Publieke waarden: Dat mag wat kosten! - Harold Teunissen, Germaine Poot en Se...
Wearables en Google Glass_UvA
1. Fix Your Vowels
CARMEN LIE-LAHUERTA
D O C E N T E S P A A N S E T A A L E N L E T T E R K U N D E
17-11-2015 GOOGLE GLASS
2. Onderzoek
“Een buitenlands accent wordt o.a. veroorzaakt door het verkeerd
uitspreken van de klinkers” (Lie, 2012)
Een voorbeeld: http://www.youtube.com/watch?v=VhERJW3ftkw
17-11-2015 GOOGLE GLASS
3. Onderwijs
Focus vooral op grammatica en vocabulaire, weinig uitspraakonderwijs
Doel: zo snel mogelijk juiste accent aanleren belangrijk voor
communicatie
Uitdaging: probleem aantonen en feedback geven
17-11-2015 GOOGLE GLASS
4. Probleem
1. Moeilijk definieerbaar: proces verloopt in de mond
2. Perceptie “doofheid”
3. Uitspraak vreemde taal wordt beïnvloed door moedertaal (Trubetzkoy, 1939)
4. Elke taal heeft eigen unique klinkersysteem (formantwaarden)
Nederlands 9 klinkers, Spaans 5 klinkers
17-11-2015 GOOGLE GLASS
5. Formanten
Resonantie van de keelholte = eerste formant = F1
Resonantie van de mondholte = tweede formant = F2
17-11-2015 GOOGLE GLASS
11. Trainingsprogramma Fix your vowels
•Soort landkaart met F1 en F2 frequenties van native speaker
•Calibratie = ingebouwde correctie van eigen stemgeluid
• Met je stem proberen de klinker te raken: hoger/lager, voren/achter
17-11-2015 GOOGLE GLASS
16. Meerwaarde Glass
Juiste afstand microfoon
Scherm altijd voor je oog
Betere isolatie en visualisatie
Geen zalenreserveringen
17-11-2015 GOOGLE GLASS
17. Toekomst
1. Toepassen op alle talen accentloos vreemde taal leren
2. Andere mogelijkheden: slechthorenden
17-11-2015 GOOGLE GLASS
18. Met dank aan:
Myrthe Bil
Nienke Bos
Simone Gablan
Nina Schoonbeek
Ernst Verhoef
Dirk Jan Vet
17-11-2015 GOOGLE GLASS
Editor's Notes
Kleurloos basisgeluid dat we maken in ons strottenhoofd krijgt kleur door resonantie (galm, weerkaatsing) in de keelholte en in de mondholte. Deze resonanties kunnen we laten zien in een geluidsspectrogram en we kunnen ze meten met computerprogramma’s.
De resonantie van de keelholte noemen we de eerste formant of F1, die van de mondholte de tweede formant of F2. Hoe groter (of langer) een holte des te lager zijn resonantiefrequentie. De keelholte is de grootste holte in onze spraakorganen en heeft dus de laagste resonantiefrequentie. Die zit voor een gemiddelde mannenstem ergens tussen de 200 hertz (Hz) voor een ie of oe en de 800 Hz voor een aa. De mondholte is de op een
na grootste holte. De resonantiefrequentie daarvan zit ergens tussen de 600 Hz voor een oe en de 2400 Hz voor een ie. De aa zit daar precies tussen in bij 1500 Hz.
Een landkaart: de klinkerdriehoek. We kunnen nu een soort landkaart tekenen waarvan de F1 en de F2 frequentie de plaats bepalen waar een klinker op de kaart terechtkomt. Zoals Leiden op de landkaart ligt bij 52 graden noorderbreedte en 4 graden
oosterlengte, zo ligt de ie bij een F1 van 200 Hz en een F2 van 2400 Hz (zie figuur 1).
Met zijn drieën vormen de ie, oe en aa de hoekpunten van een driehoek die (volgens de theorie) de uiterste begrenzing vormt voor menselijke klinkergeluiden. Dat wil zeggen dat iedere klinkers, hoe gek ook gesproken, een plek moet hebben binnen deze driehoek.
In dit programma ziet u zo’n klinkerdriehoek met de Spaanse klinkers /i u a/ als uiterste klanken.
Callibratie ookwel sprekernormering. Iedere mens is uniek en dat geldt ook voor zijn/haar spraakorganen. Vrouwen zijn een procent of 10 kleiner dan mannen en dat is ook zo voor hun mond- en keelholte. En ook binnen de seksen heeft de een een groter hoofd – met grotere holten – dan de ander. Zoals eerder gezegd, hoe groter een holte, des te lager de resonantie die erin wordt opgewekt. Als gevolg daarvan kunnen we de voorbeeldgeluiden niet rechtstreeks vergelijken met de resonanties die we meten in uw stem. Daarom vraagt het programma u allereerst uw mooiste ie, oe en aa te spreken en pas daarna weet het programma hoe uw klinkerdriehoek ligt ten opzichte van de gemiddelde driehoek van alle Nederlanders. De computer vergelijkt uw imitaties dus niet rechtstreeks met de voorbeelden maar corrigeert uw imitaties eerst. Als u dat wilt kunt u ook zonder deze correctie KlinkerMikken (druk daarvoor eerst op de toets XX). Zonder
de ingebouwde correctie is KlinkerMikken een frustrerende aangelegenheid. U voelt zich dan als een kermisganger die in de schiettent een buks krijgt met expres een afwijking zodat je moet leren naast je doel te mikken om het te raken.