All about Shahid Bhagat Singh, please convert it into ravi font

1. ie~kkRwqIkwrI dwjIvn Aqy jIvn SYlI nUMdrswauNdIAW
ienklwbIsqrW
“Sr ProSI kI qmMnw Ab hmwry idl myN hY’,
dyKnw hY jor ikqnwbwjUey kwiqlmyN hY”]
“qygoN ky swey myN hr pl kr jvW hUey hYN,
ie~kKyljwnqyhYN PWsIpy JUl jwnw[
ihMd vwsIE r~Kxw XwdswnUM ikqy idlW qoN nw Bulw jwxw
Kwiqr vqn dI l~gy hW cVHnPWsI, swnUM dyK ky nhIN Gbrw jwxw]
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

2. SHAHID BHAGAT SINGH
"ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਰਾਹ ’ਤੇ ਕਦਮ ਵਧਾਇਆ, ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਚਕ ਜੇ ਮੈਂ
ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਵਾਰ ਕੇ ਵੀ ‘ਇਨਕਲਾਬ ਚ ਼ਿੰਦਾਬਾਦ’ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ
ਕੋਨੇ -ਕੋਨੇ ਚਵਿੱਿ ਫੈਲਾ ਸਚਕਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸਮਝਾਂਗਾ ਚਕ ਮੇਰੀ ਚ ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ
ਕੀਮਤ ਪੈ ਗਈ ਹੈ। ਅਿੱਜ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸ਼ਜਾ ਲੲੀੀ ਜੇਲਹ ਕੋਠੀ ਦੀਆਂ
ਸਲਾਖਾਂ ਚਪਿੱਛੇ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਰਜਵੀਂ ਆਵਾ
ਚਵਿੱਿ ਨਾਅਰੇ ਸੁਣ ਸਕਦਾ ਹਾਂ…ਇਿੱਕ ਚਨਿੱਕੀ ਚਜਹੀ ਚ ਼ਿੰ ਦਗੀ ਦੀ ਇਸ ਤੋਂ
ਵਿੱਧ ਕੀ ਕੀਮਤ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।"
12/4/2018Ashok Traders.ERP Software Provider cell:.9877561291

3. ਜਨਮ
28 ਸਤ਼ਿੰਬਰ 1907
ਚਪ਼ਿੰਡ: ਬ਼ਿੰਗਾ, ਚ ਲਹਾ: ਲਾਇਲਪੁਰ, ਪ਼ਿੰਜਾਬ, ਬਰਤਾਨਵੀ
ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਪਾਚਕਸਤਾਨ ਚਵਿੱਿ)
ipqw s.ikSn isMG,
mwqw ividAwvqI,cwcw AjIq isMG (p~gVI sMBwL j~tw )
lihr dy moFI[
j~dI ipMf:KtkVkLWijlHw:-jlMDr(huxShId Bgq isMG ngr)
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

4. 12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291
ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੇ ਵਿੱਡੇ-ਵਡੇਰੇ ਅ਼ਿੰਚਮਿਤਸਰ ਚ ਲ੍ਹੇ ਦੇ ਚਪ਼ਿੰਡ ਨਾਰਲੀ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਨ, ਚਜਨਹ ਾਂ
ਚਵਿੱਿੋਂ ਇਿੱਕ ਨੌ ਜਵਾਨ ਮੁਗ਼ਲ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਬ਼ਿੰਗੇ ਦੇ ਨੇ ੜਲੇ ਚਪ਼ਿੰਡ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਚਵਿੱਿ ਆ
ਵਿੱਚਸਆ ਸੀ। ਨਾਰਲੀ ਚਪ਼ਿੰਡ ਦੇ ਚ ਮੀਂਦਾਰ ਸ਼ਿੰਧੂ-ਜਿੱਟ ਸਨ ਅਤੇ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੇ ਪਚਰਵਾਰ
ਦੀ ਵੀ ਇਹੀ ਜਾਤ-ਗੋਤ ਸੀ। ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੇ ਦਾਦਾ ਸ. ਅਰਜਨ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੇ 1898 ਚਵਿੱਿ
ਨਵੀਂ ਨਚਹਰੀ ਅਬਾਦੀ ਲਾਇਲਪੁਰ ਦੇ ਚਪ਼ਿੰਡ ਿਿੱਕ ਬ਼ਿੰਗਾ ਚਵਿੱਿ ਅ਼ਿੰਗਰੇ ੀ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਪ਼ਿੰਝੀ
ਏਕੜ ਮੀਨ ਅਲਾਟ ਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਪਿਵਾਨ ਕਰ ਲਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੇ
ਚਪਤਾ ਸ. ਚਕਸ਼ਨ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੇ 1917-18 ’ਿ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਇਿੱਕ ਛੋਟੇ ਚਪ਼ਿੰਡ
ਖਵਾਸਰੀਆਂ ਚਵਿੱਿ ਮੀਨ ਖਰੀਦ ਲਈ ਤੇ ਸਾਰਾ ਟਿੱਬਰ ਉੱਥੇ ਰਚਹਣ ਲਿੱ ਗ ਚਪਆ। ਸ਼ਹੀਦ
ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੇ ਅਦਾਲਤੀ ਚਰਕਾਰਡ ਚਵਿੱਿ ਉਨਹ ਾਂ ਦੇ ਚਪ਼ਿੰਡ ਵਾਲੇ ਮਕਾਨ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਦਾ
ਗਵਾਹ (ਸਰਕਾਰੀ ਗਵਾਹ ਨ਼ਿੰ ਬਰ 401) ਵੀ ਚਪ਼ਿੰਡ ਿਮਰੂਪੁਰ ਦਾ ਚਦਲ ਮੁਹ਼ਿੰਮਿੱਦ
ਨ਼ਿੰ ਬਰਦਾਰ ਸੀ। ਸ਼ਹੀਦ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਸਿੀਮਤੀ ਚਵਚਦਆਵਤੀ ਦੇ ਇਿੱਕ ਇ਼ਿੰਟਰਚਵਊ ਚਵਿੱਿ
ਉਨਹ ਾਂ ਉਿੇਿੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਚ ਕਰ ਕੀਤੈ ਚਕ ‘‘ਬੇਬੇ ਜੀ ਮੇਰੀ ਫਾਂਸੀ ਚਪਿੱਛੋਂ ਤੁਸੀਂ ਬ਼ਿੰਗੇ ਿਲੇ
ਜਾਇਉ, ਤੁਹਾਨੂ਼ਿੰ ਇਥੇ ਚਕਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਵਸਣ ਦੇਣਾ।’’ ਚਪਿੱਛੋਂ ਇਹ ਮੀਨ ਸ. ਚਕਸ਼ਨ ਚਸ਼ਿੰਘ
ਨੇ 1947 ਵੇਲੇ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਹਾਲਾਤ ਚਵਿੱਿ ਉਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਚਵਿੱਿ ਹੀ ਚਕਸੇ ਮੁਸਲਮਾਨ
ਨੂ਼ਿੰ ਵੇਿ ਚਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਬਾਰੇ ਸਾਰੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਦਸਤਾਵੇ ਾਂ ਚਵਿੱਿ ਉਹਦਾ ਚਪ਼ਿੰਡ
ਖੁਆਸਰੀਆਂ ਲਾਹੌਰ ਹੀ ਦਰਜ ਹੈ।

5. ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ: ਭਾਰਤੀ
ਭਾਸ਼ਾ: ਪ਼ਿੰਜਾਬੀ, ਅ਼ਿੰਗਰੇ ੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ
ਚਕਿੱਤਾ: ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀ
ਕ਼ਿੰਮਕਾਲ:ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਤੀਸਰਾ ਦਹਾਕਾ
ਧਰਮ: ਕੋਈ ਨਹੀਂ
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

6. ividAw
 Awp ny muFlIiv~idAw Awpxy ipMf bMgw ivKy
(pwiksqwn)hI pRwpq kIqI[Awp ny fI.ey.vI. hweI skUl qoN
mYitRkAqy nYSnl kwlzlwhOr qoN bI.ey. pws kIqI[
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291 Haibowal (Beet)

7. ਅ ਾਦੀ ਲੲh ਮੁਚਹ਼ਿੰਮ ਅਤੇ ਚਗਿਫਤਾਰੀ
ਉਹ ਚਹ਼ਿੰਦੁਸਤਾਨ ਸੋਸ਼ਚਲਸਟ ਚਰਪਬਚਲਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਚਗਆ ਤੇ ਇਿੱਕ
ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਪਚਰਵਾਰ ਵਿੱਲੋਂ ਚਵਆਹ ਲਈ ੋਰ ਪਾਉਣ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਚਵਿਲਾ
ਘਰ ਛਿੱਡ ਚਦਿੱਤਾ ਤੇ ਕਾਨਪੁਰ । ਲਹੌਰ ਦੇ ਨੈ ਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਦੀ ਪੜਹਾਈ ਛਿੱ ਡਕੇ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ
ਉਪਰੋਕਤ ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸ਼ਿੰਗਠਨ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਏ ਸਨ।
1927 ਚਵਿੱਿ ਕਾਕੋਰੀ ਰੇਲਗਿੱਡੀ ਡਾਕੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਚਵਿੱਿ ਉਸ ਨੂ਼ਿੰ ਚਗਰਫਤਾਰ ਕਰ ਚਲਆ
ਚਗਆ। ਉਸ ਉੱਤੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਦੁਸਚਹਰਾ ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਬ਼ਿੰਬ ਧਮਾਕਾ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਦੋਸ਼
ਮਚੜਹਆ ਚਗਆ। ਿ਼ਿੰਗੇ ਚਵਵਹਾਰ ਤੇ ਮਾਨਤ ਦੀ ਭਾਰੀ ਰਕਮ 60 ਹ ਾਰ ਰੁਪਏ ਉੱਤੇ ਉਸ
ਨੂ਼ਿੰ ਚਰਹਾਅ ਕਰ ਚਦਿੱਤਾ ਚਗਆ।
ਸਤ਼ਿੰਬਰ 1928 ਚਵਿੱਿ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੇ ਆ ਾਦੀ ਲਈ ਸ਼ਿੰਘਰਸ਼ ਜਾਰੀ ਰਿੱਚਖਆ। ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ
ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆ ਾਦੀ ਲਈ ਨੌ ਜਵਾਨ ਭਾਰਤ ਸਭਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦਾ ਉੱਦੇਸ਼
ਸੇਵਾ, ਚਤਆਗ ਅਤੇ ਪੀੜ ਸਚਹ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਨੌ ਜਵਾਨ ਚਤਆਰ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਭਗਤ ਸ ਿੰ ਘ ਤੇ
ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਸਹੁ਼ਿੰ
ਖਾਧੀ, ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਲ ਚਮਲਕੇ ਲਾਹੌਰ ਚਵਿੱਿ ਸਹਾਇਕ ਪੁਚਲਸ ਮੁਖੀ ਰਹੇ ਅ਼ਿੰਗਰੇ
ਅਚਧਕਾਰੀ ਜੇ ਪੀ ਸਾਂਡਰਸ ਨੂ਼ਿੰ ਮਾਚਰਆ। ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਚਵਿੱਿ ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀ ਿ਼ਿੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ
ਆ ਾਦ ਨੇ ਵੀ ਉਨਹ ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸਾਥੀ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦਿੱਤ ਦੇ
ਨਾਲ ਚਮਲਕੇ ਭਗਤ ਸ ਿੰ ਘ ਨੇ ਨਵੀਂ ਚਦਿੱਲੀ ਦੀ ਸੈਂਟਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੇ ਸਭਾ ਹਾਲ ਚਵਿੱਿ 8
ਅਪਿੈਲ, 1928 ਨੂ਼ਿੰ ਅ਼ਿੰਗਰੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂ਼ਿੰ ਜਗਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਬ਼ਿੰਬ ਅਤੇ ਪਰਿੇ ਸੁਿੱਟੇ ਸਨ।
ਬ਼ਿੰਬ ਸੁਿੱਟਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉੱਥੇ ਹੀ ਦੋਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚਗਰਫਤਾਰੀ ਦੇ ਚਦਿੱਤੀ।
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

