1. 3. Esku-hartzeko proposamenak diseinatzea
Justifikazioa
Anaitasuna Ikastola, eskola publikoa da, gizartearen zerbitzura eta bere ingurunean
errotua. Horrez gain, euskalduna da hizkuntza nagusia euskara izanik, pertsona eleanitzak
hezitzekoasmoz.AnaitasunaIkastola,anitzada.Guztionetaguztiontzakoeskoladelarik,aukera
berdinakeskainizetajatorri ezberdinakkontuanhartuz,aniztasunezberdinak(gizarte,kultura,
jatorri, erlijio…) positiboki baloratu eta gure errealitatean murgiltzen saiatzen gara. Gainera,
dibertsitatearen integratzailea da. Ezberdintasun sozial zein pertsonalak konpentsatzen
ahalegintzengara.Gizarteanzeineskolan,partaidetzaetahezkidetzabultzatzeaerronkaizanik.
Indibidualismoak eta lehiakortasunak alde batera utziz elkartasuna eta talde lana sustatu,
gizartean oraindik ematen diren rol ezberdintasunak gainditzeko ikasle kritikoak eta
eraldatzaileak hezteko asmoz.
Ikastetxe honetan, proiektu ugari eramaten dira aurrera urte osoan zehar baina
nabarmen edo indar gehien dutenak honako hauek dira; Eskolako Agenda 21, IkastetxekoIKT
proiektua ( ikastetxeko blog-a eta ikastetxeko web orrialdea), bizikidetza proiektua, Hizkuntza
Normalkuntzarako Plana eta azkenik Hezkidetza plana.
AnaitasunaIkastolandaudenbaliabideekinjarraituz, esanbeharradagoohikoikasgelez
gainzenbaitgelaeredaudelaarloespezifikoajorratzeko.Alanola;Ingelesekoikasgelabi,musika
ela, liburutegia, IKT gela, areto nagusia.Horrez gain, jolas eta kirolerako guneanere badaude.
Esate baterako,kanpokojolastoki handibi daude frontoiarekin.Espaziohauezgain,ikastetxean
baditu inguruan hainbat berdegune jarduera ezberdinak egiteko. Estalitako jolas espazioak.
Psikomotrizitate gela eta gimnasioa.
Ikastetxearen zerbitzuetako gelei dagokienez, honakoak jantoki zerbitzu propio da.
Honetazgain,orientaziopsikopedagogikorakogelakdaude ere,hauda,aholkulariarengelaeta
PT-en gela bi. Baita zuzendaritza, idazkaritza, liburutegia, batzar gela, IGEren gela eta irakasle
gela ere.
Bestalde,nireproiektuaaurreraeramangodudangelari erreferentziaeginez,3urtekoen
gelada.Honetan, egunean,gutxienez,bi saiointentsiboegitendira,etabertanhonakoekintzak
lantzen direlarik: errutinak, testuak, Bularretik mintzora, hizkuntza, matematika... Ondoren,
txokoak egiten dira; etxe-txokoa, lan-txokoa, puzzle-txokoa eta eraikuntza txokoa. Hauek oso
2. ondofuntzionatzendute etahorrezgaingelanpantailadigitaladagoetahorretazbaliatzendira
zenbait ekintza aurrera eramateko ere.
Guraso eta eskolarenartekoharremanaosoonada, beti daude elkarlanerakopresteta
hori dela eta edozein gatazkaren aurrean arazorik gabe konpondu izan da. Gainera, irakasleen
artean ere tratu ona eta laguntasunezko dago, beti ere profesionaltasuna ardatza izanik. Nire
gelako irakaslearekin dudan harremana primerakoa da ere, gauza guztiak egiteko nirekin
arduratzen da eta zer edo zer berria egiterako orduan azalpenak ematen dizkit uneoro.
Behin nire egoera azalduta eta hortaz, burua kokatuta oso garrantzitsua den nire gaia
marko teoriko txiki baten kokatuko dut ere.
