1. STAJ RAPORU
Staj Süresi : 19 Ağustos - 16 Eylül
Stajın Yapıldığı Yer : TRT Araştıma - İmalat Dairesi
Üniversite : Ankara Üniversitesi
Fakülte : Mühendislik Fakültesi
Bölüm : Elektronik Mühendisliği
Stajı Yapan : Rıza YILDIRIM
1

2. İçindekiler
1. ÖZET .................................................................................................................................. 05
2. KURULUŞUN TANITIMI ................................................................................................ 06
Asıl Üretim ve Çalışma Konusu .................................................................. 06
Proje ve Faaliyetler ....................................................................................... 06
Araştırma Çalışmaları .................................................................................. 07
DAB Nedir, Ne Sağlar .................................................................... 07
Giriş ............................................................................ 07
Radyo Dinleme Alişkanlıkları Nasıl Değişecek ...... 08
NHK AR-GE Çalışması Raporu .................................................... 09
Giriş ............................................................................ 09
Kayıt Teknikleri ve Mekanik Müh. Bölümü .......... 09
Proje Grupları ........................................................... 09
Video Sabit Disk Sistemleri ................. 10
Arşiv Sistemleri .................................... 11
Optik Kayıt Sistemleri ......................... 11
Perpendicular Kayıt Sistemleri ........... 12
Manyetik Teyp Kayıt Sistemleri ......... 12
Home Server Sistemleri ....................... 13
Ana Üretim Konuları .................................................................................... 14
ARİM 'in Kuruluş Düzeninin Şema İle Gösterimi ..................................... 15
2

3. 3. ÜRETİM ............................................................................................................................. 16
Çalışma Yöntemi ........................................................................................... 16
4. YARDIMCI BİRİMLER .................................................................................................. 19
Araştırma ve Geliştirme Laboratuvarları .................................................. 19
Audio Laboratuvarları ................................................................................. 19
Kimya Laboratuvarları ................................................................................. 19
Elektronik Montaj Laboratuvarları ........................................................... 19
5. KURULUŞTAKİ PRATİK ÇALIŞMALAR ................................................................... 20
Ses Üzerine Verilen Eğitim .......................................................................... 20
Ses İşaretinin Digitale Çevrilmesi ve Örneklenmesi .................................. 22
Sigma - Delta Converter ............................................................................... 23
AD7703 Sigma - Delta Converter Entegresinin İncelenmesi .................... 24
Ses Filtresi Yapılması ................................................................................... 25
Vumetre Yapılması ....................................................................................... 27
Kimya Laboratuvarlarına Gezi ................................................................... 28
Kart Kesme Makinası .............................................................. 28
Serigrafi Makinası ................................................................... 28
Matkap (CNC) .......................................................................... 29
Fırın ........................................................................................... 29
PCB Kaplama Ünitesi (Grafson) ............................................ 29
Pazlama Makinası .................................................................... 29
Laminatör ................................................................................. 29
3

4. Bakır Eritme Makinası (Hollumler Combistem) .................. 30
Bir Baskı Devrenin Yapılışı Esnasında Uygulanan İşlemler .................... 30
6. SONUÇLAR ....................................................................................................................... 32
7. EKLER ............................................................................................................................... 33
TV Demodülatör ........................................................................................... 33
Video Dağıtım Yükselteci ............................................................................. 35
FM Verici Sistemi ......................................................................................... 36
2 Vericili TRT - DAB Pilot Yayını Prensip Şeması ................................... 38
4

5. 1. Özet
TRT kurumunun Araştırma - İmalat (ARİM) bölümünde 20 iş günü süreli staj yaptım. Bu
staj süremde, ARİM 'in bazı laboratuvarlarını gezip imalat esnasında gerçekleştirilen
aşamalara tanık oldum. ARİM 'in üretmekte olduğu ürünleri öğrendim ve bunlardan bazılarını
inceleme imkanım oldu. Birkaç mühendis bize TRT 'nin teknik kısımları hakkında bazı
bilgiler verdi. Boş zamalarımızda ise mühendislerimize danışarak, varsa onlardan bazı
elektronik devre şeması, yoksa internet aracılığıyla, bu şemaları bulup birkaç devre yapma
fırsatımız oldu. Staj süresince yaptığım tüm bu etkinlikleri ve edindiğim tecrübeleri tüm
ayrıntılarıyla raporumda anlatmaya çalıştım. Bazı kısımlarda ise, belki bir staj raporu için
gereksiz gözükebilir ama ben sizin ilginizi çekeceğini düşündüğümden, TRT 'nin bazı
hedeflerini, projelerini ... gibi konular hakkında toplamış olduğum bilgileri, bu staj raporumda
yazdım.
5

6. 2. Kuruluşun Tanıtımı
1962 yılında Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nda bir araştırma laboratuvarı olarak
kurulan Araştırma ve İmalat Dairesi Başkanlığı (ARİM), 1968 yılında üretime başlamıştır.
ARİM, 1976 yılından bu yana radyo ve televizyon yayıncılığı konusunda araştırma, geliştirme
ve üretim çalışmaları yapmaktadır.
TRT'nin televizyon ve radyo stüdyolarında kullanılmak üzere teçhisat tasarım ve üretim
çalışmalarını başarıyla gerçekleştiren ARİM, son yıllarda ürettiği bu cihazları diğer kamu ve
özel şirketlere de pazarlamaktadır. Bu amaçla, üretilen cihazlara yönelik pazarlama,
projelendirme, kurulum ve eğitim çalışmaları gerçekleştirilmektedir. ARİM imal ettiği çoğu
cihazın Türkiye'deki tek üreticisi konumundadır.
TRT ARİM, bünyesinde bulunan Araştırma Planlama, Geliştirme Laboratuvarları ve İmal
Bölümleri ile çalışmalarını Ankara Oran şehrinde bulunan TRT Sitesi'ndeki kendi binasında
sürdürmektedir.
Asıl Üretim ve Çalışma Konusu
Araştırma Planlama, Geliştirme ve İmalat üniteleri ile bunlara destek veren Alım İkmal,
Muhasebe ve İdari İşler ünitelerinden oluşan daire, TRT 'nin ihtiyacı olan çeşitli cihazları
üretmekte, teknik araştırma ve geliştirme çalışmalarını yapmaktadır. 1989 yılına kadar 10W
ve 50 W gücünde TV aktarıcısı ve antenleri ağırlıklı üretim yapan daire, 1989 yılında verici
istasyonlarının kurulması ve işletilmesi işinin PTT 'ye devredilmesi nedeniyle, araştırma,
geliştirme ve üretimini, radyo ve TV stüdyo cihazları üzerine kullanılmıştır.
Proje ve Faaliyetler
 25-28 Ekim 2001 tarihlerinde İstanbul CNR Fuar Merkezinde, AEF Broadcast, Cable
ve Satellite fuarına katıldılar.
 İstanbul Tepebaşı Yücel YENER stüdyosuna 50 adet Hoist tipi Işık Askı ve 5 adet 30
kanal dimer sistemi kurularak stüdyonun her türlü ışık efekt işlemlerinin yapılmasını
sağladılar.
 E5 üzerinde RDS 'li FM yayını ,TRT Başkanlığınca üretimi 1kW FM verici cihazları
üzerinden yapılmaktadır.
 Vericiler Dairesinin istemiş olduğu 150 adet 250 W. fetli FM Verici , 150 adet FM
reflektörlü anten, 60 adet FM pano anten ,125 adet FM dipol anten ve 100 adet FM
anten bölücü üretimine devam etmektir.
6

