingYvonne Tinga-Snitjer
 
Interview Marcello van den Anker
Interview Marcello van den AnkerInterview Marcello van den Anker
Interview Marcello van den AnkerSignificant
 
Jubileumsymposium van Loveren & Partners
Jubileumsymposium van Loveren & Partners Jubileumsymposium van Loveren & Partners
Jubileumsymposium van Loveren & Partners SabinevanEggermond
 
Ginkgo Support via Werkgevers 08-01-2010 beta
Ginkgo Support via Werkgevers 08-01-2010 betaGinkgo Support via Werkgevers 08-01-2010 beta
Ginkgo Support via Werkgevers 08-01-2010 betaguestf10468
 
Visie pggm
Visie pggmVisie pggm
Visie pggmPGGM
 
Jaarbericht MEE Gelderse Poort 2014
Jaarbericht MEE Gelderse Poort 2014Jaarbericht MEE Gelderse Poort 2014
Jaarbericht MEE Gelderse Poort 2014MEE Gelderse Poort
 
Focus op talent [mov 315460-0.1]
Focus op talent [mov 315460-0.1]Focus op talent [mov 315460-0.1]
Focus op talent [mov 315460-0.1]Outside-school-Care
 
De Talentklas Groningen en Drenthe
De Talentklas Groningen en DrentheDe Talentklas Groningen en Drenthe
De Talentklas Groningen en DrentheDymph
 
Ginkgo Support via Werkgevers
Ginkgo Support via WerkgeversGinkgo Support via Werkgevers
Ginkgo Support via Werkgeversguest9e8fd32
 
Taboes in de financiële sector
Taboes in de financiële sectorTaboes in de financiële sector
Taboes in de financiële sectorWiro Kuipers
 

Similar to Syndion Synchroon VOORJAAR 2013 • 4e jaargang • NUMMER 1 (20)

fluitend-naar-je-werk[1]
fluitend-naar-je-werk[1]fluitend-naar-je-werk[1]
fluitend-naar-je-werk[1]
 
Werkveld oriëntatie stichting timon
Werkveld oriëntatie stichting timonWerkveld oriëntatie stichting timon
Werkveld oriëntatie stichting timon
 
Nieuwsbrief_65
Nieuwsbrief_65Nieuwsbrief_65
Nieuwsbrief_65
 
Gastvrijheid en waarde-volle zorg
Gastvrijheid en waarde-volle zorgGastvrijheid en waarde-volle zorg
Gastvrijheid en waarde-volle zorg
 
OP_EEN_LIJN_schetsen_voor_een_betere_eerstelijn_DEF
OP_EEN_LIJN_schetsen_voor_een_betere_eerstelijn_DEFOP_EEN_LIJN_schetsen_voor_een_betere_eerstelijn_DEF
OP_EEN_LIJN_schetsen_voor_een_betere_eerstelijn_DEF
 
Een totale organisatie in beweging
Een totale organisatie in bewegingEen totale organisatie in beweging
Een totale organisatie in beweging
 
Interview Marcello van den Anker
Interview Marcello van den AnkerInterview Marcello van den Anker
Interview Marcello van den Anker
 
Jubileumsymposium van Loveren & Partners
Jubileumsymposium van Loveren & Partners Jubileumsymposium van Loveren & Partners
Jubileumsymposium van Loveren & Partners
 
Ginkgo Support via Werkgevers 08-01-2010 beta
Ginkgo Support via Werkgevers 08-01-2010 betaGinkgo Support via Werkgevers 08-01-2010 beta
Ginkgo Support via Werkgevers 08-01-2010 beta
 
Visie pggm
Visie pggmVisie pggm
Visie pggm
 
factsheet jeugdzorg
factsheet jeugdzorgfactsheet jeugdzorg
factsheet jeugdzorg
 
Jaarbericht MEE Gelderse Poort 2014
Jaarbericht MEE Gelderse Poort 2014Jaarbericht MEE Gelderse Poort 2014
Jaarbericht MEE Gelderse Poort 2014
 
Focus op talent [mov 315460-0.1]
Focus op talent [mov 315460-0.1]Focus op talent [mov 315460-0.1]
Focus op talent [mov 315460-0.1]
 
Vrijwilligerswerven
VrijwilligerswervenVrijwilligerswerven
Vrijwilligerswerven
 
De Talentklas Groningen en Drenthe
De Talentklas Groningen en DrentheDe Talentklas Groningen en Drenthe
De Talentklas Groningen en Drenthe
 
Jaarbericht REOS 2014
Jaarbericht REOS 2014Jaarbericht REOS 2014
Jaarbericht REOS 2014
 
Welzijn in de 21e eeuw
Welzijn in de 21e eeuwWelzijn in de 21e eeuw
Welzijn in de 21e eeuw
 
Ginkgo Support via Werkgevers
Ginkgo Support via WerkgeversGinkgo Support via Werkgevers
Ginkgo Support via Werkgevers
 
Taboes in de financiële sector
Taboes in de financiële sectorTaboes in de financiële sector
Taboes in de financiële sector
 
Zorgruilpresentatie New Tribes
Zorgruilpresentatie New TribesZorgruilpresentatie New Tribes
Zorgruilpresentatie New Tribes
 

