ENALL. KALLIERGEIES

1. ΔυνατότητεςΔυνατότητες
πραγματοποίησηςπραγματοποίησης
εναλλακτικών μορφώνεναλλακτικών μορφών
υδατοκαλλιεργειών στουδατοκαλλιεργειών στο
Νομό ΚαρδίτσαςΝομό Καρδίτσας
Αθανασοπούλου Φωτεινή DVM, MSc,Αθανασοπούλου Φωτεινή DVM, MSc,
PhD, MRCVS, ΚαθηγήτριαPhD, MRCVS, Καθηγήτρια
Πανταζής Παναγιώτης,Πανταζής Παναγιώτης, BB..ScSc., PhD,., PhD,
ΛέκτοραςΛέκτορας
Εργαστήριο Ιχθυολογίας &Εργαστήριο Ιχθυολογίας &
ΙχθυοπαθολογίαςΙχθυοπαθολογίας
Τμήμα Κτηνιατρικής, ΠανεπιστήμιοΤμήμα Κτηνιατρικής, Πανεπιστήμιο

2. Υδατοκαλλιέργεια & αλιείαΥδατοκαλλιέργεια & αλιεία
 Το 2003 ηΤο 2003 η
παγκόσμιαπαγκόσμια
παραγωγή τηςπαραγωγή της
υδατοκαλλιέργειαςυδατοκαλλιέργειας
ανήλθε στο 1/5 τουανήλθε στο 1/5 του
όγκου και στο 1/3όγκου και στο 1/3
της αξίας τηςτης αξίας της
παγκόσμιαςπαγκόσμιας
παραγωγής ψαριώνπαραγωγής ψαριών
και οστρακοδέρμωνκαι οστρακοδέρμων
((Cross DCross D., 2005.., 2005.
Fishery StatisticsFishery Statistics ,,
EUROSTATEUROSTAT))
0
50.000.000
100.000.000
150.000.000
1990 1995 2000 2003
Αλιεία Υδατοκαλλιέργεια

3. Υδατ/γεια & Αλιεία στην ΕλλάδαΥδατ/γεια & Αλιεία στην Ελλάδα
 Στην Ελλάδα, ηΣτην Ελλάδα, η
παραγωγήπαραγωγή
υδατοκαλλιεργειώνυδατοκαλλιεργειών
εσωτερικών υδάτωνεσωτερικών υδάτων
αυξήθηκε τηαυξήθηκε τη
τελευταία 10ετία κατάτελευταία 10ετία κατά
70% (Υπουργείο70% (Υπουργείο
Αγροτικής ΑνάπτυξηςΑγροτικής Ανάπτυξης
& Τροφίμων)& Τροφίμων)
Παραγωγή Υδατοκαλλιεργειών Εσωτερικών Υδάτων
2415 2483
2875
3069
2821
3337,25
3150
3252
3656
2638
2746
2157 2220
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
΄88 ΄89 ΄90 ΄91 ΄92 ΄93 ΄94 ΄95 ΄96 ΄97 ΄98 ΄99 ΄00
έτος
τον.

4. Καλλιέργεια μικροφυκών σεΚαλλιέργεια μικροφυκών σε
βιο-αντιδραστήρεςβιο-αντιδραστήρες
 Οι βιο-αντιδραστήρες είναι διαφανείςΟι βιο-αντιδραστήρες είναι διαφανείς
σωλήνες μικρής διαμέτρου που γεμίζουν μεσωλήνες μικρής διαμέτρου που γεμίζουν με
νερό, διοξείδιο του άνθρακα και θρεπτικάνερό, διοξείδιο του άνθρακα και θρεπτικά
στοιχεία και ‘εμβολιάζονται’ με αρχικέςστοιχεία και ‘εμβολιάζονται’ με αρχικές
καλλιέργειες μικροφυκών. Έτσι επιτυγχάνεταικαλλιέργειες μικροφυκών. Έτσι επιτυγχάνεται
τελικό ύψος παραγωγής πολλαπλάσιο από τοτελικό ύψος παραγωγής πολλαπλάσιο από το
αντίστοιχο των συμβατικών μεθόδωναντίστοιχο των συμβατικών μεθόδων ((10-2010-20
φορές υψηλότερες συγκεντρώσειςφορές υψηλότερες συγκεντρώσεις
μικροφυκώνμικροφυκών)) και σε ελάχιστο χρονικόκαι σε ελάχιστο χρονικό
διάστημαδιάστημα (λίγες ώρες, όταν μια συμβατική(λίγες ώρες, όταν μια συμβατική
καλλιέργεια μικροφυκών χρειάζεται 4-6 μέρεςκαλλιέργεια μικροφυκών χρειάζεται 4-6 μέρες
για να μεγιστοποιήσει τη παραγωγή της).για να μεγιστοποιήσει τη παραγωγή της).

