SlideShare a Scribd company logo
1 of 7
Сабақтың тақырыбы:
Орта ғасырлардағы сәулет өнерінің
                дамуы:
   Мемлекеттің    қалыптасуы,      шаруашылықтың
    өркендеуі орта ғасырларда қазақ жерінде
    құрылыстың көп салынуына негіз болды.

   Құрылыс, тұрғын үй салу өнерін сәулет өнері дейді.

   Бүгінде Қазақстан жерінде Айша бибі, Жошы хан,
    Қожа     Ахмет    Йасауи    кесенелері   сияқты
    ортағасырлық атақты сәулет өнерінің туындылары
    сақталған.
Айша бибі кесенесі
   Айша бибі (ХІ - ХІІ ғғ.)
    Қараханидтер әулетінің негізін
    қалаушы Қараханның
    қалыңдығы, қазіргі Тараз
    қаласының жанындағы, сонау
    скифтер заманынан бастап ақ
    қазақтың қол өнеріне енген,
    содан бері қолданылып келе
    жатқан ою өрнек , әшекей
    түрлерінің бәрін қамтитын
    күрделі арихитектуралық әсем
    ескерткіштің иесі.
Жошы хан кесенесі
   Жошы Хан Күмбезі – Жезқазған
    қаласынан солтүстік-шығыс қақарай
    50 км жерде, Кеңгір өзенінің
    жағасында орналасқан көне
    архитектуралық ескерткіш. Күмбезде
    сақталған таңбаларға қарағанда, оны
    салуға Жошыға бағынған
    тайпалардың бәрі (оғыз, арғын,
    қыпшақ, керей, найман, қоңырат,
    қаңлы, т.б.) қатысқан. Тарихи дәстүр
    бойынша күмбезді қайтыс болған
    кісінің жылдық асын беруден
    бұрынырақ жасайтын болған. Соған
    қарағанда 1227 жылы қайтыс болған
    Жошыға 1228 жылы күмбез
    тұрғызылған болу керек.
Қожа Ахмет Йасауи кесенесі
   Ахмет Йасауи кесенесі —
    Түркістан қаласында XIV
    ғасырдың соңында
    тұрғызылған
    архитектуралық ғимарат.
    Қожа Ахмет Йасауи дүние
    салғаннан кейін халықтың
    көп жиылуы мен өзіне
    арнап соғылған кішкене
    мазарға жерленеді. Кейін
    бұл кесене
    мұсылмандардың жаппай
    тәуепету орнына айналды
Алаша хан күмбезі
   Алаша хан күмбезі
    Ұлытаудың Қаракеңгір өзен
    жағасында (Сарыкеңгір
    өзенінің құярлық
    саласында) биік жотаның
    үстінде тұр. Ғалымдар
    күмбезді Қарахан әулетіне,
    оғыз-қыпшақ заманындағы
    (10-13 ғ.ғ.) сәулет өнерінің
    қатарына қосады.
    Зерттеушілерәлі де
    жаңаболжамдар (15-16 ғ.
    деушілер де бар)
    айтқанымен, күмбездің
    уақыт зардабынан мүжіліп
    тозған түрі мен басқа ешбір
    ескерткішке ұқсамайтын
    көркемдеу тәсілі
    арғызамандарға сілтейді.
Сәулет ескерткіштері

More Related Content

What's hot

Особливості родинно-побутових пісень
Особливості родинно-побутових пісеньОсобливості родинно-побутових пісень
Особливості родинно-побутових пісеньDmytro Kryvenko
 
Особливості побудови роздуму
Особливості побудови роздумуОсобливості побудови роздуму
Особливості побудови роздумуГергель Ольга
 
презентация
презентацияпрезентация
презентацияCshkilniy
 
Феофан   Прокопович
Феофан   ПрокоповичФеофан   Прокопович
Феофан   ПрокоповичYulya Tkachuk
 
Dars ishlanma: Bog`lovchilar
Dars ishlanma: Bog`lovchilarDars ishlanma: Bog`lovchilar
Dars ishlanma: Bog`lovchilarferghanasoft
 
Т.Г. Шевченко Ісаія. Глава 35. Біблійна тематика у творчості поета .pptx
Т.Г. Шевченко Ісаія. Глава 35. Біблійна тематика у творчості поета .pptxТ.Г. Шевченко Ісаія. Глава 35. Біблійна тематика у творчості поета .pptx
Т.Г. Шевченко Ісаія. Глава 35. Біблійна тематика у творчості поета .pptxTykhomirovaKaterina
 
Дієслова
ДієсловаДієслова
ДієсловаD4N41K
 

What's hot (9)

Особливості родинно-побутових пісень
Особливості родинно-побутових пісеньОсобливості родинно-побутових пісень
Особливості родинно-побутових пісень
 
