Waar we in deel 1 van deze serie over duurzaam produceren met de natuurelementen als uitgangspunt ingegaan zijn op hoe het element water effectief kan bijdragen om een duurzaam productieconcept te bereiken, laten we in dit artikel het belang van het tweede element, lucht, in een duurzame productieomgeving zien.

1. © Colt International
Duurzaam produceren met de natuurelementen als uitgangspunt
deel 2: lucht
Duurzaam produceren bestaat uit méér dan het
verminderen van energieverbruik, het hergebruik
van energie en grondstoffen, of het terugdringen
van afval. Een duurzame bedrijfsvoering gaat de
uitdagingen van deze tijd op sociaal, ecologisch
en economisch gebied aan. Het legt de
verbindingen tussen milieukwaliteit en sociale
kwaliteit. Een van die verbindingen vinden we
terug in het werkklimaat. Een veilig en productief
werkklimaat betekent minder uitval door ziekte,
ongevallen, concentratieverlies, vermoeidheid of
verminderde motivatie enerzijds en een hogere
productiviteit anderzijds.
Waar we in deel 1 van deze serie over duurzaam
produceren met de natuurelementen als
uitgangspunt ingegaan zijn op hoe het element
water effectief kan bijdragen om een duurzaam
productieconcept te bereiken, laten we in dit
artikel het belang van het tweede element, lucht,
in een duurzame productieomgeving zien.
Deel 2: Lucht
Volgens de Griekse natuurfilosoof Anaximenes was lucht het belangrijkste element van de vier
natuurelementen (water, lucht, aarde en vuur) en daarmee de basis voor ons leefsysteem. Lucht is
hier op aarde, net zoals water, een eerste levensbehoefte en direct gerelateerd aan gezondheid,
comfort en veiligheid. Horizontale luchtdrukverschillen zorgen ervoor dat de lucht zich verplaatst (wind,
tocht). Het menselijk lichaam koelt aan de lucht af als de lucht kouder is dan de lichaamstemperatuur,
maar ook door het verdampen van vocht of door een combinatie van beide. De mate van
luchtverplaatsing is van invloed op de temperatuurbeleving, de gevoelstemperatuur.
Lucht in relatie tot werkklimaat
In een productieomgeving is de gevoelstemperatuur een van de belangrijke factoren die het thermisch
comfort bepalen. Naast luchttemperatuur en –snelheid, zijn ook de relatieve luchtvochtigheid,
oppervlaktestralingstemperatuur, activiteitenniveau, kleding en luchtkwaliteit hierin van belang. Met
deze variabelen ontwikkelde de Deense wetenschapper Dr. Fanger een prestatie-indicator, die de
basis vormt voor de NEN ISO 7730 norm, de norm die aanbevelingen geeft voor een comfortabel

2. © Colt International
binnenklimaat voor gematigde thermische binnencondities. Veel productiebedrijven kampen in de
zomer met onaangenaam hoge binnentemperaturen. Onderzoek toont aan dat elke graad boven de
behaaglijkheidstemperatuur (20°C) een gemiddelde productiviteitsdaling van 4% teweeg brengt.
Bovendien heeft het overschrijden van een bepaalde grens ook gevolgen voor het welzijn en
reactievermogen. Een zelfde problematiek hebben bedrijven waar door het productieproces stoffen,
dampen of gassen in de lucht aanwezig zijn. Hoe hoger de concentratie hoe lager de productiviteit en
hoe meer kans op uitval.
Duurzame klimaattechnieken
De technieken waarmee een gezond en veilig werkklimaat bereikt wordt, hebben de laatste jaren een
enorme duurzame ontwikkeling doorgemaakt en zijn behalve sociaal en ecologisch tegenwoordig ook
economisch verantwoord. Hieronder enkele voorbeelden:
Natuurlijke ventilatie
Een van de meest doeltreffende vormen van ventileren is gebruik maken van de thermische stijging
van warme lucht. In het dak wordt de warme lucht via openingen op natuurlijke wijze afgevoerd. Laag
in het gebouw laten toevoerroosters koele buitenlucht binnenstromen. De lucht koelt niet alleen af
maar er is ook een fris aanvoelende luchtbeweging. Met de moderne berekeningstechnieken kunnen
de afvoer- en toevoeropeningen exact ontworpen worden, zoals gewenst. Natuurlijke ventilatie is
energiezuinig, onderhoudsvriendelijk en realiseerbaar met lage investeringskosten.
Adiabatische koeling
Adiabatische koeling is gebaseerd op het koelen van lucht door het laten verdampen van water. De
energie die nodig is voor de verdamping wordt onttrokken aan de lucht waardoor deze wordt gekoeld.
Het systeem is energiezuinig omdat alleen elektriciteit gebruikt wordt die nodig is voor de ventilatoren
om de lucht te laten circuleren. Hoe warmer het buiten is hoe effectiever adiabatische koeling werkt.
Met een effectiviteit tot 90%. Adiabatische koeling in een productiehal verhoogt het comfort van de
werknemers door een aangename omgevingstemperatuur en verse schone lucht.
LBK met warmtepomp
Luchtbehandelingskasten creëren een aangenaam binnenklimaat door de lucht te koelen in de zomer
en te verwarmen in de winter. Voorzien van een centraal of decentraal warmtepompsysteem gebeurt
dit energiezuinig en met een minimale milieubelasting.
Hybride klimaattechniek
Hybride industriële klimaattechniek combineert traditionele technieken met moderne, innovatieve
technieken in één concept en maakt deze geschikt voor een duurzame industriële productieomgeving.
Startpunt is het in kaart brengen van alle energiestromen van het productieproces. In het concept
wordt vrijgekomen restwarmte/-koude opgeslagen in een energiebuffer en deze kan direct gebruikt
worden voor gekoppelde klimaatsystemen.
Waar in een gezonde en veilige werkomgeving de productiviteit hoger is en uitval lager, worden
productiemiddelen efficiënt gebruikt, is minder energie nodig en worden geen grondstoffen verspild.

3. © Colt International
Volg Colt op LinkedIn
Volg Colt op Pinterest
Volg Colt op Google+
Volg Colt op Twitter
Volg Colt op YouTube
Volg Colt op Facebook
Volg Colt op Slideshare