SlideShare a Scribd company logo
1 of 59
Өнгөний тухай ойлголт.
Өнгө судлалын шинжлэх ухаан
бол харьцангуй залуу шинжлэх
ухаан юм. XVII зууны үеэс
хүмүүс өнгийг системчлэх
оролдлогыг хийж эхэлжээ.
• Өнгө гэж юу вэ?
• Энэ бол нарны гэрлээр тодрон бидэнд
мэдэгдэж байгаа байгаль, нийгмийн нэгэн
түгээмэл үзэгдэл ажээ.
• Ер нь ямар нэгэн гэрэл байхгүй бол өнгө
байхгүй.
• Нарны гэрлийн туяа өнгөгүй мэт харагдах
боловч түүнийг задлахад солонгын өнгүүд
үүсдэгийг гэрлийн задрал буюу спектор гэдэг.
Спекторын өнгүүд тогтмол тодорхой дэс
дараалалтай байдаг. Үүнд:








улаан
улáàð шар
шар
ногоон
цэнхэр
хөх
ягаан гэсэн долоон өнгө ийм дараалалтай байдаг
• Өнгөний тухай асуудал нь үе үөийн эрдэмтэн
мэргэдийн анхаарлыг татсаар ирсэн áàéäàã.
Өнгөний тухай
▫ Леонардо да Винчи
▫ И.Нюьтон
▫ И.В.Гёте
▫ Михаил Ломоносов
▫ Чарльз Дарвин
▫ Альберт Эйнштэйн зэрэг суут хүмүүс бичиж, судалж
байжээ.
• “ªнгө" хэмээх ойлголтыг тодорхойлох олон
янзын үзэл баримтлал, хандлагууд бий
болсон байдаг.
Ñудëаачид өнгө бол:
▫ Ìатериаллаг ертөнцийн шинж чанар
▫ Áиетийн гэрлийн тусгал
▫ Ýсвэл гэрэл үүсгэх чадварыг гэрлийн
задарлаар мэдрэх харааны мэдэрхүйн шинж
чанар
▫ Çохиомжийн хэрэгсэл
гэж өөр өөрсдийн судлагдхуун, судалгааны
чиглэлтэй холбон тайлбарлаäàã.
• ªíãºíèé òóõàé ойлголтыг гоо зүйн
асуудалд өргөн хүрээтэй авч үздэг
боловч зөвхөн өнгийн холбогдолтой
төдийгүй энэ нь дуу хөгжим, хэлбэр
хэмжээ, хөдөлгөөнтэй хамааралтай юм.
• Биднийг хүрээлэн буй бүх эд зүйл, юмс нь
байгалийн (улаан мод, ногооí чулуу, зааны яс, алт
зэс гэх мэт бусад биет) өнгөтэй байхын дээр эд
зүйлсийн гадаргуун дээр будаг эсвэл тусгай
бодис түрхэõ, íàéðëàãàä ºí㺠îðóóëàí
зохиомол өнгөтэй болгодог.
• Гэрлийн урсгалын нөлөөгөөр бидний
нүдэнд үзэгдэж байгаа гэрлийн өнгийн
цацралтаас үүсэн сэрэхүйг өнгө гэнэ.
• Өнгө ба гэрэл нь салшгүй холбоотой. Цагаан юм
шиг харагддаг нарны гэрэл нь харилцан адилгүй
долгионы урттай, нэг хэсэг цацрагаас бүрэлддэг
байна.
• Харилцан адилгүй долгионтой гэрлийг олон
төрлийн бодис, эд юмс янз бүрээр шингээж,
ойлгох тул түүнээс янз бүрийн өнгийг ялган
харàõ á¿ðýí áîëîìæòîé.
• Хүн 380-760 нм (нанометр) долгионы уртын
хооронд өнгийг ялгаж чаддаг.
1нм=1/1000000000 =10-9м
• Өнгийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр
системчлэн мөрдсөн нь И.Нюьтон, (1680),
И.В.Гёте (1810) нарын өнгөний гурвалжин юм.
• Улаан, шар, хөх өнгийг үндсэн
өнгө гэнэ.
• Үндсэн өнгөний дундаас үүссэн
өнгийг завсрын өнгº гэх бºгөөд
үүнд ногоон, ягаан, улбар шар
өнгүүд орно.
• Эдгээр өнгөнөөс бүрдсэн өнгийн
дугуйг нэгдүгээр эрэмбийн өнгө
гэдэг.
• Завсрын өнгөнөºс дахиад өөр
өнгө гаргахыг нэмэлт өнгө гэх
бөгөөд үүнийг хоёрдугаар
эрэмбийн өнгө гэнэ.
• Өнгийг мөн өөрөөр системчилдэг. Үүнд:
▫ а. Хромат буюу өнгө бүрдмэл. Энд улаан,
ягаан, øàð, õºõ, цагààн хүртлэх бүх өнгөнүүд
багтана.
▫ б. Ахромат өнгө бүрдмэл биш. Энд
цагаанаас хар хүртлэх өнгөгүй өнгөнүүд орно.
Хромат өнгийг дараах шинжээр нь ангилна.
A. Дулаан өнгº. Шар, улбар шараас улаан хүртлэх
тэдгээрийн завсрын ºíãºнүүд,
B. Хүйтэн өнгө. Ногоон, хөхөөс нил ягаан хүртлэх
тэдгээрийн завсрын өнгөнүүд,
C. Нэмэлт өнгө. Хөхөөс улбар шар, ногооноос улаан,
нил ягаанаас шар өнгөнүүд, Өнгийн дугуйд нэг
нэгнийхээ эсрэг байрлах өнгөнүүд юм
• Өнгийн үндсэн гурван шинж чанар болох
▫ ªíãèéí тон
▫ ªíãèéí ãэрэлтэлт
▫ ªíãèéí õаналт нь
ºнгө бүрийн тодорхойлох үзүүлэлт юм.
 Америкийн Менселл
 Германы Оствальд
 Оросын Б.Е.Рабкин
Өнгийí гэрэлтэлт
Өнгийн гэрэлтэлт гэдэг нь тусаж байгаа
гэрлийн цацрагыг их, багаар ойлгож байгаа
өнгөний чанар юм.
▫ Өнгөний гэрэлтэлтийн шинж нь ахромат,
хромат өнгөнд аль алинд нь хамаарах учир
өнгийг гэрэлтэлтээр нь харьцуулж болдог.
Өнгийн тон.
• Энý нь хромат өнгө, өөрөөр хэлбэл нэг нь
нөгөөгөөсөө өнгөºрөө ялгарч буй шинж юм.
Улаан, шар, хөх, ногоон гэсэн өнгөөр ялгахын
хамт тэр өнгүүд нь өºр өөр тонтой байдаг. Тон
гэдэг нь өнгөний гэрэлтэлтийн зэрэг, түүний
харьцаа юм. Жишээлбэл:
▫ ßнз бүрийн өнгийг адилхан гэрэлттэйгээр бичихэд
өөр өөр өнгөтэй байх боловч нэг тонтой байдаг.
Өнгийн ханалт.
• Өнгийн ханалт гэдэг бол уг өнгө ахромат
өнгийн хольцгүй, спекторын өнгөнд ойр байх
шинж чанар юм. Өөрөөр хэлбэл аль нэг
өнгийн төгс эрчимтэй харагдах шинж юм.
Аливаа өнгийг өөр өнгүүдтэй хольсон ч
өөрийн үндсэн өнгийг хадгалж байгаа
байдлаараа илэрнэ.
Өнгийн эрс тэс ялгарал. (контраст)

• Çөвхөн өнгөнд ч биш, гэрэл, сүүдэр, хэлбэр,
хэмжээ, хөдөлгөөн, дуу чимээ, дулаан,
хүйтэн, утга санаа зэрэг юмс үзэгдлийн нэг нь
нөгөөгөөс эрс ялгавартай байх шинж чанар
юм. Өнгийн эрс тэс ялгарлыг
▫ Нэг цаг хугацаанд зэрэг харагдах
▫ Дараалан үзэгдэх
▫ Хязгаарын гэж ялгаж болно.
• Хромат ºнгийн эрс тэс ялгарал нь нэг өнгө нөгөө
өнгийн гэрэлтэлт ба өнгийн ханалтыг улам хүчтэй
болгодог. Жишээлбэл:
 Õар хөх өнгийн äэвсгэр дээр хурц шар өнгө өгөхөд
гэрэлтэлт нь улам сайжирдаг.
 Мөн хар õ¿рэн дэвсгэр дээр хурц улаан өнгийн ханалт
улам нэмэгдэж харагдана.

