Basic Booklet Class 9

1. 1
CLASS : 9 SUBJECT: TELUGU
విషయ సూచిక :
I. అక్షరమాల
II. గుణింతాల గురతు లు
III. గుణింతాలు
IV. మహాప్రా ణాక్షర గుణింతాలు
V. ఒత్తు లు
VI. ఒత్తు లతో వచ్చే పదాలు
VII. దవితాిక్షరరలు - సింయుక్రు క్షరరలు – సింశ్లేషరక్షరరలు
VIII. భాషరభాగరలు
IX. విభక్తు లత
X. సింధులు
XI. సమాసాలత
XII. అలంకారాలత
XIII. ఛందససు
I. అక్షరమాల అ నుిండి ఱ వరకు

2. 2
అచ్ుేలు – 16
అ ఆ ఇ ఈ ఉ ఊ ఋ ౠ ఎ ఏ ఐ ఒ ఓ ఔ అిం అః
హలుే లు – 36
క ఖ గ ఘ ఙ
చ్ ఛ జ ఝ ఞ
ట ఠ డ ఢ ణ
త్ థ ద ధ న
ప ఫ బ భ మ
య ర ల వ శ ష స హ ళ క్ష ఱ
ఉభయాక్షరరలు : ంిం సున్ాా, ం అరసునా, ంః విసరగః
II. గుణింతాల గురతు లు అ నుిండి అః వరకు
III. సరళ గుణింతాలు
క – క క్ర క్ి క్ీ కు కూ కృ కౄ క్ె క్ే క్ెై క్ొ క్ో క్ౌ కిం కః
అ -√ ఉ –ంు ఎ –ం ఓ –ం
ఆ – ంర ఊ –ంూ ఏ –ంచ ఔ –ం
ఇ –ం ఋ –ంృ ఐ –ం అిం –ంిం
ఈ –ం ౠ –ంౄ ఒ –ం అః –ంః

3. 3
గ – గ గర గి గీ గు గూ గృ గౄ గె గే గెై గో గో గౌ గిం గః
చ్ – చ్ చ్ా చి చీ చ్ు చ్ూ చ్ృ చ్ౄ చ్ చ్చ చ్ చ్ొ చ్ో చ్ చ్ిం చ్ః
జ - జ జా జి జీ జు జూ జృ జౄ జె జే జె జొ జో జౌ జిం జః
ట – ట టా టి టీ టు టూ టృ టౄ టె టే టె టొ టో టౌ టిం టః
డ – డ డా డి డీ డు డూ డృ డౄ డ డచ డ డ డ డ డిం డః
త్ - త్ తా తి తీ త్త త్ూ త్ృ త్ౄ త తచ త తొ తో త త్o త్ః
ద – ద దా దవ దీ దు దూ దృ దౄ ద దచ ద ద ద ద దిం దః
న – న న్ా ని నీ ను నూ నృ నౄ న్ె న్ే న్ె న్ొ న్ో న్ౌ నిం నః
ప - ప ప్ర ప ప పు పూ పృ పౄ పె పే పె ప్ొ ప్ో ప్ౌ పిం పః
బ – బ బా బి బీ బు బూ బృ బౄ బె బే బె బొ బో బౌ బిం బః
మ - మ మా మి మీ ము మూ మృ మౄ మె మే మెై మొ మో మౌ మిం మః
య – య యా యి యిీ యు యూ యృ యౄ యిె యిే యిెై యొ యో యౌ యిం యః
ర – ర రర రి రీ రత రూ రృ రౄ రె రే రెై రొ రో రౌ రిం రః
ల - ల లా లి లీ లు లూ లృ లౄ లె లే లె లొ లో లౌ లిం లః
వ - వ వర వి వీ వు వూ వృ వౄవె వే వె వొ వో వౌ విం వః
శ - శ శ్ర శి శీ శు శూ శృ శౄ శ్ె శ్ల శ్ెై శ్ొ శ్ో శ్ౌ శిం శః
ష – ష షర ష ష షత షూ షృ షౄ షె షే షె షొ షో షౌ షిం షః
స - స సర స స సు సూ సృ సౄసె సే సె సొ సో సౌ సిం సః
హ - హ హా హి హీ హు హూ హృ హౄ హె హే హెై హొ హో హ హిం హః
ళ – ళ ళీ ళి ళీ ళు ళూ ళృ ళౄ ళె ళే ళెై ళొ ళో ళౌ ళిం ళః

4. 4
క్ష – క్ష క్షా క్షి క్షీ క్షు క్షూ క్షృ క్షౄ క్షె క్షే క్షెై క్షొ క్షో క్షౌ క్షిం క్షః
ఱ – ఱ ఱా ఱి ఱీ ఱు ఱూ ఱృ ఱౄ ఱె ఱే ఱె ఱొ ఱో ఱౌ ఱిం ఱః
IV. మహాప్రా నక్షర గుణింతాలు
ఖ – ఖ ఖా ఖి ఖీ ఖు ఖూ ఖృ ఖౄ ఖె ఖే ఖెై ఖొ ఖో ఖౌ ఖిం ఖః
ఘ - ఘ ఘా ఘి ఘీ ఘు ఘూ ఘృ ఘాౄ ఘె ఘే ఘెై ఘొ ఘో ఘౌ ఘిం ఘః
ఛ - ఛ ఛా ఛి ఛీ ఛు ఛూ ఛృ ఛౄ ఛ ఛచ ఛ ఛొ ఛో ఛ ఛిం ఛః
ఝ - ఝ ఝా ఝి ఝీ ఝు ఝూ ఝృ ఝౄ ఝె ఝే ఝెై ఝొ ఝో ఝౌ ఝిం ఝః
ఠ- ఠ ఠర ఠి ఠీ ఠత ఠూ ఠృ ఠౄ ఠె ఠే ఠెై ఠొ ఠో ఠౌ ఠిం ఠః
ఢ - ఢ ఢాఢి ఢీ ఢు ఢూ ఢృ ఢౄ ఢ ఢచ ఢ ఢ ఢ ఢ ఢిం ఢః
థ - థ థా థవ థీ థు థూ థృ థౄ థ థచ థ థ థ థ థిం థః
ధ- ధ ధా ధవ ధీ ధు ధూ ధృ ధౄ ధ ధచ ధ ధ ధ ధ ధిం ధః
ఫ – ఫ ఫర ఫ ఫ ఫు ఫూ ఫృ ఫౄ ఫె ఫే ఫె ఫొ ఫో ఫౌ ఫిం ఫః
భ – భ భా భి భీ భు భూ భృ భౄ భె భే భె భొ భో భౌ భిం భః
V. ఒత్తు లు – క నుిండి ఱ వరకు
క – జ - ణ - ఫ - వ - ఱ -
ఖ – ఝ - త్ - బ - శ -
గ – ఞ - థ - భ - ష -
ఘ – ట - ద - మ - స -
ఙ – ఠ - ధ - య - హ -
చ్ – డ - న - ర - ళ -
ఛ – ఢ - ప - ల - క్ష –
VI. ఒత్తు లతో వచ్చే పదాలు

