1. Θεματική Ενότητα 4: Δίκτυο
Υπολογιστών και Διαδίκτυο (Internet)
Τι είναι το δίκτυο υπολογιστών;
Στην καθημερινή ζωή συναντάμε αρκετά συχνά τον όρο «δίκτυο». Χρησιμοποιούμε το οδικό δίκτυο, το
δίκτυο της ύδρευσης, της ηλεκτροδότησης, της κινητής τηλεφωνίας. Τι είναι όμως ένα δίκτυο; Για να
κατανοήσουμε τον όρο, ας περιγράψουμε ένα γνωστό μας δίκτυο: το εθνικό οδικό δίκτυο. Με το δίκτυο αυτό
ένα σύνολο πόλεων συνδέονται μεταξύ τους μέσω των εθνικών οδών, έτσι ώστε να μετακινείται καθημερινά
μεγάλος αριθμός ανθρώπων και εμπορευμάτων. Γενικότερα με τον όρο δίκτυο εννοούμε ένα σύνολο
αντικειμένων (π.χ. τηλεφώνων, υπολογιστών) ή ανθρώπων που συνδέονται με ένα σύνθετο τρόπο μεταξύ
τους, για να εξυπηρετήσουν κάποιο σκοπό.
Οι υπολογιστές χρησιμοποιήθηκαν αρχικά ως αυτόνομες μηχανές που εκτελούσαν πολύπλοκους
υπολογισμούς. Οι υπολογιστές της παλιάς εποχής ήταν ιδιαίτερα μεγάλοι σε μέγεθος και απαιτούσαν από
τους χρήστες να φέρνουν τα στοιχεία τους και να τα εισαγάγουν με δύσκολο πολλές φορές τρόπο. Όσο
εξελισσόταν η τεχνολογία των υπολογιστών, η ανάγκη για ανταλλαγή των δεδομένων τους γινόταν όλο και
πιο επιτακτική.
Στη δεκαετία του '60 έγινε η πρώτη σύνδεση υπολογιστών μεταξύ τους, ώστε να μπορούν να
επικοινωνούν. Το πρώτο δίκτυο υπολογιστών (computer network) έγινε πραγματικότητα. Από τότε με τον
όρο «Δίκτυο Υπολογιστών» εννοούμε ένα σύνολο από δύο η περισσότερους υπολογιστές που είναι
συνδεδεμένοι μεταξύ τους, ώστε να μπορούν να ανταλλάσσουν δεδομένα και να μοιράζονται διάφορες
συσκευές (εκτυπωτές, σαρωτές, σκληρούς δίσκους).
Τι είναι η διεύθυνση IP (Internet Protocol);
Όπως και στα υπόλοιπα δίκτυα τα συνδεόμενα μέρη έχουν κάποια διεύθυνση ή κάποιο μοναδικό
χαρακτηριστικό για να συνδεθούν στο δίκτυο (πχ στο οδικό δίκτυο τα ονόματα των οδών και των
1
2. διευθύνσεων και στο τηλεφωνικό δίκτυο οι αριθμοί των τηλεφώνων), έτσι και σε ένα δίκτυο υπολογιστών
κάθε υπολογιστής που συνδέεται σε αυτό έχει την δικιά του μοναδική και χαρακτηριστική διεύθυνση που
ονομάζεται IP.
Η διεύθυνση IP είναι το θεμέλιο οποιουδήποτε δικτύου, είτε μιλάμε για ένα μικρό τοπικό δίκτυο, ή για
ολόκληρο το Internet.
Κάθε συσκευή που συνδέεται σε ένα οποιοδήποτε δίκτυο, αποκτάει μία διεύθυνση IP: μία αριθμητική
διεύθυνση που είναι μοναδική για τη συγκεκριμένη συσκευή στο συγκεκριμένο δίκτυο.
Αυτό ισχύει για οποιαδήποτε συσκευή, από τον υπολογιστή μας, το router, το κινητό, το tablet, το
PlayStation, ή τον δικτυακό εκτυπωτή, μέχρι τους μεγάλους servers που φιλοξενούν ιστοσελίδες και
υποστηρίζουν το Internet.
Στόχος της διεύθυνσης IP είναι να βεβαιώσει την αποκλειστική επικοινωνία ανάμεσα σε δύο συσκευές στο
ίδιο δίκτυο.
Μέχρι ενός βαθμού, μπορεί να συγκριθεί με την ταχυδρομική διεύθυνση του σπιτιού μας.
Για να λάβουμε την αλληλογραφία μας, είναι σημαντικό η διεύθυνσή μας να είναι μοναδική. Αν υπήρχαν δύο
σπίτια με την ίδια διεύθυνση, ο ταχυδρόμος δεν θα μπορούσε να ξέρει ποιο είναι το σωστό.
2
3. Το ίδιο ισχύει και με την διεύθυνση IP του υπολογιστή, όταν θέλουμε να μπούμε σε μια σελίδα ή να
κατεβάσουμε ένα αρχείο. Τα δεδομένα πρέπει να δρομολογηθούν στη μοναδική IP του υπολογιστή μας.
Αντίστροφα, είναι εξίσου σημαντικό κάθε ιστοσελίδα να έχει μοναδική IP, μέσω του server που τη φιλοξενεί.
Αν δύο ιστοσελίδες είχαν την ίδια διεύθυνση IP, θα ήταν αδύνατον να επισκεφτούμε αυτή που θέλουμε.
Μορφές της διεύθυνσης IP
Η πιο γνωστή μορφή μιας διεύθυνσης IP είναι αυτή που ονομάζεται IPv4 (Internet Protocol version 4).
Κάθε διεύθυνση IPv4 αποτελείται από τέσσερις ομάδες αριθμών (xxx.xxx.xxx.xxx), με την κάθε ομάδα να
μπορεί να έχει μια τιμή από 0 μέχρι 255.
