Νικόλαος Πολύζος, Καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, ΔΠΘ

1. ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΌΝ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΏΝ
ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΊΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ ΓΙΑ
ΈΝΑ ΕΝΙΑΙΟ & ΚΑΛΎΤΕΡΟ ΜΈΛΛΟΝ
Νίκος Πολύζος, Καθηγητής ΔΠΘ
07/07/2022
13th Pharma & Health Conference
Μεταρρύθμιση ΕΣΥ: Από τη θεωρία στην πράξη
ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Η Αναδιοργάνωση των νοσοκομείων του ΕΣΥ

2. ΙΣΤΟΡΙΚΉ
ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Η ίδρυση του ΕΣΥ (Ν. 1397/1983): (9) ΠΕΣΥ που δε συγκροτήθηκαν, (100+) γενικά-ειδικά
& νομαρχιακά-περιφερειακά νοσοκομεία ΝΠΔΔ, (5-7μελή) ΔΣ (Πρόεδρος), με Γενικούς
Διευθυντές, που για 20 έτη δεν διορίστηκαν, ανάπτυξη κλινικών (25 κλίνες η κάθε μια), &
κυρίως ανάπτυξη νέων Νοσοκομείων (ιδιαίτερα Παν/κών που έγιναν) και Κέντρων Υγείας
Ν. 2194/1994: δυνατότητα διασύνδεσης των Νοσοκομείων Αττικής και Θεσσαλονίκης,
κατά συγκροτήματα, με απόφαση του ΥΥ, για συντονιστικό συμβούλιο σε κάθε
συγκρότημα, (1/2) νομών όπου λειτουργούν περισσότερα του ενός νοσοκομεία, με
αρμοδιότητες, από προέδρους και έναν εκπρόσωπο του ΥΥ, για ζητήματα που αφορούν
τροποποιήσεις οργανισμών, μετακινήσεις προσωπικού, συντονισμό και
αλληλοϋποστήριξη εφημερίας, κοινές προμήθειες και κοινές λειτουργίες (π.χ. σίτισης,
ιματισμού, καθαριότητας). Λειτούργησαν σε Αττική-Θεσσαλονίκη, εκτός ζητημάτων
οργανισμών κ.λπ., ως τέλος της 10ετίας, που εγκαταλείφθηκαν.
Ν. 2519/1997: Πρόεδροι ΔΣ, Περιφερειακών και Ειδικών Νοσοκομείων (500+ κλινών),
που διορίζονται κατόπιν προκήρυξης, μεταξύ 3 υποψηφίων, από τον Υπουργό, κατόπιν
γνώμης της Βουλής. Έγινε επαναφορά των Γενικών Διευθυντών, προκηρύχθηκαν οι
θέσεις, αλλά δε τοποθετήθηκαν τελικά.
Ν. 2889/2001: Ίδρυση (17) Ενιαίων Νομικών Προσώπων (ΠΕΣΥΠ) και (νέα Διοίκηση)
Νοσοκομείων (2002-4). Έγινε διορισμός όλων (Δ/τές κατόπιν σχετικής προκήρυξης).
Περιφερειακός σχεδιασμός νοσοκομείων. Συμβούλια Διοίκησης με τους Διοικητές, ως
Πρόεδρους, τους Αναπληρωτές τους και τους Διευθυντές (3-4) Υπηρεσιών, κ.α.
Ν. 3329/2005 & Ν. 3527/2007: Αυτονόμηση Νοσοκομείων και μείωση ΠΕΣΥ με τη τελική
μετατροπή τους σε (7) ΔΥΠε (2005-09). ΔΣ από Διοικητή, Αν. Δ/τη, 3 μέλη ΥΥ, 2 Δ/ντές & 2
εκπροσώπους ιατρικών, νοσηλευτικών, κ.α. υπηρεσιών. Παράλληλα δημιουργήθηκε το

3. ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ
ΔΕΚΑΕΤΙΑ
Ν. 3918/2011
Ένταξη Νοσοκομείων ΙΚΑ στο ΕΣΥ και προάγγελος διασυνδέσεων
2010-11
Μελέτες Συγχωνεύσεων Νοσοκομείων (3)
Ν. 3984/2011, όπως τροποποιήθηκε (με τους Ν. 4025/2011 και
4052/2012) και ισχύει ως σήμερα.
Τα Νοσοκομεία, που διασυνδέονται, διοικούνται από ενιαίο
συλλογικό όργανο Διοίκησης. Το εν λόγω ΔΣ είναι πενταμελές,
όταν ο συνολικός αριθμός οργανικών κλινών των διασυνδεόμενων
Νοσοκομείων είναι μέχρι 399 και επταμελές για 400 κι άνω κλίνες.
1.Ονοματοδοσία κύριων (80+) και διασυνδεόμενων (50-)
νοσοκομείων. Τα Νοσοκομεία καθορίζονται με την Υπουργική
Απόφαση (αριθμ. Υ4α/οικ84627/2011)
Για όλα τα ανωτέρω εκδόθηκαν οι αντίστοιχοι οργανισμοί
νοσοκομείων με κοινές υπουργικές αποφάσεις (ΚΥΑ, 2012), που,
αφενός δεν εφαρμόσθηκαν στην ολότητά τους και αφετέρου
χρήζουν πια σημερινής επανεξέτασης από το Υπουργείο Υγείας.

4. O ενιαίος σχεδιασμός κοινών υπηρεσιών ώστε να επιτυγχάνεται η κάλυψη ανάγκης της κάθε
περιοχής σε πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη (ΥΥ).
Ο σχεδιασμός της ισόρροπης ανάπτυξης ομοειδών ιατρικών τμημάτων καθώς και
συνένωσης/συλλειτουργίας αυτών με σκοπό μία νέα λειτουργική και ορθολογική κατανομή
αυτών για την κάλυψη των αναγκών περίθαλψης του πληθυσμού.
Ο σωστός προγραμματισμός, ανάπτυξη και διαχείριση των κλινών με στόχο την αποσυμφόρηση
τμημάτων και κλινικών με μεγάλο ποσοστό κάλυψης και ανάλογη αύξηση της πληρότητας
Νοσοκομείων μικρότερης δυναμικότητας (ΔΥΠε).
Η κατάρτιση κοινών προγραμμάτων λειτουργίας τμημάτων, κλινικών, εργαστηρίων και
μονάδων με σκοπό την αποδοτικότερη λειτουργία τους, την αξιοποίηση των υποδομών τους και
την μείωση του κόστους λειτουργίας τους.
O ενιαίος σχεδιασμός της κτιριολογικής ανάπτυξης, συντήρησης, διαρρύθμισης υπαρχόντων
χώρων, ανανέωσης εξοπλισμού και ενιαία διαχείριση υπάρχοντος εξοπλισμού και υλοποίηση
έργων (ΕΣΠΑ και μετεξελίξεις του).
oΟ ενιαίος προγραμματισμός (ΕΠΥ) και ομαδοποίηση προμηθειών (ΕΚΑΠΥ).
oΟ σχεδιασμός ενιαίων διαδικασιών ελέγχου ποιότητας (ΟΔΙΠΥ) και κόστους (ΚΕΤΕΚΝΥ).
Ο προγραμματισμός για την περαιτέρω ανάπτυξη μονάδων υγείας (μονάδες αποκατάστασης,
νοσηλεία στο σπίτι, κλπ.).
Η από κοινού ανάπτυξη ενιαίων μονάδων/δραστηριοτήτων (πλυντήρια, αποστείρωση, εστίαση,
φύλαξη, καθαριότητα κλπ.) για την υποστήριξη των διασυνδεόμενων Νοσοκομείων.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ
ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ
ΕΠΊΠΕΔΑ,
ΑΛΛΑ ΌΧΙ
ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ

5. 6.3
5.8 5.7
5.5 5.4
5.1 5.0 4.9 4.8
5.0
4.0 4.0 3.9 3.8 3.8
3.6 3.4 3.3 3.3 3.4
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Μέση Διάρκεια Νοσηλείας (ΜΔΝ) ανά ΥΠΕ και συνολικά
1η
2η
3η
4η
5η
6η
7η
ΣΥΝΟΛΑ
35,159
34,612
35,020
34,091
32,922
34,886
33,335
33,416
33,057
33,717
36,441
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Κλίνες
Αποτελέσματα /5 – Κλίνες - Μέση Διάρκεια Νοσηλείας (ΜΔΝ)
SUMMARY
P-value from ANOVA test
= 0.9073
Groups Average Variance
-100 3.665116 10.37849
101 - 200 3.778343 10.13068
201 - 400 3.349811 1.152859
401 + 3.450286 0.666912

