SlideShare a Scribd company logo
1 of 46
Download to read offline
Quality Assurance in
Haematology Lab
M.Sc)
)
Prepared By : A . Moghaddam
Hematology Supervisor at Pars
Hospital Lab
Quality in Medical Laboratory
Testing
➢ The right test result , at the
➢ Right Time , on the
➢ Right Specimen , from the right
patient , with result interpretation
based on
➢ Correct reference data, and at the
➢ Right price
•
Quality Control
•
Pre-Analytical Analytical Post-Analytical
•
Quality Assurance (QA)
The Quality assurance Targets
 Pre Analytical Process
 Patient Preparation.
 Specimen Collection , Anticoagulant , Labeling
Storage , Transportation.
 Analytical Process
 Test Methods/Procedures , reagents.
 IQC ,EQC
 Post Analytical Process
 Review of Patient Result , Posting of Patient
Result.
 Maintenance of Patient Records.
 Maintaining of all Documents.
‌
‫ي‬‫‌‌هماتولوژ‬
‫ي‬‫‌‌عملكرد‌آناليزرها‬
‫ي‬‫‌‌ارزياب‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ش‬‫رو‬

‌‫‌‌از‬
‫ن‬‫‌توا‬
‫ي‬‫‌‌دستگاهها‌م‬
‫ن‬‫‌‌عملكرد‌اي‬
‫ي‬‫‌‌ارزياب‬
‫ت‬‫جه‬
‌
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫نمون‬
‌،
‌‌
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫نمون‬
‫‌‌نمود‬
‫ه‬‫‌‌دو‌استفاد‬
‫ن‬‫‌‌از‌اي‬
‫ي‬‫و‌يا‌تركيب‬
.

‌
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ن‬‫‌‌از‌خو‬
‫ه‬‫‌‌عملكرد‌آناليزرها‌با‌استفاد‬
‫ش‬‫‌‌پاي‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ش‬‫‌‌ـ‌رو‬
‫ف‬‫ال‬

‌‌
‫ه‬‫استفاد‬
‫‌‌موردانتظار‌و‌ي‬
‫ي‬‫‌‌پاسخها‬
‫ل‬‫‌‌جدو‬
‫ق‬‫‌‌از‌طري‬
‫ه‬‫‌‌آمد‬
‫ت‬‫‌‌بدس‬
‫ي‬‫‌‌و‌آناليز‌پاسخها‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ن‬‫از‌خو‬
‌‌
‫م‬‫ا‌رس‬
‌‌
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ي‬‫منحن‬
‌
‫ي‬‫كيف‬
.

‌‌
‫ي‬‫‌‌خارج‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌در‌برنام‬
‫ت‬‫شرك‬
EQC)
.)

‌
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ج‬‫‌ها‌و‌نتاي‬
‫ه‬‫‌‌از‌نمون‬
‫ه‬‫‌‌عملكرد‌آناليزرها‌با‌استفاد‬
‫ش‬‫‌‌ـ‌پاي‬
‫ب‬

‌‌
‫ه‬‫استفاد‬
‌‌
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ه‬‫‌‌تاز‬
‫ن‬‫از‌خو‬
‌
‫ن‬‫بريتي‬
.

‌‫‌‌از‬
‫ل‬‫‌‌حاص‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫خ‬‫‌‌با‌پاس‬
‫ه‬‫‌‌و‌مقايس‬
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ه‬‫‌‌تاز‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫‌‌بر‌رو‬
‫ع‬‫‌‌مرج‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫م‬‫انجا‬
‫آناليزر‬
.

‌‌
‫ي‬‫بكارگير‬
‌‌‌
‫ي‬‫‌‌اريتروسيت‬
‫ي‬‫‌‌از‌پارامترها‬
‫ه‬‫‌‌با‌استفاد‬
‫ك‬‫‌‌متحر‬
‫ن‬‫‌‌ميانگي‬
‫ي‬‫‌‌آمار‬
‫ش‬‫رو‬
MCV
،
MCH
‌‫و‬
MCHC
.

‌‌
‫ه‬‫مقايس‬
‫‌‌آناليزر‌كاليبره‬
‫ك‬‫‌‌و‌يا‌ي‬
‫ع‬‫‌‌مرج‬
‫ه‬‫‌‌دستگا‬
‫ك‬‫‌‌از‌ي‬
‫ل‬‫‌‌حاص‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫خ‬‫‌‌آناليزر‌با‌پاس‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫خ‬‫پاس‬
.

‫‌هاي‬
‫ش‬‫‌‌از‌رو‬
‫ي‬‫‌‌و‌يا‌تركيب‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ك‬‫‌ي‬،‫‌‌خود‬
‫ت‬‫‌‌و‌مديري‬
‫ي‬‫‌‌مال‬
‫ع‬‫‌‌مناب‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ه‬‫‌‌بست‬
‫ه‬‫‌هر‌آزمايشگا‬ً‫ال‬‫معمو‬
‌‫‌‌مذكور‬
‫‌گزيند‬
‫ي‬‫‌‌خود‌برم‬
‫ي‬‫‌‌دستگاهها‬
‫ن‬‫‌‌كاليبراسيو‬
‫ي‬‫‌‌ارزياب‬
‫ت‬‫را‌جه‬
.
Calibration

‌‫به‌مجموعه‌فعاليتهايي‌اطالق‌مي‌شود‌كه‬
‫ارتباط‌ميان‌مقادير‌اندازگيري‌شده‌يك‌ك‬
‌‫ميت‬
‫توسط‌يك‌دستگاه‌يا‌روش‌آزمايشگاهي‌ر‬
‌‫ا‌با‬
‌‫مقدار‌واقعي‌آن‌ماده‌كه‌توسط‌روش‌هاي‬
‌‫مرجع‌اندازه‌گيري‌شده‌است‌را‌مشخص‬
‫مي‌نمايد‬
.
Control material
❑
‫از‌نظر‌ترکيب‌بايد‌مشابه‌نمونه‌بيمار‌باشند‬
.
❑
‌‫بايد‌مقادير‬
‌‫پارامترهای‬
‫آن‌مشخص‌باشند‬
.
❑
‫نمونه‌کنترل‌بايد‌همراه‌نمونه‌بيمار‌چک‌شود‬
.
❑
‌‫‌کنترل‬ً‫ا‬‫عمدت‬
‫دقت‬
‫هستند‌و‌نه‌کنترل‌صحت‬
.
Standard
✓
‌‫شبيه‌نمونه‌بيمار‬
‫نيست‬
.
✓
‫از‌آن‌به‌عنوان‌کنترل‌استفاده‌نمی‌شود‌ز‬
‌‫يرا‬
‌
‌:
1
-
‌،‌‫گران‌است‬
2
-
‫عدم‌تشابه‌نمونه‌بيمار‬
✓
‌‫خلوص‌بااليی‬
‫دارد‬
.
✓
‌‫برای‌ارزيابی‬
‫صحت‬
‌‫استفاده‌می‬
‫شود‬
.
‫‌‌كنترل‬
‫ن‬‫‌‌از‌خو‬
‫ه‬‫‌‌عملكرد‌آناليزرها‌با‌استفاد‬
‫ش‬‫پاي‬
‫‌‌نمود‬
‫ه‬‫‌ها‌استفاد‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ن‬‫‌‌از‌خو‬
‫ل‬‫‌‌حاص‬
‫ج‬‫‌‌از‌نتاي‬
‫ن‬‫‌توا‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫‌‌چند‌شيو‬
‫ه‬‫ب‬
‌:
1
-
‌‌
‫ح‬‫‌‌هر‌سط‬
‫ي‬‫‌‌موردانتظار‌برا‬
‫ي‬‫‌‌با‌پاسخها‬
‫ه‬‫‌‌آمد‬
‫ت‬‫‌‌بدس‬
‫ي‬‫‌‌پاسخها‬
‫ه‬‫مقايس‬
‫كنترلي‬
‌
.
2
-
‌‫‌‌ـ‬
‫ي‬‫‌‌نمودار‌لو‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌از‌محدود‬
‫ه‬‫استفاد‬
‌
‫گ‬‫جنين‬
.
