Ciencias de la tierra cuadro tribus america latina
- 2. PAIS INDIGENAS
CANTIDAD
Argentina Atacama,Lule,Vilela,Tapiete,Avaguarani,Mapuche,Tehuelche,A
ymara,MbyáGuarani,Tilian,Chané,Mocoví,Toba,Charrúa,Ocloya
,Tonocoté,Chorote,Omaguaca,Wichi,Chulupí,Pampa,Comenchi
ngon,Pilagá,DiaguitaCalchaquí,Quechua,Guaraní,Querandí,Hua
rpe,Rankulche,Kolla, Sanavirón, Selk’Nam (Ona)
34
Bolivia Araona, Guarayo, Quechua, Aymara,Itonama,Sirionó,
Ayoreo,Joaquiniano,Takana,Baure,Kallawaya,Tapiete,Canichan
a,Leco,Trinitario, Moxeño,Cavineño,Machineri,Tsimane o
Chiman,Cayubaba,Maropa (Reyesano) ,Urus,Chácobo,Mojeño
(Moxeño, Javeriano, Ignaciano),Weehnayek,Chipaya,
UrusChipaya),Moré,Yaminagua,Chiquitano,Moseten,Yampara,
Esse,Ejja,Movima,Yuqui,Guaraní,Murato,Yuracaré,Guarasugwe
,Pacahuara,Yuracaré-Mojeño.
39
Brazil Aconã,Dení,Kanamanti,Kuruáya,Parakanã,Tukano,Aikaná,Desá
na,Kanamarí,Kwazá,Paresí,Tumbalalá,Aimore1,Diahói
(Jiahui),Kanela Laiana Parintintim
Tunayana
Ajuru,Djeoromitxí-Jabutí,Kanela
Apaniekra,Lakondê,Pataxó,Tupaiu
Akuntsú,Enawenê-Nawê,Kanela Rankocamekra
Latundê,Pataxo ,Há-
Há-Há,Tuparí
Alaketesu Fulni-ô Kanindé
Makú (Dow)
Paumarí Tupinambá
Alantesu Galibi do Oiapoque
Kanoé Makúna
Paumelenho
Tupinambaraná
Amanayé Galibí Marwórno
Kantaruré Makuráp
Pirahã Tupiniquim
Amondáwa Gavião de Rondônia
(Ikolen) Kapinawá Makuxí
PiratapuyaTuriwára
Anacé Gavião Krikatejê
Kapon Patamóna
MamaindêPiri-Piri
Tuxá
Anambé Gavião Parkatejê
Karafawyana
Manao Pitaguari
304
- 3. Tuyúca
Apalaí Gavião Pukobiê
Karajá Manchineri
Potiguara Umutina
Apiaká Guaikurú Karapanã
Manduka Poyanáwa
Urucú
Apinayé Guajá (Awa)
Karapotó Maragua
Puri Uru-Eu-
Wau-Wau
Apolima-Arara Guaraní Karijó a
Marimã Puroborá
Wai Wai
Apurinã Guarani Kaiowá
Karipuna Marúbo
Rikbaktsa Waiãpy
Aranã Guarani Mbya
Karipúna do Amapá
Matipú Sabanê
Waikisu
Arapáso Guarani Nhandeva
Kariri Matís
SakurabiatWaimiri
Atroari
Arapiun Guató Kariri –
Xocó Matsés Salamãy
Wakalitesu
Arara de Rondônia Hahaintesu
Karitiana Mawayána
Sanumá Wanana
Arara do Acre Halotesu Katawixí
Maxakali Sapará
Wapixana
Arara do Aripuanã Hixkaryána
Katuena Maya
Sarare Warekena
Arara do Pará/Arara/Ukaragma Hupda Katukina
Maytapu Sateré-
Mawé Wassú
Araweté Ikpeng (Txikão)
Katukina do Acre
Mehináku Sawentesu
Wasusu
- 4. Arikapú Ingarikó Kawahíb
MiguelénoShanenáwa
Wauja (Waurá)Arikén,
