1. ფრიდრიხ ოგიუსტ ფონფრიდრიხ ოგიუსტ ფონ
ჰაიეკიჰაიეკი
1899--19921899--1992
,ავსტრიელი ეკონომისტი,ავსტრიელი ეკონომისტი
ფილოსოფოსი და იურისტიფილოსოფოსი და იურისტი

2. ბიოგრაფიული მონაცემებიბიოგრაფიული მონაცემები
 ბავშვობიდან ჰაიეკიბავშვობიდან ჰაიეკი
დაინტერესებულიადაინტერესებულია
მინერალოგიითა და ბოტანიკითმინერალოგიითა და ბოტანიკით
 1918 წლიდან ვენის1918 წლიდან ვენის
უნივერსიტეტში სწავლობსუნივერსიტეტში სწავლობს
,სამართლის თეორიას სოფლის,სამართლის თეორიას სოფლის
მეურნეობის შესახებ თეორიებსამეურნეობის შესახებ თეორიებსა
და ფსიქოლოგიასდა ფსიქოლოგიას
 1974 წელს შვედ გუნარ1974 წელს შვედ გუნარ
მირდალთან ერთად ჯილდოვდებამირდალთან ერთად ჯილდოვდება

3. ძირითადი შრომებიძირითადი შრომები
 გზა ბატონყმობისაკენგზა ბატონყმობისაკენ
 ჭეშმარიტი და ყალბიჭეშმარიტი და ყალბი
ინდივიდუალიზმიინდივიდუალიზმი
 ,სამართალი კანონი და,სამართალი კანონი და
თავისუფლებათავისუფლება
 ფასები და პროდუქციაფასები და პროდუქცია
 :დამღუპველი თავდავიწყება:დამღუპველი თავდავიწყება
სოციალიზმის შეცდომებისოციალიზმის შეცდომები
 ინდივიდუალიზმი და ეკონომიკურიინდივიდუალიზმი და ეკონომიკური
წესრიგიწესრიგი

4. ძირითადი ცნებებიძირითადი ცნებები
 ეკონომიკური დაგეგმვაეკონომიკური დაგეგმვა
 ტოტალიტარული რეჟიმებიტოტალიტარული რეჟიმები
 სოციალიზმისოციალიზმი
 თავისუფლება და დემოკრატიათავისუფლება და დემოკრატია
 პიროვნული თავისუფლებაპიროვნული თავისუფლება
 LAISSEZ FAIRELAISSEZ FAIRE პრინციპიპრინციპი

5. გზა ბატონყმობისაკენგზა ბატონყმობისაკენ
 ტოტალიტარული სისტემებისტოტალიტარული სისტემების
ჩამოყალიბების წინაპირობებიჩამოყალიბების წინაპირობები
 ,ფაშიზმი და მარქსიზმი როგორც წინა,ფაშიზმი და მარქსიზმი როგორც წინა
სოციალისტური სტრუქტურისსოციალისტური სტრუქტურის
გარდაუვალი შედეგიგარდაუვალი შედეგი
1.1. ““ ”გონივრულად მართვადი”გონივრულად მართვადი
ეკონომიკური ცხოვრებაეკონომიკური ცხოვრება
2.2. ეკონომიკური კონკურენციისეკონომიკური კონკურენციის
ნაცვლად ეკონომიკური დაგეგმვისნაცვლად ეკონომიკური დაგეგმვის
შემოღებაშემოღება

6. გზა ბატონყმობისაკენგზა ბატონყმობისაკენ
 ეკონომიკური საქმიანობისეკონომიკური საქმიანობის
ცენტრალიზებული მართვაცენტრალიზებული მართვა
თავისუფლებას თრგუნავსთავისუფლებას თრგუნავს
 --დაგეგმვა და დემოკრატია ორი--დაგეგმვა და დემოკრატია ორი
ურთიერთგამომრიცხავი სისტემაურთიერთგამომრიცხავი სისტემა
 მილიონერის ძალაუფლება დამილიონერის ძალაუფლება და
უბრალო ბიოროკრატისუბრალო ბიოროკრატის
შესაძლებლობებიშესაძლებლობები