Haur Hezkuntzan, eguneroko jolasetan, patioan eta adierazpen- (komunikazioa) eta
ezagupen-ekintzetan oinarritzen da hezkuntza. Hezitzaileek, ekintza horien bitartez, argi ikus
dezakegu neska-mutilak dagozkien ardurak neurri eta modu berean hartzen ikasten ari diren
edo, aitzitik, haien inguruko kurrikulum ezkutuaren bitartez ikasitako estereotipoen arabera
jokatzen duten (Elkar ardurako hezkuntza, 1994).
Haurra jaiotzendenetik,neskaedomutilaizateagatikdagozkiongenerorolakeraikitzen
ditu, berarengatik espero diren balore eta jokaerak barneratuz. Nortasunaren eraikuntza
horretan, genero identitatearen garapena ematen da eta ondorioz, komunikazioa egotea
ezinbestekoa da. Norberaren baitako eta kanpoko munduaren arteko lotura egiten dute
hizkuntzek,hori delaeta,garrantzitsuadahezitzaileekarretaguztiajartzea, haurrek, eguneroko
jolasetan eta ihardueretan adierazten duten gorputz-hizkuntzan.
Haurren garapena, hezitzaileak komunikazioan eta harremanetan ematen dion
kalitateari eta goxotasunari lotuta dago. Beraz, komunikazioa eta trukea sustatuko dituen
harrera-, onarpen- eta errespetu-giro bat ezarri beharko du hezitzaileak, bere lan-tresna
nagusia, hots, bere baliabide didaktiko indartsuena dela jakinik (Haur hezkuntzarako ikastetxe
curriculum proiektuak, 1993).
Aurretik egin dudan hausnarketa kontuan harturik, hezkidetza arloan zenbait gabezia
somatu izan ditut. Hezkidetza gai oso zabala eta sakona da, eta askotan Haur Hezkuntzan oso
gainetik eta ia ukitzen ez den gauza da. Hortaz, nire gradu amaierako lana Hezkidetzara
bideratuko dudala kontuan hartuz, nire praktikaldian gai horretan sakondu eta arreta jartzea
oso egoki eta baliagarria izango dela uste dut.
3. Hezkidetza,beraz,pertsonari buruzkoikuskeraglobalaizangoduen,pertsonengarapen
integrala sustatuko duen eta emakumezkoen eta gizonezkoen arteko hierarkizazio
soziokulturala gaindituko duen hezkuntza-eredua izango litzateke ( Ugarte, 2008 ).
Haurrekin berdintasunean heztea ezinbestekoa da. Horrez gain, gaur egun gure
gizarteak inposatzen dizkigun eta jasaten ditugun jarrera zein desorekei aurre egiteko bidea
zabaldu eta ulertzen lagundu behar diegu gure haurrei. Bide batez, sexuaren eta generoaren
araberakoezberdintasunakapurtuzetaereduheteropatriarkalaaldatuz.Bide horretan,familia
eta ikasleen beharrak asetu behar ditugu eta eskolaratze momentutik, hasieratik, harreman
anitzak,maitasunmoduezberdinak,generoaniztasunaetab kontuanhartuetahortaz,haurrekin
landu behar dugu.
Horrela bada, gizartean ematen diren etengabeko aldaketek eragin zuzena dute
hezkuntza sisteman. Hau dela eta, ikastetxeetan,hezkidetza, prozesu batenbidez barneratzea
ezinbestekoada.Ikasleekaskatasunaetaaukeraizanbeharkodute identitatearenauto-eraketa
garatzekoeta,moduseguruan, praktikanjartzeko. Beraz,hezkuntzaezsexistarenaldekohautua
eginbeharra dute ikastetxe guztiek etacurriculumguztietanzeinarloezcurricularreangenero
ikuspegia txertatu.
Laburbilduz, emakume eta gizonen arteko aukera-,tratu-, eskubide-, betebehar-,
eskaera-, itxaropen-, ardura-,kargu-,baliabide-,denbora- eta espazio-berdintasuna lortzeko
bidea dugu hezkidetza. Eta hortaz, hezkidetzan hezteko familia, eskola, komunikabideak eta
sozializazio-eragile guztiek hezkidetza-pedagogiak garatzea ezinbestekoa da ( Simon,2003).