5. 5
క - గ – చ్ – జ – ట -
1. కుకక 1. మొగగ 1. నిచ్ేన 1. మజిిగ 1. బుటట
2. నకక 2. ముగుగ 2. మచ్ే 2. దరీి 2. కటెటలు
3. చ్కక 3. బుగగ 3. గచ్ుే 3. బుజాి యి 3. చ్టుట
4. అకక 4. సగుగ 4. పచ్ుేక 4. బుజిి మేక 4. పటట
5. త్క్ెకడ 5. నిగుగ 5. పచ్ేని 5. బొ జి 5. చిటిట
డ - త్ – ద – న – ప -
1. బిడడ 1. కతిు 1. అదదిం 1. న్ానా 1. సరపము
2. గొడుడ 2. సుతిు 2. ఎదుద 2. వెన్ెాల 2. కపుప
3. గడిడ 3. గిత్ు 3. దుదుద లు 3. కనుా 3. బొ ప్రపయి
4. తడుడ 4. గుతిు 4. గదద 4. గిన్ెా 4. దుపప
5. లడుడ 5. విత్ున్ాలు 5. ముదద 5. సన్ాాయి 5. దపపక
బ - మ – య – ర – ల -
1. డబుు 1. పదమము 1. చ్యిి 1. ఛత్ాము 1. ఇలుే
2. అబాుయి 2. త్తమెమద 2. ఉయాిల 2. చ్కరిం 2. పలిే
3. మబుు 3. సమెమట 3. వెయిి 3. కరర 3. మలెే లు
4. క్ొబురి 4. బొ మమ 4. తాత్యి 4. శుకరవరరిం 4. చ్లే
5. రతబుురోలు 5. నిమమక్రయ 5. తియిని 5. యింత్ాిం 5. గులే

6. 6
వ - శ – ష – స – హ -
1. గువి 1. సుదరశనిం 1. కరషకుడు 1. శిరసుు 1. కలహణుడు
2. క్ొవొితిు 2. దూరదరశనిం 2. వరషిం 2. కసుు 2. బరిహ
3. దువెిన 3. దరశనిం 3. హరషిం 3. సరసుు 3. కలాహ రిం
4. త్తవరియి 4. దరిశ 4. శీరిషక 4. బసుు 4. విదాిరహత్
5. అవి 5. సపరశ 5. వరరిషక 5. లసు 5. మలాహ రిం
ళ - క్ష – ఱ –
1. పళెళిం 1. క్షతిాయుడు 1. గుఱఱిం
2. కళెళిం 2. క్షేత్ాిం
3. కళుళ 3. క్షణిం
4. నీళుళ
VII. ద్విత్విక్షరాలత
ఒక హలుే కు అదచ హలుే ఒత్తు చ్చరిే రరయడానిా దవితాిక్షరరలు అింటారత
ఉదా : అకక, మొగగ, గజెి, ముకక, రొయి, అవి, అమమ, అదదిం, బిడడ, అత్ు
సంయుకాు క్షరాలత
ఒక హలుే కు మరొక హలుే ఒత్తు చ్చరితచ సింయుక్రు క్షరిం అింటారత
ఉదా : దురగ, కురీే, గరిన, క్రరతడ , సరానిం, నిదా, గరే సుు, మరరిద, వరణన, వరషిం, విజాా నిం
సంశ్లేషాక్షరాలత

7. 7
ఒక హలుే కు రెిండు వేరత వేరత ఒత్తు లుచ్చరితచ దానిని సింశ్లేషరక్షరిం అింటారత
ఉదా : సుీ, కక్షి, లక్షిమ, అసుీిం, వసుీిం, దారిదాయిం, ఈరషయ, అరహత్, సరమర్యిం
VIII. భాషాభాగాలత
1. న్ామవరచ్కిం
2. సరిన్ామిం
3. క్ిరయ
4. విశ్లషణిం
5. అవియిం
1. నవమవాచక్ం: మనుషతిల, జింత్తవుల, పక్షుల, సథలాల, నదుల, వసుు వుల పేరేను తలిపే దానిని
న్ామవరచ్కిం అింటారత
ఉదా: సత్ తలివెన బాలిక
సింహిం అడవిక్ి రరజు ( పాతి విదాిరి్ త్మ ప్రఠి పుసుకింలోని ఏదన్ా
న్ెమలి మన జాతీయ పక్షి ప్రఠరనిా చ్దవవి అిందులో న్ామవరచ్కములు
తాజ్ మహల్ అిందమెైన కటటడిం గురిుించి త్మ న్ోటు పుసుక్రలలో రరయాలి )
గోదావరి నదవ ప్ొ డవెనదవ
విదాిరత్ లు పుసుకము చ్దువుత్తన్ారత
2. సర్ినవమం : పేరేకు బదులుగర వరడచ పదాలను సరిన్ామాలు అింటారత
ఉదా: ఆమె వింట బాగర చ్చసుు ిందవ
గోప చ్రతవుకు వెళీళడు. అత్డు చ్చపలు పటాట డు
సునీత్,రజిత్ గుడిక్ి వెళీే రత. వరరత పూజలు చ్చశ్రరత
ప్ో త్న భాగవత్ిం రరసరరత. ఆయన సహజ పిండిత్తడు

8. 8
సింహిం గరిిసుు ిందవ. అదవ అడవిలో ఉింటుిందవ
3. కరియ( పని ) : మనిం చ్చసే పనులను క్ిరయ అింటారత
ఉదా: రరజు ప్రఠిం చ్దువుత్తన్ాాడు
సత్ పుసుకిం చ్దవవిిందవ
రమి న్ాటిిం చ్చసుు ిందవ
రహీిం బడిక్ి ప్ో త్తన్ాాడు
4. విశ్లషణం: న్ామవరచ్కము, సరిన్ామము యొకక గుణాలను తలిపేదానిని విశ్లషణిం అింటారత
ఉదా: ఏనుగు పెదద జింత్తవు
ముఖిమింతిాక్ి ఘనమెైన సరిగత్ిం లభిించిిందవ
కపల్ దచవ్ వేగింగర బౌలిింగ్ చ్చసేవరడు
మింజీరర నదవలో నీళుళ తియిగర ఉింటాయి
భువనగిరి క్ోట విశ్రలింగర ఉనాదవ
5. అవ్యయము : లిింగ వచ్న విభక్ిు పాత్ియాలు లేని పదాలను అవియములు అింటారత
ఉదా: ఆహా! ఈ భవనిం ఎింత్ అిందింగర ఉనాదవ
ఓహో ! ఈ తోట నిందనవనింల ఉిందవ
అమోమ! ప్రము వచిేిందవ
IX. విభకరు – పరత్యయాలత
పరత్యయాలత విభక్తు లత
డు , ము, వు, లు పాథమా విభక్ిు
ని(న్), ను(న్), ల(న్), కూరిే , గురిించి దవితీయా విభక్ిు

9. 9
చ్చత్(న్), చ్చ(న్), తోడ(న్), తో(న్) త్ృతీయా విభక్ిు
క్ొఱకు(న్), క్ెై చ్త్తరీథ విభక్ిు
వలన(న్), కింటె(న్), పటిట పించ్మీ విభక్ిు
క్ి(న్), కు(న్), యొకక, లో(న్), లోపల(న్) షషీ విభక్ిు
అిందు(న్), న(న్) సపుమీ విభక్ిు
ఓ, ఓరి, ఓయి, ఓస సింబో ధన పాథమా విభక్ిు
X. సంధసలత
సంధవ పరిచయం : వరికరణ పరిభాషలో రెిండు సిరరల ( అచ్ుేల ) కలయికను సింధవ అని పలుసరు రత
సంధవ కార్యం : రెిండు అచ్ుేల మధి జరిగే మారతపను సింధవ క్రరిిం అని పలుసరు రత
పూర్ి సిర్ం : సింధవ జరిగే మొదటి పదిం చివరి అక్షరిం లోని అచ్ుేను ( సిరరనిా) పూరి సిరిం అని
పలుసరు రత
పర్ సిర్ం : సింధవ జరిగే రెిండవ పదిం మొదటి అక్షరిం లోని అచ్ుేను (సిరరనిా) పర సిరిం అని
పలుసరు రత
పాధానింగర సింధులు రెిండు రక్రలు ఉింటాయి
1. సంసకృత్ సంధసలత
1. సవరణదీరఘ సింధవ 7. శుేత్ి సింధవ
2. గుణ సింధవ 8. ఘత్ి సింధవ
3. యణాదచశ సింధవ 9. విసరగ సింధవ
4. వృదవద సింధవ 10. నక్రరరింత్ సింధవ
5. అనున్ాసక సింధవ
6. జత్ి సింధవ