• Ер нь хромат өнгийн эрс тэсийн ялгаралаар өнгийн
ханалт ихэвчлэн нэмэгдэж харагддаг юм
Нэг цаг хугацаанд зэрэг харагдах ýðñ òýñ ÿëãàðàë

• Хүндэвтэр саарал өнгийг хар дэвсгэр дээр
түрхэхэд цайвар, харин цайвар дэвсгэр дээр
түрхвэл хар бараан болж харагдана. Энэ бол
гэрэл ба өнгийн нэг цаг хугацаанд үзэгдэх эрс
тэс ялгарлын үзэгдэл юм.
• Нэг өнгө нөгөөдөө гэрэлтэлтийн болон ханалтын
хүчийг нэмэгдүүлэх нөлºөг үзүүлээд зогсохгүй өнгийн
шинэ ялгарлыг бий болгоно. Энэ нь үл ялгагдам өнгө,
гэрлийн нягтралын ялгаа юм. Жишээ нь:
 Óлаан дэвсгэр дээр саарал өнгө ногоовтор,
 Íогоон дэвсгэр дээрх саарал өнгө улаан ягаавтар,
 Ñаарал өнгө шар дэвсгэр дээр хөхөвтөр туяатай
харагдана.
• Өнгийн эрс тэс ялгаралд дэвсгэр, талбайн
хэмжээ ихээхэн нөлөөлдөг.
▫ Их, бага талбайтай эрс, тэс хоёр өнгийн талбай
ихтэй дээр бага талбайтайг байрлуулахад
түүний гэрэлтэлт ба өнгийн ханалтын хүч
нэмэгдэж, эрс тэс ялгаа нь нэмэгддэг.
• Өнгийн эрс тэс ялгарлын эсрэг тал нь натур
дээр өнгийн гэрэлтэлт, тон, ханалтын аажим
шилжилт зэргийн үл мэдэгдэх нарийн ялгаа
юм. Үүнийг нарийн ялгарамж (нюанс) гэдэг.
▫ Нарийн ялгарамж бол бүдэг сулхан гэрэлтэйд
голчлон үзэгдэх ба энэ нь биеийн гадаргуугийн
хэлбэрээс хамаарч гэрлийн тусгалыг хүлээн
авах онцлогоос шалтгаалдаг юм.
• Бүх юмс өөрийн гэсэн өнгөтэй. Гэвч юмсын
өөрийн өнгө нь гэрэл, орчны нөлөөнөес
шалтгаалан цаг ямагт хувиран өөрчлөгдөж
байдаг.
▫ Юмсын өөрт нь байгаа энэ өнгийг заншсан
өнгө (локальный цвет),
▫ Ãэрэл, орчны нөлөөнөөс үүсэж байгаа өнгийг
үүсмэл нөхцөлт өнгө гэнэ.
• Эд зүйлийн еөрийн өнгө байгалийн
гэрлээс хамааран хэрхэн өөрчлөгддөг.
Æишээлáýë:
▫ Өглөөний нарнаар юмс нийтдээ ягаан
өнгө, туяатай,
▫ Нарлаг өдөр дундын үед мºíãºлөг саарал
өнгөтэй,
▫ Орой улаан шар, улаан дулаан өнгөөр
гийгүүлж, харин сүүдэр нь хүйтэн байдаг.
▫ Бүрэнхийд эд юмс хºхөвтөр өнгөтэй болно.
Гэрэл ба өнгө
• Өнгө хүртэх нь гадаргууны өнгө, гэрэлтүүлгийн
дэвсгэр, ажиглалтын зай зэрэг хүчин зүйлүүдийн
цогц áàéäëààс шалтгаалдаг байна.
• Хүн хүртэж байгаа бүх мэдээллийн 80 хувийг
хараагаараа авдаг. Тýäãýýðèéí гол зүйлèéí íýã нь
өнгө юм.
• Харааны багтаамжид тусгагдсан òóõàéí îð÷íû
янз бүрийн гадаргуунаас ойсон гэрэл буюу
өнгөний урсгалууд харааны хувирал,
ажиллагааны өөрчлөлтийг байнга цочроож
үйлчилнэ.
• Өнгө ба гэрлийн урсгалын шилжилт, ойлтууд
нь чиглэсэн, сарнисан, холимог байж болно.
▫ Металл буюу шилэн биет дээр гэрэл эгц
тусахад уг биет дээр гялаан үүсдэг. Энэ бол
гэрлийн чиглэсэн урсгал юм.
• Гэрлийн хүчийг люксметр гэдэг багажаар
хэмждэг бөгөөд люкс гэдэг нэгжээр
тооцоолдог. Хүний нүдэнд хамгийн
зохимжтой гэрэл 100-200 люксын хооронд
байна. 60 люкс-ээс бага гэрлийг сул, 300
люкс-ээс их гэрлийг хүчтэй гэж үзнэ.
• Өнгө хэдий чинээ бараан бол гэрлийг төдий
чинээ шингээнэ. Саруул өнгө гэрлийг
ойлгоно.
▫
▫
▫
▫

Õүн нүдээрээ 120 янзын өнгө
нэг өнгийн 10 ялгаа
өнгийн хурц будгийн 25 шат
нийт 25 мянган өнгийг хүлээн авдаг.
• Бодис юмс физик шинж чанараасаа
шалтгаалан гадаргуу дээрээ туссан гэрлийг
янз бүрээр хүлээн авдаг.
• Мөн нарны гэрлээс гадна цахилгаан гэрэл,
шатдагхий, түүдэг гал, улайссан металл зэрэг
гэрэлтүүлэã¿үд байдаг. Үүнийг зохиомол
гэрэлтүүлэгч гэнэ.
Нарны гэрлийн тусгалаас болж өнгүүдийн
гэрýлтэлт хэрхэн өөрчлөгддөгийг хүснэгтýэр
үзүүлбэл:
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Хүн төрөлхтөн өнгө хүний сэтгэхүйд янз бүрийн
нөлөө үзүүлдэг болохыг эрт дээр үеэс танин
мэдэрч ирсэн түүхтэй.
• Өнөө үед шинжлэх ухаан өнгөний асуудлыг олон
талаас нь нарийвчлан судалж, түүнийг шинжлэх
ухааны үндэстэйгээр
▫ Урлагийн бүтээл /Óðàí çóðàã, ÷èìýãëýë/
▫ Îрчин ахуй /èíòåðüåð, ýêñòåðüåð/
▫ Íийгмийн үйлдвэрлэлд /áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿í, õóâöàñ,
òåõíèê, òîíîã òºõººðºìæ/ маш өргөн хүрээтэй ашиглаж
байна.
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Одоогоор эрдэмтэн мэргэд
3000 орчим өнгө тэмдэглээд
байгаа áºãººä түүнээс бодит
амьдралд 50-100-г л хэрэглэж
байна.
• Өнгө бол мэдрэлийн системд
мэдрэлийн эрхтнүүдийг цочроох
буюу тайвшруулах чиглэлээр
нөлөөлдөг. Хүн хаа ч явсан
өнгийг сэтгэхүйдээ тусган сэрэл
авч, түүнд хариу үйлдэл үзүүлж
байдаг
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Өнгө бүр хүний сэтгэхүйд нөлөөлөх байдлаараа харилцан
адилгүй юм.
• Äулаан, хүйтэн,баяр баясгалан, уйтгар гуниг төрүүлэх мэт
сэтгэгдэл төрүүлж байгаа өнгөний энэ чанарыг анхаарч
шууд нөлөө гэж үздэг бөгөөд тойруу замаар сэтгэхүйд
нөлөөлäºã.
▫ Õоёр дахь нөлөөний тухай асуудал бүрэн шийдэгдээгүй
байгаа боловч хүн хүний онцлогоос болж өнгөнүүд нь хүн
бүрт харилцан адилгүй сэтгэгдэл төрүүлдэг болох нь
тодорхой болжээ.
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Бүх ºнгийг сэтгэхүйд нөлөөлөх
байдлаар нь харьцангуйгаар
▫ идэвхтэй,
▫ идэвхгүй нөлөºлөх өнгө гэж хоёр
хуваадаг.
 Идэвхтэйд улаан, улбар шар зэрэг цэвэр
дулаан өнгºнүүд,
 идэвхгүйд хөх, нил, ягаан, ногоон зэрэг
хүйтэн өнгºнүүд ордог.

