1. 48 www.kvk.nl nr.5 2011 Eigen Bedrijf 49
REGIO amsterdam ■ Mijn bedrijf
Ze wonnen net niet de Prix de Rome, maar mogen in IJburg wel een
horecapaviljoen bouwen. Ze hopen rond hun vijftigste echt groot te zijn,
maar timmeren als dertigers al aardig aan de weg. Even voorstellen:
het duo Jeroen. ■ tekst Anke Hoets ■ fotografie Ton Zonneveld
“De crisis was eerder
een lust dan een last”
D
e bijnaam ‘het duo Jeroen’ kregen
ze aan de TU Delft. Al tijdens
hun studie had het Amsterdamse
architectenduo Jeroen Spee en
Jeroen Steenvoorden van Studio Prototype
in de gaten dat ze een bijzondere klik had
den. “Eén plus één is soms gewoon drie.
We willen allebei in elk ontwerp het unieke
naar boven halen en slaan daarvoor graag
moeilijke wegen in.” Het resultaat is
volgens de twee altijd een prototype, een
exemplaar waar er slechts één van is. Of het
nu gaat om het ontwerp voor een steden
bouwkundige strategie of een watervilla.
Hun ontwerpen zijn sober en doen dankzij
materialen als glas en hout denken aan de
natuur. Toch gebruiken ze ook staal, want
de architecten hebben geen echte voorkeur.
Steenvoorden: “Werken aan een prototype
betekent een studie uitvoeren, waarbij het
afwachten is wat het eindresultaat wordt.
Zo kom je in de loop van het proces pas tot
je materiaalkeuze en tot nieuwe manieren
om die in te zetten.” De gebruiker en het
landschap spelen een belangrijke rol. De
twee verkennen uitgebreid het veld voor
ze achter de tekentafel plaatsnemen. Hun
watervilla illustreert dit. De villa lijkt een
drijvend blok, maar is bij nadere inspectie
verrassend open. De solide, hoge terras
wand bestaat uit houten lamellen en kan
open en dicht. “De bewoner regelt zelf
zijn privacy. Het patroon is een knipoog
naar de grilligheid van het water. Om te
drie in uitvoering zijn. Ze kunnen ervan
leven. Toch wil dit niet zeggen dat ze rustig
achteroverleunen. Ze spelen zich voort
durend in de kijker via netwerken, aanbe
stedingen en competities. Meedoen aan
openbare aanbestedingen is voor een klein
bureau doorgaans te kostbaar, maar daar
hebben ze iets op gevonden. Ze zoeken
de samenwerking met grotere partners.
Steenvoorden: “Vroeger waren architecten
heel individualistisch. Maar wij werken juist
nauw samen met landschapsarchitecten,
interieurontwerpers en stedenbouwkundi
gen.” De ondernemers doen daarnaast vrij
fanatiek mee aan competities. Bij de Prix de
Rome 2010 werden ze tweede. In de kunst
wereld en architectuur is die Nederlandse
staatsprijs een ijzersterk visitekaartje waar
Spee en Steenvoorden terecht trots op
zijn. Ze doen op dit moment mee aan een
competitie in Duitsland. “Nederland is al
snel te klein voor architecten. Je wordt daar
door gedwongen om ruim te denken over je
mogelijkheden. En die zijn er volop. Wij
vinden het buitenland ook qua werk een
uitdaging, want je werkt weer met andere
landschappen”, vertelt Spee enthousiast.
De positie van de architect is in elk land
anders. In Duitsland heeft hij veel meer te
voorkomen dat de slaapverdieping onder
de waterspiegel te donker werd, hebben we
het daglicht binnengehaald met een patio”,
verklaart Spee.
Flexibiliteit
Steenvoorden en Spee startten hun eigen
studio in 2008, het jaar van de economische
crisis. Hoewel het volume in de branche
sindsdien met dertig procent daalde, zien
de twee de recessie eerder als een lust dan
een last. Steenvoorden: “Kleinere bureaus
komen er doorgaans goed uit omdat ze
flexibel zijn. Bovendien hebben we een
lagere huur en kunnen we scherper onder
handelen met leveranciers. Iedereen doet
een stapje terug, maar heeft ook vertrouwen
in elkaar en in de toekomst.” Spee vult aan:
“Er staat een nieuwe generatie op, de barok
maakt plaats voor een kritischer manier van
denken. In de bouw is nog nooit zoveel
gesproken over duurzaamheid en innovatie.
Je ziet dat ook in Eindhoven. Philips vraagt
de meeste patenten aan, maar kleine
afsplitsingen van het moederbedrijf zijn de
echte vernieuwers en zetten Nederland op
de kaart.” Het duo zou graag zien dat die
jonge ondernemingsgeest en technische
innovatie meer worden gestimuleerd met
ruimere subsidies. Ook in de bouw.
IJzersterk visitekaartje
Spee en Steenvoorden werken op dit
moment aan vijf projecten, waarvan er
“Nederland is al snel te klein voor
architecten. Je wordt gedwongen om na
te denken over je mogelijkheden”
zeggen dan in Nederland, waar de aannemer
vooral aan zet is. In Frankrijk werken vaak
twee architecten aan een opdracht, een voor
het concept en de ander voor de technische
uitwerking. “Je aanpassen is dan onmisbaar”,
legt Steenvoorden uit.
Toekomst
Ondanks alle inspanningen heeft Studio
Prototype nog geen concrete opdrachten in
het buitenland. Ze kijken daar zelf niet van
op. “Alles werkt op basis van vertrouwen en
gunning, dat gaat stapje voor stapje. Vaak
mogen architecten pas op hun vijftigste
echt groot bouwen. Wij zijn drie jaar zelf
standig en hebben toch al de eerste opleve
ringen.” Dichter bij huis hebben ze net een
slag geslagen. Hun ontwerp voor een horeca
paviljoen in IJburg kwam deze zomer als
winnaar uit de bus bij een prijsvraag van de
gemeente Amsterdam. Zodra de uitbaters
de financiën rond hebben, gaan de archi
tecten aan de slag met de bouw van de
Ziggurat. De piramideachtige tempel is
volledig geïntegreerd in het trapsgewijze
landschap van het IJburgse stadspark.
Binnen en buiten wordt uiteraard duurzaam
gebouwd. Waarin zit nu de kracht van het
duo Jeroen? Spee: “In ons hele werk. Zowel
het ontwerp als de uitvoering die dicht bij
het ontwerp blijft.” Wat vinden ze zelf hun
mooiste werk? “Dat komt nog”, besluiten
ze eensgezind. ■
Meer informatie www.studioprototype.nl.
Jeroen Steenvoorden (l) en
Jeroen Spee in hun studio bij de
maquette voor de Ziggurat.
Amsterdams ontwerpduo gaat uitdagingen niet uit de weg
KvK-info
Kansen voor architecten
KvK Amsterdam heeft op 3 maart 2011
de bijeenkomst Kansen voor de archi-
tect georganiseerd. Lees de presentaties
terug op www.kvk.nl/architecten.
Ontwerp: Studio Protype
en Framework Architecten.