10. 10
2. త్ెలతగు సంధసలత
1. అత్ి సింధవ ( లేక ) అక్రర సింధవ
2. ఇత్ి సింధవ ( లేక ) ఇక్రర సింధవ
3. ఉత్ి సింధవ ( లేక ) ఉక్రర సింధవ
1. సవ్ర్ణద్ీర్ఘ సంధవ : అ, ఇ, ఉ, ఋ లకు అవే అచ్ుేలు పరమెైనపుడు వరని దీరరఘ లు ఏక్రదచశింగర వసరు యి.
అ – అ,ఆ ఇ – ఇ,ఈ ఉ – ఉ,ఊ ఋ – ఋ,ౠ ( సవరరణ లు)
ఉదా : రరమాలయిం = రరమ + ఆలయిం
రరమానుజుడు = రరమ + అనుజుడు
కవీిందుా డు = కవి + ఇిందుా డు
భానూదయిం = భాను + ఉదయిం
పత్ౄణిం = పత్ృ + ఋణిం
శీరక్రళహసుశిర = శీరక్రళహసు + ఈశిర
2. గుణసంధవ : అ క్రరరనిక్ి ఇ, ఉ, ఋ లు పరమెైనపుపడు కరమముగర ఏ, ఓ, అర్ లు ఆదచశింగర వసరు యి
అ+ఇ=ఏ , అ+ఉ=ఓ , అ+ఋ=అర్
ఉదా: రరజేిందుా డు = రరజ + ఇిందుా డు రరజరిష = రరజ + ఋష
నరేిందుా డు = నర + ఇిందుా డు దచవరిష = దచవ + ఋష
దచశ్ోనాతి = దచశ + ఉనాతి గృహో పకరణిం = గృహ + ఉపకరణిం
3. యణవద్ేశ సంధవ: ఇ, ఉ, ఋ లకు అసవరరణ లు పరమెైనపుపడు కరమముగర య, వ, ర లు వసరు యి
ఉదా: అత్ివసరిం = అతి + అవసరిం గురౌినాత్ిిం = గురత + ఔనాత్ిిం
పాత్తిత్ురిం = పాతి + ఉత్ురిం అణిసుీిం = అణు + అసుీిం
పాతచికిం = పాతి + ఏకిం పతాా రిిత్ిం = పత్ృ + ఆరిిత్ిం

11. 11
4. వ్ృద్వి సంధవ : అ క్రరరనిక్ి ఏ, ఐ లు పరమెైనపుపడు ‘ఐ’ క్రరము ఓ, ఔ లు పరమెైనపుపడు ‘ఔ’ క్రరము
ఆదచశముగర వసరు యి
ఉదా: వసుధక = వసుధ + ఏక అషెటటశిరిిం = అషట + ఐశిరిిం
రసెక = రస + ఏక వన్ౌషధవ = వన + ఔషదవ
సమెైకిిం = సమ + ఏకిం రసౌచిత్ిిం = రస + ఔచిత్ిిం
పప్ౌఘము = ప్రప + ఓఘము
దవవౌిషధిం = దవవి + ఔషధిం
త్ెలతగు సంధసలత
1. అత్ిసంధవ : అత్తు నకు సింధవ బహుళముగర వసుు ిందవ, అనగర ‘అ’ అక్షరరనిక్ి అ ఇ ఉ ఋ ఏ అక్షరరలనీా
సింధవగర వసరు యి
ఉదా: మేనలుే డు = మేన + అలుే డు ఒకపుపడు = ఒక + అపుపడు
మేనత్ు = మేన + అత్ు వచిేనిందుకు = వచిేన + అిందుకు
సత్కక = సత్ + అకక రరకుింటే = రరక + ఉింటె
రరమయి = రరమ + అయి పుటిటనిలుే = పుటిటన + ఇలుే
2. ఇత్ిసంద్వ : ఏమిదుల ఇత్తు నకు సింధవ వెకలిపకింగర వసుు ిందవ. ఏమాిదుల అనగర “ఏమి”
మొదలగునవి. ఏమి, మఱి, క్ి, అదవ, ఇదవ, అవి, ఇవి, ఏదవ . వెకలిపకిం అనగర సింధవ జరగచ్ుే
జరగకప్ో వచ్ుే. వరికరణింలో ఈ సథతిని వెకలిపకిం అింటారత
ఇత్ిసంద్వ త్పపక్ జర్గాలని నియమం ఏమి లేదస
ఉదా: ఏమింటివి = ఏమి + అింటివి మనిషనావరడు = మనిష + అనావరడు
ఏమియింటివి = ఏమి + అింటివి(ఇక్రరింబుక్రని యడాగింబు) పెక్ెతిున్ారత = పెక్ి + ఎతిున్ారత
వచిేరిపుడు = వచిేరి + ఇపుడు మఱేమి = మఱి + ఏమి

12. 12
గమనిక్ : పరథమ, ఉత్ుమ పుర్ుష, బహువ్చన, కరియల ఇకారానికర సంధవ వైక్ల్పపక్ంగా జర్ుగునస
3. ఉత్ి సంధవ : ఉత్తు నకు అచ్ుే పరమెైనపుపడు సింధవ నిత్ిముగర వచ్ుేను . నిత్ిిం అనగర త్పపక
సింధవ జరతగుత్తిందని అర్ిం
ఉదా: రరముడత్డు = రరముడు + అత్డు
అత్డకకడ = అత్డు + ఎకకడ
మనసెన = మనసు + ఐన
ముిందడుగు = ముిందు + అడుగు
XI. సమాసాలత :
సమాసం : రెిండు వేరేిరత అరర్ లు కల పదాలు కలిస ఒక అర్వింత్మెైన పదిం ఏరపడుటను సమాసిం
అింటారత
సమాసరలు రెిండు రక్రలు:
1. త్త్తపరతష సమాసరలు 2. కరమధారయ సమాసరలు
త్త్పపర్ుష సమాసాలత : సమాసిం లోని రెిండవ పదిం అర్ిం పాధానింగర కలిగిన దానిా త్త్తపరతష
సమాసిం అింటారత
1. పాథమా త్త్తపరతష సమాసిం 8. నఞ త్త్తపరతష సమాసిం
2.దవితీయా త్త్తపరతష సమాసిం
3.త్ృతీయా త్త్తపరతష సమాసిం
4.చ్త్తరీథ త్త్తపరతష సమాసిం
5.పించ్మీ త్త్తపరతష సమాసిం
6. షషీ త్త్తపరతష సమాసిం
7.సపుమీ త్త్తపరతష సమాసిం

13. 13
2. క్ర్మధవర్య సమాసాలత: న్ామవరచ్కిం ( విశ్లషిిం)తో కలిస ఉింటే దానిని కరమధారయ సమాసిం
అింటారత
1. విశ్లషణ పూర్ిపద క్ర్మధవర్య సమాసం : విశ్లషణిం పూరి పదింగర ఉింటే దానిని విశ్లషణ పూరిపద
కరమధారయ సమాసిం అింటారత
ఉదా: వృద్ కప్ో త్ము: వృద్మెైన కప్ో త్ము
అమూలి సమయిం : అమూలిమెైన సమయిం
పెదద కుటుింబిం : పెదదదన కుటుింబిం
పూరణ పురతషతలు: పూరతణ లెన పురతషతలు
2. విశ్లషణ ఉత్ుర్పద క్ర్మధవర్య సమాసం : విశ్లషణిం ఉత్ుర పదింగర ఉింటే దానిని విశ్లషణ ఉత్ురపద
కరమధారయ సమాసిం అింటారత
ఉదా: పురతషో త్ుముడు : ఉత్ుముడన పురతషతడు
క్రరిమక వృదు్ లు : వృదు్ లెన క్రరిమకులు
అడుగుదముమలు : త్ముమల వింటి అడుగులు (పదమములు)
3. విశ్లషణ ఉభయపద క్ర్మధవర్య సమాసం : రెిండు విశ్లషణాలు ఉింటే దానిని విశ్లషణ ఉభయపద
కరమధారయ సమాసిం అింటారత
ఉదా: శీతోషణములు : శీత్లము, ఉషణము లు
4. సంభావ్న పూర్ిపద క్ర్మధవర్య సమాసం: కరమధారయ సమాసింలో సింభావన పూరిపదింగర ఉింటె
అదవ సింభావన పూరిపద కరమధారయ సమాసిం
ఉదా: గింగరనదవ : గింగ అను పేరత గల నదవ
క్రనుగ చ్టుే : క్రనుగ అను పేరత గల చ్టుే
మధుమాసిం : వసింత్ిం అను పేరత గల మాసిం
గోవర్న్ాదవా : గోవర్నిం అను పేరత గల అదవా