▫ Мөн дулаан өнгүүд наашаа гарч îéð
äîòíî,
▫ хүйтэн өнгүүд цаана хол байгаа мэт
орон зайн сэтгэгдэл төрүүлдэг.
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Өнгөний зохицол, эрэмбэ нь хүний нас, хүйс, бие,
сэтгэл санааны байдлаас шалтгаалан сэтгэхүй,
физиологийн янз бүрийн үйлчилгээ, нөлөөг үзүүлдэг
байна.
• Эрдэмтэн мэргэд өнгºний хослол яаж хүнд үйлчилж,
ямар сэтгэгдэл төрүүлдэг болох, сэтгэхүй,
физиологид үзүүлэх үйлчилгээг эрт дээр үеэс эхлэн
судалж байжээ.
▫ Францын эрдэмтэн М.Дерибере олон жилийн туршлага,
ажиглалтандаа тулгуурлан өнгө тус бүрийн хүнд нөлөөлөх
үйлчилгээг тодорхойлсон байна.
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Өнгөний тухай судалж байсан төрөл бүрийн
мэргэжлийн эрдэмтэд уг асуудлыг өөр
өөрсдийнхөөрөө явцуу хүрээнд тодорхойлж байв.
• Сүүлийн үед өнгөний нөлөөллийг шинжлэх ухааны
үндэстэйгээр судлан амьдрал ахуйд өргөн
бүтээлчээр хэрэглэх болжээ.
• М.Дерибере болон бусад эрдэмтдийн
тодорхойлолтоос үндэслэн гол гол өнгөнүүдийн
сэтгэхүй, физиологид үзүүлэх үйлчилгээ ямар
байдгийг авч үзье.
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Улаан өнгө - сэтгэлийн хөдөлгөөнийг хүчтэй
болгож, айдас хүргэж, цусны даралтыг
нэмэгдүүлдэг. Дулаан, биеийн хүч, тамирыг
сайжруулна. Харин удаан хугацаанд зүрх
чичрээж, ядраана.
• Хөх өнгө - хүмүүсийн мэдэрхүйг онцгой
тайвшруулж, цусны даралтыг багасгана.
Тайван, хөнгºн уйтгар төрүүлнэ. Ийм өнгөтэй
байр давчуу сэтгэгдэл төрүүлнэ.
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Ногоон өнгө - уужим тайван, сэрүүн мэдрэмжтөрүүлнэ. Нүдний
даралт буулгадаг ба харааг хурц, цусны эргэлтийг хэвийн
болгоно. Иймээс мэдрэлийн зарим өвчнийг анагаахад
хэрэглэнэ. Энэ өнгө дунд зэргийн долгионы урттай.
• Улбар шар өнгө - сэтгэл сэргээж, судасны лугшилт түргэсэн,
дулаан мэдрэмж бий болно. Энэ нь маш хурц өнгө бөгөөд баяр
хөөр төрүүлнэ.
• Цэнхэр өнгө - сэрүүн уужим зайтай, тайван сэтгэгдэл төрүүлнэ.
Цэвэр тунгалаг агаар мандлыг санагдуулна. Хүний сэтгэл санаг
хөгжилтэй, тэнүүн болгох ба булчингийн чангарлыг багасгаж,
амьдарлын хэмнэлийг тохируулан судасны цохилтыг
тайвшруулдаг.
• Хүрэн ºнгө -тогтвортой.тайван мэдрэмж
төрүүлэх ба сэтгэл санааг тайвшруулна. Гэвч энэ
өнгө нь хүний урам хугалж, тавгүй байдалд
оруулж мэднэ. Сааралдуу хүрэн өнгө сэтгэл
санааг уймруулж, түгшүүрийг төрүүлнэ.
• Шар өнгө - сэтгэл баясгах, дулаан, хөнгөн, уужуу
зайтай мэдрэмж Үүсгэдэг. Судасны лугшилтыг
сайжруулан, хүүхэн харааг өргөсгөж, уураг
тархины ажиллагааг сайжруулна. Хүнд урам
зориг оруулж, сэтгэлийг хөгжөөнө. Энэ өнгº нь
ханалтын хэмжээнээсээ шалтгаалан янз бүрийн
нөлөөтэй.
• Нил өнгө - нүсэр хүнд, ядраасан, зайгүй давчуу,
үймрүүлсэн, эвгүй сэтгэгдэл тºрүүлдэг.
• Цагаан өнгө -хөнгөн, сэрүүн чанарын
мэдрэмж төрүүлдэг.
• Час улаан - сэтгэл санаа өедрөг болгож,
дулаан мэдрэмж төрүүлдэг.
• Саарал өнгө - даруу төлөв, нозооруулах,
уйтгар хүргэх үйлчилгээтэй.
• Хар өнгө - биеийн тамир тэнхээг алдуулан,
хүнд зүйлээр даруулсан мэт сэтгэгдэл
төрүүлнэ. Энэ өнгө хүний урам зоригийг
мохоож, сэтгэлийн хөдөлгөөнийг дарах
үйлчилгээтэй.
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Төрөл бүрийн өнгөний сэтгэхүй, физиологид
үзүүлэх үйлчилгээнээс үзэхэд урт ба богино
долгионтой улаан, улбар шар, нил, хондон
ягаан өнгөнүүд хүний харах эрхтэн, улмаар
мэдрэлийн системийг цочроох, зовиуртай
сэтгэгдлийг төрүүлэх үйлчилгээтэй байна. Ийм
өнгөөр будсан өрөөнд ажиллаж байгаа хүний
харах эрхтэн түргэн ядарч, хөдөлмөрийн
бүтээмж, ажлын чанарт нөлөө үзүүлдэг байна.
Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө

• Дунд зэргийн долгионы урттай ногоон,
ногоовтор, цэнхэр, шар өнгөнүүд хүний харах
эрхтэн, сэтгэхүй, физиологийн үйл
ажиллагаанд сайнаар нөлөөлж, ядралтыг
багасган, хºдөлмөрийн бүтээмжийг
дээшлүүлдэг байна.
Ø à ð í î ãî î í D8 F F 25