Syndion Synchroon VOORJAAR 2013 • 4e jaargang • NUMMER 1

  • 1. 1 VOORJAAR 2013 • 4e jaargang • NUMMER 1 Werken vanuit het hart! Iedereen heeft wel wat De wereld mooier maken Passend • Vertrouwd • Dichtbij 13126 Syndion Synchroon F.indd 1 18-04-13 11:20
  • 2. 2 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Aan de lezer #Trots In dit nieuwe nummer van Synchroon grijp ik graag de kans om me rechtstreeks tot de lezers van dit blad te richten. Een maand of acht mag ik me intussen ‘bestuurder van Syndion’ noemen en daar ben ik trots op. Ik ken Syndion intussen als een organisatie die staat voor kwaliteit van leven, voor eigen keuzes en eigen regie voor mensen met een handicap. Mijn collega’s gaan niet voor minder, dat heb ik gezien in de vele kennismakingsbezoeken die ik heb afgelegd en gehoord in de gesprekken die ik heb gevoerd. Ook met ouders en met cliënten. Het is een intensieve, stormachtige tijd. Dat zal u, als relatie van Syndion, zeker niet ontgaan zijn. Syndion is volop bezig met alle ontwikkelingen. U ziet dat ook terug in dit nummer. Met veel genoegen kijkt Syndion terug op de Wmo-stageweek die we in maart organiseerden voor wethouders, raadsleden, beleidsmedewerkers en anderen die wel eens iets meer wilden weten over het aanbod van Syndion en over onze doelgroep. Voor onze cliënten was dat best spannend, maar het pakte heel goed uit. Na afloop kregen we veel positieve reacties. U weet misschien dat ik een enthousiast gebruiker ben van Twitter. Er verschenen talloze enthousiaste tweets op mijn tijdlijn. Ik ben #trots op de medewerkers en cliënten die deze week tot zo’n groot succes hebben gemaakt en ik waardeer de inzet van alle deelnemers. Veel leesplezier toegewenst en… blijf ons volgen! Harry Vogelaar Bestuurder van Syndion Syndion Syndion Postbus 3012, 4200 EA Gorinchem 0183 - 65 11 50 info@syndion.nl www.syndion.nl Redactie Arianne Lievaart Cees Taal Harry Vogelaar (hoofdredactie) Heleen Klop Ina Florusse Jaccolien Stein Mirjam Rinzema (eindredactie) Yet Langerak Syndion is HKZ-gecertificeerd en voldoet aan alle kwaliteitseisen. De regelingen m.b.t medezeggenschap en klachten staan op www.syndion.nl/ belangenberhartiging. Colofon Synchroon is een uitgave van Syndion, stichting voor dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een handicap. Het blad wordt verspreid onder externe relaties en medewerkers van Syndion. Voor cliënten wordt SynVol gemaakt, een uitgave in eenvoudige taal. Synchroon verschijnt drie keer per jaar. Synchroon wil bijdragen aan binding, betrokkenheid en draagvlak. Het blad geeft informatie en draagt bij aan opinievorming rondom de onderwerpen die relevant zijn voor de (professionalisering van de) gehandicaptenzorg of de plaats van gehandicapten in de samenleving. De artikelen bevatten niet altijd de mening van Syndion. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of te weigeren. die wel eens iets meer wilden weten over het aanbod van Syndion en over onze doelgroep. Voor onze cliënten was dat best spannend, maar het pakte heel goed uit. Na afloop kregen we veel positieve reacties. U weet misschien dat ik een enthousiast gebruiker ben van Twitter. Er verschenen talloze enthousiaste tweets op mijn tijdlijn. Ik ben #trots op de medewerkers en cliënten die deze week tot zo’n groot succes hebben 13126 Syndion Synchroon F.indd 2 18-04-13 11:20
  • 3. 3 Werken vanuit het hart! Een mentor is vaak een stabiele factor voor mensen in het verdomhoekje Meepraten over de zorg Gemeenten en MEE organiseren avonden over veranderingen in de zorg Ik geef de pen door… Samen de wereld mooier maken Op de hoogte Nieuwtjes uit de zorg ”Iedereen heeft wel iets, maar je ziet het niet altijd” Jelmer geeft gastlessen over zijn handicap In beeld Wmo-stageweek bij Syndion NL-Doet klussers laten handen wapperen Syndion profiteert van landelijke actie 15 16 18 18 19 20 22 4 6 7 8 10 12 14 Inhoudsopgave Column Een kijkje in de keuken Hoe moet je daarmee omgaan? Ethische commissie van Syndion beoordeelt vraagstukken vanuit verschillende invalshoeken Ogen en Oren Column Centrale Cliëntenraad Open Dag van Zorg en Welzijn “Koken is mijn passie” Vrijwilligster Detta ‘tovert’ bij de Cannenburg Cliënt aan het woord, deel 1 “De herinnering blijft” Cliënt aan het woord, deel 2 “Van lieverlee ging het mis” 13126 Syndion Synchroon F.indd 3 18-04-13 11:20
  • 4. 4 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Teuni Bax is de drijvende kracht achter de Stichting Mentorschap Zuid-Holland Zuid. Al ruim vier jaar zet zij zich met hart en ziel in voor haar werk. “Mentoren zijn professionals”, vindt ze, “ook al doen ze hun werk vrijwillig.” Over waarom ze met dit werk begonnen is, vertelt ze: “Als mensen een mentor nodig hebben, kun je er zeker van zijn dat het gaat om kwetsbare mensen. Ik heb voordat ik coördinator werd van deze stichting gewerkt in de geestelijke gezondheidszorg. Ik heb daar zoveel mensen gezien die echt in het ‘verdomhoekje’ zaten. Mensen die ondersteuning nodig hebben, omdat ze bepaalde dingen niet (meer) zelf kunnen.” Het centrale woord: vrijwilliger Met veel enthousiasme vertelt Teuni over het werk van ‘haar’ stichting. Want zo voelt dat voor haar wel een beetje. “Ik ben als coördinator de enige betaalde kracht van de stichting. Ik heb een contract voor 24 uur per week. Dat valt niet altijd mee, want rondom dit werk zit veel administratie. Een mentor is iemands wettelijke vertegenwoordiger. De benoeming wordt door de kantonrechter gedaan. Dat gaat vaak gepaard metvuistdikkedossiers.Gelukkighebiksindskorteen vrijwilliger die me hierbij ondersteunt.” ‘Vrijwilliger’ is hèt centrale woord in dit interview. De Stichting Mentorschap moet het namelijk van vrijwilligers Syndion is een samenwerking gestart met de Stichting Mentorschap Zuid-Holland Zuid. Over het waarom daarvan verderop in dit artikel. Eerst maar eens: wat is dat voor stichting en wat doet een mentor eigenlijk? Werken vanuit het hart! Een mentor is vaak een stabiele factor voor mensen in het verdomhoekje Interview Door Mirjam Rinzema 13126 Syndion Synchroon F.indd 4 18-04-13 11:20
  • 5. 5 hebben. Alle mentoren die voor de cliënten gezocht worden, zijn vrijwilligers. “Het is dus geen betaalde baan”, benadrukt Teuni, “maar ik doe er alles aan om de mentoren tot ‘professionals’ op te leiden. Kijk, er bestaan ook ‘beroepsmentoren’, die moeten echt aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen maar dat moeten ‘mijn’ mentoren ook. Zij doen dit omdat zij iets voor een ander willen doen. Zij doen dit werk vanuit hun hart en zijn vaak bereid om ‘ver te gaan’ voor de cliënt. Als iemand aangeeft mentor te willen worden, dan houd ik rekening met veel verschillende factoren. Voor iedereen is het immers belangrijk dat het mentorschap een succes wordt.” Goede match Een mentor wordt ingezet als mensen niet meer zelf de regie kunnen voeren over verschillende aspecten in hun leven. Dit zijn lang niet altijd mensen met een verstandelijke handicap, vertelt Teuni. “Je moet denken aan mensen met een psychische problematiek, mensen die aan het dementeren zijn, mensen die in coma liggen of mensen die (ernstig) hersenletsel hebben opgelopen door een hersenbloeding of een ongeluk. Het gebeurt vaak dat iemand vanuit de familie- of vriendenkring actief wordt als mentor van een dierbare. Maar dat lukt niet altijd. Ik krijg bijvoorbeeld geregeld aanvragen van ouders. Zij hebben jarenlang de zorg gehad en zijn actief geweest als mentor van hun kind. Als ze te oud worden om dit te blijven doen, komen ze bij mij terecht. Ze vragen dan of ik iemand in mijn bestand heb die deze taak kan overnemen en mentor wil worden.” De hoofdtaak van de mentor is bescherming van zorg en welzijn van de cliënt. Vijf jaar geleden werd de Wet op het Mentorschap aangenomen; een uitbreiding van de beschermingsmaatregelen die er tot op dat moment al waren. Teuni: “Een mentor kijkt eigenlijk mee over de schouder van de cliënt: welke zorg krijgt hij of zij? Is dat de beste zorg, past deze bij de cliënt? Als ik een aanvraag krijg om voor iemand een mentor te zoeken, zoek ik in eerste instantie in de eigen omgeving. En ik zoek naar een klik over en weer. Want een goede match is heel belangrijk. Ik hanteer het uitgangspunt: beter geen match dan een slechte match. Daarom hebben we ook altijd een vrij uitgebreide kennismakingsprocedure. Ik zorg ervoor dat ik er bij de eerste kennismaking altijd bij ben, en na een periode van wennen wordt pas een besluit genomen om wel of niet door te gaan.” Belang van de cliënt staat voorop Als besloten wordt om verder te gaan, volgt de mentor een cursus. Pas na die cursus kan de mentor wettelijk benoemd worden. “We volgen de procedures altijd volgens het boekje”, vertelt Teuni, “want je weet dat we met een kwetsbare doelgroep Ben ik geschikt om mentor te worden? Als het merendeel van de volgende taken u aanspreekt past het mentorschap misschien wel bij u! • Een vertrouwensband opbouwen en regelmatig contact hebben met de cliënt • Erop toezien dat de afgesproken zorg wordt gegeven • Contact met hulpverleners onderhouden • Besluiten nemen namens en zoveel mogelijk met de cliënt • Overleggen met de familie van uw cliënt • Er gemiddeld 10 uur per maand voor de cliënt kunnen zijn Bent u na het lezen van dit artikel geïnteresseerd geraakt? Meldt u zich dan aan om mentor te worden bij Teuni Bax. Zij is bereikbaar via de mail: t.bax@mentorschapzhz.nl of telefonisch via: 06-21220006. Meer informatie over mentorschap in het algemeen is te vinden op de website van de koepelorganisatie Mentorschap Netwerk Nederland (www.mentorschap.nl). Op deze site zijn ook de regionale afdelingen te vinden, onder andere de afdeling Zuid- Holland Zuid. te maken hebben. Ik heb het gelukkig nog nooit meegemaakt dat iemand verkeerde bedoelingen had, maar we moeten gewoon heel zorgvuldig zijn. We vragen ook van alle mentoren een zogenaamde VOG (verklaring omtrent gedrag). Een mentor is er voor de cliënt. Hij of zij handelt in het belang van de cliënt. Waar een cliënt zelf kàn beslissen, màg hij of zij ook zelf mee beslissen.” Dit zijn bekende woorden voor Syndion; dat heeft zeker bijgedragen aan de beslissing om te gaan samenwerken. “Precies”, lacht Teuni, “we zitten op dezelfde golflengte. Syndion heeft mij gevraagd om mee te denken over de werving van vrijwilligers, iets waar ik veel ervaring mee heb. In de afgelopen jaren heb ik ongeveer 40 mentoren en cliënten aan elkaar gekoppeld, allemaal vrijwilligers. Omgekeerd kan ik gebruik maken van de kennis en expertise die bij Syndion aanwezig is. Ik ben daarom heel blij met onze samenwerking.” “De hoofdtaak van de mentor is bescherming van zorg en welzijn van de cliënt.” 13126 Syndion Synchroon F.indd 5 18-04-13 11:20
