SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
CHE, 15 april 2019
 ‘Wicked Problems’ (duivelse dilemma’s)
 Klimaatverandering: geloof het of niet
 De Energietransitie: te traag of te snel?
 Jan Rotmans & John Kotter over transities
 CSR/MVO: de spraakverwarring
 Communicatie over duurzaamheid: wat kan beter?
 Nederland heeft maar 1% oerbos over
 De elektrische auto heeft 70% minder milieu-impact dan een
benzine/dieselauto
 Nederland is een leider in duurzame energie binnen de EU
 Van alle impact van onze consumptie vindt 80% in het
buitenland (vooral ontwikkelingslanden) plaats
 Een biefstuk in Kirgizië is veel milieuvriendelijker dan in
Nederland
 De schaal van het probleem is groot
 Er zijn veel dimensies en mogelijke oorzaken
 Complexe interactie met andere problemen
 Kennis is onvolledig, ontwikkelt zich nog en is
op deelvragen tegenstrijdig
 Veel verschillende bestuursniveaus betrokken
 Maatregelen hebben onverwachte gevolgen
 Zeer uiteenlopende belangen en visies
 1979 EersteVN-conferentie Klimaatwetenschap
 1987 Start Onderhandelingen Klimaatverdrag
 1992 VN-Klimaatverdrag ondertekend (1995 in werking)
 1997 Kyoto Protocol voegt taakstelling toe
 2007 Nobelprijs voorVrede naar IPCC en Al Gore
 1999 – 2013 Vele klimaattops mislukken
 2015 Klimaatakkoord @ Parijs
Klimaat is gemiddelde weersvariabelen over een periode van 30 jaar
Bron: http://vaclavsmil.com/2010/03/01/energy-transitions-history-requirements-prospects/
Waarvoor
Doen we
Het ook
Al weer?
https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/aardbevingen-door-gaswinning
Energietransitie is een langdurig proces waarbij structurele
veranderingen in energieopwekking en -gebruik optreden.
Waarheen, waarvoor?
De World Business Council for Sustainable Development is een coalitie van
zakenmensen uit de hele wereld.VolgensWBCSD doen bedrijven aan
maatschappelijk verantwoord ondernemen omdat ze
 de zakelijke risico’s willen verminderen
 hun merken en reputatie willen beschermen
 de efficiëntie van productie en distributie willen verhogen
 bekwame en toegewijde medewerkers willen hebben
 voorraden grond- en hulpstoffen willen beschermen
 aan de belangen van de financiële markten denken
 MaatschappelijkVerantwoordOndernemen:
bedrijven nemen binnen vrijheidsgraden de
eigen verantwoordelijkheid op voor de sociale
en milieueffecten van hun kernactiviteiten
 Binnen Nederland: verder dan de wet verplicht
 Buiten Nederland: volgens de OESO-richtlijn
SER, DeWinst vanWaarden (2000): “Het bewust richten van de ondernemings-
activiteiten op waardecreatie op langere termijn in de drie dimensies people, planet
en profit, gecombineerd met de bereidheid de dialoog met de samenleving aan te
gaan. MVO behoort tot de ‘core business’ van ondernemingen.”
Overheden en maatschappelijke
groeperingen:
strategieën van ondernemingen
spelen belangrijke rol bij het
realiseren van maatschappelijke
doelstellingen die voorheen
door de overheid of burgerij
apart werden nagestreefd.
1. Schep een gevoel van urgentie
2. Vorm een krachtige stuurgroep
3. Ontwerp een aansprekende visie & strategie
4. Spreek erover op elk relevant moment
5. Stel de organisatie in staat te veranderen
6. Plan korte-termijn voordelen
7. Versterk uitkomsten en houd proces gaande
8. Veranker de nieuwe normal in de systemen van de organisatie
Source: John Kotter, Leading Change, 1996
OPDRACHT
Ga naar een discussiewand over Klimaat, Energie of MVO
en geef suggesties voor hoe een belanghebbende partij
(Rijk, provincie, gemeente, energiebedrijven etc) beter zou
moeten communiceren over dit thema.
 Duurzaamheidsbeleid is een correctie op scheefgroei die ten koste ging
van mens en milieu
 Nu geld steken in verduurzaming van je levensstijl, object of bedrijf is een
investering met langlopende voordelen
 Van alle motivaties voor duurzame keuzes is innerlijke overtuiging de
krachtigste, de wet de kwetsbaarste en financiële prikkels de meest
effectieve
 Rijke landen moeten niet blijven groeien, maar alleen ontwikkelen om
hun eigen SDGs te kunnen halen
 Duurzame ontwikkeling in haar vele facetten biedt kansen voor een
uitdagende loopbaan met grote arbeidssatisfactie