Ø ¿ ð ý í Óë à à í F F 7F 70

À ë òë à ã F F F F 0 0

Óë á àð ø àð FFFF00

Ø à ð F F F F 00

Óë à à í F f00 00

Óë á à ð F F A 7 00

Äóëààí óóð àìüñãàë á¿õèé ºíãºíèé õîñëîë
Á à ð à à í õ º õ 0 025 B4

Õ º õ 000 0F F

ÿ í Ö ý í õ ý ð ò ý í ãý ð è é í 0 0 B F F F

Ä à ë à é í á à ð à à í õ º õ 00 008 0

Õ º õ òý í ãý ð è é í 0 0 B F F F

Á à ð à à í ö ý í õ ý ð 009 891

Ñ à à ð à ë C 8C C C 8

Ñ à à ð à ë C 8C C C 8

Õ¿éòýí ñýð¿¿í ºíãºíèé õîñëîë
A lic e b lu e F0F 8FF

Lav e n d e r E 6E 6FA

Plae g re e n C 7FFB D

× è ì ý ãë ý ë è é í
Ë è ì î í û ø à ð fffac d

Pla e g re e n C 7F FB D

Çàà í û ÿ ñàí ø à ð FFFF F0

Iv o ry FFF FF0

Á ¿ ä ý ã Ÿãà àí ñ àð í à é FF F4E 1

Mis ty ro s e FFF 4E 1

Rig ht y e llo w FF FFE 0

Óðèí 纺ëºí õýâ ìàÿã
Ø àð FFFF00

Óë ààí Ff0000

Õàð 000000

Áàðààí õº õ 0025B4

Y
ellow FFFF00

Í î ãî î í 008000

Óë áàð óë ààí 8B0000

Áàðààí óë ààí 8B0000

ßãààí FF00FF

Ýð÷òýé õ¿÷òýé õýâ ìàÿã
Ø àð FFFF00

Í î ãî î í 008000

Óëààí Ff0000

Õº õ 0000FF

Öàãààí FFFFFF

Ãýãýýòýé ñààðàë D3D3D3

Ñààðàë C0C0C0

Îð÷èí ¿å áóþó ìîäåðí õýâ ìàÿã
Óñàí öýí õýð 00FFFF

Äàë äóó ì î äí û í î ãî î í 00FF00

Áàðààí õº õ 0025B4

Äàë àéí áàðààí õº õ 000080

Õº õ í è ë ÿ ãààí 8A2BE2

Õ à ð à í õ ó é ñà à ð à ë 6 969 69

Ýòãýýä ÷àìèí õýâ ìàÿã
Î éí í î ãî î î í 228B22

Òýí ãýðè éí õº õõ 87CEEB

Ã
ýãýýòýé õº õ ADD8E6

Light cyan E0FFFF

Beig e F5F5DC

Khaki í î ãî î í F0E68C

Bury hood DEB887

Ø àð í î ãî î í 9ACD32

Íàòóðàë áóþó áàéãàëèéí ºíãº
Dark khaki BDB76B

× È ä óí æ è ì ñí è é º í 㺠8 080 00

D a rk s la te g r a y 2 F 4 F 4 F

G ild e n ro d D A A 5 2 0

Àë ò F FA 700

Õ¿ ð ý í 8B45 13

Í è ë ÿ ãà àí 800 080

Ñà àð à ë 8 08 080

Ñîíãîäîã õýâ ìàÿã

Ýëãýí õ¿ðýí 800000
Í î ãî î í 2 28B22

Ö à ãàà í 00 00 00

Óë à àí F F000 0

Óë á àð F FA 70 0

Á à ð àà í õº õ 00 25B4

Ø àð FF FF00

Ïîï õýâ ìàÿã
Ëè ø ö ý ö ý ãí è é º í 㺠FF C 0C B

Ãý ãý ý òý é ë è ø ö ý ö ý ãí è é º í 㺠EE826C 1

Ö àé ð óó í è ë EE826C 1

C o ral F F7F70

À ë ò FFD700

ß ãàà í FF00FF

Õº õ í è ë 8A 2BE2

Í è ë 800080

Ãýíýí õîíãîð õýâ ìàÿã

ÿí ÿãààí Ff1493
Õ¿ðýí 8B4513
Óë ààí á óóä àé í ø àð F5DEB3

Pe ru C D853F

Burly ho od DEF887

×Èä óí æè ì ñí è é áàðààí í î ãî î í 556B2F

Dark g o lden ro d B8860B

Öàãààí FAEBD7

Áî ð D2B48C

Dark g o lden ro d B8860B

Óëàìæëàëò õýâ ìàÿã

More Related Content

What's hot

хээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалхээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлал
ts-tsetsee
 
багшийн ёс зүй
багшийн ёс зүйбагшийн ёс зүй
багшийн ёс зүй
91444422
 
даавуун материалын тухай
даавуун материалын тухайдаавуун материалын тухай
даавуун материалын тухай
naranjav
 
биет ба биет бус өв
биет ба биет бус өвбиет ба биет бус өв
биет ба биет бус өв
ulziiiiiiii
 
цохивор хөгжмийн зэмсгүүд
цохивор хөгжмийн зэмсгүүдцохивор хөгжмийн зэмсгүүд
цохивор хөгжмийн зэмсгүүд
tsetsnee
 
монгол ардын зүйр цэцэн үгс
монгол ардын зүйр цэцэн үгсмонгол ардын зүйр цэцэн үгс
монгол ардын зүйр цэцэн үгс
euuganaa
 
Ongonii belgedel
Ongonii belgedelOngonii belgedel
Ongonii belgedel
canchir53
 
сурах дууны үгүүд
сурах дууны үгүүдсурах дууны үгүүд
сурах дууны үгүүд
baagiidd
 
анги даасан багш миний сэтгэлийн үг
анги даасан багш миний сэтгэлийн үганги даасан багш миний сэтгэлийн үг
анги даасан багш миний сэтгэлийн үг
Myagaa_1963
 

What's hot (20)

хээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалхээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлал
 
6 r angi durslex urlag
6 r angi durslex urlag6 r angi durslex urlag
6 r angi durslex urlag
 
Өнгөний хүрд
Өнгөний хүрд Өнгөний хүрд
Өнгөний хүрд
 
Найруулга зүй
Найруулга зүйНайруулга зүй
Найруулга зүй
 
хатгамал
хатгамалхатгамал
хатгамал
 
хувцасны силуэт
хувцасны силуэтхувцасны силуэт
хувцасны силуэт
 
лабугайн нулимс
лабугайн нулимслабугайн нулимс
лабугайн нулимс
 
багшийн ёс зүй
багшийн ёс зүйбагшийн ёс зүй
багшийн ёс зүй
 
Indikator
IndikatorIndikator
Indikator
 
хичээл 2
хичээл 2хичээл 2
хичээл 2
 
Металл ба металл бишийн хими шинж чанар
Металл ба металл бишийн хими шинж чанарМеталл ба металл бишийн хими шинж чанар
Металл ба металл бишийн хими шинж чанар
 
Танаас шилжүүлэлт
Танаас шилжүүлэлтТанаас шилжүүлэлт
Танаас шилжүүлэлт
 
даавуун материалын тухай
даавуун материалын тухайдаавуун материалын тухай
даавуун материалын тухай
 
илтгэл
илтгэлилтгэл
илтгэл
 
биет ба биет бус өв
биет ба биет бус өвбиет ба биет бус өв
биет ба биет бус өв
 
цохивор хөгжмийн зэмсгүүд
цохивор хөгжмийн зэмсгүүдцохивор хөгжмийн зэмсгүүд
цохивор хөгжмийн зэмсгүүд
 
монгол ардын зүйр цэцэн үгс
монгол ардын зүйр цэцэн үгсмонгол ардын зүйр цэцэн үгс
монгол ардын зүйр цэцэн үгс
 
Ongonii belgedel
Ongonii belgedelOngonii belgedel
Ongonii belgedel
 
сурах дууны үгүүд
сурах дууны үгүүдсурах дууны үгүүд
сурах дууны үгүүд
 
анги даасан багш миний сэтгэлийн үг
анги даасан багш миний сэтгэлийн үганги даасан багш миний сэтгэлийн үг
анги даасан багш миний сэтгэлийн үг
 

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Өнгө зохицол
Өнгө зохицолӨнгө зохицол
Өнгө зохицол
 
Undsen ba uusmel ongo
Undsen ba uusmel ongoUndsen ba uusmel ongo
Undsen ba uusmel ongo
 
Ungu 7 анги
Ungu 7 ангиUngu 7 анги
Ungu 7 анги
 
Erdenechimeg.ungu
Erdenechimeg.unguErdenechimeg.ungu
Erdenechimeg.ungu
 
Ongonii belgedel
Ongonii belgedelOngonii belgedel
Ongonii belgedel
 
гэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 ангигэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 анги
 