8. ਿਾਿਾ ਅਜੀਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦਾ ਚਗਿਫਤਾਰ ਹੋਣਾ
 1907 ਚਵਿ ਲੋਕਾਂ ਚਵਿ ਚਸਆਸੀ ਜਾਗ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ
ਨਚਹਰੀ ਕਲੋਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕਾਨੂ਼ਿੰ ਨ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਅਤੇ ਅ਼ਿੰਗਰੇ ੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ
ਚਖਲਾਫ ਆਮ ਕਰ ਕੇ ਰੋਹ ਵਿੱਧ ਚਰਹਾ ਸੀ। ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਵਕੀਲ ਨੇ ਵੀ
21-22 ਮਾਰਿ ਤੇ 6 ਅਪਿੈਲ, 1907 ਨੂ਼ਿੰ ਇਸ ਕਾਨੂ਼ਿੰ ਨ ਚਵਰੁਿੱਧ ਭੜਕਾਊ
ਤਕਰੀਰਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂ਼ਿੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਚਬਿੱਲ ਨਾ ਦੇਣ ਵਾਸਤੇ ਚਕਹਾ ਸੀ।
ਅਜੀਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਬਰੈਡਲਾ ਹਾਲ ਚਵਿ ਸਰਕਾਰ ਚਵਰੁਧ ਇਕ ਬੜੀ
ਰੋਹ ਭਰੀ ਤਕਰੀਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਿੱਝ ਪ਼ਿੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਨੇ
ਅ਼ਿੰਗਰੇ ਵਾਇਸਰਾਏ ਅਤੇ ਲ਼ਿੰ ਡਨ ਚਵਿ ਇ਼ਿੰਡੀਆ ਆਚਫਸ ਨੂ਼ਿੰ ਚਲਖ ਭੇਚਜਆ ਸੀ।
ਸੀ.ਆਈ.ਡੀ. ਦੀਆਂ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਚਰਪੋਰਟਾਂ ਚਵਿ ਚ ਕਰ ਚਮਲਦਾ ਹੈ ਚਕ
ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਰੋਸ ਪਿਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਚਫਕਰਮ਼ਿੰਦ ਸੀ। ਅਖੀਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ
ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਚਕ 1818 ਦੇ ਐਕਟ ਹੇਠ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਅਤੇ ਅਜੀਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੂ਼ਿੰ
ਚਗਿਫਤਾਰ ਕਰ ਕੇ ਨ ਰਬ਼ਿੰਦ ਕਰ ਚਦਤਾ ਜਾਵੇ। ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਨੂ਼ਿੰ 9 ਮਈ ਤੇ
ਅਜੀਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੂ਼ਿੰ 3 ਜੂਨ, 1907 ਨੂ਼ਿੰ ਚਗਿਫਤਾਰ ਕਰ ਚਲਆ ਚਗਆ ਤੇ ਪ਼ਿੰਜਾਬ ਤੋਂ
ਬਾਹਰ ਮਾਂਡਲੇ (ਹੁਣ ਬਰਮਾ) ਭੇਜ ਚਦਤਾ ਚਗਆ।
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

9. ਇਨਕਲਾਬ ਨਾਲ ਸ਼ਿੰਬ਼ਿੰਧ
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291
ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਕਰੀਬ 12 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਜਚਲਹਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ
ਹਿੱਚਤਆਕਾਂਡ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਸੂਿਨਾ ਚਮਲਦੇ ਹੀ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਤੋਂ 12
ਮੀਲ ਪੈਦਲ ਿਿੱਲਕੇ ਜਿੱਚਲਹਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਪਹੁ਼ਿੰਿ ਗਏ। ਇਸ ਉਮਰ ਚਵਿੱਿ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ
ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀ ਚਕਤਾਬਾਂ ਪੜਹਦੇ ਅਤੇ ਸੋਿਦੇ ਸਨ ਚਕ ਉਨਹ ਾਂ ਦਾ ਰਸਤਾ ਠੀਕ ਹੈ ਚਕ
ਨਹੀਂ? ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਨਾਚਮਲਵਰਤਨ ਅ਼ਿੰਦੋਲਨ ਚਛੜਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਗਾਂਧੀ ਜੀ
ਦੇ ਅਚਹ਼ਿੰਸਕ ਤਰੀਚਕਆਂ ਅਤੇ ਚਹ਼ਿੰਸਕ ਅ਼ਿੰਦੋਲਨ ਚਵਿੱਿੋਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਰਸਤਾ ਿੁਣਨ
ਲਿੱ ਗੇ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਅਚਸਹਯੋਗ ਅ਼ਿੰਦੋਲਨ ਨੂ਼ਿੰ ਮਨਸੂਖ ਕਰ ਦੇਣ ਕਾਰਨ ਉਨਹ ਾਂ
ਅ਼ਿੰਦਰ ਇਿੱਕ ਤਰਹਾਂ ਦੇ ਰੋਸ ਨੇ ਜਨਮ ਚਲਆ ਅਤੇ ਓੜਕ ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਇਨਕਲਾਬ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ
ਆ ਾਦੀ ਲਈ ਚਹ਼ਿੰਸਾ ਨੂ਼ਿੰ ਅਪਣਾਉਣਾ ਅਣਉਚਿਤ ਨਹੀਂ ਸਮਚਝਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗਦਰ
ਪਾਰਟੀ ਦੀਆਂ ਚਲਖਤਾਂ ਅਤੇ ਗ਼ਦਰ ਦੇ ਇਚਤਹਾਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਿੱ ਗਦਾ ਹੈ ਚਕ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਗ਼ਦਰ
ਦੀ ਚਵਿਾਰਧਾਰਾ ਤੋਂ ਵੀ ਪਿਭਾਚਵਤ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਨੂ਼ਿੰ ਹਚਥਆਰਬ਼ਿੰਦ ਘੋਲ ਨਾਲ ਆ ਾਦ
ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਵਾਲਾ ਸਮਾਜ ਚਸਰਜਣ ਦਾ ਸ਼ਿੰਕਲਪ ਪਚਹਲਾਂ ਗਦਰੀਆਂ ਨੇ ਹੀ
ਚਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਿੰਭਵ ਹੈ ਚਕ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਗ਼ਦਰੀਆਂ ਦੇ ਚਵਿਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਪਿੇਚਰਤ ਹੋਣ। ਉਨਹ ਾਂ
ਨੇ ਕਿਾਂਤੀ ਦੀਆਂ ਚਤਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਚਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਦਲ ਦੇ ਪਿਮੁਿੱਖ ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ
ਚਵਿੋਂ ਚਸਰਕਿੱਢ ਬਣ ਗਏ। ਉਨਹ ਾਂ ਦੇ ਦਲ ਦੇ ਪਿਮੁਿੱਖ ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਚਵਿੱਿ ਿ਼ਿੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ
ਆ ਾਦ, ਸੁਖਦੇਵ, ਰਾਜਗੁਰੂ ਅਤੇ ਭਗਵਤੀ ਿਰਨ ਵੋਹਰਾ ਆਚਦ ਸਨ।

10. ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਦੀ ਮੌਤ
1928 ਚਵਿੱਿ ਸਾਈਮਨ ਕਚਮਸ਼ਨ ਆਇਆ
ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਬਾਈਕਾਟ ਲਈ ੋਰਦਾਰ
ਮੁਜਾਹਰੇ ਹੋਏ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਕਚਮਸ਼ਨ 30
ਅਕਤੂਬਰ 1928 ਨੂ਼ਿੰ ਲਹੌਰ ਪਹੁ਼ਿੰਚਿਆ
ਤਾਂ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਦੀ ਅਗੁਵਾਈ
ਚਵਿੱਤ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸਦਾ ਚਵਰੋਧ ਕਰਨਾ
ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਚਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਚਵਰੋਧ ਚਵਿੱਿ ਭਾਗ
ਲੈਣ ਵਾਚਲਆਂ 'ਤੇ ਅ਼ਿੰਗਰੇ ਸੁਪਰਡੈਂਟ
ਅਫਸਰ ਸਕਾਟ ਨੇ ਲਾਠੀਿਾਰਜ ਕਰਨ
ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇ ਚਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਲਾਠੀਿਾਰਜ
ਨਾਲ ਖਮੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ
ਰਾਏ ਦੀ ਚਦਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ 17
ਨਵ਼ਿੰਬਰ 1928 ਨੂ਼ਿੰ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ
ਸ਼ਿੰਬ਼ਿੰਧੀ ਸ਼ਿੰਸਦ ਚਵਿੱਿ ਵੀ ਕਾਫੀ ਬਚਹਸ
ਹੋਈ।
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

11. ਸਾਂਡਰਸ ਨੂ਼ਿੰ ਮਾਰਨਾ
ਇਿੱਕ ਗੁਪਤ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਚਹਤ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸਦੇ
ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਪੁਚਲਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਸਕਾਟ ਨੂ਼ਿੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਸੋਿੀ।
ਸਕਾਟ ਦੀ ਜਗਹਾ ਸਾਂਡਰਸ ਨੂ਼ਿੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਇਹ ਘਟਨਾ 17
ਦ ਿੰ ਬਰ 1928 ਨੂ਼ਿੰ ਲਹੌਰ ਦੇ ਚਜਲਹਾ ਪੁਚਲਸ ਦਫਤਰ
ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਪਰੀ। ਸੋਿੀ ਗਈ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਤ
ਚਸ਼ਿੰਘ ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਪੁਚਲਸ ਥਾਣੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਘਾਤ ਲਾ ਕੇ
ਖੜਹ ਗਏ। ਉੱਧਰ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦਿੱਤ ਆਪਣੀ ਸਾਈਕਲ ਲੈ
ਕੇ ਇਸ ਤਰਹਾਂ ਬੈਠ ਗਏ ਚਜਵੇਂ ਚਕ ਉਹ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈ
ਹੋਵੇ। ਦਿੱਤ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਤੇ ਦੋਨਹੋਂ ਸੁਿੇਤ ਹੋ ਗਏ।
ਉੱਧਰ ਿ਼ਿੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਆਜਾਦ ਨਾਲ ਦੇ ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਸਕੂਲ ਦੀ
ਿਾਰ ਚਦਵਾਰੀ ਦੇ ਕੋਲ ਲੁਕੇ ਉਨਹ ਾਂ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨੂ਼ਿੰ ਅ਼ਿੰ ਾਮ
ਦੇਣ ਚਵਿੱਿ ਰਿੱਚਖਅਕ ਦਾ ਕ਼ਿੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਅ਼ਿੰਦਰੋਂ ਸਕਾਟ
ਦੀ ਥਾਂ ਅ਼ਿੰਗਰੇ ਅਫਸਰ ਜਾਨ ਪੀ. ਸਾਂਡਰਸ ਬਾਹਰ
ਆਇਆ ਤਾਂ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਇਿੱਕ ਗੋਲੀ ਚਸਿੱਧੀ ਉਸਦੇ ਚਸਰ
ਚਵਿੱਿ ਮਾਰੀ ਚਜਸਦੇ ਤੁਰ਼ਿੰਤ ਬਾਦ ਉਹ ਹੋਸ਼ ਖੋ ਬੈਠਾ। ਇਸ
ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੇ 3-4 ਗੋਲੀਆਂ ਦਾਗ ਕੇ ਉਸਦੇ
ਮਰਨ ਦਾ ਪੂਰਾ ਇ਼ਿੰਤ ਾਮ ਕਰ ਚਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਦੋਨਹੋਂ ਭਿੱਜਣ
ਲਿੱ ਗੇ ਤਾਂ ਇਿੱਕ ਚਸਪਾਹੀ ਨੇ , ਜੋ ਇਿੱਕ ਚਹ਼ਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਹੀ ਸੀ,
ਉਨਹ ਾਂ ਦਾ ਚਪਿੱਛਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਚਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਾ
ਟਚਲਆ ਤਾਂ ਆ ਾਦ ਨੇ ਉਸਨੂ਼ਿੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਚਦਿੱਤੀ। ਇਸ
ਤਰਹਾਂ ਓਹਨਹ ਾਂ ਨੇ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਬਦਲਾ
ਲੈ ਚਲਆ। 12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