More Related Content

What's hot

Samenwerken in communities en ketens
Samenwerken in communities en ketensSamenwerken in communities en ketens
Samenwerken in communities en ketensJan De Kezel
 
150206 Essay Sociale innovatie en energiecoöperaties in Het Groene Woud (1)
150206 Essay Sociale innovatie en energiecoöperaties in Het Groene Woud (1)150206 Essay Sociale innovatie en energiecoöperaties in Het Groene Woud (1)
150206 Essay Sociale innovatie en energiecoöperaties in Het Groene Woud (1)Dianne Schellekens
 
RWS Lichtkogel-bundel 2013_def
RWS Lichtkogel-bundel 2013_defRWS Lichtkogel-bundel 2013_def
RWS Lichtkogel-bundel 2013_defJasmina Tepic MA
 
2010 eerste nieuwsbrief Adel
2010 eerste nieuwsbrief Adel2010 eerste nieuwsbrief Adel
2010 eerste nieuwsbrief Adelboekelman
 
Waarom klimaatbeleid en energietransitie? Door Sjef Staps
Waarom klimaatbeleid en energietransitie? Door Sjef StapsWaarom klimaatbeleid en energietransitie? Door Sjef Staps
Waarom klimaatbeleid en energietransitie? Door Sjef StapsKlimaatverbond Nederland
 
Provincie Drenthe gaat voor gezamenlijke transitie
Provincie Drenthe gaat voor gezamenlijke transitieProvincie Drenthe gaat voor gezamenlijke transitie
Provincie Drenthe gaat voor gezamenlijke transitieKlimaatverbond Nederland
 

What's hot (11)

B5 Meer met Minder
B5 Meer met MinderB5 Meer met Minder
B5 Meer met Minder
 
Steven Volkers
Steven VolkersSteven Volkers
Steven Volkers
 
MVO - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
MVO - Maatschappelijk Verantwoord OndernemenMVO - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
MVO - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
 
Samenwerken in communities en ketens
Samenwerken in communities en ketensSamenwerken in communities en ketens
Samenwerken in communities en ketens
 
150206 Essay Sociale innovatie en energiecoöperaties in Het Groene Woud (1)
150206 Essay Sociale innovatie en energiecoöperaties in Het Groene Woud (1)150206 Essay Sociale innovatie en energiecoöperaties in Het Groene Woud (1)
150206 Essay Sociale innovatie en energiecoöperaties in Het Groene Woud (1)
 
RWS Lichtkogel-bundel 2013_def
RWS Lichtkogel-bundel 2013_defRWS Lichtkogel-bundel 2013_def
RWS Lichtkogel-bundel 2013_def
 
2010 eerste nieuwsbrief Adel
2010 eerste nieuwsbrief Adel2010 eerste nieuwsbrief Adel
2010 eerste nieuwsbrief Adel
 
Waarom klimaatbeleid en energietransitie? Door Sjef Staps
Waarom klimaatbeleid en energietransitie? Door Sjef StapsWaarom klimaatbeleid en energietransitie? Door Sjef Staps
Waarom klimaatbeleid en energietransitie? Door Sjef Staps
 
Presentatie Kim
Presentatie KimPresentatie Kim
Presentatie Kim
 
2017dec - Verslag ABT Symposium Progetone
2017dec - Verslag ABT Symposium Progetone2017dec - Verslag ABT Symposium Progetone
2017dec - Verslag ABT Symposium Progetone
 
Provincie Drenthe gaat voor gezamenlijke transitie
Provincie Drenthe gaat voor gezamenlijke transitieProvincie Drenthe gaat voor gezamenlijke transitie
Provincie Drenthe gaat voor gezamenlijke transitie
 

Similar to Heel Holland duurzaam?