7.  TRT 'nin kurmuş olduğu DAB verici sistemi ile TRT, Türkiye'de ilk digital radyo
yayıncılığına başlamıştır ve test yayınlarını sürdürmektedir. Pilot bölge olarak Ankara
seçilmiştir. Tek frekans ağından bir çok verici kurulmasına ve tek vericiden 6 radyo
yayını yapılmasına olanak sağlayan sistem, böylelikle hem frekans kirliliği
engelleniyor, hem de büyük ölçüde enerji tasarrufu yapılabiliyor. Deneme digital
radyo yayını Radyo 3 ve TRT FM kanallarını içermektedir.Digital yayın CD
kalitesinde, kusursuz ve kesintisiz yayına ulaşma olanağı veriyor. Alıcının monitörü
sayesinde programla ilgili ya da bağımsız pek çok bilgiye ulaşabilmek de mümkün
olacaktır.
 İzmir ve İstanbul TV stüdyoları için 68 adet Hoist tipi ışık askı sistemi ve 10 adet 30
kanal dimer sistemi üretimine başlanmıştır.
Araştırma Çalışmaları
 Sayısal Yayıncılık Konusundaki Çalışmalar
 DAB (Sayısal Ses Yayını)
o (Aşağıda detaylı açıklamasını yaptım. İlave olarak, EKLER kısmında,
İki Vericili TRT - DAB Pilot Yayını Prensip şemasını bulabilirsiniz)
 DVB (Sayısal Video Yayını)
 Araştırma ve Geliştirme Üzerine Çalışmalar
 Avrupa Yayın Kuruluşlarında AR-GE Nasıldır
 Kurumumuzda AR-GE Yapılanması ve Yönetimi Nasıl Olmalı
 NHK AR-GE Merkezinin Çalışmaları
o (Aşağıda detaylı açıklamasını yaptım)
DAB Nedir. Ne Sağlar
Giriş
DAB (Digital Audio Broadcasting - Sayısal Ses Yayıncılığı) yayıncılar, ağ işletmecileri,
tüketici elektroniği endüstrisi temsilcileri ve araştırma kuruluşlarının oluşturduğu Eureka 147
7

8. Konsorsiyumu tarafından standartlaştırılmış bir sayısal iletim yöntemidir. Bugün dünyada
birçok yerde başlamış olan DAB'ı yayıncılar radyo için geleceğin yayın yöntemi olarak
görmektedirler. DAB, karasal yayın için T-DAB, uydudan yayın için S-DAB adını alır.
Radyo yayınında yaygın olarak kullanmakta olduğumuz, analog bir yayın sistemi FM
(Frekans Modülasyonlu), yayın sinyalinin önüne çıkan bina, dağ gibi engeller nedeniyle ve
atmosferik ya da diğer elektrik etkilerin enterferansından bozulmaya uğrayabilmektedir.
Ayrıca yayın sinyali kaynağından uzaklaştıkça zayıflamaktadır.
FM yayını yapılıyorsa büyük bir bölgeyi (örneğin tüm ülkeyi) kapsamak için çok sayıda
frekans kullanılması gerekir. Bu nedenle arabanızla yolculuk yaparken bir yayını sürekli
dinleyebilmek için zaman zaman radyonun frekansını değiştirmeniz gerekir. Bir yayın için
çok sayıda frekans gerekmesi kısıtlı bir kaynak olan frekans alanının verimsiz kullanılmasına
neden olur.
Tüm bunlara karşılık DAB'ın sağladıkları şunlardır:
 Enterferansdan Etkilenmeyen Ses, Zayıflamayan Ses: Sayısal iletimde ses alınabildiği
sürece hep aynı kalitededir.
 CD'ye Yakın Kalitede Ses: Taşınabilir ya da araba radyolarında bile küçük bir antenle
kesintisiz ve kaliteli yayın alma olanağı.
 Daha Fazla Program: Aynı frekanstan aynı anda kaliteye bağlı olarak farklı sayıda
program gönderebilme olanağı. Örneğin (çok kaliteli) stereo için 384kbit/sn hızda 3
program iletilebilir. Mono yayın için 128 kbit/sn bit hızı kullanarak 10 program
iletilebilir.Daha az sayıda verici tesisi enerji tasarrufu sağlar.
 Frekans Aramaya Son: Tek frekans ağı adlı uygulamayla bir radyo yayınını tüm
ülkede aynı frekanstan almak olanaklı.
 Ek Veri İletimi: Radyo yayınıyla birlikte alıcının ekranında görüntüleyebileceğiniz
grafik, hareketli görüntü iletmek, hatta Internetten bilgi indirmek olanaklı. Tabi
radyolar da geleneksel radyodan biraz farklı görünecekler.
Radyo dinleme alışkanlıkları nasıl değişecek
Kullanımı daha kolay, kanal aramayı gerektirmeyecek radyo alıcıları kullanacağız. Bir
frekanstan, örneğin sekiz ayrı yayın dinleme seçeneğimiz olacak ve arabayla yolculuk
yaparken aynı yayını frekans değiştirmeden aynı kalitede dinleyebileceğiz. Program türüne
göre yayın seçebileceğiz. Örneğin yalnızca klasik müzik türünde yayın yapan kanalları
dinlemek gibi.Şarkı sözlerini yayınla birlikte göndermek olanaklı olacağından beğendiğiniz
parçalara eşlik edebileceğiz. Haberleri dinlerken radyo ekranında haberle ilgili resimler
görebileceğiz.Bulunduğumuz bölgenin trafik yoğunluğunu gösteren haritalara ekrandan
bakabileceğiz. Borsa ve iş dünyası ile ilgili değişiklikleri yine anlık olarak izleyebileceğiz.
8