Irántx,
Kaxarari,Miránha,Siriano,Wayana,Arikosé,IsséKaxinawá,Miritit
apuia,Suruí de
Rondônia,Witóto,Aruá,Jamamadí,Kaxixó,Mucurim,Suruí do
Pará,Xacriabá,Ashaninka,Jarawára,Kaxuyana,Mundurukú,Tabaj
ara,Xambioá,Asurini do Tocantins,Jaricuna,Kayapó
(Xikrin),Múra,Tamoio a,Xavante,Asurini do,
Xingu,Javaé,Kayuisiana,Mynky,Tapajósa,Xerente,Atikum,Jeripa
ncó,(Jiripancó),Kinikinau,,Nadëb,Tapayuna (Suyá) Xereu,Ava-
Canoeiro,Juma,Kiriri,Nahukuá,Tapeba, Xetá,Aweti,Ka’apor
(Urubu),Kisêdjê,Nambikwára,Tapirapé,Xipáya,Baenã,Kadiwéu,
Kithaulu,Naravute,Tapiuns,Xocó,Bakairí,Kaeté,Koiupanká,Naw
a,Tapuia,Xokléng,Banawa,Kahyana,KokamaêNegarotê,Tariana,
Xucuru,Baniwa,Kaiabi,KokuiregatejNinám,Taulipáng,Xucuru,Ka
riri,Bará,Kaimbé,Kontanawá,Nukiní,Tawandê,Yaipiyana,Barasá
na,Kaingang,Korúbo,Ofayé,Tembé,Yamináwa
(Jaminagua),Baré,Kaixana,Krahô,Oro Win,Tenetehara
(Guajajara),Yanomámi,Bóra, Kalabaça,Krahô-KanelaPaiaku
(Jenipapo),Tenharim,Yanomán,Borari,Kalankó,KrenákPakaa
Nova (Wari),Terena,Yawalapití
Bororo,
Kalapalo,Krenyê,Palikur,Tikúna,Yawanawá,Botocudo,Kamakã,
Krikati, Panará,
Timbira,Ye’kuana,Catokin,Kamayurá,Kubeo,Pankará,TinguiBot
ó,Yudjá,Chamakóko,Kamba,Kuikuro,Pankararé,Tiriyó,Yurutí,Ch
arrua,Kambéba,Kujubim,Pankararú,Torá,Zo’é,Chiquitáno,Kamb
iwá,Kulina Madijá,Pankararú-Karuazu,Tremembé,Zoró,Cinta
Larga,Kambiwá-Pipipã,ulina
Páno,Pankaru,Truká,Zuruahã,Dâw,Kampé,Kuripako
(Coripaco),Papavó,Trumái
Colombia Achagua Coreguaje Hupdu
Masiware Quillacinga
Waunana
Amorúa Coyaima Inga
Matapí Sáliva
Wayuú
Andakies Cubeo Juhup
Miraña Sikuani
Wipiwi
Andoke Cuiva Jujupda
Mokana Siona
102
- 5. Witotos
Arhuaco Cuna Kakua
Muinane Siriano
Wiwa
Awá Curripaco Kankuamo
Muisca Taiwano
Yagua
Bara Desano Karapana
Nonuya Tamas
Yamalero
Barasana Dujos Karijona
Nukak Maku
Tanigua Yanacona
Bari Emberá Kawiyarí
Ocaina Tanimuka
Yarí
Betoye Emberá Chamí
Kichwa Pacabuy
Tariano Yaruro
Bora Emberá Katio
Kofán Páez
Tatuyo Yauna
Camëntsa Eperara Siapidara
Kogui Pasto
Tikuna Yeral
Cañamomo Guambiano
Letuama Piapoco
Totoró Yuko –
Yukpa – Yuco
Chimila Guanaca Macaguaje
Piaroa Tsiripu
Yucuna
Chiricoa Guanano Macahuan
PiratapuyoTukano
Yuri
Cocama Guane Macusa
Pisamira Tuyuca
Yurutí
Coconuco Guayabero
Makuna Puinabe
U’wa Zenú
Chile Aymara,Colla,Diaguita,Kawésqar,Likan Antai (Atacameño)
,Mapuche,Quechua,RapaNui,Yámana (Yagán)