3
-
‌‌
‫ي‬‫‌‌احتمال‬
‫ي‬‫‌‌از‌نظر‌الگوها‬
‫گ‬‫‌‌ـ‌جنين‬
‫ي‬‫‌‌نمودار‌لو‬
‫ي‬‫ارزياب‬
‫پراكندگي‬
‌‫‌‌و‬
‫ي‬‫جابجاي‬
‫گرايش‬
.
4
-
‌‌
‫ه‬‫‌‌چندگان‬
‫ن‬‫‌‌از‌قواني‬
‫ه‬‫‌‌با‌استفاد‬
‫گ‬‫‌‌ـ‌جنين‬
‫ي‬‫‌‌نمودار‌لو‬
‫ي‬‫ارزياب‬
‫وس‬
‫تگارد‬
.
5
-
‌‌
‫ع‬‫‌‌يا‌نمودار‌تجم‬
‫م‬‫‌‌از‌نمودار‌كيوسا‬
‫ه‬‫استفاد‬
‌
‫ي‬‫فراوان‬
.
‫‌‌هماتولوژي‬
‫ي‬‫‌‌عملكرد‌آناليزرها‬
‫ي‬‫‌‌ارزياب‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ش‬‫رو‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ي‬‫‌‌از‌نمودارها‬
‫ه‬‫استفاد‬
‌‌
‫ن‬‫متداولتري‬
‌،‌‫روش‬
‌‌
‫ج‬‫آناليز‌نتاي‬
‌‌
‫ن‬‫خو‬
‌‫كنترلها‬
‌
‫ت‬‫اس‬
.
‌‫‌‌ـ‬
‫ي‬‫نمودار‌لو‬
‌
‫گ‬‫جنين‬
L-J)
‌)
‌‌
‫ه‬‫نمون‬
‫‌باشد‬
‫ي‬‫رايجی‌از‌آنها‌م‬
‌.
‌‫‌‌محور‬
‫ي‬‫‌‌معيار‌بر‌رو‬
‫ف‬‫‌‌و‌انحرا‬
‫ن‬‫‌‌نمودار‌ميانگي‬
‫ن‬‫در‌اي‬
‌
‫ي‬‫عمود‬
(
Y
)
‌‌
‫ت‬‫مختصا‬
‌‌
‫ك‬‫ي‬
‫‌شوند‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ع‬‫‌‌واق‬
‫ي‬‫كاغذ‌شطرنج‬
‌.
‌‌
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌محور‌محدود‬
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ي‬‫‌‌بر‌رو‬
‫س‬‫سپ‬
X±2SD
‌‫و‬
X±3SD
‫‌گردند‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ص‬‫مشخ‬
‌
‌.
‌‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫‌‌آناليزر‌داد‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫تعداد‌دفعات‬
(
‌
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫ي‬‫سر‬
‌)
‫‌‌م‬
‫ي‬‫بر‌رو‬
‌‫حور‬
‫افقي‬
(
X
)
‫‌گردد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ص‬‫مشخ‬
.
‌‌
‫ه‬‫‌‌از‌محدود‬
‫ج‬‫‌‌خار‬
‫ي‬‫‌‌پاسخها‬
‫ي‬‫الگو‬
(
‫پراكندگي‬
‌‌
)
‌‫در‬
‫نمودار‬
L.J
‌‌
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫م‬‫‌‌انجا‬
‫ي‬‫‌‌در‌آزمايشها‬
‫ت‬‫‌‌دق‬
‫م‬‫‌‌عد‬
‫ه‬‫‌دهند‬
‫ن‬‫اين‌الگو‌نشا‬
‌
‫ت‬‫اس‬
‌.
‌‌
‫ي‬‫خطاها‬
‌
‫ي‬‫تصادف‬
(
RE
‌)
‌‌
‫ث‬‫باع‬
‫‌‌و‌خ‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ه‬‫‌‌غيرمنتظر‬
‫ي‬‫پراكندگ‬
‌‌
‫ج‬‫ار‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌آنها‌م‬
‫ن‬‫‌‌شد‬
‫ه‬‫از‌محدود‬
‌
‌.
✓
‫شكل‬
‌:
‌‫‌‌از‬
‫ج‬‫‌‌خار‬
‫ج‬‫نتاي‬
‌
‫ه‬‫محدود‬
outliers)
‌)
‌‌
‫ي‬‫‌گير‬
‫ه‬‫در‌انداز‬
MCV
‌‌
‫ن‬‫خو‬
‌
‫ي‬‫كنترل‬
.
‌‌‌
‫ي‬‫‌‌برا‬
‫ه‬‫‌‌آمد‬
‫ت‬‫‌‌بدس‬
‫ن‬‫ميانگي‬
MCV
‌‫‌‌برابر‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ن‬‫اي‬
87 fl
‌
‫ت‬‫اس‬
.
‌‌
‫ي‬‫‌‌و‌پايين‬
‫ي‬‫‌‌باالي‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ة‬‫‌‌موردانتظار‌يا‌محدود‬
‫ة‬‫دامن‬
(
‌‌‌
‫ة‬‫محدود‬
2SD
±
‌‫برابر‬
3
‫‌باشد‬
‫ي‬‫م‬
‌.
‌‫‌‌نمودار‬
‫ن‬‫‌‌در‌اي‬
‫ع‬‫در‌واق‬
SD=1.5
‫است‬
.
‫تفسير‌نمودار‬
‌‌:
MCV
‫‌‌است‬
‫ه‬‫‌‌از‌محدود‬
‫ج‬‫‌‌خار‬
‫م‬‫‌‌در‌روز‌دوازده‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ي‬‫‌گير‬
‫ه‬‫انداز‬
.
‌
‫ت‬‫‌عل‬
‌:
‌‫‌‌ناشی‌از‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ن‬‫ممك‬
‫‌‌باشد‬
‫ي‬‫خطاي‌تصادف‬
.
‌‌‫‌‌در‌نمودار‬
‫ش‬‫‌‌گراي‬
‫ي‬‫الگو‬
L-J
‌‫‌‌در‌نمودار‬
‫ه‬‫چنانچ‬
L-J
‌‌
‫ل‬‫حداق‬
‌‫‌‌باشند‬
‫ه‬‫‌‌داشت‬
‫ي‬‫‌‌و‌يا‌نزول‬
‫ي‬‫‌‌سير‌صعود‬
‫ي‬‫‌‌متوال‬
‫ه‬‫‌‌نتيج‬
‫ج‬‫پن‬
‌
‌‌‌
‌:
‌‌
‫ه‬‫‌‌الگو‌ب‬
‫ن‬‫اي‬
‌‌
‫ك‬‫‌‌سيستماتي‬
‫ي‬‫خطاها‬
(
SE
)
‌‌
‫س‬‫حسا‬
‫‌سازد‬
‫ي‬‫‌‌و‌آنها‌را‌آشكار‌م‬
‫ه‬‫بود‬
.
‌
‫ل‬‫شك‬
:
‌‌
‫ي‬‫الگو‬
‌‌
‫ش‬‫گراي‬
‌‫در‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫ن‬‫‌‌هموگلوبي‬
‫ي‬‫پاسخها‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌هموگلوبي‬
‫ن‬‫ميانگي‬
‌:
1/17
‫‌‌ليتر‬
‫ي‬‫‌‌در‌دس‬
‫م‬‫گر‬
‌‫‌‌موردانتظار‬
‫ة‬‫دامن‬
(
‌‌‌
‫ة‬‫محدود‬
±2SD
)
4g/dl
‌‫‌‌موردانتظار‬
‫ة‬‫‌‌از‌دامن‬
‫ج‬‫‌‌از‌پاسخها‌در‌خار‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫چ‬‫‌‌هي‬
‫ه‬‫اگر‌چ‬
(
‌
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ة‬‫يا‌محدود‬
‌)
‫‌‌ا‬
‫ي‬‫نيستند‌ول‬
‌‫ز‌روز‬
6
‫‌‌هستيم‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ن‬‫‌‌هموگلوبي‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫‌‌تدريج‬
‫ش‬‫‌‌بعد‌شاهد‌كاه‬
‫ه‬‫ب‬
.
