Konferencja "Superfoods", prezentacja Łukasz Jaśkiewicz Dietetyk Sportowy

1. A s h w a g a n d h a
- k o n t r o w e r s j e , f a k t y i m i t y
mgr Łukasz Jaśkiewicz
studia doktoranckie, Zakład Biochemii AWFiS Gdańsk
Katowice, 10 marca 2018 r.

2. A s h w a g a n d h a
- k o n t r o w e r s j e , f a k t y i m i t y

3. Plan wystąpienia
●
Problematyka badań
●
Rys historyczny
●
Działanie
●
Składniki aktywne
●
Analiza rynkowa produktów
●
Przegląd badań
●
Kontrowersje
●
Wnioski i uwagi praktyczne

4. B a d a n i a
- zwierzęta / ludzie

5. Dlaczego „Ashwagandha" stała się popularna

6. Historia

7. Historia
Charak Samhita, 1949

Historia medycyny indyjskiej sięga czasów wedyjskich (ok. 1500 r. (p.n.e). Pierwsze
opisy zaburzeń medycznych i proponowanych przez nich metod leczenia za pomocą
receptur ziołowych.

Zioło pochodzące z medycyny starohinduskiej (Ajurvedy – wiedza o życiu) należący do
grupy tzw. „adaptogenów”, stosowane w Tradycyjnej Medycynie Wschodniej (Indie,
Izrael, Iran, Pakistan, Sri-Lanka, Bangladesz, Afganistan).

Adaptogeny z gr. ‘adapto’; adaptare (przystosować się, gen powodujący).

Rasayana – słowo ( रसायन ) pochodzące z sankryckiego oznaczające ścieżkę
( āyana ) esencję ( rasa ). Jest to termin, który we wczesnej medycynie ajurwedyjskiej
oznacza naukę o wydłużaniu długości życia, a w późniejszych pracach odnosi się do
indyjskiej alchemii.

8. Współczesność a Ajurveda?

9.  1943 r. Rada Komisarzy Ludowych ZSRR ( )Сове́тнаро́дныхкомисса́ровСССР
wydała projekt No 4654-p, w celu przygotowania badań nad znalezieniem
substancji „wzmacniających” dla wojska, pracowników fizycznych oraz
sportowców
 1947 r. określono strukturę dibazolu (2-benzylbenzimidazol) jako pierwszego
adaptogenu
 1947 r. Lazarev wprowadził termin „adaptogen” w celu opisu określenia
związków, które mogłyby potencjalnie zwiększyć „stan niespecyficznej
odporności” („the state of non-specific resistance”; SNIR) na stres

10.  1950-1960 r. Komarov i Arsenyev na podstawie wieloletnich
badań i obserwacji opisali działanie Schisandra chinensis
(Turcz.), który zyskał miano pierwszego oficjalnego adaptogenu
 1960 r. - uruchomiono Instytut Fizjologii i Farmakologii we
Władywostoku
 1960-1982 w ZSRR dr Israel Brekhman, pionier farmakologii
określany jako "ojciec adaptogenów” zapoczątkował początki
„farmakologii sportowej”

11. Selye H. Stress. Acta Medical Publisher; Montreal, Canada 1950

12. 1947 r. wg Lazareva

powodować minimalne zmiany w fizjologii organizm

nie działać specyficznie, lecz „uodparniać” organizm poprzez szerokie oddziaływanie
fizyczne, biochemiczne itp.

normalizować i usprawniać różne funkcje organizmu i być pozbawionym działań
niepożądanych
1969 r. wg Brekhmana i Darmydova

zmniejszać uszkodzenia wywołaną stresem (działać przeciwzapalne)

wykazywać działanie umiarkowanie stymulujące

różnić się od tradycyjnych używek w kontekście efektu stymulującego

być nieszkodliwy i nie zakłócać funkcjonowania organizmu

13. Witania somnifera (L.) Dun. (Dunal)
(rodzina psiankowatych – Solanaceae)
Fot: Dalmia Herbal Store

14. 
Śpioszyn lekarski

Ashwagandha, Ashwa, Asgandh

Witania somnifera (WS)

Indian Ginseng

Winter Cherry

Indian Winter cherry

Kanaje Hindi

Samm Al Ferakh

15. „Żeń-szeń indyjski”
Witania somnifera jest również nazywana Żeń-szeniem indyjskim
ze względu na podobieństwo we właściwościach działania do
Żeń-szenia właściwego (Panax Ginseng).
Devi, 1996; Jayaprakasam i Nair, 2003
1996-2003 r. - izolacja 4 nowych glikozydów (1), 7 nowych witanolidów
Indian ginsengPanax ginseng

16. 'Smell of horse'
faunalmage.com
Horses War Love Smell Animal Appaloosa Flowers Horse Air Art White Photos

