Hoofdstuk 4 over bibliotheekstandaarden

1. How to make cataloging
understandable?
Hoofdstuk 4 :
Bibliotheekstandaarden

2. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
1. Inleiding (1)
Inhoud : 3 standaarden die van groot belang zijn
binnen de elektronische context van een
bibliotheek.
 MARC = technisch standaard
 FRBR = Display format
 RDA = Standaard voor toegangspunten

3. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
1. Inleiding (2)
Vergelijking met wat jullie al kennen :
• MARC  ISBD : oorspronkelijk zelfde bedoeling,
maar ISBD nooit gebruikt.
• FRBR : Display voor elektronische beschrijving
 ISBD : Display voor steekkaarten  Tot nu ook voor
elektronische beschrijving
• RDA  Vervanging van AACR (te sterk gericht op
analoge bronnen)

4. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
1. Inleiding (3)
Maar let op :
• Niet los van elkaar te zien
• Beïnvloeden elkaar
http://www.slideshare.net/joh5700/what-is-
cataloging-presentation

5. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
2. MARC metadata-format (1)
MARC = Machine-Readable Cataloging
 Standaard voor presentatie van bibliografische
gegevens = metadata
 Computerleesbare vorm
 Bestaat uit velden / subvelden

6. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
2. MARC metadata-format (2)

7. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
2. MARC metadata-format (3)
• Gebruik van standaarden = niet beperkt tot
eigen ruimte
• Bibliografisch materiaal is betrouwbaar en
voorspelbaar
• Keuze van ILS is niet beperkt
• Conversie is (relatief) eenvoudig

8. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
2. MARC metadata-format (4)
Detail uitwerking zie :
Ime Amor Mortel, “Marc format”

9. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
2. MARC metadata-format (5)
Zeer korte geschiedenis :
• Ontstaan US (LOC) begin jaren '60
• Eerste poging tot geautomatiseerde standaard
• Zeer succesvol
• Snelle verspreiding
• Maar .... elk land eigen MARC-format

10. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
2. MARC-metadata-format (6)
Zeer korte geschiedenis :
 Jaren '90 : nieuwe ontwikkelingen
– Aangepast aan Web-toepassingen
– Aangepast aan XML-format
 Terug standaardisering rond 2 dialecten
– MARC21
– UNIMARC

11. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
2. MARC metadata-format (7)
Zie ook voorbeelden van MARC21 en UNIMARC
• Velden
• Tags (3 cijfers)
• Indicatoren (2 cijfers / letters)
• Subvelden (letters)
• Unieke informatie in Leader en 008

12. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
2. MARC metadata-format (8)
Zie ook voorbeelden van MARC21 en UNIMARC
Voorbeelden uit :
• LOC
• Bibliotheek.be
• PMB

13. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
3. FRBR (1)
= Functional Requirements for Bibliographical
Records
• Relationeel model
• Los van implementatie
• Gericht op de inhoud

14. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
3. FRBR (2)
Terminologie groep 1 :

15. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
3. FRBR (3)
Bijvoorbeeld :

16. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
3. FRBR (4)
Bijvoorbeeld :

17. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
3. FRBR (5)
Terminologie groep 2 :

18. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
3. FRBR (6)
Terminologie groep 3 :

19. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
3. FRBR (7)
Relaties tussen groepen :

20. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
3. FRBR (8)
Bibliografische relaties

21. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
3. FRBR (9)
Voorbeelden in de les :
• Bibliotheek.be
• WorldCat
• Limo
• Google Scholar

22. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
4. RDA (1)
Om te beginnen even deze presentatie :
http://www.slideshare.net/Rmatthys/rda-introductie

23. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
4. RDA (2)
Kenmerken van RDA :
 Werkt met FRBR entiteiten en relaties
 Geen limieten op verantwoordelijkheid-
vermelding
 Nieuwe velden voor materiaalaanduidingen
 Geen afkortingen

24. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
4. RDA (3)
Kenmerken van RDA :
• Take what you see ; accept what you get"-principe
• Geen regels maar guidelines
• Werkt met core elements

25. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
4. RDA (4)
Voorbeelden van RDA
• LOC catalogus  veld 040e
• National Library of Australia
Oefeningen in Chamillo

26. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
5. Verhouding tussen standaarden (1)
FRBR entiteiten : bepaalde MARC tags

27. CVO VOLT
Interleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • tko.info@cvovolt.be
Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • tko.info@cvovolt.be
www.cvovolt.be
5. Verhouding tussen standaarden (2)
RDA heeft nieuwe tags nodig