Slideshare kenniskring goede
Slideshare kenniskring goedeSlideshare kenniskring goede
Slideshare kenniskring goedeVera de Raad
 
SIA POM LEO keynote final
SIA POM LEO keynote finalSIA POM LEO keynote final
SIA POM LEO keynote finalEelco de Groot
 
FNLI voorlichtingsbijeenkomst - MVO in food en agri 101005
FNLI voorlichtingsbijeenkomst - MVO in food en agri 101005FNLI voorlichtingsbijeenkomst - MVO in food en agri 101005
FNLI voorlichtingsbijeenkomst - MVO in food en agri 101005MVO Nederland (CSR Netherlands)
 
Visiedocument Cofely juni 2014
Visiedocument Cofely juni 2014Visiedocument Cofely juni 2014
Visiedocument Cofely juni 2014Cees Westzaan
 
KJ Poppe Teeltondersteunende hardware.pptx
KJ Poppe Teeltondersteunende hardware.pptxKJ Poppe Teeltondersteunende hardware.pptx
KJ Poppe Teeltondersteunende hardware.pptxKrijn Poppe
 
Toekomstagenda Milieu - schoon, slim, sterk
Toekomstagenda Milieu - schoon, slim, sterkToekomstagenda Milieu - schoon, slim, sterk
Toekomstagenda Milieu - schoon, slim, sterkPaulien van der Hoeven
 
PUM_Magazine_Voorjaar_2010
PUM_Magazine_Voorjaar_2010PUM_Magazine_Voorjaar_2010
PUM_Magazine_Voorjaar_2010foostervink
 
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshopsCongres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshopsBerenschot
 
Visiedocument Nudge
Visiedocument NudgeVisiedocument Nudge
Visiedocument NudgeNudgeNL
 
Ppt mvo het ivoor 2010 versie nov 2010
Ppt mvo  het ivoor 2010  versie nov 2010Ppt mvo  het ivoor 2010  versie nov 2010
Ppt mvo het ivoor 2010 versie nov 2010Dirk Laverge
 
Duurzame schaalsprong
Duurzame schaalsprongDuurzame schaalsprong
Duurzame schaalsprongdeLynx
 
Rijksbreed Programma Circulaire Economie 13092016
Rijksbreed Programma Circulaire Economie 13092016Rijksbreed Programma Circulaire Economie 13092016
Rijksbreed Programma Circulaire Economie 13092016Arnoud Passenier
 
Lesverwerking Duurzame Ontwikkeling
Lesverwerking Duurzame OntwikkelingLesverwerking Duurzame Ontwikkeling
Lesverwerking Duurzame OntwikkelingSanoma NL
 
Energieneutrale Scholen - Ruud van Vliet
Energieneutrale Scholen - Ruud van VlietEnergieneutrale Scholen - Ruud van Vliet
Energieneutrale Scholen - Ruud van VlietDuurzame Scholen
 
Presentatie Duurzaamheidscoach Linked In
Presentatie Duurzaamheidscoach Linked InPresentatie Duurzaamheidscoach Linked In
Presentatie Duurzaamheidscoach Linked Induurzaamheidscoach
 
Duurzaamheid praktijken in het lokaal cultuurbeleid
Duurzaamheid   praktijken in het lokaal cultuurbeleidDuurzaamheid   praktijken in het lokaal cultuurbeleid
Duurzaamheid praktijken in het lokaal cultuurbeleidLOCUS
 
Rapport Schaduwtafels Springtij 2018
Rapport Schaduwtafels Springtij 2018Rapport Schaduwtafels Springtij 2018
Rapport Schaduwtafels Springtij 2018Springtij
 
VNMI interview minister Liliane Ploumen: IMVO-aanpak kan leiden tot transform...
VNMI interview minister Liliane Ploumen: IMVO-aanpak kan leiden tot transform...VNMI interview minister Liliane Ploumen: IMVO-aanpak kan leiden tot transform...
VNMI interview minister Liliane Ploumen: IMVO-aanpak kan leiden tot transform...Frank Buijs
 

Similar to Heel Holland duurzaam? (20)

Slideshare kenniskring goede
Slideshare kenniskring goedeSlideshare kenniskring goede
Slideshare kenniskring goede
 