5. Πολλαπλή χρήση μικροφυκώνΠολλαπλή χρήση μικροφυκών
 Υδατοκαλλιέργεια (εκτροφή προνυμφών)Υδατοκαλλιέργεια (εκτροφή προνυμφών)
 Παραγωγή βιοντίζελ (Παραγωγή βιοντίζελ ( δέκα στρέμματαδέκα στρέμματα
καλλιέργειας μικροφυκών μπορούν νακαλλιέργειας μικροφυκών μπορούν να
αποδώσουν 45.000λίτρα βιοκαυσίμουαποδώσουν 45.000λίτρα βιοκαυσίμου
ετησίωςετησίως))
 Συστατικά ζωοτροφών / ιχθυοτροφώνΣυστατικά ζωοτροφών / ιχθυοτροφών
 Φαρμακοβιομηχανία / καλλυντικάΦαρμακοβιομηχανία / καλλυντικά
 Διαχείριση - επεξεργασία λυμάτωνΔιαχείριση - επεξεργασία λυμάτων
 Απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα απόΑπορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από
διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες.διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες.

6. Μύδια γλυκού νερούΜύδια γλυκού νερού
 Δίθυρο μαλάκιοΔίθυρο μαλάκιο
Dreissena polymorhpaDreissena polymorhpa
(zebra mussel).(zebra mussel).
 ΔιηθηματοφάγοςΔιηθηματοφάγος
οργανισμός (φιλτράρειοργανισμός (φιλτράρει
11LtLt νερού ημερησίως).νερού ημερησίως).
 Ιδιαίτερα ανταγωνιστικόςΙδιαίτερα ανταγωνιστικός
με άλλους οργανισμούς.με άλλους οργανισμούς.
 Προσκολλάται σε πάσηςΠροσκολλάται σε πάσης
φύσεως ζωντανά καιφύσεως ζωντανά και
άψυχα υποστρώματα.άψυχα υποστρώματα.

7. Μύδια γλυκού νερούΜύδια γλυκού νερού
 Χαρακτηρίζονται απόΧαρακτηρίζονται από
υψηλούςυψηλούς
αναπαραγωγικούςαναπαραγωγικούς
ρυθμούς και πλαγκτονικάρυθμούς και πλαγκτονικά
στάδια που δενστάδια που δεν
χρειάζονται ενδιάμεσουςχρειάζονται ενδιάμεσους
ξενιστές.ξενιστές.
 Δύναται να χρησιμοποιηθείΔύναται να χρησιμοποιηθεί
ως ρυθμιστής τηςως ρυθμιστής της
ποιότητας του νερού καιποιότητας του νερού και
ως τροφή άλλωνως τροφή άλλων
εκτρεφόμενων ψαριών.εκτρεφόμενων ψαριών.
 Η εξάπλωση του μπορεί ναΗ εξάπλωση του μπορεί να
ελέγχεται με θηρευτές τουελέγχεται με θηρευτές του
((Rutilus rutilusRutilus rutilus - τσιρώνι).- τσιρώνι).

8. Καραβίδα γλυκού νερούΚαραβίδα γλυκού νερού
 Η ετήσια κατανάλωση τουςΗ ετήσια κατανάλωση τους
στην Ευρώπη υπερβαίνει τηνστην Ευρώπη υπερβαίνει την
παραγωγή τους, άρα υπάρχειπαραγωγή τους, άρα υπάρχει
ανάγκη κάλυψης τουανάγκη κάλυψης του
ελλείμματος από εγχώριεςελλείμματος από εγχώριες
ευρωπαϊκές πηγές.ευρωπαϊκές πηγές.
 ΕΕίναι παμφάγος και σε θέση ναίναι παμφάγος και σε θέση να
εκμεταλλευτεί μία πλειάδαεκμεταλλευτεί μία πλειάδα
διατροφικών υποστρωμάτωνδιατροφικών υποστρωμάτων
(φυτικής / ζωϊκής προέλευσης).(φυτικής / ζωϊκής προέλευσης).
Οι ανάγκες του είδους σεΟι ανάγκες του είδους σε
θρεπτικά συστατικά καιθρεπτικά συστατικά και
απαιτήσεις νερού δεν έχουναπαιτήσεις νερού δεν έχουν
πλήρως διαλευκανθεί καιπλήρως διαλευκανθεί και
απαιτούν σημαντική ερευνητικήαπαιτούν σημαντική ερευνητική
προσπάθειαπροσπάθεια..

