İhale Mevzuatı ve TSK'da İnşaat Faaliyetleri

İnşaat Faaliyetleri
Türk Silahlı Kuvvetlerinde
Kara Harp Okulu Basımevi
ANKARA - 2015
İhale Mevzuatı
ve
Mustafa YILMAZ

1
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ....................................................................................................................................... 6
1. GİRİŞ...................................................................................................................................... 7
1.1. Amaç.......................................................................................................................................... 7
1.2. Mevzuat..................................................................................................................................... 7
1.2.1.Kanunlar.......................................................................................................................... 7
1.2.2. Yönetmelikler................................................................................................................. 8
1.2.3. Yönergeler ..................................................................................................................... 8
1.2.4. Diğer Mevzuat ............................................................................................................... 8
1.2.5. İlgili Emirler .................................................................................................................... 8
1.3. Tanımlar .................................................................................................................................... 9
1.4. Kaynaklar ................................................................................................................................ 11
1.5. İlkeler ....................................................................................................................................... 11
1.5.1.Sağlamlık....................................................................................................................... 11
1.5.2. Kullanıma Uygunluk.................................................................................................... 12
1.5.3. Estetik........................................................................................................................... 12
2. İNŞAAT İHTİYACININ ORTAYA ÇIKMASI ........................................................................ 13
2.1. İhtiyacın Belirlenmesi ............................................................................................................ 13
2.1.1. Yeni Yapı İhtiyaçları.................................................................................................... 13
2.1.2.Bina Küçük Onarımları................................................................................................ 16
2.2. Gerekli Koordineler................................................................................................................ 20
2.3. İhtiyaç Tespit Kriterleri........................................................................................................... 20
2.4. Sürdürülebilirlik....................................................................................................................... 21
2.4.1.İnşaat Sektöründe Sürdürülebilirlik ........................................................................... 22
2.4.2.Sürdürülebilir Mimarlık (Ekolojik Mimarlık)............................................................... 22
2.4.3. Sürdürülebilir Yapım................................................................................................... 23
3.İHALE ÖNCESİ HAZIRLIK................................................................................................... 24
3.1. İnşaat Yatırım Programı........................................................................................................ 24
3.1.1.Etüt Çalışmaları............................................................................................................ 24
3.1.2.Projelendirme Faaliyetleri ........................................................................................... 25
3.1.3.Yapım İşleri................................................................................................................... 28
3.2. Bütçe Masraf Planı ................................................................................................................ 28
4. İHALE MEVZUATI ............................................................................................................... 31

2
4.1. Temel İkileler .......................................................................................................................... 31
4.2.Kamu İhtiyaçlarının Temin Yöntemleri................................................................................. 32
4.3.Tanımlar ................................................................................................................................... 35
4.4.İdarelerin Uyması Gereken Kurallar..................................................................................... 36
4.5.Yaklaşık Maliyet Hesabı......................................................................................................... 36
4.6.İhale ve/veya Ön Yeterlik Dokümanının Hazırlanması ..................................................... 39
4.7.İhale Onayı............................................................................................................................... 39
4.8.İhale Kayıt Numarası (İKN) ................................................................................................... 40
4.9.İhale İlanı.................................................................................................................................. 40
4.9.1.Ön İlan ........................................................................................................................... 41
4.9.2.Düzeltme İlanı............................................................................................................... 41
4.10.Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP)..................................................................... 42
4.10.1.EKAP Kullanımına İlişkin 1 Nu.lı Tebliğ ................................................................. 42
4.10.2.İlan Sürelerinin Kısalması......................................................................................... 42
4.11.İhale Komisyonu Kurulması ................................................................................................ 43
4.11.1.İhale Komisyonlarında Görev Alamayacaklar ....................................................... 43
4.11.2.İhale Komisyonu Üyeleri........................................................................................... 43
4.11.3.İhale Komisyonu Oluşturma Süresi ........................................................................ 43
4.11.4.İhale İşlem Dosyasının Komisyon Üyelerine Verilmesi........................................ 43
4.12.İhale Dokümanı..................................................................................................................... 44
4.12.1.Dokümanda Değişiklik Yapılması............................................................................ 45
4.12.2.Dokümanla İlgili Açıklama Yapılması ..................................................................... 45
4.12.3.Dokümanda Düzeltme Yapılması............................................................................ 45
4.12.4. Son Başvuru Tarihinin Ertelenmesi ....................................................................... 45
4.12.5. İstenecek Belgelere İhale Dokümanında Yer Verilmesi ..................................... 45
4.13. Tekliflerin Sunulması ve Değerlendirilmesi...................................................................... 46
4.13.1. Komisyonun ilk toplantısı......................................................................................... 46
4.13.2. Tekliflerin Alınması ve Açılması ............................................................................. 46
4.13.3. Zarfların Açılması...................................................................................................... 46
4.13.4. Belge Kontrolü........................................................................................................... 46
4.13.5. Teklif Verenlerden İsteyenlere Verilecek Belgeler............................................... 46
4.13.6. Komisyonların Bilgi İsteme Yetkisi......................................................................... 46
4.13.7. Komisyon Toplantı ve Çalışmaları ......................................................................... 47
4.13.8. Tekliflerin Değerlendirilmesi.................................................................................... 47

3
4.14.İhale Kararı ve Yasaklı Teyidi............................................................................................. 47
4.15.İhalenin Sözleşmeye Bağlanması...................................................................................... 48
4.15.1.Sözleşme Tasarısı..................................................................................................... 48
4.15.2.Sözleşme Yapılması Zorunlu Olmayan Haller ...................................................... 48
4.15.3.Sözleşme Tasarısına Başlık Konulması................................................................. 48
4.15.4.Sözleşme Tasarısı Türleri ........................................................................................ 48
4.15.5.Sözleşmeye Davet..................................................................................................... 49
4.15.6.Yasaklı Sorgulaması ................................................................................................. 50
4.16.İhale Sonuç Formu ............................................................................................................... 50
5. İHALE İŞLEMLERİ .............................................................................................................. 51
5.1. Proje Teminine Esas Hizmet Alım İhalesi.......................................................................... 51
5.2. Yapım İhalesi.......................................................................................................................... 57
6. İHALE SONRASI İŞLEMLER ve YAPI DENETİM FAALİYETLERİ .................................. 75
6.1. Sözleşme İmzalanması ve Projelerin Yükleniciye Teslimi............................................... 75
6.2. Yapı Denetim Heyetinin Oluşturulması .............................................................................. 75
6.3. Teknik Personel Taahhütnameleri ...................................................................................... 76
6.4. Yükleniciye Yer Teslimi Yapılması...................................................................................... 77
6.5. İş Programının Hazırlatılması .............................................................................................. 81
6.6. İşyerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Bildirilmesi.............................................................. 82
6.7. All-Risks Sigorta Yaptırılması .............................................................................................. 83
6.7.1.İş ve İşyerinin Korunması ile Sigortalanması........................................................... 85
6.8. İş ve İşçi Güvenliği................................................................................................................. 87
6.9. Şantiye Dokümanları............................................................................................................. 87
6.9.1. Röleve Defteri.............................................................................................................. 88
6.9.2. Ataşman Defteri .......................................................................................................... 88
6.9.3. Şantiye Günlük Defteri............................................................................................... 88
6.9.4. Tutanaklar.................................................................................................................... 88
6.10. İmalat Kontrolü..................................................................................................................... 99
6.10.1. Kazı İşleri ................................................................................................................. 103
6.10.2. Temel İmalatı........................................................................................................... 104
6.10.3. Normal Katlarda Kalıp ve Kalıp İskelesi.............................................................. 105
6.10.4. Normal Katlarda Donatı İmalatı............................................................................ 107
6.10.5. Beton İşleri............................................................................................................... 112
6.10.6. Duvar Örülmesi....................................................................................................... 120

4
6.10.7. Sıva İşleri ................................................................................................................. 121
6.10.8. Çatı işleri .................................................................................................................. 122
6.10.9. Su İzolasyon İşleri .................................................................................................. 126
6.10.10. Suni Mermer Döşeme Kaplaması...................................................................... 126
6.10.11. Kapı Kasası ve Kanatları..................................................................................... 127
6.10.12. Pencere Doğramaları........................................................................................... 128
6.10.13. Cam İşleri............................................................................................................... 129
6.10.14. Denizlik, Parapet,Harpuşta İşleri........................................................................ 129
6.10.15. Boya İşleri.............................................................................................................. 129
6.10.16. Dilatasyon Derzleri............................................................................................... 130
6.10.17. Çevre Tanzimi İşleri ............................................................................................. 130
6.10.18. Isı Yalıtımı.............................................................................................................. 131
6.10.19. Isıtma, Havalandırma ve Soğutma Sistemleri.................................................. 135
6.10.20. Trafo, Jeneratör Binaları ve Kablo Kanalları .................................................... 136
6.11. Firma/Malzeme Seçimi ..................................................................................................... 137
6.12. Ara Hakedişler.................................................................................................................... 139
6.12.1. Teklif Maliyet ve hakediş Programı (Tekhakwin) Kullanımı ............................. 149
6.13. İş Artışı ve Eksilişi.............................................................................................................. 162
6.13.1. İş Artışı ..................................................................................................................... 162
6.13.2.İş Eksilişi ................................................................................................................... 173
6.14. Süre Uzatımı....................................................................................................................... 174
6.14.1.Mücbir Sebepler....................................................................................................... 175
6.15. Ödenek Dilim Değişikliği................................................................................................... 176
6.16. İşçi Alacakları ve Prim Borçlarının Ödenmesi............................................................... 176
6.17. Sözleşmenin Devri, Sözleşmenin Feshi ve Tasfiye Edilmesi ..................................... 177
6.17.1.Sözleşmenin Devri................................................................................................... 177
6.17.2.Sözleşmenin Feshi .................................................................................................. 178
6.17.3.Sözleşmenin Tasfiyesi ............................................................................................ 179
7. KABUL İŞLEMLERİ ...........................................................................................................184
7.1. Geçici Kabul.......................................................................................................................... 184
7.2. Kesin Kabul........................................................................................................................... 200
8. KESİN HESAP....................................................................................................................207
8.1. Kesin Hesap Onayı.............................................................................................................. 207
8.2. Kesin Hesapların Hazırlanmasında Dikkat Edilecek Hususlar ..................................... 209

5
8.3. Kesin Hakediş Raporunun Tanzimi ve Hesap Kesilmesi............................................... 210
8.4. Kesin Teminatın Geri Verilmesi......................................................................................... 211
KAYNAKLAR..........................................................................................................................214

6
ÖNSÖZ
İnşaat Mühendisliğinde yapılan tüm tasarım, hesaplama ve projelendirme faaliyetlerinin nihai
hedefi projenin somut bir şekilde hayata geçirilmesi olduğu gerçeğinden hareketle mesleğin
değeri her geçen gün daha da artan en önemli konusu, yapının temelden çatıya yönetimi
(management),yürütülmesi (execution), kontrolü (control and testing), denetimi (auditing,
inspection), ekonomisi (economics), güvenliği (security), yani kısaca Yapı
İşletmeciliği(Construction Engineering & Management)dir. Ne vaki öğrencilik yıllarında
kıymeti bilinmeyen bu konunun öğrenim tamamlandıktan sonra ve özellikle çalışma hayatına
geçiş ve başlangıç döneminde önemi anlaşılmakta, ne denli geniş bir alana yayıldığı,
karmaşıklığı, disiplinler arası (multi-disipliner)çalışmayı gerektiren çok boyutlu bir konu
olduğu fark edilmektedir. Belli bir iş tecrübesi ve bilgi birikimi gerektiren “YAPIİŞLETMESİ”
mevzuatının, mesleğe ilk adım atanlar için büyük ölçüde ilginç vebilinmeyenlerinin de çok
olması doğaldır.
Bu alanda yazılmış ve yayınlanmış pek çok kitap, ders notu, doküman ve eser bulunmasına
rağmen işin henüz başında olanlar için kaynaklara erişim, yardımcı doküman temini,
danışmanlık gibi hususlara duyulan yoğun gereksinim inşaat faaliyetlerinin her aşamasında
karşımıza çıkmaktadır. Bu ders notları İnşaat Mühendisliği eğitimi esnasında ve sonrasında
mühendis adaylarına/meslekte yeni mühendislere belli bir ölçüde katkı sağlayacağı inancıyla
hazırlanmıştır.
Her kitap ya da ders notu ile olduğu gibi bu doküman ile de bu engin konunun tam anlamıyla
kapsanmasının ve her konuda destek ve yol göstericilik yapmanın mümkün olamayacağını,
bilgi birikiminin birçok yerli ve yabancı kaynakla birlikte sağlanabileceğini ve tek başına bu
notların her şeyi yansıtamayacağını, eksiklerin daima bulunduğunu genç
adaylara/meslektaşlarımıza hatırlatmak yararlı olacaktır.
2015 yılında ilk kez bir kitap haline getirilen bu ders notları bundan sonra da mevzuattaki
değişiklikler açısından yasal mevzuat ve bilimsel gelişimler sürekli takip edilerek belirli
periyotlarda güncellenmeli ve geliştirilmelidir. Yararlanmak isteyen herkese faydalı olması
dileklerimle….
Mustafa YILMAZ

