Mordern Banking System

1. स्थूऱ अथथशास्राचे सिद्ाांत
डॉ. रक्षित बागडे
वशामक प्राध्माऩक/वलबाग प्रभुख
स्ल.भन्वायाभजी ऩडोऱे आर्टव ् कॉरेज गणेळऩूय बॊडाया
Email ID- rakshitbagde@gmail.com
युनिट 2 - 7. आधुनिक बँककां ग प्रणाऱी

2. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
आधुनिक बँककां ग प्रणाऱी
गैय-ननष्ऩादीत वॊऩत्ती – (Non-Performing Assets-NPA)
"फॉक
े ने ददरेल्मा कजाटलयीर व्माज ककॊ ला भूऱ यक्कभेचा शप्ता वलशळष्र् भुदती नॊतयशी प्राप्त शोत
नवेर तय त्मारा गैय-ननष्ऩादीत वॊऩत्ती अवे म्शणतात"
गैय-ननष्ऩादीत वॊऩत्तीचे प्रकाय -
१. अलप्रभाण वॊऩत्ती
२. वॊळनमत वॊऩत्ती
३. शाननकायक वॊऩत्ती
गैय-ननष्ऩादीत वॊऩत्तीभध्मे लाढीची कयणे -
१. अकामटषभ व्मलस्थाऩन
२. प्रळावकीम खचाटत लाढ
३. वयकायी दडऩण
४. जागनतक भागणीत घर्
५. कजाटचा अमोग्म लाऩय
६. व्मलवामाची अमोग्म तऩावणी
गैय-ननष्ऩादीत वॊऩत्तीचे दुष्ऩरयणाभ -
१. कजट शभऱण्माव अडचण
२. आर्थटक वलकावालय ऩरयणाभ
३. वलश्लाव कभी शोतो
४. फॉक
े चा नपा कभी शोतो

3. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
इरेक्रॉननक फॉककॊ ग /ई- फॉककॊ ग -
"फॉककॊ ग व्मलवामातीर वलट कामट ल व्मलशाय इरेक्रॉननक वाधनाॊच्मा भाध्मभातून ऩाय ऩडणे
म्शणजे इरेक्रॉननक फॉककॊ ग शोम."
ई- फॉककॊ गच्मा वाशाय्माने शोणाये व्मलशाय -
१. खात्माची चौकळी
२. देमकाचे ळोधन
३. ननधीचे स्थानाॊतयण
४. फॉककॊ ग वेलेची भादशती
५. खात्माचे व्मलशाय कऱतात
६. चेक ची भागणी
७. व्माज ल इतय ळुल्काची भादशती ई- फॉककॊ गचे ग्राशकाॊना पामदे -
१. घयी फवून व्मलशाय
२. २४ ताव वेला
३. वोमीचे
४. अल्ऩ लेऱात व्मलशाय
५. देळ - वलदेळात यकभाॊचे स्थानाॊतयण
६. खचाटचे प्रभाण कभी
७. गुणलत्ताऩूणट वेला
८. वलवलध वेलेचा राब
ई- फॉककॊ गचे फॉकाॊना पामदे -
१. गदीऩावून वुर्का
२. खचाटत फचत
३. प्रळावकीम खचाटत फचत
४. नफ्मात लाढ
५. कामाटत तत्ऩयता
६. काभाचा कभी बाय
७. वलवलध वेला

4. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
ई -फॉककॊ गचे तोर्े -
१. वोमीचा अबाल
२. गती कभी
३. वव्शटय वभस्मा
४. अवुयक्षषतता
५. गैयलाऩयाची बीती
६. अऩूणट व्मलशाय
७. खर्चटक
८. भादशतीचा अबाल
कोअय फॉककॊ ग -
"कोअय फॉककॊ ग दश अळी प्रणारी आशे कक, ज्माद्लाये फॉक
े च्मा वलशळष्र् ळाखेचा एक
खातेदाय शा फॉक
े च्मा वलट ळाखाॊभध्मे आऩरे व्मलशाय ऩूणट करू ळकतो."
कोअय फॉककॊ ग लैशळष््मे -
१. कोणत्माशी ळाखेत व्मलशाय
२. वॊऩूणट फॉक
े चा खातेदाय
३. ऑनराईन व्मलशाय
४. वलशळष्र् ओऱख क्रभाॊक
कोअय फॉककॊ गचे पामदे -
१. जरद वेला
२. खचाटत फचत
३. आर्थटक गुन्हमाॊलय आऱा
४. व्मलशायात ऩायदळटकता
५. कोणत्माशी ळाखेची व्मलशाय
६. वलट वेलेचे एकत्रीकयण
७. ATM काडट ल अन्म भाध्मभाचा लाऩय
कोअय फॉककॊ गचे तोर्े-
१. वॊगणक प्रणारीतीर दोऴ
२. नेर्लक
ट ची वभस्मा
३. शॎककॊ ग ची ळक्मता
४. ताॊत्रत्रक भमाटदा

5. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
एर्ीएभ काडट (ATM Card) -
ATM शे Automatic Teller Machin चे वॊक्षषप्त रूऩ आशे. "एर्ीएभ काडट शे वलत्तीम वॊस्थेने
ननगटशभत क
े रेरे एक ळोधन काडट अवून त्माद्लाये स्लमॊचशरत गणक मॊत्राॊच्मा भाध्मभातून
यक्कभ काढणे, र्ाकणे आणण शळल्रक यक्कभेची भादशती इत्मादी कामट क
े रे जाते."
एर्ीएभ काडटची लैशळष््मे -
१. फॉक
े ने ददरेरे काडट
२. योख काढणे, र्ाकणे ल शळल्रक तऩावणीचे काभ
३. २४ ताव वेला
४. भमाटददत यकभेची ननकावी
५. प्रास्स्र्क भुद्रा
६. वोफत फाऱगणे वोमीचे
७. वऩन नॊफय ची आलश्मकता
एर्ीएभ काडटचे ग्राशकाॊना पामदे -
१. ३६५ ददलव २४ ताव वेला
२. क
ु ठेशी लाऩयता मेते
३. कोणत्माशी फॉक
े च्मा भळीन भधून ननकावी
४. गुप्तता अवते
५. रलर्चक
६. अन्म ळोधन
७. दोऴयदशत
एर्ीएभ काडटचे फॉक
े रा पामदे -
१. फॉक
े त गदी शोत नाशी
२. कभटचाऱमाॊची फचत
३. फॉककॊ ग चा वलस्ताय
४. प्रळावकीम खचाटत फचत
५. अचूक व्मलशाय
एर्ीएभ काडटचे तोर्े-
१. भळीन ची वोमा नवणे
२. अशळक्षषतऩणा
३. योख काढण्मालय भमाटदा
४. गैयलाऩय
५. वऩन नॊफय वलवयणे
६. यकभेची चोयी

6. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
एर्ीएभ काडटचे लाऩयताना घ्मालमाची काऱजी -
१. काडट स्लत् लाऩयणे
२. वऩन नॊफय
३. नलीनीकयण
४. शयवलल्माव फॉक
े रा कऱवलणे
५. फॉक
े त यक्कभ शळल्रक ठेलणे
६. काडट खयाफ करू नमे
७. व्मलशाय कयताना गुप्तता
डेत्रफर् काडट -
"डेत्रफर् काडट शे फॉक
े ने खयेदीदायावाठी ननगटशभत क
े रेरे अवे काडट आशे कक, ज्माद्लाये खातेदाय
ऩादशजे त्मा लेऱी एर्ीएभ भधून गयजेनुवाय यक्कभ काढू ळकतो. ककॊ ला खयेदी क
े रेल्मा
लस्तूची ककॊ भत देण्मावाठी लाऩय करू ळकतो."
क्र
े डडर् काडट -
"क्र
े डडर् काडट शे ळोधन काडट अवून ते फॉक
े ने ग्राशकारा लस्तू ल वेलाॊच्मा खयेदीचे ळोधन
कयण्मावाठी ददरेरे अवते. त्मात काडट धायकाने फॉक
े रा ती यक्कभ ऩयत कयण्माचे
अशबलचन ददरेरे अवते."
क्र
े डडर् काडटची लैशळष््मे -
१. प्रास्स्र्क काडट
२. खयेदी तवेच योख यक्कभ प्राप्त कयता मेते
३. खात्मात शळल्रक यक्कभ ठेलण्माची आलश्मकता नाशी
४. भमाटददत यक्कभ
५. व्माज द्माले रागते
६. भुदत
७. नूतनीकयण
८. कौर्ुॊत्रफक लाऩय

7. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
क्र
े डडर् काडटचे ग्राशकाॊना पामदे -
१. वोमीचे
२. योख फाऱगण्माची आलश्मकता नाशी
३. खात्मात शळल्रक ठेलणे आलश्मक नाशी
४. उधायीलय लस्तू खयेदी
५. फॉककॊ ग ची वलम
६. वलभा कलच
७. वूर्
क्र
े डडर् काडटचे फॉकाॊना पामदे -
१. गदी कभी
२. व्माज शभऱतो
३. चाॊगल्मा वेला देता मेतात
४. कभटचाऱमाॊची फचत
५. खचाटत फचत
६. रोकवप्रमता लाढते
क्र
े डडर् काडटचे तोर्े -
१. अनालश्मक खयेदी
२. खचाटची भमाटदा
३. क
ु णाकडूनशी लाऩय
४. वऩन वलवयल्माव लाऩय कयता मेत नाशी
५. ननधाटरयत लेऱेत ळोधन आलश्मक
६. पवलणुकीची ळक्मता
क्र
े डडर् काडटचे लाऩयताना घ्मालमाची काऱजी -
१. वाॊबाऱून ठेलाले
२. काऱजीऩूलटक लाऩय
३. वऩन नॊफय
४. गशाऱ झाल्माव फॉक
े रा कऱलाले
चेक काडट -
" चेक काडट शे फॉक
े ने ददरेरे प्रास्स्र्क काडट अवते. ज्मालेऱी ग्राशकारा कळाचेतयी ळोधन
कयालमाचे अवते ककॊ ला लेगलेगळ्मा फॉक
े त चेक चे योखीकयण कयालमाचे अवते त्मालेऱी ते
दाखलाले रागते."
The End
वॊदबट - प्रा. फी. एर. स्जबकार्े