9. NHK ARGE ÇALIŞMASI RAPORU
1. Giriş
NHK (Nippon Hoso Kyokai- Japon Yayıncılık Kuruluşu), Japonya'da kamu yayıncılığı
yapan saygın bir Radyo-Televizyon kuruluşudur. TRT ile birlikte ABU (Asya Yayın Birliği)
üyesi olan NHK, STRL (Science and Technical Research Laboratories) Araştırma Geliştirme
(Ar-Ge) biriminde çalışmak, karşılıklı bilgi birikimlerinin değişimini sağlamak ve ABU üyesi
yayın kuruluşlarında çalışan Ar-Ge mühendislerine kendi uzmanlık alanlarında NHK
bünyesinde çalışma imkanı sağlamak üzere 2000 yılında bir program başlatmıştır. Bu
programa TRT Araştırma İmalat dairesi mühendislerinden M.Koray AKKAYA önerilmiş ve
NHK tarafından kabul edilerek 01.07.2000-01.01.2001 tarihleri arasında (6 ay), "Metadata
and Digital Indexing" konusunda çalışmak üzere Japonya /Tokyo'da bulunan NHK Ar-Ge
birimine davet edilmiştir. Burada yürütülen "Kişiselleştirilmiş Elektronik Program Rehberi"
adlı projeyle ilgili ayrıntılı bilgi (İngilizce) http://www.strl.nhk.or.jp/publica/bt/en/fe0006-
2.html adresinde bulunabilir.
Yaklaşık 300 uzman mühendisin çok değişik alanlarda çalışma yaptığı NHK Ar-Ge
ünitesi, yayıncılık alanında geliştirdiği ileri teknolojileri elektronik dünyasının devleri olan
Sony, Panasonic gibi firmalarla koordineli olarak hayata geçirmekte, bu alanda liderlik
rolünün yanı sıra elektronik yayıncılık piyasasının yönlendirilmesinde çok önemli bir rol
oynamaktadır.
Aşağıda 6 ay boyunca çalışılan NHK Ar-Ge'sinin, "Kayıt Teknikleri ve Mekanik
Mühendislik- Recording Technology and Mechanical Engineering" bölümünde yürütülen
çalışmalar hakkında bilgi verilecektir.
2 . Kayıt Teknikleri ve Mekanik mühendislik bölümü Proje grupları
Laboratuarlarla temel çalışmalar, Sayısal sistemler ve HDTV sistemlerinin gerektirdiği
yüksek hız ve saklama kapasitelerinin elde edilmesine yöneliktir.
HDTV : (High Definition TV- Yüksek çözünürlüklü TV) , yüksek kalitede video / ses iletimi
sağlayan ve NHK tarafından geliştirilen bir TV sistemidir. Japonya'da halen uydudan yapılan
1 adet HDTV yayını vardır . (Broadcast Satellite , BS 9 Kanalı ).
HDTV'nin teknik özellikleri özetle şöyledir :
Çözünürlük : 1920 ( düşey ) x 1035 ( yatay )
Aspect ratio : 9 : 16
9

10. Örnekleme : 20 bit / sample
Sayısal bit hızı : 1.2 Gbps (max 1.5 Gbps )
( 1035 x 1920 x 20 x 30 = yakl. 1.2 Gbps )
Frame : 30 Hz
Field : 60 fields / sec
Japonya'da 10 yıl içinde ( 2010 yılı ) tamamen sayısal yayına geçilmesi planlanıyor . Şu
an, Sayısal BS (Broadcast Satellite ) için piyasada SetTopBox satılıyor. Japonya'da insanların
max %10 ' unda HDTV alıcısının olduğu düşünülüyor .
"Recording Technology and Mechanical Engineering" laboratuarında yürütülen proje
başlıkları aşağıda verilmiştir. Her proje grubunda 3 - 4 araştırma mühendisi görevli olup
bunlar çalıştıkları deney laboratuarlarında başka bölümlerin mühendisleri ile de ortak
çalışabiliyorlar .
Aşağıdaki bölümde şu projeler hakkında daha ayrıntılı bilgi verilecektir:
 Video Sabit Disk Sistemleri
 Arşiv Sistemleri
 Optik Kayıt Sistemleri
 Perpendicular ( dik ) Kayıt Sistemleri
 Manyetik teyp Kayıt Sistemleri
 Home server Sistemleri
Video Sabit Disk Sistemleri
Videonun sabit diske kaydedilmesi ve bu disk üzerinden tekrar okunabilmesi oldukça hız
ve kapasite isteyen bir işlemdir. Özellikle nonlinear edit islemlerinde sabit diskler , VCR'lara
göre çok daha avantajlı ve daha hızlıdır. (high speed random access) Bu yüzden Sabit diskler,
non linear editorler olarak da adlandırılabilirler. Video uygulamalarında kayıt ve playback
anında süreklilik çok önemlidir. Sabit disklerin testlerinin yapılabilmesi için de normal bir
benchmark programı yeterli değildir . Bunun için ayrı bir Video uygulama programı
(application tool ) geliştirilmiştir . Sabit disklerin performansları video uygulamaları altında
ölçülmektedir. Değişik sabit disklerin performansları verinin disk üzerindeki yerine
(sektörlere ve diskin iç yada dış bölümüne bağlı olarak) göre veri okuma/yazma hızı testleri
yapılıp ilgili firmaya görüş bildirilmektedir. Amaç, SDTV veri hızında 270Mbps ve
10

11. sıkıştırılarak 300Mbps'a düşürülen HDTV uygulamaları için uygun sabit diskin
geliştirilebilmesini sağlamaktır.
Arşiv Sistemleri
NHK'nin arşivlerinin 2003 yılında açılması planlanıyor. Şu an hazırlanan prototip
uygulamada, önceden , MPEG-1 (1.5Mbps) sıkıştırılmış görüntüler kullanılırken artık 384
Kbps'lik MPEG-4 sıkıştırılmış video, audio ve metin verisinin kullanılması planlanıyor. Haber
için oluşturulacak database de, son 10 yılın kasetlerinin ön izlemeleri saklanacak . İstenilen
haber, optik diskler yada manyetik teyplerden oluşan serverlardan seçilerek sunuluyor.
İstenilen verinin bulunduğu kaset ya da disk robot kol aracılığıyla alınarak yuvaya
yerleştiriliyor ve bilgisayardan ön izlemenin yapılması sağlanıyor .
Bunun için ise (sadece ön izlemeler, verinin kendisi değil) yaklaşık 210 Tbyte'lik yere
ihtiyaçları olacak (yaklaşık 750.000 kaset ve yaklaşık 120.000 adet D3 , 340.000 adet
BetaCAM , 200.000 Adet D3 ' e dönüşmeyi bekleyen 1" kaset). Orijinal teyp ise yine bu ön
izlemeden sonra arşive gidilerek elden alınacak.
Hazırlanan bir prototipe uygun olarak ihaleye çıkılmış ve sistem Amerikan ortaklı bir
firmaya ihale edilmiştir.
Optik Kayıt sistemleri
Bu grubun amacı HDTV News Gathering Sistemi için yüksek hızlı optik disk kamera
kaydedici üretmektir. Japonya'da HDTV Sayısal Yayını Aralık 2000 'de başlaması
planlanmıştır. Şu an, NHK ' nin 1 adet analog HDTV kanalı mevcuttur . Ve bu kanal uydudan
yayın yapmaktadır . (Yaklaşık 16 - 18Mhz bant genişliğinde).
Laboratuarlarda günümüzde kullanılan HDTV'ler için gerekli 300 Mbps lik hıza
ulaşabilmek için yeni optik disk sistemleri geliştiriliyor. Bu geliştirme işleminde temel olarak
kullanılan parametre ise veriyi yazmak için kullanılan ışığın dalga boyunu değiştirmek.
VCD ( normal diskler ) : 780nm dalga boyu , 600Mbyte kayıt
DVD ( digital versatile disk ) : Kırmızı ( red ) dalga boyu : 635 - 650nm , 4.7Gbyte
Çalışılan Sistem : Violet dalgaboyu 405 - 415 nm bu şekilde daha fazla veriye daha hızlı
ulaşılabileceği düşünülüyor. Ancak BER(Bit Error Rate)'in belli düzeyin altında tutulabilmesi
içinde Viterbi algoritmasının geliştirilerek bu sistemde uygulanması ön görülüyor. Bunlar
DVD Write Once ya da DVD Rewritable olabiliyor.
11