14. 14
5. దింది సమాసం : రెిండు పదాలక్ి సమాన ప్రా ధానిత్ కలిగి ఉింటే దానిని దిింది సమాసిం అింటారత
ఉదా: త్లిదిండుా లు :- త్లిేయును , త్ిండిాయును
పనిప్రట : పని యును, ప్రట యును
శక్ిు సరమరర్ యలు : శక్ిు యును , సరమర్యమును
రరమలక్షమణులు : రరముడు , లక్షమణుడు
తోడూనీడలు : తోడు , నీడ
6. ద్విగి సమాసం: సమాసింలో పూరి పదిం సింఖాివరచ్కమెైతచ దానిా దవిగు సమాసిం అింటారత
ఉదా: అషట దవకుకలు : ఎనిమిదవ సింఖి గల దవకుకలు
మూడు లోక్రలు : మూడు సింఖి గల లోక్రలు
దవిముఖాలు : రెిండు సింఖి గల ముఖాలు
న్ాలుగెకరరలు : న్ాలుగు సింఖి గల ఎకరరలు
7. బహువ్రరహి సమాసం : అని పదారథ పాధానిం బహువీాహి అనగర సమాసింలో ఉిండచ రెిండు పదాలు
క్రకుిండా క్ొత్ు పదానిా తలియచ్చసే సమాసరనిా బహువీాహి సమాసిం అింటారత
ఉదా: పదామక్షి : పదమిం వింటి కనుాలు కలదవ
గరళ కింఠతడు: గరళము కింఠమునిందు కలవరడు
చ్కరప్రణ : చ్కరము ప్రణయిందు కలవరడు
ధనురరుణప్రణ : ధనురరుణాలు ప్రణయిందు కలవరడు
XII. అలంకారాలత
అలింక్రరరలు పాధానింగర రెిండు రక్రలు
1. శబాద లింక్రరిం 2. అరర్ లింక్రరిం

15. 15
1. శబాా లంకార్ం : శబాద ల యొకక కూరతప వలన సౌిందరరినిా కలిగిించ్ునవి. శబాద లింక్రరరలు క్రవిిం
యొకక బాహి సౌిందరరినిక్ి సింబింధవించినవి. ( ఇవి ముఖిింగర 6 విధాలు: అనుప్రా సరలింక్రరరలు 4
మరియు మిగిలినవి 2 )
అనుప్రా సరలింక్రరరలు:
i. వృతాినుప్రా సరలింక్రరిం
ii. చ్చక్రను ప్రా సరలింక్రరిం
iii. లాటాను ప్రా సరలింక్రరిం
iv. అింతాిను ప్రా సరలింక్రరిం
మిగిలినవి :- i. ముకుపదగరసరు లింక్రరిం ii. యమకిం
1. వ్ృత్వయనసప్ార సాలంకార్ం : ఒక్ే హలుే అన్ేకసరరతే తిరిగి తిరిగి వసుు ిందవ
ఉదా: వీరత ప్ొ మమను వరరత క్రరత ప్ొ గబెటుట వరరత
లలిత్ సుగుణ జాల తలుగు బాల
అడుగులు త్డబడ బుడత్డు నడిచ్ను
అకకడ లేక ఇకకడ లేక మరెకకడ ఉనాటుే
2. చేకానస ప్ార సాలంకార్ం : ఇిందులో రెిండు క్రని అింత్కు మిించి గరని ఉనా హలుే ల జింటలు అర్భేదిం
కలిగి వెింటవెింటన్ే ( అవిధానింగర) పాయోగిించ్బడతాయి
ఉదా: అరటి తొకక తొకకరరదు
హారతి హారతిక్ిచ్ాేరత
నిపుప తొక్ికతచ క్రలు క్రలుత్తిందవ
3. లాటానస ప్ార సాలంకార్ం : ఇిందులో రెిండు సమాన పదాలు అర్భేదిం లేకుిండా తాత్పరిభేదింతో
వెింటవెింటన్ే పాయోగిించ్ుటను లాటాను ప్రా సరలింక్రరిం అింటారత

16. 16
ఉదా: కమలక్షునరిేించ్ు కరములు కరములు
శీర న్ాథుని వరిణించ్ు జిహి జిహి
నరసింహు జూడజాల కనుాలు కనుాలు
4. అంత్వయనస ప్ార సాలంకార్ం : ప్రదింతాలలో క్రని, వరక్రిింత్ములో క్రని అదచ అక్షరిం లేదా పదిం మాటి
మాటిక్ి ఆవృత్ిం క్రవడిం
ఉదా: భాగవత్మున భక్ిు ఇదవ మన బడి
భరత్మున ముక్ిు అక్షరరల గుడి
రరమకథ రక్ిు సరసితి దచవి ఒడి
ఓ కూనలమమ మనకు న్ేరతప నడవడి
ii. అరాి లంక్రాలత :
1. ఉపమాలంకార్ం : ఉపమేయమును ఉపమానములతో ప్ో లిే మన్ోహరింగర వరిణసేు దానిా
ఉపమాలింక్రరిం అింటారత
ఉద్వ: సత్ ముఖము చ్ిందాబిింబము వలె అిందింగర ఉనాదవ
4 భాగరలు : i. ఉపమేయము : సత్ ముఖము( ఎవరిని ప్ో లుసుు న్ాాము)
ii. ఉపమానిం : చ్ిందాబిింబము ( ఎవరితో ప్ో లుసుు న్ాాము )
iii. ఉపమావరచ్కిం : వలె ( ఉపమాన్ానిా సమానధరమింతో కలపడానిక్ి వడచడ పదిం )
iv. సమానధరమిం : అిందింగర ( ప్ో లేడానిక్ి వీలెన సమాన పదిం)
ఉదా: భోజనిం అమృత్ిం వలె ఉనాదవ
ఏనుగు నలేని క్ొిండ వలె ఉనాదవ
ఆమె జడ నలేని తాా చ్ుప్రము వలె ఉనాదవ
ఆ నరుక్ి న్ెమలి వలె న్ాటిిం చ్చసుు నాదవ

17. 17
2. ఉత్ేరేక్షాలంకార్ం: ఉపమేయమును ఉపమానముగర ఊహిసేు దానిా ఉతచరేక్షాలింక్రరిం అింటారత
ఉదా: సత్ ముఖము చ్ిందాబిింబమా అనాటుే ఉనాదవ
భోజనిం అమృత్మా అనాటుే ఉనాదవ
ఆ మేడలు ఆక్రశ్రనిా ముదాద డుత్తన్ాాయా అనాటుే ఉన్ాాయి
XIII. ఛందససు – లఘువ్ులత –గుర్ువ్ులత
లఘువ్ు - రెపపప్రటు క్రలింలో లేదా చిటిక్ె వేసే క్రలింలో ఉచ్ేరిించ్చ అక్షరరలు లఘువులు. ఇవి
హర సరిక్షరరలుగర మనిం పలుచ్ుకున్ే అక్షరరలు .
గుర్ువ్ు – దవిమాతాా క్రలింలో లేదా లఘువు ఉచ్ేరిించ్చ సమయిం కింటే ఎకుకవ సమయిం అవసరమయిేి
అక్షారరలు గురతవులు
లఘువు గురతు : I గురతవు గురతు : U
య I
U గం మా U
I ల త్వ U
I స
రా U
న I భా U జ I
మూడు అక్షరరల గుణాలు
భ గణిం – UII స గణిం –IIU య గణిం –IUU త్ గణిం –UUI
జ గణిం – IUI మ గణిం –UUU ర గణిం –UIU న గణిం –III

