Key note speach Social Impact Assessment 22 juni 2017 Lerend platform Energie & Omgeving Landelijke Omgevingsmanagementdag

1. Social Impact
AssessmentLANDELIJKE OMGEVINGSMANAGEMENTDAG 22 JUNI 2017
KEYNOTE LEREND PLATFORM ENERGIE & OMGEVING 11H30 – 12H30
EELCO DE GROOT, TU DELFT

2. Aanleiding

3. Social Impact Assessment
 Geschiedenis
 Definitie
 Grondslagen en globale werking
 Overeenkomsten en verschillen met
 procesmanagement en SOM
 EIA/mer
 Samen naar een betere social performance

4. De kosten van sociale risico’s
http://www.youtube.com/watch?v=EDRJTv4zO8U
“What the locals wanted was not to stop the gas, but they
wanted it to be done close to industry standards” (3:01)
Discussie
Organisatie
Mobilisatie
Non violent
Social Protest
(> 200 types)
Project kosten bedrijf: uitstel /
afstel, Transactie & agency
kosten, reputatie Maatschappelijke
kosten : Reputatie, verticale
bestuurscohesie, sociale cohesie
tipping point
tipping point
tipping point

5. Kosten van conflict
Discussie
Organisatie
Mobilisatie
Non violent
Social Protest
(> 200 types)
Project kosten bedrijf: uitstel /
afstel, reputatie, Transactie & agency
kosten, Maatschappelijke
kosten : Reputatie, verticale
bestuurscohesie, sociale cohesie
tipping point
tipping point
tipping point

6. publieke perceptie sector

7. De theorie : wie kent deze boeken ?
Prof. dr. Henk Becker(1933), socioloog UU
Publiceert in 1997 Social Impact Assessment
2010 2001 1998 1997

8. Geschiedenis SIA
 Voor 1970 : onderzoeksobject anthropologie en sociologie
 1969-1970, NEPA ontwikkelt in de VS
 SIA in acdemisch discours sinds1973
 70’er jaren : NEPA wetgeving in o.a. Australie, Canada, Philippijnen
 1997 : prof. Henk Becker Universiteit Utrecht publiceert SIA
 Jaren ‘90 : WB/ IFC beleid standaardisering SIA
 1999 Shell Social Performance, 2003 Equator (ING, ABN, Rabo etc)
 2017 : wettelijk gereguleerd in tientallen OECD en niet OECD
landen, staand beleid honderden banken en multinationale
ondernemingen, 4,3 triljard aan investeringen (IFC)

9. Definitie SIA
 Het analyseren, het monitoren en het mitigeren van de sociale
gevolgen van grote, complexe projecten in de fysieke
leefomgeving
 IFC : “social impacts refer to any change, potential or actual, to (i)
the physical, natural, or cultural environment, and (ii) impacts on
surrounding community”

10. SIA is een proces met deliverables
op verschillende niveau’s
 Een stap of taak binnen de mer voor het
verkrijgen van de vergunning
 full-scale social assessment > 50-300 M €
 a limited or focused social assessment < 50 M €
 Proces management van issues van het
project;
 Met milieu is het onderdeel van het
Environmental and Social Risk management
System voor verschillende projecten
 besluitvorming en monitoring social-political
risks kpi’s op Board niveau

11. Legitieme vertegenwoordiging
stakeholders
Ja Ja, mits Twijfelaars Nee, tenzij (A priori) Nee
Procesmgmt
onderhandelt
belangen vooral met
zichtbare
stakeholders met
invloed en/of passie
SIA onderhandelt impacts en maatregelen ook met onzichtbare en vooraf geinformeerde lokale
stakeholders

