Tabakgebruik is ‘n bedreiging vir enige persoon, ongeag geslags-, ouderdom-, ras-, kulturele of opvoedkundige agtergrond, wat meer as 18 soorte kanker veroorsaak en verantwoordelik is vir meer as 20% van die kankersterftes wêreldwyd. Die Kankervereniging van Suid-Afrika (KANSA) pleit vir die stop van die gebruik van enige en alle tabakprodukte. Tabak kan in baie vorme gevind word en alle tabakgebruik is skadelik. “Mense dink net aan sigaret rook wanneer mens van tabak praat, maar dis meer as net dit. Hulle moet bewus wees dat hubbly-bubbly en e-sigarette net so skadelik is vir jou gesondheid en die gesondheid van ander rondom jou. Dis nie net die roker wat ‘n verhoogde sterfterisiko het nie, maar ook die mense wat blootgestel word aan tweedehandse rook,” sê KANSA Gesondheidspesialis, Prof Michael Herbst. Boonop die gesondheidsimplikasies, raak tabakprodukte al hoe duurder en veroorsaak ‘n groot negatiewe impak op die ekonomie. Lees meer: http://www.cansa.org.za/avoid-tobacco/

2. • Tabakgebruik kos die nasionale
ekonomieë geweldig, deur verhoogde
gesondheidsorgkoste en verminderde
produktiwiteit
• Dit vererger gesondheidsongelykhede
en armoede, aangesien die armste
mense minder spandeer op
noodsaaklikhede soos kos, opvoeding
en gesondheidsorg

3. Dr Oleg Chestnov,
WGO se Assistent-Direkteur-Generaal vir
Nie-Oordraagbare Siektes (NCD's) en
Geestesgesondheid

4. • ‘n Pakkie sigarette kos ongeveer R30
• As jy een pakkie sigarette per dag
opgee, sal dit byna R1 000 per maand
spaar, wat op beter maniere gebruik
kan word as om jou gesondheid en
die gesondheid van diegene rondom
jou, te benadeel

5. Om 'n Gebalanseerde Lewenstyl te lei moedig jou aan om gesond te eet,
gereelde oefening te doen, stresvry te wees, om vir gereelde ondersoeke te gaan
en om tabak en alkohol te vermy
Deur op te hou rook, kan jy eerder jou geld spandeer om gesonder te leef:
1 Dag – R30
=
Koop 'n gesonde
item soos 'n
smoothie, pak
appels, piesangs
of soortgelyk
1 Week – R210
=
Gaan vir gereelde
sifting, soos 'n
Papsmeer * of
PSA** by jou
naaste KANSA
Sorgsentrum
1 Maand – R900
=
Spandeer tyd
saam met
geliefdes en
geniet 'n
gesonde ete uit
1 Jaar – R11 000
=
Neem daardie
welverdiende
vakansie wat jy
nooit kon bekostig
nie, of betaal skuld
af (soos
skoolfonds)
*Papsmeer – siftingstoets vir vroeë diagnose van servikale kanker
**PSA: Prostaat Spesifieke Antigeen toest – vingerprik bloedtoets om prostaatabnormaliteite op te spoor
Gebasseer op R30 per pakkie sigarette en een pakkie per dag

6. • Jaarliks sterf byna 6 miljoen mense wêreldwyd
as gevolg van tabakgebruik, ‘n syfer wat
voorspel word om te groei tot meer as
8 miljoen per jaar teen 2030, en is
verantwoordelik vir meer as 20% van
kankersterftes wêreldwyd
• 600 000 nie-rokers sterf elke jaar a.g.v.
blootstelling aan tweedehandse rook
• Rook veroorsaak meer as 18 soorte kanker:
kanker van die long, blaas, nierbekken,
mondholte, orofarinks, hipofarinks, esofagus,
larinks, pankreas, nasofarinks, neusholte en
sinuses, maag, nier, ureter, serviks, miëloïede
leukemie, kolorektum en ovaria

7. Sigarette is nie die enigste gevaarlike
vorm van rook nie. Hubbly bubbly, e-
sigarette en rooklose tabak (soos
snuif, pruimtabak en 'snus’) is ook
skadelik vir jou liggaam

8. Tabak en tweedehandse rook bevat meer as 1 400 gevaarlike en skadelike
chemikalieë en 81 kankerveroorsakende chemikalieë wat tot dusver in sigarette
geïdentifiseer is (volgens die Internasionale Agentskap vir Navorsing oor Kanker
(IARC).
Van dié sluit in:
• Asetoon - verfverwyderaar
• Ammoniak - toiletreiniger
• Arseen - rottegif
• Butaan - aanstekervloeistof
• Koolstofmonoksied - uitlaatgasse
• Naftaleen - mottegif
• Fenol - ontsmetmiddel

