1. 2 MAANDAG 21 SEPTEMBER 2015
CA NA RY P ET E
Vliegende
brigade van
spoedartsen
Geneeskunde
b Volgens de recentste schattin-
gen kampt ons land met een te-
kort van 1200 spoedartsen. Klei-
nere ziekenhuizen hebben steeds
meer moeite om 24 uur op 24 uur
een spoedarts paraat te hebben.
Marijke Wellens, die vroeger
verpleegster was, is met het nij-
pende tekort aan spoedartsen
vertrouwd. Haar echtgenoot Bar-
ry Dekeyser is diensthoofd op de
urgentiedienst in het AZ Heren-
tals. Een vijftal jaar geleden had
de ‘spoed’ in Herentals een belab-
berde reputatie, vandaag is de ur-
gentiedienst gereorganiseerd en
werken er zeven spoedartsen, een
volledige bezetting.
Niet elk ziekenhuis heeft die
luxe. Er zijn zoveel openstaande
vacatures dat alleen de zieken-
huizen die de beste voorwaarden
bieden pas afgestudeerde artsen
kunnen verleiden om voor hen te
komen werken.
‘Missing link’
Daarom startte Marijke Wellens
zopas vanuit Herentals met Phi
Med, de missing link tussen zie-
kenhuizen en spoedartsen. “Be-
doeling is een poule te hebben
van spoedartsen die flexibel kun-
nen worden ingezet in ziekenhui-
zen die daar behoefte aan heb-
ben”, zegt Wellens.
“Het is een eenvoudige manier
om startende urgentieartsen een
handje te helpen bij het begin van
hun carrière, ervaren spoedart-
sen de kans te geven om hun uur-
rooster naar eigen goeddunken in
te vullen, en ziekenhuizen uit de
nood te helpen bij een, al dan niet
acuut, tekort aan spoedartsen. In
de Verenigde Staten en Londen
bestaat het concept al jaren.”
“Spoedartsen hebben een zwaar
beroep”, weet Marijke Wellens.
“Door het voortdurend
end- en nachtwerk is he
om een sociaal leven o
wen, er zijn scheidingen
sies, burn-outs. Daardo
veel ziekenhuizen met e
aan spoedartsen, of ze k
de problemen als er iem
wordt, of andere horizo
zoekt, wat vaak gebeurt.
“Veel spoedartsen kla
ook de balans tussen we
vé, omdat hun werkge
weinig flexibiliteit kan
Gescheiden en op bepaal
voor de kinderen zorgen
moeilijk. Maar ook he
keerde gebeurt. Dat een
een bepaalde dag wil w
omdat zijn partner dan
werkt.”
Voor die flexibiliteit w
Med zorgen. Marijke We
wil alle ziekenhuizen
Vlaanderen meekrijgen
het systeem en daarn
een poule van spoedar
vormen die ze in contact
brengen met ziekenhuiz
in nood.
“Dat kan voor een lan
O
ud-verpleegster
Marijke Wellens wil
het chronisch tekort
aan urgentieartsen in
Vlaanderen oplossen. Met Phi
Med heeft ze een systeem
gelanceerd voor ziekenhuizen
met een acuut probleem op
spoed. Urgentieartsen die
flexibel kunnen worden
ingezet, vormen een poule
voor ziekenhuizen in nood.
Kempense verpleegster wil tekort aan urgentiearts
ons land aanpakken door flexibele dokters in te z
b Jan Stroobants maakt enkele
kanttekeningen. “De spoedarts is
een onderdeel van een team. Hij
werkt in een bepaald systeem in
zijn ziekenhuis. Het meeste suc-
ces heb je als spoedarts als je weet
wat je kunt verwachten, en dat
verschilt van ziekenhuis tot zie-
kenhuis. Dat pendelen van spoed-
artsen vind ik riskant. Wat als wij
dit allemaal gaan doen? Als ieder-
Jan Stroobants, voorzitter beroepsvereniging van urgentieartsen,
“Freelancers zijn een
Dokter Jan Stroobants,
voorzitter van de
beroepsvereniging van
urgentieartsen, heeft zijn
twijfels bij Phi Med. “Ik denk
niet dat Phi Med slaagkansen
heeft, maar ik begrijp
ziekenhuizen die er door een
gebrek aan spoedartsen aan
meewerken.”
Dokter Jan Stroobants: “Veel problemen zouden worden opgelost
als andere medische disciplines, huisartsen bijvoorbeeld, meedraai-
en op spoed.” FOTO JAN VAN DER PERRE
Kris Vanmarsenille
Hoofdredacteur
gvabrieven@mediahuis.be
Politieke discussie
zonder doel
D
e asielzoekers blijven in Europa toestromen en telkens
weer blijkt geen enkele overheid echt te weten hoe het
probleem aan te pakken. De schrijnende beelden uit
Kroatië en Hongarije lijken veeleer Afrikaanse toestan-
den dan Europese. Maar het gebakkelei over de aanpak van het
probleem is dan weer honderd procent Europees. In Brussel zelfs
honderd procent Belgisch.
