Funksiyanın təyin oblastı və qiymətlər çoxluğunun tapılması

1. x sinif
Funksiyanın təyin oblastı və
qiymətlər çoxluğunun tapılması.

2. ı qrup – arqument
ıı qrup – funksiya
ııı qrup – uyğunluq
ıv qrup - çoxluq

3. 1) Funksiya sözünün
mənasını necə izah edə
bilərsiniz?
2) Şagirdin funksiyası
hansıdır?
3) Müəllimin funksiyası
hansıdır?
4) Ümumiyyətlə funksiyanı
necə başa düşürsünüz?

4.  Funksiya latın mənşəli sözdür.
Yerinə yetirmək mənasını verir.
 Şagirdin funksiyası oxumaq,
öyrənmək, biliklərini tətbiq
etmək və cavab verməkdir.
 Müəllimin funksiyası dərsi
qurmaq, bilikləri mənimsətmək,
müzakirələr aparmaq,
qiymətləndirmək və sairədir.
 Funsiya ifadə etdiyi dəyişən
kəmiyyətlər arasındakı asılılığı
göstərir.

5.  Qğlan evd oğuldur. Oğul üçün mü yy n işə ə ə
v v zif l r t yin olunmuşdur. Onları necə ə ə ə ə ə
yerin yetirm si oğulun qiym tidir.ə ə ə
 Oğlan m kt bd şagird kimi t yin olunub,ə ə ə ə
yaxşı v ya pis oxuması qiym tidir.ə ə

6. Sual:

7.  Suyun artması yağıntıdan asılıdır.
 Qaynama temreparurdan asılıdır.
 Zəlzələlər textonik hərəkətlərdən asılıdır.
 Quraqlıq havaların isti keçməsindən asılıdır.

8. Funksiya iki dəyişən kəmiyyət arasında
asılılıqdır.
Kəmiyyətlərdən biri sərbəst, digəri asılı
dəyişir.
Sərbəst dəyişənin hər bir qiymətinə asılı
dəyişənin yeganə qiyməti uygun gəlir

9. 1) Funksiya — X çoxluğunun hər bir
elementinə qarşı Y çoxluğunun bir
elementini uyğun qoyan F münasibətinə
deyilir. Bu zaman X çoxluğu F funksiyasının
təyin oblastı, Y çoxluğu isə
qiymətlər oblastı adlanır. y = f(x)
2) Sərbəst dəyişənin-arqumentin aldığı
qiymətlər çoxluğu funksiyanın təyin
oblastıdır. D(f) kimi işarə olunur.
3) Asılı dəyişənin-funksiyanın tapılmış
qiymətləri funksiyanın qiymətlər çoxluğudur.
E(f) kimi işarə olunur.

10. Bir neçə funksiya yazın.
y = 2x + 5
y = 4 – x
f(x) = 7x – ½
f(x) = x-5
y = x2
f(x) = 5/x-9
Cavablar

11.  y = kx + b ( k v b d dl rdi) funksiyası haqqında n deyə ə ə ə ə ə
bil rsiniz?ə
Xətti funksiyadır, sərbəst dəyişənin
dərəcəsi vahiddir.
Qrafiki düz xətdir.
Sərbəst dəyişən istənilən qiyməti ala bilər.
D(f) = R
Asılı dəyişən istənilən qiyməti ala bilər. E(f)
= R
Cavablar:

12. Tapşırıq: H lli:ə
 f(x) = √(x-5)
funksiyanın təyin
oblastını və qiymətlər
çoxluğunu tapın.
 x-5 ≥ 0, x ≥ 5
 D(f) = [ 5, ∞ ),
 E(f) = R

13. Tapşırıq: H lli:ə
 f(x) = 5/x-9
funksiyanın t yinə
oblastını v qiym tl rə ə ə
çoxluğunu tapın.
 Funksiya x – in
m xr ciə ə sıfra cevir nə
qiym tind t yinə ə ə
olunmayıb. 9 m xr ciə ə
sıfra çevirir.
 D(f) = (-∞, 9) U (9, ∞)
 E(f) = R

14. Kvadrat funksiyalar
haqqında nə deyə
bilərsiniz?
Qrafiki. Cavab: Funksiyanın
təyin oblastı bütün
həqiqi ədədlər
çoxluğudur.
 D(f) = R
 Qiymətlər çoxluğu
müsbət həqiqi ədədlər
çoxluğudur.
 E(f) = (0,∞)

15.  Funksiyanın qrafiki n dir?ə
 T rs müt nasib v düz müt nasib asılılığı necə ə ə ə ə
başa düşürsünüz?
 Funksiyanın t yin oblastı n dir?ə ə
 y = √x-8 funksiyasının qrafikini qurun
 y = √(3 – 1/x) funksiyanın t yin oblastını tapın.ə

16. İndi testləri həll edək

17. Qiymətləndirək
ı qrup – arqument
ıı qrup – funksiya
ııı qrup – uyğunluq
ıv qrup - çoxluq

19. Riyaziyyat-x sinif
www.Google.az
www.Google.ru
www.vikipedia.az