  • 6. 6 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Het budget voor de zorg wordt als gevolg van de bezuinigingen door de Rijksoverheid steeds kleiner. De gemeenten zijn vastbesloten om te kijken hoe zij met de middelen die tot hun beschikking staan, de zorg straks zo goed mogelijk kunnen organiseren. De avonden stonden staan in verbinding met elkaar; tijdens de eerste bijeenkomst was er een kennismaking en werd er gesproken over betrokkenheid. De tweede bijeenkomst startte met een terugkoppeling op de eerste avond. Er werden veel knelpunten besproken. Het persoongebonden budget kwam ter sprake, de krachten van mantelzorgers en het feit dat mantelzorgers nog steeds niet genoeg erkenning krijgen. Op het moment van schrijven is de derde bijeenkomst nog niet gehouden. Christa van Santen, moeder van een cliënt van Syndion, was op beide avonden aanwezig en was bereid om daarover iets te vertellen voor Synchroon. Waarop bezuinigt u? Tijdens de tweede bijeenkomst werden de aanwezigen in groepen verdeeld en gehoord. Iedere groep kreeg een aantal manieren om zich te laten horen. Aanwezigen kregen bijvoorbeeld stellingen waaruit je een passende kiest en een cijfer geeft. Of een vraag zoals: ‘Door de Wmo bezuinigingen moet u een keuze maken: er moet ergens op bezuinigd worden. Van de 100 euro die er eerst beschikbaar was, is nog maar een bedrag van 75 euro over. Waarop bezuinigt u? Christa: “Ik vond het echt opmerkelijk dat iedereen het hierover met elkaar eens was. Alle groepen waren van mening dat er eerst in het ambtelijk apparaat bezuinigd moet worden. Er moest volgens iedereen óók goed gekeken worden naar de afstanden tussen woningen en dagbestingslocaties. Reiskosten zijn altijd een heel grote kostenpost, daar zou op bezuinigd kunnen worden. En om vragen van mantelzorgers efficiënter te behandelen zouden ze bijvoorbeeld iedere maand een inloopspreekuur met een juridisch specialist kunnen organiseren. Dat is veel handiger dan zo’n onhandige informatielijn. Meestal krijg je daar iemand aan de lijn die net niet precies weet waar je het over hebt en die daardoor geen antwoord kan geven op jouw vragen.” Verslaglegging Aan ieder groepje zit een medewerker van MEE gekoppeld die een verslag maakt van de die avond gehoorde meningen. Dit verslag is gebundeld en ter plekke, geheel anoniem, aan de gemeente gepresenteerd. De verslagen werden ook toegestuurd aan alle bezoekers. Helaas heeft de avond de gemeente en de belangenbehartigers niet echt bij elkaar kunnen brengen, volgens Christa. “Van alle gemeenten bij elkaar waren er maar twee raadsleden aanwezig.” De opkomst van mantelzorgers en belangbehartigers was ook niet zo hoog, maar dat heeft volgens Christa waarschijnlijk te maken met de manier van bekendmaking. De hele avond was perfect georganiseerd, maar er waren ook kritische geluiden. Christa vertelt: “De gemeenten willen alles zo zorgvuldig mogelijk aanpakken, maar hoe kan dat als ze helemaal geen verstand hebben van de handicaps waarover ze praten? Ze spreken bijvoorbeeld over ‘kunnen’ als het gaat over iemand met het syndroom van Down, maar wij weten dat het gaat om ‘aankunnen’. Eén van de andere aanwezigen haakte ook in op het belang van de expertise: er zijn praktische ideeën nodig. En een ander stel gaf daarop de aanvulling dat kleinschaligheid in de zorg belangrijk is en blijft. Zij noemden Syndion als goed voorbeeld en zeiden: ‘Ze werken heel persoonsgericht, met een mix van medewerkers; mensen met een hoge en met een lagere opleiding. Zo kun je optimaal gebruik maken van ieders kwaliteiten’.” Meepraten over de zorg Gemeenten en MEE organiseren avonden over veranderingen in de zorg ‘Praat mee over de AWBZ-begeleiding’, dat is de titel van drie avonden die stichting MEE in samenwerking met de gemeenten Alblasserwaard/Vijfheerenlanden organiseerde. Op deze drie donderdagavonden in januari, februari en maart konden belangenbehartigers meepraten over de huidige stand van zaken en vooral ook over de toekomst van de zorg en voor mantelzorgers. Door Rosalien Tap 13126 Syndion Synchroon F.indd 6 18-04-13 11:20
  • 7. 7 Joke heeft een verstandelijke beperking. Zij woont zelfstandig, samen met haar man. Zij krijgen woonbegeleiding van Syndion. Daarnaast heeft Joke een jobcoach die in dienst is bij Gemiva. Dankij de inzet en ondersteuning van deze jobcoach, zowel aan Joke als aan ons, werkt Joke succesvol één dag per week bij onze trimsalon.Petra en ik werken, naast de trimsalon, ook voor Syndion. Ik werk één dag per week met heel veel plezier in het Persoonlijk Ondersteund Wonen. Petra werkt twee en een halve dag in een woonvorm. Zij is daar pas op latere leeftijd mee begonnen. Zij is enthousiast geworden om in de zorg te werken na kennismaking met onze vorige vrijwilligster, die ook cliënt is bij Syndion en Gemiva. In onze hondenverzorgingssalon bieden wij iemand die wat extra ondersteuning nodig heeft de mogelijkheid om een dag in de week bij ons te werken. Op dit moment is dat Joke. Voor Joke is het helaas niet mogelijk om zelf een hond te hebben. Maar bij ons kan ze toch voor honden zorgen. Joke kan fantastisch met dieren omgaan. Ze doet als onze assistente allerlei ondersteunende werkzaamheden. Joke kan erg goed en liefdevol met honden omgaan. In haar taak staat formeel omschreven dat ze een ‘knuffel functie’ heeft: honden die wat bewegelijk of zenuwachtig zijn, houdt ze vast en stelt ze gerust. Dat doet ze fantastisch. Wij hebben voor dit soort dingen niet altijd tijd. Verder wast en föhnt ze (met ondersteuning) de honden. Joke doet aan alles mee, bijvoorbeeld aan de promotiefilm voor de salon (kijk op www.hvs- piekfijn.nl). Ze heeft er indirect aan bijgedragen dat wij in 2011 verkozen zijn tot ‘beste trimsalon’. Eén van de beoordelingscriteria was namelijk maatschappelijke betrokkenheid. Wij zijn super trots op haar! Vaak hebben we in de salon ook (v)mbo- stagiaires, meestal voor een oriënterende stage. Al menig stagiaire heeft, na kennismaking met Joke, besloten om niet iets met dieren te gaan doen, maar juist in de gezondheidszorg te gaan werken. Voor Joke is het een hele fijne ervaring, dat de stagiaires haar vragen stellen over ‘hoe , wat en waar’. Ze voelt zich dan ook echt gelijkwaardig. Voor de salon volg ik geregeld bedrijfstrainingen. Die kan ik vaak goed gebruiken in mijn werk voor Syndion. En omkeerd heb ik binnen Syndion een training ‘hostmanship’ gevolgd, die ik weer gebruik in de trimsalon. Kortom: Ik vind het leuk om te zien hoe organisaties en bedrijven en mensen op elkaar inhaken en kwaliteiten ingezet worden. Misschien maken we zo de wereld een klein beetje mooier. Samen. Want volgens mij is dat de bedoeling. Samen de wereld mooier maken Ik geef de pen door... Ik ben Marga Lodder, opgeleid binnen en ook werkzaam in de gezondheidszorg. Maar het grootste deel van mijn tijd besteed ik op dit moment aan het runnen van mijn eigen bedrijf, hondenverzorgingssalon Piekfijn. Dit doe ik samen met mijn zus Petra en een aantal invalkrachten, stagiaires en Joke Sebus. In de rubriek ‘Ik geef de pen door aan…’ schrijft iedere keer een andere medewerker van Syndion iets over wat hem of haar bezighoudt. Dit keer: Marga Lodder, die naast haar werk als begeleidster bij Syndion ook nog een hondenverzorgingssalon heeft. Eén dag per week biedt zij een werkplek aan iemand met een verstandelijke beperking. Marga geeft de pen door aan …..Annemarie Hofmans, cliëntvertrouwenspersoon bij Syndion. 13126 Syndion Synchroon F.indd 7 18-04-13 11:21
  • 8. 8 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Pilot gezinsondersteuning van start In het Land van Heusden en Altena is Syndion een pilot gestart onder de noemer ‘Gezinsondersteuning’. Dit houdt in dat ouders in deze regio die vragen hebben over de opvoeding of ondersteuning van hun (gehandicapte) kind bij het team van Syndion terecht kunnen. Aan het gezin wordt één vaste medewerker gekoppeld, die samen met ouders onderzoekt welke vragen er zijn en hoe daar antwoorden op gevonden kunnen worden. Wat kunnen de ouders zelf doen, wat kunnen buren of familieleden misschien betekenen? Welke professionele steun is nodig? Het doel is dat het kind zo lang mogelijk kan opgroeien in het eigen gezin. Tijdens de Open Dag van Zorg en Welzijn hebben de dames van gezinsondersteuning al behoorlijk staan folderen op de markt in Werkendam, om meer bekendheid te geven aan dit project in het Land van Heusden en Altena. Meer informatie over de pilot bij Elna van der Stelt, tel. 0183-651150 of gezinsondersteuning@syndion.nl. Aan de slag met kinderkleren Tijdens een bespreking bij de kleren van de keizer kwam er een groepje cliënten op een leuk idee! ‘’We willen dolgraag eens iets anders doen dan anders’’, zeiden ze. ‘’Laten we onszelf eens uitdagen en beginnen met het maken van: kinder-verkleedkleren’’. De begeleiding zag hier wel wat in en ging gelijk akkoord. Bij de Kleren van de Keizer gaan ze dus aan de slag met kostuums in de maten 104 - 116 en 128 voor zowel jongens als meisjes. Hoe de eerste stukken eruit