9
- 6. Costa Rica Bribrí,Brunca (Boruca),Cabécar,Chorotega,Huetar,Maleku
(Guatuso),Ngöbe (Guaymí),Teribe (Térraba)
8
El Salvador Kakawira (Cacaopera)
Lenca
Pipil
3
Ecuador Achuar Otavalo
Ambatillo Palta
Andoa Panzaleo
Awa Pasto
Cañari Puruwá
Cayambi Quisapincha
Chibuleo Salasaka
Chachi Saraguro
Cofan (A’i) Secoya
Epera Shiwiar
Huancavilca Shuar
Karanki Siona
Kichwa Tsa’chila
Kichwa Amazonia Waorani
Kitu Kara Waorani
Manta Waranka
Natabuela Zapara
34
Guatemala Achi Mam
Akateka Mopán
Awakateka Poqomam
Chalchiteka Poqomchi’
Ch’orti’ Q’anjob’al
Chuj Q’eqchi’
Garífuna Sakapulteka
Itza’ Sipakapense
Ixil Tektiteka
Jakalteka Tz’utujil
Kaqchikel Uspanteka
K’iche’ Xinka
24
Honduras Ch’orti’
Garífuna
Lenca
Miskitu
Pech
Tawahka
Tolupán
7
México Awakateko Kekchi (Q’eqchi’)
Pápago (Tohono
O’odham, Tohono O’otham, Tono ooh’tam)
75
- 7. Amuzgo (Tzañcue) Kikapú (Kikapoa) Pima
(Otam)
Cahíta Kiliwa (K’olew)
Popoloca
Cakchiquel (Kaqchikel) Kumiai (Kamia)
Popoluca
Chatino (Cha’cña) Lacandón (Hach tan)
Purépecha
(P’urhépecha)
Chiapaneco Mame (Qyool)
Quiche (K’iche’)
Chichimeca jonaz (Uza) Matlatzinca (Botuná)
Seri (Konkaak)
Chicomucelteco Maya Solteco
Chinanteco (Tsa jujmi) Mayo (Yoreme)
Tarahumara
(Rarámuri)
Chocho (Chocholteca) Mazahua (J ñatio)
Tarasco (P’urhépecha)
Chol (Winik) Mazatecos (Ha shuta
enima) Teko
Chontal de Oaxaca (Slijuala xanuk) Mexicanero
Tepehua (Hamasipine)
Chontal de Tabasco (Yokot’an) Mixes (Ayook)
Tepehuán del Norte
(O’damí del Norte)
Chuj Mixteco (Ñuu Savi)
Tepehuán del Sur
(O’dam del Sur)
Cochimi Mochó (Mochó)
Tlapaneco (Mepha)
Cora (Naayeri) Mochó (Motozintleco)
Tojolabal
(Tojolwinik’otik)
Cucupá Nahua (Huasteca
veracruzana) Totonaco (Tachihuiin)
Cuicateco Nahua (Milpa Alta)
Triquis (Driki)
Guarijío (Varogío) Nahua (Morelos)
Tseltal (K’op)
Huasteco (Teenek) Nahua (Náhuatl) de
Guerrero Tzotzil (Batzil k’op)
Huave (Mero ikooc) Nahua (sierra norte de
Puebla) Yaqui (Yoreme)
- 8. Huichol (Wirr’árika) Ocuilteco (Tlahuia)
Yuna
Ixcateco Opata Zapoteco
(Diidzaj) Sierra norte de Oaxaca
Ixil Otomí (Hña hñu)
Zapoteco Itsmo de
Tehuantepec
Jacalteco (Abxubal) Paipai (Kwa’ala)
Zapoteco Valles
centrales, Oaxaca
Kanjobal (Q’anjob’al) Pame (Xigüe)
Zoque (O’ de püt)
Nicaragua Cacaopera,Chorotega,Garífuna,Mayagna (Sumu),Miskitu,
Nahoa-Nicarao,Rama,Ulwa,Xiu-Sutiaba.