6. EΑ00 6
6,518,644
6,459,358
6,681,198
6,644,271
6,651,016
6,950,353
7,378,960
7,662,608
7,616,194
4,992,092
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
ΕΞΕΤΑΣΘΕΝΤΕΣ ΣΤΑ ΤΕΙ
4,848,849
4,936,410
4,790,521
4,909,880
4,762,192
4,694,684
4,754,040
4,929,440
4,887,625
3,313,231
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
ΕΞΕΤΑΣΘΕΝΤΕΣ ΣΤΑ ΤΕΠ
290,241
398,731 411,819
479,092
522,196
539,699
568,744
592,035
615,696
396,969
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
ΕΞΕΤΑΣΘΕΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΛΟΗΜΕΡΗ
(ΠΡΩΗΝ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΑ ΙΑΤΡΕΙΑ)
1684673
2088199
2118819
2285066
2273751
2238511
2211343
2350798
2421070
2525419 2537750
2160596
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
ΝΟΣΗΛΕΥΘΕΝΤΕΣ
Αποτελέσματα /2 – Κινήσεις

7. Αποτελέσματα /6 – Μέσο Κόστος Νοσηλείας (ΜΚΝ)
SUMMARY
P-value from ANOVA
test=5.36E-32
Groups Average Variance
-100 167.3 5428.4
101 - 200 166.7 5590.1
201 - 400 188.9 8296.9
401 + 399.3 44421.5
Πανεπιστη-
μιακό 460.6 31398.0
SUMMARY
P-value from ANOVA test
= 1.95E-07
Groups Average Variance
Γενικό 657.9804 76746.91
ΓΝ-ΚΥ 618.9816 55998.47
Ειδικό 2119.538 2476098
Ογκολογικό 1064.931 69218.15
Παιδιατρικό 392.6075 40364.98
Πανεπιστημιακό 1043.902 38618.34
Ψυχιατρικό 1170.475 1878483
1633.2
1252.2
1104.4
963.5
858.8
805.2 772.9 808.6 824.2 820.7
921.1
1115.2
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
ΜΚΝ ανά Νοσηλευθέντα
338.1
294.9 290.4
241.9
222.4 211.3 203.5
227.7 239.4 245.6
279.9
328.1
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
ΜΚΝ ανά ημέρα νοσηλείας
Γενικό
νοσοκομείο

8. Έχοντας καταγράψει την υπάρχουσα κατάσταση, τις διεθνείς εμπειρίες, την ιστορική νομοθετικά
και σε επίπεδο πρακτικής ‘χαλαρή’ εφαρμογή των συνδεόμενων νοσοκομείων, του ΕΣΥ, σε 80
κύρια και 50 διασυνδεόμενα, επιτροπή κατέληξε σε πρόταση, που προήλθε από προηγούμενες
μελέτες και κυρίως τα αναφερόμενα κριτήρια, τα οποία εξειδικεύθηκαν, σε:
α. πληθυσμιακά, σε όσο το δυνατόν λιγότερες ‘ομάδες’ ανά αντι-περιφέρεια, με συνδέσεις
μεταξύ νομαρχιακών νοσοκομείων,
β. ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας από τους διαθέσιμους δείκτες
χρησιμοποίησης για τη διευθέτηση κλινών, με την ανάλογη πληρότητα ή κάλυψή τους,
λαμβανομένων υπόψη των προσερχομένων για νοσηλεία ή/και για χειρουργική επέμβαση,
γ. αλληλοκάλυψη στο είδος και το εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών περίθαλψης, με στόχο τη
μείωση των διαπεριφερειακών ροών,
δ. συνοχή μεταξύ των ιατρονοσηλευτικών λειτουργιών και ενοποιήσεις στις υπόλοιπες
υπηρεσίες (διοικητικο-οικονομικές, τεχνικο-ξενοδοχειακές και πληροφορικής),
oε. στοχοθεσία βελτίωσης της συνεπαγόμενης ποιότητας και κάλυψης των αναγκών των
πολιτών.
Το διεθνές μοντέλο “hub-and-spoke”, για παράδειγμα, ή κάποιο άλλο μοντέλο συνεργασίας των
νοσοκομείων (trust vs network), μπορεί να υλοποιηθεί εντός ή/& εκτός στα ορίων
γεωγραφικής περιοχής.
Πλεονεκτήματα (ομοιογένεια παρεχόμενων υπηρεσιών, αυξημένη αποτελεσματικότητα, κ.λπ.)
Μειονεκτήματα (πιθανή συμφόρεση ασθενών στα hubs αν δεν ενισχυθούν ανάλογα τα
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