‌‌
‫ل‬‫عوام‬
‌
‫ش‬‫‌‌گراي‬
‫ي‬‫ايجاد‌کننده‌الگو‬
:
‫‌ر‬،‌
‫ك‬‫‌‌فتومتري‬
‫ع‬‫‌‌نور‌منب‬
‫ت‬‫‌‌شد‬
‫ش‬‫‌كاه‬،‫‌‌معرفها‬
‫ي‬‫ناپايدار‬
‌‌
‫ب‬‫سو‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌امپدانس‬
‫ي‬‫‌‌سيستمها‬
‫ه‬‫‌‌در‌روزن‬
‫ن‬‫‌‌پروتئي‬
‫ي‬‫تدريج‬
‫و‬
‌...
‫‌‌برد‬
‫م‬‫را‌نا‬
.
‌‌‫‌‌در‌نمودار‬
‫ي‬‫‌‌جابجاي‬
‫ي‬‫الگو‬
L-J
‌‌
‫ه‬‫چنانچ‬
‫‌‌ميان‬
‫ط‬‫‌‌خ‬
‫ف‬‫‌‌طر‬
‫ك‬‫‌‌در‌ي‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ن‬‫‌‌قرار‌گرفت‬
‫م‬‫‌‌سر‌ه‬
‫ت‬‫پش‬
‌‌
‫ن‬‫گي‬
‫‌‌منت‬
‫ن‬‫‌‌ميانگي‬
‫ط‬‫‌‌ديگر‌خ‬
‫ف‬‫‌‌طر‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ي‬‫‌‌تغيير‌ناگهان‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫ل‬‫بدنبا‬
‌‫‌‌گردد‬
‫ل‬‫ق‬
‌
‌:
‌‌
‫ي‬‫‌‌جابجاي‬
‫ي‬‫الگو‬
(
Shift
)
‫‌‌نت‬
‫ت‬‫‌‌و‌هف‬
‫ن‬‫‌‌ميانگي‬
‫ط‬‫‌‌خ‬
‫ف‬‫‌‌طر‬
‫ك‬‫‌‌در‌ي‬
‫ي‬‫‌‌متوال‬
‫ه‬‫‌‌نتيج‬
‫ت‬‫اگر‌هف‬
‌‌
‫ه‬‫يج‬
‌‫‌‌قرار‬
‫ن‬‫‌‌ميانگي‬
‫ط‬‫‌‌ديگر‌خ‬
‫ف‬‫‌‌در‌طر‬
‫ي‬‫‌‌بعد‬
‫ي‬‫متوال‬
‫گيرند‬
‌:
‫الگو‬
‌‌
‫ي‬
‌
‫ي‬‫جابجاي‬
‌‌
‫ه‬‫اين‌الگو‌نسبت‌ب‬
‌‌
‫ك‬‫‌‌سيستماتي‬
‫ي‬‫خطاها‬
‫‌‌است‬
‫س‬‫حسا‬
‫شكل‬
‌‌
:
‌‌
‫ي‬‫الگو‬
‌‌
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ي‬‫‌‌پالكت‬
‫ش‬‫‌‌در‌شمار‬
‫ي‬‫جابجاي‬
‫‌‌پال‬
‫ش‬‫‌‌در‌شمار‬
‫ي‬‫‌‌تغيير‌ناگهان‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫م‬‫‌‌تا‌نه‬
‫م‬‫‌‌هفت‬
‫ي‬‫‌‌روزها‬
‫ي‬‫در‌ط‬
‌‌
‫ي‬‫كت‬
‫‌‌خط‬
‫ن‬‫‌‌پاسخها‌از‌پايي‬
‫ي‬‫‌‌جابجاي‬
‫ث‬‫‌‌و‌باع‬
‫ه‬‫‌‌داد‬
‫خ‬‫‌‌ر‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ه‬‫نمون‬
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ن‬‫‌‌ميانگي‬
‫ط‬‫‌‌خ‬
‫ي‬‫‌‌باال‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ن‬‫ميانگي‬
‌
‌.
‫نکته‬
:
‌‌
‫ل‬‫‌‌وجود‌مشك‬
‫ي‬‫‌‌معنا‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ه‬‫‌‌هميش‬
‌‫‌‌در‌پاسخها‬
‫ت‬‫‌‌شيف‬
‫ة‬‫مشاهد‬
‌
‫ت‬‫نيس‬
‌.
‫‌دست‬،‫‌‌آناليزر‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ة‬‫‌‌نمون‬
‫ن‬‫‌‌از‌داد‬
‫ش‬‫‌‌پي‬
‫ه‬‫چنانچ‬
‌‌
‫ه‬‫گا‬
‫‌‌دهد‬
‫ي‬‫‌‌رو‬
‫ت‬‫‌‌شيف‬
‫ي‬‫‌‌الگو‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ن‬‫‌‌شود‌ممك‬
‫ه‬‫كاليبر‬
.
‫‌‌ديگر‬
‫ل‬‫عوام‬
‌‌
:
‫‌‌قسمته‬
‫ي‬‫‌‌برخ‬
‫ض‬‫‌تعوي‬،‌
‫ي‬‫‌‌مصرف‬
‫ف‬‫تغيير‌معر‬
‌‌
‫ي‬‫ا‬
‫‌‌و‌غيره‬
‫ك‬‫‌‌كالريمتري‬
‫پ‬‫‌‌نظير‌الم‬
‫ه‬‫دستگا‬
‫‌‌وس‬
‫ه‬‫‌‌چندگان‬
‫ن‬‫‌‌از‌قواني‬
‫ه‬‫‌‌با‌استفاد‬
‫گ‬‫‌‌ـ‌جنين‬
‫ي‬‫‌‌نمودار‌لو‬
‫ي‬‫ارزياب‬
‫تگارد‬
‌‫‌‌نمودار‬
‫ل‬‫‌‌و‌تحلي‬
‫ه‬‫‌‌ديگر‌تجزي‬
‫ش‬‫رو‬
L-J
،
‫‌‌وستگارد‌است‬
‫ه‬‫‌‌چندگان‬
‫ن‬‫‌‌از‌قواني‬
‫ه‬‫استفاد‬
‌.
‫‌‌هستند‌با‌بكارگي‬
‫ه‬‫‌‌مشاب‬
‫ي‬‫‌‌اصول‬
‫ي‬‫‌‌دارا‬
‫ه‬‫‌‌وستگارد‌ك‬
‫ه‬‫‌‌چندگان‬
‫ن‬‫‌‌قواني‬
‫ه‬‫مجموع‬
‌‌
‫ي‬‫ر‬
‌‌
‫ت‬‫‌‌در‌مورد‌تح‬
‫ت‬‫‌‌قضاو‬
‫ت‬‫‌‌جه‬
‫ي‬‫‌گير‬
‫م‬‫‌‌تصمي‬
‫ي‬‫‌‌و‌معيارها‬
‫ي‬‫‌‌از‌قواعد‌آمار‬
‫ي‬‫تركيب‬
‫‌‌بكار‌گرفته‬
‫ك‬‫‌‌دوره‌کاری‌آناليتي‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫ن‬‫‌‌بود‬
‫ل‬‫‌‌از‌كنتر‬
‫ج‬‫‌‌يا‌خار‬
‫ن‬‫‌‌بود‬
‫ل‬‫كنتر‬
‫‌شوند‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‌.
‫‌‌مقبول‬
‫ي‬‫‌‌جهت‌ارزياب‬
‫ف‬‫‌‌مختل‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ه‬‫‌‌قاعد‬
‫ن‬‫‌‌از‌چندي‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫‌‌در‌اي‬
‫ت‬‫در‌حقيق‬
‌‌
‫ت‬‫ي‬
‫‌‌آن‬
‫ي‬‫‌‌خطاها‬
‫ص‬‫‌‌تشخي‬
‫ل‬‫‌‌احتما‬
‫ب‬‫‌‌ترتي‬
‫ن‬‫‌‌و‌بدي‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ه‬‫‌‌استفاد‬
‫ه‬‫‌‌آمد‬
‫ت‬‫‌‌بدس‬
‫ي‬‫پاسخها‬
‌‌
‫ك‬‫اليتي‬
(
‌
‫ك‬‫‌‌يا‌سيستماتي‬
‫ي‬‫تصادف‬
‌)
‫‌يابد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ش‬‫‌‌افزاي‬
‫ي‬‫‌‌چشمگير‬
‫ن‬‫‌‌ميزا‬
‫ه‬‫ب‬
.