М.Золзаяа - ӨНГӨ СЭТГЭЛ ЗҮЙД ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨЛӨЛ
М.Золзаяа - ӨНГӨ СЭТГЭЛ ЗҮЙД ҮЗҮҮЛЭХ  НӨЛӨӨЛӨЛМ.Золзаяа - ӨНГӨ СЭТГЭЛ ЗҮЙД ҮЗҮҮЛЭХ  НӨЛӨӨЛӨЛ
М.Золзаяа - ӨНГӨ СЭТГЭЛ ЗҮЙД ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨЛӨЛ
 
9р анги
9р анги9р анги
9р анги
 
Lecture 7,8
Lecture 7,8Lecture 7,8
Lecture 7,8
 
9р анги
9р анги9р анги
9р анги
 
7-р анги өнгө
7-р анги өнгө7-р анги өнгө
7-р анги өнгө
 
гэрэл ойх
гэрэл ойхгэрэл ойх
гэрэл ойх
 
Tsahim2
Tsahim2Tsahim2
Tsahim2
 
Ongonii belgedel
Ongonii belgedelOngonii belgedel
Ongonii belgedel
 
дурслэх урлаг цахим
дурслэх урлаг цахимдурслэх урлаг цахим
дурслэх урлаг цахим
 
тех 4 уран
тех  4 урантех  4 уран
тех 4 уран
 
өнгөтөөр зурах
 өнгөтөөр зурах өнгөтөөр зурах
өнгөтөөр зурах
 
Ungu tseegii
Ungu tseegiiUngu tseegii
Ungu tseegii
 
Muugii
MuugiiMuugii
Muugii
 
7&
7&7&
7&
 

Similar to Ungu

Amigvi bieiin shinj chanar
Amigvi bieiin shinj chanarAmigvi bieiin shinj chanar
Amigvi bieiin shinj chanar
Bayarmaa Ukhna
 
Copy of өнгө 2
Copy of өнгө 2Copy of өнгө 2
Copy of өнгө 2
saruulkaa
 
лекц №4
лекц №4лекц №4
лекц №4
azora14
 
лекц №4
лекц №4лекц №4
лекц №4
azora14
 
лекц №4
лекц №4лекц №4
лекц №4
azora14
 

Similar to Ungu (20)

Lecture 7
Lecture 7Lecture 7
Lecture 7
 
Оюутнуудад зориулсан лекц: № 002.02
Оюутнуудад зориулсан лекц: № 002.02Оюутнуудад зориулсан лекц: № 002.02
Оюутнуудад зориулсан лекц: № 002.02
 
Хичээлийн сэдэв: Өнгөний тухай ойлголт
Хичээлийн сэдэв:  Өнгөний тухай ойлголтХичээлийн сэдэв:  Өнгөний тухай ойлголт
Хичээлийн сэдэв: Өнгөний тухай ойлголт
 
Ungo
UngoUngo
Ungo
 
Ungu3
Ungu3Ungu3
Ungu3
 
Ungu3
Ungu3Ungu3
Ungu3
 
Ungu3
Ungu3Ungu3
Ungu3
 
Ungo hicheel
Ungo hicheelUngo hicheel
Ungo hicheel
 
PTON111-Хичээл-7-2
PTON111-Хичээл-7-2PTON111-Хичээл-7-2
PTON111-Хичээл-7-2
 
Color
ColorColor
Color
 
Color
ColorColor
Color
 
Ungu zohitsol 004
Ungu zohitsol 004Ungu zohitsol 004
Ungu zohitsol 004
 
Amigvi bieiin shinj chanar
Amigvi bieiin shinj chanarAmigvi bieiin shinj chanar
Amigvi bieiin shinj chanar
 
Copy of өнгө 2
Copy of өнгө 2Copy of өнгө 2
Copy of өнгө 2
 
Arga hicheel
Arga hicheelArga hicheel
Arga hicheel
 
лекц №4
лекц №4лекц №4
лекц №4
 
лекц №4
лекц №4лекц №4
лекц №4
 
Random 110405230931-phpapp02
Random 110405230931-phpapp02Random 110405230931-phpapp02
Random 110405230931-phpapp02
 