2012 Nintes Nl
2012 Nintes  Nl2012 Nintes  Nl
2012 Nintes Nl
 
SIA POM LEO keynote final
SIA POM LEO keynote finalSIA POM LEO keynote final
SIA POM LEO keynote final
 
FNLI voorlichtingsbijeenkomst - MVO in food en agri 101005
FNLI voorlichtingsbijeenkomst - MVO in food en agri 101005FNLI voorlichtingsbijeenkomst - MVO in food en agri 101005
FNLI voorlichtingsbijeenkomst - MVO in food en agri 101005
 
Visiedocument Cofely juni 2014
Visiedocument Cofely juni 2014Visiedocument Cofely juni 2014
Visiedocument Cofely juni 2014
 
KJ Poppe Teeltondersteunende hardware.pptx
KJ Poppe Teeltondersteunende hardware.pptxKJ Poppe Teeltondersteunende hardware.pptx
KJ Poppe Teeltondersteunende hardware.pptx
 
Toekomstagenda Milieu - schoon, slim, sterk
Toekomstagenda Milieu - schoon, slim, sterkToekomstagenda Milieu - schoon, slim, sterk
Toekomstagenda Milieu - schoon, slim, sterk
 
PUM_Magazine_Voorjaar_2010
PUM_Magazine_Voorjaar_2010PUM_Magazine_Voorjaar_2010
PUM_Magazine_Voorjaar_2010
 
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshopsCongres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
 
Vision document Nudge
Vision document NudgeVision document Nudge
Vision document Nudge
 
Visiedocument Nudge
Visiedocument NudgeVisiedocument Nudge
Visiedocument Nudge
 
Ppt mvo het ivoor 2010 versie nov 2010
Ppt mvo  het ivoor 2010  versie nov 2010Ppt mvo  het ivoor 2010  versie nov 2010
Ppt mvo het ivoor 2010 versie nov 2010
 
Duurzame schaalsprong
Duurzame schaalsprongDuurzame schaalsprong
Duurzame schaalsprong
 
Rijksbreed Programma Circulaire Economie 13092016
Rijksbreed Programma Circulaire Economie 13092016Rijksbreed Programma Circulaire Economie 13092016
Rijksbreed Programma Circulaire Economie 13092016
 
Lesverwerking Duurzame Ontwikkeling
Lesverwerking Duurzame OntwikkelingLesverwerking Duurzame Ontwikkeling
Lesverwerking Duurzame Ontwikkeling
 
Energieneutrale Scholen - Ruud van Vliet
Energieneutrale Scholen - Ruud van VlietEnergieneutrale Scholen - Ruud van Vliet
Energieneutrale Scholen - Ruud van Vliet
 
Presentatie Duurzaamheidscoach Linked In
Presentatie Duurzaamheidscoach Linked InPresentatie Duurzaamheidscoach Linked In
Presentatie Duurzaamheidscoach Linked In
 
Duurzaamheid praktijken in het lokaal cultuurbeleid
Duurzaamheid   praktijken in het lokaal cultuurbeleidDuurzaamheid   praktijken in het lokaal cultuurbeleid
Duurzaamheid praktijken in het lokaal cultuurbeleid
 
Rapport Schaduwtafels Springtij 2018
Rapport Schaduwtafels Springtij 2018Rapport Schaduwtafels Springtij 2018
Rapport Schaduwtafels Springtij 2018
 
VNMI interview minister Liliane Ploumen: IMVO-aanpak kan leiden tot transform...
VNMI interview minister Liliane Ploumen: IMVO-aanpak kan leiden tot transform...VNMI interview minister Liliane Ploumen: IMVO-aanpak kan leiden tot transform...
VNMI interview minister Liliane Ploumen: IMVO-aanpak kan leiden tot transform...
 

Heel Holland duurzaam?