18. 18
సూర్య గణవలత
గలము (లేదా) హ గణము – UI
న గణిం – III
చందర గణవలత
నలము – IIII
నగము - IIIU
సలము – IIU
భగణిం – UII
రగణిం – UIU
త్గణిం – UUI
యతి ప్ార సలత : పదాినిక్ి అిందానిా చ్చకూరేేవి యతి ప్రా సలు
యతి : పది ప్రదింలోని మొదటి అక్షరరనిా యతి అింటారత
ప్ార స : పది ప్రదింలోని రెిండవ అక్షరరనిా ప్రా స అింటారత
యతి మైతిర : పది ప్రదిం యొకక మొదటి అక్షరింతో నిరణయిింపబడిన సరథ నమిందలి అక్షరిం మెైతిా కలిగి
ఉిండడానిా యతి మెైతిా అింటారత. యతి మెైతిా యతి సరథ నింలో హలుే క్ే క్రక అచ్ుేతో కూడ మెైతిా ఉిండాలి.
పదయ ర్కాలత : i. జాతి పదాిలు ii. ఉపజాతి పదాిలు
“శ్రిమ” సుిందరతలు “మస”క చీకటిలో
“ఉభ”యులు “చ్న”గలు బుక్ికరి
జాతి పద్వయలత : 1. ఉత్పలమాల 2. చ్ింపకమాల 3. శ్రరూద లిం 4. మతచుభిం
ఉపజాతి పద్వయలత: 1. తచటగీతి 2. ఆటవెలదవ 3. ససిం (దవిపద, కిందిం)
1. ఉత్పలమాల పదయ లక్షణవలత

19. 19
 ఇదవ వృత్ు పదిిం
 ఈ పదిింలో న్ాలుగు ప్రదాలు ఉింటాయి
 పాతి ప్రదిం లోను భ,ర,న,భ,భ,ర,వ అను గణాలు వరతసగర వసరు యి
 యతి సరథ నిం 10వ అక్షరిం
 పాతి ప్రదింలో 20 అక్షరరలు ఉింటాయి
ఉదా: ఓ తలిం/గరణ నీ/పెదవు/లొతిునా/శింఖము/హారవ/ముమలీ ( ఓ – లొ)
U I I U I U I I I U I I U I I U I U I U
(భ) (ర) (న) (భ) (భ) (ర) (వ)
నీ యొడి/లోన పెిం/చితి వి/నిిండు గ/క్ోటి త/లూగు కు/రర లన్ ( నీ – నిిం)
U I I U I U I I I U I I U I I U I U I U
(భ) (ర) (న) (భ) (భ) (ర) (వ)
2. చంపక్మాల పదయ లక్షణవలత :
 ఇదవ వృత్ు పదిిం
 ఈ పదిింలో న్ాలుగు ప్రదాలు ఉింటాయ
 పాతి ప్రదింలోనూ న,జ,భ,జ,జ,జ,ర అను గణాలు వరతసగర వసరు యి
 యతి సరథ నిం 11వ అక్షరిం
 ప్రా స నియమిం ఉింటుిందవ
 పాతి ప్రదింలోనూ 21 అక్షరరలు ఉింటాయి
ఉదా: అనువు/డు లెసు/నవిిక/మలాన/నయిటే/ను లెసు/గరకయో
I I I I U I U I I I U I I U I I U I U I U

20. 20
(న) (జ) (భ) (జ) (జ) (జ) (ర)
3. శ్ార్దా లం పదయ లక్షణవలత :
 ఇదవ వృత్ు పదిిం
 ఈ పదిింలో న్ాలుగు ప్రదాలు ఉింటాయ
 పాతి ప్రదింలోనూ మ,స,జ,స,త్,త్,గ అను గణాలు వరతసగర వసరు యి
 యతి సరథ నిం 13వ అక్షరిం
 ప్రా స నియమిం ఉింటుిందవ
 పాతి ప్రదింలోనూ 19 అక్షరరలు ఉింటాయి
ఉదా: ఆ కింరిం/బుగని/పామాధు/కర భి/క్షానాింబు/వడిింప/గర
U U U I I U I U I I I U U U I U U I U
(మ) (స) (జ) (స) (త్) (త్) (గ)
త్లీే నీ/పాతిభా/విశ్లష/ములు భూ/త్ పేాత్/హసుముమ/లన్
UUU I I U I U I I I U U U I U U I U
(మ) (స) (జ) (స) (త్) (త్) (గ)
4. మత్ేుభం పదయ లక్షణవలత :
 ఇదవ వృత్ు పదిిం
 ఈ పదిింలో న్ాలుగు ప్రదాలు ఉింటాయ
 పాతి ప్రదింలోనూ స,భ,ర,న,మ,య,వ అను గణాలు వరతసగర వసరు యి
 యతి సరథ నిం 14వ అక్షరిం
 ప్రా స నియమిం ఉింటుిందవ

21. 21
 పాతి ప్రదింలోనూ 20 అక్షరరలు ఉింటాయి
ఉదా: తిరతగన్/న్ేరదు/న్ాదు జి/హి విను/మాదీన/రి వేయిే/టిక్ిన్
I I U U I I U I U I I I U U U I U U I U
(స) (భ) (ర) (న) (మ) (య) (వ)
ఉపజాతి పద్వయలత
1. త్ేటగీతి పదయ లక్షణవలత
 తచటగీతి పదిిం సూరి, చ్ిందా గణాలతో ఏరపడుత్తిందవ
 ఇదవ ఉపజాతి పదిింఈ పదాినిక్ి న్ాలుగు ప్రదాలు ఉింటాయి
 పాతి ప్రదానిక్ి ఒక సూరి గణిం,రెిండు ఇిందా గణాలు, రెిండు సూరి గణాలు ఉింటాయి
 న్ాలుగో గణిం మొదటి అక్షరిం యతిసరథ నిం
 ప్రా స యతి చ్లుే త్తిందవ
 ప్రా స నియమిం లేదు
ఉదా: మాన/ధనులకు/భదాింబు/మరియు/గలద
U I I I I I U I U I I I I I I
(సూ) (ఇిం) (ఇిం) (సూ) (ఇిం)
2. ఆటవలద్వ పదయలక్షణవలత
 ఆటవెలదవ పదిిం సూరి చ్ిందా గణాలతో ఏరపడుత్తిందవ
 ఇదవ ఉపజాతి పదిిం
 ఈ పదాినిక్ి న్ాలుగు పదాలు ఉింటాయి
 1,3 ప్రదాలోే వరతసగర మూడు సూరిగణాలు, రెిండు ఇిందా గణాల చ్ొపుపన ఉింటాయి