лекц №4
лекц №4лекц №4
лекц №4
 
ungu
unguungu
ungu
 

Ungu

  • 1. Өнгөний тухай ойлголт. Өнгө судлалын шинжлэх ухаан бол харьцангуй залуу шинжлэх ухаан юм. XVII зууны үеэс хүмүүс өнгийг системчлэх оролдлогыг хийж эхэлжээ.
  • 2. • Өнгө гэж юу вэ? • Энэ бол нарны гэрлээр тодрон бидэнд мэдэгдэж байгаа байгаль, нийгмийн нэгэн түгээмэл үзэгдэл ажээ. • Ер нь ямар нэгэн гэрэл байхгүй бол өнгө байхгүй.
  • 3. • Нарны гэрлийн туяа өнгөгүй мэт харагдах боловч түүнийг задлахад солонгын өнгүүд үүсдэгийг гэрлийн задрал буюу спектор гэдэг. Спекторын өнгүүд тогтмол тодорхой дэс дараалалтай байдаг. Үүнд:        улаан улáàð шар шар ногоон цэнхэр хөх ягаан гэсэн долоон өнгө ийм дараалалтай байдаг
  • 4. • Өнгөний тухай асуудал нь үе үөийн эрдэмтэн мэргэдийн анхаарлыг татсаар ирсэн áàéäàã. Өнгөний тухай ▫ Леонардо да Винчи ▫ И.Нюьтон ▫ И.В.Гёте ▫ Михаил Ломоносов ▫ Чарльз Дарвин ▫ Альберт Эйнштэйн зэрэг суут хүмүүс бичиж, судалж байжээ.
  • 5. • “ªнгө" хэмээх ойлголтыг тодорхойлох олон янзын үзэл баримтлал, хандлагууд бий болсон байдаг. Ñудëаачид өнгө бол: ▫ Ìатериаллаг ертөнцийн шинж чанар ▫ Áиетийн гэрлийн тусгал ▫ Ýсвэл гэрэл үүсгэх чадварыг гэрлийн задарлаар мэдрэх харааны мэдэрхүйн шинж чанар ▫ Çохиомжийн хэрэгсэл гэж өөр өөрсдийн судлагдхуун, судалгааны чиглэлтэй холбон тайлбарлаäàã.
  • 6. • ªíãºíèé òóõàé ойлголтыг гоо зүйн асуудалд өргөн хүрээтэй авч үздэг боловч зөвхөн өнгийн холбогдолтой төдийгүй энэ нь дуу хөгжим, хэлбэр хэмжээ, хөдөлгөөнтэй хамааралтай юм.
  • 7. • Биднийг хүрээлэн буй бүх эд зүйл, юмс нь байгалийн (улаан мод, ногооí чулуу, зааны яс, алт зэс гэх мэт бусад биет) өнгөтэй байхын дээр эд зүйлсийн гадаргуун дээр будаг эсвэл тусгай бодис түрхэõ, íàéðëàãàä ºí㺠îðóóëàí зохиомол өнгөтэй болгодог.
  • 8. • Гэрлийн урсгалын нөлөөгөөр бидний нүдэнд үзэгдэж байгаа гэрлийн өнгийн цацралтаас үүсэн сэрэхүйг өнгө гэнэ.
  • 9. • Өнгө ба гэрэл нь салшгүй холбоотой. Цагаан юм шиг харагддаг нарны гэрэл нь харилцан адилгүй долгионы урттай, нэг хэсэг цацрагаас бүрэлддэг байна. • Харилцан адилгүй долгионтой гэрлийг олон төрлийн бодис, эд юмс янз бүрээр шингээж, ойлгох тул түүнээс янз бүрийн өнгийг ялган харàõ á¿ðýí áîëîìæòîé.
  • 10. • Хүн 380-760 нм (нанометр) долгионы уртын хооронд өнгийг ялгаж чаддаг. 1нм=1/1000000000 =10-9м • Өнгийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр системчлэн мөрдсөн нь И.Нюьтон, (1680), И.В.Гёте (1810) нарын өнгөний гурвалжин юм.
  • 11. • Улаан, шар, хөх өнгийг үндсэн өнгө гэнэ. • Үндсэн өнгөний дундаас үүссэн өнгийг завсрын өнгº гэх бºгөөд үүнд ногоон, ягаан, улбар шар өнгүүд орно. • Эдгээр өнгөнөөс бүрдсэн өнгийн дугуйг нэгдүгээр эрэмбийн өнгө гэдэг. • Завсрын өнгөнөºс дахиад өөр өнгө гаргахыг нэмэлт өнгө гэх бөгөөд үүнийг хоёрдугаар эрэмбийн өнгө гэнэ.
  • 12.
  • 13. • Өнгийг мөн өөрөөр системчилдэг. Үүнд: ▫ а. Хромат буюу өнгө бүрдмэл. Энд улаан, ягаан, øàð, õºõ, цагààн хүртлэх бүх өнгөнүүд багтана. ▫ б. Ахромат өнгө бүрдмэл биш. Энд цагаанаас хар хүртлэх өнгөгүй өнгөнүүд орно.
  • 14. Хромат өнгийг дараах шинжээр нь ангилна. A. Дулаан өнгº. Шар, улбар шараас улаан хүртлэх тэдгээрийн завсрын ºíãºнүүд, B. Хүйтэн өнгө. Ногоон, хөхөөс нил ягаан хүртлэх тэдгээрийн завсрын өнгөнүүд, C. Нэмэлт өнгө. Хөхөөс улбар шар, ногооноос улаан, нил ягаанаас шар өнгөнүүд, Өнгийн дугуйд нэг нэгнийхээ эсрэг байрлах өнгөнүүд юм
  • 15.
  • 16. • Өнгийн үндсэн гурван шинж чанар болох ▫ ªíãèéí тон ▫ ªíãèéí ãэрэлтэлт ▫ ªíãèéí õаналт нь ºнгө бүрийн тодорхойлох үзүүлэлт юм.  Америкийн Менселл  Германы Оствальд  Оросын Б.Е.Рабкин
  • 17. Өнгийí гэрэлтэлт Өнгийн гэрэлтэлт гэдэг нь тусаж байгаа гэрлийн цацрагыг их, багаар ойлгож байгаа өнгөний чанар юм. ▫ Өнгөний гэрэлтэлтийн шинж нь ахромат, хромат өнгөнд аль алинд нь хамаарах учир өнгийг гэрэлтэлтээр нь харьцуулж болдог.
  • 18. Өнгийн тон. • Энý нь хромат өнгө, өөрөөр хэлбэл нэг нь нөгөөгөөсөө өнгөºрөө ялгарч буй шинж юм. Улаан, шар, хөх, ногоон гэсэн өнгөөр ялгахын хамт тэр өнгүүд нь өºр өөр тонтой байдаг. Тон гэдэг нь өнгөний гэрэлтэлтийн зэрэг, түүний харьцаа юм. Жишээлбэл: ▫ ßнз бүрийн өнгийг адилхан гэрэлттэйгээр бичихэд өөр өөр өнгөтэй байх боловч нэг тонтой байдаг.
  • 19. Өнгийн ханалт. • Өнгийн ханалт гэдэг бол уг өнгө ахромат өнгийн хольцгүй, спекторын өнгөнд ойр байх шинж чанар юм. Өөрөөр хэлбэл аль нэг өнгийн төгс эрчимтэй харагдах шинж юм. Аливаа өнгийг өөр өнгүүдтэй хольсон ч өөрийн үндсэн өнгийг хадгалж байгаа байдлаараа илэрнэ.
  • 20. Өнгийн эрс тэс ялгарал. (контраст) • Çөвхөн өнгөнд ч биш, гэрэл, сүүдэр, хэлбэр, хэмжээ, хөдөлгөөн, дуу чимээ, дулаан, хүйтэн, утга санаа зэрэг юмс үзэгдлийн нэг нь нөгөөгөөс эрс ялгавартай байх шинж чанар юм. Өнгийн эрс тэс ялгарлыг ▫ Нэг цаг хугацаанд зэрэг харагдах ▫ Дараалан үзэгдэх ▫ Хязгаарын гэж ялгаж болно.
  • 21. • Хромат ºнгийн эрс тэс ялгарал нь нэг өнгө нөгөө өнгийн гэрэлтэлт ба өнгийн ханалтыг улам хүчтэй болгодог. Жишээлбэл:  Õар хөх өнгийн äэвсгэр дээр хурц шар өнгө өгөхөд гэрэлтэлт нь улам сайжирдаг.  Мөн хар õ¿рэн дэвсгэр дээр хурц улаан өнгийн ханалт улам нэмэгдэж харагдана. • Ер нь хромат өнгийн эрс тэсийн ялгаралаар өнгийн ханалт ихэвчлэн нэмэгдэж харагддаг юм
  • 22. Нэг цаг хугацаанд зэрэг харагдах ýðñ òýñ ÿëãàðàë • Хүндэвтэр саарал өнгийг хар дэвсгэр дээр түрхэхэд цайвар, харин цайвар дэвсгэр дээр түрхвэл хар бараан болж харагдана. Энэ бол гэрэл ба өнгийн нэг цаг хугацаанд үзэгдэх эрс тэс ялгарлын үзэгдэл юм.
