Basiskennis over de diagnose en behandeling van prostaatkanker voor patiënten en geïnteresseerde leken. Gebruikt voor voorlichtingsavond op 28 oktober (Spaarne Ziekenhuis & Adamas inloophuis).

1. Prostaatcarcinoom
nieuwe ontwikkelingen

2. Wat is kanker?
• K
• Ongrijpbaar
• Bedreigend
• Geniepig
• Angst!

3. de prostaat
blaas
prostaat
bekkenbodem
plasbuis

4. Prostaatkanker
• Meest voorkomende vorm van kanker bij
mannen
• Komt vooral voor bij oudere mannen
• Groeit meestal langzaam
• Geeft meestal pas laat klachten
• Veel mannen overlijden MET, maar niet AAN
prostaatkanker

5. Onderzoek van de prostaat
• Rectaal onderzoek (voelen naar de prostaat)
• Laboratorium onderzoek
• PSA
• PCA-3
• Afbeeldend onderzoek
• Prostaat echo (evt. met punctie)
• MRI-scan (evt. met punctie)

6. Diagnose
• Diagnose op de weefselstukjes (biopten)

7. Hoe uitgebreid is het proces?
• Rectaal onderzoek / prostaat echo
• PSA
• Agressiviteit van de kanker cellen
• Vaak is geen verder onderzoek nodig
• Op indicatie:
• MRI-scan
• Botscan
• Choline PET-CT scan

8. Na de diagnose
• Moet er worden behandeld?
• Zo ja, hoe?
• Zo nee, wat doe je dan?
• Bedenk: veel mannen overlijden met, maar niet
aan prostaatkanker

9. Classificatie
• GEEN uitzaaiing (genezing mogelijk)
• Beperkt tot de prostaat (T1-2N0M0)
• Groei buiten de prostaat (T3-4N0M0)
• WEL uitzaaiing(en) (genezing niet meer
mogelijk)
• Lymfeklieren (T1-4N1M0)
• Op afstand (T1-4N0-1M1)
TNM
systeem

10. Actief afwachten
• Active surveillance
• Doel: genezende behandeling uitstellen…
• Tot het nodig is…
• Als het al zover komt.
• Indicatie:
• PSA<10, maximaal 2 biopten, maximaal Gleason 6
• Patiënt/partner akkoord
• Standaard controleschema

11. Behandeling, geen uitzaaiing
• Beperkt tot de prostaat
• Operatie (radicale prostatectomie)
• Bestraling
• Groei buiten de prostaat
• Uitwendige bestraling + hormonen
• Radicale prostatectomie

12. Controle na behandeling
• PSA
• Patiënten Stress Aanjager
• Bijwerkingen behandeling?
• Op indicatie
• MRI-scan
• Choline PET-CT scan
• Botscan

13. Als kanker terugkomt
• Na operatie: bestraling
• Na bestraling:
• Afwachten
• Hormonale behandeling
• Cryotherapie - HIFU
• (Operatie)

14. Behandeling, bij uitzaaiing(en)
• Hormonale behandeling meestal effectief
• Castratie
• Medicijnen:
• Zoladex®, lucrin® injecties
• Casodex®, androcur® tabletten
• Combinatie
• Effect is tijdelijk (maanden tot vele jaren)

15. Na de hormonale therapie
• Chemotherapie met taxotere®
• Nieuwe middelen:
• Enzalutamide
• Abiraterone
• Cabazitaxel
• Sipuleucel
• Radium223
• Veel onderzoek

16. Als niets meer werkt
• Enige doel wordt: kwaliteit van leven
• Individuele toestand bepaalt wat nodig is
• Operatie voor het plassen
• Pijnstilling
• Bestraling op botuitzaaiing(en)
• …
• Palliatieve sedatie
• Euthanasie