12. Selectie en capacitering
stakeholders
 Representatie en legitimiteit stakeholders een van de moeilijkste zaken
 Omwonenden : identificeer representieve en legitieme vertegenwoordiging
(wijkraad, kerk, sportclub…)
 Gebrek aan zichtbaarheid ≠ gebrek aan belangen !
 Informeer de grey majority, onderzoek waarden en normen, zienswijzen
 capaciteer vertegenwoordigers  legitieme representatie in wijkraad of burgerpanel
 Capaciteiten kunnen indien nodig worden versterkt
 Verdere selectie externe stakeholders : zie methode SOM
Ja ‘Grey majority’ (A priori) Nee Ja Ja, mits Twijfelaars Nee, tenzij (A priori) Nee

13. SIA stelt concrete impacts in
samenspraak vast
1. Voorspelling constructie – operatie – ontmanteling on shore en off shore
 Luchtkwaliteit;
 geluid & trillingen;
 water kwaliteit;
 bodem & ondergrond;
 Labor and Working Conditions
 Resource Efficiency and Pollution Prevention
2. Beoordeling (materiality) – hoe relevant is het ?
3. Mitigering – wat kan er aan gedaan worden ?
4. Resterende Impact – is de impact nog steeds relevant ?
Wanneer significante resterende impacts overblijven zullen nieuwe mitigerende
maatregelen worden genomen, binnen technisch en financieel aanvaardbare
grenzen.
 Community Health, Safety & Security
 Land acquisitie en onteigening
 landschap en horizonvervuiling;
 Biodiversity Conservation (vegetatie, flora,
fauna en habitats);
 socio-economische assessment
 cultureel erfgoed

14. Voorbeeld ESIA TAP Italie

15. Voorbeeld ESIA TAP Italië

16. Mitigerende maatregelen
 18 management plans, gestandaardiseerd,
wereldwijd gebruikt
 Gestructureerd en gefocust op expertise
gebied
 Toezicht en beoordeling makkelijker
 Manage in ESMS door accounting en
assurance van kpi’s
 Soms vergezeld van een convenant (Impact
Benefit Agreement) onder toezicht van een
multi-stakeholder board of omgevingsraad

17. Belangrijke overeenkomsten
 Waarde van proces en procesmanagement
 Betrekken alle belangrijke stakeholders, multistakeholder
governance
 Gebaseerd op geinformeerde toegang tot gebalanceerde
informatie
 Ethische grondregels mbt omgaan macht
 Afsluiten met afspraken (mondeling - bindend convenant)

18. Belangrijke verschillen
1. Stakeholders identificatie, capacitering en onderhandeling
 pro-actieve identificatie, organisatie en capacitering van
gemeenschappen
 Niet hoe : belangen, conflictresolutie , onderhandeling en veranderkunde
2. Impact ipv Issues, belangen en standpunten
 Vaststelling impact kwantitatief, consultatie kwalitatief
 impacts per fase : constructie, operatie, ontmanteling; on/off shore
3. Een proces met gestandaardiseerde en concrete deliverables
 integratie in Enterprise Risk Management en wettelijke regulering mogelijk

19. Overeenkomsten en verschillen mer
Overeenkomsten :
 Objecten (lucht, water, bodem, geluid, landschap, flora/fauna)
 Environmental and Social risk Management Systeem
 wereldwijde standaard ESIA
m.e.r. / EIA SIA
Milieu (biofysieke) impacts starten wanneer
de eerste schop de grond in gaat
Sociale impacts starten vaak eerder, met
speculaties en geruchten.
EIA wordt (onterecht ?) gezien als een
deliverable voor een vergunning,
SIA is een proces vanaf publieke
bekendmaking t/m decommisioning
Materiality meer gebaseerd op expert
judgement
Materiality meer gebaseerd op public
judgement
Lusten milieu gericht Lusten ook local content gericht
 Uitbreiding m.e.r. met participatie is onvoldoende !