7. პოლიტიკური და ეკონომიკურიპოლიტიკური და ეკონომიკური
ძალაუფლებებიძალაუფლებები
 ძალაუფლებათა გადანაწილების გზებიძალაუფლებათა გადანაწილების გზები
როდესაც წარმოების საშუალებებიროდესაც წარმოების საშუალებები
,მხოლოდ ერთ ხელშია მოქცეული,მხოლოდ ერთ ხელშია მოქცეული
“ ”თუნდაც ეს იყოს საზოგადოება ან“ ”თუნდაც ეს იყოს საზოგადოება ან
,დიქტატორი მას ჩვენზე სრული,დიქტატორი მას ჩვენზე სრული
ძალაუფლება აქვსძალაუფლება აქვს
ქვეყანაში სადაც ერთადერთიქვეყანაში სადაც ერთადერთი
,დამქირავებელი სახელმწიფოა,დამქირავებელი სახელმწიფოა
ოპოზიციაში ტყოფნა შიმშილითოპოზიციაში ტყოფნა შიმშილით
სიკვდილს ნიშნავსსიკვდილს ნიშნავს

8. პოლიტიკური და ეკონომიკურიპოლიტიკური და ეკონომიკური
ძალაუფლებებიძალაუფლებები
 ეკონომიკური დაგეგმვისეკონომიკური დაგეგმვის
(საფრთხეები ძალაუფლებათა(საფრთხეები ძალაუფლებათა
)გაერთიანება)გაერთიანება
როცა ეკონომიკურიროცა ეკონომიკური
ძალაუფლებაძალაუფლება
,ცენტრალიზებულია როგორც,ცენტრალიზებულია როგორც
პოლიტიკური ძალაუფლებისპოლიტიკური ძალაუფლების
,ერთგვარი იარაღი მონობა,ერთგვარი იარაღი მონობა
გარდაუვალიაგარდაუვალია

9. ძალაუფლებათა გადანაწილებისძალაუფლებათა გადანაწილების
გზებიგზები
 ,პოლიტიკური ძალაუფლება როგორც,პოლიტიკური ძალაუფლება როგორც
ეკონომიკური ძალაუფლებისეკონომიკური ძალაუფლების
(შემზღუდველი ეკონომიკური(შემზღუდველი ეკონომიკური
)ძალაუფლების ცენტრალიზაცია)ძალაუფლების ცენტრალიზაცია
 პოლიტიკური ძალაუფლება როგორცპოლიტიკური ძალაუფლება როგორც
ეკონომიკური ძალაუფლებისეკონომიკური ძალაუფლების
გავრცელების ხელშემწყობი ფაქტორიგავრცელების ხელშემწყობი ფაქტორი
(ეფექტური კონკურენციის პირობების(ეფექტური კონკურენციის პირობების
)შექმნა)შექმნა

10. საზოგადოების განვითარებისსაზოგადოების განვითარების
გზებიგზები
 ფეოდალური მონობიდან ადამიანისფეოდალური მონობიდან ადამიანის
პიროვნული ენერგიის გათავისუფლებაპიროვნული ენერგიის გათავისუფლება
მეცნიერების განვითარების გზითმეცნიერების განვითარების გზით
 ცოდნის თავისუფლად გამოყენებაცოდნის თავისუფლად გამოყენება
 საკუთარი ცხოვრების გაუმჯობესებისსაკუთარი ცხოვრების გაუმჯობესების
რწმენა და მთელი ძალებისრწმენა და მთელი ძალების
საზოგადოების ეკონომიკურისაზოგადოების ეკონომიკური
განვითარებისკენ წარმართვაგანვითარებისკენ წარმართვა

11. სოციალიზმის კრიტიკასოციალიზმის კრიტიკა
 მხოლოდ პარტიის შეხედულებებისმხოლოდ პარტიის შეხედულებების
ხელმძღვანელობახელმძღვანელობა
 მცირეწლოვანი ბავშვების პარტიაშიმცირეწლოვანი ბავშვების პარტიაში
გაწევრიანებაგაწევრიანება
 სპორტისა და სხვა თამაშების ორგანიზებასპორტისა და სხვა თამაშების ორგანიზება
პარტიული კლუბების სახითპარტიული კლუბების სახით
ჰიტლერის ხელისუფლებაში მოსვლისჰიტლერის ხელისუფლებაში მოსვლის
დროისთვის გერმანიაში ლიბერალიზმიდროისთვის გერმანიაში ლიბერალიზმი
,უკვე მკვდარი იყო ის სოციალიზმმა,უკვე მკვდარი იყო ის სოციალიზმმა
მოკლამოკლა