Programazioa eta metodologia
Hori dela eta, nik proposatzen dudan programazioa Haur Hezkuntzako 3 urteko gelan
aplikatzeko aproposa ikusten dut. Taldeari dagokionez, oso ona da. 21 umek osotzen dute eta
nahiz eta batzuk oso mugituak izan nahiko autonomo zein arduratsuak dira. Hauek
irakasleenganaeuskarazzuzentzendira etahorrezgain,euskarakanpainaklagunduta( argitxo),
eurenartean euskarazhitzegiten dute askotanere.Irakurketa-idazketarahurbilketaprozesua,
beraien izenean oinarrituta lantzen dute eta matematika berriz, eguneroko errutina eta
jolasen bidez. Gainera, irakur zaletasuna bultzatzeko “Bularretik mintzora” proiektua aurrera
eramaten da.
4. Metodologiari dagokionez, norberaren autonomia, heziketa eta gaitasunen garapena
bultzatzen da. Hau eguneroko lanean zein irakasleekiko edo lagunekiko harremanetan ikus
daiteke etasormena,aurkikuntzetarakoirrikaetakritikarakogaitasunadirahizpide.Beraz,ikasle
bakoitza izaki globala denez, pertsonaren garapen emozionalari, sozialari eta kognitiboari
garrantzia ematen zaio. Hortaz, Konstruktibismoan oinarritutako metodologia lantzen da, hau
da, haurrak dituen ezagutzen gainean eraikitzen da jakintza eta haurraren interesengandik
abiatzen da proiektuak diseinatzeko
Beraz,haurrekzenbaithelburu,gaitasun,etaedukieskuratukodituzteHezkidetzaarloko
Unitate didaktiko honen bitartez.
Helburuak:
-Nork bere gorputza eta besteena ezagutzea eta baloratzea.
-Banakotasuna eta norbere alderdi positiboak baloratzea, desberdintasunak ere
errespetatuz.
-Beste umeekin jolasten ikastea, berdin neska zein mutilekin, gorputz- eta afektibitate-
harreman berberak erabiliz.
Gaitasunak:
- Ikasten eta pentsatzen ikasteko konpetentzia.
-Elkarbizitzarako konpetentzia.
- Norbera izaten ikasteko konpetentzia.
-Konpetentzia sozial eta zibikoa.
-Konpetentzia motorra
Edukiak:
1.– Nortasunaren eraikuntzaren eta ingurune fisiko eta sozialaren ezagueraren eremua
1. Multzoa. Nortasuna eraikitzea
-Norberaren gorputza arakatzea eta ezagutzea. Norberak zer ezaugarri eta
bereizgarri dituen jakitea eta gainerako pertsonekiko diferentziak eta antzekotasunak
identifikatzea.
- Norberaren ezaugarriak, ahalmenak eta mugak balioetsi eta, arian-arian,
onartzen
2. Multzoa. Hartu-emanak gizarte-ingurunean
-Gainerako pertsonen nortasuna eta ezaugarriak onartzea, diferentziak
errespetatzea eta diskriminazio-jarrerak baztertzea.
5. -Afektu eta enpatiako harremanak sortzeko jarrera positiboa izatea eta talde-
lanetan laguntzea.
- Eguneroko bizitza antolatzen duten arau kolektiboak eztabaidatzea,
hausnartzea, balioestea eta betetzea.
- Hastapenetakozergizarte taldetakopartaidedenjakiteaetahoriekbereiztea.
Familia-ereduak, senidetasun-harremanak...
- Haurrak parte hartzen duen gizarte taldeetan ezartzen diren harreman
afektiboen garrantzia balioestea.
- Gogoz bereganatzea, arian-arian, elkarbizitzaren oinarrizko arauak. Gatazkak
elkarrizketaren bidez konpontzen hastea.