Een week of twee geleden leek iedereen het erover eens: een
tentenkamp voor vluchtelingen in het centrum van de Europese
hoofdstad is mensonwaardig. De tenten moesten weg en er zou
andere opvang in de plaats komen. Maar eenvoudig was dat niet,
zo bleek. De samenwerking tussen de Brusselse en de federale
overheid, het Burgerforum dat het tentenkamp beheert en de
hulporganisaties loopt duidelijk mank. Al twee weken worden
andere opvangformules uitgeprobeerd, maar de tenten verdwij-
nen niet. Intussen wordt er over de hoofden van de vluchtelingen
heen een echte Belgische politieke discussie gevoerd: links tegen
rechts, Vlaams tegen Brussels, N-VA tegen PS. De zwartepiet
wordt bitsig doorgeschoven en de tenten blijven staan. Een wei-
nig verheven schouwspel in het licht van de enorme problemen
waarmee we geconfronteerd worden. Als alle partijen – zonder
politieke bijbedoelingen maar met alleen het welzijn van de asiel-
zoekers en de leefbaarheid van de stad voor ogen – gaan samen-
zitten, moet dat tentenkamp toch overbodig kunnen worden. In
vergelijking met de problemen waarmee nu de landen in het zui-
den van Europa geconfronteerd worden, is dit echt wel een be-
heersbaar probleem.
Het zou overigens zonde zijn als dit soort politieke achterhoede-
gevechten de bovenhand halen. Vooral omdat België – ondanks
zijn ingewikkelde politieke structuur en zijn vaak gepolariseerd
politiek landschap – zeker niet slecht bezig is. Voorlopig slagen
we erin om de asielzoekers die zich hier melden te registreren en
menswaardig op te vangen. Theo Francken heeft, op enkele on-
gelukkige tweets en Facebook-berichten na, een fraai parcours
gereden. En ook minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon
lijkt de zaken onder controle te hebben. België gaat zijn grenzen
niet sluiten, maar wil met gerichte controles de mensensmokke-
laars aanpakken en ervoor zorgen dat alle asielzoekers geregis-
treerd worden.
Natuurlijk zullen die controles niet volstaan, maar op het eerste
zicht lijkt dit een haalbaar beleid. In ieder geval is het geen on-
menselijk paniekvoetbal dat we wel in andere landen zien. Ook
de Vlaamse regering van Geert Bourgeois lijkt zich volop voor te
bereiden op de huisvesting en inburgering van de erkende asiel-
zoekers.
Als iedereen zo verder doet, mogen we ervan uitgaan dat met
deze regeringen een streng asielbeleid gevoerd zal worden, maar
wel een menselijk. Dat is ook precies wat de kiezers van de verko-
zenen verwachten. Om dit beleid vol te houden en de steun van
de bevolking te krijgen, moeten alle politici en organisaties volop
meedenken en meewerken, en niet hun energie verspillen aan
politieke discussies die geen zoden aan de dijk zetten.
S T A N D P U N T
3MAANDAG 21 SEPTEMBER 2015
gere periode zijn, maar ook voor
één bepaalde shift. Het is dus per-
fect mogelijk dat een urgentiearts
ergens vast in dienst is, maar via
Phi Med nog een shift draait in
een ander ziekenhuis”, zegt Wel-
lens.
“Ik ben overtuigd dat iedereen
beter wordt van dit systeem. Het
ziekenhuis, omdat het altijd bij
ons terechtkan bij lacunes in het
uurrooster. En de spoedarts, om-
dat die zelf zijn ideale werktijd
kan doorgeven, wat van hem een
gelukkiger mens maakt. Er ont-
oy
n
ed
a
MARC HELSEN
MARIJKE WELLENS
Phi Med
‘‘Veel spoedartsen
klagen over de balans
tussen werk en
privéleven. Ik wil
hen flexibiliteit geven.
Dat zal hen
gelukkiger maken.”
is kritisch
noodoplossing”
Phi Med platform
voor startende
spoedartsen
b Phi Med is ook een
platform voor startende
artsen. Het biedt admi-
nistratieve ondersteu-
ning, sluit verzekerin-
gen af, regelt boekhou-
ders, laat de artsen
minstens een jaar mee-
draaien in het data-
banksysteem en bege-
leidt hen dan naar een
vast contract. Tot slot
wil Phi Med ook een
hulpmiddel zijn om pijn-
punten op een spoed-
dienst op te sporen en
de dienst zo te optimali-
seren. Zoals bijvoor-
beeld: waarom werken
hier meer of minder art-
sen, waar zitten de pro-
blemen en hoe kunnen
ze verholpen worden?