Θεωρητικά, με αυτή τη μορφή, όλες οι διαφορετικές διευθύνσεις που θα μπορούσαν να παραχθούν, από τη
0.0.0.0 μέχρι τη 255.255.255.255 θα ήταν κάτι λιγότερο από 4.3 δισεκατομμύρια.
3
4. Μπορεί να ακούγονται αρκετές, αλλά με τόσους υπολογιστές, κινητά, tablets, κονσόλες, routers, web servers
και λοιπές συσκευές με πρόσβαση στο Internet, οι διαθέσιμες διευθύνσεις IP έχουν εξαντληθεί από το
Φεβρουάριο του 2011.
Για να αντιμετωπιστεί η εξάντληση των διευθύνσεων IPv4, έχει αναπτυχθεί μία νέα έκδοση του πρωτοκόλλου
IP, με την ονομασία IPv6.
Είδη δικτύων
Τα δίκτυα μπορούμε να τα κατατάξουμε σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με το μέσο που συνδέονται
(ενσύρματα, ασύρματα), το φορέα που μεταφέρει τα δεδομένα (δημόσια, ιδιωτικά) ή τη γεωγραφική έκταση
που καλύπτει (τοπικό δίκτυο, δίκτυο ευρείας περιοχής).
Στη συνέχεια θα εξετάσουμε τα είδη δικτύων ανάλογα με τη γεωγραφική έκταση που καλύπτουν:
Τοπικό δίκτυο (LAN-Local Area Network): Καλύπτει μικρές περιοχές π.χ. το Εργαστήριο Πληροφορικής,
μια αίθουσα, ένα κτήριο, ένα συγκρότημα γειτονικών κτηρίων. Η σύνδεση των υπολογιστών μεταξύ τους
γίνεται με τη χρήση κατάλληλων ενσύρματων η ασύρματων διατάξεων.
Δίκτυο ευρείας περιοχής (WAN-Wide Area Network): καλύπτει μεγάλες γεωγραφικές περιοχές π.χ. μια
χώρα, μια ήπειρο, ολόκληρο τον κόσμο. Η σύνδεση των υπολογιστών γίνεται με τη χρήση ενσύρματων (π.χ.
γραμμές τηλεπικοινωνιακού δικτύου) ή ασύρματων (π.χ. με τη χρήση δορυφόρου) τηλεπικοινωνιακών
γραμμών.
Διαδίκτυο - Internet
Το Διαδίκτυο συνδέει διάφορα δίκτυα και ανεξάρτητους υπολογιστές απ' όλα τα μέρη του κόσμου μεταξύ
τους, έτσι ώστε όλα μαζί να σχηματίζουν ένα ενιαίο δίκτυο (Διαδίκτυο = Διασύνδεση Δικτύων, Internet=
International Network). Τη λειτουργία του Διαδικτύου μπορούμε να την παραλληλίσουμε με τη λειτουργία
ενός δικτύου μεταφορών εμπορευμάτων. Όπως ένα δίκτυο μεταφορών χρησιμοποιεί το οδικό δίκτυο, για να
4
5. μεταφέρει με τα φορτηγά του διάφορα εμπορεύματα, έτσι και το Διαδίκτυο χρησιμοποιεί το
τηλεπικοινωνιακό δίκτυο, για να ενώσει διάφορους υπολογιστές μεταξύ τους και να μεταφέρει πλήθος
δεδομένων μέσα από τις τηλεπικοινωνιακές γραμμές.
Όταν πληκτρολογούμε σε ένα λογισμικό Πλοήγησης τη διεύθυνση μίας ιστοσελίδας του Παγκόσμιου Ιστού
(π.χ. www.google.gr), στην πραγματικότητα συνδεόμαστε μέσω των τηλεπικοινωνιακών γραμμών με ένα
υπολογιστή που μπορεί να βρίσκεται σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη. Ο υπολογιστής αυτός έχει
αποθηκευμένη την ιστοσελίδα που ζητάμε στο σκληρό του δίσκο και μας τη στέλνει, για να τη δούμε στον
υπολογιστή μας. Στον Παγκόσμιο Ιστό υπάρχουν πάρα πολλοί υπολογιστές που έχουν αποθηκευμένες
ιστοσελίδες, τις οποίες μπορούμε να δούμε, αν γνωρίζουμε τη διεύθυνσή τους. Οι υπολογιστές αυτοί
ονομάζονται Εξυπηρέτες (Server), ενώ οι υπολογιστές που χρησιμοποιούμε, για να δούμε τις ιστοσελίδες
που ζητάμε ονομάζονται Πελάτες (Clients).
Τρόπος σύνδεσης στο Διαδίκτυο
Ένας από τους λόγους που το Διαδίκτυο εξαπλώθηκε πάρα πολύ γρήγορα και σε τόσο μεγάλη έκταση είναι η
ευκολία σύνδεσης υπολογιστών και δικτύων σε αυτό. Στο Διαδίκτυο μπορεί να συνδεθεί οποιοσδήποτε
υπολογιστής και οποιοδήποτε δίκτυο.
Για τη σύνδεση ενός υπολογιστή ή ενός δικτύου στο Διαδίκτυο απαιτούνται:
Μία τηλεπικοινωνιακή γραμμή (ενσύρματη ή ασύρματη). Ανάλογα με την ταχύτητα επικοινωνίας που
θέλουμε, επιλέγουμε και την τηλεπικοινωνιακή γραμμή (π.χ. ISDN, ADSL).
Και την κατάλληλη συσκευή σύνδεσης του υπολογιστή ή του δικτύου με την τηλεπικοινωνιακή γραμμή (το
Μόντεμ).
5