12. Perpendicular (dik ) Kayıt Sistemleri
Bu grupta Kayıt ortamı, Head (and spin devices) ve Sinyal İşleme (signal processing )
olarak üç alt bölüm çalısıyor .
Klasik kayıt yöntemi yatay doğrultudaki polarlamaya dayanırken bu grubun amacı dik
polarlanmış kristallere bilgiyi saklamak . Böylece, yatay (Longitudinal Recording) polarlama
ile manyetik kayıt yapılan disklerde bilgi yoğunluğu 100 Gbit /inch2 iken dikey kayıt
yapılmış disklerde 500Gbit / inch2'ye ulaşılması planlanıyor.
Laboratuarlarda üretilen değişik substrate'lerin üzerine ışınlama ve "deposition" yöntemi
ile (Inert bir gazın örneğin, Ar gazının, hedef metalden (Fe, Ni, Cu-Fe) kopardığı
parçacıkların substrate üzerine yönlendirilerek kaplanması) ile değişik yüzeylerde testler
sürdürülüyor. Bu testlerin yapılabilmesi için modern ve özel cihazlarla çalışılıyor.
Manyetik Teyp Kayıt Sistemler
Bu grupta yapılan çalışmaları temelde iki alt grupta toplamak mümkündür :
Yüksek yoğunlukta kanal kodlama sisteminin geliştirilmesi (8,16 ) kanal kodlama yöntemi:
Bu kodlama sistemi D3 formatında daha önce geliştirilen (8,14) kanal kodlamasının daha
da geliştirilmesini amaçlıyor.
(m , n): m bit veri, n bit kod yani her 8 bitlik veri için 14 bit kod verisi kullanılıyor.
(8,16 ) sisteminde, inner (iç, öncül) ve outer (dış, ardıl) hata düzeltme yöntemleri
kullanılıyor. Ayrıca düşük frekans bileşenleri bastırılıyor. Ana tasarım parametreleri, geçişler
arasındaki minimum ve maksimum geçiş zamanları (Tmin, Tmax), bunların oranları ve DC
kontrol karakteristikleri. Temel amaç ise sayısal VCR'lerdeki kayıt yoğunluğunu artırmak ve
düşük frekans harmoniklerini bastırmak .
İkincisi ise; kaset boyutlarının küçültülmesi yönünde yapılan çalışmalar :
Halen kullanılan D3 VCR kasetleriyle aynı miktarda veriyi 20 kat daha küçük bir hacme
sıkıştıran yeni bir manyetik kaset ve bunu okuyacak kafa sistemi geliştirilmiştir. Kullanılan
klasik sistem pasif olarak çalışan "Inductive head" dir. Ancak yeni geliştirilen Magneto
Resistive (MR Head) sayesinde okunan verinin çok daha yüksek seviyedeki ve düşük bit
hatalarında olmasını sağlamakta, bu da verinin daha yoğun olarak kaydedilmesine olanak
vermektedir.
Bu bölümde ayrıca Metadata ile ilgili çalışmalar da yürütülmektedir . TV-Anytime
forumlarıyla ortak çalışmalar yapılmakta ve bu çalışmalar sonucunda Metadata ile ilgili
SMPTE temellerinde çalışmalar yapılmaktadır.
12

13. Ayrıca DAVIC (Digital Audio Video Council) ile de "Home Server"lar üzerinde ortak
çalışma yürütülmektedir.
Home server sistemleri
Bir demonstrasyon yapılmış ve bu demoda, uydudan alınan HDTV sinyali bir çeşit Sabit
Diskten geçirilerek TV monitörüne verilmiş, bu da kullanıcının programlar içinde seçme ve
arama, navigasyon yapabilme, istediği canlı görüntüyü dondurma, kaydetme, tekrar kullanma
gibi seçenekleri sağlamaktadır.
ISDB (Integrated Services Digital Broadcasting), değişik servislerin entegre bir şekilde
gönderilebilmesini sağlayan, üretim planlama iletim ve alışını kapsayan sayısal sistemdir.
Stream type (TV -Radyo yayını) ve stored type (data yayını)
ISDB multimedia servisleri sunlardır:
 EPG (electronic Program Guide) servisleri: İzleyicinin programları görmesi istediği
programı seçerek kaydedebilmesi gibi hizmetler
 TV - Anytime haber servisi : Kullanıcının dilediği anda haberlere ulaşabilmesi
 TV-Anytime hava durumu : Kullanıcının dilediği anda bölgesel hava durumuna
ulaşabilmesi.
Tüm bunları sağlayabilecek ve kullanım kolaylığı sağlayacak ISTV (Integrated Services
Television)' a ihtiyaçlardır. ISTV'nin özellikleri şunlardır:
 Kullanıcın programları kolayca görüp seçebilmesini sağlayan bir navigasyon
fonksiyonu.
 Kullanıcının dilediği programı kaydederek daha sonra izleyebilmesini ve daha başka
bazı özellikleri sağlayan Home Server özelliği.
Değişik medya türlerini kullanarak bunları birleştirerek sunan medya birleştirme
fonksiyonu.
Cihaz Geliştirme Çalışmaları:
 UHF Verici Geliştirme
Görev Raporları:
13