12. ਅਸੈਂਬਲੀ ਚਵਿੱਿ ਬ਼ਿੰਬ ਸੁਿੱਟਣਾ
 ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਮੂਲ ਤੌਰ ’ਤੇ ਖੂਨਖਰਾਬੇ ਦੇ ਹਾਮੀ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਹ ਕਾਰਲ
ਮਾਰਕਸ ਦੇ ਚਸਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਪਿਭਾਚਵਤ ਸਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਵਾਦ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਸਨ। ਉਸ
ਸਮੇਂ ਅ਼ਿੰਗਿੇਜ ਸਰਵੇਸਰਵਾ ਸਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘਿੱਟ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਹੀ ਉੱਭਰ
ਕੇ ਆਏ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਚਹ਼ਿੰਦੁਸਤਾਨ ਚਵਿੱਿ ਪੂ਼ਿੰਜੀਵਾਦ ਦਾ ਸਾਮਰਾਜੀ ਰੂਪ
ਬਰਤਾਨਵੀ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਰੂਪ ਚਵਿੱਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਬਹੁਪਿੱਖੀ ਲੁਿੱ ਟ ਚਵਿੱ ਿ ਅ਼ਿੰਧਾਧੁ਼ਿੰਦ ਲਿੱ ਚਗਆ
ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਚਤ ਸ਼ਿੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਨੌ ਜਵਾਨ ਇਨਕਲਾਬੀਆਂ ਨੇ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਅਤੇ
ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਚਵਿੱਿ ਬਰਤਾਨਵੀ ਹਕੂਮਤ ਨੂ਼ਿੰ ਅਤੇ ਨਾਲੋ ਨਾਲ
ਚਹ਼ਿੰਦ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂ਼ਿੰ ਝ਼ਿੰਜੋੜਨ ਲਈ ਚਦਿੱਲੀ ਅਸ਼ਿੰਬਲੀ ਚਵਿੱਿ ਬ਼ਿੰਬ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ
ਬਣਾ ਲਈ। ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਿਾਹੁ਼ਿੰਦੇ ਸਨ ਚਕ ਇਸ ਚਵਿੱਿ ਕੋਈ ਖੂਨ ਖਰਾਬਾ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਬ਼ਿੰਬ ਸੁਿੱਟਣ ਲਈ ਿੁਣੇ ਨਾਵਾਂ ਚਵਿੱਿ ਪਚਹਲਾਂ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੂ਼ਿੰ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ
ਚਗਆ। ਦਲ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਬਹੁ ਚਗਣਤੀ ਉਨਹ ਾ਼ਿੰ ਨੂ਼ਿੰ ਭਚਵਿੱਖ ਦੇ ਜਹੀਨ ਆਗੂ ਦੇ
ਤੌਰ ਤੇ ਬਿਾ ਕੇ ਰਖਣ ਦੇ ਹਿੱਕ ਚਵਿੱਿ ਸੀ। ਪਰ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੇ ਪਰਮ ਚਪਆਰੇ
ਸਾਥੀ ਸੁਖਦੇਵ ਦੇ ਚਮਹਚਣਆਂ ਕਾਰਨ ਖੁਦ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ
ਚਲਆ। ਭਖਵੇਂ ਵਾਦ ਚਵਵਾਦ ਤੋਂ ਬਾਦ ਅ਼ਿੰਤ ਚਵਿੱਿ ਸਰਵਸ਼ਿੰਮਤੀ ਨਾਲ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ
ਅਤੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦਿੱਤ ਦਾ ਨਾਮ ਿੁਚਣਆ ਚਗਆ। ਿੁਣਵੀਂ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 8
ਅਪਿੈਲ, 1929 ਨੂ਼ਿੰ ਕੇਂਦਰੀ ਅਸ਼ਿੰਬਲੀ ਚਵਿੱਿ ਇਨਹ ਾਂ ਦੋਨਾਂ ਨੇ ਇਿੱਕ ਖਾਲੀ ਥਾਂ
ਤੇ ਬ਼ਿੰਬ ਸੁਿੱਟ ਚਦਿੱਤਾ। ਪੂਰਾ ਹਾਲ ਧੂ਼ਿੰਏਂ ਨਾਲ ਭਰ ਚਗਆ। ਉਹ ਿਾਹੁ਼ਿੰਦੇ ਤਾਂ ਉੱਥੋਂ ਭਿੱਜ
ਸਕਦੇ ਸਨ ਪਰ ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਪਚਹਲਾਂ ਹੀ ਸੋਿ ਰਿੱਚਖਆ ਸੀ ਚਕ ਉਨਹ ਾਂ ਨੂ਼ਿੰ ਫਾਂਸੀ ਕਬੂਲ
ਹੈ। ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਨਾ ਭਿੱਜਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬ਼ਿੰਬ ਫਟਣ ਦੇ ਬਾਦ ਉਨਹ ਾਂ
ਨੇ ਇਨਕਲਾਬ-ਚਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਚਦਿੱਤੇ। ਇਸਦੇ ਕੁਿੱਝ ਹੀ
ਦੇਰ ਬਾਦ ਪੁਚਲਸ ਆ ਗਈ ਅਤੇ ਉਨਹ ਾਂ ਨੂ਼ਿੰ ਚਗਰਫਤਾਰ ਕਰ ਚਲਆ ਚਗਆ।
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