7
1. GİRİŞ
1.1. Amaç
Bu çalışma, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)’nin ihtiyaç duyduğu yeni bina/tesislerin süratle,
çağdaş kriterlere uygun olarak, planlanan zaman ve kaynak ile istenen kalitede inşa
edilmesini sağlamak amacıyla ihtiyaçların tespiti, kaynak planlaması, ihalesi, yapımı, geçici-
kesin kabulü ve kullanıcı birliğe teslim edilmesi ile mevcut tesislerin çağın ihtiyaçlarını
karşılayacak düzeye çıkartılması ve standarda kavuşturulması için her türlü tadilatı ve rutin
bakım, onarımları kapsamında gerçekleştirilecek inşaat faaliyetlerinde bir başvuru kaynağı ve
kılavuz mahiyetinde hazırlanmıştır.
1.2. Mevzuat
İnşaat faaliyetleri yürürlükte bulunan kanun, yönetmelik, yönerge ve direktif esaslarına göre
yürütülür. İhtiyaç tespiti ile başlayan ve sözleşme ile sona eren ihale öncesi işlemler ve ihale
aşaması, yasama; yapım aşaması, yürütme ve kabul aşaması da yargı olarak
adlandırılabilecek süreçte önemli görülen mevzuat listesi aşağıya çıkarılmıştır[1].
1.2.1.Kanunlar
1. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu.
2. 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu.
3. 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu.
4. 3194 Sayılı İmar Kanunu.
5. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu.
6. 6095 Sayılı “Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Müşterek ENF Programı Gereğince
Türkiye’de Yapılacak İnşa ve Tesis İşlerine Dair” Kanun.
7. 4708 sayılı Yapı Denetim Hakkına Kanun
8. 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu.
9. 2565 Sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu.
10. 189 Sayılı MSB.lığınca Kullanılan Gayrimenkullerden Lüzumu Kalmayanların
Satılmasına Selahiyet Verilmesi Hakkında Kanun.
11. 2946 Sayılı Kamu Konutları Kanunu.
12. 221 Sayılı Amme Hizmetlerine Tahsis Edilmiş Gayrimenkuller Hakkında Kanun.
13. 2981 Sayılı İmar Affı Kanunu.
14. 2510 Sayılı İskan Kanunu.
15. 1515 Sayılı Tapu Tescili Hakkında Kanun.
16. 2644 Sayılı Tapu Kanunu.
17. 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu.
18. 2960 Sayılı Boğaziçi Kanunu.
19. 3030 Sayılı Büyükşehir Belediyeler Kanunu.
20. 7201 Sayılı Tebligat Kanunu.
21. Yıllık Bütçe Kanunları.
22. 818 Sayılı Borçlar Kanunu.
23. 2872 Sayılı Çevre Kanunu.
24. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
25. 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu
26. 832 sayılı Sayıştay Kanunu
27. 4646 sayılı Doğalgaz Kanunu
28. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
29. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu

8
1.2.2. Yönetmelikler
1. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği.
2. İmar Yönetmelikleri.
3. MSY 319-1 TSK Taşınmaz Mal Yönetmeliği.
4. Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Yönetmeliği.
5. Yapı, Tesis ve Onarım İhalelerine Katılma Yönetmeliği.
6. Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği.
7. Bayındırlık İşleri Kontrol Yönetmeliği.
8. 3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği
9. Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hk. Yönetmelik
10. Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği
11. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
12. Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği
13. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği
14. Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmelikler
15. İhalelere Yönelik Başvurular Hk. Yönetmelik
16. 5017 Kamu Zararların Tahsiline İlişkin Yönetmelik
1.2.3. Yönergeler
1. MSY 319-6 Milli İnşat Hizmetleri Yönergesi
2. MSY-319-11 MSB Taşınmaz Mal Yönergesi
3. MY 319-1 (A) TSK İnşaat Hizmetleri Yönergesi
4. MSY 382-3(D) MSB Fiyat ve Maliyet Analiz Yönergesi
5. MY 371-2 TSK Doğal Afetler Yönergesi.
6. MY 318-1 TSK NATO ve Milli Altyapı Çalışma Yönergesi.
7. MSY 319-2 TSK Konut Yönergesi.
8. MSY 319-3 MSB.lığına Tahsisli Konutların Bakım Onarım Koruma ve İşletme
Hizmetleri Yönergesi.
9. MY 14-4A TSK Modernizasyon Kaynaklarının Planlama ve Kullanım Yönergesi.
10. MSY 319-5 TSK Kiralama ve Kiralanan Konutların Tahsisi Yönergesi.
11. MSY 319-6 İnşaatların Kabul İşlemlerine Ait Özel Yönergesi.
12. MSY 319-7 İnşaatların Kontrol ve Denetleme Özel Yönergesi.
13. MSY 202-5 MSB NATO Enfrastrüktür Hizmetleri Yönergesi.
14. MSY 439-1 Şehitlik Yönergesi.
1.2.4. Diğer Mevzuat
1. Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi.
2. Yapım İşleri Genel Teknik Şartnamesi.
3. Yapım Hizmet ve Taşıma İşleri Tip Şartnamesi.
4. İdari Tip Şartname.
5. 294 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği
6. Fiyat Farkı Kararnameleri
7. Devlet İhaleleri Genelgeleri.
8. MSB İnşaat Hizmetleri Muhtırası.
9. 319-1 TSK İnşaat Hizmetleri Konsepti.
10. 319-2 TSK Emlak Hizmetleri Konsepti.
1.2.5. İlgili Emirler
1. Genelkurmay Başkanlığının Prensip Emri No:23-1 (Genel)

9
2. Genelkurmay Başkanlığının Prensip Emri No:23-10 (TSK Tesislerinde Depreme Karşı
Alınacak Tedbirler)
3. Genelkurmay Başkanlığının Prensip Emri No:23-13 (NATO İnşaatları)
4. Genelkurmay Başkanlığının Prensip Emri No:23-15 (İnşaat Hizmetleri)
5. Genelkurmay Başkanlığının Prensip Emri No:24-4 (Genel)
6. Genelkurmay Başkanlığının 07 MART 2003 gün ve LOJ.:6100-İnş.Hiz.-
03/İs.D.İnş.Prj.Tet. ve Kont.Ş.(GM) 84 Sayılı İnşaat Hizmetleri Direktifi.
7. GenelkurmayBaşkanlığının 27 MART 2002 gün ve LOJ.:6100-Standart-
02/İs.D.İnş.Prj.Tet. ve Kont. Ş.(GT) 166 Sayılı Emri.
8. Genelkurmay Başkanlığının 05 TEMMUZ 2002 gün ve LOJ.:6100-Standart-
02/İs.D.İnş.Prj.Tet. ve Kont. Ş.(YS) 466 Sayılı Emri.
9. Genelkurmay Başkanlığının 12 KASIM 2002 gün ve LOJ.:6100-Standart-
02/İs.D.İnş.Prj.Tet. ve Kont. Ş.(YS) 783 Sayılı Emri.
10. Genelkurmay Başkanlığının 22 EYLÜL 1998 gün ve GN.P.P.:6048-256-98/SPKYD
(MKB) Sayılı Emri.
11. Genelkurmay Başkanlığının 090930 C NİS 99 gün ve GN.P.P.:6100-6-
99/SPKYD(MK-C) Sayılı Mesaj Emri.
12. Genelkurmay Başkanlığının 14 EKİM 1999 gün ve GN.P.P.:6048-323-99/SPKYD(MK-
A)Sayılı Emri.
13. Genelkurmay Başkanlığının 24 MAYIS 2002 gün ve LOJ.:6100-2002 UYG-
02/İs.D.İnş.Prj.Tet.ve Kont.Ş.(GM)368 Sayılı “İnşaat İhalesi Kapsamına Alınmayacak
İmalat Kalemleri” Konulu Emri.
14. Genelkurmay Başkanlığının 22 EKİM 2001 gün ve LOJ.:6048-ELK-01/İs.D.İnş.Prj.Tet.
15. Genelkurmay Başkanlığının 07 TEMMUZ 2003 gün ve LOJ.:6101-ELK-
03/İs.D.İnş.Prj.Tet. ve Kont.Ş.(THS)349 Sayılı “Aktif Yakalama Uçlu Paratoner
Sistemleri”
16. Genelkurmay Başkanlığının 11 TEMMUZ 1997 gün ve LOJ.:6100-540-97/İs.D.Enf.Ş.
17. Genelkurmay Başkanlığının 09 TEMMUZ 2001 gün ve LOJ.:6100-146-
01/İs.D.Enf.Ş.(514) Sayılı “Ön Finansman” Konulu Emri.
18. Genelkurmay Başkanlığının 30 ARALIK 1998 gün ve PER.:3050-112-
98/Per.D.Ynt.Ş./
19. Genelkurmay Başkanlığının 27 NİSAN 2004 gün ve LOJ.:6100-DİREKTİF-
04/İs.D.İnş.Prj.Tet.ve Kont.Ş.(YS)192 Sayılı “Kabul ve Kontrol Teşkilatlarının
Ayrılması ”Konulu Emri.
1.3. Tanımlar
Konuya ilişkin tanımlar aşağıya çıkarılmıştır[1].
ALT YAPI: Yapı ve tesislerin işletme ve kullanım fonksiyonlarının sağlanması için gerekli
(kanalizasyon, temiz su, elektrik, iletişim. yol, ısıtma vb.)birimleridir.
AVAN (ÖN) PROJE: Belli bir yapının kesin ihtiyaç programına göre; gerekli arazi ve zemin
araştırmaları yapılmadan, bilgilerin hâlihazır haritalardan alındığı, çevresel etki
değerlendirme ve fizibilite raporları dâhil elde edilen verilere dayanılarak hazırlanan plân,
kesit, görünüş ve profillerin belirtildiği bir veya birkaç çözümü içeren projedir.
BAKIM ONARIM: Yapı, tesis ve alt yapıların fonksiyonel kullanımı için yapılan yenileştirme
işlemleridir.

10
ETÜT PROGRAMI: Teknik kullanım kriterleri ve mali portreleri kesinleşmemiş ihtiyaçların,
gerekli koordinasyonlar sağlanarak, uygulama projesinin (tatbikat projesinin) oluşturulması
için yapılan işlemler bütünüdür.
GEÇİCİ KABUL: Projelerin teknik şartnamelere, uygulama projelerine (tatbikat projelerine)
göre gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin belirlenmesi için kanun ve yönetmeliklere göre
yapılan muayenesidir.
İDAME: Tesisin planlanan fonksiyonlarını yerine getirmesi için yapılan her türlü bakım
onarımdır.
KESİN KABUL: Geçici kabul sonrasında, kullanım içinde, deneme ve tecrübesi yapılması
gereken ünitelerin teknik şartlarına göre fonksiyonları yerine getirip, getirmediğinin mevcut
mevzuat çerçevesinde yapılan son muayenesidir.
KESİN PROJE: Belli bir yapının onaylanmış ön projesine göre; mümkün olan arazi ve zemin
araştırmaları yapılmış olan, yapı elemanlarının ölçülendirilip boyutlandırıldığı, inşaat sistem
ve gereçleri ile teknik özelliklerinin belirtildiği projedir.
KIŞLA GELİŞİM ANA HEDEF PLANI: Garnizonlarda ihtiyaçlar nedeniyle yapılacak yeni
yapıların her türlü durumların değerlendirilmesi sonucu konuşlanma yeri, yapı tipi ve
standardı ile onarılacak tesislerin belirlendiği, ihtiyaç dışı kalarak yıkılması kararlaştırılan
tesislerin, tespit edildiği ana plandır.
KULLANICI BİRLİK: Görev fonksiyonları nedeniyle ihtiyaç duyulan tesis ve alt yapıdan
faydalanacak olan birliktir.
KUVVETE ÖZGÜ İNŞAAT: Kuvvet fonksiyonlarına özgü ihtiyaçların karşılanması amacıyla
Kuvvet makine/ekipman ve birlik gücü kullanarak inşa edilebilecek yapı ve sistemlerdir.
MODERNİZASYON: Envanterde mevcut olan Türk Silahlı Kuvvetleri malının veya
yazılımların teknolojik gelişmelere ve harekât ihtiyaçlarına bağlı olarak araştırma ve/veya
geliştirme yoluyla kullanım ömrünün ve performansının artırılmasıdır.
ON YILLIK TEMİN/TEDARİK PROGRAMI (OYTEP): Stratejik Hedef Planının belirlenen mali
kaynaklar dâhilinde realizesi için yapılan işlemler, inşaat hizmetleri açısından, iskân
ihtiyaçlarının gerçekleştirilmesi için yapılan mali ve zamansal programdır.
PERİYODİK BAKIM: Yapı, tesis, altyapının belirli zamanlarda belirli yerlerinin bakım ve
onarımlarının yapılmasıdır.
PLANLAMA: İhtiyacın giderilmesi için değerlendirme bazında yapılan işlem ve faaliyetlerdir.
PROGRAMLAMA: Planlamaya bağlı olarak ihtiyacın giderilmesi için, mevcut kaynaklar
bazında yapılan işlem ve faaliyetlerdir.
HİZMET ALIMI (PROJE) İHALESİ :Programlanan tesislerin uygulamaya konulması için
gerekli uygulama projelerinin, bir müşavir firmaya hazırlatılması için yapılan ihaledir.
STANDART MALZEME: Türk Silahlı Kuvvetleri hizmetlerinin karşılanmasını temin eden her
türlü yapıda bakım, onarım ve idame amacıyla kullanılan yapı elemanlarıdır.