gaan zien is al besloten, piraten, prinsessen en dierenkostuums staan op de planning. De cliënten hebben er erg veel zin in! De clienten hebben al heel wat prachtstukken gemaakt maar omdat daar zoveel werk in zit zijn deze tot op heden alleen nog maar te huren. Het is de bedoeling dat de kinderkostuums wel verkocht gaan worden. Ben je benieuwd naar de kostuums die de Kleren van de Keizer al heeft gemaakt? Dan kan je altijd even binnenstappen in de showroom aan de Kortendijk 75 in Gorinchem. Steeds meer jongeren met NAH Jaarlijks lopen duizenden kinderen en jongeren hersenletsel op. Bij de meesten is dit letsel onzichtbaar. Daardoor worden de gevolgen van niet aangeboren hersenletsel vaak niet gezien of begrepen. Zo kampen kinderen bijvoorbeeld met hoofdpijn, concentratieproblemen en gedragsproblemen. Het is belangrijk dat kinderen en het gezin waarin zij opgroeien de juiste hulp krijgen. Omdat NAH nog steeds niet bij iedereen een bekend fenomeen is en jongeren steeds vaker de diagnose ‘’niet aangeboren hersenletsel’’ krijgen, vraagt Vilans hier aandacht voor. Vilans is een kenniscentrum voor langdurige zorg die praktijkgerichte kennis ontwikkelen en verspreiden. Vilans maakt ter informatie van dit soort onderwerpen bijvoorbeeld folders en factsheets. Meer weten over NAH? Kijk dan op de website van Vilans: www.vilans.nl. Syn-Geving heeft een eigen website Syn-Geving in Dordrecht is een project van Syndion, dat mogelijk is gemaakt door subsidie van de gemeente. Syn-Geving richt zich op inwoners van verschillende wijken en werkt samen met veel andere maatschappelijke organisaties aan leefbaarheid, ontmoeting en onderlinge ondersteuning. Syn-Geving is al een tijd actief op facebook (www.facebook.com/ SynGeving). Nu is ook de website in de lucht. Kijk op www.syndion.nl/ syngeving. Op de hoogte 13126 Syndion Synchroon F.indd 8 18-04-13 11:21
  • 9. 9 Opening woonlocatie leerpark Dordt Dinsdag 22 januari kregen 17 toekomstige bewoners van de nieuwe locatie Leerpark in Dordrecht hun huissleutel overhandigd. Rianne Diependaal, clustermanager bij Syndion, deelde de sleutels uit. Op 1 februari zijn de appartementen opgeleverd. Behalve cliënten van Syndion komen in hetzelfde complex 18 cliënten van Humanitas wonen. Syndion en Humanitas werken hier nauw samen. De locatie heeft een gezamenlijke ruimte/ steunpunt, waar iedere dag gekookt wordt en waar de bewoners terecht kunnen voor een praatje of een kopje koffie. Van AWBZ naar Wmo De zorg is flink in beweging. Syndion verandert mee. De AWBZ wordt afgebouwd en met ingang van 2015 is de Wmo volledig van kracht. Dat zal gevolgen hebben voor onze cliënten en dus ook voor Syndion zelf. Op dit moment is Syndion bezig om zich op deze veranderingen voor te bereiden. Wij willen er in de eerste plaats voor zorgen dat onze cliënten zich geen zorgen hoeven te maken over de toekomst. Daarom heeft Syndion gemeenten, wmo- raden en andere geïnteresseerden uitgenodigd om mee te doen met een stageweek (zie ook de foto’s op pagina 12 en 13). Veel mensen hebben aan deze uitnodiging gehoor gegeven. Om gemeenten goed op de hoogte te houden heeft Syndion een nieuwe website ontwikkeld over de Wmo: www.wmo-syndion.nl. Nieuwe bestuurder voor Prezzent Na het vertrek van Jan de Kreij als bestuurder van Prezzent, heeft de Raad van Toezicht van Prezzent laten weten dat er per 1 juni een opvolger benoemd is: de heer Marc Hesen. Hij is al vanaf 1977 actief in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Op dit moment is de heer Hesen werkzaam bij de zorgorganisatie Dichterbij. Voorstelling Hotel de goede afloop van het Toltheater De laatste voorstelling van Syndion Toltheater ‘’Hotel de Goede Afloop’’ was een groot succes! Het hilarische toneelspel ging over een hotel waarin van alles gebeurde. Er kwamen een gierige hotelier en twee verdwaalde zwevers in voor en zelfs Baantjer en de Gooische Vrouwen waren aanwezig. De optredens vonden plaats in december dus alles was in kerstsfeer. Wil je weten wanneer het Toltheater weer zo’n leuke show geeft? Kijk dan op: www.syndion.nl/toltheater of op hun facebookpagina. De Lijnbaan 5 jaar! Op 9 maart vierde Syndions woongroep de Lijnbaan hun jubileumfeest. Ze bestaan nu 5 jaar en dat mag best gevierd worden. Bestuurder Harry Vogelaar kwam ook nog even een kijkje nemen om de bewoners te feliciteren en een kleine speech houden. Tijdens het bezoek liet hij zijn waardering voor de samenwerking tussen bewoners, familie en buurt blijken. Let op! De gegevens van het clientserviceburau zijn gewijzigd! In plaats van een e-mailadres voor ieder specialisatieteam, is er nu 1 centraal adres. Het nieuwe e-mailadres is: clientservicebureau@ syndion.nl. Het telefoonnummer is ook gewijzigd. Ze zijn nu te bereiken op: 0183-651155. 13126 Syndion Synchroon F.indd 9 18-04-13 11:21
  • 10. 10 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Jelmer Veldhuizen is spastisch. Hij kan niet lopen en zit daarom in een rolstoel. Een elektrische rolstoel, die hij zelf bedient. Over zijn leven met een handicap geeft hij presentaties op middelbare scholen. Vandaag is hij te gast bij deze VMBO-leerlingen in Gorinchem, met het profiel Zorg en Welzijn. “Ik vind het leuk om te doen”, vertelt Jelmer. “Jongeren weten vaak maar weinig over mensen met een beperking. In mijn presentatie laat ik zien hoe het voor mij is om gehandicapt te zijn. Ik wil laten zien dat ik niet zielig ben. Ik leg niet graag de nadruk op wat ik niet kan, maar juist op de goede dingen in mijn leven. Zo sta ik zelf in het leven, dus dat laat ik in mijn presentaties ook zien.” Een goede manier Lia van Gorkom, docent op het Merewade, vertelt dat de leerlingen die de presentatie van Jelmer al hebben bijgewoond, erg onder de indruk waren. “In eerste instantie vonden ze het een beetje eng en waren ze erg afwachtend”, lacht ze. “Maar gaandeweg raakten ze gewend aan Jelmer en durfden ze meer te vragen.” Op de vraag waarom haar school ervoor heeft gekozen om Jelmer uit te nodigen om zijn verhaal te vertellen, legt ze uit: “Voor deze leerlingen is dit een heel goede manier om iets te leren over mensen met een handicap. Gewoon in de les op school; dat is vertrouwd. Dus het aanbod van Syndion kwam ons prima van pas!” Jelmer is het met haar eens: “Vaak weten middelbare scholieren niet veel over dit onderwerp.” Dan klinkt een snerpende bel; het lijkt wel een brandalarm, maar niemand kijkt er vreemd van op dus het zal wel goed zitten. En inderdaad, de leerlingen beginnen binnen te stromen. Een beetje lacherig, gaan ze zitten. De achterste rij stoelen is het eerst vol, maar docent Lia wenkt een paar leerlingen naar voren. “Ga jij hier maar zitten, en jij daar”, wijst ze. Het is duidelijk: ze kent haar pappenheimers… Dat blijkt trouwens ook meteen uit de manier waarop de les van start gaat: “Allemaal hartelijk welkom bij deze gastles van Jelmer. Jullie kennen de afspraken. Wie kan daar iets over vertellen?” Een meisje steekt haar hand op: “We moeten stil zijn en niet uitlachen”, zegt ze. Lia knikt tevreden. De les kan beginnen. Geen vragen? Jammer “Ik ben Jelmer”, is de logische start van de presentatie. “Ik hoop dat jullie me allemaal goed kunnen verstaan.” Jelmer kijkt vragend de groep rond, maar niemand reageert. Hij licht daarom nog even toe: “Ik praat moeilijk. Dat komt door mijn handicap. Dus als je het niet goed hoort, steek dan even je vinger op. Dan zeg ik het nog een Jelmer geeft gastlessen over zijn handicap Reportage In het Merewadecollege in Gorinchem staan een stuk of 20 stoelen klaar. Jelmer Veldhuizen, 29, zit rustig te wachten. De beamer is getest, de leerlingen kunnen komen. Zenuwachtig is Jelmer niet. “Ik heb dit al zo vaak gedaan.” ”Iedereen heeft wel iets, maar je zi Door Mirjam Rinzema 13126 Syndion Synchroon F.indd 10 18-04-13 11:21
  • 11. 11 keer.” Jelmer praat vrij langzaam en zijn stem is niet zo luid. De les wordt gegeven in het praktijklokaal, een grote ruimte waar op meerdere plekken ook andere leerlingen aan de slag zijn. De inschatting dat de leerlingen hier misschien moeite mee hebben, laat zien dat Jelmer dit vaker heeft gedaan. Maar de groep lijkt geen moeite te hebben met Jelmers stem of met het volume. Was de groep bij binnenkomst nog lacherig en luidruchtig, al heel snel weet Jelmer de aandacht te vangen. Menig docent zou er jaloers op zijn! “Ik wil beginnen met een filmpje”, vervolgt Jelmer. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, klikt hij op de laptop het bestand aan. En ja, dan zien de leerlingen wel meteen dat alle dagelijkse handelingen een stuk lastiger zijn als je spastisch bent. Iets aanklikken op een computer is een behoorlijk precies werkje. Met een lijf dat zich niet altijd even gemakkelijk laat aansturen, is dat een hele kunst. De toehoorders zijn merkbaar onder de indruk; er wordt niet geginnegapt of gekletst, maar geboeid gekeken naar het filmpje. “Wat zou er in die hoofden omgaan?” fluistert Aukje Smilda, Jelmers jobcoach, me toe. “Zie je hoe ze kijken?” Het is ook niet niks wat de leerlingen te zien krijgen. Ze hebben zich vast nooit gerealiseerd dat iemand als Jelmer, die zo spastisch is, niet zijn eigen tanden kan poetsen. Of zijn veters kan strikken. Ze zien ook dat Jelmer graag en vaak naar het zwembad gaat. Als het filmpje is afgelopen, is het stil. “Geen vragen?”, zegt Jelmer, “jammer zeg.” Pas na het tweede filmpje, waarin Jelmer wordt geïnterviewd door zijn jobcoach Aukje, komen de leerlingen een beetje los: ‘Vind je het erg om niet te kunnen lopen?’ ‘Zwem je vaak?’ en ‘Hebben je ouders er moeite mee dat jij gehandicapt bent?’ willen de leerlingen weten. Grapjes maken Het gesprek komt iets meer op gang. “Weet je”, vertelt Jelmer, “ik wil graag laten zien dat iemand als ik heel veel dingen wel kan. Natuurlijk gaat het soms wat minder gemakkelijk, maar ja… Iedereen heeft wel iets, al kun je dat niet altijd zo duidelijk zien als bij mij.” Er komen een paar stellingen op tafel. De klas blijft afwachtend. “Kom op”, zegt Jelmer, “wil iemand antwoorden? Ik zit hier toch niet tegen een muur te praten?” Wat aarzelend gaan er een paar vingers omhoog. “Ik vind dat je geen grapjes mag maken over iemand met een handicap”, zegt een jongen. “Je moet respect tonen, ook als iemand minder kan.” “Nou”, weerlegt Jelmer, “ik doe het wel hoor. De medebewoners in mijn woongroep zetten mij ook voor aap, dus dat krijgen ze gewoon terug.” “Maar”, vult jobcoach Aukje aan, “je moet natuurlijk wel opletten. Humor is leuk, maar je moet niet over de grens gaan. En waar de grens ligt, weet je meestal pas als je iemand kent.” Na nog een kort filmpje over een van Jelmers vakanties, is het tijd voor de pauze. Ik vraag twee leerlingen, Yassir en Joan, wat zij tot nu toe van de presentatie vinden. Yassir vindt het knap dat Jelmer dit soort presentaties doet. “Ik heb niet eerder iemand ontmoet die spastisch is. Hij wil gewoon niet anders behandeld worden dan andere mensen, maar juist zo normaal mogelijk. Bijzonder! Ik vind het een goede presentatie.” Joan: “Hij legt het echt goed uit. Ik weet nu dat iemand in een rolstoel soms hulp nodig heeft, en soms niet. Ik zal in elk geval niet voorbij lopen als iemand mij om hulp vraagt.” Geen fijn moment Na de pauze lijkt de onrust in de leerlingen gekropen. Er gaat een mobiel af tijdens het laatste - tamelijk lange - filmpje, waarin te zien is hoe Jelmer met dolfijnen zwemt. Lia moet er iemand uit sturen. Jelmer stopt de film. “Duurt het te lang?” vraagt hij, “dan moeten jullie het zeggen hoor.” Dan keert de rust weer terug, misschien wel door de rustgevende beelden. Het eind van de les nadert. Jelmer legt de leerlingen nog een paar vragen voor en vertelt dat hij wel eens pech heeft gehad met zijn rolstoel. “Ik heb een hele tijd om hulp geroepen, maar niemand hoorde me. Of ze wilden me niet horen, want er waren wel mensen in de buurt. Gelukkig heb ik altijd een mobiel bij me, dus ik kon iemand van de woongroep bellen. Maar dat zijn geen fijne momenten.” Dan is er nog één vraag. Yassir vraagt wat Jelmer het vervelendst vindt van de manier waarop mensen hem behandelen. Die vraag heeft Jelmer vaker gekregen, hij hoeft niet lang na te denken over het antwoord. “Als ze over me heen gaan praten. Niet aan mij de vraag stellen, maar aan een begeleider. Dat vind ik heel erg irritant. Kun je je dat voorstellen?” Yassir knikt: “Ja, dat lijkt mij ook niet leuk, dat ze denken dat je zelf geen antwoord kunt geven.” Jelmer is tevreden. Twintig jonge mensen, die later misschien wel in de zorg gaan werken, hebben zijn verhaal gehoord en gezien. “Ik wil graag laten zien dat iemand als ik heel veel dingen wel kan.” je ziet het niet altijd” 13126 Syndion Synchroon F.indd 11 18-04-13 11:21
  • 12. 12 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Wmo-stageweek bij Syndion Syndion stelde in maart een groot aantal locaties open voor lokale beleidsmakers/- beoordelaars, bestuurders en politici. Zij werden uitgenodigd om ‘stage te komen lopen’ bij Syndion. Meer dan 90 belangstellenden gaven zich hiervoor op! Zij werden vaak, net als de cliënten, thuis opgehaald met de taxibus en gingen samen met de cliënten aan de slag op de verschillende locaties. Veel deelnemers lieten ons weten dat ze van de ochtend of middag genoten hadden. ‘Leerzaam’ en ‘intens genoten’, lazen we onder andere op Twitter! In beeld 13126 Syndion Synchroon F.indd 12 18-04-13 11:21
  • 13. 13 13126 Syndion Synchroon F.indd 13 18-04-13 11:21
  • 14. 14 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Na een ochtendje hard werken genieten de acht vrijwilligers van hun welverdiende lunch met broodjes kroket, krentenbollen en wat fris. Tussen het eten door vertellen ze over de werkzaamheden die ze al hebben verricht. Het is een hele lijst. “We hebben binnen lampen opgehangen, de afvoer van de schuur gemaakt, het afdak boven de ingang vervangen, heggen gesnoeid, het dak bladvrij gemaakt, golfplaten boven de buiten bedboxen vervangen en natuurlijk is er veel getuinierd.” Na al dat harde werken is een stevige hap en een gezellig praatje ook niet mis. Belevingstuin nog belevingsvoller Er worden verhalen gedeeld over ervaringen met kinderen. Want voor hen zetten deze klussers zich vandaag zo hard in. De vier kinderen die op het Blokhuis wonen en tien kinderen die er regelmatig komen logeren, zullen deze zomer weer volop kunnen genieten van de buitenbedboxen. Dat zijn houten boxen waar met lekker weer matrassen ingelegd kunnen worden, zodat de kinderen heerlijk buiten kunnen vertoeven. Na de NL-Doet actie van vandaag kunnen de kinderen ook genieten van de nieuwe bloembakken die speciaal voor hun tuin zijn gemaakt. Er zijn nu viooltjes in gepoot maar als deze zijn uitgebloeid worden die vervangen door lavendel. Geur hoort immers thuis in een belevingstuin die gericht is op de zintuigen. Klusmannen ’’Na de pauze gaan we er gelijk weer mee verder’’ zegt een enthousiaste vrijwilliger. ‘’Wat mij betreft gaan we nu alweer aan de slag.’’ Maar dat lijkt de rest geen goed plan, eerst even rustig eten en dan weer aan de bak. Op de vraag hoe ze besloten hebben om aan NL-Doet mee te doen, wordt er gereageerd door naar Lindy te kijken. Zij heeft eigenlijk iedereen zo ver gekregen om naar het Blokhuis te komen en aan deze actie mee te doen. Lindy: ‘’Ik woon in Hardinxveld Giessendam en ken hier veel sterke klusmannen. Zelf werk ik ook voor Syndion op het Leerpark in Dordrecht maar hier ben ik opgegroeid. De jonge bewoners van het Blokhuis zijn mij dus ook niet onbekend.’’ En weer door… ‘’We gaan weer aan de slag’’, wordt er ineens unaniem besloten. Iedereen staat in een wip op, trekt zijn jas aan en vliegt naar buiten. De gezellige en rustige lunchsfeer slaat om in actie. De één klimt het dak weer op, de ander stopt zijn handen weer in de aarde en de volgende pakt de hogedrukspuit weer in handen. De groene tegels worden mooi schoon; het geeft de tuin een heel andere aanblik. De vrijwilligers worden voor ze vertrekken hartelijk bedankt. Terwijl ze wegrijden wappert de NL-Doet vlag nog vrolijk tussen de bomen. Hier is vandaag erg goed werkt verricht! NL-Doet klussers laten handen wapperen Syndion profiteert van landelijke actie Bij binnenkomst word ik warm onthaald, om te beginnen met een kopje zelfgemaakte groentesoep. Marion, de moeder van één van de kinderen die in het Blokhuis wonen, heeft de lunch voor alle NL-Doet klussers verzorgd. Door: Rosalien Tap 13126 Syndion Synchroon F.indd 14 18-04-13 11:21
  • 15. 15 Een kijkje in de keuken Tientallen ogen staren mij aan als ik - nu een paar weken geleden - de keuken van ‘De Hoeff’ in Giessenburg binnenstap. Ogen waarvan sommigen afwachtend en afstandelijk, maar ook nieuwsgierig, vrolijk, en zacht kijken. Allemaal verschillend. Sommigen durven het te vragen: “Bent u nou de wethouder?” Als ik bevestigend antwoord gaat het als een lopend vuurtje door de keuken: ‘ze is er!’ Ik word hartelijk welkom geheten door twee Jacquelines. De een is begeleidster en de ander cliënt. En door de laatste word ik meteen aan het werk gezet. Goed zo, zo hoort het ook. Samen gaan we kruidkoeken bakken. Ik word de hele keuken doorgestuurd. In die kast de bloem, in die la de krenten. Als ik per ongeluk de verkeerde suiker pak, word ik meteen gecorrigeerd door Danny, die aan de andere kant van het aanrecht met arendsogen alles tot in detail in de gaten houdt. “Je hebt de verkeerde suiker, je moet basterdsuiker hebben”. Het is maar goed dat er opgelet wordt! Tijdens het mixen vertelt Jacqueline me dat ze de kruidkoeken binnenkort gaan verkopen op de markt. En dat ze altijd goed verkopen, want de kruidkoeken van de Hoeff zijn bekend in het hele dorp! Ze is er duidelijk trots op! Als de kruidkoek in de oven zit ga ik even bij Edith aan tafel zitten. Ze is een beetje boos op de begeleidster en ze gaat demonstratief met haar armen over elkaar en met haar rug naar me toe zitten. Ik besluit maar eens te vragen wat ze gedaan heeft en pak de bak met de door haar gesneden prei in mijn handen. Als ze me vertelt dat ze soep heeft gemaakt plaag ik haar een beetje; bijzondere soep maken jullie hier bij de Hoeff. Tegen wil en dank moet ze er toch wel een beetje om lachen en na nog wat grapjes kan haar boosheid het niet meer winnen van het plezier dat ze heeft. Het is een prachtig moment. Wat geniet ik ervan om hier te zijn! Als alles aan kant is - de keuken schoonmaken is niet het leukste werkje, dat merk ik wel - drinken we nog koffie en thee met z’n allen, voordat iedereen weer opgehaald wordt om naar huis te gaan. Ook nu weer valt me de rust, de vrolijkheid en de betrokkenheid van de begeleidsters op. Voor iedereen is er even een praatje, een knuffel. Het doet de cliënten goed, dat kun je zien. Als ik ze vraag of ze het naar hun zin hebben op De Hoeff antwoorden ze allemaal positief. Het is hier fijn! Ze maken zich dan ook best wel zorgen over wat er in de toekomst allemaal gaat veranderen, nu overal bezuinigingen worden doorgevoerd. Die zorgen kan ik helaas niet wegnemen. Maar een middag stage lopen op de Hoeff heeft me weer opnieuw doen laten inzien dat we er met elkaar voor moeten proberen te zorgen dat de cliënten ook in de toekomst die ondersteuning blijven ontvangen, die hen in staat stelt mee te doen in de samenleving. Want ook zij zijn van grote waarde! Syndion, bedankt voor de waardevolle middag! Column Door: Elisabeth van Leeuwen-Klink, wethouder Giessenlanden. 13126 Syndion Synchroon F.indd 15 18-04-13 11:21