‫‌‌از‌س‬
‫ه‬‫‌‌انعقادي‌استفاد‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ن‬‫‌‌و‌نيز‌آزمو‬
‫ي‬‫‌‌هماتولوژ‬
‫ي‬‫‌‌آناليزرها‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫در‌كنتر‬
‌‌
‫ه‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌از‌مواد‌كنترل‬
‫ح‬‫سط‬
(
‫‌‌و‌باال‬
‫ي‬‫‌طبيع‬،‌
‫ن‬‫‌‌پايي‬
‫ح‬‫سطو‬
‌)
‫و‌بکارگيری‌قواعد‌وس‬
‌‫تگارد‬
‫‌‌است‬
‫ه‬‫‌‌توصيه‌شد‬
‌‫متناسب‌با‌آن‬
‌.
‌
‫ن‬‫قانو‬
1:2S
‌‫يا‬
‫‌‌هشدار‬
‫ن‬‫قانو‬
‌‌
‫ه‬‫چنانچ‬
‌‌
‫ه‬‫‌‌از‌محدود‬
‫ج‬‫‌‌خار‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫ج‬‫نتاي‬
SD
±2
‌‫باشد‬
‌‌
‫ن‬‫قانو‬
1:2S
‌‌
‫ض‬‫نق‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫م‬
‌
‌.
‫‌شو‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ي‬‫‌‌وستگارد‌تلق‬
‫ن‬‫‌‌ساير‌قواني‬
‫ع‬‫‌‌شرو‬
‫ي‬‫‌‌برا‬
‫ي‬‫‌‌هشدار‬
‫ن‬‫‌‌عنوا‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ن‬‫اي‬
‌‌
‫ي‬‫د‌يعن‬
‫‌گردد‬
‫ي‬‫‌‌وستگارد‌آغاز‌م‬
‫ن‬‫‌‌ساير‌قواني‬
‫ي‬‫‌بررس‬،‫‌‌شد‬
‫ص‬‫‌‌نق‬
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫هنگام‬
‌.
‌‌
‫ه‬‫چنانچ‬
‫‌علی‬،‫‌‌نكند‬
‫ض‬‫‌‌ديگر‌را‌نق‬
‫ن‬‫‌‌قواني‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ج‬‫نتاي‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ض‬‫رغم‌نق‬
1:2S
،
‌‌
‫ل‬‫‌‌قاب‬
‫ج‬‫نتاي‬
‫‌گردند‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ش‬‫‌‌و‌گزار‬
‫ه‬‫‌‌بود‬
‫ل‬‫قبو‬
‌.
‌‌
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ب‬‫‌‌سب‬
‫ن‬‫‌‌همي‬
‫ه‬‫ب‬
1:2S
‌‌
‫ش‬‫تنها‌نق‬
‌
‫ه‬‫هشداردهند‬
‫دارد‬
‌.
‌‫‌‌از‌هر‬
‫ع‬‫در‌واق‬
20
‫‌‌از‬
‫ج‬‫‌‌خار‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ن‬‫‌‌از‌پاسخها‌ممك‬
‫ي‬‫‌يك‬،‌
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ي‬‫‌گير‬
‫ه‬‫‌‌انداز‬
‫ه‬‫مرتب‬
‌
‫ه‬‫محدود‬
2SD
‌±
‌‫‌‌شود‬
‫ع‬‫واق‬
(
‌
‫ي‬‫‌‌تصادف‬
‫ي‬‫خطا‬
.)
‌‌
‫ن‬‫قانو‬
1:3S
‌‌
‫ه‬‫چنانچ‬
‌‌
‫ه‬‫‌‌از‌محدود‬
‫ج‬‫‌‌خار‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ك‬‫ي‬
±3SD
‌‌
‫ن‬‫‌قانو‬،‫قرار‌گيرد‬
1:3S
‌‌
‫ض‬‫نق‬
‌‫‌‌از‬
‫ل‬‫‌‌حاص‬
‫ج‬‫‌‌و‌نتاي‬
‫ه‬‫شد‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ش‬‫آزماي‬
‌‌
‫ل‬‫‌‌قبو‬
‫ل‬‫غيرقاب‬
‌‫خواهند‌بود‬
‌‫‌‌از‬
‫ش‬‫‌بي‬،‌
‫ي‬‫‌‌طبيع‬
‫ي‬‫‌‌پراكندگ‬
‫ه‬‫‌‌و‌نظري‬
‫ي‬‫‌‌آمار‬
‫ن‬‫‌‌قواني‬
‫س‬‫براسا‬
99
‌%
‌‌
‫ه‬‫‌‌در‌محدود‬
‫ي‬‫‌ها‌بايست‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫تمام‬
3SD
‌‌
‫ت‬‫نسب‬
‫‌‌باشند‬
‫ن‬‫‌‌ميانگي‬
‫ه‬‫ب‬
‌.
‫‌‌قرار‌گيرد‌احت‬
‫ة‬‫‌‌از‌اين‌محدود‬
‫ج‬‫‌‌خار‬
‫ه‬‫‌‌نتيج‬
‫ك‬‫‌‌اگر‌ي‬
‫ن‬‫بنابراي‬
‌‌
‫ح‬‫‌‌صحي‬
‫ل‬‫ما‬
‌‫‌‌كمتر‌از‬
‫خ‬‫‌‌پاس‬
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ن‬‫بود‬
1
‌%
‫‌باشد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ل‬‫‌‌از‌كنتر‬
‫ج‬‫‌‌خار‬
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫ي‬‫‌‌و‌سر‬
‫ه‬‫بود‬
‌
‌.
‌‌‌
‫ي‬‫‌‌تصادف‬
‫ي‬‫‌‌خطاها‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ت‬‫‌‌نسب‬
‫ن‬‫اين‌قانو‬
RE)
‌)
‌‌
‫س‬‫حسا‬
‫ا‌ست‬
.
‫‌‌مج‬
‫ش‬‫‌‌و‌اگر‌با‌آزماي‬
‫ه‬‫‌موردآناليز‌قرار‌گرفت‬ً‫ا‬‫‌‌بايد‌مجدد‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ة‬‫‌‌نمون‬
‫ت‬‫‌‌حال‬
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ع‬‫‌‌وقو‬
‫م‬‫‌‌هنگا‬
‫ه‬‫ب‬
‌‌
‫ل‬‫دد‌مشك‬
‫‌‌خواهد‌بود‬
‫ش‬‫‌‌گزار‬
‫ل‬‫‌‌قاب‬
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ب‬‫‌جوا‬،‫‌‌باشند‬
‫ه‬‫‌‌نشد‬
‫ض‬‫‌‌نق‬
‫م‬‫‌‌ديگر‌ه‬
‫ن‬‫‌‌شود‌و‌قواني‬
‫ف‬‫برطر‬
.
‌‌
‫ن‬‫قانو‬
3:1S
‌‌
‫ن‬‫گرفت‬
‌‫‌‌در‌فراتر‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ي‬‫‌‌پياپ‬
‫ه‬‫‌‌خواند‬
‫ه‬‫س‬
‫از‬
+1SD
‌‫يا‌فروتر‬
‫از‬
) -1SD
‌‌
‫ت‬‫‌صور‬
‫ه‬‫ب‬
‌
‫ت‬‫‌جه‬
‫م‬‫ه‬
‌)
‌‌
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ض‬‫‌‌از‌نق‬
‫ي‬‫حاك‬
3:1S
‌‫و‬
‫‌‌پاسخ‬
‫ش‬‫‌‌پذير‬
‫م‬‫عد‬
‌‫ها‬
‫‌باشد‬
‫ي‬‫م‬
‌.
‫‌‌در‌يك‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ح‬‫‌‌سط‬
‫ه‬‫‌‌هر‌س‬
‫ي‬‫‌‌پاسخها‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ي‬‫‌‌زمان‬
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ض‬‫‌‌ديگر‌نق‬
‫ت‬‫حال‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌را‬
‌‌‫‌‌باالتر‌از‬
‫ت‬‫‌جه‬
‫م‬‫‌‌ه‬
‫ت‬‫‌صور‬
‫ه‬‫ب‬
+1SD
‌‫يا‬
‌‌‫‌تر‌از‬
‫ن‬‫پايي‬
-1SD
‫‌گيرند‬
‫ي‬‫قرار‌م‬
.