11
STRATEJİK HEDEF PLANI (SHP): Bir sisteme bağlı olarak tespit edilen unsurların
gerçekleştirilmesi faaliyetlerinin planlanması, inşaat hizmetleri açısından, iskân ihtiyaçlarının
gerçekleştirilmesi için yapılan zamansal plandır.
TİP PROJE: Türk Silahlı Kuvvetleri fonksiyonlarına göre dizayn edilmiş ve önceden
uygulanarak rantabilitesi anlaşılmış ve aynı ihtiyaç için tekrar kullanılacak mimari projedir.
UYGULAMA PROJESİ: Belli bir yapının onaylanmış kesin projesine göre yapının her türlü
ayrıntısının belirtildiği projedir.
YAPIM İHALESİ: Tatbikat projesine göre tesisin inşası için yapılan ihaledir.
1.4. Kaynaklar
Gelişen ihtiyaçlara paralel olarak uzun vadeli modernizasyon planlarına göre mevcut
tesislerin idamesi ve revizyonu ile ihtiyaç duyulan yeni tesisler ve alt yapı projeleri Stratejik
Hedef Planı (SHP) ve On Yıllık Temin/Tedarik Planı (OYTEP) programlarına uygun olarak
hazırlanır ve “ASGARİ ASKERİ İHTİYAÇLAR" prensibinden hareket edilerek inşaat ilke ve
öncelikleri belirlenir[1].
Bu ilke ve önceliklere göre tespit edilen ihtiyaçlar aşağıda gösterilen Ekonomik Sınıflandırma
Kodundan (EKS) tahsis edilen ödeneklerle gerçekleştirilir.
1. 03.2.7.21 Güvenlik ve Savunmaya Yönelik Gayrimenkul Yapım Giderleri,
2. 03.2.7.22 Güvenlik ve Savunmaya Yönelik Gayrimenkul Büyük Onarım Giderleri,
3. 03.2.7.31 NATO Altyapısına İlişkin Gayrimenkul Yapım Giderleri,
4. 03.2.7.32 NATO Altyapısına İlişkin Gayrimenkul Büyük Onarım Giderleri,
5. 03.08 Ekonomik Kodu Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri,
a. 03.8.1 Hizmet Binası Bakım ve Onarım Giderleri
(1)03.8.1.01 Büro Bakım ve Onarım Giderleri
(2)03.8.1.02 Okul Bakım ve Onarım Giderleri
(3)03.8.1.03 Hastane Bakım ve Onarım Giderleri
(4)03.8.1.04 Atölye ve Tesis Binaları Bakım ve Onarım Giderleri
(5)03.8.1.90 Diğer Hizmet Binası Bakım ve Onarım giderleri
b. 03.8.2 Lojman Bakım ve Onarım Giderleri
c. 03.8.3 Sosyal Tesis Bakım ve Onarım Giderleri
ç. 03.8.4 Gemi Bakım ve Onarım Giderleri
d. 03.8.5 Tersane Bakım ve Onarım Giderleri
(1)03.8.5.01 Tersane Bakım ve Onarım Giderleri
(2)03.8.5.02 Yüzer Tersane Bakım ve Onarım Giderleri
e. 03.8.6 Yol Bakım ve Onarım Giderleri
f. 03.8.9 Diğer Taşınmaz Yapım, Bakım ve Onarım Giderleri
1.5. İlkeler
TSK Birlik, Karargâh ve Kurumlarında gerçekleştirilen yapıların aşağıdaki üç öğeyi aynı anda
sağlaması hedeflenir.
1.5.1.Sağlamlık
Sağlamlık ile yapının kullanım ömrü boyunca üzerine etkileyecek yükler altında göçmemesi
veya aşırı deformasyon yaparak içinde yaşayanları rahatsız etmemesi veya doğadan
etkilenerek kırılıp dökülmemesi kastedilir.

12
Örnek olarak yapının sık görülen hafif ve orta şiddetli depremlerde hasar görmemesi,
insanlar içinde hareket ederken döşemelerin salınım yapmaması, kış koşullarında çatısının
akıtmaması, sıvalarının dökülmemesi için yapının her elemanının gereği kadar sağlam inşası
gerekir.
1.5.2. Kullanıma Uygunluk
Yapı, sağlamlığının yanında kullanıma da uygun olmalıdır. Örneğin, bir banyo: penceresi çok
yüksek yapılmış, açıp kapatmak için bir şeylerin üzerine çıkmak gerekiyor; lavabo musluğu o
kadar yüksek ki el yıkarken sular dirseklerden damlıyor; priz aynadan o kadar uzağa konmuş
ki elektrikli makineyle tıraş olurken aynaya ulaşılamıyor veya çamaşır makinesi öyle bir yere
konmuş ki duş mekânına geçerken makinenin üstünden atlamak gerekiyor. Böyle bir banyo
kullanıma uygun (fonksiyonel) değildir. Yapıların kullanıcılara konfor, rahatlık ve kolaylık
sağlaması, kullanıma uygun yapılmalarıyla ilgilidir.
1.5.3. Estetik
Güzellik göreceli bir kavramdır ve kişiye göre değişir. Örneğin kimileri için Picasso’nun
resimleri güzeldir, bir başkası için Mona Lisa tablosu. Ancak bina ve yapılarda sözü edilen
güzellik detay projelerinin doğru uygulamalarıdır. Estetik; bir yapıda sıvaların şakulünde
yapılması, kornişlerin tavana her noktada temas etmesi, banyoda seramiğin kotunda ve
derzleri muntazam döşenmesi, tesisat kolonlarının tam düşey ve birbirine paralel çekilmesi,
odalar arasında döşeme kaplamalarının aynı kotta olması gibi yapıya değer katan
detaylardır. O halde güzellik de, sağlamlık ve kullanıma uygunluk kadar önemlidir.
Kamuda olduğu gibi Silahlı Kuvvetlerde de yapıların bu şartları sağlamalarının yanında
başka kriterleri de karşılamaları gerekiyor. Her şeyden önce ülkenin kısıtlı imkânlarıyla
yaptırmaya çalıştığı bu tür yapılar ekonomik olmak zorundalar.
Ayrıca kamu kaynağı kullanılırken onun harcamalarına ilişkin çıkarılan yasalara ve kurallara
titizlikle uyulması gerekmektedir. Bunun içinde iyi bir mühendis olmanın yanında aynı
zamanda mevzuatı çok iyi bilmek ve tüm yapım faaliyetlerini yürüklükteki mevzuat
hükümlerine uygun yürütmek gerekmektedir.
Etkin ve yetkin bir denetim dolaylı olarak uzun vadede müteahhitlerinde kendilerine
çekidüzen vermelerini sağlayacaktır. İyi bir denetim mekanizması ancak ilgili, bilgili ve etik
kurallara sıkı sıkıya bağlı bir yapı denetim heyetiyle mümkündür. Kitap haline getirilen bu
ders notlarında, zamanla edinilmiş deneyimler ışığında bazı temel esaslar vurgulanmak
suretiyle yapılan önemli hataların tekrarının önlenmesi hedeflenmiştir.
Bu çalışmada öncelikle genel bir inşaat için;
 İhtiyacın ortaya çıkmasından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan yasama süreci
 Yer tesliminden işin bitimine kadar aralıksız icra edilen yapı denetim faaliyetlerinin yer
aldığı yürütme süreci ve
 Geçici/kesin kabul ile yapının teslimi ve kesin hesap ile de hesap kesiminin yapıldığı
yargı süreci kısaca özetlenecektir.

13
2. İNŞAAT İHTİYACININ ORTAYA ÇIKMASI
TSK Birlik, Karargâh ve Kurumlarının görevlerini istenen ölçülerde yerine getirebilmesi,
yaşantılarını günün koşullarına uygun bir seviyede sürdürebilmesi, iskân durumunun yeterli
ve istenen seviyeye çıkarılması için yeni yapı ile birlikte mevcut tesislerin bakımlı ve kullanılır
halde bulundurulması üzerinde öncelikle durularak, inşaat ihtiyaçlarının yerinde, yeterince,
zamanında, etkin, emniyetli, öngörülen kriter/standartlara uygun ve ekonomik olarak
karşılanması esas alınmaktadır. Genel olarak inşaatların ihtiyaçları aşağıdaki nedenlerle
ortaya çıkmaktadır[1];
1. Modernizasyon Projeleri,
2. Kuvvet yapısındaki değişiklikler,
3. Harekât planlarındaki değişiklikler,
4. Malzeme konusundaki değişiklikler,
5. Personel konusundaki değişiklikler,
6. Görev fonksiyonlarındaki değişiklikler,
7. Konuş yerindeki değişiklikler,
8. Mevcut tesislerin yetersizliği,
9. Deprem Araştırma Grubu (DAG) sonuçlarının olumsuz olması,
10. Mevcut tesislerin ekonomik ömrünün tamamlanması,
11. Üst makamların direktifleri,
12. Tabii afetler.
2.1. İhtiyacın Belirlenmesi
TSK bünyesindeki birlikler yeni yapım işleri için ihtiyaçlarını yeni yapı teklif formuyla; onarım
işlerini ise teknik özellik arz edip arz etmemesine ve bünyelerinde teknik personel bulunup
bulunmamasına göre ihtiyaç halinde MSB İnşaat Emlak Bölge Başkanlıklarından (Bölge
Başkanlığı) teknik personel talebinde bulunmak suretiyle teknik rapor ve ödenek
planlamasına esas 1’inci Keşif belgesiyle üst komutanlıklar aracılığı ile Kuvvet
Komutanlıklarına iletirler[1,2].
2.1.1. Yeni Yapı İhtiyaçları
TSK Kuvvet Yapısı, Harbe Hazırlık ve Harekât Planlarının ihtiyaçları SHP ve OYTEP ile
planlanır ve bütçelenir. SHP limitsiz olup, ihtiyaç makamlarının teklif ettikleri projelerin bir
araya getirilmesiyle oluşturulur. OYTEP ise kaynak imkânları göz önüne alınarak, projenin
gerçekleştirilebileceği yılları kapsayacak şekilde düzenlenir. Acil ve zorunlu olmadıkça SHP
ve OYTEP’te yer almayan inşaat ihtiyaçları İnşaat Yatırım Programı (İNP)’na teklif edilmez.
Konuş değişikliği, dış ülkelerden plan dışı alınan silah ve cihazların tesis ihtiyaçları, doğal
afet ve bunun gibi hususlar zaruri haller olarak değerlendirilir[1].
Teklif edilecek tüm yeni yapı, tesis ve büyük onarım projeleri Form-1 çizelgede listelenir ve
ayrıca her tesis için Form-2’deki “İnşaat İhtiyaç Belgesi” tanzim edilerek, tesisten istifade
edecek personel, araç vs. sayısı, tesisin kullanım sıklığı gibi istatistiki bilgiler, ihtiyacın hangi
yeni uygulamadan kaynaklandığı, OYTEP’te yer alıp almadığı hususları çok detaylı bir
şekilde açıklanır. Üzerine tesis edilecek arazi her yönüyle, özellikle imar ve zemin yönünden
incelenir, mülkiyet ve imar sorunu bulunan araziler sorunu çözümlenmeden inşaat alanı
olarak belirlenmez, ayrıca yeşil alan ve eğitim alanlarının gereksiz kaybı dikkate alınır. Tesis
yeri seçimi “Kışla Gelişim Ana Hedef Planları ”na göre yapılır. Bir tesisin inşasına karar
vermeden önce, maliyet/etkinlik açısından detaylı inceleme yapılır. Mevcut altyapı kapasitesi

14
çok iyi etüt edilir, yeni yapının mevcut altyapıya etkileri dikkate alınarak Kışla Gelişim Ana
Hedef Planına uygun kapasitede yapılması esas alınır. Tarihi eser tescilli, onarım maliyeti
yüksek, çok eski ve kullanılmayan binalar mevcut haliyle korunacak şekilde asgari seviyede
bakımı yapılır, yenileştirilerek sosyal tesis olarak kullanılması teklif edilmez. Yeni inşaat için
teklifte bulunulurken fonksiyonel olmayan lüks tesis planlamasından kaçınılır, tesisin
getireceği bakım, idame masrafları da dikkate alınır. İnşaat proje kapsamları istek
makamlarına çok açık olarak ifade edilir. Gerekli bilgi ve belgeler mutlaka teklif ile birlikte
gönderilir. Yeni yapı, tesis ve büyük onarım projelerinden uygun görülenler Genelkurmay
Başkanlığı’nın onayı ile Yıllık İNP kapsamına alınır[1].