22. 22
 2,4 ప్రదాలోే 5 సూరిగణాలే ఉింటాయి
 పాతి ప్రదింలో న్ాలగవ గణింలోని మొదటి అక్షరిం యతి సరథ నిం
 యతి లేని చ్ోట ప్రా స యతి చ్లుే త్తిందవ
 ప్రా స నియమిం ప్రటిించ్నవసరిం లేదు
ఉదా: వటుని/క్రళళ/కడుగ/వరహేమ/ఘటమున
I I I U I I I I I I U I I I I I
(సూ) (సూ) (సూ) (ఇిం) (ఇిం)
జలము/దచ్చే/భరు/సనా/ఎఱిగి
I I I U I U I U I I I I
(సూ) (సూ)(సూ) (సూ) (సూ)
3. సీసం పదయ లక్షణవలత
1. సస పదిింలో న్ాలుగు పెదద ప్రదాలు ఉింటాయి. ఈ పెదద ప్రదిం రెిండు భాగరలుగర ఉింటుిందవ.పాతి
భాగింలోనూ న్ాలుగేస గణాల చ్ొపుపన , ఒక్ొకకక పెదద ప్రదింలో ఎనిమిదవ గణాలు ఉింటాయి. ఈ గణాలలో
మొదటి ఆరత ఇిందా గణాలు, చివరి రెిండు సూరి గణాలు ఉింటాయి
2. ససపది ప్రదింలోని రెిండు భాగరలోే నూ , పాతి భాగింలోనూ మూడవ గణిం మొదటి అక్షరింతో
యతి మెైతిా ఉిండాలి.యతి లేని చ్ోట ప్రా సయతి ఉిండవచ్ుే.( 6 ఇిందా+2సురి)
3. సస పదిింలో న్ాలుగు పెదద ప్రదాల త్రతవరత్ ఒక తచటగీతి క్రనీ ఆటవెలదవ క్రనీ చ్చరరేలి
ఉదా: నిజమాన/తి చిేతి/నీవు మ/హాత్మక
I I U I U I I U I I U I I
(ఇిం) (ఇిం) (ఇిం) (ఇిం)
మహినిగా/హసథధ/రమింబు/నిదవయ

23. 23
I I U I U I U U I I I I
(ఇిం) (ఇిం) (సూ) (సూ)
4. ద్విపద పదయ లక్షణవలత:
1. దవిపద పదిింలో రెిండు ప్రదాలు ఉింటాయి
2. పాతి ప్రదింలోనూ వరతసగర మూడు ఇిందా గణాలు, ఒక సూరి గణిం ఉింటాయి
3. మూడవ గణిం మొదటి అక్షరింతో యతి
4. ప్రా సయతి చ్లుే త్తిందవ
5. ప్రా సనియమిం ప్రటిించ్బడుత్తిందవ
గమనిక్: ప్ార స నియమంలోని ద్విపదనస మంజరి ద్విపద అంటార్ు
ఉదా: అవిరళ/నవి పు/షరపింజలు/లిచిే
I I I I U I U U I I U I
(ఇిం) (ఇిం) (ఇిం) (సూ)
పావిమల/ధూ పదూ/పింబు లో/నరిే
I I I I U I U U I U U I
(ఇిం) (ఇిం) (ఇిం) (సూ)
5. క్ందం పదయ లక్షణవలత:
1. ఈ కిందిం పదిములో గగ, భ,జ,స,స, గణాలు ఉింటాయి
2. మొదటి ప్రదిం లఘువుతో మొదలెతచ అనిా ప్రదాలోే ను మొదటి అక్షరిం లఘువు గరన్ే ఉిండాలి.
మొదటి ప్రదిం గురతవుతో మొదలెతచ అనిా ప్రదాలోే ను మొదటి అక్షరిం గురతవు గరన్ే ఉిండాలి.
3. రెిండవ, న్ాలగవ ప్రదాలలోని చివరి అక్షరిం గురతవుగర ఉిండాలి.
4. 1,2 ప్రదాలోే (3+5)=8 గణాలు, 3,4 ప్రదాలోే (3+5)=8 గణాలు ఉింటాయి

24. 24
5. 1,2 ప్రదాలు 3,4 ప్రదాలు కలిస మొత్ుిం 8 గణాలోే 6వ గణిం “నలము” గరని “జగణిం” గరని ఉిండాలి
6. బేస గణిం జగణిం ఉిండరరదు
7. ప్రా స నియమిం ఉిండాలి
ఉదా: ఆ పర/మ పురిం/ధుా లయిం
U I I I I U I I U
(భ) (స) (స)
దచ వు/ణాిిం గన/యుభిక్ష/యిడద/యిెిగటా
U U U I I I U I I I U I I U
గగము (భ) (జ) (స) (స)

25. 25
CLASS : 9 SUBJECT: HINDI
I. संज्ञा
किसी व्यक्ति, वस्िु, स्थान, प्राणी, भाव आदि िे नाम िा बोध िराने वाले शब्िों िो या
नाम िो संज्ञा िहिे है I
जैसे – िु सी, श्रीिृ ष्ण, राम, उपवन, मंदिर, गाय, पिंग, हैिराबाि, अमराविी, चेन्नई, आदि
I
िु छ उिहारण और ललखो I
व्यक्ति -
वस्िु -
स्थान -
II. सववनाम
संज्ञा िे स्थान पर आनेवाले शब्ि िो सववनाम िहिे है I
जैसे – मैं, मेरा, हम, हमारा, िू, िुम, आप, िुम्हारा, वह, वे
उिा : मै, िुम, यह, वह, ये , वे – इन शब्िों से एि – एि वातय बनाओ I
1. मैं पाठशाला जािी हूूँ I
2. वह बाजार जािी है I
III. ववशेषण
संज्ञा और सववनाम िी ववशेषिा बिानेवाले शब्िों िो ववशेषण िहिे है I
उिा : िाला, गोरा, सुन्िर, अच्छा, बुरा, नटखट, होलशयार – इन सभी से एि-एि वातय
बनाओ I
राम िाला लड़िा है I
IV. किया
क्जन शब्िों से किसी िाम िे होने िो बोध होिा है, उन्हें किया िहिे है I

26. 26
उिा : खाना, पीना, हूँसना, रोना, गाना, आना, जाना, आदि I एि एि वातय बनाओ
V. किया ववशेषण
किया िी ववशेषिा बिानेवाले शब्िों िो किया ववशेषण िहिे है I
उिा : धीरे-धीरे, जल्िी-जल्िी, िेज
वातय : घोडा िेज िौड़िा है I
िु छ और वातय बनाओ I
VI. िारि चचन्ह
क्जन शब्िों से वातयों िो पूणव किया जािा है उन्हें िारि िहिे है I
उिा : िा, िी, में, से, ने, िे , िे आगे, िे पीछे, िे ऊपर, िे नीचे
वातय: गोपाल राम िा भाई है I
िु छ और वातय बनाओ I
VII. निारात्मि शब्ि
क्जन शब्िों से िायव िे नहीं िरने या न होने िा बोध होिा है, उन्हें निारात्मि शब्ि
िहिे है I नहीं, मि
उिा : मुझे िूध नहीं चादहए I
िु छ और वातय बनाओ I
VIII. ववलोम शब्ि
1. संभव X असंभव 4. राजा X रंि
2. संिुष्ट X असंिुष्ट 5. गरीब X अमीर
3. सुख X िुुःख 6. पृथ्वी X आिाश
7. आिर X अनािर 9. आदि X अंि
8. आधार X ननराधार 10. आजािी X गुलामी

27. 27
ललंग
1. नर – मािा 6. शेर – शेरनी
2. राजा – रानी 7. नर िौआ – मािा िौआ
3. मािा – वपिा 8. नर – नारी
4. चाचा – चाची 9. पुरुष – मदहला
5. मोर – मोरनी
वातयों में रेखांकिि शब्ि िा ललंग, वचन बिलिर ललखो I
1. राम पाठशाला जािी हूूँ I ( ललंग )
2. मैं पुस्िि पढिा हूूँ I ( वचन )
िु छ और उिाहण ललखो I
IX. िाल
1. विवमान िाल : अभी जो समय बीि रहा है , उसे विवमान िाल िहिे है I
उिा : 1. राम खाना खा रहा है I
2. सीिा बाजार जा रही है I
िु छ और उिाहण ललखो I
2. भूििाल : बीिे हुए समय िो भूििाल िहिे है I
उिा : राम ने खाना खा ललया I
राजा िंड िे चुिा है I
िु छ और उिाहण ललखो I
3. भववष्यि ् िाल : आनेवाले समय िो भववष्य िाल िहिे है I
उिा : मै िल िोपहर गाूँव जाऊूँ गा I
मै िल पालि िी सब्जी बनाऊूँ गा I