14.  Yayıncılıkta XML Teknolojisinin Kullanımı
Ana Üretim Konuları
 Senkron Saat Sistemleri
 Dimer (Işık Ayarlama) Sistemleri
 Işık Askı Sistemleri
 Kameradan Okuma (KAMOK) Sistemleri
 Ses Sistemleri (Ses Yükselteçleri, Aktif Hoparlör, Mikrofon ve Hat Dağıtıcıları,
Portatif Mikser, ...vs. )
 RF Dağıtım Sistemleri
 TV Demodülatör
 FM Radyo Vericileri(250 W, 1 KW)
 Video Dağıtım Yükselteci, Video Seçici Cihazları
 Mekanik Sistemler (Taşıma Sandıkları, Masalar, Mikrofon ve Hoparlör Sehpaları)
 Üretilen bazı cihazlar hakkında (Fm Radyo Vericileri, Video Dağıtım Cihazı, Tv
Demodülatör) daha geniş bilgi (ürün özellikleri, katalog bilgileri...) için EKLER kısmına
bakabilirsiniz. (Tüm üretilen cihazların hepsinin özelliklerini vermek gereksiz olur diye
düşündüm.)
14

15. ARİM 'in kuruluş düzenini aşağıdaki şema ile gösterebiliriz:
B A SK A N
B A SK A N Y R D .
A R A S T IR M A V E G E L IS T IR M E L A B . IM A L A T A L IM - IK M A L M U H A SE B E ID A R I IS L E R
P L A N L . M Ü D .L Ü G Ü M U D U R LU G U M U D U R LU G U M U D U R LU G U M U D U R LU G U M U D U R LU G U
A R A S T IR M A AT O LY E L E R A L IM S U B E M U A M ELAT V E
1. G R U P B A S M U H .
B A S M U H E N D IS L IG I B A S M U H . M D .L U G U K A Y IT S E R V IS I
D O K U M A N TA SY O N M O N TA J V E T E ST STO K K O N T R O L V E M A L IY E T S E R V IS I
2. G R U P B A S M U H .
V E K IT A P L IK S E R V IS I B A S M U H . A M B A R S U B E M D .L U G U
P R O JE S E R V IS I 3. G R U P B A S M U H .
4. G R U P B A S M U H .
15

16. 3. Üretim
Çalışma Yöntemi
 İlk defa yapılacak cihazlar için:
 Ünitelerden gelen talepler veya dairenin tespit ettiği TRT ihtiyaçlarının
bulunması
 Teknik araştırma ve olabilirlik
 Maliyet etüdü
 İmalat oluru (Yetki limitlerine göre)
 Proje açılması ve iş programı
 Prototip yapımı
• Teknik bilgi toplanması, uygulamaların araştırılması
• Kullanıcı ünitelerle görüşme ve kriterlerin tespiti
• Prototip için gerekli malzeme temini (Sayı azlığı)
• Prototip imalatı
• Testler
 Cihaz dosyasının hazırlanması
• İmalat resimleri, şemalar
• Parça listeleri, malzeme listeleri
• Malzeme şartnameleri
• Cihazın teknik özellikleri
• Test formu
• İşletme, kullanma ve ayar talimatı
16

17.  Prototipin kullanıcılara tanıtımı
 Prototipin işletme şartlarında kullanılarak denenmesi
 İhtiyaç miktarının tespiti
 Daha önceden yapılmış cihazlar için:
 Ünitelerden gelen taleplerin değerlendirilmesi
 Teknolojik gelişmelere göre cihazda değişiklik yapılıp yapılmayacağının
belirlenmesi
 Tahmini maliyet ve teslim süresinin bildirilmesi
 İmalat oluru (Yetki limitlerine göre)
 Proje açılması ve iş programı
 Malzeme araştırma ve temin işlemi
 Mekanik-Elektronik imalat
 Mekanik-Elektronik montaj
 İşletme bakım kitaplarının hazırlanması
 Testler
 Kabul işlemi
 Teslim, eğitim, maliyet hesabı, garanti süresi
17

18. Bu aşamaların daha basit bir şekilde anlaşılması için aşağıdaki şemadan faydalanılabilir:
D is H iz m e tle r
O lu r v e P ro je A ç ilis O n A ra s tirm a T a s a rim M e k a n ik Im a la t C ih a z M o n ta ji Test K a p a n is
E le k tro n ik M o n ta j
M a lz e m e M a lz e m e
S e ç im i T e m in i
D o k u m a n ta s y o n
18

19. 4. Yardımcı Birimler
Araştırma ve Geliştirme Laboratuvarları
Üretilecek her türlü ürün için gerekli incelemeler, iyileştirme aşamaları ve benzer ar-ge
işlerinin yapıldığı laboratuvarlardır.
Not: benim staj yaptığım ünite bu laboratuvarlardan biriydi.
Audio Laboratuvarları
TRT, asıl işi gereği habercilik üzerine bir kurumdur. Nedir bu işler; Radyo ve televizyon
yayınları. İşte bu konuda asıl olan sestir. Sesin düzgün ve net olması gereklidir. Bu
laboratuvarlardaki araştırmalar bu konuyla alakalıdır.
Kimya Laboratuvarları
Üretilen elektronik ürünlerin yapısındaki kartlar ve plakalar bu laboratuvarlarda üretilir.
Elektronik Montaj Laboratuvarları
Adından da anlaşılacağı üzere, bu laboratuvarlarda ürünlerin montaj işlemleri görülüyor.
19

20. 5. Kuruluştaki pratik çalışma
Ses Üzerine Verilen Eğitim
Stajyerler için yapılan toplantıya katıldık. Neşet YILMAZTÜRK, TRT ile ilgili
açıklamalarda bulundu ve stüdyoların nelere göre yapıldığını anlattı; stüdyolarda yayın
esnasında spikerin sesi yankısız (ekosuz) net olarak bize ulaşmalıdır. Bu dikkate alınarak
stüdyolardaki çınlamayı en aza indirmek için, stüdyo yapımı esnasında bazı uygulamalar
yapılmaktadır:
0,161 ×V
Tr =
S
Tr = Çinlama Süresi
V = Hacim
S = Du var Alanı
Çınlama süreleri;
Spiker Stüdyosu: : 0,3 saniye
Tiyatro Sahnesi: : 0,5 saniye
Müzik Stüdyosu(Orta Boy) : 0,8-1,0 saniye ya da;
(Büyük olursa) : 1,0-1,4 saniye
Hamam-Kilise : 2,0 saniyeden fazla
Stüdyoların akustik yapısının nasıl hazırlandığı, odanın katmanları anlatıldı. Sesin
yansımaları anlatıldı.
Audio laboratuvarında ses ve ses ile ilgili olan elektronik cihazlar hakkında bilgi
edinildi:
 Ses insan kulağının algılayabileceği basınç titreşimleridir. Bu basınç titreşimlerinin
insan kulağı tarafından algılanabilmesi iki temel parametreye bağlıdır:
20