15
.................. KOMUTANLIĞI ……. YILI İNŞAAT YATIRIM PROGRAMI TEKLİF ÇİZELGESİ
S.
NO.
PROJENİN
ADI
AİT
OLDUĞU
BİRLİK
İLİ,
İLÇESİ
MEVKİİ
PROJE
TUTARI
KAYNAK
DAĞILIMI
PROJENİN TİPİ
GEREKÇELER DİYECEKLER
20.. 20.. 20..
B.
ONR.
YENİ YAPI ALT YAPI
TİP
PRJ.
ÖZEL
PRJ.
TİP
PRJ.
ÖZEL
PRJ.
ADI SOYADI
RÜTBESİ
GÖREVİ
İMZA
HAZIRLAYANLAR ONAY
PRJ. SB. PRJ. SB. ŞUBE MÜDÜRÜ DAİRE BŞK.
Form-1: Yeni Yapı Teklif Formu [1]

16
2.1.2.Bina Küçük Onarımları
Mülkiyeti veya kullanım hakkı bedelsiz olarak devlete ait taşınmaz mallarla, Devlet
Dairelerince kiralanan binalar ve taşınmaz mallarda hizmetin gerektirdiği veya kiralayan
tarafından karşılanması gerekmeyen ve bedeli her yıl bütçe kanununda belirtilen miktara
kadar olan küçük onarımları kapsar.
Her yıl bütçe kanunu “E” cetvellerinde açıklanan limit dâhilinde 03.8 Gayrimenkul Mal Bakım
ve Onarım Giderleri Ekonomik Kodundan tahsis edilen kaynaklar, binaların periyodik bakım
ve küçük onarımlarının (Çatı ve asansör bakım onarımları, elektrik, su, doğalgaz,
kanalizasyon ve ısıtma tesisatının bakım onarımları, havalandırma, klima ve deprem
takviyeleri gibi tesislerin tadilat ve onarımları) yapılmasında/yaptırılmasında veya bu
maksatla malzeme alımlarında kullanılmaktadır.
Taşınmaz mallarla ilgili olarak, bunların ekonomik ömürlerini ve değerlerini artırmaya yönelik
yenileme amaçlı bakım onarımlar dışında kalan ve doğrudan işletmeye yönelik düzenli olarak
yapılması gereken bakım ve onarımlar (parasal limitlere bakılmaksızın) bu grupta yer alır.
Bunlardan bazıları bütçe kanunlarıyla belirlenen limitler ile sınırlı olacak ve bu limitleri
geçmeyenler bu bölüme gider kaydedilecek iken limitleri geçen tutardaki bakım-onarımlar
“sermaye” bölümüne gider kaydedilir.
Bu bölüm, taşınmaz malın kullanım amacına göre kendi içinde alt bölümlere ayrılarak
sınıflandırılmıştır.

17
İNŞAAT İHTİYAÇ BELGESİ FORMU
1. KUVVETİ 2.
PROJE
ÖNCELİK
SIRASI
a. OYTEP ÖNCELİK SIRASI
b. KUVVET ÖNCELİK SIRASI
3.
AİT OLDUĞU BİRLİK/YERİ
(İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ)
4. PROJE ADI
5.
İHTİYACIN ASKERİ VE TEKNİK GEREKÇESİ
6.
PROJE KAPSAMI VE MALİYETİ HAKKINDA BİLGİLER
S.NO PROJE KAPSAMI … YILI TAHMİNİ TUTARI
GENEL PROJE TOPLAMI
:
..... YILI PLANLANAN
:
MÜTEAKİP YILLAR
İÇİN PLANLANAN :
7.
İNŞAATIN YAPILACAĞI ARAZİ HAKKINDA BİLGİLER
a. Belediye mücavir alanının içinde olup olmadığı
b. SİT alanı olup olmadığı,
c. Arazinin MSB’ ye tahsisli olup olmadığı,
ç. İmar durumunun olup olmadığı.
8.
İNŞAATIN PLANLANMASINA ETKİ EDEN DİĞER FAKTÖRLER
a.
b.
c.
ç.
9.
PROJE HAKKINDA ÖZEL NOTLAR
a.
b.
10.
ADI
SOYADI
RÜTBESİ
GÖREVİ
İMZA
HAZIRLAYANLAR ONAY
PROJE SUBAYI ŞUBE MÜDÜRÜ D.BŞK./BRL.K.
NOT: Yazılmasına ihtiyaç duyulan bilgilere göre maddelere ait bölümler genişletilebilir.
b. KBşk.Tuğg.O.ÖZLÜ
Form2: İnşaat İhtiyaç Belgesi [1]

18
Bina Küçük Onarımlarının zamansal işlem diyagramı Şekil-1’de gösterilmiştir.
03.8 Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri için ayrılan ödenekten, yukarıda açıklanan
amaçlar için azami tasarruf sağlamak maksadıyla, işçilik ve nakliyelerin mümkün olduğu
kadar birlik veya kuruluş imkânlarıyla sağlanabileceği işler planlanır.
Birlik gücünden istifade edilemeyecek durumlarda aynı kışla grubu içindeki küçük onarımlar
birleştirilerek, 03.2.7.22 Güvenlik ve Savunmaya Yönelik Gayrimenkul Büyük Onarım
Giderleri mali satır kaleminden planlama yapılır.
Bütçe Kanunu limitleri dâhilinde TSK’ya ait bina küçük onarımına ilişkin her türlü inşaat
malzemesi alımları ve giderleri, bu ayrıntı kodundan karşılanır.

19
GAYRİMENKUL MAL BAKIM/ONARIM ZAMANSAL İŞLEM DİYAGRAMI
İHTİYAÇLAR
TAHSİSAT
Şekil-1: Bina Küçük Onarım Zamansal İşlem Diyagramı [1]
BİRLİK K.LIĞI
TAHSİS
03.8
İHT.
KUVVET K.LIĞI
GNKUR. GN.P.P.
BŞK.LIĞI
M.S.B.LIĞI
T.B.M.M.
BÜTÇE
GNKUR.LOJ.
BŞK.LIĞI
M.S.B.LIĞI
VE GNKUR.
BAĞLILARI
03.8
TAHSİSATI
GNKUR.
BAĞLILARI
03.8
İHTİYAÇLARI
1 OCAK 15 MART 15 NİSAN 1 OCAK
UYGULAMA YILI BÜTÇE HAZIRLIK PROGRAMLAMA PLANLAMA
VE ONAY SAFHASI SAFHASISAFHASI
TEKLİFLERİN, KUV. K.LIKLARINDA, MSB/
GNKUR. BAĞLI BİRLİKLERİNCE BAĞLI
BULUNDUKLARI KOMUTA KATLARINDA
BULUNDURULACAĞI NİHAİ TARİH.
Bedeli Maliye
Bakanlığı vize
sınırının
1/5nin
üzerinde ise
- Alımlar için teknik
üye
- Bina küçük bakım
onarım inşaat
heyeti için teknik
üye
- Yüklenici firmaya
yaptırılan
inşaatların kabul
komisyonları için
teknik üye
MSB İnş.
Eml. ve
NATO Guv.
Blg.Bşk.lığı

20
İhtiyaçların tespitinde, sadece teknik özellik arz eden işlere ait planlamanın ilgili MSB İnşaat
Emlak Bölge Başkanlıklarınca hazırlanacak ve onaylanacak birinci keşiflere göre yapılması
esastır.
Teknik özellik arz etmeyen işlerin birinci keşifleri;
 Bünyesinde mühendis personel (Muvazzaf Mühendis Subay, Mühendis Yedek
Subay, Mühendis Sivil Memur, Mühendis Erbaş/Er) bulunan birliklerde bu personel
tarafından,
 Bünyesinde mühendis personel bulunmayan ancak MSB İnşaat Emlak Bölge
Başkanlıklarının bulunduğu yerleşim merkezlerinde bulunan birliklerde, MSB.lığı
personelince,
 Bünyesinde mühendis personel bulunmayan, MSB İnşaat Emlak Teşkillerinin
bulunduğu garnizon dışındaki birliklerde ise mahalli Bayındırlık ve İskân Müdürlükleri
ile Belediye Fen İşleri Müdürlüklerinden istifade edilerek hazırlanır.
Bu kapsamda Bölge Başkanlığınca yapılan keşif çalışmaları sonunda tanzim edilen Teknik
Raporlarda;
 İşin teknik özellik arz edip etmediği,
 Teknik özellik arz ediyorsa, yapılacak bakım onarım faaliyetleri için Proje teminine
ihtiyaç duyulup duyulmayacağı hususuna mutlaka yer verilmektedir[1].
2.2. Gerekli Koordineler
Yeni Yapı, Tesis ve Büyük Onarım ve Bina Küçük Onarım ihtiyaçlarının planlanma ve
projelendirmesi aşamasında Kullanıcı Birlik Komutanlığı, ilgili Kuvvet Komutanlığı ve
gerektiğinde Genelkurmay Başkanlığı ile koordine kurulmalıdır. Diğer taraftan ilgili Belediye,
kurum, kuruluşlar, elektrik ve gaz dağıtım firması gibi tüm paydaşlarla irtibata geçilerek
gerekli ruhsat ve izinlerin alınmasına engel bir durum olup olmadığının araştırması bu
aşamada yapılmalıdır.
2.3. İhtiyaç Tespit Kriterleri
“Asgarî ve Yeterli Askerî İhtiyaçlar” prensibinden hareket edilerek ihtiyaç ilke ve öncelikleri
belirlenir.“Asgarî ihtiyaç” prensibinden hareketle; görevi yerine getirebilmesi, sosyal
yaşantının günün ve geleceğin koşullarına uygun bir seviyeye çıkarılması amacı
ileGenelkurmay Başkanlığınca belirlenen ilke ve öncelikler doğrultusunda lükse, ihtişama ve
israfa kaçmaksızın inşaat gereksinimleri bir bütün olarak, öncelik sırasına göre tespit edilir.
Askeri tesislerin planlama, projelendirme, yapım, kullanım, bakım, onarım ve yok edilme
süreçlerinde sürdürülebilirlik kriterleri de göz önünde bulundurulması gereken hususlarının
başında gelmektedir. Sürdürülebilirlik kavramının ortaya atılışı, inşaat faaliyetlerinin
sürdürülebilirliğe etkisi ve ilkeleri konusunda yaratılacak farkındalıkla, Silahlı Kuvvetlerin
ihtiyaçları daha bilinçli planlanabilecektir.
Endüstri devrimiyle başlayan teknolojik gelişmeler, doğa üzerinde hâkimiyet kurulabileceği
fikrini doğurmuştur. II. Dünya savaşı sonrası yaşanan nüfus patlamasına köyden kente göç
de eklenince, kentlerde artan ihtiyaçların karşılanmasına yönelik hızlı ekonomik gelişim
planları uygulamaya konulmuştur. Doğal çevrenin korunmasını dikkate almayan ve
teknolojiden aldığı güçle doğaya egemen olma anlayışını benimseyen bu gelişme
politikalarının uygulaması ile plansız ve alt yapısız bir kentleşme süreci başlamıştır.

