Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Ειδικευομένων Ιατρών Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού Αθήνα, 3 Φεβρουαρίου 2016

1. ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ
Σπινθηρογράφημα Πνευμόνων
Γιώργος Αγγελίδης
Ειδ/μενος Ιατρός
Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής ΝΙΜΤΣ

2. ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ
Κλινική & Εργαστηριακή Διερεύνηση
Κλινικές εκδηλώσεις, αέρια αίματος, D-dimer test
=> κλινική υποψία
Ιστορικό ασθενούς:
=> στοιχεία βάσει της παθοφυσιολογίας της νόσου
Ακτινογραφία θώρακος
=> μη παθογνωμονικά ευρήματα
Ηλεκτροκαρδιογράφημα
=> καρδιακές διαταραχές
MDCT αγγειογραφία
=> μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση ΠΕ
Σπινθηρογράφημα πνευμόνων
=> μη επεμβατική μέθοδος χαμηλού κόστους
Πνευμονική αγγειογραφία
=> επεμβατική μέθοδος, μόνο σε ειδικές περιπτώσεις

3. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Ραδιοφάρμακα
Μελέτη αιμάτωσης πνευμόνων
• Κατανομή πνευμονικής αιματικής ροής
• 99mTc-MAA
Μελέτη αερισμού (aerosols)
• Βρογχοπνευμονική κατανομή εισπνεόμενου ρ/φ
υπό μορφή aerosol
• 99mTc-DTPA, 99mTc Technegas
Μελέτη αερισμού (gases)
• Πνευμονική κατανομή αερίου ραδιοϊσοτόπου
κατά τη διάρκεια της αναπνοής
• 133Xe, 81mKr

4. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Βασικές Αρχές για τη διάγνωση ΠΕ
• Βρογχοπνευμονικά τμήματα
- Κωνικό σχήμα
- Κορυφή προς την πνευμονική πύλη
- Βάση προς την περιφέρεια

5. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Βασικές Αρχές για τη διάγνωση ΠΕ
Πολλαπλές πνευμονικές εμβολές
• Α/α θώρακος χωρίς ευρήματα

6. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Βασικές Αρχές για τη διάγνωση ΠΕ
Ventilation / Perfusion Mismatch
• Αερισμός (+) / Αιμάτωση (-) σε ένα βρογχοπνευμονικό τμήμα
• ΠΕ, άλλες παθολογικές καταστάσεις (π.χ. συγγενείς ανωμαλίες πνευμονικών
αγγείων, καρκίνος πνεύμονα, ΤΒ, αγγειϊτιδα)
Ventilation / Perfusion Match
• Αερισμός (-) / Αιμάτωση (-)
• Νοσήματα αεραγωγών ή πνευμονικού παρεγχύματος
Reversed Ventilation / Perfusion Mismatch
• Αερισμός (- -) / Αιμάτωση (-)

7. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Βασικές Αρχές για τη διάγνωση ΠΕ
Ventilation / Perfusion Mismatch

8. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Βασικές Αρχές για τη διάγνωση ΠΕ
Ventilation / Perfusion Match

9. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Κλινικές Ενδείξεις
1. Πνευμονική εμβολή
2. Καρκίνος πνεύμονα
3. Χρόνιες πνευμονοπάθειες
4. Πνευμονική υπέρταση
5. Πνευμονικά μοσχεύματα
6. Συγγενείς καρδιακές ή πνευμονικές διαταραχές
• Μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση ΠΕ στο παρελθόν
Μειονεκτήματα / Κύριοι περιορισμοί
• Μη διαγνωστικές μελέτες
• Κατηγοριοποίηση βάσει της πιθανότητας ΠΕ
• ΠΕ: ναι ή όχι

10. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
PIOPED Criteria
High Likelihood Ratio
• >2 large mismatched (V:Q) segmental defects, or equivalent
- Large defect: >75% of segment, 1 segmental equivalent
- Moderate defect: 25 – 75% of segment, 0.5 segmental equivalent
- Small defect: <25%, not counted
Borderline High Likelihood Ratio
• 2 large mismatched (V:Q) segmental defects, or equivalent
Intermediate Likelihood Ratio
• 2 moderate or 1 large mismatched (V:Q) defects
• Difficult to categorize as high or low
Boderline Low Likelihood Ratio
• 1 matched (V:Q) defect, CXR negative
Low Likelihood Ratio
• Non-segmental perfusion defects
• Q defect substantially < CXR defect
• Matched (V:Q) defects, CXR negative
• Any number of small Q defects
Normal
• No Q defects

11. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Modified PIOPED II Criteria
High Likelihood Ratio
• ≥2 large mismatched (V:Q) segmental defects, or equivalent
- Large defect: >75% of segment, 1 segmental equivalent
- Moderate defect: 25 – 75% of segment, 0.5 segmental equivalent
- Small defect: <25%, not counted
Non-diagnostic
• All other findings
Very Low Likelihood Ratio
• Non-segmental Q defect < CXR lesion
• 1-3 small segmental defects
• Solitary matched (V:Q:CXR) defect (≤1 segmant) in mid or upper lung
• Stripe sign
• Solitary large pleural effusion (at least 1/3 of pleural cavity, no other perfusion
defect in either lung)
• ≥2 matched (V:Q) defects, regionally normal CXR
Normal
• No Q defects

12. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Perfusion-only Modified PIOPED II Criteria
PE present
• ≥2 large mismatched (Q:CXR) segmental defects, or equivalent
- Large defect: >75% of segment, 1 segmental equivalent
- Moderate defect: 25 – 75% of segment, 0.5 segmental equivalent
- Small defect: <25%, not counted
Non-diagnostic
• All other findings
PE absent (very low probability)
• Non-segmental Q defect < CXR lesion
• 1-3 small segmental defects
• Solitary matched (Q:CXR) defect (≤1 segmant) in mid or upper lung
• Stripe sign
• Solitary large pleural effusion (at least 1/3 of pleural cavity, no other perfusion
defect in either lung)

13. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Perfusion-only PISAPED Criteria
PE present
• ≥1 wedge-shaped Q defects
Non-diagnostic
• Cannot classify as PE present or PE absent
PE absent
• Non-wedge-shaped Q defect
• Contour defect caused by enlarged heart, mediastinum, or diaphragm
• Near-normal Q
• Normal Q

14. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
EANM Guidelines για τη διάγνωση ΠΕ (2009)
• PE is reported if there is V/Q mismatch of at least one segment or two
subsegments that conforms to the pulmonary vascular anatomy
• No PE is reported if there is (are):
1. Normal perfusion pattern conforming to the anatomic boundaries of the lungs
2. Matched or reversed mismatch V/Q defects of any size, shape or number in
the absence of mismatch
3. Mismatch that does not have a lobar, segmental or subsegmental pattern
• Non-diagnostic for PE is reported if there are multiple V/Q abnormalities not
typical of specific diseases
• Συνεκτίμηση κλινικής πιθανότητας
- Wells score, Simplified Pisamodel
• Τομογραφική (SPECT) μελέτη

15. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Μελέτη Αερισμού ή Α/α Θώρακος
Μελέτη αιμάτωσης (PISAPED criteria) + Α/α θώρακος
• Specificity 96.6%
• Sensitivity 80.4%
• Non-diagnostic scans 0%
Sostman HD et al. Sensitivity and specificity of perfusion scintigraphy combined with chest
radiography for acute pulmonary embolism in PIOPED II. J Nucl Med 2008;49(11):1741-8
Απαιτήσεις για την εκτέλεση μελέτης αερισμού
• Υποδομές εργαστηρίου
• Εφαρμογή κανονισμών για τον ασφαλή χειρισμό αερίων ρ/φ
EANM Guidelines (2009)
• Ασθενείς με πιθανή μαζική ΠΕ
• Κύηση

16. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Follow-up

17. ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ
Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής ΝΙΜΤΣ
Η πνευμονική εμβολή είναι μία σημαντική παθολογική κατάσταση, η οποία
χωρίς κατάλληλη αντιμετώπιση μπορεί να προκαλέσει ακόμα και τον θάνατο του
ασθενούς
Η επιτυχής διαγνωστική διερεύνηση συμβάλλει στην έγκαιρη έναρξη της
θεραπευτικής αντιμετώπισης, οδηγώντας στην ανάρρωση
Σας Ευχαριστώ Πολύ