  • 16. 16 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Deze vragen, vragen rondom een kinderwens van een cliënt of bijvoorbeeld huiselijk geweld... Er is niet zomaar een antwoord op te geven. Als begeleider loop je er tegen aan en juist bij deze ingewikkelde, ethische vragen die je in je eentje eigenlijk niet kunt beantwoorden, is het belangrijk dat je terecht kunt bij een ethische commissie. Elke situatie is uniek Ethische vraagstukken kun je niet eenduidig beantwoorden. Het is de kunst in de ethiek om er vanuit verschillende gezichtspunten naar te kijken. Juist daarom is de ethische commissie van Syndion heel zorgvuldig samengesteld. Momenteel bestaat deze commissie uit vier leden: Albert van Blijderveen, Marijke Kamminga, Carla Hendriks en Trudy van Asch. Albert is sinds twee jaar betrokken bij de commissie en is predikant in de gemeente Giessendam. Ethiek heeft direct een raakvlak met zijn vak, de theologie. Albert vertelt: “Ook ik kom in mijn werk ethische vraagstukken tegen. Naast mijn bijdrage aan deze commissie ben ik niet direct betrokken bij Syndion. Enkele cliënten zijn gemeenteleden en zie ik wel eens in een kerkdienst. Opvallend aan Syndion vind ik de wijze waarop iedereen werkt vanuit dezelfde visie: cliënten voeren eigen regie en de basis ligt bij autonomie. Dat vind ik goed om te zien. In de ethische commissie zoeken we altijd naar een balans tussen autonomie en kwetsbaarheid. Daarbij maken we een afweging van verschillende waarden, waarbij we de cliënt centraal Hoe moet je daarmee omgaan? Ethische commissie van Syndion beoordeelt vraagstukken vanuit verschillende invalshoeken Een cliënt heeft overgewicht, artsen zijn erg ongerust: er is sprake van een levensbedreigende situatie is. Toch ziet zijn begeleider deze cliënt doorgaan met ongezond leven en eten. Wat doe je? Hoe ga je daarmee om? Door Inge van der Riet 13126 Syndion Synchroon F.indd 16 18-04-13 11:21
  • 17. 17 stellen. We brengen zoveel mogelijk alle gezichtspunten in beeld en maken daarvan een zorgvuldige afweging. Het blijft elke keer weer heel bijzonder om de voorbeelden met elkaar te bespreken. Elke situatie is uniek. De sfeer en openheid met elkaar is prettig en naast het oplossen van een ethisch vraagstuk kunnen we gelukkig met elkaar ook soms tot praktische tips komen.” Marijke Kamminga heeft humanistiek gestudeerd en is werkzaam in de zorg als staffunctionaris levensbeschouwing. Zijheeftveelervaringindezorgsector en is in haar werk veel met ethische vraagstukken bezig. Ik vind het erg leuk om bij een andere organisatie mee te denken. Mijn aandacht ligt naast het bekijken van de verschillende invalshoeken bij een casuïstiek ook erg op welke methode we kunnen toepassen bij de ethische vraagstukken. Er bestaan namelijk verschillende methodieken, zoals de dillemmamethode en de Utrechtse methodiek. Deze methodieken geven je houvast en structuur om de vraagstukken op te lossen. Het biedt een stappenplan om waarden af te wegen met gevoel en verstand. In de commissie zijn we met elkaar eigenlijk steeds argumenten aan het afwegen. Wat weegt het zwaarste en welke beslissingen neem je? Hoe zit het met de verantwoordelijkheid en welke risico’s zijn er? Al die belangen spelen steeds met elkaar als in een soort driehoek, waarbij de drie punten van de driehoek staan voor de cliënt, de medewerker en Syndion als organisatie. Het is de kunst om alles vanuit alle kanten te bekijken en om de juiste ethische vraag te formuleren.” Vertaalslag maken Bij de commissie is ook altijd een van de gedrag- deskundigen van Syndion aanwezig. Meestal is dat Carla Hendriks, kan zij er niet bij zijn dan schuift Maria Jorna of een andere collega aan. “Als gedragsdeskundigen hebben wij een belangrijke rol om de vertaalslag te maken van de vraagstukken die we in de commissie bespreken naar de praktijk. Maar ook hebben we andersom een rol om aan te kunnen geven aan de commissie wat een beperking soms voor een gevolgen heeft. Voor ons is het uiteraard altijd veel makkelijker om naar de situaties te kijken omdat we niet zelf betrokken zijn in het vraagstuk. We vertegenwoordigen geen belang, dus is het voor ons een ongekleurd plaatje. De commissie moet vooral geen tribunaal zijn, we hopen juist dat het voor begeleiders en clustermanagers een mogelijkheid biedt om de vraagstukken die ze tegen komen in het werk te kunnen delen. Juist omdat het om ethiek gaat, en vaak om vraagstukken die je niet eenvoudig deelt met je collega, hopen wij daar steun te kunnen bieden. Wij nodigen de medewerker die een vraagstuk aan ons heeft voorgelegd ook altijd uit, zodat we in gesprek met elkaar de essentie van een vraagstuk vinden.“ Niets doen voelt slecht Trudy van Asch is regiomanager van Syndion. Zij zit de ethische commissie voor. Hiermee is zij direct een schakel voor beleid en visie van de organisatie. “We zijn nu vier jaar geleden gestart met de commissie en dat was in het begin best zoeken naar een goede vorm. We komen gemiddeld drie keer per jaar bij elkaar. Iedereen kan zijn of haar ethische vraagstuk bij ons neerleggen. Het is goed dat medewerkers dat weten en we hopen dat zij geen drempel ervaren. Vraagstukken voor begeleiders worden vandaag de dag niet makkelijker. Soms wordt het vak van de begeleider onderschat. Je kunt als begeleider in situaties belanden waarbij je in een moment zelf een keuze moet maken. Wat doe je bijvoorbeeld als je weet dat er huiselijk geweld plaatsvindt bij een cliënt, maar je weet dat je volgens de wet daar niets mee kunt doen? Je mag immers geen wetten overtreden, bijvoorbeeld de wet op de privacy. Doe je niets, dan voelt dat slecht. Maar doe je wel iets, dan overtreed je de regels. Dergelijke situaties komen voor en daar hoef je niet alleen in te staan. Sterker nog, daar mág je niet alleen voor staan. Voordat een vraagstuk bij de ethische commissie belandt is er vaak al veel aan vooraf gegaan. Bijvoorbeeld in een team besproken, met de clustermanager en de gedragsdeskundigen. Het is goed dat zowel medewerkers als cliënten weten dat we er zijn. Zo kunnen we door ervaring medewerkers ook goed toerusten en bagage meegeven. Uiteraard worden de concrete voorbeelden alleen teruggekoppeld aan de medewerker die de vraag heeft voorgelegd. Maar we kunnen daarnaast wel veel voorkomende vraagstukken analyseren en soms ook toetsen of wonze visie van de organisatie nog goed is toegerust in de huidige tijd. En gelukkig hoeven we daar niet aan te twijfelen.” Ethische vragen voorleggen Wil je een vraagstuk delen met de ethische commissie dan kun je de situatie aan de commissie voorleggen. De casuïstiek wordt dan door de commissie bekeken en bij vragen word je uitgenodigd om de situatie toe te lichten. Volgens een bepaalde methode bekijkt de commissie dan naar het vraagstuk en brengen we alle verschillende gezichtspunten in beeld. De waarden, het gevoel en het verstand dat bij alle perspectieven speelt komen op tafel. Uiteindelijk komt de commissie tot een conclusie en die koppelen ze terug. De huidige tijd en actualiteit wordt steeds complexer, maar de visie die Syndion kent past goed in deze tijdsgeest. Voor medewerkers van Syndion is het heel gewoon dat we de cliënt centraal stellen en dat biedt houvast. Daar waar de vraagstukken een grens raken, staat de ethische commissie klaar. “Het is de kunst om alles vanuit alle kanten te bekijken.” 13126 Syndion Synchroon F.indd 17 18-04-13 11:21
  • 18. 18 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Ik wilde dit stukje starten met: ‘een nieuw jaar, nieuwe kansen’. Maar we zijn opgeschrikt door allerlei bezuinigingsmaatregelen die van bovenaf komen. Ook voor Syndion. Dan is de vraag: ‘Zijn er nog wel nieuwe kansen?’ Je zou bijna denken van niet. En toch...... Vanuit de Centrale Cliëntenraad zien wij hoe de leiding van Syndion zoekt naar wegen om de visie van Syndion overeind te houden en uit te komen met de financiële middelen die er (nog) zijn. Dat betekent bijvoorbeeld dat we als CCR meedenken over de vraag hoe er ondanks grote bezuinigingen op het vervoer naar dagbesteding tóch goede dagbesteding geboden kan worden. Natuurlijk zouden we het liefst willen dat - door een brief op poten naar Den Haag te sturen - bepaalde beslissingen teruggedraaid zouden worden. Maar zo simpel ligt het nu eenmaal niet. Dus zoekt Syndion naar de minst slechte oplossing, en de CCR geeft daarop haar visie vanuit de cliënt. Eén van de verantwoordelijkheden van de Centrale Cliëntenraad is het aandragen van een kandidaat voor de Raad van Toezicht. Vorig jaar is op onze voordracht de heer Ruben Goedhart benoemd tot lid van de Raad van Toezicht. De laatste CCR-vergadering was hij onze gast. Zo houdt de CCR een directe lijn naar de Raad van Toezicht. De voorbereidingen voor de verkiezingen voor de nieuwe Centrale Cliëntenraad zijn in volle gang. Helmine Hello, tot voor kort coach van verschillende cliëntenraden binnen Syndion, is als functionaris medezeggenschap aangesteld. We zijn daar blij mee. Iemand met veel Syndion-ervaring, die de organisatie kent en die al lang betrokken is bij veel cliëntenraden, organiseert zo een goede start van een nieuwe CCR. We willen graag meer cliënten en niet alleen cliëntvertegenwoordigers in de CCR. Juist nu er soms pijnlijke, vergaande beslissingen genomen moeten worden, is meebeslissen heel belangrijk. Als cliënt doe je dat allereerst samen met je begeleider, in je eigen ondersteuningsplan. Daarna komt het locatieoverleg, op de eigen werkplek of woonlocatie. Dan zijn er zaken die in groter (cluster)verband met elkaar besproken en geregeld moeten worden. Ook daar kun je inspraak hebben. Er wordt hard gewerkt om in alle clusters echt een clusterraad te laten functioneren. En dan, tot slot, als het om de grotere beleidszaken van Syndion gaat, is er de Centrale Cliëntenraad die zo’n zes keer per jaar vergadert met de leiding van Syndion. We hopen op goede inbreng van cliënten op alle niveaus, ook in de CCR. De Open Dag van Zorg en Welzijn Op de derde zaterdag in maart laten in heel Nederland zorginstellingen het publiek zien wat zij te bieden hebben. Deze dag staat bekend als de ‘Open Dag van Zorg en Welzijn’ en ook Syndion doet ieder jaar mee. Vier locaties van Syndion openen hun deuren, om