13. 12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

14. ਜੇਲਹ ਦੇ ਚਦਨ
 ਜੇਲਹ ਚਵਿੱਿ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੇ ਕਰੀਬ 2 ਸਾਲ ਗੁ ਾਰੇ। ਮੁਕਿੱਦਮੇ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਮਹਾਨ
ਸਪੂਤ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚਰਹਾਈ ਲਈ ਭੋਰਾ ਵੀ ੋਰ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਪਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆ ਾਦੀ ਲਈ
ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਤਿੱਕ ਲੜਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਕਈ ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀ
ਗਤੀਚਵਧੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੇ। ਉਨਹ ਾਂ ਦੀ ਪੜਹਾਈ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹੀ। ਉਨਹ ਾਂ ਦੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਚਲਖੇ
ਖਿੱਤ ਅਿੱਜ ਵੀ ਉਨਹ ਾਂ ਦੇ ਚਵਿਾਰਾਂ ਦਾ ਦਰਪਣ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਕਈ ਤਰਹਾਂ ਨਾਲ
ਪੂ਼ਿੰਜੀਪਤੀਆਂ ਨੂ਼ਿੰ ਆਪਣਾ ਵੈਰੀ ਦਿੱਚਸਆ ਹੈ। ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਚਲਿੱ ਚਖਆ ਚਕ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਨ
ਵਾਲਾ ਇਿੱਕ ਭਾਰਤੀ ਹੀ ਚਕਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਉਹ ਉਨਹ ਾਂ ਦਾ ਵੈਰੀ ਹੈ। ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਜੇਲਹ ਚਵਿੱਿ ਅ਼ਿੰਗਰੇ ੀ
ਚਵਿੱਿ ਇਿੱਕ ਲੇਖ ਵੀ ਚਲਿੱ ਚਖਆ ਚਜਸਦਾ ਚਸਰਲੇਖ ਸੀ 'ਮੈਂ ਨਾਸਚਤਕ ਚਕਉ਼ਿੰ ਹਾਂ।' ਜੇਲਹ ਚਵਿੱਿ ਭਗਤ
ਚਸ਼ਿੰਘ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ 64 ਚਦਨਾਂ ਤਿੱਕ ਭੁਿੱਖ ਹੜਤਾਲ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ
ਤਰੀਚਕਆਂ ਦੀ ਏਨੀ ਚਸਿੱਦਤ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਇਹ ਅਦੁਿੱਤੀ ਚਮਸਾਲ ਹੈ। 5 ਜੁਲਾਈ
1929 ਨੂ਼ਿੰ ਪ਼ਿੰਡਤ ਜਵਾਹਰਲਾਲ ਨਚਹਰੂ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਸਕਿੱਤਰ ਦੀ ਹੈਸੀਅਤ ਨਾਲ ਪਿੈਸ ਨੂ਼ਿੰ
ਇਿੱਕ ਚਬਆਨ ਚਦਿੱਤਾ - "ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਦੁਿੱਖ ਨਾਲ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਅਤੇ ਦਿੱਤ ਦੀ ਭੁਿੱਖ ਹੜਤਾਲ ਦਾ
ਸਮਾਿਾਰ ਸੁਚਣਆ ਹੈ। ਚਪਛਲੇ 20 ਜਾਂ ਚਜਆਦਾ ਚਦਨਾਂ ਤੋਂ ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਆਪਣੇ
ਆਪ ਨੂ਼ਿੰ ਦੂਰ ਰਿੱਚਖਆ ਹੈ। ਮੈਨੂ਼ਿੰ ਪਤਾ ਿਿੱਚਲਆ ਹੈ ਚਕ ਬਰਦਸਤੀ ਵੀ ਖਾਣਾ ਚਖਲਾਇਆ ਜਾ
ਚਰਹਾ ਹੈ। ਅਚਜਹੇ, ਆਪਣੀ ਇਿੱਛਾ ਨਾਲ ਅਪਣਾਏ ਕਸ਼ਟ ਦੇ ਵਕਤ ਸਾਡੇ ਸਭ ਦੇ ਚਦਲ ਉਨਹ ਾਂ ਦੇ
ਵਿੱਲ ਉੱਮਡਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਚਕਸੇ ਸਵਾਰਥ ਲਈ ਭੁਿੱਖ ਹੜਤਾਲ ਤੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ
ਰਾਜਨੀਤਕ ਕੈਦੀਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਅਚਜਹਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਚਜਵੇਂ-ਚਜਵੇਂ ਚਦਨ
ਗੁ ਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਸੀਂ ਇਸ ਔਖੀ ਪਰੀਚਖਆ ਨੂ਼ਿੰ ਬੜੀ ਉਤੇਜਨਾ ਨਾਲ ਵੇਖਦੇ ਰਹਾਂਗੇ ਅਤੇ
ਮਨ ਚਵਿੱਿ ਤੀਬਰ ਇਿੱਛਾ ਰਿੱਖਾਂਗੇ ਚਕ ਸਾਡੇ ਇਹ ਦੋਨੋਂ ਬਹਾਦਰ ਭਰਾ ਇਸ ਅਗਨੀ-ਪਚਰਿੱਚਖਆ
ਚਵਿੱਿ ਸਫਲ ਹੋਣ
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

15. ਫਾਂਸੀ
 ਲਾਹੌਰ ਚਵਿ ਸਾਂਡਰਸ ਦੇ ਕਤਲ,
ਅਸੈਂਬਲੀ ਚਵਿ ਬ਼ਿੰਬ ਧਮਾਕਾ ਆਚਦ
ਕੇਸ ਿਿੱਲੇ। 7 ਅਕਤੂਬਰ, 1930 ਨੂ਼ਿੰ
ਚਟਿਚਬਊਨਲ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਜੇਲਹ ਚਵਿ
ਪਹੁ਼ਿੰਚਿਆ। ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ, ਸੁਖਦੇਵ
ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੂ਼ਿੰ ਫਾਂਸੀ; ਕਮਲਨਾਥ
ਚਤਵਾੜੀ, ਚਵਜੈ ਕੁਮਾਰ
ਚਸਨਹਾ, ਜੈਦੇਵ ਕਪੂਰ, ਚਸ਼ਵ
ਵਰਮਾ, ਗਯਾ ਪਿਸਾਦ, ਚਕਸ਼ੋਰੀ
ਲਾਲ ਅਤੇ ਮਹਾਂਵੀਰ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੂ਼ਿੰ ਉਮਰ
ਕੈਦ, ਕੁ਼ਿੰਦਨ ਲਾਲ ਨੂ਼ਿੰ ਸਿੱਤ ਅਤੇ ਪਿੇਮ
ਦਿੱਤ ਨੂ਼ਿੰ ਚਤ਼ਿੰਨ ਸਾਲ ਕੈਦ-ਏ-
ਬਾਮੁਸ਼ਿੱਕਤ ਦੀ ਸ ਾ ਸੁਣਾਈ
ਗਈ। ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦਿੱਤ ਅਤੇ ਭਗਤ
ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੂ਼ਿੰ ਅਸੈਂਬਲੀ ਬ਼ਿੰਬ ਕਾਂਡ ਲਈ
ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸ ਾ ਦਾ ਫੈਸਲਾ
ਸੁਣਾਇਆ ਚਗਆ। 12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