  • 2.  ‘Wicked Problems’ (duivelse dilemma’s)  Klimaatverandering: geloof het of niet  De Energietransitie: te traag of te snel?  Jan Rotmans & John Kotter over transities  CSR/MVO: de spraakverwarring  Communicatie over duurzaamheid: wat kan beter?
  • 3.  Nederland heeft maar 1% oerbos over  De elektrische auto heeft 70% minder milieu-impact dan een benzine/dieselauto  Nederland is een leider in duurzame energie binnen de EU  Van alle impact van onze consumptie vindt 80% in het buitenland (vooral ontwikkelingslanden) plaats  Een biefstuk in Kirgizië is veel milieuvriendelijker dan in Nederland
  • 4.  De schaal van het probleem is groot  Er zijn veel dimensies en mogelijke oorzaken  Complexe interactie met andere problemen  Kennis is onvolledig, ontwikkelt zich nog en is op deelvragen tegenstrijdig  Veel verschillende bestuursniveaus betrokken  Maatregelen hebben onverwachte gevolgen  Zeer uiteenlopende belangen en visies
  • 5.  1979 EersteVN-conferentie Klimaatwetenschap  1987 Start Onderhandelingen Klimaatverdrag  1992 VN-Klimaatverdrag ondertekend (1995 in werking)  1997 Kyoto Protocol voegt taakstelling toe  2007 Nobelprijs voorVrede naar IPCC en Al Gore  1999 – 2013 Vele klimaattops mislukken  2015 Klimaatakkoord @ Parijs
  • 6.
  • 7. Klimaat is gemiddelde weersvariabelen over een periode van 30 jaar
  • 9. Waarvoor Doen we Het ook Al weer? https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/aardbevingen-door-gaswinning
  • 10. Energietransitie is een langdurig proces waarbij structurele veranderingen in energieopwekking en -gebruik optreden. Waarheen, waarvoor?
  • 11.
  • 12. De World Business Council for Sustainable Development is een coalitie van zakenmensen uit de hele wereld.VolgensWBCSD doen bedrijven aan maatschappelijk verantwoord ondernemen omdat ze  de zakelijke risico’s willen verminderen  hun merken en reputatie willen beschermen  de efficiëntie van productie en distributie willen verhogen  bekwame en toegewijde medewerkers willen hebben  voorraden grond- en hulpstoffen willen beschermen  aan de belangen van de financiële markten denken
  • 13.  MaatschappelijkVerantwoordOndernemen: bedrijven nemen binnen vrijheidsgraden de eigen verantwoordelijkheid op voor de sociale en milieueffecten van hun kernactiviteiten  Binnen Nederland: verder dan de wet verplicht  Buiten Nederland: volgens de OESO-richtlijn SER, DeWinst vanWaarden (2000): “Het bewust richten van de ondernemings- activiteiten op waardecreatie op langere termijn in de drie dimensies people, planet en profit, gecombineerd met de bereidheid de dialoog met de samenleving aan te gaan. MVO behoort tot de ‘core business’ van ondernemingen.”
  • 14. Overheden en maatschappelijke groeperingen: strategieën van ondernemingen spelen belangrijke rol bij het realiseren van maatschappelijke doelstellingen die voorheen door de overheid of burgerij apart werden nagestreefd.
  • 15.
  • 16. 1. Schep een gevoel van urgentie 2. Vorm een krachtige stuurgroep 3. Ontwerp een aansprekende visie & strategie 4. Spreek erover op elk relevant moment 5. Stel de organisatie in staat te veranderen 6. Plan korte-termijn voordelen 7. Versterk uitkomsten en houd proces gaande 8. Veranker de nieuwe normal in de systemen van de organisatie Source: John Kotter, Leading Change, 1996
  • 17. OPDRACHT Ga naar een discussiewand over Klimaat, Energie of MVO en geef suggesties voor hoe een belanghebbende partij (Rijk, provincie, gemeente, energiebedrijven etc) beter zou moeten communiceren over dit thema.
  • 18.  Duurzaamheidsbeleid is een correctie op scheefgroei die ten koste ging van mens en milieu  Nu geld steken in verduurzaming van je levensstijl, object of bedrijf is een investering met langlopende voordelen  Van alle motivaties voor duurzame keuzes is innerlijke overtuiging de krachtigste, de wet de kwetsbaarste en financiële prikkels de meest effectieve  Rijke landen moeten niet blijven groeien, maar alleen ontwikkelen om hun eigen SDGs te kunnen halen  Duurzame ontwikkeling in haar vele facetten biedt kansen voor een uitdagende loopbaan met grote arbeidssatisfactie