21
Endüstrileşmeye bağlı olarak kentlerde gelişen bu çarpık yapılaşma, yeşil alanların giderek
azalmasına, kişi başına düşen enerji ihtiyacının artmasına, doğal kaynakların sınırsızca ve
bilinçsizce tüketilmesine ve fosil kökenli enerji kaynaklarının yoğun kullanılmasına neden
olmuştur. Sınırsız üretim politikasıyla üretim-tüketim arasında oluşturulan dengesizlik
sonucunda, endüstri devrimiyle yerel ölçekte etkisi hissedilen sera gazı salınımlarının
artması, küresel ısınma, ozon tabakasının aşınması ve biyoçeşitliliğin azalması gibi çevre
sorunları küresel boyutlara ulaşmıştır. Canlıların yaşam temellerini yok etme eksenli ve doğal
kaynakların aşırı tüketimine dayalı mevcut ekonomik kalkınma modeli, sebep olduğu
çevresel sorunlar ile toplumsal refahı ve sosyal yaşam düzeyini tarihin en düşük seviyesine
geriletmiştir.
Bu hızla tüketilen doğal kaynakların günün birinde insan yaşamının gereksinimlerini
karşılamada yetersiz kalabileceği ve bunun neticesinde toplumsal kalkınmanın ve ekonomik
büyümenin yavaşlayabileceği ve hatta durabileceği konusundaki endişeler ilk kez 1989
yılında Brundtland Raporu’nda [3]gündeme getirilmiştir. Yayınlandığı yıllarda şüpheyle
karşılansa da, bugün devletler, kurumlar, kuruluşlar, iş dünyası, sivil toplum ve diğer
paydaşlar doğal kaynakların sınırlı olduğu, ekosistemin ve dünyadaki insan yaşamının risk
altında olduğu konusunda hemfikirdirler. Önerilen çözüm yolarının ortak paydasını ise yine
Brundtland Raporu’nda “gelecek nesillerin kendi gereksinim ve beklentilerini karşılayabilme
olanaklarını yok etmeden, bugünün gereksinim ve beklentilerini karşılamak” olarak
tanımlanan “Sürdürülebilirlik” kavramı oluşturmaktadır.
2.4. Sürdürülebilirlik
En genel anlamıyla “sürdürülebilirlik”, kaynakların bozulma, kendini yenileyememe ve
tükenme noktasına gelmeden dengeli bir biçimde kullanılması ve geliştirilerek gelecek
nesillere aktarılması anlamına gelmektedir. Bu anlamıyla sürdürülebilirlik, çağımızda küresel
kalkınma politikalarından enerji kaynaklarının kullanımına, üretim planlamalarından mimari
tasarımlara [4] kadar her alana damgasını vuran bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sürdürülebilirlik, doğal ve yapılı çevrenin korunumu ile birlikte insan ve kaynakların
sürekliliğini de gözeterek [5] toplumların gelecek yüzyılda da var olabilmelerini
hedeflemektedir. Sürdürülebilirlik, aynı zamanda toplumda dezavantajlı insanların
durumlarının iyileştirilmesine, yardımlaşma ve sosyal faydaya da önem vererek kişiler
arasında değerli bağlantılar kurulmasını ve bu yolla doğal kaynaklardan beslenen
ekonomileri yeniden canlandırarak tüm insanların yaşam kalitesini arttırmayı hedefleyen çok
boyutlu bir yöntemdir[4,6]. Kavram, özünde, insan, zaman ve mekân açısından eşitliğin
sağlanmasını, bir başka ifadeyle dünya kaynaklarının tüm uluslar, canlılar ve gelecek nesiller
arasında eşit paylaştırılmasını amaçlamaktadır.
Sürdürülebilirlik aslında, mevcut yaşam kalitemizi düşürmeden sadece tüketim
alışkanlıklarımızı değiştirerek sürekli bir gelişimi öngörmektedir. Bu gelişimin sürdürülebilir
olmasını da evrensel bir dayanışma ile demokratik ve adil bir paylaşıma bağlamaktadır. Diğer
bir ifadeyle sürdürülebilir gelişim modeli, tüketim toplumu olmaktan sıyrılıp çevresel yönetim,
toplumsal sorumluluklar ve ekonomik çözümleri hedefleyen, bütünsel bir kalkınma anlayışı
önermektedir. Buradan hareketle sürdürülebilirliğin üç temel boyutu veya üç temel bileşeni
olduğu ifade edilebilir. Bu boyutlar; çevresel, ekonomik ve toplumsal boyutlardır. Şekil-2’de
sürdürülebilirliğin etkin parametreleri olan çevrenin korunumu, ekonomik ilerleme ve sosyal
adaletin birbirleri ile olan etkileşimi verilmektedir.

22
Şekil-2: Sürdürülebilirlik [7]
2.4.1.İnşaat Sektöründe Sürdürülebilirlik
İnsanlar, uygarlaşma sürecinde yaşamlarını sürdürebilmek için pek çok yapıya ihtiyaç
duymaktadırlar. Bu tesislerin yapım, işletme ve bakımları ile yok edilme süreçlerinde birçok
çevresel sorunlara neden olurlar. Büyük miktarda enerji ve doğal kaynağı tüketen binalar,
kentlerdeki hava ve su kalitesini etkileyerek iklim değişikliğinde de etkili olmaktadır[8]. 2010
yılı verilerine göre Dünya’daki enerjinin % 45’i ve suyun % 50’lik bir kısmı binalar tarafından
kullanılmaktadır. Çevresel etkilerine bakıldığında ise; şehirlerdeki hava kirliliğinin % 23’ü,
sera gazı üretiminin % 50’si, su kirliliğinin % 40’ı ve katı atığın % 40’ı binaların sebep olduğu
çevresel sorunlardır[9]. Yapı endüstrisinin sebep olduğu bu çevresel sorunlar uygulamalarda
yapılan değişikliklerle önemli ölçülerde azaltılabilir. Endüstrinin en belirgin ya da en ölçülebilir
etkisi çevreye olmakla birlikte, sosyo-ekonomik etkileri de önemli olumsuzluklara neden
olmaktadır[10].
Yapı Endüstrisinin faaliyetleri nedeniyle doğal kaynakların yoğun kullanımı, yapım ve yıkım
aktiviteleri sonucunda oluşan katı, sıvı atıkların ve gaz emisyonlarının çevreye çok sayıda
olumsuz etkisi bulunmaktadır. Bu olumsuz etkiler, yenilenemeyen doğal kaynakların tüketimi,
biyolojik çeşitliliğin azalması, orman arazilerinin tahribatı, tarım alanlarının kaybı, hava, su ve
toprak kirliliği, doğal yeşil alanların yok edilmesi ve küresel ısınma olarak
özetlenebilmektedir.
Yapı endüstrisi ürünü olan yapıların neden olduğu sorunlara kalıcı çözümler bulunamadığı
sürece sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir gelişme mümkün görülmemektedir. Bu aşamada,
yapılardan kaynaklanan çevresel sorunlara çözüm üretmek amacıyla ilkeleri, stratejileri ve
yöntemleri belirleyerek konuya sistematik bir yaklaşım getiren “sürdürülebilir mimarlık” ve
“sürdürülebilir yapım” kavramları öne çıkmaktadır.
2.4.2.Sürdürülebilir Mimarlık (Ekolojik Mimarlık)
Sürdürülebilir mimari; ihtiyaç duyulan yapıların yapım, kullanım ve yok edilme süreçlerinde
doğaya en az zarar verilen, ekolojik dengenin gözetildiği, malzemenin, suyun ve enerjinin
etkin olarak kullanıldığı faaliyetler bütünü olarak tanımlanmaktadır. Sürdürülebilir yapılarla,
kullanıcıların sağlığı ve konforu korunurken, yapım ve kullanım aşamalarında doğal
kaynakların varlığının ve geleceğinin tehlikeye atılmaması ve yıkımından sonra da diğer
yapılar için kaynak oluşturması ya da doğaya zarar vermeyecek şekilde atık oluşturması
hedeflenmektedir[11].
Enerji, su ve malzeme yapıya girdi oluşturan temel kaynaklardır. Enerji, su ve malzemenin
korunumu, sürdürülebilir mimari ilkelerinden biri olup mimari tasarımı yönlendirir. Yapıya girdi

23
oluşturan yenilenemeyen kaynakların azaltılması veya yapıdan çıkan atıkların
denetlenmesiyle enerji, su ve malzemenin korunumu sağlanabilir[12]. Yapım aşamasının
yanında, hizmet süreci de, bakım onarım faaliyetleri de ve yok etme esnasında oluşan
atıkların yönetimi de önemli oranda kaynak kullanımını gerektirmektedir.
2.4.3. Sürdürülebilir Yapım
Sürdürülebilir yapım; sürdürülebilir gelişme ilkelerinin yapının planlanması, inşa edilmesi,
hammaddenin çıkarılmasından, üretilmesine ve yapı malzemesi haline getirilmesine, yapının
kullanımı, yıkımı ve atıkların yönetimine kadar kapsamlı bir bina yaşam döngüsüne
uygulanmasıdır. Bu şekilde, insana yakışan ve ekonomik eşitliği destekleyen yerleşimler
yaratırken, doğa ve yapılı çevre arasındaki uyumu sürdürmeyi amaçlayan bütünsel bir
işlemdir.
Kibert’in 2005 yılında modellediği (Şekil-3) kavramda [13], sürdürülebilir yapım; ilkeler,
evreler ve kaynaklar bileşenlerinin ara kesitinde yer almaktadır. Bu modele göre
sürdürülebilir yapım ilkeleri, bina yaşam döngüsü boyunca, her evrede ihtiyaç duyulan her
kaynağa uygulanmaktadır. Bu modelden yola çıkılarak kaynak bilinçli tasarımın, sürdürülebilir
yapımın merkezinde yer aldığı ve doğal kaynak tüketiminin ve ekolojik sistemler üzerindeki
etkilerin azaltılmasının hedeflendiği söylenebilmektedir.
Şekil-3: Sürdürülebilir Yapım [13]

24
3.İHALE ÖNCESİ HAZIRLIK
TSK’nın yeni yapı ve büyük onarım ihtiyaçlarının yer aldığı İNP’nin Genelkurmay
Başkanlığınca; bina küçük onarım ihtiyaçlarının yer aldığı Bütçe Masraf Planının (BMP) da
ilgili Komutanlıklarca yayınlanmasını müteakip, İNP ve BMP projeleri sorumluluk bölgelerine
ve gerçekleştirecek makama göre ilgili İnşaat Emlak Başkanlıkları/Birlik Komutanlıklarına
gönderilir.
3.1. İnşaat Yatırım Programı
İnşaat Yatırım Programı (İNP) bünyesinde yer alan projeler; Etüt çalışmaları, Projelendirme
faaliyetleri ve Yapım projelerinden oluşur. İYP projeleri A, B ve C olmak üzere 3 kategoriye
ayrılarak yayınlanır.1
A tipi projeler; ihalesi, incelemesi ve onay süreçleri MSB İnşaat Emlak ve NATO Güvenlik
Yatırımları Dairesi Başkanlığı (Daire Başkanlığı) tarafından yürütülecek projelerdir.
Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları koordineleri doğrudan Daire
Başkanlığınca, Kullanıcı Birlik Koordinesi ise Bölge Başkanlıkları marifetiyle alınır.
B tipi projeler; ihalesi, incelemesi ve Kullanıcı Birlik Koordine süreçleri Bölge Başkanlıklarınca
yürütülüp müteakiben, 1/100 Kesin Projelerinin Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet
Komutanlıklarının koordineleri ile onay süreçleri Daire Başkanlığı tarafından
gerçekleştirilecek projelerdir.
C tipi projeler; yapısal güvenlik anlamında kapsamlı bir fenni sorumluluk gerektirmeyen kısa
sürede tamamlanabilecek ağırlıklı olarak onarım işlerine ait projelerdir. Bu projeler
başlangıcından itibaren sonuna kadar Daire Başkanlığından ilave bir onay alınmaksızın
projelendirme ve yapımları Bölge Başkanlıkları tarafından doğrudan yürütülür.
3.1.1.Etüt Çalışmaları
Etüt kapsamında yer alan projelerle ilgili olarak Kullanıcı Birlik ya da Kurumlarla koordine
edilerek Bölge Başkanlığı sorumluluğunda “Proje İhalesine Esas İnceleme Raporu” tanzim
edilir.
Toplam üç nüsha olarak hazırlanan raporun bir nüshası planlamalarda kullanılmak üzere
Kullanıcı Birliğe verilir, bir nüshası Daire Başkanlığına gönderilir ve diğer nüshası ise
müteakip süreçlerde değerlendirmek üzere Bölge Başkanlıklarında muhafaza edilir. Etüt
dosyalarında (Proje İhalesine Esas İnceleme Raporu) söz konusu imalatların tahmini
bedellerine mutlaka yer verilir. Müteakip süreçlerde planlamalar bu maliyetler üzerinden
yapılacağı için icmal değerleri işe ait “İnşaat İhtiyaç Belgesi Formu”nda yer alan tutarlar ile
uyumlu olmasına dikkat edilir.
Etüt sürecinde Kışla İnşaat Ana Hedef Planlarına uygun olarak proje ön bilgileri
şekillendiğinden ihtiyaçların başlangıçta doğru belirlenmesi ve planlamalarda bu sürece
sadık kalınması önemlidir. Bu nedenle “Proje İhalesine Esas İnceleme Raporu” ndaki formlar
tam ve eksiksiz olarak doldurulur, formların ekinde yer alması öngörülen mevcut altyapı
bilgilerine ait krokiler Kullanıcı Birliklerle beraber tanzim edilir. İmar planı çıkarılmasına
yönelik hizmet alımı faaliyetlerinin Etüt Projesi aşamasında tamamlanmasına öncelik verilir,
1
MSB’nin 29 Ocak 2010 tarihli, MTİY: 4230 - 209 -10/İnş.Eml. ve NATO Güv.Yat.D. İnş.Grp.Etd.Prj.ve Kşf.Ş.Prj.Ynt.Kab.Ks.
sayılı ve “2010 Yılı İnşaat Yatırım Programı.” konulu emri.