28. 28
िु छ और उिाहण ललखो I
X. समास
द्वंद् समास : क्जस समास िे िोनों पि प्रधान होिे है िथा ववग्रह िरने पर और अथवा
या एवं योजि चचन्ह लगािे है I
मािा – वपिा दिन – राि सुख – िुुःख
राजा – रानी भाई – बहन राजा - प्रजा
द्ववगु समास : द्ववगु समास में पहला पि संख्यावाचि होिा है I
उिा : पंचमुख , त्रिनेि , पंचविन , िशानन , आदि I
समास िे छुः भेि है :
1. अव्ययीभाव 2. ित्पुरुष 3. द्ववगु
4. द्वंद् 5. बहुव्रीदह 6. िमवधारय
XI. अक्षरों में ललखखए :
1815 - 1590 -
1720 – 1406 -
1932 – 1300 -
2020 – 1947 -
1677 - 1980 -

29. 29
Class:IX Subject: English
INDEX
I Phrasal Forms
II Complete the passage choosing the right word
III Compound Adjectives
IV Interrogative forms
V Question tags
VI Re write as directed
VII Identify the genders
VIII Adverbs
IX Clauses(Relative)
X Voice (Active & Passive)
XI Direct and Idirect speech
XII Word combinations
XIII Correcting spelling errors
XIV Replace the underlined words with correct

30. 30
homophones
XV Punctuation marks
XVI Idioms
XVII Identify the subjects & predicates
XVIII Simile, Metaphor and Personification

31. 31
I. PhrasalForms:
A phrasal verb is a phrase which combines two or three words from different
categories.
A phrasal verb is transformed into a phrasal noun , which can alternatively, be
employed as an adjective.
It is also called a compound verb / prepositional verb
Eg: Out a door, walk in a line, down a street etc., (Phrasal verbs)
Teacher should ask the students to read a lesson and identify the phrasal verbs / phrasal
nouns
II. Complete the passagechoosingthe right word:
He worked as a lecturer for sometime in the military area at the Dr. Bethune Hygiene School.
He took _______(1)the postof the first president of the Bethune International Peace Hospital
after Dr. Norman Bethune passed __________(2)during one long drawn out ________(3)
against Japanese troops in 1940, Dr.Kotnis performed operations for 72 hours non-stop
without any sleep and his small team conducted 50 operations everyday for a fortnight. In
those harsh times, Mrs. Guo Proved an ideal soul-mate but was modestabout her
contribution. Dr. Kotnis played a major role in controlling a virulent strain of plague that hit
Chinese soldiers. In this process , he didn’t fall back from trying vaccine on himself. The
hardships of suppressed military life and the stresss that were especially relevant to the front-
line doctors finally __________(5)to tell on Dr. Kotins. He dies of epilepsy on December
9,1942 at the age 32, and was buried in the heroes courtyard, Nanquan Village.
1) a. Over b. uon c. up d. of
2) a. of b. away c. off d. on
3) a. war b. fight c. crusade d. battle
4) a. an b. a c. the d. some
5) a. began b. had begun c. has begun d. will begin
Activity: Teacher should ask the children to read a lesson and made them to fill up the blanks
with right words.
III. Compound adjectives:
A compound adjective is an adjective that comprises more than one word. Usually hyphens
are used to link the words together to show that is an adjective.
Eg: Radha is a part –time worker
Beware of the green –eyed monster
He is a cold –blooded man
It is a well –behaved dog
You have to be open –minded about the things.
Activity: Teacher should ask the students to read a lesson and identify the compound
adjectives.
IV. Interrogative forms:
We change any statement by putting the auxiliary verb before the subject. Can be
changed into a question.
Eg: The boy is a fool
‘is’ is an auxiliary verb

32. 32
The boyis a subject
A: Is the boy a fool?
Some sentences are changed into a question by placing “do/does/did” – at the beginning :
Such questions are called yes/ no questions
Before changing the statements into Yes/ No questions . We have to know the structure of
statement.
Sub+ helping verb + main verb
I + can do + this work
He + will do + that work
She was writing an exam
They are reading a book
We were going to the temple
The statements start with subjects and ends with full stop.
Interrogation:
Helping verb + subject + main verb
Can I do this work
Will he do that work
Was she writing an exam
Are they reading a book
Were we going temple
Activity: Teacher should ask the students to read a lesson and made them to change the
sentences into interrogative forms:
V. Question Tags:
How to write questions tags:
a) It starts with the auxiliary verbs (helping verbs) given in the statements
b) If the statement contains the simple tenses which do not have any auxiliary verbs then the
auxiliaries are “do, does, did”
i) If the verb is in the form of V1 then ‘do’ is used
Eg: I like sweets, don’t I?
ii) If the verb isin the form of V3 then does is used
Eg: She singsongs , doesn’t she?
iii) If the verb is in the form of V2 then ‘did’ is used
Eg: They played very well, didn’t they?
iv) Always use the contracted forms:
Eg: Amn’t, aren’t, can’t, won’t etc.,

33. 33
c)If the statements are positive, question tags are negative
d) if the statements are negative, question tags are positive
Eg: They can’t speak, can they?
She doesn’t sing songs, does she?
e) If the statements contain negative adverbs like never , hardly, scarcely, rarely, seldom. The
question tags are positive.
Eg: He never tells lies, does he?
Activity: Teacher should ask the students to read a paragraph and made them to write the
question –tags.
Re- write as directed:
Feeling disheartened (1) at being unable to impress her with my bonsai, I collapsed weakly in
a chair. I was most distressel – as if the entire art I had learnt had come to nought. It was like
throwing perfume into ash. Suddenly a dust storm began to rage. The sand hit our faces
harshly(2) . I caught hold of her shoulder and dragged her into the room. Then I closed the
doors and windows in a hurry. She was stunned (3) “What’s all this? Everything was normal
till now. Where did that dust and wind come from suddenly? You have tae roads too,” she
said. “ This is how it is in the big city, my dear. Before we know what is happening, the strom
brings all the sand from the Rajasthan desert and hits our faces-------------“.
I had not completed my sentence when I could hear the rain beginning to fall. I opened the
door and pulled the bonsai tree pots and flower pots inside, under the company. She opened
side window and looked at the streets to observe the weather in the Indian capital. “ Look,
look there,” she said. A new enthusiasm (4) seemed to have crept into her voice. I looked
eagerly through the window towards looked at her and said, “What is it?”
1. Write the meaning
2. Name the parts of speech
3. Write the synonym
4. Write the antonym
5. Write the present perfect form
Activity: Teacher should ask the students to read the lesson to prepare for the re –write as
per directions.

34. 34
VII. Identify the gerunds:
Def: A form of the verb ending in-ing and used as a noun is called a gerund or a verbal noun.
Such verbs with –ing without helping verbs. They are normally in the subject or object
position.
Eg: I like swimming
Uses of the gerund
1) As the subject of v erb: Eg: Collecting stamps is his hobby
2) As the object of a verb: Eg: I have driving a car
1. A rolling stone gathers no mass
2. I like eating
3. He heard the children whispering outside.
4. Swimming is good for health
5. Activity: Teacher should ask the children to read a lesson and made them to identify the
gerunds.
VIII. Adverbs:
An adverb is a word that adds to the meaning of a verb (Or) an adjective (or) an another
verb. They are divided into categories.
1. Adverbs of time: They are used to answer the question of time. Eg: Now, then,
since, already etc.,
2. Adverbs of place: These are used to answer the question “where” . Eg: here, there ,
above, below, infront of etc.,
3. Adverbs of manner: These are used to answer the question of “how” (or) “What” ,
Eg: Well, sad lowly, fastly-----
4. Adverbs of Number: These are used to answer to the question of “How much/
many” Eg: Once, always, Never-----------------
5. Adverbs of quantity: These are used to answer to the questions to “ to what extent”
Eg: almost, somewhat, wholly, partly-------------
6. Adverbs of affirmation: These are used to answer “Yes” after listening. Eg: Yes,
yeah, sure, certainly---