17. Madhya Pradesh
Rajasthan
Gujrat
Karnataka
Uttar Pradesh
Pendżab
Govil JN, Singh VK, Shamima H. In: Glimpses in plant research. Medicinal Plants: New Vistas of Research (Part I).
Today and Tomorrow. Printers and Publishers, New Delhi. 1993;10:232-253.
Występowanie

18. 
nieodpowiednia technika przechowywania roślin po plonach może zmniejszyć ich
jakość, same rośliny sa podatne na szkodniki (Singh, Kumar, 1998)

brak odpowiednich warunków atmosferycznych, nieodpowiednia gleba,
gatunkowa zmienność może obniżać jakość upraw (Yadaw, 1971)

ulepszenia uprawy obejmują najcześciej hodowle tkankowe / mutacje genetyczne

w warunkach naturalnych ilość substancji aktywnych może być zmienna, dlatego
w kontrolowanych warunkach można uzyskać pożądana ilość substancji
aktywnych biologicznie np. witanolidów (Mishra, 1998, Bhakuni, Jain, 1995)

uprawa WT może naturalnie zajmować 5-8 lat, w warunkach kontrolowanych ok.
8-12 miesięcy (pomimo krótkiego czasu możliwy jest pełny rozwój rośliny)
Uprawa i modyfikacje

19. A s h w a g a n d h a
- części rośliny a składniki biologicznie czynne
●
a. roślina
●
b. korzeń i suchy ekstrakt
●
c. kwiaty
●
d. liście
●
e. owoce
Surowcem leczniczym jest korzeń i owoc witanii (Radix et Fructus Withaniae)

21. Działanie

↓ skutków wywołanych stresem / „adaptogenne” (Singh, 2001)

uspokajające (Sharma i Dandiya, 1992)

przeciwzapalne (Sahni and Srivastava, 1995)

przeciwdrobnoustrojowe (Kurup., 1956)

działanie tonizujące (Singh i wsp., 2002)

immunostymulacja (Shohat and Joshua, 1971)

przeciwbólowe, przeciwzapalne (Shohat, 1978)

antybakteryjne (Kurup., 1956)

wydolności fizycznej (Wagner, 1994)

neuroprotekcyjne (Jain i in., 2001; Ahmad i wsp., 2005)

22. Potencjalne oddziaływanie Ashwagandhy

25. 
Głównymi bioaktywnymi związkami preparatu WS są witanolidy, które są laktonami
triterpenowymi

Obecnie wyodrębniono > 40 różnych witanolidów

Głównymi biochemicznymi składnikami są: withaferyna A, witanolid D and witanon

Ponadto: 12 alkaloidów i kilka sitoindozydów

Zidentyfikowano również kilka metabolitów, m.in.: żelazo, alaninę, asparaginian,
fruktozę, mleczan, glutaminę
Kuboyama i wsp., 2014; Dar et al, 2016
Badań fitochemiczne - skład WS

26. 
Korzeń śpioszynu (radix, root)
- substancje adaptogenne
✔
Glikowitanolidy
opisane jako 'sitoindozydy'
IX, X
oraz 'witanozydy'
I, II, III, IV, V, VI, VII (Matsuda, 2001)
WITANOLIDY (Heble, 1985):
●
Witanon
●
witanolid G
●
witanolid A
●
witanolid E

Ziele (leaf)
- substancje antybakteryjne
- przeciwnowotworowe
- przeciwzapalne
- immunosupresyjne
np. witaferyna A (charakter 'laktonu') (Shohat i wsp., 1978)
np. witanolid D, E

Inne: korzeń, liście, owoce
●
fitosterole
●
kumaryny
●
alkaloidy
●
fenolokwasy (kwas chlorogenowy)
1668 r. - określenie struktury witaferyny A

27. Sengupta i wsp., 2017

Witaferyna A posiada właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, immunosupresyjne (Shohat, 1978)

29. Potencjalny wpływ witanolidów na zwierzęta i ludzi

30. Potencjalny wpływ witanolidów na ludzi

31. KSM-66
- standaryzacja
●
ekstrakt z Ashwagandhy (wyprodukowany przez Ixoreal Biomed)
o najwyższym stężeniu na dzisiejszym rynku światowym
(pobierany wyłącznie z korzeni WS)
●
jest produkowany przy użyciu pierwszego w swoim rodzaju
procesu ekstrakcji, opartego na zasadach "zielonej chemii", bez
użycia alkoholu lub innych rozpuszczalników chemicznych
●
stworzony w procesie, który wymagał 14 lat badań i rozwoju w
celu opracowania i udoskonalenia *

