Central Bank

1. स्थूऱ अथथशास्राचे सिद्ाांत
डॉ. रक्षित बागडे
वशामक प्राध्माऩक/वलबाग प्रभुख
स्ल.भन्वायाभजी ऩडोऱे आर्टव ् कॉरेज गणेळऩूय बॊडाया
Email ID- rakshitbagde@gmail.com
युनिट १ - 4. मध्यवती बँक आणि प्रत्यय
नियांरि

2. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
मध्यवती बँक आणि प्रत्यय नियांरि
जगात वलटप्रथभ १९५६ वारी स्लीडन मेथे स्स्लव फॉक
े ची स्थाऩना झारी. त्मानॊतय १६९४ भध्मे
इॊग्रॊड भध्मे 'फॉक ऑप इॊग्रॊड' ची स्थाऩना झारी. बायतात 'हशल्र्न मॊग कमभळन' च्मा
मळपायळी नुवाय १९३५ भध्मे 'रयझर्वशट फॉक ऑप इॊडडमा' ची स्थाऩना झारी.
"देळाचा आर्थटक वलकाव जरद गतीने घडून माला ह्माकरयता देळाच्मा चरन,
फॉककॊ ग आणण प्रत्मम र्वमलस्थेचे वॊचारन ल ननमभन कयणाऱ्मा फॉक
े रा भध्मलती फॉक अवे
म्शणतात"
भध्मलती फॉक
े ची रषणे /लैमळष्ट्मे -
१. एक देळ एक फॉक
२. फॉककॊ ग र्वमलवामात वलोच्च स्थान
३. याष्टरहशतारा भशत्ल
४. वयकायची भारकी
५. ऩत्रभुद्रा ननगटभनाचा एकार्धकाय
६. फॉकाॊची फॉक
७. बफन र्वमाजी ठेली
८. प्रत्मम ननमॊत्रण
९. ननयवन क
ें द्र
१०. याष्टरीम कोऴ वॊयषक
भध्मलती फॉक
े चे भशत्ल -
१. भुद्रा ऩुयलठ्माचा ननमॊत्रक
२. ककॊ भत स्स्थयता
३. वयकायची फॉक
४. अॊनतभ कजटदाता
५. भुद्रा भागणी-ऩुयलठ्मात वभतोर
६. प्रत्मम ननमॊत्रण
७. उऩमुक्त र्वमाज धोयण
८. वलननभम दायात स्स्थयता
९. वभाळोधनाचे कामट
१०. कृ ऴी ल उद्मोगाॊना प्रत्मम

3. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
भध्मलती फॉक
े ची लस्जटत कामट -
१. रोकाॊळी प्रत्मष र्वमलशाय
२. बागाॊची खयेदी
३. वॊस्थाॊचे वॊचारन
भध्मलती फॉक
े चे प्रत्मम ननमॊत्रण -
"अथटर्वमलस्थेतीर गयजेनुवाय प्रत्ममाची भात्र वभामोस्जत कयणे म्शणजे प्रत्मम ननमॊत्रण शोम"
प्रत्मम ननमॊत्रणाचे उद्देळ -
१. वलननभम दायात स्स्थयता
२. ककॊ भत ऩातऱीत स्स्थयता
३. उत्ऩादन ल योजगायात स्स्थयता
४. आर्थटक ननमोजन मळस्ली कयणे
५. मुद्धाची तमायी
प्रत्मम ननमॊत्रणाच्मा ऩद्धती -
अ) भात्रात्भक /ऩरयभाणात्भक वाधने
फ) गुणात्भक वाधने

4. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
The End
वॊदबट - प्रा. फी. एर. स्जबकार्े
अ) भात्रात्भक /ऩरयभाणात्भक वाधने -
१. फॉक दय - 'ज्मा दयाने भध्मलती फॉक र्वमाऩायी फॉक
े च्मा श्रेष्टठ दजाटच्मा शुॊड्मा लर्लून देते
ककॊ ला वॊकर्ाच्मा लेऱी आर्थटक भदत देते त्मा दायारा फॉक दाय अवे म्शणतात'
२. खुल्मा फाजायातीर र्वमलशाय - 'खुल्मा फाजायात योखमाॊची खयेदी वलक्री क
े री जाते'
३. कोऴानुऩातात फदर - 'र्वमाऩायी फॉक
े रा एक ननस्चचत यक्कभ भध्मलती फॉक
े त आऩल्मा
खात्मात जभा कयाली रागते, त्मा दायारा कोऴानुऩात दय म्शणतात'
४. तयरता अनुऩात - 'र्वमाऩायी फॉकाॊना आऩल्मा ठेलीच्मा एक
ू ण यक्कभेतून काशी बाग योख
अनुऩातात स्लतःकडे ठेलाला रागतो त्मारा तयरता अनुऩात म्शणतात'
फ) गुणात्भक वाधने -
१. प्रत्ममाचे लार्ऩ
२. प्रत्मष कामटलाशी
३. नैनतक प्रबाल
४. उऩबोग कजाटचे ननमभन
५. प्रनतबूती कजाटच्मा वीभेत फदर
६. जाहशयात आणण प्रचाय
प्रत्मम ननमॊत्रणाच्मा अडचणी -
१. प्रत्ममाचे वलवलध प्रकाय
२. फॉकाॊचे अवशकामट
३. वलट फॉकाॊलय ननमॊत्रण नाशी
४. गैयवलत्तीम वॊस्थाॊचा प्रबाल
५. कजाटच्मा अॊनतभ उऩबोगालय ननमॊत्रण नाशी
६. अवॊगहठत फॉककॊ ग र्वमलस्था