‌‌
‫ي‬‫‌‌خطاها‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ت‬‫‌‌نسب‬
‫ن‬‫اين‌قانو‬
‌
‫ك‬‫سيستماتي‬
SE)
‌)
‌‌
‫س‬‫حسا‬
‌
‫ت‬‫اس‬
.
‌‌
‫ن‬‫قانو‬
12:X
‫قرار‬
‌
‫ن‬‫گرفت‬
12
‌‌
‫ن‬‫‌‌ميانگي‬
‫ط‬‫‌‌خ‬
‫ف‬‫‌‌طر‬
‫ك‬‫‌‌در‌ي‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫‌‌پياپ‬
‫ه‬‫خواند‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌معن‬
‫ه‬‫ب‬
‫غ‬
‌‌
‫ل‬‫يرقاب‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌بود‬
‫ل‬‫قبو‬
‌‫‌ها‌بوده‌و‌دوره‌کاری‌بايستی‌تکرار‬
‫خ‬‫پاس‬
‫گردد‬
.
‌‫همچنين‌چنانچه‌در‌سه‌سطح‌کنترلی‌هريک‬
4
‌‫خوانده‌پياپی‌در‌يک‌سمت‌ميانگين‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫باشد‌اين‌قانون‌نقض‌م‬
.
2 of 3:2S Rule
‌‌
‫ه‬‫‌شود‌ك‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ض‬‫‌‌نق‬
‫ي‬‫‌‌زمان‬
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ن‬‫اي‬
‫‌‌ا‬
‫ن‬‫‌‌بيرو‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ح‬‫‌‌سط‬
‫ه‬‫‌‌س‬
‫ي‬‫دو‌مورد‌از‌پاسخها‬
‌‫ز‬
‌‌
‫ة‬‫محدود‬
2SD
‌‫و‬
‌‌
‫ت‬‫‌‌جه‬
‫ك‬‫در‌ي‬
‫باشند‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ض‬‫‌‌نق‬
‫م‬‫‌‌هنگا‬
‫ه‬‫ب‬
:
2 of 3:2s
‌،
‌‌
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫خ‬‫پاس‬
‫‌‌نيستند‬
‫ش‬‫‌‌گزار‬
‫ل‬‫قاب‬
.
‌‌
‫ك‬‫‌‌سيستماتي‬
‫ي‬‫‌‌خطاها‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ت‬‫‌‌نسب‬
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ن‬‫اي‬
‌
‫س‬‫حسا‬
(
SE
‌)
‌
‫ت‬‫اس‬
.
R:4S Rule
‌‌
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫هنگام‬
‌‌‫‌‌فراتر‌از‬
‫ي‬‫‌‌يك‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ي‬‫‌‌پياپ‬
‫خ‬‫دو‌پاس‬
+2SD
‌‫و‬
‌‌‫‌‌فروتر‌از‬
‫ي‬‫د‌يگر‬
-2SD
‌‫قرار‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ض‬‫‌نق‬،‫گيرد‬
R:4S
‌‫وستگارد‬
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ه‬‫‌‌داد‬
‫خ‬‫ر‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌خطاها‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ت‬‫‌‌نسب‬
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ن‬‫اي‬
‌
‫ي‬‫تصادف‬
RE)
‌)
‌‫يا‬
‌‌
‫ت‬‫‌‌دق‬
‫م‬‫عد‬
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫س‬‫حسا‬
‌
‌.
‌‌
‫ن‬‫‌‌قانو‬
‫ض‬‫‌‌نق‬
‫م‬‫‌‌هنگا‬
‫ه‬‫ب‬
R:4S
‌‌
‫ي‬‫پاسخها‬
‫‌‌رف‬
‫ن‬‫‌‌و‌تا‌زما‬
‫ه‬‫‌‌نبود‬
‫ل‬‫‌‌قبو‬
‫ل‬‫‌‌قاب‬
‫ي‬‫‌‌كار‬
‫ن‬‫‌‌را‬
‫ن‬‫‌‌در‌آ‬
‫ن‬‫بيمارا‬
‌‌
‫ع‬
‫‌‌شوند‬
‫ش‬‫‌‌نبايد‌گزار‬
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ي‬‫‌‌از‌پاسخها‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫چ‬‫‌هي‬،‌
‫ل‬‫مشك‬
‌
‌.
‌‫‌‌از‬
‫ه‬‫‌‌عملكرد‌آناليزرها‌با‌استفاد‬
‫ش‬‫پاي‬
‫‌‌بيماران‬
‫ج‬‫‌ها‌و‌نتاي‬
‫ه‬‫نمون‬
‌‌
‫ي‬‫‌دارا‬،‫‌‌متعدد‬
‫ي‬‫‌‌مزايا‬
‫م‬‫‌رغ‬
‫ي‬‫‌عل‬،‌
‫ي‬‫‌‌سلول‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ل‬‫‌‌از‌كنتر‬
‫ه‬‫‌‌مبتنی‌بر‌استفاد‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ش‬‫رو‬
‌‌
‫ی‬‫معايب‬
‫ن‬
‌‫يز‬
‫‌سازد‬
‫ي‬‫‌‌منحصر‌از‌آنها‌را‌محدود‌م‬
‫ة‬‫‌‌امر‌استفاد‬
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ه‬‫‌باشند‌ك‬
‫ي‬‫م‬
‌.
‌
‫ه‬‫از‌جمل‬
‌
‌:
‌‫‌اثر‌ماتريکس‌و‬،‌‫‌ناپايداری‌کنترلها‬،‫‌‌باال‬
‫ة‬‫هزين‬
.‌‌...
‫‌‌ت‬
‫ك‬‫‌‌ت‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ط‬‫‌‌مربو‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫خ‬‫‌‌پاس‬
‫س‬‫‌براسا‬،‌
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ج‬‫‌ها‌و‌نتاي‬
‫ه‬‫‌‌از‌نمون‬
‫ه‬‫‌‌با‌استفاد‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫كنتر‬
‌‫‌‌آنها‌و‌يا‬
‫ك‬
‫‌آيد‬
‫ي‬‫‌‌اجرا‌درم‬
‫ه‬‫‌‌بيمار‌ب‬
‫ن‬‫چندي‬
‌.
‫‌‌مشكال‬
‫ف‬‫‌‌كش‬
‫ي‬‫‌‌و‌تواناي‬
‌
‫ن‬‫‌‌بود‬
‫ه‬‫‌‌صرف‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ن‬‫‌‌و‌مقرو‬
‫ن‬‫‌‌پايي‬
‫ه‬‫‌‌عبارتند‌از‌هزين‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ي‬‫مزايا‬
‌‌
‫ط‬‫‌‌مرتب‬
‫ت‬
‫‌ها‬
‫ه‬‫با‌نمون‬
.
‫‌‌کلی‌می‬
‫ل‬‫‌‌دو‌شك‬
‫ه‬‫ب‬
‫‌‌عملكرد‌آناليزرها‌استفاد‬
‫ي‬‫‌‌در‌ارزياب‬
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ج‬‫‌ها‌و‌نتاي‬
‫ه‬‫توان‌از‌نمون‬
‫‌‌نمود‬
‫ه‬
:
‌
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫‌‌بر‌رو‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫م‬‫‌‌ـ‌انجا‬
‫ف‬‫ال‬
:
‌‌
‫ن‬‫‌آزمو‬،‌
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫‌‌بر‌رو‬
‫ع‬‫‌‌مرج‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫م‬‫‌انجا‬،‌
‫ن‬‫‌‌بريتي‬
‫ش‬‫رو‬
F
،
‌‌
‫ن‬‫آزمو‬
‫‌‌و‬
‫ك‬‫‌‌چ‬
‫ن‬‫‌آزمو‬،‌
‫ف‬‫مضاع‬
.‌...