Ақтамберді жырау
Ақтамберді жырауАқтамберді жырау
Ақтамберді жырау
 
Особливості побудови роздуму
Особливості побудови роздумуОсобливості побудови роздуму
Особливості побудови роздуму
 
презентация
презентацияпрезентация
презентация
 
Феофан   Прокопович
Феофан   ПрокоповичФеофан   Прокопович
Феофан   Прокопович
 
Dars ishlanma: Bog`lovchilar
Dars ishlanma: Bog`lovchilarDars ishlanma: Bog`lovchilar
Dars ishlanma: Bog`lovchilar
 
Т.Г. Шевченко Ісаія. Глава 35. Біблійна тематика у творчості поета .pptx
Т.Г. Шевченко Ісаія. Глава 35. Біблійна тематика у творчості поета .pptxТ.Г. Шевченко Ісаія. Глава 35. Біблійна тематика у творчості поета .pptx
Т.Г. Шевченко Ісаія. Глава 35. Біблійна тематика у творчості поета .pptx
 
Дієслова
ДієсловаДієслова
Дієслова
 
Дієприкметниковий зворот
Дієприкметниковий зворотДієприкметниковий зворот
Дієприкметниковий зворот
 

Similar to Сәулет ескерткіштері

архетектуралық ескерткіштер 5сынып ашық сағат
архетектуралық ескерткіштер 5сынып ашық сағатархетектуралық ескерткіштер 5сынып ашық сағат
архетектуралық ескерткіштер 5сынып ашық сағатoquzaman
 
тарихи ескерткіштер
тарихи ескерткіштертарихи ескерткіштер
тарихи ескерткіштер333
 
тарихи ескерткш
тарихи ескерткштарихи ескерткш
тарихи ескерткш333
 
тарихи ескерткіштер
тарихи ескерткіштертарихи ескерткіштер
тарихи ескерткіштер333
 
алтын адам деп жүргеніміз кім
алтын адам деп жүргеніміз кімалтын адам деп жүргеніміз кім
алтын адам деп жүргеніміз кімErmahan Zhabaev
 

Similar to Сәулет ескерткіштері (7)

архетектуралық ескерткіштер 5сынып ашық сағат
архетектуралық ескерткіштер 5сынып ашық сағатархетектуралық ескерткіштер 5сынып ашық сағат
архетектуралық ескерткіштер 5сынып ашық сағат
 
тарихи ескерткіштер
тарихи ескерткіштертарихи ескерткіштер
тарихи ескерткіштер
 
Диуани хикмет.pdf
Диуани хикмет.pdfДиуани хикмет.pdf
Диуани хикмет.pdf
 
тарихи ескерткш
тарихи ескерткштарихи ескерткш
тарихи ескерткш
 
тарихи ескерткіштер
тарихи ескерткіштертарихи ескерткіштер
тарихи ескерткіштер
 
Ulyzhenis75zhyl ardager1
Ulyzhenis75zhyl ardager1Ulyzhenis75zhyl ardager1
Ulyzhenis75zhyl ardager1
 
алтын адам деп жүргеніміз кім
алтын адам деп жүргеніміз кімалтын адам деп жүргеніміз кім
алтын адам деп жүргеніміз кім
 

More from Айбек Қуандықұлы

Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...Айбек Қуандықұлы
 
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстарүшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстарАйбек Қуандықұлы
 
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметіЖүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметіАйбек Қуандықұлы
 
Электроника және импульсті техника
Электроника және импульсті техникаЭлектроника және импульсті техника
Электроника және импульсті техникаАйбек Қуандықұлы
 
"Мың бұралған бишілер» би байқауының сценарийі
"Мың бұралған бишілер»  би байқауының сценарийі"Мың бұралған бишілер»  би байқауының сценарийі
"Мың бұралған бишілер» би байқауының сценарийіАйбек Қуандықұлы
 
Бақытты отбасында--бақытты бала
Бақытты отбасында--бақытты балаБақытты отбасында--бақытты бала
Бақытты отбасында--бақытты балаАйбек Қуандықұлы
 
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұзЖыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұзАйбек Қуандықұлы
 
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға ауызша бөлу
Екі  таңбалы  санды  бір  таңбалы  санға  ауызша  бөлуЕкі  таңбалы  санды  бір  таңбалы  санға  ауызша  бөлу
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға ауызша бөлуАйбек Қуандықұлы
 

More from Айбек Қуандықұлы (20)

Бұл – менің отбасым
Бұл – менің отбасымБұл – менің отбасым
Бұл – менің отбасым
 
Корей халық аспаптары
Корей халық аспаптарыКорей халық аспаптары
Корей халық аспаптары
 
Англия мен Франция
Англия мен ФранцияАнглия мен Франция
Англия мен Франция
 
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
 
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстарүшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
 
Италия мен Испания
Италия мен ИспанияИталия мен Испания
Италия мен Испания
 
Зейін
ЗейінЗейін
Зейін
 
табиғат тіршілік анасы
табиғат тіршілік анасытабиғат тіршілік анасы
табиғат тіршілік анасы
 
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметіЖүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
 
Ғажайыптар әлемі
Ғажайыптар әлеміҒажайыптар әлемі
Ғажайыптар әлемі
 
Open lesson everything is good in its season
Open lesson everything is good in its seasonOpen lesson everything is good in its season
Open lesson everything is good in its season
 
Weather “Seasons”.
Weather “Seasons”.Weather “Seasons”.
Weather “Seasons”.
 