belangstellenden een kijkje te laten nemen. In het Dagactiviteitencentrum in Vianen staat clustermanager Adrie Beumken de gasten op te wachten. “We hebben flyers uitgedeeld en het speciaal onderwijs op de hoogte gebracht dat we vandaag open zijn, dus laat ze maar komen!” Jammer genoeg kunnen de cliënten zelf niet aanwezig zijn, vertelt Adrie. “Dat is veel te onrustig, de meeste cliënten hechten erg aan structuur en voorspelbaarheid.” In Gorinchem is Syndions lunchrestaurant Metropole open. “Op zich niks bijzonders”, vertelt Corry van Vianen van Syndion, “want het restaurant is altijd open op zaterdag, maar we doen wel wat extra dingen op deze open dag.” Bij de ingang laat een draaiorgeltje vrolijke deuntjes horen. Binnen loopt een accordeonist rond. Er heerst een gezellig sfeer en de gasten laten zich het gratis petit-fourtje bij de koffie goed smaken. In Alblasserdam is het Maasplein open. Syndion heeft in dit multifunctionele gebouw een kinderdagcentrum voor kinderen met een handicap. Ouders kunnen in de groepsruimte rondkijken, maar er is natuurlijk vooral gedacht aan een leuke activiteit voor de kinderen die meekomen. Ze kunnen bijvoorbeeld een ritje op een pony maken, iets wat voor veel kinderen een hele belevenis is. De laatste locatie die zich inspant om de Open Dag tot een succes te maken, is een woonlocatie in Dordrecht. Aan de Minnaertsweg wonen 19 volwassenen met een verstandelijke handicap. Zij hebben de ruimte mooi aangekleed als ‘Syndion-markt’; er zijn allerlei spulletjes te koop die bij dagbestedingslocaties van Syndion gemaakt zijn. Jolanda de Korte van Syndion: “Ik hoorde veel enthousiasme. Mensen zeiden dat ze het een leuke ervaring vonden.” Al met al een succesvolle Open Dag! Volgend jaar weer. Ogen en Oren Door Rina van den Heuvel, lid van de Centrale Cliëntenraad 13126 Syndion Synchroon F.indd 18 18-04-13 11:21
  • 19. 19 Detta komt uit Curaçao, maar ze woont al sinds 1999 in Nederland. Nadat Detta bij het Da Vinci de opleiding tot Zorghulp had gevolgd, werkte ze als vrijwilligster bij diverse bedrijven. Helaas werd op een dag haar contract niet verlengd. ‘Wat nu?’ dacht ze. Maar Detta is niet iemand die bij de pakken neer gaat zitten. Ze ging dus op zoek. Zo kwam ze terecht bij de Meteoriet, een van Syndions woonlocaties voor mensen met een lichamelijke handicap in Dordrecht. Ze vroeg of er daar een leuke vrijwilligersbaan voor haar was.”Ik was op zoek naar licht werk en een tempo dat bij mij past”. Detta kreeg het advies om bij een andere woonlocatie van Syndion aan te kloppen, de Cannenburg. Daar zouden mensen nodig zijn. Gezellig Syndion kent allerlei woonvormen voor verschillende leeftijden. Zo bevinden zich in de wijk Sterrenburg te Dordrecht een aantal locaties waar volwassenen wonen met een lichamelijke beperking en/of met niet aangeboren hersenletsel. De Cannenburg is er daar één van. De bewoners worden begeleid door professionele medewerkers, maar ze wonen zelfstandig. Een aantal van hen vindt het fijn als er voor hen gekookt wordt en bijna iedereen vindt het gezellig om met meerdere mensen tegelijk te eten. “Alleen aan tafel zitten en alleen eten is meestal niet het toppunt van gezelligheid!” Inmiddels werkt Detta al weer anderhalf jaar met groot plezier op de Cannenburg. Behalve gezelligheid tovert Detta op woensdag en donderdag heerlijke maaltijden tevoorschijn. “Koken is mijn passie, en sommige cliënten zijn gek op Caribische maaltijden. Bovendien is het heel belangrijk dat er goed naar hen geluisterd wordt als ze vragen hebben of als ze gewoon willen babbelen. Ook geduld en vriendelijkheid zijn echte voorwaarden om deze job te kunnen uitvoeren”. Coby en Irene, de begeleiders op de locatie Cannenburg, geven aan dat Detta een optimistisch, vrolijk en oprecht mens is. “Vrijwilligers als Detta creëren een win-win situatie, voor de bewoners, voor de begeleiders en voor de vrijwilliger zelf! Door verschillende activiteiten aan te bieden, krijgen bewoners de kans hun netwerk te vergroten. Dat draagt bij aan kwaliteit van leven. En voor Detta zelf geldt dat zij veel voldoening heeft van haar werk.” Detta beaamt dit: “Ik vind de sfeer op de Cannenburg gemoedelijk, dit is echt een plek waar ik mezelf kan zijn. Hier word ik geaccepteerd”. Koken is mijn passie Syn-Geving Gezelligheid en ontmoeting is voor veel cliënten van Syndion belangrijk. Eén van de mogelijkheden hiervoor is Syn-Geving, een project van Syndion in het kader van de Wmo. Wijkbewoners die graag iets betekenen voor hun medemens zijn van harte welkom en ook cliënten van Syndion kunnen er terecht. Gewoon samen zijn, een gesprek voeren of een maaltijd koken. Het voorkomt vereenzaming, het bevordert de participatie en onderlinge betrokkenheid. Meer informatie over Syn-Geving is te vinden op de Wmo-website van Syndion: www.wmo-syndion.nl. Vrijwilligster Detta ‘tovert’ bij de Cannenburg Vrijwilligers zijn goud waard! Dat geldt voor heel veel organisaties, of het nou om sportclubs gaat of een organisatie als Syndion. Gelukkig zijn er mensen als Detta, zij is als enthousiaste vrijwilligster aan de slag op De Cannenburg. Tekst: Ina Florusse, foto’s John van der Laan 13126 Syndion Synchroon F.indd 19 18-04-13 11:21
  • 20. 20 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e JAARgAng nUMMER 1 Corrie is geboren en getogen in Sleeuwijk, als een van de vijf kinderen van “strenge, maar rechtvaardige ouders van Gereformeerde huize.” “We hadden een kwekerij, eerst komkommers en later rozen. Er werd hard gewerkt en de kinderen moesten vaak meewerken. Dat was niet altijd leuk, maar het hoorde er bij. Je klaagde niet.” “Uit mijn jeugd is eigenlijk niks bijzonders te melden”, zegt ze, “we waren een hecht gezin zonder poespas.” Maar even later vertelt ze: “Ik heb pas nog traumatherapie gehad omdat ik twee keer ben aangerand. Eerst door klasgenoten en later door een man in het uitgaansleven. Maar ik heb niet meegewerkt, daardoor is er gelukkig niks gebeurd.” En: “Ik heb wel een psychische achtergrond. Dat bleek toen ik twintig was. De jongen met wie ik toen verkering had zei dat ik naar de dokter moest gaan, omdat ik last had van bedplassen. De psychologe constateerde dat het iets psychisch was.” CorrievolgtdebasisschoolendeVGLOinWerkendam en de LAVO/LEAO, richting administratief werk. Zij wordt aangenomen bij Willemstein, “op Sinterklaasavond”, op de factureringsafdeling. Hier werkt zij negen jaar, totdat zij trouwt met Mari en intrekt in diens ouderlijke woning in Hoogblokland. “Zo ging dat vroeger”, zegt zij lachend, “als je trouwde, stopte je met werken, als vrouw dan.” Ze giechelt er bij. Ze lacht veel en praat schijnbaar gemakkelijk, al zegt ze regelmatig dat ze niet zo’n prater is. “Ik ben een binnenvetter, ik praat niet veel, ook niet met Mari. Soms zeg ik een hele dag bijna niks.” Adoptie “Na een tijdje bleek dat Mari en ik geen kinderen konden krijgen. Er zijn allerlei onderzoeken geweest. We hebben ons toen aangemeld bij verschillende adoptiebureaus. Dat duurde wel een paar jaar. Er kwamen allerlei onderzoeken en gesprekken en wij werden steeds ouder. De tijd begon een beetje te dringen, want Mari was al 35!” In juli 1985 komt het bericht van de stichting Kind en Toekomst: ze kunnen een kind ophalen in Sri Lanka. Zij herinnert zich dit nog heel goed en vertelt: “We gingen met zes echtparen en waren twee weken in Sri Lanka. We werden als het ware een familie en we zijn elkaar altijd eenmaal per jaar blijven zien, eerst met de kinderen, maar nu ook zonder. We kwamen met een bus langs het kindertehuis. De echtparen moesten een voor een naar buiten. Daar kregen we bij het hek een kind in handen gestopt. Dat was wel even wennen.” Ze giechelt. “Daarna moesten we naar de rechtbank, daar waren ook alle moeders. We moesten het kind aan de moeder geven en die gaf het dan weer terug. De moeder van Kumaran was 21 jaar en ongetrouwd. Dat is daar een schande, dan moet je je kind afstaan. Na de rechtszitting gingen de moeders met ons mee in de bus en zij werden onderweg afgezet. Ik heb haar nog even aangeraakt.” Spanningen Terug in Hoogblokland beginnen de problemen. “Niet met Kumaran, hoor, dat was een braaf kind, maar met de anderen in huis.” In het huis woonden ook een 19 jaar oudere broer van Mari en diens vrouw en ook oma, de moeder van Mari. “Ze bemoeiden zich overal mee. Ze vonden geloof ik, dat ik het niet goed deed. En ik kon mijn leven niet meer naar mijn eigen hand zetten.” Na een jaar raakt Mari overspannen en Corrie depressief. “Ik dacht vaak aan zelfmoord en heb ook wel pogingen gedaan: snijden in mijn polsen en glycerine en spiritus drinken. Ik kreeg antidepressiva en ben de jaren doorgesukkeld.” Er komt een verwijzing naar de psychiatrie, waar Corrie vijftien jaar lang onder behandeling is. “De depressies kwamen regelmatig terug.” Anders dan anderen “Mijn zus zei altijd al: ‘Corrie is anders dan anderen’. Dat wist ik natuurlijk wel, maar bij de gesprekken over de adoptie heb ik er nooit zo aan gedacht. Ik praat niet Dit keer in de rubriek ‘Cliënt aan het woord’ twee artikelen: een interview met moeder Corrie en haar zoon Kumaran Op het dressoir in de mooie, lichte flat in Arkel, staan cadeautjes uitgestald. Corrie de Koning is net jarig geweest, 58 is ze geworden. Haar man Mari komt me even begroeten. “Normaal is hij nooit thuis overdag”, zegt Corrie. “Hij rijdt door het hele land, op een betonwagen.” Maar vandaag niet, Mari is ziek en duikt zijn bed weer in. Cliënt aan het woord, deel 1 Door Jos Huibers “De herinnering blijft” 13126 Syndion Synchroon F.indd 20 18-04-13 11:21