21. • Birincisi frekans (20 Hz ile 20 kHz arası frekans, normal bir insan tarafından
algılanabilir kabul edilir).
• İkincisi ise seviyedir (dB cinsinden).
 Ses sinyali audio 'dur. Bu sesin (basınç titreşimlerinin) elektriksel ifadesidir. Başka bir
deyişle, basınç titreşimlerinin voltaj titreşimlerine dönüştürülmüş halidir.
 Ses basın seviyesi (SPL); ses şiddeti seviyesinin Pascal , bar gibi birimler yerine
belirlenen bir referans değere dayanarak, dB (logaritmik) terimleriyle tanımlanmış
halidir.
 SPL için referans seviye "0" dB SPL 20 micropascaldır.
 AES/EB: Sayısal ses sinyali için belirlenmiş çift kanallı profesyonel bir formattır.
Genellikle 110 Ohm twisted pair kablo ve XLR3 Pin konnektör kullanılır. Her iki
bağlantı ucunda izolasyon trafosu kullanılması gerekmektedir.
 TDIF (Tascom Digital Interface): Sekiz kanal sayısal ses sinyali için Tascom
tarafından geliştirilmiş bir formattır.
 D tipi 25 pın konnektör ile sonlandırılır.
 TRT ARİM Dairesinin ürettiği 20 W, 30 W 'lık ses yükselteçlerinin projeleri
incelendi. Bu yükselteçler iki hat girişli ayrıca da mikrofon girişli. Sağ, sol ses seviye
ve baz, tiz ayarlı.
 Rahde & Schwardz firmasının ürettiği Audio Analyzer hakkında bilgi alındı. Bu ses
analyzer aleti, 2 Hz ve 300 kHz arasındaki tüm frekanslardaki seslerin analizini son
derece gelişmiş teknikler ile yapıyor. Bu frekans aralığında ses üretip, çıkışından
veriyor. Sesin genliğini, tizliği ve ses işaretindeki değişimleri ekrandan eş zamanlı
olarak verebiliyor. Ses işaretini ister digital ister analog olarakanaliz ediyor ve
filtreleyebiliyor.
 TRT ARİM Dairesinin ürettiği Ses Kurgu Konsolu incelendi, hakkında bilgi alındı.
 Bunun yanında ARİM - 131 Ses Dağıtım Yükselteci incelendi. Bu konsol radyo, TV
prodüksiyon stüdyoları ve dış çekimlerde ses sinyalinin dağıtılmasını sağlıyor.
21

22.  Ses dağıtım yükselteci girişine uygulanan ses sinyalini cihazın özelliklerine göre
çoğaltır ve yükselterek çıkışa verir. Cihazın giriş ve çıkışları trafoludur.
 Bunun yanısıra, Türkiye 'de ilk defa yayını yapılacak olan DAB (Digital Audio
Broadcasting=Sayısal Radyo Yayını) hakkında bilgi alındı ve pilot yayının yapıldığı
yere gidildi.
 Bu proje çok yeni ve ARİM tarafından gerçekleştirilecek sayısal radyo yayını farklı
bir teknoloji ile radyo yayını dışında resim de gönderebiliyor.
 Alıcı (radyo) normal radyolardan farklı bir sistemde olmalı. Ankara 'da yapılacak
DAB pilot yayını tek frekanslı yayın ağı (SFN) uygulamasını sağlayacak iki emisyon
noktası içerecektir.
 VHF III 12. kanaldan yayınlanması planlanan TRT - DAB pilot yayını şimdilik sadece
TRT bünyesinden alınabiliyor.
 Amaç DAB teknolojisindeki gelişmelerin takip edilmesi ve yayıncılık sektöründe
uygulanmasına ve radyo yayınının sayısal olarak (yüksek kalitede) yapılmasına geçişte
planlamanın hızlandırılmasına katkıda bulunmaktadır.
Ses İşaretinin Digitale Çevrilmesi ve Örneklenmesi
 Ses işaretinin kalitesi önemli olduğundan, analog işaret digitale çevrilirken yüksek
seviyede kodlanmalı
 Bir ses repredüksiyon sisteminin amacı, gelen sesi mümkün olan en güvenli yolla
tekrar oluşturabilmek. Bu yüzden ses işareti yüksek seviyede örneklenmeli (16 - 24
bit) veya kodlanmalı.
22

23. in te g ra tö r
1 - b it
V in d ig ita l filte r
N a d e t b it
1 - b it
D /A c o n v .
 Genellikle ve buradaki Audio Lab 'da ses işaretini digitale çevirmek için Sigma -
Delta yöntemi kullanılıyor.
 Sigma - delta converter, girişine gelen analog sinyali çok düşük rezonansta (1 bit)
quantize ediyor. Bu, çok yüksek örnekleme frekansında oluyor (MHz seviyelerinde).
Sigma - Delta Converter
 Oversampling teknikleri ve digital filtreleme ile örnekleme oranı düşüyor ve rezonans
20 bite (veya daha çok) kadar çıkabiliyor.
 Ses işareti için gerekli olan çevirme bu şekilde az hatayla ve yüksek kalitede oluyor.
Sigma - Delta Converter, sigma - delta modülasyonu devresi ve digital filtresinden
oluşuyor.
 Ses işaretleri (20 Hz ile 20 kHz arası) arasında nispeten düşük frekanslı işaretler
olduğundan sigma - delta converter çok iyi, kayıpsız sonuçlar veriyor.
 Örnek olarak AD7703 (Analog Devices) entegre elemanı incelendi. Bu çevirici 20 bit
rezonansa sahip ve sigma - delta çevirme yöntemiyle bit kaybına neden olmadan
düşük güç tüketimi ile çalışıyor. Converter 'ın digital filtresi kendi çipi içerisinde
bulunuyor. Düşük frekanslarda oldukça iyi sonuçlar veriyor. Bu yüzden kimyasal,
fiziksel veya biyolojik işlemlerde çalışabilir.
23

24. AD7703 Sigma - Delta Converter Entegresinin İncelenmesi
o Pin - 1 MODE : Seri arayüz modunu seçer.
o Pin - 2 CLKOUT : Clock Output, Internal Master Clock 'u oluşturuyor.
o Pin - 3 CLKIN : Clock Input, External Clock için kullanılıyor.
o Pin - 4,17 SC1, SC2 : Sistem kalibrasyon pinleri.
o Pin - 5 DGND : Digital toprak, tüm digital sinyaller için referans.
o Pin −6 DV SS : Digital negatif besleme ( −5V ).
o Pin −7 AV SS : Ana log negatif besleme ( − V ).
5
o Pin −8 AGND : Ana log toprak .
o Pin −9 AIN : Ana log giriş sin yali
o Pin −10 V REF : Voltaj referans girişi ( +25V ) ( pozitif lojik için eşik ).
o Pin −11 SL EEP : Sleep mod unda AD 7703 düşüş güç tüketim mod una geçiyor
o Pin −12 BP / U P : Bipolar / Unipolar çevirme mod unu seçer.
o Pin −13 CAL : Kalibrasyon mod unu ayarlar.
o Pin −14 AV DD : Ana log pozitif besleme ( + V ).
5
o Pin −15 DV DD : Digital pozitif besleme ( + V ).
5
o Pin −16 CS : Chip select girişi.
o Pin −18 DRDY : Data Re ady Output . Bu çıkış sıfır ise (lojik olarak ) veri
hazır olarak registerda bekler.
o Pin −19 SCLK : Seri Input / Output saati.
o Pin −20 SDATA : Seri veri çııkış. Çıkış verisi bu pinde 20 bitlik kelime olarak
oluşuyor.
24