25
bu kapsamda zemin etüdü gibi faaliyetler de yürütülmüş ise mükerrerlikten kaçınılması için
proje ihalesi kapsamından çıkarılması için gerekli uyarılar zamanında yapılır. Yapı Ruhsatı
alınması ile ilgili sorun yaşanmayacak şekilde ve ekolojik mimarlık kriterlerine göre tesislerin
yerleşiminde gerekli yönlendirmeler yapılır.
Etüt çalışmasının en önemli kısmı yeni yapım ya da onarımı yapılacak tesislere ait tahmini
maliyetlerin mümkün olduğu kadar isabetli öngörülmesidir. Böylece müteakip kaynak
planlamalarının gerçekçi yapılması sağlanabilecektir. Bu amaçla tahmini maliyet ile ilgili
bölümler hazırlanırken benzer yapı yaklaşık maliyetlerinden ve daha önce gerçekleştirilip
kesin hesabı bağlanmış inşaatların gerçekleşen maliyetlerinden faydalanılarak gerçekçi
öngörülerde bulunulur.
Teknik belirsizlikler ve olası değişiklikler Etüt çalışmaları aşamasında açığa
kavuşturulabileceğinden, Kullanıcı Birliklere gerekli teknik destek sağlanarak müteakip
çalışmaların sağlıklı yürütülmesi ve gecikmelerin yaşanmaması için gereken hassasiyet
gösterilir.
Etüt dosyaları tanzim edilirken yeni yapımların gerçekleştirileceği bölgelerin inşaat ruhsatına
ilişkin imar sorunu bulunup bulunmadığı detaylı olarak incelenerek gerekirse bu sorunlar
çözülmeden proje hazırlıklarına başlanmaz. Bu konudaki değerlendirmeler etüt dosyalarında
belirtilir.
3.1.2.Projelendirme Faaliyetleri
Projelendirmeden sorumlu makama bakılmaksızın Bölge Başkanlıklarınca yürütülen ve Daire
Başkanlığı adına koordine edilen, projelendirme faaliyetlerine başlanmadan önce “Proje
İhalesine Esas İnceleme Raporu” tanzim edilir ve ihtiyaçlar ile kapsamın bu raporda detaylı
olarak yer alması sağlanır. Proje tipi ne olursa olsun (A, B ya da C) söz konusu rapor tanzim
edilmeden proje ihalesi sürecine geçilmez ve söz konusu rapor projelendirme faaliyetleri
esnasında doküman olarak ilgili dosyasında diğer dokümanlar ile birlikte muhafaza edilir.
Yapılan teknik denetlemelerde bu raporun usulüne uygun olarak tutulup tutulmadığı hususu
aranır.
A tipi projeler; projelere ait kriterler “Proje İhalesine Esas İnceleme Raporu” doğrultusunda
hazırlanarak ihale edilmek üzere Daire Başkanlığına gönderilir. Bu projelerin proje ihalesine
ait bilgilerinin derlenmesinde, yer teslimlerinde ve Kullanıcı Birlik Koordinelerinde Bölge
Başkanlıkları ihtiyaç duyulan Teknik Personel desteğini sağlar, kesin ve altyapı projelerinin
üretimleri esnasında projeleri koordine maksatlı olarak imzalayarak Daire Başkanlığına sevk
ederler. Bölge Başkanlıklarınca imzalanarak koordine edilmemiş hiçbir proje Daire
Başkanlığına gönderilmez. Proje İhalesine Esas İnceleme Raporu hazırlanırken, Kullanıcı
Birlik Komutanlığı ile koordine edilerek, Belediyelerden imar durumunu gösteren belgeler
alınır, yapım aşamasında inşaat ruhsatının alınmasına engel bir durum var ise Daire
Başkanlığı proje ihalesinden önce ikaz edilerek gerekirse işin iptali, başka yere kaydırılması
ya da ertelenmesi için girişimde bulunulur. Bu çalışmalarla ilgili her bir proje için Bölge
Başkanlıklarınca belirlenen bir koordinatör personel Daire Başkanlığına bildirilir.
B tipi projeler; ihtiyaç makamlarından temin edilecek “İnşaat İhtiyaç Belgesi Formu”
kapsamlarına göre Proje İhalesine Esas İnceleme Raporu doğrultusunda hazırlanan
projelere esas kriterlere göre proje ihalesine ait Yaklaşık Maliyetler tespit edilir. Bölge
Başkanlıklarınca imzalanmamış hiçbir proje Daire Başkanlığına gönderilmez.

26
C tipi projelerin kapsamındaki işlere ait ihtiyaçların çok kısa sürede karşılanması esastır. Bu
nedenle ihtiyaç duyulacak projelerin üretilmesi öncelikle mevcutlardan ya da benzerlerinden
istifade ile bizzat Bölge Başkanlığı teknik personelince yerine getirilir, bunun mümkün
olamaması durumunda proje ihalesine çıkılarak hizmet alımı suretiyle tedarik edilir. Bu tip
işlerden projesi tamamlanmış ancak yapımı başlatılmamış işler İNP’deki durumu ve
açıklamaları dikkate alınarak müteakip aşamalar sürdürülür. Bu kapsamdaki işlerin proje ve
yapım ihalelerine ilişkin proje numaraları İNP’de verildiği için ayrı bir uygulama emri
beklenmez. Yapım işi Yaklaşık Maliyet çalışmaları hazırlandıktan sonra, kaynak
planlamasına esas koordinenin yapılabilmesi maksadıyla Yaklaşık Maliyet icmal bilgisi “Gizli”
gizlilik derecesiyle İnşaat Grup Başkanlığı Etüt Proje ve Keşif Şubesi Müdürlüğüne gönderilir.
Gerekli onayın verilmesini müteakip yapım ihalesine çıkılarak yapımı gerçekleştirilir.
Yapılacak işin Yaklaşık Maliyetinin Bölge Başkanlıklarının yetki sınırlarını aşması halinde
yapım ihalesinin Daire Başkanlığı tarafından yapılacak olması nedeniyle, yapılan tüm proje,
teknik şartname, metraj, keşif ve Yaklaşık Maliyet çalışmalarına ait asgari üç nüsha
çoğaltılmış dokümanlar ile CD’si Daire Başkanlığı İnşaat Grup Başkanlığı Etüt Proje ve Keşif
Şubesi’ne gönderilir. Yapılan işlemler ile iş kapsamlarının Daire Başkanlığınca bilinmesi
maksadıyla, bu tip projelere ait Proje İhalesine Esas İnceleme Raporu tanzim edilerek
gönderilir.
Projelendirilmemiş hiçbir işin yapım ihalesine yasal olarak geçilemez. Bu maksatla Bölge
Başkanlıklarınca proje hazırlatılması için yaklaşık maliyeti 4734 sayılı Kamu İhale
Kanununun 13 üncü maddesinin (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde2
hizmet alımları için
öngörülen üst limit tutarının altında kalan tutar kadar hizmet alım ihalesine çıkılabileceği gibi,
özellikle onarım ve basit yapım işleri için öncelikle Bölge Başkanlıklarının teknik personelince
projelerin hazırlanmasına gayret edilir, bu amaçla daha önce hazırlanmış benzer projelerden
ve standart tip projelerden azami olarak faydalanılır. TSK envanterinde yaygın olarak
kullanılan 30 tip standart yapıya ait proje CD ortamına aktarılmıştır. Bu projelerde belirtilen
mahal listelerine ve malzemelere uyulur, farklı talepler karşılanmaz. Talep edilmesi halinde
Daire Başkanlığı İnşaat Grup Başkanlığı Etüt Proje ve Keşif Şubesince ve diğer Bölge
Başkanlıklarınca mevcut proje arşivlerinden gerekli doküman desteği sağlanır.
Yapım ruhsatının alınması için projelendirme aşamasında ilgili belediye ve kamu kuruluşları
nezdinde gerekli müracaatların yapılarak yapım aşamasında ruhsat alınmasına engel bir
hususun bulunup, bulunmadığının, bulunuyor ise ortadan kaldırılmasına yönelik çözüm
önerilerinin ve yapım sözleşmesine ithal edilmesi gereken hususların bildirilmesi hususu
takip ve kontrol edilir.
Proje çalışmalarına esas olacak imar planı, imar çapı, istikamet planı gibi belgeler Bölge
Başkanlığı tarafından ilgili Belediye veya Valiliklere müracaat edilerek temin edilir ve projeler
bu doğrultuda hazırlanır. Proje çalışmaları aşamasında, imar kanunun 26’ncı maddesine
2
2) Yaklaşık maliyeti otuzmilyar (yetmişbinyetmişaltı Türk Lirası)* ile altmışmilyar Türk Lirası (yüzkırkbinyüzelliyedi Türk Lirası)*
arasında olan mal veya hizmet alımları ile altmışmilyar (yüzkırkbinyüzelliyedi Türk Lirası)* ile beşyüzmilyar Türk Lirası
(birmilyonyüzaltmışsekizbin yedi Türk Lirası)* arasında olan yapım işlerinin ihalesi, ihale tarihinden en az ondört gün önce Kamu
İhale Bülteninde ve işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin birinde,

27
göre3
yapı ruhsatiyesi alınabilmesi için Bölge Başkanlıklarınca binanın yapıldığı yere bağlı
olarak Belediye veya Valiliklere;
 Arazi tapusu veya tahsis belgesi,
 Avan proje,
 Her türlü fenni mesuliyetin MSB tarafından üstlenildiğini gösterir belge ile imar
planlarında belirtilen fonksiyonları içeren proje hazırlanması, şartlarının yerine getirilmesi
kaydıyla müracaat edilerek ve yapı ruhsatının alınması sağlanır.
Uygulama Projeleri Tip Proje Standartları ve kriterleri ile Genelkurmay Başkanlığınca
koordine edilen 1/100 Mimari Kesin Projelere uygun olarak hazırlanır. Mimari, Makine,
Elektrik Projelerine 1/100 Kesin Proje aşamasında mutlaka Kullanıcı Birlik koordinesi alınır.
Projelerde uygulanacak mahal listelerine ve malzeme özelliklerine ait Genelkurmay
Standartları iyi bilinerek farklı uygulamalardan kaçınılır. Yeni bir malzemenin uygulanmasına
dair gerekli onaylar alınmadan karar verilmez.
Proje üretim faaliyetlerine başlayabilmek için ihaleye çıkılmak üzere A tipi Projelerin Bilgi
Formu’nun en kısa zamanda Daire Başkanlığına gönderilir.
Önceden belirlenerek programlanmış proje kapsamlarına sadık kalınması, faaliyetlerin
öngörülen sürelerde tamamlanmasında olduğu kadar kaynak planlaması yönünden önem
taşımaktadır. Bu nedenle Genelkurmay Başkanlığının onayı alınmadan projeler üzerindeki iş
artışına yönelik değişiklik taleplerine işlem yapılmaz.
Kullanıcı Birlik Komutanlığı ile yapılan ihtiyaca yönelik koordine ile altyapı çalışmalarına esas
arazi incelemeleri kapsamındaki proje müellifince yürütülen rölöve projeleri, plankote, zemin
etüdü, sondaj çukuru açılması, zemin klas zaptının belirlenmesi vb. çalışmalar mutlaka Bölge
Başkanlığı personeli gözetiminde yaptırılarak tutanak altına alınır.
Projelerin Kullanıcı Birlik Komutanlığı ile yapılan koordinelerinde, Kuvvetlerin inşaat
tekliflerinin kapsamlarını belirleyen ve ihtiyaç makamlarından temin edilecek “İnşaat İhtiyaç
Belgesi Formları” esas alınır. İhtiyaç makamlarınca standart dışı, maliyet artıran lüks, pahalı
imalat ile bu formlarda yer almayan ilave tesis/bina talep edilmesi durumunda Kuvvet
Komutanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı onayı alınması hususu Kullanıcı Birliklere hatırlatılır.
Onaylanmamış farklı taleplere “Proje İhalesine Esas İnceleme Raporu”nda ve Başkanlıklarca
hazırlatılacak projelerde yer verilmez. Bu maksatla Genelkurmay Başkanlığınca onaylanmış
malzeme ve proje kriterleri çok iyi bilinerek, kabul görmeyen standart dışı malzemelerin
mahal listelerinde yer alması durumunda projelendirme ve uygulama sorumluluğu olduğu
bilinciyle hareket edilir.
3
KAMUYA AİT YAPI VE TESİSLER İLE SANAYİ TESİSLERİNDE RUHSAT:
Madde 26 - Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş
olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve
kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat verilir.
Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ve savunması bakımından gizlilik arz eden yapılara;
belediyeden alınan imar durumuna, kat nizamı, cephe hattı, inşaat derinliği ve toplam inşaat metrekaresine uyularak projelerinin
kurumlarınca tasdik edildiği, statik ve tesisat sorumluluğunun kurumlarına ait olduğunun ilgili belediyesine veya valiliklere yazı ile
bildirdiği takdirde, 22 nci maddede sayılan belgeler aranmadan yapı ruhsatı verilir.
(Üçüncü fıkra iptal: Anayasa Mahkemesi'nin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K. 1986/29 sayılı Kararı ile.)