9. Ευρωπαϊκό γατόψαροΕυρωπαϊκό γατόψαρο
 Υπάρχει ενδιαφέρον για τηνΥπάρχει ενδιαφέρον για την
κατανάλωση φιλέτουκατανάλωση φιλέτου SilurusSilurus
glanisglanis στη Κεντρική καιστη Κεντρική και
Βόρεια Ευρώπη.Βόρεια Ευρώπη.
 Είναι παμφάγο είδος καιΕίναι παμφάγο είδος και
χαρακτηρίζεται από ταχείςχαρακτηρίζεται από ταχείς
ρυθμούς αύξησης καιρυθμούς αύξησης και
μεγάλη απόδοση σε φιλέτομεγάλη απόδοση σε φιλέτο
λόγω της ανατομίας τουλόγω της ανατομίας του ..
 Συνίσταται η εκτροφή τουΣυνίσταται η εκτροφή του
σε εντατικά / υπερεντατικάσε εντατικά / υπερεντατικά
συστήματα λόγω τηςσυστήματα λόγω της
ανεκτικότητας του σε νερόανεκτικότητας του σε νερό
αυξημένης περιεκτικότηταςαυξημένης περιεκτικότητας
σε αμμωνία, νιτρώδη,σε αμμωνία, νιτρώδη,
νιτρικάνιτρικά..

10. ΚέφαλοςΚέφαλος
 Τα ψάρια της οικογένειαςΤα ψάρια της οικογένειας MugilidaeMugilidae είναι παμφάγα /είναι παμφάγα /
θρυματοφάγα και χαρακτηρίζονται από μεγάληθρυματοφάγα και χαρακτηρίζονται από μεγάλη
ικανότητα ωσμωρύθμισης και θερμορύθμισης (5-25ικανότητα ωσμωρύθμισης και θερμορύθμισης (5-25 pptppt
&& έως 25έως 25 οο
C).C).
 Αποδίδουν καλύτερα σε συστήματα ημι-εκτατικής / ημι-Αποδίδουν καλύτερα σε συστήματα ημι-εκτατικής / ημι-
εντατικής εκτροφής διότι εκμεταλλεύονται πολύ καλάεντατικής εκτροφής διότι εκμεταλλεύονται πολύ καλά
την διαθέσιμη από το φυσικό περιβάλλον τροφή.την διαθέσιμη από το φυσικό περιβάλλον τροφή.
 Σε συστήματα εντατικής εκτροφής στην Ελλάδα έχουνΣε συστήματα εντατικής εκτροφής στην Ελλάδα έχουν
παρατηρηθεί προβλήματα από το βακτήριοπαρατηρηθεί προβλήματα από το βακτήριο AeromonasAeromonas
hydrophilahydrophila και το παράσιτοκαι το παράσιτο Chillondonella spChillondonella sp τα οποίατα οποία
έχουν σχετισθεί και με τις συνθήκες εκτροφής.έχουν σχετισθεί και με τις συνθήκες εκτροφής.
(Athanassopoulou 2004).(Athanassopoulou 2004).

11. ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα
 Οι εναλλακτικές μορφές υδατοκαλλιέργειας είναιΟι εναλλακτικές μορφές υδατοκαλλιέργειας είναι
πολλές και ποικίλες.πολλές και ποικίλες.
 Η εφαρμογή τους απαιτεί μία ολιστική προσέγγιση σεΗ εφαρμογή τους απαιτεί μία ολιστική προσέγγιση σε
επίπεδο νομού και από άποψη βιολογική αλλά και απόεπίπεδο νομού και από άποψη βιολογική αλλά και από
άποψη εμπορική.άποψη εμπορική.
 Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη περίπτωσηΙδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη περίπτωση
διαχείρισης ειδών σε φυσικές υδατοσυλλογές (ημι-διαχείρισης ειδών σε φυσικές υδατοσυλλογές (ημι-
εκτατικές / ημι-εντατικές εκτροφές) λόγω προβλημάτωνεκτατικές / ημι-εντατικές εκτροφές) λόγω προβλημάτων
ανταγωνισμού, θήρευσης και μετάδοσης παθογόνων.ανταγωνισμού, θήρευσης και μετάδοσης παθογόνων.
 Η σωστή διαχείριση των εκτρεφόμενων ειδών είναιΗ σωστή διαχείριση των εκτρεφόμενων ειδών είναι
δυνατόν να επιφέρει βελτίωση της ποιότητας νερούδυνατόν να επιφέρει βελτίωση της ποιότητας νερού
των φυσικών υδατοσυλλογών.των φυσικών υδατοσυλλογών.