- Haurrek harremanorekatuakizateaelkarrenartean.Estereotipoetaaurreiritzi
sexista batzuk identifikatzea eta baztertzea
2.– Nortasunaren eraikuntzaren eta komunikazioaren eta adierazpenaren eremua
2.Multzoa: Gorputz-hizkuntza
- Gainerako pertsonen adierazpen, azalpen eta antzezpenekiko interesa eta
begirunea izatea
Bestalde, ebaluazioari dagokionez, hezkuntza-prozesuarenoinarrizko urratsetako bat
da. Ebaluazioakezditulortutakoemaitzaksoilikaztertubehar,prozesuaberaere aztertubehar
du. Ebaluazioaren helburua, ikasleen ahalegina nahiz irakasleen lana etengabe orientatzea
izangoda.Ikasle bakoitzakegindituenaurrerapenak neurtuahaizateko,kontuanhartubeharko
dira, ezinbestean, hasierako ebaluazioa, prozesuaren ebaluazioa eta amaierako ebaluazioa.
Ebaluazioa hezigarria da; irakaskuntzaren kalitatea hobetzeko eta ikasteko tresnatzat
hartu behar da. Ebaluazioak ikaste esanguratsu hori ahalbidetzeko, beharrezkoa da alderdi
guztiakbarne hartzea:helburuak;jarrerazko,prozedurazkozeinkontzeptuzkoedukiak;edukiak;
jarduerak; metodologia; eta baliabide zein materialak. Horretarako, aipatu ditudan alderdi
horietako hainbat irizpide ezarri behar dira, zein mailatik hasi eta nola neurtu behar dugun
jakiteko.
Nire ebaluazio irizpideak beraz, honako hauek izango dira:
- Ikastaldeanizatendirengeneroarekikoportaeraegokiaketadesegokiakbereiztenditu.
-Elkarbizitzarako arau batzuk ezartzea beharrezkoa dela badaki.
- Lankideekiko errespetua eta enpatia du
6. -Elkarbizitza-arauak betetzen ditu
-Besteek egindako ekarpenak aintzat hartu eta baloratzen ditu
-Bere ikaskideekin berdintasunezko harremanak izaten ditu, eta ez du ez besteen
gainetik ez besteen menpean jokatzen.
Guzti hau ebaluatzeko, behaketa erabiliko dut. Eta horrekin batera, irakaslearen
egunerokoa, Ikasle bakoitzaren historiala, bertan unitatearen garapenean zehar bakoitzaren
lanaren balorazioa eta ekarpenak jasoko direlarik baita haurrak egindako lanak.
Ikasleen ebaluazioa egiterako orduan berriz, zer gustatu zeien gutxien eta gehien eta
zergatik galdetuko zaie, baita zer ikasi duten ere.
Jarduerak:
Hau guztia azaldu ondoren, azken Praktikum honek duen helburuari jarraiki, hona
hemennire hezkidetzari buruzkoproiektudidaktikoa.Aipatzekoada,zazpi jardueratazosotuta
dagoela eta guztiak praktikara eramateko aukera izan dudala.
1 “Tratu onen aldeko murala”
-Deskribapena:
JarduerahonetanAzaroak25aaprobetxatuz,mural handibategingoda,haurreketxetik
ekarritako tratu onen aldeko argazki asko bilduz. Horretarako, astearen hasieran etxera gutun
bat bidaliko da tratu onak islatzen dituzten argazkiak gelara ekartzeko. Gero horiek, denon
artean komentatuko ditugu eta batzuk sailkatu kanpoko mural handian jartzeko.
-Denbora: Jarduerahauaste oso batenburutukoda,haurrak argazkiakekartzenjoaten
diren heinean. Bakoitzari 5-10 minutu eskainiz.
-Espazioa: Gelan, korroan komentatuko ditugu argazkiak. Eta murala pasilloan jarriko
dugu.
-Taldea: Talde handian egingo dugu ekintza hau.
-Baliabideak:Jarduerahauegiteko,papertxuri handibatbeharizangoduguetaikasleek
ekarritako argazki ezberdinak.