9
Panamá Bokota,Bri Bri,Buglé,Emberá,Kuna,Ngäbe,Teribe (Naso),
Wounaan.
8
Paraguay Aché Maskoy
Angaité Mbyá
Avá Guaraní Nivaclé
Ayoreo Ñandeva
Chamacoco Páî Tavyterâ
Enlhet norte Qom
Enxet Sur Sanapaná
Guaná Toba
Guaraní Ñandéva Toba Maskoy
Guaraní occidental Toba-Qom
Maká Tomárâho
Manjuy Yvytoso
24
Perú Achuar (Achual, Achuale, Achuare) Muniche (Monichis,
Munichi)
Aimara (Aymara, Aru) Murui (Huitoto Murui)
Amahuaca (Yora) Murui-Muinani
(Uitoto, Huitoto, Muinane)
Amarakaeri Nanti (Kugapacori,
Kogapacori)
Arabela (Tapueyocuaca, Chiripuno) Nomatsigenga
(Nomatsiguenga, Campa Nomatsiguenga, Atiri)
Arazaeri (Arasaeri, Arasairi) Ocaina ( Dukaiya,
Dyo’xaiya, Ivo’tsa, Ibo’tsa)
Asháninka (Campa, Campa Asháninka, Campa de Pichis)
Omagua (Omagua Yeté, Ariana, Pariana, Anapia, Macanipa,
Yhuata, Umaua, Cambeba, Campeba, Omaguino)
Ashéninka Parquenahua
Awajún (Aguaruna, Ahuajun, Aents) Pisabo
87
- 9. Bora (Booraa, Miamuna, Boro, Miranha, Miranya, Miraña-
Carapaña-Tapuyo) Pukirieri
Capanahua (Nuquencaibo, Capanagua, Buskipani, Busquipani)
Quechua (Quichua)
Cashinahua (Huni kuin, Junikuin, Caxinaua, Caxinahua,
Kachinaua, Cachinaua, Kaxinawa, Kashinaua, Cashinawa)
Quechua Cañaris
Catacaos (Piura) Quechua Chankas
Caxamarca (ahora Cajamarca) Quechua Chopccas
Chachapoyas (Cajamarca) Quechua Q`eros
Chamicuro (Chamicura, Chamicolos) Quechua Wari
Chitonagua (Yora, Murunahua) Quechua Yaru (Ancash)
Ese eja (Ese ‘ ejja, Huarayo, Tiatinagua) Quichua Napo-
Tigre (Alamas, Inga, Quichwa, Queshwa, Queswa)
Guayacundo (Sierra de Piura) Quichuwa del Pastaza
(Quichua Pastaza)
Harakmbut (Harakbut, Amarakaeri, Kisamberi, Pukirieri,
Puncuri, Toyoeri, Toioeri, Toyeri, Tuyune, Tuyuneri)
Resígaro (Resigaro)
Huachipaeri (Huachipayri, Wacipairi, Huachipaire, Wachipaeri)
Santarrosino
(Kichwaruna)
Iñapari (Inapari, Inamari, Kushitireni, Kushitineri) Sapitieri
Iquitu (Ikito, Iquito, Amacacore, Quiturran) Secoya (Airo Pai)
Isconahua (Isconawa, Iskonawa, Iskobakebo, Iscobaquebu)
Sharanahua (Onicoin,
Yora)
Ite’ Chi (Taushiro, Pinchi, Pinche) Shawi (Kampupiavi,
Kampu Piyawi, Kampu Piyapi, Campo-Piyapi, Chayahuita,