25. Bu entegre elemanı önceden kurulmuş düzenek üzerinde incelendi. Girişe verilen
düşük frekanstaki sinyalleri digitale çeviriyor.
a n a lo g lo w
p a s s filte r d ig ita l filte r
d ig ita l d a ta
D /A c o n v .
Ses filtresi yapıldı
 300 Hz - 3 kHz arasını geçiren filtre ilk olarak elektonik workbench 'de kuruldu.
25

26.  Band geçiren filtrenin ilk katı High - pass (yüksek geçiren), ikinci katı ise Low -
Pass (alçak geçiren) filtre olarak tasarlandı.
 İlk katın kesim (cut - off ) frekansı 300 Hz, ikinci katın kesim frekansı ise 3 kHz.
(Kesim frekansları -3dB 'lik genlik azalmalarında ölçülüyor. Fakat sesin özelliğini
kaybetmemesi ve bozulmaması için -3dB 'lik azalma yeterli değil.)
 Düşüm kısımları çok dik olmalı (max flat). Bu şekilde çıkışta ses olmalı ya da
olmamalı.
Kurduğumuz devrenin frekans cevabı incelendiği zaman şöyle bir grafik gözlendi:
K a z a n ç (d B )
0
-3
-1 0
-2 0
-3 0
-4 0
f (H z )
10 100 500 1K 10K
Vumetre Yapıldı
Vumetre devresi incelendi. Devre board üzerine kuruldu. Enerji ve sinyal verildikten sonra
devrenin çalışması incelendi.
SN74HCO4 entegresi ile kararlı RC osilatör yapıldı. Kulanılan entegre bir invertördür.
Entegrenin özellikleri katalogdan bakıldıktan sonra devre kuruldu. Kullandığımız R ve C
değerlerine göre değişik frekanslar elde ettik. Devrenin frekansını;
1 R1 × R2
f = Reg =
2 × C × (0,405 × Reg + 0,693 × R1 ) R1 + R2
26

27. formülleri ile hesapladık. Aşağıda uygulanan devre şemasını ve kullanılan SN74HC04
entegresini görebilirsiniz.
A Y A Y V 2 A Y
Ç ik is
V 1
Kimya Laboratuvarları Gezildi
Kimya laboratuvarının, kartların üretiminin yapıldığı kısmına gidilerek, kullanılan
cihazlar hakkında bilgi alındı:
Kart Kesme Makinası
Bakır plakayı istenilen boyutlara getirmek için kullanılır. İşlenebilecek maksimum kart
sayısı saatte 30 adettir.
27

28. Serigrafi Masası
Panel yazısıyazmak ve maske basımındakullanılır. Kullanılan boyalar (maske
basımında) ışığa duyarlı oldukları için işlem, sarı renkli lambalarla aydınlatılmış loş bir
ortamda yapılmalıdır. İşlenebilecek maksimum kart sayısı satte 50 adettir.
Matkap (CNC)
Bilgisayarda belirlenen (delik delinecek yerlerin) devre şemasının otomatik matkap
yardımıyla bakır plaka üzerinde delik delmekte kullanılır. Maksimum delik çapı 3.5 mm,
minimum delik çapı 0.8 mm (deliklerin içi daha sonra bakırla kaplanacağından genellikle
istenilen delik çapının bir boy büyük boydaki matkap kulanılır.)
Fırın
Kimyasal uygulamalardan geçen kartların, panoların ...vb, kurutulmasında kullanılır.
Maksimum alan 1 -15 metrekare/saat.
PCB Kaplama Ünitesi (Grafson)
Banyolar zincirinden oluşmuş bu sistem delik içi bakır kaplama işlemlerinin yapıldığı
ünitedir (Aynı zamanda kalay kaplama).
Kimya laboratuvarına gelen PCB çıktıları gerekli işlemler yapılarak elektronik kartlar
üzerine basılır. Basılan kart kontrol edildikten sonra gerekli elemanlar teknisyenler tarafından
kart üzerine takılır.
Pazlama Makinası
Filmi çekilen devre şemasının, hazırlanan elek üzerinde görülmesi için kullanılan
makinadır.Temel olarak 3 KW 'lık bir ultraviole lamba ve 100W 'lık pompadan oluşur. UV
ışığın etkilerinden dolayı işlem bitmeden, kapağı kaldırmamaya özen göstermeliyiz. Ayrıca
cihazın birde soğutucusu vardır.
28

29. Laminatör
Işığa karşı duyarlı olan bir film kaplama makinasıdır.
Bakır Eritme Makinası (Hollumler Combistem)
Devre şeması dışında kalan bakırı eritmek için kullanılır. Temel olarak iki bölümden
oluşur. İlki; bakırı eritmek için kullanılan duş kısmı, ikincisi ise durulama kısmı.
Kartlar kayan bir platform üzerinde işlenir. Platformun kayma hızı, cihazın üzerindeki
ibreyle ayarlanabilir. İbrenin değerini artırdıkça platformunda hızı artar. Bakır eritme
işleminin performansı bununla doğrudan ilişkilidir.
Bir Baskı Devrenin Yapılışı Esnasında Uygulanan İşlemler
 Bilgisayar çıktıları kamera yardımıyla filme alındı (Bilgisayar çıktıları Laminatör
(Kuru film yapıştırıcısı) makinasının kamerasıyla filme alındıktan sonra çıkan
filme karanlık odada H - 76 solüsyonu uygulanır, pozlanır (Filme alınır).).
 İstenilen ebatlarda epoxy kesilir (Epoxy: Ortası cam elyaf, dışı 35 mikron bakır ile
preslenmiş plaka). Kartların üzerine boş ipek yardımıyla foto - resist madde (ışığa
duyarlı madde (likid film)) sürülür. Fırında kurutulur.
 Filme alınan bilgisayar çıktıları kart üzerine konularak UV ışık altında pozlanır.
 Daha sonra pozlandırılan kart sodyum karbonat banyosuna alınarak, sodyum
karbonat ile yıkanır. Su yollarının dışında diğer likid filmli kısımlar bu banyoda
çözülür.
 Demir klorür banyosunda, filmle kaplı olan, su yollarının dışında kalan bakır
kısımlar erir.
 Sonra, hidroksit banyosunda kuru film banyosu kalıntıları temizlenir (Geriye
sedece akımın iletilmesini sağlayan yollar kalıyor).
29

