Ιωάννης Γ. Ρουκάς, Οικονομολόγος, Πρόεδρος, Ελληνικό Ινστιτούτο Οικονομικής Διοίκησης ΕΕΔΕ – Μακεδονίας, Managing Partner, ZKP Consultants. Παρουσίαση στο πλαίσιο του Panel ΙΙ: «NPLs - NPEs και Κοινωνία»

1. Ιωάννης Ρουκάς,
Οικονομολόγος – Πρόεδρος ΕΙΟΔ της ΕΕΔΕ Μακεδονίας

2. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
ΕΡΕΥΝΑ
της ZKP CONSULTANTS Ε.Π.Ε. για το
Τμήμα Ενημέρωσης Οφειλετών του Βιοτεχνικού
Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης.

3. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ
• Η έρευνα διεξήχθη στο χρονικό διάστημα από 15/11 έως και
26/11 του 2018, από την εταιρεία συμβούλων ZKP CONSULTANTS
ΕΠΕ με έδρα τη Θεσσαλονίκη
• Εστάλη ερωτηματολόγιο 7 ερωτήσεων, πολλαπλών απαντήσεων
και συντελεστών βαρύτητας από 5 (max) έως 1 (min).
• Απεστάλη μέσω e mail σε πλήθος επιχειρήσεων, όλων των
κλάδων καθώς και σε επιχειρήσεις που ασχολούνται ενεργά με το
θέμα της επίλυσης των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων.
• Δεν εστάλη σε Τραπεζικά ιδρύματα και τραπεζικά στελέχη
• Η όλη προσπάθεια υποστηρίχθηκε από το ΒΕΘ με την αποστολή
ερωτηματολογίων στα μέλη του.
• Συλλέχθηκαν 197 πλήρως συμπληρωμένα ερωτηματολόγια

4. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
ΕΡΩΤΗΣΗ 1η: που πιστεύετε ότι οφείλεται το φαινόμενο της
ύπαρξης των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων
Απαντήσεις με τη μέγιστη βαρύτητα 5
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΟΣΟΣΤΟ
Τραπεζικό εγχώριο σύστημα 138/197 70%
Πιστοληπτική συνείδηση οφειλετών 38/197 19.3%
Λοιποί πιστωτές 0/197 0%
Ελλιπής μηχανισμός Δημοσίου 75/197 38%
Παγκόσμια οικονομική κρίση 46/197 23.3%
Άλλο
Ανεπαρκές πολιτικό σύστημα
Ελληνική οικονομική κρίση
8/197
4/197
4%
2%

5. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
ΕΡΩΤΗΣΗ 1η: που πιστεύετε ότι οφείλεται το φαινόμενο της
ύπαρξης των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων
Βάσει συνόλου απαντήσεων
Βαθμοί Ποσοστό
Τραπεζικό εγχώριο σύστημα 884/985 89.8%
Πιστοληπτική συνείδηση οφειλετών 637/985 64.7%
Λοιποί πιστωτές 335/985 34%
Ελλιπής μηχανισμός Δημοσίου 658/985 66.8%
Παγκόσμια οικονομική κρίση 578/985 58.7%
Άλλο
Ανεπαρκές πολιτικό σύστημα 42/985 4.3%
Ελληνική οικονομική κρίση 21/985 2.1%

6. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Ερώτηση 2η: Πιστεύετε ότι η μέχρι σήμερα αντιμετώπιση των
κόκκινων επιχειρηματικών δανείων από πλευράς Τραπεζών
είναι η ενδεδειγμένη;
Αριθμός Ποσοστό
ΝΑΙ 17 / 197 8,6%
ΟΧΙ 180 / 197 91,4%

7. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Ερώτηση 3η: πιστεύετε ότι το εργαλείο του εξωδικαστικού
μηχανισμού αποτελεί λύση στο πρόβλημα των χρεωμένων
επιχειρήσεων ;
Αριθμός Ποσοστό
ΝΑΙ 54/197 27,4%
ΟΧΙ 143/197 72,6%

8. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Ερώτηση 4η: αν όχι πιστεύετε ότι υπάρχουν αγκυλώσεις και
ποιες ;
Απαντήσεις με μέγιστη βαρύτητα 5
Αριθμός Ποσοστό
Απροθυμία Τραπεζών ως προς τη συμμετοχή τους 110/143 77,1%
Απροθυμία Δημοσίου ως προς τη συμμετοχή του 45/143 31,4%
Κόστος συμβουλευτικών υπηρεσιών 37/143 25,7%
Κόστος διαμεσολαβητών 33/143 22,8%
Υπερβολική γραφειοκρατία πριν και μετά την αίτηση 90/143 62,8%
Καθυστέρηση στις διαδικασίες λειτουργίας του
μηχανισμού
78/143 54,3%
Άλλο: προσκόμματα από πλευράς Τραπεζών 8/143 5,6%

9. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Ερώτηση 4η: αν όχι πιστεύετε ότι υπάρχουν αγκυλώσεις και
ποιες ;
Βάσει συνόλου απαντήσεων
Βαθμοί Ποσοστό
Απροθυμία Τραπεζών ως προς τη συμμετοχή τους 535/715 74,8%
Απροθυμία Δημοσίου ως προς τη συμμετοχή του 280/715 39,2%
Κόστος συμβουλευτικών υπηρεσιών 297/715 41,5%
Κόστος διαμεσολαβητών 247/715 34,6%
Υπερβολική γραφειοκρατία πριν και μετά την αίτηση 496/715 69,4%
Καθυστέρηση στις διαδικασίες λειτουργίας του
μηχανισμού
420/715 58,7%
Άλλο: προσκόμματα από πλευράς Τραπεζών 40/715 5,6%

10. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Ερώτηση 5η: πιστεύετε ότι η χώρα μπορεί να επανέλθει σε τροχιά
οικονομικής ανάπτυξης χωρίς να έχει επιλυθεί το πρόβλημα των
κόκκινων δανείων ;
Αριθμός Ποσοστό
ΝΑΙ 38 19,1
ΟΧΙ 159 80,9

11. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Ερώτηση 6η πως πιστεύετε ότι θα λυθεί το πρόβλημα των
κόκκινων επιχειρηματικών δανείων ;
Απαντήσεις με μέγιστη βαρύτητα 5
Αριθμός Ποσοστό
Διαγραφή χρέους αναλόγως εξασφαλίσεων 75/197 38,3%
Εκχώρηση ακίνητης περιουσίας στους πιστωτές και μίσθωση
της
38/197 19,1%
Χρήση εργαλείου πλειστηριασμών 21/197 10,6%
Πώληση δανείων σε funds 0/197 0%
Πρόταση πώλησης δανείων στους δανειολήπτες πριν την
πώληση τους σε funds, με ανάλογο τίμημα
63/197 31,9%
Μακροχρόνια ρύθμιση με το ελάχιστο δυνατό επιτόκιο 92/197 46,8%
Ρύθμιση του 50% των υποχρεώσεων και πάγωμα του
υπόλοιπου άτοκα για 15 έτη
80/197 40,4%

12. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Αριθμός Ποσοστό
Χρηματοδότηση χρεωμένων επιχειρήσεων 25/197 12,8%
Αναχρηματοδότηση βιώσιμων επιχειρήσεων με την
εγγύηση του Ελληνικού
Δημοσίου
59/197 29,8%
Δημιουργία Οικονομικού Οργανισμού ειδικού σκοπού όπου
θα μεταφερθεί το σύνολο των κόκκινων δανείων
50/197 25,5%
Περαιτέρω βελτίωση του Νομοθετικού πλαισίου του
εξωδικαστικού μηχανισμού
71/197 36,2%
Κλείσιμο και εκκαθάριση της χρεωμένης επιχείρησης 25/197 12,8%
Νέα ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζικών ιδρυμάτων 0/197 0%
Άλλο: συνεργασία Τραπεζών και πολιτείας 4/197 2,1%

13. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Ερώτηση 6η πως πιστεύετε ότι θα λυθεί το πρόβλημα των
κόκκινων επιχειρηματικών δανείων ;
Βάσει συνόλου απαντήσεων
Αριθμός Ποσοστό
Διαγραφή χρέους αναλόγως εξασφαλίσεων 624/985 63,4%
Εκχώρηση ακίνητης περιουσίας στους πιστωτές και
μίσθωση της
507/985 51,5%
Χρήση εργαλείου πλειστηριασμών 357/985 36,2%
Πώληση δανείων σε funds 188/985 19,1%
Πρόταση πώλησης δανείων στους δανειολήπτες πριν την
πώληση τους σε funds, με ανάλογο τίμημα
520/985 52,8%
Μακροχρόνια ρύθμιση με το ελάχιστο δυνατό επιτόκιο 699/985 71%
Ρύθμιση του 50% των υποχρεώσεων και πάγωμα του
υπόλοιπου άτοκα για 15 έτη
632/985 64,2%

14. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Αριθμός Ποσοστό
Χρηματοδότηση χρεωμένων επιχειρήσεων 327/985 33,2%
Αναχρηματοδότηση βιώσιμων επιχειρήσεων με την
εγγύηση του Ελληνικού
Δημοσίου
549/985 55,7%
Δημιουργία Οικονομικού Οργανισμού ειδικού σκοπού
όπου θα μεταφερθεί το σύνολο των κόκκινων δανείων
524/985 53,2%
Περαιτέρω βελτίωση του Νομοθετικού πλαισίου του
εξωδικαστικού μηχανισμού
558/985 56,6%
Κλείσιμο και εκκαθάριση της χρεωμένης επιχείρησης 352/985 35,7%
Νέα ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζικών ιδρυμάτων 104/985 10,6%
Άλλο: συνεργασία Τραπεζών και πολιτείας 21/985 2,1%

15. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Ερώτηση 7η εφόσον ρυθμιστεί το πρόβλημα, πόσος χρόνος
πιστεύετε ότι απαιτείται για να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης η
πραγματική οικονομία ;
Αριθμός Ποσοστό
Από 1 έως 5 έτη 72/197 36,5%
Από 5 έως 10 έτη 81/197 40,9%
Από 10 έως 15 έτη 31/197 15,8%
Άνω των 15 ετών 13/197 6,8%

16. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1
• Το σημαντικότερο ίσως εύρημα από την όλη διαδικασία αποτελεί το
γεγονός ότι παρά την αμέριστη βοήθεια που προσέφερε το ΒΕΘ,
θεωρούμε ότι η αποστολή απαντημένων ερωτηματολογίων από
πλευράς επιχειρήσεων ήταν μικρή για ένα τόσο φλέγον θέμα.
Αδιαφορία, κούραση, απογοήτευση, απελπισία, εγκατάλειψη ?
Τα συμπεράσματα δικά σας.
• Οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων πιστεύουν ότι στο εγχώριο
τραπεζικό σύστημα οφείλεται στο μεγαλύτερο ποσοστό το
φαινόμενο της ύπαρξης των κόκκινων δανείων και ότι η
αντιμετώπιση των δανειοληπτών δεν είναι η ενδεδειγμένη από
πλευράς τραπεζών.
• Ο εξωδικαστικός μηχανισμός για το μεγαλύτερο πλήθος των
επιχειρήσεων δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα και τούτο οφείλεται
κυρίως στην απροθυμία των τραπεζών να συμμετέχουν και κατά
δεύτερον στην υπερβολική γραφειοκρατία πριν και μετά την αίτηση.

17. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 2
• Στο αν η χώρα μπορεί να επανέλθει σε τροχιά οικονομικής ανάπτυξης
έχοντας το βαρίδιο των κόκκινων δανείων , η πλειοψηφία των
επιχειρήσεων πιστεύει πως όχι.
• Ως προς τη λύση του θέματος, οι επιχειρηματίες πιστεύουν ότι η
μακροχρόνια ρύθμιση με το ελάχιστο δυνατό επιτόκιο είναι η
καλύτερη επιλογή, με δεύτερη τη ρύθμιση του 50% των
υποχρεώσεων και παγώματος του υπολοίπου χρέους για 15 χρόνια
άτοκα.
• Σχεδόν το 41% των επιχειρηματιών πιστεύει ότι η κρίση θα διαρκέσει
από 5 έως 10 έτη, ενώ αθροιστικά το 77,4% πιστεύει ότι η κρίση θα
διαρκέσει από 1 έως 10 έτη, μετά την επίλυση του προβλήματος των
κόκκινων επιχειρηματικών δανείων.

18. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας
Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος

19. Ιωάννης Ρουκάς, Οικονομολόγος - Πρόεδρος ΕΙΟΔ, ΕΕΔΕ Μακεδονίας