12. ეკონომიკური დაგეგმვისეკონომიკური დაგეგმვის
არსიარსი
თავისუფალი საზოგადოების მართვათავისუფალი საზოგადოების მართვა
” ”, ” ”,კოლექტიურობის თანასწორობის” ”, ” ”,კოლექტიურობის თანასწორობის
” ”დაგეგმილი მიზნისკენ სწრაფვის” ”დაგეგმილი მიზნისკენ სწრაფვის
.ლოზუნგებით.ლოზუნგებით
საზოგადო კეთილდღეობასაზოგადო კეთილდღეობა
,ის რაც თავისუფლებისკენ მიმავალ,ის რაც თავისუფლებისკენ მიმავალ
,გზად წარმოგვედგინა,გზად წარმოგვედგინა
ფაქტობრივად არის პირდაპირი გზაფაქტობრივად არის პირდაპირი გზა
ბატონყმობისაკენბატონყმობისაკენ

13. ეკონომიკური დაგეგმვისეკონომიკური დაგეგმვის
არსიარსი
 ეკონომიკური დაგეგმვა დიქტატორულეკონომიკური დაგეგმვა დიქტატორულ
მართველობას გულისხმობსმართველობას გულისხმობს
 დაგეგმვის კლასიკური ფორმადაგეგმვის კლასიკური ფორმა laissezlaissez
faire -faire - ნება მიბოძეთ გავაკეთოთნება მიბოძეთ გავაკეთოთ
 --დაგეგმვის ლიბერალური გზა --დაგეგმვის ლიბერალური გზა
კონკურენციაზე მორგებული კანონებიკონკურენციაზე მორგებული კანონები

14. დემოკრატია და ეკონომიკურიდემოკრატია და ეკონომიკური
ძალაუფლებაძალაუფლება
 სოციალიზმის გადმონაშთებისოციალიზმის გადმონაშთები
დემოკრატიულ წყობაშიდემოკრატიულ წყობაში
 დემოკრატიისა და სოციალიზმისდემოკრატიისა და სოციალიზმის
--გადაკვეთის წერტილი თანასწორობა--გადაკვეთის წერტილი თანასწორობა
 --სოციალიზმი თანასწორობა--სოციალიზმი თანასწორობა
შეზღუდვასა და მორჩილებაშიშეზღუდვასა და მორჩილებაში
 --დემოკრატია თანასწორობა--დემოკრატია თანასწორობა
თავისუფლებაშითავისუფლებაში

15. დემოკრატია დადემოკრატია და
თავისუფლებათავისუფლება
 თავისუფლება და უსაფრთხოებათავისუფლება და უსაფრთხოება
1.1. უზრუნველყოფა საარსებოუზრუნველყოფა საარსებო
მინიმუმითმინიმუმით
2.2. თვითმყოფადობის გამოვლენისთვითმყოფადობის გამოვლენის
უფლებაუფლება
 ““ ,ისინი ვინც დათმობენ ძირითად,ისინი ვინც დათმობენ ძირითად
თავისუფლებას დროებითითავისუფლებას დროებითი
,უსაფრთხოების მოსაპოვებლად,უსაფრთხოების მოსაპოვებლად
არ იმსახურებენ არცარ იმსახურებენ არც
თავისუფლებას და არცთავისუფლებას და არც
”უსაფრთხოებას”უსაფრთხოებას ---- ბენჟამინბენჟამინ
ფრანკლინიფრანკლინი

16. გზა უკეთესი სამყაროსაკენგზა უკეთესი სამყაროსაკენ
 პროგრესისათვის ხელსაყრელიპროგრესისათვის ხელსაყრელი
“პირობები და არა დაგეგმილი“პირობები და არა დაგეგმილი
”პროგრესი”პროგრესი
““თავისუფალი ადამიანების სამყაროსთავისუფალი ადამიანების სამყაროს
,შექმნის ცდელობის მთავარი,შექმნის ცდელობის მთავარი
სახელმძღვანელო პრინციპი უნდასახელმძღვანელო პრინციპი უნდა
:იყოს ერტადერთი ჭეშმარიტად:იყოს ერტადერთი ჭეშმარიტად
--პროგრესული პოლიტიკა --პროგრესული პოლიტიკა
პიროვნული თავისუფლებისპიროვნული თავისუფლების
”პოლიტიკა”პოლიტიკა

17. მადლობა ყურადღებისთვისმადლობა ყურადღებისთვის