7. 2-“Derrigorrezmuxurikez” ipuina arbel digitalean
-Deskribapena:
Liburua irakurri edo kontatu aurretik muxuei buruzko elkarrizketa sustatuko du
irakasleak: Muxuakgustatzen zaizkizue? Badago gustatzen ez zaizuen muxurik? Noiz ematen
dizkizuete eta ematen dituzue muxuak, zein egoeretan? Zerrendatu. Muxu guztiak berdinak al
dira?...
Ondoren, arbel digitala erabiliz ipuina kontatuko diegu argazki ezberdinak agertzen
joaten diren heinean geldituz eta denon artean komentatuz.
-Denbora:15 minutu
-Espazioa:Gelan
-Taldea:Talde handian
-Baliabideak:Arbel digitala
3- “Ezpain gorrien iraultza”
-Deskribapena:
Jarduera honetan, gelako haur guztiei ezpanak gorriz margotuko dizkiegu. Erreakzio
ezberdinak ikusiko dira eta hori aprobetxatuz, “nesken gauzei” eta “mutilen gauzei” buruz hitz
egingo dugu haiekin. Gero ezpain gorri horiek aprobetxatuz, paper zuri bat banatuko dugu
bertanezpainakirudikatzekomuxubatemanez,etaaskomaite dutenpertsonabati oparitzeko
esan.
-Denbora:30 minutu
-Espazioa:Gelan,korroanetatxokoetan
-Taldea:Talde handian
-Baliabideak:Ezpanakmargotzekoa,Paperzuriaetamargoak
4-“ Tximeleta belarriak“ liburua
-Deskribapena:
“Tximeleta belarriak” baliabide oso interesgarritzat hartzen dut Haur Hezkuntzako
geletara eramateko. Honi esker, haurren konplexuei errepara ahal diegu eta bakoitza den
bezalakoaren ideia sustatu. Liburua irakurtzerakoan, haurrekin pertsonaiaren sentimenduak
zein ziurtasunaren inguruan hitz egingo dugu.
8. -Denbora: 15 minutu
-Espazioa:Gelan,korroan
-Taldea:Talde handian
-Baliabideak:Tximeletabelarriakliburua
5- “Besarkaden jolasa”
-Deskribapena:
Jolashonenbidez,besarkadakoparitukodiraetagelakideguztiekinjolastukodira.Beraz,
gelatikuztaiakjarrikodira eta musikajarrikodugu haiekdantzatzeko.Momentubaten,musika
gelditukoduguetaume guztiekuztaiabarruansartubeharkodira,barruandagoenabesarkatuz.
Apurka apurka uztaiak kentzen joango gara uztai bakarra geldituz eta denak besarkaturik
amaituz.
-Denbora:30 minutu
-Espazioa:Gelansakabanaturik
-Taldea:Talde handian
-Baliabideak:Uztailaketamusika
6-“Gure maletatxoa”
-Deskribapena:
Irakasleak maleta baten barruan bere gogokoak dituen 3 gauza ekarriko ditu gelara.
Gelanmaletatikgauzakbananbanan aterakodituikasleekikusditzaten eta aukeratuduenaren
zergatia azalduz. Jarraian, ikasle bakoitzak berdina egin beharko duela azalduko die
irakasleak(etxerako gutun batekin). Maleta gelan geldituko da eta goizean irakasleak bertan
sartukodituikasleekekarritakogauzakgero ikasle bakoitzakbere kideei erakutsi etaazaltzeko.
-Denbora:15 minutu
-Espazioa:Gelankorroan
-Taldea:Talde handian
-Baliabideak:Maleta
7-“Instalazioa gorputz anitzak”
-Deskribapena:
9. Azkenengoko egunean,gelakohaurguztienirudiakkutxetanegongodiraklasean.Haur
bakoitzaren irudia hiru kutxetan zatituta egongo da (Burua, enborra eta hankak). Hauek
mugitzen joan ahalko dira eta gorputz ezberdinak eratuko dituzte. Honekin esperimentazioa
landu nahi da, norberaren gorputza identifikatuz eta gainerakoak onartuz.
-Denbora:50 minutu
-Espazioa:Gelan
-Taldea:talde handian
-Baliabideak:kartoizkokutxak,haienirudiak