16. ਭਗਤ ਸ ਿੰ ਘ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੌ ਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਨਹ ਾਾ
ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸਰਟੀਚਫਕੇਟ
23 ਮਾਰਿ 1931 ਨੂ਼ਿੰ ਸ਼ਾਮੀ ਕਰੀਬ 7 ਵਿੱਜ ਕੇ 33 ਚਮ਼ਿੰਟ ਤੇ ਉਨਹ ਾਂ ਨੂ਼ਿੰ ਅਤੇ ਉਨਹ ਾਂ ਦੇ ਦੋ
ਸਾਥੀਆਂ ਰਾਜਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੁਖਦੇਵ ਨੂ਼ਿੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਚਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਫਾਂਸੀ ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਚਹਲਾਂ ਉਹ ਲੈਚਨਨ ਦੀ ਜੀਵਨੀ
ਪੜਹ ਰਹੇ ਸਨ। ਚਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਚਕ ਜਦੋਂ ਜੇਲਹ ਦੇ ਅਚਧਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਨਹ ਾਂ ਨੂ਼ਿੰ ਸੂਿਨਾ ਚਦਿੱਤੀ ਚਕ ਉਨਹ ਾਂ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਦਾ
ਸਮਾਂ ਆ ਚਗਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਚਕਹਾ - ਰੁਕੋ, ਇਿੱਕ ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀ ਦੂਜੇ ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀ ਨੂ਼ਿੰ ਚਮਲ ਚਰਹਾ ਹੈ। ਚਫਰ ਇਿੱਕ
ਚਮ਼ਿੰਟ ਦੇ ਬਾਦ ਚਕਤਾਬ ਛਿੱਤ ਦੇ ਵਿੱਲ ਉਛਾਲ ਕੇ ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਚਕਹਾ – ਿਲੋ
'ਸਦਲੋਂ ਸਨਿੱਕਲੇਗੀ ਨਾੀਂ ਮਰਕੇ ਵੀ ਵਤਨ ਦੀ ਉਲਫ਼ਤ‘
'ਮੇਰੀ ਸਮਿੱ ਟੀ ਤੋਂ ਵੀ ਖਨਸ਼ਬੂ-ਏ-ਵਤਨ ਆਏਗੀ.
ਉ ੇ ਯਾ ਸਿਕਰ ਾੈ ਾਰਦਮ ਤਰਜੇ ਜਿਾ ਸਕਆ ਾੈ
ਾਮੇਂ ਯਾ ਸ਼ੌਕ ਾੈ ਦੇਖੇਂ ਸ ਤਮ ਕੀ ਇਿੰ ਤਾਾ ਸਕਆ ਾੈ
ਦਾਰ (ਦਨਨੀਆ) ੇ ਸਕਉਂ ਖਿਾ ਰਾੇਂ,ਚਰਖ (ਅ ਮਾਨ) ੇ ਸਕਉਂ
ਸਗਲਾ ਕਰੇਂ
ਾਰਾ ਜਾਾਂ ਅਦੂ (ਦਨਸ਼ਮਨ) ਾੀ, ਆਓ ਮਨਕਾਬਲਾ ਕਰੇਂ।
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

17. ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸਰਟੀਚਫਕੇਟ
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

18.  ਉਨਹ ਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖਬਰ ਨੂ਼ਿੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਦੈਚਨਕ
ਚਟਿਚਬਊਨ ਅਤੇ ਚਨਊਯਾਰਕ ਦੇ ਇਿੱਕ ਪਿੱਤਰ ਡੇਲੀ ਵਰਕਰ ਨੇ
ਛਾਚਪਆ। ਇਸਦੇ ਬਾਦ ਚਵਿੱਿ ਵੀ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਪਿੱਤਰਾਂ ਚਵਿੱਿ
ਉਨਹ ਾਂ ਬਾਰੇ ਲੇਖ ਛਪੇ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਚਵਿੱਿ ਉਨਹ ਾਂ ਚਦਨਾਂ
ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਪਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੇ ਰੋਕ ਲਿੱ ਗੀ ਹੋਈ ਸੀ ਇਸ
ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਬੁਿੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਨੂ਼ਿੰ ਇਸਦੀ ਖਬਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਦੇਸ਼
ਭਰ ਚਵਿੱਿ ਉਨਹ ਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂ਼ਿੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਚਗਆ। ਦਿੱਖਣ
ਭਾਰਤ ਚਵਿੱਿ ਪੇਚਰਆਰ ਨੇ ਉਨਹ ਾਂ ਦਾ ਲੇਖ 'ਮੈਂ ਨਾਸਚਤਕ ਚਕਉਂ
ਹਾਂ' ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਪਤਾਚਹਕ ਪਿੱਤਰ ਦੇ 22- 29 ਮਾਰਿ,
1931 ਦੇ ਅ਼ਿੰਕ ਚਵਿੱਿ ਤਚਮਲ ਚਵਿੱਿ ਸ਼ਿੰਪਾਦਕੀ ਚਲਚਖਆ। ਇਸ
ਚਵਿੱਿ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੀ ਪਿਸ਼਼ਿੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨਹ ਾਂ ਦੀ
ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂ਼ਿੰ ਗਾਂਧੀਵਾਦ ਦੇ ਉੱਪਰ ਫਤਚਹ ਦੇ ਰੂਪ ਚਵਿੱਿ
ਵੇਚਖਆ ਚਗਆ ਸੀ।
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