‌
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫س‬‫‌‌براسا‬
‫ل‬‫‌‌ـ‌كنتر‬
‫ب‬
:
‫‌‌آزمايشگاهي‬
‫ي‬‫‌‌با‌ساير‌آزمونها‬
‫ط‬‫‌ارتبا‬،‫‌‌بيمار‬
‫ي‬‫‌‌بالين‬
‫ت‬‫‌‌پاسخها‌با‌وضعي‬
‫ي‬‫همخوان‬
‌‫‌‌و‬
‫‌‌دلتا‌وغيره‬
‫ي‬‫‌بررس‬،‫‌‌بيمار‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫‌‌تجمع‬
‫ش‬‫گزار‬
.
‫‌‌بريتين‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ش‬‫رو‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌آمار‬
‫ن‬‫‌‌مبتنی‌بر‌آزمو‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫اي‬
T-Student
‌‌
‫ت‬‫اس‬
.
‌‌‌
‫ر‬‫‌‌پارامت‬
‫ت‬‫‌‌هف‬
‫ن‬‫‌‌بريتي‬
‫ت‬‫‌‌مشاهدا‬
‫س‬‫براسا‬
RBC
،
WBC
،
Hb
،
HCT
،
MCV
،
MCH
‌‌‫و‬
MCHC
‌‌‫‌‌ضدانعقاد‬
‫ي‬‫‌‌حاو‬
‫ن‬‫در‌خو‬
EDTA
‌‌
‫ت‬‫‌‌مد‬
‫ه‬‫ب‬
24
‌‌
‫ل‬‫‌‌يخچا‬
‫ي‬‫‌‌در‌دما‬
‫ت‬‫ساع‬
‫پايدار‌هستند‬
.
‌
‫م‬‫‌‌انجا‬
‫ش‬‫رو‬
:
-
5
‫‌‌و‬
‫ه‬‫‌‌داد‬
‫ه‬‫‌‌دستگا‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ي‬‫‌‌طبيع‬
‫ة‬‫‌‌آنها‌در‌محدود‬
‫ي‬‫‌‌مقادير‌پارامترها‬
‫ه‬‫‌‌بيمار‌ك‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‌
‫ه‬‫نمون‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ت‬‫مقادير‌آنها‌يادداش‬
‌.
-
‌‫‌به‬ً‫ا‬‫‌‌رسيدند‌مجدد‬
‫ق‬‫‌‌اتا‬
‫ي‬‫‌‌دما‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ه‬‫‌‌از‌آنك‬
‫س‬‫‌‌نگهداری‌شده‌و‌روز‌بعد‌پ‬
‫ل‬‫‌ها‌در‌يخچا‬
‫ه‬‫نمون‬
‌
‫د‬‫‌شون‬
‫ي‬‫‌‌‌داده‌م‬
‫ه‬‫دستگا‬
‌.
✓
‌‌
‫ي‬‫پاسخها‬
‫‌‌باشند‬
‫ه‬‫‌‌داشت‬
‫ي‬‫‌‌همخوان‬
‫م‬‫‌‌با‌ه‬
‫ي‬‫‌‌بايست‬
‫ي‬‫دو‌روز‌متوال‬
‌
‌.
‌‫‌‌از‌پارامترها‌از‌روش‌آماری‬
‫ك‬‫‌‌هر‌ي‬
‫ي‬‫‌‌پاسخها‬
‫ي‬‫‌‌همخوان‬
‫ت‬‫‌‌اثبا‬
‫ي‬‫برا‬
T-student
‌‌
‫ه‬‫استفاد‬
‌
‫م‬‫‌كني‬
‫ي‬‫م‬
.
✓
‌‫در‬
‌‌‌
‫ه‬‫صورتيك‬
tn
‌‌
‫ت‬‫بدس‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌برا‬
‫ه‬‫آمد‬
5
‌‫‌‌بيشتر‌از‬
‫ه‬‫نمون‬
776/2
(
‌‌
‫ي‬‫‌‌برا‬
‫ي‬‫عدد‌بحران‬
5
‌‌
‫ه‬‫نمون‬
‌‌‌
‫ل‬‫از‌جدو‬
Student)
-
T
‌)
‌‫باشد‌با‬
95
‌%
‌‫‌‌دو‬
‫ن‬‫‌‌بي‬
‫ي‬‫‌دار‬
‫ي‬‫‌‌معن‬
‫ف‬‫‌‌اختال‬
‫ت‬‫‌‌گف‬
‫ن‬‫‌توا‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ن‬‫اطمينا‬
‫‌‌وجود‌دارد‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ش‬‫‌‌در‌پارامتر‌سنج‬
‫ي‬‫روز‌متوال‬
‌.
‫‌‌و‬
‫ه‬‫‌‌نبود‬
‫ه‬‫‌‌كاليبر‬
‫ه‬‫‌‌دستگا‬
‫ت‬‫‌‌حال‬
‫ن‬‫در‌اي‬
‌‫بايد‬
‫‌‌نمود‬
‫ل‬‫‌‌اشكا‬
‫ع‬‫‌‌رف‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫م‬‫اقدا‬
‌.
✓
‌‫در‬
‌‌
‫ه‬‫صورتيك‬
tn
‌‌
‫ه‬‫محاسب‬
‫‌‌نت‬
‫ن‬‫‌‌بي‬
‫ي‬‫‌دار‬
‫ي‬‫‌‌معن‬
‫ت‬‫‌‌باشد‌تفاو‬
‫ي‬‫‌‌كوچكتر‌از‌عدد‌بحران‬
‫ه‬‫شد‬
‌‫‌‌دو‬
‫ج‬‫اي‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌نم‬
‫ه‬‫روز‌ديد‬
‌.
‫‌شمار‌می‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ي‬‫‌‌مناسب‬
‫ت‬‫‌‌وضعي‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫‌‌ازنظر‌كنتر‬
‫ت‬‫‌‌حال‬
‫ن‬‫اي‬
‫رود‬
.
‫آزمون‬
‫های‌مضاعف‌بر‌روی‌نمونه‌بيماران‬
‌‌
‫م‬‫‌‌آناليزر‌داد‌و‌پاسخها‌را‌با‌ه‬
‫ه‬‫‌‌دوبار‌ب‬
‫م‬‫‌‌را‌هر‌كدا‬
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ن‬‫‌توا‬
‫ي‬‫م‬
‌‫‌‌نمود‬
‫ه‬‫مقايس‬
.
‌‫حدود‬
5
-
4
‫نمونه‌متوالی‌مورد‌آزمايش‌قرار‌می‬
‫گيرند‬
✓
‫ساده‬
‫‌باشد‬
‫ي‬‫‌‌نيز‌م‬
‫ي‬‫‌‌معايب‬
‫ي‬‫‌‌دارا‬
‫ي‬‫ترين‌راه‌کنترل‌کيفی‌است‌ول‬
:
‌‫‌تواند‬
‫ي‬‫تنها‌م‬
‌‌
‫ت‬‫‌‌دق‬
‫م‬‫عد‬
‌‫‌‌دهد‬
‫ن‬‫‌‌را‌نشا‬
‫ه‬‫دستگا‬
(
‌
‫ي‬‫‌‌تصادف‬
‫ي‬‫خطاها‬
‌)
‫و‌از‌تشخيص‬
‌‌
‫م‬‫‌‌عد‬
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ن‬‫‌‌عملكرد‌آناليزر‌ناتوا‬
‫ت‬‫صح‬
.
‫‌‌امكانپذير‬
‫ن‬‫‌‌مداوم‌آ‬
‫م‬‫‌‌انجا‬
‫ه‬‫‌‌زياد‌آزمايشگا‬
‫ي‬‫‌‌كار‬
‫م‬‫‌‌حج‬
‫ت‬‫‌‌عل‬
‫ه‬‫‌‌و‌ب‬
‫ه‬‫‌‌گير‌بود‬
‫ت‬‫وق‬
‌‫نيست‬
‌‫نسبت‌به‌انحرافات‌تدريجی‌يا‌کاليبراسيون‌نادرست‌حساس‬
‫نيست‬
.