  • 23. • Нэг өнгө нөгөөдөө гэрэлтэлтийн болон ханалтын хүчийг нэмэгдүүлэх нөлºөг үзүүлээд зогсохгүй өнгийн шинэ ялгарлыг бий болгоно. Энэ нь үл ялгагдам өнгө, гэрлийн нягтралын ялгаа юм. Жишээ нь:  Óлаан дэвсгэр дээр саарал өнгө ногоовтор,  Íогоон дэвсгэр дээрх саарал өнгө улаан ягаавтар,  Ñаарал өнгө шар дэвсгэр дээр хөхөвтөр туяатай харагдана.
  • 24. • Өнгийн эрс тэс ялгаралд дэвсгэр, талбайн хэмжээ ихээхэн нөлөөлдөг. ▫ Их, бага талбайтай эрс, тэс хоёр өнгийн талбай ихтэй дээр бага талбайтайг байрлуулахад түүний гэрэлтэлт ба өнгийн ханалтын хүч нэмэгдэж, эрс тэс ялгаа нь нэмэгддэг.
  • 25. • Өнгийн эрс тэс ялгарлын эсрэг тал нь натур дээр өнгийн гэрэлтэлт, тон, ханалтын аажим шилжилт зэргийн үл мэдэгдэх нарийн ялгаа юм. Үүнийг нарийн ялгарамж (нюанс) гэдэг. ▫ Нарийн ялгарамж бол бүдэг сулхан гэрэлтэйд голчлон үзэгдэх ба энэ нь биеийн гадаргуугийн хэлбэрээс хамаарч гэрлийн тусгалыг хүлээн авах онцлогоос шалтгаалдаг юм.
  • 26. • Бүх юмс өөрийн гэсэн өнгөтэй. Гэвч юмсын өөрийн өнгө нь гэрэл, орчны нөлөөнөес шалтгаалан цаг ямагт хувиран өөрчлөгдөж байдаг. ▫ Юмсын өөрт нь байгаа энэ өнгийг заншсан өнгө (локальный цвет), ▫ Ãэрэл, орчны нөлөөнөөс үүсэж байгаа өнгийг үүсмэл нөхцөлт өнгө гэнэ.
  • 27. • Эд зүйлийн еөрийн өнгө байгалийн гэрлээс хамааран хэрхэн өөрчлөгддөг. Æишээлáýë: ▫ Өглөөний нарнаар юмс нийтдээ ягаан өнгө, туяатай, ▫ Нарлаг өдөр дундын үед мºíãºлөг саарал өнгөтэй, ▫ Орой улаан шар, улаан дулаан өнгөөр гийгүүлж, харин сүүдэр нь хүйтэн байдаг. ▫ Бүрэнхийд эд юмс хºхөвтөр өнгөтэй болно.
  • 28.
  • 29. Гэрэл ба өнгө • Өнгө хүртэх нь гадаргууны өнгө, гэрэлтүүлгийн дэвсгэр, ажиглалтын зай зэрэг хүчин зүйлүүдийн цогц áàéäëààс шалтгаалдаг байна. • Хүн хүртэж байгаа бүх мэдээллийн 80 хувийг хараагаараа авдаг. Тýäãýýðèéí гол зүйлèéí íýã нь өнгө юм.
  • 30. • Харааны багтаамжид тусгагдсан òóõàéí îð÷íû янз бүрийн гадаргуунаас ойсон гэрэл буюу өнгөний урсгалууд харааны хувирал, ажиллагааны өөрчлөлтийг байнга цочроож үйлчилнэ. • Өнгө ба гэрлийн урсгалын шилжилт, ойлтууд нь чиглэсэн, сарнисан, холимог байж болно. ▫ Металл буюу шилэн биет дээр гэрэл эгц тусахад уг биет дээр гялаан үүсдэг. Энэ бол гэрлийн чиглэсэн урсгал юм.
  • 31. • Гэрлийн хүчийг люксметр гэдэг багажаар хэмждэг бөгөөд люкс гэдэг нэгжээр тооцоолдог. Хүний нүдэнд хамгийн зохимжтой гэрэл 100-200 люксын хооронд байна. 60 люкс-ээс бага гэрлийг сул, 300 люкс-ээс их гэрлийг хүчтэй гэж үзнэ.
  • 32. • Өнгө хэдий чинээ бараан бол гэрлийг төдий чинээ шингээнэ. Саруул өнгө гэрлийг ойлгоно. ▫ ▫ ▫ ▫ Õүн нүдээрээ 120 янзын өнгө нэг өнгийн 10 ялгаа өнгийн хурц будгийн 25 шат нийт 25 мянган өнгийг хүлээн авдаг.
  • 33. • Бодис юмс физик шинж чанараасаа шалтгаалан гадаргуу дээрээ туссан гэрлийг янз бүрээр хүлээн авдаг. • Мөн нарны гэрлээс гадна цахилгаан гэрэл, шатдагхий, түүдэг гал, улайссан металл зэрэг гэрэлтүүлэã¿үд байдаг. Үүнийг зохиомол гэрэлтүүлэгч гэнэ.
  • 34. Нарны гэрлийн тусгалаас болж өнгүүдийн гэрýлтэлт хэрхэн өөрчлөгддөгийг хүснэгтýэр үзүүлбэл:
  • 35.
  • 36. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Хүн төрөлхтөн өнгө хүний сэтгэхүйд янз бүрийн нөлөө үзүүлдэг болохыг эрт дээр үеэс танин мэдэрч ирсэн түүхтэй. • Өнөө үед шинжлэх ухаан өнгөний асуудлыг олон талаас нь нарийвчлан судалж, түүнийг шинжлэх ухааны үндэстэйгээр ▫ Урлагийн бүтээл /Óðàí çóðàã, ÷èìýãëýë/ ▫ Îрчин ахуй /èíòåðüåð, ýêñòåðüåð/ ▫ Íийгмийн үйлдвэрлэлд /áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿í, õóâöàñ, òåõíèê, òîíîã òºõººðºìæ/ маш өргөн хүрээтэй ашиглаж байна.
  • 37. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Одоогоор эрдэмтэн мэргэд 3000 орчим өнгө тэмдэглээд байгаа áºãººä түүнээс бодит амьдралд 50-100-г л хэрэглэж байна. • Өнгө бол мэдрэлийн системд мэдрэлийн эрхтнүүдийг цочроох буюу тайвшруулах чиглэлээр нөлөөлдөг. Хүн хаа ч явсан өнгийг сэтгэхүйдээ тусган сэрэл авч, түүнд хариу үйлдэл үзүүлж байдаг
  • 38. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Өнгө бүр хүний сэтгэхүйд нөлөөлөх байдлаараа харилцан адилгүй юм. • Äулаан, хүйтэн,баяр баясгалан, уйтгар гуниг төрүүлэх мэт сэтгэгдэл төрүүлж байгаа өнгөний энэ чанарыг анхаарч шууд нөлөө гэж үздэг бөгөөд тойруу замаар сэтгэхүйд нөлөөлäºã. ▫ Õоёр дахь нөлөөний тухай асуудал бүрэн шийдэгдээгүй байгаа боловч хүн хүний онцлогоос болж өнгөнүүд нь хүн бүрт харилцан адилгүй сэтгэгдэл төрүүлдэг болох нь тодорхой болжээ.
  • 39. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Бүх ºнгийг сэтгэхүйд нөлөөлөх байдлаар нь харьцангуйгаар ▫ идэвхтэй, ▫ идэвхгүй нөлөºлөх өнгө гэж хоёр хуваадаг.  Идэвхтэйд улаан, улбар шар зэрэг цэвэр дулаан өнгºнүүд,  идэвхгүйд хөх, нил, ягаан, ногоон зэрэг хүйтэн өнгºнүүд ордог. ▫ Мөн дулаан өнгүүд наашаа гарч îéð äîòíî, ▫ хүйтэн өнгүүд цаана хол байгаа мэт орон зайн сэтгэгдэл төрүүлдэг.
  • 40. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Өнгөний зохицол, эрэмбэ нь хүний нас, хүйс, бие, сэтгэл санааны байдлаас шалтгаалан сэтгэхүй, физиологийн янз бүрийн үйлчилгээ, нөлөөг үзүүлдэг байна.
  • 41. • Эрдэмтэн мэргэд өнгºний хослол яаж хүнд үйлчилж, ямар сэтгэгдэл төрүүлдэг болох, сэтгэхүй, физиологид үзүүлэх үйлчилгээг эрт дээр үеэс эхлэн судалж байжээ. ▫ Францын эрдэмтэн М.Дерибере олон жилийн туршлага, ажиглалтандаа тулгуурлан өнгө тус бүрийн хүнд нөлөөлөх үйлчилгээг тодорхойлсон байна.