20. Terugblik : de feiten
 Procedurele en distributieve
rechtvaardigheid als bepalende factor voor
publieke acceptatie bekend sinds de jaren
’70
 Tientallen participatiegidsen en
gedragscodes zijn sindsdien verschenen
 Lawrence Susskind (Harvard Mutual Gains)
op uitnodiging van het Ministerie van
Binnenlandse Zaken in 1995 naar Nederland
gehaald
 hoge maatschappelijke en bestuurslasten
voor het verkrijgen van publieke acceptatie
voor complexe projecten in Nederland
Project Frankrijk Kosten publiek
debat
Windpark
Dieppe- Le
Tréport
640 K (0,032%)
project 2 miljard
Windpark îles
Yeu Nourmoitier
723 K (0,036%)
project 2 miljard
Rail Express
Grand Lille
830 K (0,041%)
project 2 miljard
Snelweg A31bis
Lille
920 K (0,07-0,08%)
Pr 1,1-1,4 miljard
Resultaten Franse energie & infra projecten
2015 Bron : Franse Commission Nationale du
Débat Publique

21. Vooruitblik : Trends & risico’s
 Energietransitie vergt meer gebruik van publieke ruimte
 Meer mondige en geinformeerde burgers, snellere coalitievorming,
geinformeerde NGO’s (Milieudefensie, NLVOW, Nationaal Platform
Burgerparticipatie Omgevingsprojecten)
 Vertrouwen burger overheid : 50 %, broze trend (Edelman, SCP)
 Omgevingsmanagement = organisatiecompetentie (Kamp feb 2016)
 Multiple standards = double standards ? gedragscode wind vs Equator
principles, gedragscode Nogepa vs Shell
 Omgevingswet : kom ik zo op terug

23. RESPONSE: RESPonsible innovation: linking formal and infOrmal
assessmeNt in deciSionmaking on Energy projects
 Start: 1 september 2015
 4 jaar
 Partners:
Onderzoek TU Delft : RESPONSE

24. Waardenboom schaliegasdebat
(Dignum et al., 2015)
1. Internationale stabiliteit
2. Beschikbaarheid van de hulpbron in de
toekomst
3. Milieuvriendelijkheid van de technologie
4. Landschapsesthetiek
5. Veiligheid en gezondheid
6. Welvaart
7. Heldere politieke en juridische basis
8. Rechtvaardige verdeling van lusten en
lasten
9. Transparant en rechtvaardig proces?

25. Omgevingswet 2019
 Participatie verplicht in Omgevingswet
 Methoden in AMVB niet-juridisch bindende Inspiratiegids Participatie
 niet genormeerd en niet toetsbaar; BG keurt particpatieplan met
inspraakmoment- en niveau van initiatiefnemer
 kleinere gemeenten en provincie : capaciteiten voldoende ?
 Raad van State : rechtsongelijkheid en -onzekerheid voor
initiatiefnemer en burger ? Uitvoerbaarheid ?
 Actal : jurisprudentievorming ?
 Zorgen bij academici, overheid, bedrijfsleven en NGO’s
 Artikel Binnenlands Bestuur https://www.tudelft.nl/2017/tbm/eelco-
de-groot-in-binnenlands-bestuur-over-burgerparticipatie/

26. Voordelen van de SIA
 Bewezen modern concept : Internationale beproefde methode, lange
geschiedenis, SIA hand in hand met de m.e.r. (EIA), multi-stakeholder
 Draagvlak : ontwikkeld door bedrijven, overheid en NGO’s
 Consistentie : het hanteren van dezelfde regels en spreken van een
zelfde taal voorkomt verwarring, zeker wanneer de emoties oplopen
 Legitimiteit : direct belanghebbenden worden beter betrokken
 Lagere kosten initiatiefnemer : beter risicomanagement,
integreerbaarheid met de EIA, verbeterde SLtO en reputatie
 Lagere uitvoeringskosten overheid : duidelijke rol, betere beoordeling
van participatieplan ihk van de nieuwe omgevingswet, verlaging
beleidskosten, monitoring van mitigerende maatregelen,
 Gezag : Wereldwijde standaard voor overheden, bedrijven,
investeerders ,UN/OECD, samenwerking met ISO, GRI, SASB etc etc

27. Een pragmatische oplossing ?
|Nederlands
|Nederlands
 Procesmgmt + SIA = professioneel social performance (of risico) management

28. Vragen en discussie
e.o.degroot@tudelft.nl