‫تفسير‬
‌:
‌‫‌‌از‬
‫ش‬‫‌‌نبايد‌بي‬
‫ف‬‫‌‌مضاع‬
‫ي‬‫‌‌از‌آزمايشها‬
‫م‬‫هيچكدا‬
2SD
‌‫با‬
‫‌‌باشند‬
‫ه‬‫‌‌داشت‬
‫ف‬‫‌‌اختال‬
‫م‬‫ه‬
‌
‌.
‌‌
‫ي‬‫‌‌خطاها‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ت‬‫‌‌نسب‬
‫ن‬‫‌‌آزمو‬
‫ن‬‫اي‬
‫تصادفي‬
RE)
)
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫س‬‫حسا‬
‌
‌.
‌‌‌‌‌
‫ي‬‫‌‌بازبين‬
‫ن‬‫آزمو‬
Check test
‌‌
‫ه‬‫مشاب‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌قبل‬
‫ة‬‫‌‌در‌مجموع‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫م‬‫‌‌انجا‬
‫ي‬‫‌‌آزمايشها‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ت‬‫‌‌تفاو‬
‫ن‬‫‌‌با‌اي‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ف‬‫‌‌مضاع‬
‫ن‬‫آزمو‬
(
‌
‫ل‬‫‌‌يا‌روز‌قب‬
‫ل‬‫‌‌قب‬
‫ت‬‫‌شيف‬،‌
‫ي‬‫‌‌قبل‬
‫ن‬‫‌‌را‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫نمون‬
‌)
‫‌‌تكرا‬
‫ج‬‫‌‌و‌نتاي‬
‫ه‬‫‌‌قرار‌داد‬
‫ش‬‫را‌موردآزماي‬
‌‫‌‌با‬
‫ه‬‫ر‌شد‬
‫‌شوند‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫‌‌مقايس‬
‫ه‬‫‌‌اولي‬
‫ج‬‫نتاي‬
‌
‌.
‫‌‌انجام‬
‫ش‬‫رو‬
‌:
5
-
4
‫‌گيرن‬
‫ي‬‫‌‌قرار‌م‬
‫ي‬‫‌موردارزياب‬ً‫ا‬‫‌‌و‌مجدد‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ب‬‫‌‌انتخا‬
‫ي‬‫‌‌قبل‬
‫ة‬‫‌‌از‌مجموع‬
‫ه‬‫نمون‬
‫د‬
‌.
‌‫‌‌در‬
‫ه‬‫‌‌بالفاصل‬
‫ف‬‫‌‌مضاع‬
‫ن‬‫‌‌آزمو‬
‫ي‬‫‌‌برا‬
‫ه‬‫‌‌مورداستفاد‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ن‬‫‌‌هما‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ن‬‫‌‌بر‌اي‬
‫ه‬‫توصي‬
4
‫‌‌شود‬
‫ه‬‫‌‌استفاد‬
‫ي‬‫‌‌بازبين‬
‫ن‬‫‌‌آزمو‬
‫ت‬‫‌‌و‌روز‌بعد‌از‌آنها‌جه‬
‫ه‬‫‌گراد‌قرار‌گرفت‬
‫ي‬‫‌‌سانت‬
‫ه‬‫درج‬
.
‫تفسير‬
‌:
‌‌‌
‫ة‬‫‌‌در‌محدود‬
‫ي‬‫‌‌بايست‬
‫ه‬‫‌‌آمد‬
‫ت‬‫‌‌بدس‬
‫ج‬‫نتاي‬
SD
2
‌‫همديگر‬
‌‫باشند‬
(
‌‌
‫ي‬‫‌‌نگهدار‬
‫ت‬‫در‌صور‬
‌
‫ب‬‫‌‌مناس‬
‫ط‬‫‌ها‌در‌شراي‬
‫ه‬‫نمون‬
‌
‌.)
‫‌‌ان‬
‫ي‬‫‌‌زمان‬
‫ه‬‫‌‌آناليزر‌در‌فاصل‬
‫ي‬‫‌ها‌يا‌خراب‬
‫ف‬‫‌‌فساد‌معر‬
‫ي‬‫‌‌شناساي‬
‫ت‬‫‌‌جه‬
‫ن‬‫‌توا‬
‫ي‬‫‌‌را‌م‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫اي‬
‌‌
‫م‬‫جا‬
‫‌‌بكار‌برد‬
‫ش‬‫دو‌آزماي‬
‌
‌.
✓
‌‌
‫ن‬‫اطمينا‬
‌‌
‫ت‬‫‌‌در‌غير‌اينصور‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ي‬‫‌‌ضرور‬
‫ي‬‫‌ها‌امر‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫‌‌نگهدار‬
‫ب‬‫‌‌مطلو‬
‫ط‬‫از‌شراي‬
‫‌‌تفسير‌نخواهند‬
‫ل‬‫‌‌قاب‬
‫ه‬‫‌‌داد‬
‫خ‬‫‌‌ر‬
‫ت‬‫تغييرا‬
‌
‌.
✓
‌‫در‬
‌‫‌‌از‬
‫ش‬‫‌‌بي‬
‫ش‬‫‌‌دو‌آزماي‬
‫ن‬‫‌‌بي‬
‫ي‬‫‌‌زمان‬
‫ه‬‫‌‌فاصل‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫صورت‬
6
‌،‫‌‌باشد‬
‫ه‬‫‌‌آزمايشگا‬
‫ي‬‫‌‌در‌دما‬
‫ت‬‫ساع‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌پارامترها‬
‫ت‬‫‌جه‬،‌
‫ب‬‫‌‌مناس‬
‫ن‬‫‌‌هموگلوبي‬
‫ت‬‫‌‌جه‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫اي‬
PLT
،
WBC
‌‌‫و‬
RBC
‌ً‫ا‬‫نسبت‬
‌‌‌
‫ت‬‫‌‌هماتوكري‬
‫ي‬‫‌‌و‌برا‬
‫ب‬‫مناس‬
MCV
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ب‬‫نامناس‬
.
‫مقدار‬
SD
‌‫همانند‬
‫‌گردد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫‌‌محاسب‬
‫ف‬‫‌‌مضاع‬
‫ن‬‫آزمو‬
‌.
‌‌‌
‫ه‬‫چنانچ‬
SD
‌‫‌‌بزرگتر‬
‫ك‬‫‌‌چ‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ن‬‫آزمو‬
‌‫از‬
SD
‌‌
‫ه‬‫محاسب‬
‌‫‌‌باشد‬
‫ف‬‫‌‌مضاع‬
‫ن‬‫‌‌آزمو‬
‫ي‬‫‌‌برا‬
‫ه‬‫شد‬
(
‌‌
‫ط‬‫‌ها‌در‌شراي‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫‌‌نگهدار‬
‫ط‬‫‌‌شر‬
‫ه‬‫ب‬
‌
‫ب‬‫مناس‬
)
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ل‬‫‌‌در‌عملكرد‌آناليزر‌مسج‬
‫ل‬‫‌ها‌و‌يا‌اشكا‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫‌خراب‬،
.
‫‌‌ميانگي‬
‫ن‬‫‌‌از‌آزمو‬
‫ه‬‫‌‌عملكرد‌آناليزرها‌با‌استفاد‬
‫ش‬‫پاي‬
‌‌
‫ن‬
‌‌
‫م‬‫‌‌يا‌الگوريت‬
‫ك‬‫متحر‬
XB
‌‌
‫ت‬‫‌‌اجرا‌اس‬
‫ل‬‫‌‌قاب‬
‫ه‬‫‌‌آزمايشگا‬
‫ي‬‫‌‌هماتولوژ‬
‫ش‬‫‌‌تنها‌در‌بخ‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ش‬‫رو‬
‌‌
‫ت‬‫‌‌ثبا‬
‫س‬‫براسا‬
‌‌
‫ي‬‫‌ها‬
‫س‬‫اندك‬
‌‌
‫ي‬‫اريتروسيت‬
(
Wintrobe Indexes
‌)
‌‌
‫ت‬‫در‌جمعي‬
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ي‬‫‌‌طراح‬
‫ه‬‫‌‌آزمايشگا‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ن‬‫مراجعي‬
‌.