  • 42. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Өнгөний тухай судалж байсан төрөл бүрийн мэргэжлийн эрдэмтэд уг асуудлыг өөр өөрсдийнхөөрөө явцуу хүрээнд тодорхойлж байв. • Сүүлийн үед өнгөний нөлөөллийг шинжлэх ухааны үндэстэйгээр судлан амьдрал ахуйд өргөн бүтээлчээр хэрэглэх болжээ. • М.Дерибере болон бусад эрдэмтдийн тодорхойлолтоос үндэслэн гол гол өнгөнүүдийн сэтгэхүй, физиологид үзүүлэх үйлчилгээ ямар байдгийг авч үзье.
  • 43. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Улаан өнгө - сэтгэлийн хөдөлгөөнийг хүчтэй болгож, айдас хүргэж, цусны даралтыг нэмэгдүүлдэг. Дулаан, биеийн хүч, тамирыг сайжруулна. Харин удаан хугацаанд зүрх чичрээж, ядраана. • Хөх өнгө - хүмүүсийн мэдэрхүйг онцгой тайвшруулж, цусны даралтыг багасгана. Тайван, хөнгºн уйтгар төрүүлнэ. Ийм өнгөтэй байр давчуу сэтгэгдэл төрүүлнэ.
  • 44. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Ногоон өнгө - уужим тайван, сэрүүн мэдрэмжтөрүүлнэ. Нүдний даралт буулгадаг ба харааг хурц, цусны эргэлтийг хэвийн болгоно. Иймээс мэдрэлийн зарим өвчнийг анагаахад хэрэглэнэ. Энэ өнгө дунд зэргийн долгионы урттай. • Улбар шар өнгө - сэтгэл сэргээж, судасны лугшилт түргэсэн, дулаан мэдрэмж бий болно. Энэ нь маш хурц өнгө бөгөөд баяр хөөр төрүүлнэ. • Цэнхэр өнгө - сэрүүн уужим зайтай, тайван сэтгэгдэл төрүүлнэ. Цэвэр тунгалаг агаар мандлыг санагдуулна. Хүний сэтгэл санаг хөгжилтэй, тэнүүн болгох ба булчингийн чангарлыг багасгаж, амьдарлын хэмнэлийг тохируулан судасны цохилтыг тайвшруулдаг.
  • 45. • Хүрэн ºнгө -тогтвортой.тайван мэдрэмж төрүүлэх ба сэтгэл санааг тайвшруулна. Гэвч энэ өнгө нь хүний урам хугалж, тавгүй байдалд оруулж мэднэ. Сааралдуу хүрэн өнгө сэтгэл санааг уймруулж, түгшүүрийг төрүүлнэ. • Шар өнгө - сэтгэл баясгах, дулаан, хөнгөн, уужуу зайтай мэдрэмж Үүсгэдэг. Судасны лугшилтыг сайжруулан, хүүхэн харааг өргөсгөж, уураг тархины ажиллагааг сайжруулна. Хүнд урам зориг оруулж, сэтгэлийг хөгжөөнө. Энэ өнгº нь ханалтын хэмжээнээсээ шалтгаалан янз бүрийн нөлөөтэй. • Нил өнгө - нүсэр хүнд, ядраасан, зайгүй давчуу, үймрүүлсэн, эвгүй сэтгэгдэл тºрүүлдэг.
  • 46. • Цагаан өнгө -хөнгөн, сэрүүн чанарын мэдрэмж төрүүлдэг. • Час улаан - сэтгэл санаа өедрөг болгож, дулаан мэдрэмж төрүүлдэг. • Саарал өнгө - даруу төлөв, нозооруулах, уйтгар хүргэх үйлчилгээтэй. • Хар өнгө - биеийн тамир тэнхээг алдуулан, хүнд зүйлээр даруулсан мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ. Энэ өнгө хүний урам зоригийг мохоож, сэтгэлийн хөдөлгөөнийг дарах үйлчилгээтэй.
  • 47. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Төрөл бүрийн өнгөний сэтгэхүй, физиологид үзүүлэх үйлчилгээнээс үзэхэд урт ба богино долгионтой улаан, улбар шар, нил, хондон ягаан өнгөнүүд хүний харах эрхтэн, улмаар мэдрэлийн системийг цочроох, зовиуртай сэтгэгдлийг төрүүлэх үйлчилгээтэй байна. Ийм өнгөөр будсан өрөөнд ажиллаж байгаа хүний харах эрхтэн түргэн ядарч, хөдөлмөрийн бүтээмж, ажлын чанарт нөлөө үзүүлдэг байна.
  • 48. Өнгөний сэтгэхүй, физиологид үз¿¿лэх нөлөө • Дунд зэргийн долгионы урттай ногоон, ногоовтор, цэнхэр, шар өнгөнүүд хүний харах эрхтэн, сэтгэхүй, физиологийн үйл ажиллагаанд сайнаар нөлөөлж, ядралтыг багасган, хºдөлмөрийн бүтээмжийг дээшлүүлдэг байна.
  • 49. Ø à ð í î ãî î í D8 F F 25 Ø ¿ ð ý í Óë à à í F F 7F 70 À ë òë à ã F F F F 0 0 Óë á àð ø àð FFFF00 Ø à ð F F F F 00 Óë à à í F f00 00 Óë á à ð F F A 7 00 Äóëààí óóð àìüñãàë á¿õèé ºíãºíèé õîñëîë
  • 50. Á à ð à à í õ º õ 0 025 B4 Õ º õ 000 0F F ÿ í Ö ý í õ ý ð ò ý í ãý ð è é í 0 0 B F F F Ä à ë à é í á à ð à à í õ º õ 00 008 0 Õ º õ òý í ãý ð è é í 0 0 B F F F Á à ð à à í ö ý í õ ý ð 009 891 Ñ à à ð à ë C 8C C C 8 Ñ à à ð à ë C 8C C C 8 Õ¿éòýí ñýð¿¿í ºíãºíèé õîñëîë
  • 51. A lic e b lu e F0F 8FF Lav e n d e r E 6E 6FA Plae g re e n C 7FFB D × è ì ý ãë ý ë è é í Ë è ì î í û ø à ð fffac d Pla e g re e n C 7F FB D Çàà í û ÿ ñàí ø à ð FFFF F0 Iv o ry FFF FF0 Á ¿ ä ý ã Ÿãà àí ñ àð í à é FF F4E 1 Mis ty ro s e FFF 4E 1 Rig ht y e llo w FF FFE 0 Óðèí 纺ëºí õýâ ìàÿã
  • 52. Ø àð FFFF00 Óë ààí Ff0000 Õàð 000000 Áàðààí õº õ 0025B4 Y ellow FFFF00 Í î ãî î í 008000 Óë áàð óë ààí 8B0000 Áàðààí óë ààí 8B0000 ßãààí FF00FF Ýð÷òýé õ¿÷òýé õýâ ìàÿã
  • 53. Ø àð FFFF00 Í î ãî î í 008000 Óëààí Ff0000 Õº õ 0000FF Öàãààí FFFFFF Ãýãýýòýé ñààðàë D3D3D3 Ñààðàë C0C0C0 Îð÷èí ¿å áóþó ìîäåðí õýâ ìàÿã
  • 54. Óñàí öýí õýð 00FFFF Äàë äóó ì î äí û í î ãî î í 00FF00 Áàðààí õº õ 0025B4 Äàë àéí áàðààí õº õ 000080 Õº õ í è ë ÿ ãààí 8A2BE2 Õ à ð à í õ ó é ñà à ð à ë 6 969 69 Ýòãýýä ÷àìèí õýâ ìàÿã
  • 55. Î éí í î ãî î î í 228B22 Òýí ãýðè éí õº õõ 87CEEB à ýãýýòýé õº õ ADD8E6 Light cyan E0FFFF Beig e F5F5DC Khaki í î ãî î í F0E68C Bury hood DEB887 Ø àð í î ãî î í 9ACD32 Íàòóðàë áóþó áàéãàëèéí ºíãº
  • 56. Dark khaki BDB76B × È ä óí æ è ì ñí è é º í 㺠8 080 00 D a rk s la te g r a y 2 F 4 F 4 F G ild e n ro d D A A 5 2 0 Àë ò F FA 700 Õ¿ ð ý í 8B45 13 Í è ë ÿ ãà àí 800 080 Ñà àð à ë 8 08 080 Ñîíãîäîã õýâ ìàÿã Ýëãýí õ¿ðýí 800000
  • 57. Í î ãî î í 2 28B22 Ö à ãàà í 00 00 00 Óë à àí F F000 0 Óë á àð F FA 70 0 Á à ð àà í õº õ 00 25B4 Ø àð FF FF00 Ïîï õýâ ìàÿã
  • 58. Ëè ø ö ý ö ý ãí è é º í 㺠FF C 0C B Ãý ãý ý òý é ë è ø ö ý ö ý ãí è é º í 㺠EE826C 1 Ö àé ð óó í è ë EE826C 1 C o ral F F7F70 À ë ò FFD700 ß ãàà í FF00FF Õº õ í è ë 8A 2BE2 Í è ë 800080 Ãýíýí õîíãîð õýâ ìàÿã ÿí ÿãààí Ff1493
  • 59. Õ¿ðýí 8B4513 Óë ààí á óóä àé í ø àð F5DEB3 Pe ru C D853F Burly ho od DEF887 ×Èä óí æè ì ñí è é áàðààí í î ãî î í 556B2F Dark g o lden ro d B8860B Öàãààí FAEBD7 Áî ð D2B48C Dark g o lden ro d B8860B Óëàìæëàëò õýâ ìàÿã