30.  Kartlar matkap makinasında istenilen çapta delinir. Delinen kartların üzerine boş
ipek yardımıyla yeşil renkli maske mürekkebi (solder resist mask), kartın her iki
yüzüne sürülür.
 Fırında bu mürekkep kurutulur. UV ışık altında pozlandırılır.
 Sodyum karbonat banyosunda pozlandırıldıktan sonra banyo yaptırlır.
 Lehim yapılacak yollar üzerindeki boyalar dökülür. Daha sonra ise kartlar
kurutulur.
 Kartın bir yüzüne beyaz renkte lehim maske mürekkebi sürülür.
 Yerleşim şemasını (direnç, kapasite, entegre bacak bağlantısı yerleri) gösteren
yazılar ve çizimler dışındaki yerler dökülür.
 Kartlar istenilen ölçülerde kesilir.
 Kartların üzerine reçine sürüldükten sonra kartlar sıcak lehim kaplama cihazıyla
lehimlenir.
 Son olarak kart Elektronik Montaj Laboratuvarına teslim edilir.
30

31. 6. Sonuçlar
Yaptığım staj sonunda elektronik mühendislerinin ne şartlarda çalıştığını ne tür işler
yaptığını gördüm. Mühendislerin olası yapacağı işlere yabancı değildim ama benim bilgim
teorikti, oysa staj yerinde birebir yapılan işleri görme fırsatım oldu. Okul zamanı
gördüğüm bazı derslerde anlatılan ve bunu devre üzerinde uygulama fırsatım olmamıs bazı
devreler yaptım ve birebir çalışmasını inceledim. Kanımca bunun bana bayağı faydası
oldu. Aynı zamanda, üretim yapılan yerleri gezerek üretim hakkında da bilgiler edindim.
Okul içerisinde bazı endişelerim vardı ne derece başarılı olurum bir elektronik mühendisi
olarak ya da okulda verilen dersler ne anlamda gerekecekti bana diye. Şunu öğrendim;
okuldaki öğrendiklerimiz iş hayatı için bir amaç değil araçtır.
31

32. 7. Ekler
TV DEMODÜLATÖR(Uzaktan Kumandalı) arim 336
TV bandındaki tüm yayınları (PAL,B,G) ve kablo TV yayınlarının tümünü (I, S Low,
III, S High, S Hiperband, UHF) alabilecek özelliktedir.
• Kanal/band seçme ve ses seviyesi ayarı ön panel üzerindeki tuşlarla ve
uzaktan kumanda ile gerçekleştirilir.
• Cihaz, 19" 1 U standardında üretilmektedir.
• Mikro Denetleyici Kontrollüdür, kanallar arası veya banttan banda geçiş
çok hızlıdır.
32

33. TEKNİK ÖZELLİKLER :
TUNER
Tuner tipi I2 C Verici Yolu
Giriş Frekans Aralığı 47-860 MHz PAL B,G
RF Giriş Seviyesi 40-90 dBµ V
Demodülasyon Negatif PAL
Kanal Ayarı Ön Panodan Proglanabilir
Anten Giriş Konnektörü BNC
Video
Video Çıkış Seviyesi 1 Vp-p (75Ohm'da),(Ayarlı)
Video Çıkış Seviye Ayarı 0...1,5 Vp-p
Video Çıkış Konnektörü BNC
Ses
Ses Çıkış Seviyesi 0 dBm (nominal,600 Ohm yükte)
Ses Çıkış Band Genişliği 40 Hz-15 kHz,50µs deemphesized
Ses Çıkış Konnektörü XLR-3 erkek
Besleme Voltajı 220 Vac ±%15,50-60 Hz
Besleme Giriş Konnektörü IEC soket
Güç Gereksinimi +12 V (300mA)
+5 V (150mA)
+30 V (30 mA )
33

34. Çalışma Ortamı
Çalışma Isısı -20...+50ºC
Nem Oranı % 90 Bağıl Nem
Boyutlar (GxYXD) 19",1U (482,6mm x 44,1mm x 203mm)
Ağırlık 3,2 kg
VİDEO DAĞITIM YÜKSELTECİ(1 U) arim 201
Radyo, TV ve Prodüksiyon stüdyolarında video sinyalinin dağıtılmasını sağlar. 19" 1
U standardındadır. Aktif elemanlı iki dağıtım yükselteci içerir. Yükselteçlerde paralel
iki giriş, dört çıkış mevcuttur.
TEKNİK
ÖZELLİKLERİ:
Giriş:
Sayı : 1+1,1+1
Seviye : 1 Vpp (norminal)
0,5 Vpp (minimum)
2 Vpp (maksimum)
Empedans : 75 Ohm
Çıkış:
Sayı : 4,4
Seviye : 1Vpp (norminal girişe )
0,5 Vpp (minimum)
2 Vpp (maksimum)
Empedans : 75 Ohm
Kazanç : ± 6 dB, ayarlana bilir (her çıkış için )
Frekans karakteristiği : 0-10 MHz , ± 0,1 dB
34

35. Besleme : 220 Vac , 50 Hz
Boyutlar (GxYxD): 19",1 U (482,6mm x 44,1mm x 305mm)
Ağırlık : 4,25 Kg.
FM VERİCİ SİSTEMİ (FM Verici 250W FET'li arim 395)
ARİM 395 250W FET'li FM Verici
 TGM ve RTÜK şartlarına uygundur. Solid state teknolojisi kullanılmıştır.
 Stereo ve mono yayına uygundur. Ses girişleri limitörlüdür. Harici otomatik
seviye kontrol (ALC) girişi ve referans osilatör girişi vardır.
35

36.  Faz Kilitlemeli Sentezör (PLL)
 Ayarlı Çıkış Gücü (0-1000W)
 Aşırı sıcaklık, aşırı gerilim, aşırı akım, amplifikatörler arası dengesizlik ve SWR
için otomatik korumalıdır.
 İstenildiği takdirde kasa üzerine RDS ve uydu alıcı cihazı eklenebilir.
 Aynı özelliklerde 1kW FET'li FM Verici için prototip çalışmaları devam
etmektedir.
ANTEN TEKNİK KARAKTERİSTİKLERİ (ARİM 380)
Anten Tipi : Dipol
Frekans Bandı : 87,5-108 MHz
Empedans : 50 Ohm
Konnektör : N-tipi
Kazanç : 4 Db
S.W.R : < 1,5:1
Maksimum Güç : 800W
Boyutlar(GenişlikxYükseklik) : 1430 mm x1150 mm
Ağırlık : 5,5kg
• Reflektörlü FM anten ve FM pano anten ile 1/2,1/3,1/4 anten bölücü üretimleri de
yapılmaktadır.
36

37. 37