19.  ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਸ਼ਿੰਬ਼ਿੰਧ ਚਵਿੱਿ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਭੂਚਮਕਾ ਬਾਰੇ ਅਨੇ ਕ ਚਸਧਾਂਤ
ਪਿਿਚਲਤ ਹਨ। ਇਿੱਕ ਚਸਿੱਧਾਂਤ ਇਹ ਹੈ ਚਕ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਨੂ਼ਿੰ ਰੋਕ
ਸਕਦਾ ਸੀ, ਲੇਚਕਨ ਅਚਜਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ ਕੀਤਾ। ਇਿੱਕ ਹੋਰ ਚਸਿੱਧਾਂਤ ਹੈ ਚਕ ਗਾਂਧੀ ਜੀ
ਨੇ ਚਬਿਚਟਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਚਮਲ ਕੇ ਸਾਚਜਸ਼ ਰਿੀ ਅਤੇ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੂ਼ਿੰ ਮਰਵਾਇਆ ਹੈ।ਗਾਂਧੀ ਦੇ
ਸਮਰਥਕਾਂ ਚਕ ਦਲੀਲ਼ ਹੈ ਚਕ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਇਸ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਚਵਿੱਿ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚਕ ਚਬਿਚਟਸ਼ ਹਕੂਮਤ
ਨੂ਼ਿੰ ਫਾਂਸੀ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦੇ।ਸਗੋਂ ਉਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਚਕ ਉਹ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰ ਘ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂ਼ਿੰ
ਬਿਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਵਾਹ ਲਈ। ਉਨਹ ਾਂ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਕਚਹਣਾ ਹੈ ਚਕ ਅਜਾਦੀ
ਅ਼ਿੰਦੋਲਨ ਚਵਿੱਿ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੀ ਭੂਚਮਕਾ ਨੇ ਤਾ ਵਜੋਂ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਭੂਚਮਕਾ ਲਈ ਕੋਈ ਖਤਰਾ
ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚਕ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਿਾਹੁ਼ਿੰਦੇ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ,
ਤਾਂ ਸਗੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੀ ਦੇਸਭਗਤੀ ਦੇ ਇਿੱਕ ਮਹਾਨ ਪਿਸ਼਼ਿੰਸਕ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ
ਚਖਆਲ ਹੈ ਚਕ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਨੂ਼ਿੰ ਫਾਂਸੀ ਲਾਉਣਾ ਅ਼ਿੰਗਰੇ ਨੀਤੀ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿਭਾਵਸ਼ਾਲੀ
ਿਾਲਾਂ ਚਵਿੋਂ ਇਿੱਕ ਸੀ। ਉਨਹ ਾਂ ਨੇ ਇਿੱਕ ਤੀਰ ਨਾਲ ਦੋ ਚਨਸ਼ਾਨੇ ਫੁ਼ਿੰ ਡ ਚਦਿੱਤੇ। ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਵਰਗੇ
ਜਹੀਨ ਆਗੂ ਨੂ਼ਿੰ ਖਤਮ ਕਰ ਚਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂ਼ਿੰ ਸ਼ਿੱਕੀ ਬਣਾ ਚਦਿੱਤਾ। ਆਮ
ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਗੁਮਰਾਹ ਹੋਣਾ ਤਾਂ ਸੌਖਾ ਹੀ ਸੀ। ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਵਿੱਡਾ ਚਹਿੱਸਾ ਵੀ ਅਿੱਜ ਤਿੱਕ ਗੁਮਰਾਹ
ਹੁ਼ਿੰਦਾ ਆ ਚਰਹਾ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਨੁਕਤਾ ਸਿੱਿਾ ਜਾਂ ਝੂਠਾ ਲੋਕ ਮਨ ਚਵਿੱ ਿ ਘਰ ਕਰ ਜਾਵੇ ਤਾਂ
ਇਚਤਹਾਸ ਦੇ ਤਿੱਥਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵਾਹ ਨਹੀਂ ਿਲਦਾ ਹੁ਼ਿੰਦਾ।ਪਰ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ
ਦਾ ਤਕਾ ਾ ਇਹ ਸੀ ਚਕ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਵਾਇਸਰਾਏ ਲਾਰਡ ਇਰਵਨ ਨਾਲ ਿਿੱਲਦੀ
ਗਿੱਲਬਾਤ ਚਵਿੱਿ ਇਨਹ ਾਂ ਨੌ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਮਨਸੂਖੀ ਨੂ਼ਿੰ ਇਕ ਸ਼ਰਤ ਬਣਾਉਣ, ਪਰ ਜੇ
ਸਰਕਾਰ ਫਾਂਸੀ ਲਾਉਣ ’ਤੇ ਬਚ ਿੱਦ ਰਹੇ ਤਾਂ ਉਹ ਗਿੱਲਬਾਤ ਚਵਿੱਿੋਂ ਵਾਕਆਊਟ ਕਰਨ, ਪਰ
ਅਚਜਹਾ ਕੁਝ ਨਾ ਹੋਇਆ। ਗਾਂਧੀ-ਇਰਵਨ ਪੈਕਟ ਹੋ ਚਗਆ, ਪਰ ਸਾ ਾਵਾਂ ਕਾਇਮ ਰਹੀਆਂ।
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

20.  ਅਿੱਜ ਵੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਚਕਸਤਾਨ ਦੀ ਜਨਤਾ ਉਨਹ ਾਂ ਨੂ਼ਿੰ ਆ ਾਦੀ ਦੇ
ਦੀਵਾਨੇ ਦੇ ਰੂਪ ਚਵਿੱਿ ਵੇਖਦੀ ਹੈ ਚਜਸਨੇ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਸਚਹਤ
ਸਾਰੀ ਚਜ਼ਿੰਦਗਾਨੀ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸਮਰਪਤ ਕਰ ਚਦਿੱਤੀ। ਸਗੋਂ ਚਹ਼ਿੰਦੋਸਤਾਨ
ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਿੋਜੇਕਟ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਚਵਿੱਿ ਵਿੱਡੇ ਖਿੱਚਪਆਂ ਨੇ ਭਗਤ
ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੇ ਚਬ਼ਿੰਬ ਨੂ਼ਿੰ ਉਦਰੇਵੇਂ ਦੀ ਪੁਿੱਠ ਨਾਲ ਮੁੜ ਸਾਜਣ ਦਾ ਅਮਲ
ਸੁਰੂ ਕਰ ਚਦਿੱਤਾ ਹੈ। 2007-08 ਚਵਿੱਿ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ਤਾਬਦੀ
ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਨੂ਼ਿੰ ਖਾਸ ਕਰ ਪ਼ਿੰਜਾਬ ਚਵਿੱਿ ਚਜ਼ਿੰਨੇ ਲਾਚਮਸਾਲ ਉਤਸਾਹ
ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਚਗਆ ਉਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਚਕ
ਅ ਾਦੀ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਾ ਪਿਤੀਕ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦਾ ਚਬ਼ਿੰਬ ਅਤੇ
ਉਸਦੇ ਚਵਿਾਰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਿਵਿਨਾਂ ਚਵਿੱਿ ਚਨਖੇੜੇ ਦਾ ਨੁਕਤਾ
ਸਾਬਤ ਹੋਣਗੇ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਨਾਲ ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜਨ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀਆਂ
ਸਭ ਪਿਾਪਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਮਾਜਕ ਨਾ-ਬਰਾਬਰੀ ਕਾਇਮ ਹੈ,
ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਗ਼ਿੰਭੀਰ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਗਈ ਹੈ। ਉਨਹ ਾਂ ਦਾ ਇਿੱਚਛਤ
ਇਨਕਲਾਬ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨੇ ੜ ਭਚਵਿੱਖ ਚਵਿੱਿ ਇਸ ਦੇ
ਵਾਪਰਨ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਰੌਸ਼ਨ ਨ ਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

21. ਕਿਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲਹੂ ਨਾਲ ਚਭਿੱਜੀ ‘ਚਦ ਚਟਿਚਬਊਨ’ ਅਖਬਾਰ ਦੀ 25
ਮਾਰਿ 1931 ਦੀ ਕਾਪੀ ਜੋ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਚਵਿ ‘ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆ ਮ
ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਚਮਊ ੀਅਮ’ ਚਵਿ ਰਿੱਖੀ ਹੋਈ ਹੈ
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291

22. ਜੇ ਐਨ ਯੂ ਦੀ ਕ਼ਿੰਧ ਤੇ ਲਿੱ ਗਾ ਕਾਰਲ ਮਾਰਕਸ, ਲੈਚਨਨ
ਅਤੇ ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਚਸ਼ਿੰਘ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵਾਲਾ ਚਿਿੱਤਰ
12/4/2018
Ashok Traders.ERP Software Provider
cell:.9877561291