Chayawita, Tshahui, Chayhuita, Chayabita, Shayabit,
Paranapura, Cahuapana)
Jaqaru (Cauqui, Aru) Shipibo-konibo
(Shipibo, Joni, Chioeo-Conivo)
Jíbaro (Jívaro, Jíbaro del Río Corrientes, Chiwaro, Siwaro,
Gibari, Xivari, Chivari, Givaro, Zibaro, Jivara, Hibaro, Jivira)
Shiwilu (Jebero,
Chebero, Xebero, Severo, Shiwila)
Kakataibo (Cashibo-Cacataibo, Uni, Unibo, Cacibo, Caxibo,
Casibo, Cachito, Cahivo, Managua, Hagueti)Talian (Piura)
Kakinte (Caquinte, Campa Caquinte, Poyenisati) Tikuna
(Ticuna, Duüxügu)
Kandozi (Candoshi, Shapra, Chapra, Kandoshi, Chapara, Chapa,
Murato, Murata) Toyoeri
Kichwa (Kichua, Quichua, Inga, Lamas, Llacuash) Urarina
- 10. (Itucali, Kacha edze, Itukate)
Kisamberi Uro (Uru)
Kukama-kukamiria (Cocama – Cocamilla, Ucayali, Xibitaona)
Vacacocha (Aushiri,
A’éwa, Awshira, Abijira, Abishira)
Lamas (Kichwa Lamas, Llacuash) Walingos
Madija (Culina, Mendiha, Kulina, Kulino, Kolina, Kollina, Karina)
Wampis
Maijuna (Orejon) Wampis (Shuar-
Huampis, Huambiza, Huanbisa, Maina)
Marinahua (Onocoin, Onicoin, Yora, Murunahua, Morunahua)
Wuancas (Huancas,
Wanca, Tarumas, Xauxa)
Mashco Piro Yagua (Yihamwo,
Nihamwo)
Mastanahua (Yora) Yaminahua
(Yuminagua, Yaminagua, Jjaminawa, Yora)
Matsés (Mayoruna, Mana ajuruna, Maxirona, Magirona,
Mayuzuna, Barbudo, Dallus) Yanesha (Amuesha,
Amage, Amuexia, Omage, Amajo)
Matsigenka (Matsiguenga, Machiguenga, Machiganga,
Matsiganga, Mañaries) Yauyos (Supralecto
Yauyos)
Meneca (Huitoto Meneca) Yine (Piro, Pirro, Pira,
Simirinche, Chontaquiro, Chotaquiro, Simiranch, Chontaders)
Morunahua (Morunahua, Nishinahua, Paconahua)
Uruguay Charrúa
Guaraní
2
Venezuela Akawayo Chaima Kechwa
Piapoko Timotes
Wayuu
Amorúa E’ñepa (Panare)
Kubeo Piaroa
Tukano Wotjuja
Añú (Paraujano) Gayon Kuiva
Pigmeo Tunebo
Yanomami
Arawak Guajibo (Guahibo,
Sikuani, Jivi, Jiwi) Kumanagoto
(Cumanagoto) Píritu Uruak
Yawarana
Ayamán Guanano Kurripako
Puinave Waika
Ye’kuana (Maquiritare,
60
- 11. Makiritare)
Arutani Hoti (Jodi) Mako
Pumé Waikerí
Yeral (Ñengatú)
Baniva (Baniwa) Inga Makushi
Sáliva Wanai
Yukpa
Baré Japreria Mapoyo
Sanemá Wapishana
Barí Jirahara Matako
Sapé Warao
Caquetío Kariña Pemón
Timoto Cuica
Warekena