28
Bölge Başkanlıklarınca Kuvvet Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ile koordine edilmek
üzere Daire Başkanlığına gönderilen 1/100 Kesin Projeler ve mahal listelerinin ön yazısında,
“İnşaat İhtiyaç Belgesi Formu” nda belirtilen hususlara ilave olarak yapılması zorunlu olan
işler ile teknik gerekçeler nedeniyle ortaya çıkan ancak emir ve prensiplerle çelişen hususlar
varsa belirtilir. Uygulama Projeleri onaylı Kesin Projelere göre tamamlatılır. Onaylı Kesin
Proje ve mahal listelerinde sonradan çeşitli nedenlerle herhangi bir değişiklik yapılmışsa ön
yazıda belirtilir.
Bölge Başkanlıklarınca hazırlatılacak B tipi projelerde Yönerge ve geçmiş yıllarda
yayımlanan tüm prensip emirlerde belirtilen esaslar dikkate alınır. Bölge Başkanlığı
yetkisinde hazırlatılan projelere Daire Başkanlığınca yapılan inceleme ve düzeltmeler
doğrultusunda son şekli verilerek tamamlatılmasını müteakip, işe ait 1 takım Mimari, Statik,
Makine ve Elektrik Uygulama Projeleri, Teknik Şartname ile Keşif/Metraj dosyası ve bunlara
ait CD’nin yaklaşık maliyetin belirlenmesi için Fiyat Maliyet ve Analiz Grup Başkanlığına sevk
edilmek üzere D.Bşk.lığına gönderilir, belirlenen Yapı Yaklaşık Maliyetinin Bölge Başkanlığı
yetkisinde çıkması durumunda söz konusu işin İNP’deki güncel konumuna göre yapım
ihalesinin gerçekleştirilmesi için Bölge Başkanlığına uygulama emri verilir.
Kapsam ve büyüklüğü ne olursa olsun, kaynağı nereden temin edilirse edilsin, birlik imkânları
ile yapılacak inşaatlar için Genelkurmay Başkanlığından inşaat müsaadesi alınmadan
projeler onaylanmaz, Bölge Başkanlığı yetkisini aşacağı hesaplanan işlerin projeleri ise onay
için Daire Başkanlığına gönderilir.
İnşa edilecek tesisler, tahsise alınan veya kamulaştırılması tamamlanarak imar planları
hazırlanan araziler üzerinde (hava alanlarında mânia kriterleri dikkate alınarak) planlanır.
İmar durumu sorunlu olan tesislerin proje çalışmalarına başlanmaz ve kamulaştırılması
devam eden ya da kamulaştırma planlarına alınmamış (işgali veya şahıs) araziler üzerine
inşaat yapılmaz.
Enerji müsaadelerinin alınmasında ilgili TEDAŞ Bölge Müdürlükleri nezdinde zaman kaybı
yaşanmaksızın başvuruda bulunulur ve sonucu takip edilir.
Konferans ve tribün sabit koltukları, konvertör, jeneratör, büyük sanayi tipi çamaşır makinesi,
paket tipi soğuk hava deposu ve merkezi kesintisiz güç kaynaklarının gerekli kaynak
tahsislerinin sağlanması kaydıyla inşaat kapsamında yaptırılabilir.
3.1.3.Yapım İşleri
Yapım aşamasında karşılaşılan sorunların azaltılması için ihale öncesi tüm ihale dokümanları
tekrar gözden geçirilir ve ihtiyacı karşılamada güncelliğini koruyup korumadığı kontrol edilir.
Yeni yapılarda Yapım Ruhsatı alınmayan hiçbir işin yapımına başlanmaması yasal bir
zorunluluktur. Bu maksatla eğer proje temin aşamasında yapı ruhsatı alınamamışsa, gerekli
belgeler ile ilgili Belediye veya Valiliklere müracaat edilerek ve yapı ruhsatının alınması
sağlanır. Yapı ruhsatı alınmadan, yapım ihalesine çıkılmaz, ihale edilmişse işe başlatılmaz.
3.2. Bütçe Masraf Planı
İlgili Kuvvet Komutanlıklarıyla MSB ve Genelkurmay Bağlılarının Bina Küçük Onarım
ihtiyaçlarının yer aldığı Bütçe Masraf Planı (BMP) kapsamındaki onarım işlerine ait ödenek
planlamasına esas 1’inci Keşif çalışması (İnşaat Emlak Başkanlığına planlandığına göre,
onarım konusu iş teknik özellik arz eden işler kapsamındadır.) büyük olasılıkla önceki yıllarda

29
Bölge Başkanlığı personelince gerçekleştirilmiş ve bu hususta detaylı bir Teknik Rapor
tanzim edilmiştir.
BMP kapsamındaki her iş için; öncelikle ödenek planlamasına esas 1’nci Keşif ve bu Teknik
Rapor temin edilir.
Onarımı gerçekleştirilecek tesisle, onarım için tahsis edilen ödeneğin Ekonomik
Sınıflandırma Kodundan (ESK) kodlarının uygun olup olmadığına bakılır. Uyumsuzluk
halinde düzeltme yapılması yönünde girişimde bulunulur.
Onarım faaliyetinin konusu Lojman Bakım Onarımı ise onarımı yapılacak imalat kaleminin
294 Sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinde belirtilen idarece karşılanacak giderler kapsamında
kalıp kalmadığı ve malzemenin miadını doldurup doldurmadığı gibi hususlar Taşınmaz Mal
Saymanlığı kayıtlarıyla üzerinden de araştırılır.
Mahallinde detaylıca inceleme yapılarak, keşiflerin güncelliğini koruyup korumadığı tespit
edilir.
Keşiflerin güncel olmaması durumunda ilave işlerin teknik zaruret kapsamında kalıp
kalmadığı ve ilave ödenek ihtiyacı olup olmadığına bakılır.
İlave işlerin teknik zaruret kapsamında kalması ve ilave ödenek ihtiyacı olmaması
durumunda, yeni duruma uygun bir Teknik Rapor tanzim edilerek, onarım faaliyetine bu
çerçeve de devam edilir.
Bunun dışında kalan değişiklik taleplerinde ve ödenek artışı gerektiren durumlarda Kullanıcı
Birlik Komutanlığı marifetiyle Kuvvet Komutanlıklarından ilave onarım faaliyetleri için onay
alınması ve 03.5.1.01 ESK’den ilave ödenek tahsisinin gerçekleştirilmesi yönünde girişimde
bulunulması ya da yapılacak işlere tahsisli ödenek dâhilinde onarım yapılabilmesi için öncelik
sırası verilmesi yönünde yazı yazılır.
Bakım/Onarım faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesi için hizmet alımıyla proje teminine ihtiyaç
duyulması halinde “Hizmet Alım İhalesi” için ihale hazırlıkları yapılır.
Kuvvet Komutanlıklarınca;
 Onarım faaliyetlerinin ödenek tahsisine esas 1’nci keşiflerle belirtilen imalat
kalemleriyle sınırlı tutulması emredilmekte ve BMP kapsamında gerçekleştirilecek onarım
projeleri listelerinin açıklama sütununda genellikle “İş programlarının hazırlanması
aşamasında tespit edilmiş keşiflerde belirtilen miktar ve imalat cinsi dışında ilave onarım
faaliyeti yapılmayacaktır.” İfadesine yer verilmektedir.
 Ayrıca BMP kapsamındaki onarım işleri için 1’nci keşif ve teknik raporda bulunmayan
onarımların gerçekleştirilmeyerek bu tür talepler ile ödenek artışlarının Kullanıcı Birlik
Komutanlıklarınca Kuvvet Komutanlıklarına iletilmesinin sağlanması emredilmektedir.
 Ödenek tahsisine esas tanzim edilen 1’nci keşiflerle ilgili olarak;
 Keşiflerin kabullere dayalı olarak belli bir öngörüyle hazırlandığı,
Keşif konusu onarım işlerinin 1-2 yıl sonra programa alınabildiği,
 Aradan geçen bu sürede ihtiyaçların değiştiği, dolayısıyla keşiflerin güncelliğini
yitirdiği,
 Pek çok onarım işinin uygulama projelerinin danışmanlık hizmet alımıyla temin
edildiği ve yaklaşık maliyetin bu uygulama projeleri üzerinden tespit edildiği gibi hususlar göz

30
önüne alınarak pratikte, yaklaşık maliyet tespitine esas keşif ve metraj değerleriyle, ödenek
tahsisine esas 1’nci keşiflerdeki poz numaraları ve metraj değerlerinin aynı olmasının
mümkün olamayacağı, dolayısıyla 1’nci keşiflerdeki miktar ve imalat cinsi dışına çıkılmadan
onarım yapılmasının mümkün olamayacağı ve 1’nci keşifte yer almayan ya da miktarı aşan
her imalat kalemi için Kullanıcı Birlik Komutanlıkları aracılığıyla Kuvvet Komutanlıklarından
değişiklik onayı alınması uygulaması ciddi anlamda zaman kaybına neden olmakta ve BMP
kapsamındaki onarım faaliyetlerinin mali yılsonuna kadar tamamlanmasını imkânsız hale
getireceği Daire Başkanlığına bildirilerek,
 BMP kapsamında yapılacak onarım işlerinde, 1’nci keşifte yer almayan imalat cinsi ve
miktarının;
 İlave ödenek ihtiyacı doğurmaması,
 Teknik zaruret kapsamında kalması,
 İşin mahiyetini değiştirmemesi,
 Onarım yapılacak mahallin sınırları içinde olması,
 Onarım konusu işin ayrılmaz bir parçası olması,
 Yapılmaması durumunda 1’nci keşif bünyesinde yapılacak imalatı riske atması gibi
durumlarda konunun teknik raporla tespitini müteakip, ilave onay almaya gerek kalmaksızın
Bölge Başkanlığı yetkisinde ihale bünyesine dâhil edilmesine müsaade edilmesi teklif edilmiş
ve konu Daire Başkanlığınca da uygun görülmüştür.
Ancak; bunun dışında kalan değişiklik taleplerinde ve ödenek artışı gerektiren durumlarda
Kullanıcı Birlik Komutanlıklarınca Kuvvet Komutanlıklarından müsaade alınması
uygulamasına devam edilmektedir.

31
4. İHALE MEVZUATI
Yapım işlerine ait ihale mevzuatını oluşturan temel yasal düzenlemeler aşağıdadır.
 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu.
 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu.
 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu.
 Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği.
 İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik
 Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi.
 Yapım İşleri Genel Teknik Şartnamesi.
 Yapım Hizmet ve Taşıma İşleri Tip Şartnamesi.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun amacı, kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları
ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir.
Bir idarenin bu kanuna tabi olabilmesi için;
 Kamu hukukuna tâbi olması,
 Kamunun denetimi altında bulunması,
 Kamu kaynağı kullanması, gerekmektedir.
İhale; bu kanunda yazılı usul ve şartlarla; mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin,
istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren, ihale yetkilisinin onayını
müteakip, sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri, ifade eder.
4.1. Temel ilkeler
İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.(4734/Md. 5)
[14]
Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım
işleri bir arada ihale edilemez.(4734/Md. 5) [14]
Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara
bölünemez.(4734/Md. 5) [14]
Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü
temel usullerdir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir.(4734/Md.
5) [14]
Ödeneği bulunmayan hiçbir iş içi nihaleye çıkılamaz.(4734/Md. 5) [14]
”…Bütçedeyeterliödeneğibulunmayanişleriçinyüklenmeyegirişilemez…”(5018/Md.26) [15]
İlgili mevzuatı gereğince Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu gerekli olan işlerde
ihaleye çıkılabilmesi için ÇED olumlu belgesinin alınmış olması zorunludur. Ancak, doğal
afetlere bağlı olarak acilen ihale edilecek yapım işlerinde ÇED raporu aranmaz.(4734/Md. 5)
[14]
Mali Disiplin:
İdareler, ihtiyaçlarını belirleme aşamasında; İşin süresi yönünden 5018 sayılı Kanunun 27 ve
28’inci maddelerini göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.