9. • Elektroniese sigarette kan nikotien bevat.
• Wanneer jy 'n e-sigaret gebruik verander 'n
atomiseerder vloeibare nikotien in 'n 'vapor'
wat ingeasem kan word.
• Spore van giftige chemikalieë, insluitende
bekende karsinogene (kankerveroorsakende
chemikalieë) word gevind in e-sigarette
• Totdat daar meer informasie is oor die
potensiële risiko's van e-sigarette, is die
veilige manier om 'nee' te sê aan
elektroniese sigarette

10. Waterpyp rook bevat meer as 300 gevaarlike en skadelike chemikalieë en 27
kankervormende chemikalieë is tot dusver geïdentifiseer in hookah.
Van dié sluit in:
• Arseen - rottegif
• Koolstofmonoksied - uitlaatgasse
• Formaldehied - boumateriaal
• Lood - batterye
• Nikotien - sigarette
• Teer - gifstof

11. Tweedehandse rook is skadelik
• Tweedehandse rook bevat twee keer soveel teer en nikotien per
eenheid volume as rook van 'n sigaret wat ingeasem word.
• Het 3x soveel bensopireen wat kanker veroorsaak,
• 5x soveel koolstofmonoksied,
• en 50x soveel ammoniak.
• Tweedehandse rook van pype en sigare is net so skadelik.
• Veroorsaak longkanker en dra by tot die ontwikkeling van
hartsiekte

12. Behalwe die finansiële implikasies, kan die
aflegging van tabak 'n positiewe uitwerking
op jou gesondheid en lewenstyl hê:
• Die vermindering van die risiko van kanker
• Laer hartklop en bloeddruk
• Beter asemhaling
• In staat wees om te loop sonder om kort
van asem te wees
• Leef 'n langer en gesonder lewe
• Meer fisiese energie
• Om 'n goeie rolmodel vir kinders en die
jeug te wees

13. KANSA se eKick Butt program is 'n unieke aanlyn
rookstaakprogram. Deur 'n reeks e-posse, opnames en
aflaaibare materiaal, word jy gelei en gementor om op
te hou rook. Om nie te rook nie, word 'n lewenslange
gewoonte, nie net die tyd tussen twee sigarette nie.
Hierdie program verskaf 'n reeks van handige
instrumente om vir goed op te hou rook.
www.ekickbutt.org.za
KANSA onderskryf ook die 'Allen Carr's Easyway Stop Smoking'-
metode. Met 'n sukseskoers van meer as 90% wêreldwyd, is Allen
Carr se Easyway die wêreld se suksesvolste rookstaking-program met
150 Easyway-klinieke in meer as 40 lande wêreldwyd. Vir meer
inligting - http://www.allencarr.co.za/

14. Jy het die reg tot ’n rookvrye omgewing:
• Wetgewing is baie duidelik oor waar mense mag rook
en waar rook verbode is
• Dit is jou reg om te kla wanneer iemand in jou
teenwoordigheid rook
• Dit is ook jou reg om remediërende stappe te neem as
iemand rook in enige plek waar rook verbode is
• Volwassenes mag nie in 'n motor rook as 'n passasier
onder 12 jaar teenwoordig is nie
• Rook word nie toegelaat in 'n perseel (insluitende
privaat huise) wat gebruik word vir kommersiële
kinderaktiwiteite, soos kleuterskole, ens.
• Geen persoon onder 18 mag toegelaat word tot 'n
aangewese rookarea nie

15. Jy het die reg tot ’n rookvrye omgewing:
• Geen rook in gedeeltelik afgeslote openbare plekke soos balkonne, bedekte
stoepe, paaie, parkeerareas, ens.
• Die boete vir die eienaar van 'n restaurant, kroeg en werksplek wat die
rookwet verbreek, is hoogstens R50 000 en vir die individuele roker R500
• Die tabak industrie kan nie meer 'virale' bemarking soos partytjies gebruik
om aan jongmense te bemark nie
• Die verkoop van tabakprodukte aan en deur persone onder die ouderdom
van 18 jaar is verbode
• Sigaretverkoopmasjiene wat tabakprodukte verkoop, kan nie gebruik word
om ander produkte soos skyfies, sjokolade, ens. te verkoop nie.
• Lees die belangrike punte van hierdie wet hier:
http://www.cansa.org.za/know-the-law-its-your-right-to-a-smoke-free-world/

16. Vrywaring:
Terwyl die Kankervereniging van Suid-Afrika (KANSA) elke voorsorgmaatreël getref het met die samestelling van hierdie
aanbieding, kan dit of enige bydraer(s) tot hierdie aanbieding nie verantwoordelik gehou word vir enige optrede (of die gebrek
daaraan) wat deur enige persoon of organisasie waarookal hulle gebaseer is, as 'n gevolg, direk of andersins, van inligting vervat
in, of bekom is deur middel van hierdie aanbieding.
Dankie
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22