(hhm)
www.phimed.be
Luc Beaucourt:
“Goed systeem voor
jonge urgentieartsen”
b Oud-spoedarts Luc
Beaucourt vindt dat
spoedartsen “misbruikt
en slecht betaald wor-
den”. “Het aantal ge-
rechtelijke procedures
tegen spoedartsen
neemt ook toe.” Over
de slaagkansen van
Phi Med is hij genuan-
ceerd: “Phi Med is op
dit moment te klein en
zal dus moeten uitbrei-
den. Je moet ook ver-
mijden dat urgentieart-
sen in sommige zieken-
huizen verschijnen en
weer verdwijnen. Maar
jonge urgentieartsen
die geen voltijdse job
hebben, kunnen er hun
gading vinden. Een
goede verloning is
daarom essentieel.”
(hhm)
FOTO MARC AERTS
staan ook vaak persoonlijke
strubbelingen op urgentiedien-
sten, omdat de artsen er soms 24
uur op elkaars lip zitten. Dan kan
het geen kwaad om eens in een
ander ziekenhuis te werken.”
“Goede ervaringen”
Vandaag heeft Phi Med drie ur-
gentieartsen. Eén van hen bracht
Wellens al in contact met het Jes-
sa Ziekenhuis in Hasselt toen
daar een arts was opgestapt.
Dokter Patrik Peene, medisch
manager in het Jessa Ziekenhuis
in Hasselt, is tevreden over de sa-
menwerking met Phi Med. “De
organisatie was een grote hulp
toen we begin dit jaar met een ge-
brek aan beschikbare krachten
kampten. Op bepaalde momen-
ten heeft Phi Med ons goed gede-
panneerd. We werden op een
kwalitatieve manier geholpen bij
het invullen van een aantal lacu-
nes in de wachtdiensten. Af en
toe doet Phi Med dat nog, tot on-
ze staf is geoptimaliseerd.”
Roy Somers is spoedarts in AZ
Herentals. Hij draait al een paar
maanden mee in Phi Med.“Ik
werk vast in AZ Herentals, maar
via Phi Med heb ik de kans om
mijn shiften aan te vullen met an-
dere opdrachten. In de zomer
werk ik bijvoorbeeld vaak op festi-
vals, iets wat ik graag doe. Maar
in de winter heb ik meer tijd en
kan ik bijvoorbeeld de skivakantie
van een collega opvangen. Dank-
zij Phi Med vul ik mijn werksche-
ma in zoals ik het zelf wil. Ik ben
vrijgezel, dus ik kan tijdens een
weekend vlot inspringen voor an-
deren. Je moet natuurlijk wel af-
spraken maken als je vanuit je ver-
trouwde werkstek in een ander
ziekenhuis terechtkomt.”
Somers wil dat graag ook op lan-
ge termijn doen. “Het systeem
moet wel nog uitbreiden. Als er
een grotere poule komt, kunnen
de artsen ten volle genieten van
de flexibiliteit. Als we zo wat bij-
springen, kunnen we het tekort
aan spoedartsen op de spoeddien-
sten misschien wel halveren.”
een gaat freelancen, dan bepaalt
iedereen ook wanneer hij of zij
werkt en tegen welke prijs. Dan
komen nóg meer ziekenhuizen
in de problemen. Spoedartsen
die nu om niet-medische rede-
nen in conflict komen met de
ziekenhuisdirectie, gaan ook
zwakker staan als er genoeg
freelancers beschikbaar zijn.
Dan worden die gewoon buiten-
gegooid. Ik vind Phi Med dus
een noodoplossing.”
Knelpuntberoep
Jan Stroobants vindt wél dat
het hoog tijd is dat iedereen het
chronische tekort aan spoedart-
sen onderkent. Het rapport van
de planningscommissie inzake
het medische aanbod doet dat
alvast niet.
“De planningscommissie on-
derkent de problemen op spoed
niet”, zegt hij. “Nochtans staan
alle vaktijdschriften vol met job-
advertenties, en beschouwt de
RVA het beroep van urgentiearts
als een knelpuntberoep. Alleen
de planningscommissie ziet het
probleem niet. Ik vind dat grof.
Of past dat misschien in een po-
litiek om bepaalde ziekenhuizen
geen spoedafdeling meer toe te
kennen, wegens besparingen?”
Volgens Stroobants zouden
veel problemen op spoeddien-
sten opgelost zijn, mocht de
overheid toelaten dat ook ande-
re medische disciplines op de
‘spoed’ meedraaien.
“Huisdokters bijvoorbeeld. We
hebben alvast zo’n voorstel ge-
lanceerd. Je kunt een urgentie-
dienst vergelijken met een top-
keuken: daar moet je geen drie
chefs hebben, want dat eindigt
in ambras. Maar je moet wel ge-
noeg ondersteuning hebben
voor de chef.”
Idealisten
Waarom er zo weinig spoedart-
sen zijn? “Er zijn niet voldoende
spoedartsen in opleiding. Het
beroep is zwaar, je moet het
hebben van echte idealisten.
Toch is spoedarts het mooiste
beroep ter wereld. Je kunt er
snel het resultaat van je medisch
handelen zien. Je ziet mensen
op het meest dramatische mo-
ment van hun leven en kunt hen
helpen om er weer bovenop te
komen.”
(hhm)