Ғылыми жоба
Ғылыми жобаҒылыми жоба
Ғылыми жоба
 
Мың бұралған бишілер
Мың бұралған бишілерМың бұралған бишілер
Мың бұралған бишілер
 
Электроника және импульсті техника
Электроника және импульсті техникаЭлектроника және импульсті техника
Электроника және импульсті техника
 
"Мың бұралған бишілер» би байқауының сценарийі
"Мың бұралған бишілер»  би байқауының сценарийі"Мың бұралған бишілер»  би байқауының сценарийі
"Мың бұралған бишілер» би байқауының сценарийі
 
Бақытты отбасында--бақытты бала
Бақытты отбасында--бақытты балаБақытты отбасында--бақытты бала
Бақытты отбасында--бақытты бала
 
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұзЖыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
 
Тұмар түйіндер
 Тұмар түйіндер Тұмар түйіндер
Тұмар түйіндер
 
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға ауызша бөлу
Екі  таңбалы  санды  бір  таңбалы  санға  ауызша  бөлуЕкі  таңбалы  санды  бір  таңбалы  санға  ауызша  бөлу
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға ауызша бөлу
 

Сәулет ескерткіштері

  • 2. Орта ғасырлардағы сәулет өнерінің дамуы:  Мемлекеттің қалыптасуы, шаруашылықтың өркендеуі орта ғасырларда қазақ жерінде құрылыстың көп салынуына негіз болды.  Құрылыс, тұрғын үй салу өнерін сәулет өнері дейді.  Бүгінде Қазақстан жерінде Айша бибі, Жошы хан, Қожа Ахмет Йасауи кесенелері сияқты ортағасырлық атақты сәулет өнерінің туындылары сақталған.
  • 3. Айша бибі кесенесі  Айша бибі (ХІ - ХІІ ғғ.) Қараханидтер әулетінің негізін қалаушы Қараханның қалыңдығы, қазіргі Тараз қаласының жанындағы, сонау скифтер заманынан бастап ақ қазақтың қол өнеріне енген, содан бері қолданылып келе жатқан ою өрнек , әшекей түрлерінің бәрін қамтитын күрделі арихитектуралық әсем ескерткіштің иесі.
  • 4. Жошы хан кесенесі  Жошы Хан Күмбезі – Жезқазған қаласынан солтүстік-шығыс қақарай 50 км жерде, Кеңгір өзенінің жағасында орналасқан көне архитектуралық ескерткіш. Күмбезде сақталған таңбаларға қарағанда, оны салуға Жошыға бағынған тайпалардың бәрі (оғыз, арғын, қыпшақ, керей, найман, қоңырат, қаңлы, т.б.) қатысқан. Тарихи дәстүр бойынша күмбезді қайтыс болған кісінің жылдық асын беруден бұрынырақ жасайтын болған. Соған қарағанда 1227 жылы қайтыс болған Жошыға 1228 жылы күмбез тұрғызылған болу керек.
  • 5. Қожа Ахмет Йасауи кесенесі  Ахмет Йасауи кесенесі — Түркістан қаласында XIV ғасырдың соңында тұрғызылған архитектуралық ғимарат. Қожа Ахмет Йасауи дүние салғаннан кейін халықтың көп жиылуы мен өзіне арнап соғылған кішкене мазарға жерленеді. Кейін бұл кесене мұсылмандардың жаппай тәуепету орнына айналды
  • 6. Алаша хан күмбезі  Алаша хан күмбезі Ұлытаудың Қаракеңгір өзен жағасында (Сарыкеңгір өзенінің құярлық саласында) биік жотаның үстінде тұр. Ғалымдар күмбезді Қарахан әулетіне, оғыз-қыпшақ заманындағы (10-13 ғ.ғ.) сәулет өнерінің қатарына қосады. Зерттеушілерәлі де жаңаболжамдар (15-16 ғ. деушілер де бар) айтқанымен, күмбездің уақыт зардабынан мүжіліп тозған түрі мен басқа ешбір ескерткішке ұқсамайтын көркемдеу тәсілі арғызамандарға сілтейді.