32
Aksi takdirde; Yapılan ihale, 4734 sayılı Kanuna uygun olmasına rağmen 5018 sayılı Kanuna
aykırı olabilir.
Ertesi Yıla Geçen Yüklenme:(5018/md.27) [15]
Niteliğinden dolayı mali yılla sınırlı tutulmayan ve sürekliliği bulunan iş ve hizmetler için;
 Yiyecek, yakacak, akaryakıt ve madeni yağ ihtiyaçları,
 Temini ve korunması güç olan ilaç, aşı, serum ve tıbbi sarf malzemeleri,
 Süreli yayın alımı, taşıma, koruma ve güvenlik, temizlik ve yemek hizmetleri,
 Taşıtların malî sorumluluk sigortası,
 Makine teçhizat, bilgisayar ve haberleşme sistemlerinin bakım işleri; her türlü onarım
işleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri,
Yukarıda belirtilen her iş itibarıyla,
 bütçelerinde öngörülen ödeneklerin%50’sini,
 izleyen yılın Haziran ayını geçmemek,
 yüklenme süresi 12 ayı aşmamak üzere, İlgili üst yöneticinin onayıyla ertesi yıla geçen
yüklenmelere girişilebilir.
Yüklenme Süresi:(5018/md.26) [15]
5018 sayılı Kanunun, 27’inci maddesinde sayılan işler ertesi yıla geçen yüklenme
şeklinde,28’inci maddesinde sayılan işler yıllara yaygın yüklenme şeklinde gerçekleştirilebilir.
5393 sayılı Kanunun 67’inci maddesinde sayılan temel belediyecilik hizmetlerine ilişkin işler 5
yıla kadar yıllara yaygın yüklenme şeklinde ihale edilebilirler.
Ödeneğin Temini:
Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz (4734/md.5) (süreç başlatılmadan
ödeneği temin edilmelidir)
Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez. (Ödeneği
bulunmaktan kasıt; yeterli ödeneği bulunmasıdır) (Bütçe içi aktarma, ek ödenek verilmesi
yollarıyla ödenek temini mümkündür.)
İhaleye çıkma işi “ilan” ile birlikte resmiyet kazandığı, ilan ile birlikte idare bu yönde kendini
bağlayıcı irade beyanında bulunduğu için, en son bu aşamada yeterli ödeneğin temin
edilmesi gerekir.
4.2.Kamu İhtiyaçlarının Temin Yöntemleri
Kamu ihtiyaçları aşağıdaki usullerle temin edilir:[14]
 İhale usulleri kullanılarak (Açık ihale, pazarlık, belli istekliler arasında ihale)
 Doğrudan temin suretiyle
 Kanunun istisnaları (4734/md.3) kapsamında
 Ön ödeme (avans suretiyle)
İhale Usulünün Tespiti:(4734/md.18) [14]
 Açık ihale usulü,
 Belli istekliler arasında ihale usulü,
 Pazarlık usulü (İdarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme
yöntemlerini ve belli hallerde fiyatı isteklilerle görüştüğü ihale usulü)
Temel İhale Usulü: (4734/md.19) [14]
Açık ihale usulü temel ihale usulüdür.(Kanunda belli istekliler arasında ihale usulü de temel
ihale usulü olarak belirtilmiştir)

33
Açık ihale tüm isteklilerin teklif verebildiği usuldür
İdare, öncelikle bir ihaleyi açık ihale usulü ile yapıp yapamayacağını belirler.
Diğer ihale usullerinin uygulanabilmesi için Kamu İhale Kanunu'nda hükme bağlanan
koşulların gerçekleşmesi gerekir.
Açık ihale usulü dışında bir usul ile alım yapılacaksa; gerekçesi ihale dokümanında mutlaka
yer almalıdır.
Belli İstekliler Arasında Usulü: (4734/md.20) [14]
Yapım işleri, hizmet ve mal alım ihalelerinden işin özelliğinin uzmanlık ve/veya ileri teknoloji
gerektirmesi nedeniyle açık ihale usulünün uygulanamadığı işlerin ihalesi ile yaklaşık maliyeti
eşik değerin yarısını aşan yapım işi ihalelerinde, yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi
sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildiği ihale usulüdür.(4734/md.20;
Değişik:20/11/2008-5812/md.6)
10 uncu maddeye uygun olarak belirlenen ve ön yeterlik dokümanı ile ön yeterlik ilânında
belirtilen değerlendirme kriterlerine göre adayların ön yeterlik değerlendirmesi yapılır.
Belirtilen asgari yeterlik koşullarını sağlayamayanlar yeterli kabul edilmez.
“Ön yeterlik ilanında ve dokümanında belirtilmek kaydıyla; yeterlikleri tespit edilenler
arasından dokümanda belirtilen kriterlere göre sıralanarak listeye alınan belli sayıda istekli
veya yeterli bulunan isteklilerin tamamı teklif vermeye davet edilebilir.”(4734/md.20; Değişik:
20/11/2008-5812/md.6)
“Teklif vermeye davet edilmeyenlere davet edilmeme gerekçeleri yazılı olarak bildirilir.”
(4734/md.20; Değişik: 20/11/2008-5812/md.6)
İdarelerin, belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılacak ihalelerde, yeterliği tespit edilenler
arasından belli sayıda isteklinin davet edilmesini öngördükleri durumlarda, İhale Uygulama
Yönetmeliklerinin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı maddesinde yapılan
düzenlemeler doğrultusunda ön yeterlik dokümanında; asgari yeterlik kriterleri ile beşten az
olmamak üzere teklif vermeye davet edilecek aday sayısı ve sıralama kriterleri ile puanlama
yöntemine yer vermeleri zorunludur.(Genel Tebliğ/md.7.1; 5812 sayılı Kanunla değişik)
Sıralama kriterleri, ilgili İhale Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenen ekonomik ve mali
yeterlik kriterleri ile mesleki ve teknik yeterlik kriterleri arasından idarelerce
belirlenecektir.(Genel Tebliğ/md.7.1; 5812 sayılı Kanunla değişik)
Yapım işleri ihalelerinde ise puanlama kriterleri, tip ön yeterlik şartnamesinin puanlama
kriterleri başlıklı (7.9.) maddesine uygun olarak idarelerce düzenlenecektir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler”
başlıklı 28 inci maddesinin üçüncü fıkrasında “idarelerin, belli istekliler arasında ihale
usulüyle yapılacak ihalelerde, yeterliği tespit edilenler arasından belli sayıda isteklinin davet
edilmesini öngördükleri durumlarda puanlama ve değerlendirmenin yüz tam puan üzerinden
aşağıdaki esaslara göre yapılacağı;
 Ekonomik ve mali yeterlik kriterlerine ilişkin puanların toplamının; asgari on, azami
kırk puan olabileceği,
 Mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ilişkin puanların toplamının; asgari altmış, azami
doksan puan olabileceği,
 Yeterlik kriterlerinden her birine en fazla yirmi beş puan verilebileceği” hükme
bağlanmıştır (Genel Tebliğ/md.7.2; 5812 sayılı Kanunla değişik).

34
İşin niteliğine göre rekabeti engellemeyecek şekilde 40’ıncımaddeye uygun olarak belirlenen
ve ihale dokümanı ile davet mektubunda belirtilen değerlendirme kriterlerine göre tekliflerin
değerlendirmesi yapılarak ihale sonuçlandırılır.
İhaleye davet edilebilecek aday sayısının beşten az olması veya teklif veren istekli sayısının
üçten az olması halinde ihale iptal edilir.
Teklif veren istekli sayısının üçten az olması nedeniyle ihalenin iptal edilmesi durumunda,
ihale dokümanı gözden geçirilerek varsa hatalar ve eksiklikler giderilmek suretiyle, ön
yeterliği tespit edilen bütün istekliler tekrar davet edilerek ihale sonuçlandırılabilir.
Tekliflerin değerlendirilmesi, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi ve ihalenin
sonuçlandırılması, Açık ihalede olduğu gibi Kanunun 37, 38 ve 40’ıncı maddelerine göre
yapılır. [14]
Pazarlık Usulünün Uygulanabileceği Durumlar:(4734/md.21) [14]
a) Açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihale sonucunda
teklif çıkmaması.
b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen
veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi
olarak yapılmasının zorunlu olması.
c) Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi
olarak yapılmasının zorunlu olması.
d) İhalenin, araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime konu
olmayan nitelikte olması.
e) İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özgün nitelikte ve karmaşık
olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenememesi.
f) (Ek: 30/7/2003-4964/md.14) İdarelerin yaklaşık maliyeti elli milyar Türk Lirasına
(Yüzaltmışyedi bin dokuzyüzaltmışaltı Türk Lirasına)* kadar olan mamul mal,
malzeme veya hizmet alımları.
(Değişik ikinci fıkra: 20/11/2008-5812/md.7) (b), (c) ve (f)bentlerinde belirtilen hallerde ilan
yapılması zorunlu değildir. İlan yapılmayan hallerde en az üç istekli davet edilerek, yeterlik
belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte vermeleri istenir.
(Değişik dördüncü fıkra: 20/11/2008-5812/md.7) (a), (d) ve (e)bentlerine göre yapılacak
ihalelerde, ihale dokümanında belirtilen değerlendirme kriterlerine göre yeterliği tespit edilen
istekliler, öncelikle ihale konusu işin teknik detayları ve gerçekleştirme yöntemleri gibi
hususlarda fiyatı içermeyen ilk tekliflerini sunar.
İdarenin ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılayacak yöntem ve çözümler üzerinde ihale
komisyonu her bir istekli ile görüşür. Teknik görüşmeler sonucunda şartların netleşmesi
üzerine bu şartları karşılayabilecek isteklilerden, gözden geçirilerek şartların etleştirilmiş
teknik şartnameye dayalı olarak fiyat tekliflerini de içerecek şekilde tekliflerini vermeleri
istenir.
(Değişik beşinci fıkra: 20/11/2008-5812/md.7) Bu madde kapsamında yapılacak ihalelerde,
ilk fiyat tekliflerini aşmamak üzere isteklilerden ihale kararına esas olacak son yazılı fiyat
teklifleri alınarak ihale sonuçlandırılır.
(Ek fıkra: 30/7/2003-4964/md.14; Değişik yedinci fıkra:20/11/2008-5812/md.7)(b), (c) ve (f)
bendi kapsamında yapılan mal alımlarında, malın sözleşme yapma süresi içinde teslim

35
edilmesi ve bunun idarece uygun bulunması halinde, sözleşme yapılması ve kesin teminat
alınması zorunlu değildir.
Doğrudan Temin: (4734/md.22; Değişik: 30/7/2003-4964/md.15) [14]
Doğrudan temin bir ihale usulü olmamakla birlikte yine bu Kanun kapsamında yapılan bir
ihtiyaç temin yöntemidir. (mal alımı, hizmet alımı ve yapım işi için uygulanabilir)4734 sayılı
Kanunun 22’inci maddesinde sayılan durumlarda ihtiyaçlar doğrudan temin suretiyle
karşılanabilir.
a) İhtiyacınsadecegerçekveyatüzeltekkişitarafındankarşılanabileceğinintespitedilmesi,
b) Sadecegerçekveyatüzeltekkişininihtiyaçileilgiliözelbirhakkasahipolması,(bilimselyayın,
fikir ve sanat eseri, belirli bir akademik kişiden eğitim vb.)
c) Mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun
sağlanması için zorunlu olan mal ve hizmetlerin, asıl sözleşmeye dayalı olarak düzenlenecek
ve toplam süreleri üç yılı geçmeyecek sözleşmelerle ilk alım yapılan gerçek veya tüzelkişiden
alınması,
d) Büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idarelerin on beş milyar (Ellibin
üçyüzseksenbeş Türk Lirası)4
, diğer idarelerin beş milyar Türk Lirasını (Onaltıbin
yediyüzseksen altı Türk Lirasını) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri
kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.
e) İdarelerin ihtiyacına uygun taşınmaz mal alımı veya kiralanması.
f) (Değişik: 20/11/2008-5812/md.8) Özelliğinden ve belli süre içinde kullanılma
zorunluluğundan dolayı stoklanması ekonomik olmayan veya acil durumlarda kullanılacak
olan ilaç, aşı, serum, anti-serum, kan ve kan ürünleri ile ortez, protez gibi uygulama
esnasında hastaya göre belirlenebilen ve hastaya özgü tıbbî sarf malzemeleri, test ve tetkik
sarf malzemeleri alımları.
g) Milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörülen uyuşmazlıklarla ilgili davalarda,
Kanun kapsamındaki idareleri temsil ve savunmak üzere Türk veya yabancı uyruklu
avukatlardan ya da avukatlık ortaklıklarından yapılacak hizmet alımları.
h) (Ek: 12/12/2003-5020/ md.28; Değişik: 20/11/2008-5812/md.8) 8/1/1943 tarihli ve
4353 sayılı Kanunun 22 ve 36’ncı maddeleri uyarınca Türk veya yabancı uyruklu
avukatlardan hizmet alımları ile fikri ve sınai mülkiyet haklarının ulusal ve uluslararası
kuruluşlar nezdinde tescilini sağlamak için gerçekleştirilen hizmet alımları.
i) (Ek: 15/5/2008-5763/md.35) Türkiye İş Kurumunun, 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı
Kanunun 3 üncü maddesinin (b) ve (c) bentlerinde sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları
ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 48 inci maddesinin yedinci
fıkrasında sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları,
Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10 uncu maddede sayılan
yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi
veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.
4.3.Tanımlar
Mal: Satın alınan her türlü ihtiyaç maddeleri ile taşınır ve taşınmaz mal ve hakları,
Hizmet: Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe,
piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek
hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, meslekî eğitim,
fotoğraf, film, fikrî ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım
4
Kamu İhale Kurumu’nun 2009/1 sayılı Tebliği ile 30/1/2009 tarihli ve 27126 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup
01.02.2009 – 31.01.2010 dönemini kapsamaktadır. Bu değer her yıl güncellenmektedir.

İhale Mevzuatı ve TSK'da İnşaat Faaliyetleri

İhale Mevzuatı ve TSK'da İnşaat Faaliyetleri

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (17)

Viewers also liked

Viewers also liked (7)

Similar to İhale Mevzuatı ve TSK'da İnşaat Faaliyetleri

Similar to İhale Mevzuatı ve TSK'da İnşaat Faaliyetleri (20)

More from Mustafa YILMAZ

More from Mustafa YILMAZ (7)

İhale Mevzuatı ve TSK'da İnşaat Faaliyetleri