32. Standaryzacja

33. Standaryzacja
Nie należy jednak sądzić, iż czysta, wyizolowana substancja będzie pełnowartościowym lekiem,
ponieważ często biologiczna aktywność ziół jest często wynikiem synergizmu wielokierunkowego
farmakologicznego działania zespołu substancji biologicznie czynnych.
Problem stanowi również standaryzacja substancji aktywnych w suplementach diety.
Animacja: Tom Dunne

34. Standaryzacja preparatów jest ważnym krokiem do utworzenia spójnej aktywności
biologicznej, spójnego profilu chemicznego, lub po prostu programem stosowanym w
celu zapewnienia jakości produkcji i wytwarzania preparatów ziołowych.
Podkreśla się potrzebę zapewnienia kontroli jakości produktów roślinnych
za pomocą nowoczesnych technik i odpowiednich standardów.
Obecnie ilość surowca w przypadku Ashwagandhy
nie zawsze jest zgodna z zapewnieniem producenta.
Część przemysłu używa substancji zastępczych.

35. 50% próbek analizowanych w 2015 r. zawierało rtęć (Hg)
"powyżej dopuszczalnego limitu"

36. F o r m y
●
Sproszkowany korzeń – 6-7 gramów / dzień
●
Kapsułki – 300 – 600 mg / dzień
●
Nalewki – proporcja 1:12
* ekstrakty suche (1,5% witanolidów)

37. Analiza rynku
Olimp Labs I Trec Nutrition I Himalaya I Swanson I Now Foods I Aura

38. Olimp Labs I Trec Nutrition I Himalaya I Ajura I Now Foods I Swanson

39. Działanie – przegląd badań

Neuroprotekcyjne

Endokrynne (h. tarczycy, testosteron, kortyzol)

Działanie przeciwreumatyczne / przeciwbólowe

Immunomudulacja

Antyoksydacyjne

Antynowotworowe

Hipoglikemizujące

Poprawa zdolności wysiłkowych

Poprawa płodności, funkcji seksualnych, jakości nasienia
Bhatacharayya, 1995; Bhatacharayya, 2002

40. 'Kortyzolofobia'

41. Chandra i wsp., 2012; Nargund., 2015
Ashwagandga a „wyczerpanie nadnerczy”

hormony związane ze stresem, w szczególności
glukokortykoidy mogą mieć szkodliwy wpływ na oś podwzgórze-
przysadka-gonady

hormon uwalniający gonadotropinę (GnRH) z podwzgórza
stymuluje przedni płat przysadki do uwalniania FSH i LH

następnie oba działają na gonady, regulując spermatogenezę
i produkcję testosteronu

gdy oś HPG jest zakłócana przez hormony, takie jak hormon
hamujący gonadotropinę, prolaktynę (PRL) i kortyzol, negatywny
wpływ na spermatogenezę

42. Dar i wsp., 2016
WS a nadnercza - szczury

ekstrakt z Withania somnifera stymulował aktywność neuronalną GnRH

naukowcy (Kataria i wsp., 2015) wykorzystali komórki GnV-3, które są
komórkami neuronowymi z linii komórkowej GnRH pochodzącej z komórek
podwzgórza szczura

badacze postawili hipotezę, że wzrost aktywności neuronalnej GnRH był
spowodowany przez mimetyczne działanie poprzez aktywację receptorów
GABA

hipotezę tę potwierdzono w kolejnych badaniach in vitro z użyciem
wycinków podwzgórzowych z mózgu myszy

43. 
funkcja tarczycy – zanotowano zwiększenie T3 i T4 wskutek
zmniejszonej peroksydacja lipidów (LPO) w wątrobie i zwiększenia
aktywności: SOD, CAT, GST u myszy, które otrzymywały przez 20 dni
ekstrakt z korzenia WS (1,4 g / kg MC)
Anbalagan i wsp., 1981 ; Begum i wsp., 1998

antydepresyjne, przeciwlękowe – glikozydy WS (sitoindozydy VII i VIII, 50
do 100 mg / kg) obniżały stres u myszy
Singh., 1982; Grandhi., 1994

45. 
placebo, skale oceny subiektywnej, problematyka kwestionariusza
Efficacy and Safety of Ashwagandha (Withaniasomnifera) Root Extract in Improving Sexual Function in Women:
a double-blind, randomized, placebo-controlled study. Dongre, 2015
Leczenie zaburzeń funkcji seksualnych w grupie kobiet

47. Neuroprotekcja np. choroby: Parkinsona, Huntingtona, Alzheimera

CEL: zapobieganie patologicznym zmianom w komórkach

glikowitanolidy (witaferyna A i sitoindozydy VII-X) z korzenia WS zmniejszają defekt poznawczy

za hipotetyczny mechanizm uznaje się działanie antyoksydacyjne (podawano 10-20 mg
witanolidów przez okres 20 dni)