9. Συνοχή μεταξύ όλων των νοσοκομειακών λειτουργιών.
Βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Βελτιωμένη κάλυψη των αναγκών υγείας των πολιτών.
Αποτελεσματικότητα/Αποδοτικότητα
(ιατρο-νοσηλευτικών & διοικητικο-οικονομικών αποτελεσμάτων
& απόδοσης, με ανάλογα προφανώς κίνητρα & στο προσωπικό).
ΟΦΕΛΗ

10. ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ομαδοποίηση (ανά τμήμα) δεικτών κλινών και χρησιμοποίησής
τους, προσωπικού, οικονομικών στοιχείων και ποιοτικών δεικτών
(μέσα από τα επιχ. Σχέδια των ΔΥΠε & εγκρίσεις του ΚΕΣΥΠΕ).
Διαμόρφωση νέας Υ.Α. για τα 50-60 hubs (κύρια ή κόμβοι) και
70-80 spokes (διασυνδεόμενα ή ακτινωτά), κατ’ εξουσιοδότηση
του άρθρου 70 ν. 3918/2011, με αναμορφωμένο επιστημονικό και
λειτουργικό πλαίσιο διασύνδεσης όπως περιληπτικά αναφέρθηκε.
Έκδοση νέων οργανισμών (σε επίπεδο hub, με τα spokes), με
α. 1500 κλινικά τμήματα και περίπου 500 εργαστηριακά κ.λπ.,
β. ανάλογες οργανικές θέσεις προσωπικού με τις εξ-ειδικεύσεις του,
γ. ενιαία λειτουργία ιατρικών και νοσηλευτικών υπηρεσιών,
δ. συγχωνεύσεις διοικητικών-οικονομικών και τεχνικών-ξενοδοχειακών
υπηρεσιών,
ε. εξειδίκευση του επιστημονικού και λειτουργικού πλαισίου διασύνδεσης.
Ειδάλλως και για τη νέα ονοματολογία (νοσοκομεία κόμβοι και ακτινωτά
νοσοκομεία), προτείνεται η αντικατάσταση της §1 άρθρου 2 του ν. 4052/2012
με μια πιο «ευέλικτη» διάταξη. «Τα υφιστάμενα, όπως και τα εκάστοτε τιθέμενα
σε καθεστώς διασύνδεσης νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ., λειτουργούν υπό ενιαία
διοίκηση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του άρθρου 70 του ν.
3918/2011 (Α` 31), του άρθρου 66 του ν. 3984/2011 (Α` 150) και αντιστοίχων
αποφάσεων του Υπουργού Υγείας, και αποτελούν αυτοτελή και ενιαία Ν.Π.Δ.Δ.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας, Εσωτερικών και Οικονομικών,
ρυθμίζεται ο τίτλος και η έδρα του Ν.Π.Δ.Δ., ενώ ενοποιούνται οι οργανισμοί των
ανωτέρω, συμπεριλαμβάνοντας όλες τις οργανικές θέσεις νοσοκομείων του Ε.Σ.Υ.
Τα διασυνδεόμενα νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ., διαθέτουν ενιαίες διοικητικές-
οικονομικές και τεχνικές-ξενοδοχειακές υπηρεσίες, με ενιαίο προϋπολογισμό και
πρόγραμμα προμηθειών, ενιαία διαχείριση προσωπικού, και διασυνδεόμενες
ιατρικές και νοσηλευτικές, με επικεφαλής το κύριο νοσοκομείο κόμβο, σε σχέση
2022-23