35. 35
7. Adverbs of negation: These are used to answer “ no” after listening.Eg: No, not, not
at all
8. Adverbs of reason: These are used to say ‘Reason” Eg: Because , hence, as
therefore----------
Activity: The teacher should ask the students to read and pick out the adverbs from
the lesson
IX. Clauses of Relative: Relative clauses are clauses starting with the relative pronouns
like who, that , which, whose, where, when, . They are most often used to define or
identify the noun that precedes them.
Relative pronouns Usage Examples
Who used for people the woman who called Yesterday
Wants to buy the house
Which used for things and Did you see the letter which
animals come today?
I love the puppy which is
jumping in the kitchen
Whose Used for possessions of people, She is the student whose
animals handwriting is the best in my
class
Whom used for people when person The author whom you criticized
is t he object of the verb in your review has written a
letter in reply
That Used for people , things and The girl that we met in Italy has
animals sent us a card
We live in a ground floor flat
that backs onto a busy street.
Do you like the cat that is
sleeping underneath the table
Activity : The teacher should ask the students to read the sentences from a lesson and
underline the relative clauses.

36. 36
X. Voice: (Active & Passive)
Voice shows if the acts (or) acted upon. There are two kinds of voice. They are 1. Active
voice and Passive voice.
Active Voice: if the subject acts , it is called an “active voice” Eg: Arjun killed Karna
Actiive voice : If the subject acted upon, it is called “passive voice” Eg: Karna was killed by
Arjun.
Follow the following changes for changing A.V into P.V
Object becomes subject
Write a ‘be’ form depends on A.V sentence verb and object
Change the verb into past participle tense(V3 form)
Put ‘by’ preposition
Subject becomes object.
Changes of pronoun”
A.V(Sub) P.V(Obj)
I me
We us
You you
He him
She her
It it
They them
1) Sita sings songs
Songs are sing by Sita
2) Sita sang songs
Songs were sung by Sita
3) Sita is singing songs
Songs are being sung by Sita

37. 37
4) Sita was singing songs
Songs were being sung by sita
5) Sita has sung songs
Songs have been sung by Sita
6) Sita had sung songs
Songs had been sung by Sita
Activity: The teacher should ask the students to read a lesson and practice some more
sentences by using the voice.
Direct and Indirect Speech:
The sentence which quote the exact words of a speaker is said to be in the direct speech.
The sentence which indirectly reports the meaning of the speaker’s speech is said to be in the
indirect/ reported speech
Eg: He said me , “ I hide money in the bank”. (D.S)
He said me that he had hid money in the bank .(I.S)
Changes : Follow the following changes for changing direct speech into Indirect speech.
Point out main clause and sub-ordinate clause and first change the main clause. In main
clause don’t change the subject and object. Change only the verb depends on sub –ordinate
clause.
After changing the main clause and before entering into sub ordinate clause put a conjunction
depends on sub –ordinate clause.
After entering into sub-ordinate clause. Change the subject. If the subject is in first and third
person change it depends on main clause subject. If the subject is in second person change it
depends on main clause subject.
After changing the subject, change the verb as the following when reported verb in past tense
the following changes occur.
D.S I.S/R.S
Simple present tense simple past tense
Simple past tense past perfect tense
Present continuous tense past continuous tense

38. 38
Present perfect tense past perfect tense
Present perfect continuous tense past perfect continuous tense
Past continuous tense past perfect continuous tense
Past perfect tense past perfect tense
Past perfect continuous tense Past perfect continuous tense
Simple future tense past future tense
I He/She
We They
You He/She/I
He Him
She Her
It It
Me Him/ Her
Us Them
My His/Her
Your His/ Her/ Mine
Them Us
Today That day
Yesterday The previous day / The day before
Tomorrow The next day
Now Then
Here There
Says Says
Said Said, Asked, requested -----------
Said to Told
Told Told

39. 39
A sentence makes declaration is called affirmative sentence use the conjunction word “That”
A sentence that asks a question is called on interrogative sentence. Here there is no
conjunction word.
A sentence starts with any auxiliary helping verb, we use the conjunction word “ if /
whether”.
Eg: “Do you speak English ?” she asked me.(D.S)
She asked me if I spoke english (I.S)
A sentence that express command, order, request and advice is called an Imperative sentence.
Then we use the conjunction word “to”
Eg: The teacher said to the boy “ Shut your mouth”. ( D.S)
The teacher ordered the boy to shut his mouth . ( I.S)
A sentence that express sudden feelings or emotions is called an exclamatory sentence and
followed by interjections. Hence we remove the interjections in the indirect speech the
conjunction word is “that”
Eg: The man said, “ Alas! The old man is died”. (D.S)
The man cried that the old man was dead.
Activity: The teacher should ask the children to read the lesson and identify the direct speech
and then change into indirect speech.
XI. Word combinations:
Word combinations with “take” . There are a lot of word combinations using the verb” to
take “ . Eg: To take a step, to take a look----------
Some words that can go with the word “terrible”. Terrible experience, terrible accident,
terrible climate ---------------
Activity : Teacher should ask the students to read the lesson and write the possible word
combinations.
XII. Editing (correcting the spelling errors)
Editing means arranging, revising, and preparing a written part/ other than the aerator of the
material.
It is the process of selecting and preparing written used to convey information . It can involve
correction , condensation, organization and many other modifications performed with an
intention of producing a correct, consistent, accurate and complete work.

40. 40
Eg: 1. Tenali Rama Krishna was not see in the royal court.
2.The king sent guards to search for him and bring him to the court, but they could not find
them.
3. They went to the court and reporting this to the king.
4. The king grew worried and asked the guards to search more careful
5. After some day , the guards found him.
Ans: 1. Seen, 2. Him, 3. Report, 4. Careful. 5.Some days
Activity: Teacher should make them to practice.
XIII. Replace the underlined words with correct homophones:
Def: The words have same pronounciation but differ in spelling and meaning. Such words are
called “ homophones”.
Eg: Some –sum
No-know
Blew-blue
One-won
Price-prize
Write-right
Activity: The teacher should ask the students to write some more words of homophone.
XIV. Punctuation marks:
The following are some common punctuation marks used in English. They are
. - Is a period of full stop ; - is a semi colon
,- is a comma - is a hyphen
?- is a question mark ( ) – are brackets
!- is an exclamation mark
’ – is an apostrophe or single quote mark
“ is a quotation mark/ inverted comma
: - is a colon

41. 41
Eg: Wretch said the king that harm did I do these that thou shudst seek to take my life
with your own hand you killed my father and my two brothers was the reply
Wretch said the king, “ What harm did I do these. That thou shuds’t seek to take my life
with your own hand. You killed my father and my two brothers was the reply.
Activity: Teacher should make the students to practice.
XV. Idioms:
Definition: An idiom isa phrase similar to the phrasal verbs. It is difficult to guess the
meaning of an idiom by looking.
Eg: Fish out of water
Thorn in flesh
Sore on back foot
Top of the world
Cat on the wall
Activity: Teacher should make the students to prepare some more words.
XVI. Identify the subjects and predicates: Eg: The girls danced
Mother Teresa was awarded nobel prize
Activity: Teacher should ask the students to read the lesson and make them to identify the
subjects the predicates.
XVII. Simple, Metaphor & Personification:
Comparisons using “like” and “as” is called “ simple” Eg: Her face is as write as snow.
The word is used to describe / compare the words are called “metaphor” . They are used to
show that two things have same qualities. They make the description more powerful.
Eg: Rudramadevi was a lioness in battle
It is represented as the human qualities usage in literature is called “personification”
Eg: The stars danced playfully in the moon lit sky.
Activity: The should ask the students to collect some more.

42. 42