U zwierząt w warunkach "stresu" w korze mózgowej podnosi się poziom peroksydacji lipidów i
obniża się aktywność enzyów antyoksydacyjnych tj.:
✔
dysmutaza ponadtlenkowa (SOD)
✔
katalaza (CAT)
✔
S-transferaza glutationu (GST)
Bhatacharayya, 1995; Bhatacharayya, 2002

48. Choroba Alzheimera

ekstrakty WS zwiększają aktywność cholinergiczną (wzrost zawartości acetylocholiny
i aktywności cholinacetylotransferazy) u szczurów co może częściowo tłumaczyć
działanie poprawiające funkcje poznawcze
Schliebs R, Liebmann A, Bhattacharya SK, Kumar A, Ghosal S, Bigl V. Systemic administration of defined extracts from Withania somnifera (Indian
Ginseng) and Shilajit differentially affects cholinergic but not glutamatergic and GABA ergic markers in rat brain. Neurochem Int. 1997;30:181–190.

sugeruje się, że ekstrakty WS stymulują tworzenie dendrytów (zwiększenie poziomu
markerów MAP2 i PSD-95)
Kuboyama T, Tohda C, Zhao J, Nakamura N, Hattori M, Komatsu K. Axon- or dendrite-predominant outgrowth induced by constituents from Ashwagandha.
Neuroreport. 2002;13:1715–1720.

49. 
przeciwzapalne – w zapaleniu stawów u szczurów, zwierzęta leczone
preparatem WS wykazywały zmniejszenie zmian zwyrodnieniowych
kości
Begum, Sadique, 1988, Mishra i wsp., 2000

przeciwwrzodowe - substancje czynne z korzeni witanii chronią też
przed wywołanymi stresem wrzodami żołądka u szczurów
(zmniejszenie wartości "ulcer index in rats")
Singh i wsp., 1982; Bhattacharya i in., 1987

przeciwnowotworowe – hipoteza działania za pośrednictwem kilku
szlaków, tj. P53 (białko supresorowe guza), DR (Death Receptors),
sygnalizacjia apoptozy (myszy)
Ashwagndha: Natural Product Database (NPD), Lexi-Comp. Inc.; Belviranli i in. ., 2015

50. 
płodność – wykazuje aktywność przeciwutleniającą, hamuje peroksydację lipidów (LPO) w
plemnikach, które uważa się za główny czynnik przyczyniający się do niepłodności męskiej
Shukla i wsp., 2011

antystresowe, płodność – związana z normalizacją poziomów hormonów płciowych u
niepłodnych mężczyzn, którzy są poddawani stresowi psychologicznemu, fizjologicznemu
Mahdi i wsp., 2009
Mechanizmy działania

aktywność LPO

oś neuronalna GnRH

mimetyczne działanie GABA
Sengupta i wsp., 2017

51. Sengupta i wsp., 2017

52. 
immunomodulacja – wzrost enzymów zmniejszających RTF tj.: SOD, CAT,
GST, wpływająych na zmniejszenie LPO u myszy i królików
Dhuley, 1998

przeciwzapalnie – zmniejszenie stanu zapalnego (szczury)
Anbalagan i wsp., 1981 ; Begum i wsp., 1998

reumatyzm, analgezja – redukcja nasilenia bólu (myszy)
Kulkarni i wsp., 1991

53. 
57 mężczyzn (18-50 lat), 300 mg / x 2 dziennie

ocena parametrów: skład ciała (LBM), markerów tj. TST, CK
Wankhede, Sachin, et al. "Examining the effect of Withania somnifera supplementation on muscle strength and
recovery: a randomized controlled trial." Journal of the International Society of Sports Nutrition 12.1 (2015): 43.
suppversity.com

54. Efficacy of Ashwagandha (Withania somnifera [L.] Dunal) in improving
cardiorespiratory endurance in healthy athletic adults

podwójnie ślepa próba, randomizowane, kontrolowane placebo

50 osób, 12 tygodni, 20 m test (bieg wahadłowy)

ocena skuteczności suplementacji WS na wydolność krążeniowo-oddechową
(V02max) i poprawę jakości życia (QQL)
Ograniczenia

mała ilość badanych osób, ocena narzędzi
Choundhary i wsp. 2015

55. Wnioski
●
Standaryzacja
●
Hipotetyczne działanie, brak RCT na ludziach
●
Ryzyko zanieczyszczeń

56. Dziękuję za uwagę!

59. Pozostańmy w kontakcie :)
facebook.com/
jaskiewicz.lukasz
instagram.com/
jaskiewicz_lukaszek
twitter.com/
Jaskiewicz_L
dietetykasportowa
@gmail.com
lukasz.jaskiewicz@awf.gda.pl