  • 21. 21 zo gemakkelijk.” Met Kumaran gaat het lange tijd best goed. “Hij trok naar oma. Toen oma ziek werd en in het ziekenhuis terechtkwam, ging Kumaran dagelijks langs. Op zijn fiets. Hij kreeg veel complimentjes van de verpleegsters.” Maar oma overlijdt en Kumaran glijdt af. “We hebben het nooit zien aankomen, hij heeft het zo goed verborgen gehouden. Hij was altijd een beetje schuw, we woonden ook zo afgelegen, maar nu kreeg hij verkeerde vrienden. Hij ging drinken en drugs gebruiken. Twee keer belandde hij met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis. Hij was veel weg en kwam pas midden in de nacht thuis. Dan zagen wij niet dat hij dronken was. Er kwamen veel problemen en heftige ruzies. Tussen Kumaran en zijn vader was het water en vuur. Ik hield me een beetje afzijdig, had het moeilijk en ik werd bang voor Kumaran. Dan kroop ik onder de tafel, terwijl hij erop zat. Hij kon echt zo vreselijk boos worden.” Het loopt steeds meer uit de hand. “Hij ging stelen, dingen kapot maken, een keer was hij zo boos, dat hij dwars door een glazen deur heeft geslagen. Hij heeft mij een keer gestompt”, zegt Corrie, “en hij heeft een keer zijn vader tegen de grond geslagen. Toen hebben we 112 gebeld en is hij een tijdje uit huis geweest.” Via de huisarts en MEE kwam Corrie bij Syndion terecht. “Toen werd Petrie mijn begeleidster. Daar zijn we echt heel blij mee. Ik heb nu vier uur begeleiding per week, om structuur te houden in mijn huishouding en in mijn hoofd. En ik heb drie dagen dagbesteding bij Syndion, in de Boerenstraat en sinds een jaar ook op het Tolhuis in Gorinchem. Daar schilder ik. De begeleiding van Yulius heb ik afgekapt. Bij Syndion heb ik aansluiting, ik kan mezelf zijn. Ik tref daar mensen die net zulke problemen hebben als ik. Dat vind ik wel troostrijk. Ik zou niet meer zonder ze kunnen. Ik was toch altijd wel erg eenzaam. Vrienden heb ik nooit gehad, familie zie ik alleen op verjaardagen en Mari is veel weg. Hij is druk met zijn werk als diaken in de kerk en als voorzitter van de Vereniging van Eigenaren hier. En hij zit veel achter de computer. Alleen in de vakantie, dan gaan we drie of vier weken varen.” “Met Kumaran gaat het beter sinds hij op zichzelf woont. Hij komt twee keer per week langs. Hij komt er wel, denk ik. Met hulp kan hij misschien wel weer werk vinden. Hij drinkt bijna niks meer.” En Corries eigen toekomst? “Ach, het komt zoals het komt. Ik leef van dag tot dag. Ik weet niet hoe het morgen met me is. En ik heb geleerd: ik ben niet de enige met een probleem. Alles bij elkaar is het leven nu best de moeite waard. Ik ben blij dat het zo gaat, maar de herinnering blijft.” “Hij ging stelen, dingen kapot maken, een keer was hij zo boos, dat hij dwars door een glazen deur heeft geslagen.” 13126 Syndion Synchroon F.indd 21 18-04-13 11:21
  • 22. 22 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Hij wil vooral praten over hoe goed het nu gaat. “Er is wel het een en ander gebeurd in mijn leven, maar dat is niet de moeite waard om over te praten. Wat er was is een vergeten zaak. Het gaat nu goed allemaal. Zeker weten.” De woning ziet er netjes uit, muren en plafonds zijn smetteloos wit, meubels en decoraties zijn praktisch en met verstand van zaken gekozen. “Daar heeft Petrie bij geholpen”, zegt hij. Petrie is zijn vaste begeleidster. “Ik ken haar al zeker vijf jaar, zij werd vijf jaar geleden de begeleidster van mijn moeder Corrie. Petrie weet precies hoe ik in elkaar zit.” Foto “Ik heb één foto van mijn biologische moeder. Die hebben mijn adoptieouders gemaakt toen ze mij kwamen ophalen in Sri Lanka. Ik was toen drie maanden oud. Verder weet ik daar natuurlijk niks meer van.” Kumuran groeit met zijn adoptieouders op in Hoogblokland, in een vrijstaand huis aan de Bazeldijk, waar ook de moeder en een oudere broer van vader met zijn vrouw wonen. “Ik heb een aardige jeugd gehad”, zegt hij, “ik heb brommer en auto gereden.” Hij was en bleef het enige kind in huis. “Ik had een beetje moeite met de omgang met andere mensen, ik had weinig contacten. Ik werd altijd een beetje zenuwachtig als er veel mensen waren.” Bier Op de dorpsschool in Hoogblokland kan hij moeilijk meekomen en hij gaat na een jaar kleuterschool naar de LOM-school in Gorinchem. “Met het busje.” Daar blijft hij tot hij 16 jaar is en gaat werken. “School stelde niet zo veel voor, ik heb er nooit zo veel gedaan. Echt leuk vond ik het niet. Ik had moeite met leren en weinig interesses. Ik voelde me opgesloten op school, ik heb vrijheid nodig.” Vanaf zijn zestiende begint hij regelmatig te spijbelen. “Toen ik een brommer had, “Van lieverlee ging het mis” Cliënt aan het woord, deel 2 Door Jos Huibers Kumaran woont nu ongeveer een jaar in deze fl at. Hij is er blij mee. “Sinds ik hier woon gaat het allemaal veel beter met me.” 13126 Syndion Synchroon F.indd 22 18-04-13 11:21
  • 23. 23 werd alles anders. Ik werd een ander mens. Ik had de vrijheid, kon overal naartoe en ik kreeg vrienden.” Maar met de vrijheid kwamen er ook problemen. “Ik was veel minder thuis, ging spijbelen, met vrienden naar de kroeg en ik ging bier drinken, van lieverlee steeds meer.” Er kwamen ruzies thuis, vooral met vader, “vanwege het drinken en de smoesjes en omdat mijn vader vond dat ik verkeerde vrienden had.” In overleg tussen vader en de school wordt er een stage geregeld bij een hekwerkbedrijf in Arkel. En er komt een leerplichtontheffing. “Eerst kreeg ik 25 gulden per maand, maar na een jaar werd ik vast aangenomen.” Hij bleef er vijf jaar werken. “Maar het werd pas echt serieus toen ik mijn rijbewijs had gehaald.” Na de zevende keer haalt hij zijn theorie-examen. Vervolgens rijdt hij in één keer af! “Daardoor werd ik gelijkwaardiger, daarvoor werd ik toch meer als een soort puber gezien.” Kraanmachinist Na vijf jaar neemt hij ontslag na onenigheid over geld. Van de geplande opleiding komt daardoor niks meer. Hij zit maar even zonder werk, maar wordt snel aangenomen als kraanmachinist bij een bedrijf in Capelle aan de IJssel. “Geulen graven voor leidingen en dat soort werk. Het kraantje mocht ik mee naar huis nemen, omdat ik vaak vanuit huis rechtstreeks op karwei moest. Zodoende had ik altijd vervoer.” Het drankgebruik neemt toe, evenals het gebruik van cannabis. “We gingen veel uit, met een stel vrienden in de auto drinken en blowen. We hadden een rustig plekje in het stiltegebied bij de putten van Goudriaan. Daar gingen we dan heen met drie of vier auto’s.” “Van lieverlee ging het mis. Ik dronk dagelijks en eigenlijk steeds meer. En je gaat steeds minder eten en steeds meer drinken en blowen. En af en toe een beetje speed.” Door de molen “Wat er toen allemaal gebeurd is, daar schaam ik me best wel voor. We zijn allemaal door de molen gegaan. Er gebeurden veel rare dingen in de vriendenkring. Daar praat ik eigenlijk liever niet over. Criminaliteit, ja en vandalisme. En je had altijd geld nodig, dus ik ging ook stelen, thuis. En schulden maken bij mijn vrienden. Veel schulden. Dat liep in de duizenden euro’s. En steeds meer ruzie thuis. Ik heb zelfs een keer met mijn vader gevochten.” “Hierdoor kreeg ik problemen. Ik hoorde stemmen in mijn hoofd. Ik werd door de dokter naar de psychiater gestuurd bij de Grote Rivieren, dat heet nu Yulius, ik weet ook niet waarom. Ik had psychoses en schizofrenie. Ik kreeg medicijnen voorgeschreven, waardoor ik niet meer op de kraan kon rijden. Zodoende kreeg ik ontslag en kwam ik thuis te zitten. Dat was niet goed.” “Toen heeft Petrie bemiddeld om een eigen huis te vinden. Ik heb me ingeschreven bij de woningbouwvereniging en het duurde niet eens zo lang. Ik kon kiezen uit verschillende woningen. Ik heb eerst nog gekeken in de Torenflat in Gorinchem, maar daar waren de huizen heel klein. Hier was ik direct enthousiast over. We hebben wel veel moeten opknappen, maar het is mooi geworden. Ook is er een indicatie aangevraagd en alles is geregeld. En mijn schulden zijn afbetaald. Ik had wel als voorwaarde dat Petrie mijn begeleidster zou worden. Dat is gelukt. Ik krijg nu twee ochtenden per week begeleiding. Om alles op orde te houden. Mijn huis en mijn huishouden, maar ook mijn hoofd. Zonder begeleiding zou het weer een rommeltje worden. Een keer per drie weken heb ik contact met de psychiater, soms op Yulius, soms bij mij thuis. Hij zegt dat ik niet meer moet drinken en blowen. Drinken doe ik bijna niet meer en blowen alleen af en toe, op stress-momenten. Ik heb ook twee dagen per week dagbesteding bij de Saak in Gorinchem. Dat is goed. Ik heb ook medicatie gehad om niet meer te drinken. Als ik het toch deed dan ging alles gorgelen en bruisen. Nu heb ik dat niet meer nodig. Het gaat goed. Ik blijf veel binnen. Ik voel me hier goed. Ik heb een laptop en ik speel vaak een spelletje. Ik ben niet meer zo nieuwsgierig naar buiten, dat is een beetje over gegaan. En twee keer per week ga ik naar moeder, die nu in Arkel woont. Op de brommer en soms op de fiets, een racefiets.” Toekomst “De toekomst zie ik met vertrouwen tegemoet hoor. Ik wil een rustig leven, zonder poespas. Gewoon normaal, zoals het hoort. En van lieverlee misschien weer gewoon werk en misschien ooit een vrouw, dat weet ik niet.” “Ik weet dat ik niet zonder begeleiding zou kunnen. Dan gaat het vast weer mis in mijn huis, maar ook in mijn hoofd. Ik heb heel veel steun aan Petrie: bij mijn bankzaken, bij het koken, nou ja, bij alles eigenlijk.” “Hij weet het, he”, zegt Petrie, die zich bij het vertrek even bij ons voegt. Zij heeft opgeruimd en eten klaar gemaakt voor tussen de middag. “Ja, hij weet het”, zeg ik. En Kumaran sluit af: “Ik wil dat het nooit meer zo rot wordt als het geweest is.” “We gingen veel uit, met een stel vrienden in de auto drinken en blowen.” 13126 Syndion Synchroon F.indd 23 18-04-13 11:21
  • 24. 24 SYNCHROON • VOORJAAR 2013 • 4e jaargang NUMMER 1 Heeft u op onze website de knop naar de Wmo-site al ontdekt? U kunt de Wmo-website van Syndion ook rechtstreeks vinden: www.wmo-syndion.nl Kunstkaarten te koop bij Outsider Art Syndion. De kaarten kosten €1,50 per stuk. Locatie Tolhuis • Molenstraat 109 in Gorinchem • 0183 633067 • outsiderart@syndion.nl 13126 Syndion Synchroon F.indd 24 18-04-13 11:22