‫‌‌و‌غ‬
‫ي‬‫‌‌سلول‬
‫ة‬‫‌‌انداز‬
‫ظ‬‫‌‌و‌حف‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ل‬‫‌‌مسئو‬
‫ي‬‫‌‌دقيق‬
‫ك‬‫‌‌فيزيولوژي‬
‫ي‬‫مكانيسمها‬
‌‌
‫ت‬‫لظ‬
‫‌‌محدود‬
‫ك‬‫‌‌پارامترها‌در‌ي‬
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ت‬‫‌‌ثبا‬
‫ث‬‫‌‌و‌باع‬
‫ه‬‫‌‌در‌اريتروسيتها‌بود‬
‫ن‬‫هموگلوبي‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ة‬
‫‌شوند‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ك‬‫باري‬
‌
‌.
‌‌
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ط‬‫‌‌مقدار‌متوس‬
‫ه‬‫در‌هر‌آزمايشگا‬
‌‫اندكسها‬
(
‌‌
‫ه‬‫ك‬
‫‌‌از‌افراد‌س‬
‫ي‬‫‌‌بزرگ‬
‫ي‬‫از‌گروهها‬
‌‌
‫م‬‫ال‬
‌‌
‫ت‬‫و‌بيمار‌بدس‬
‫‌آيد‬
‫ي‬‫م‬
‌)
‫‌‌مي‬
‫ه‬‫‌‌بلك‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ه‬‫‌‌روز‌ديگر‌مشاب‬
‫ه‬‫‌‌روز‌ب‬
‫ك‬‫‌‌تنها‌از‌ي‬
‫ه‬‫ن‬
‌‌
‫ن‬‫‌توا‬
‫‌باشد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ي‬‫‌‌جهان‬
‫ت‬‫‌‌ثاب‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫ي‬‫‌‌دارا‬
‫ي‬‫‌‌حت‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ت‬‫گف‬
‌
‌.
‌‫‌‌از‬
‫ه‬‫‌دهد‌ك‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫‌‌اجاز‬
‫ه‬‫‌‌آزمايشگا‬
‫ه‬‫‌‌امر‌ب‬
‫ن‬‫همي‬
‌‌
‫ي‬‫اندكسها‬
‫‌‌بيم‬
‫ت‬‫‌‌جمعي‬
‫ي‬‫اريتروسيت‬
‌‌
‫ن‬‫ارا‬
‌‌
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫ن‬‫‌‌عنوا‬
‫ه‬‫خود‌ب‬
‫‌‌همات‬
‫ي‬‫‌‌آناليزرها‬
‫ن‬‫‌‌كاليبراسيو‬
‫ش‬‫‌‌پاي‬
‫ت‬‫‌‌جه‬
‫ي‬‫استاندارد‌داخل‬
‌‌
‫ي‬‫ولوژ‬
‫‌‌نمايد‬
‫ه‬‫استفاد‬
‌.
‌‌‫‌‌نظير‬
‫ي‬‫‌‌پارامتر‬
‫ل‬‫‌‌مثا‬
‫ن‬‫‌‌عنوا‬
‫ه‬‫ب‬
MCHC
‌‫فاقد‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌جغرافياي‬
‫ت‬‫تغييرا‬
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ك‬‫‌‌اند‬
‫ن‬‫‌‌آ‬
‫ت‬‫‌‌تغييرا‬
‫ي‬‫‌‌و‌بيمار‬
‫ت‬‫‌‌سالم‬
‫ت‬‫‌‌ونيز‌در‌حال‬
‫ه‬‫بود‬
‌.
‫‌‌پاي‬
‫ن‬‫بنابراي‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌ميانگي‬
‫ش‬
‫‌‌آناليزر‌ر‬
‫ي‬‫‌‌سنجشها‬
‫ي‬‫‌‌احتمال‬
‫ف‬‫‌تواند‌انحرا‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ف‬‫‌‌مختل‬
‫ي‬‫‌‌پارامتر‌در‌روزها‬
‫ن‬‫اي‬
‌‫ا‬
‫‌‌دهد‬
‫ن‬‫نشا‬
.
‫مزايای‌الگوريتم‌ميانگين‌متحرک‬
‌‫‌آشكار‬،‫‌‌باشد‬
‫ه‬‫‌ها‌وجود‌داشت‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫‌‌يا‌فرآور‬
‫ي‬‫‌آور‬
‫ع‬‫‌‌در‌جم‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫‌‌خطاي‬
‫ه‬‫هرگون‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫م‬
.
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫ي‬‫‌‌روند‌كل‬
‫ة‬‫‌دهند‬
‫ن‬‫‌‌نشا‬
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ن‬‫ـ‌ميانگي‬
‌.
‫‌‌ن‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ي‬‫گفتن‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ة‬‫مون‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌آشكارساز‬
‫ه‬‫‌شود‌و‌قادر‌ب‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ي‬‫‌‌وارد‌روند‌كار‬
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫م‬‫‌‌انجا‬
‫ة‬‫‌‌در‌مرحل‬
‫ل‬‫كنتر‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌چني‬
‫ن‬‫‌‌بيمارا‬
‫ن‬‫‌‌ميانگي‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ي‬‫‌باشد‌ول‬
‫ي‬‫‌‌نم‬
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫م‬‫‌‌از‌انجا‬
‫ل‬‫‌‌قب‬
‫ي‬‫خطاها‬
‫‌سازد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ع‬‫‌‌را‌مرتف‬
‫ي‬‫محدوديتهاي‬
.
‌‫‌‌از‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫ـ‌در‌اي‬
‌‌
‫ه‬‫‌‌تاز‬
‫ن‬‫خو‬
‌‌
‫ت‬‫جه‬
‌‫‌‌آناليزر‬
‫ن‬‫‌‌كاليبراسيو‬
‫ي‬‫ارزياب‬
‫و‌يا‬
‌‌
‫ت‬‫صح‬
‫پ‬
‌‫اسخها‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫استفاد‬
.
‌‫ـ‬
‌‌
‫ه‬‫‌‌هزين‬
‫ن‬‫بدو‬
‌
‫ت‬‫اس‬
‌.
‫‌‌استفاده‬
‫ي‬‫‌‌خاص‬
‫ل‬‫‌‌يا‌كنتر‬
‫ف‬‫‌‌از‌معر‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫‌‌در‌اي‬
‫ه‬‫از‌آنجا‌ك‬
‫‌‌نخواهد‌شد‬
‫ل‬‫‌‌تحمي‬
‫ه‬‫‌‌بر‌آزمايشگا‬
‫ي‬‫‌‌اضاف‬
‫ة‬‫‌‌هزين‬
‫ه‬‫‌گون‬
‫چ‬‫‌هي‬،‫‌شود‬
‫ي‬‫نم‬
‌.
‫معايب‌الگوريتم‌ميانگين‌متحر‬
‫ک‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌در‌ارزياب‬
‫ي‬‫‌‌سلول‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ل‬‫‌‌از‌كنتر‬
‫ه‬‫‌‌استفاد‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫‌‌با‌اي‬
‫ه‬‫اگرچ‬
‫‌‌كنترل‬
‫ن‬‫‌‌اي‬
‫ه‬‫‌‌نياز‌ب‬
‫ي‬‫‌شود‌ول‬
‫ي‬‫‌‌دستگاهها‌محدود‌م‬
‫ن‬‫كاليبراسيو‬
‌‫‌ها‬
‫‌گردد‬
‫ي‬‫‌‌نم‬
‫ف‬‫‌‌برطر‬
‫ل‬‫‌طور‌كام‬
‫ه‬‫ب‬
.
‫‌‌دارند‬
‫س‬‫‌‌واريان‬
‫ي‬‫‌‌مقدار‬
‫ل‬‫‌‌هر‌حا‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ه‬‫‌‌آمد‬
‫ت‬‫‌‌بدس‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ن‬‫ـ‌ميانگي‬
.
‫‌‌ش‬
‫ه‬‫‌‌بكشد‌تا‌از‌تغيير‌در‌روند‌كار‌آگا‬
‫ل‬‫‌‌چند‌روز‌طو‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ن‬‫ـ‌ممك‬
‌
‫م‬‫وي‬
.
‌‌
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫ـ‌اي‬
‌‌
‫ه‬‫محدود‌ب‬
‌‌
‫ي‬‫‌ها‬
‫س‬‫اندك‬
‌‌
‫ي‬‫اريتروسيت‬
‫‌ر‬
‫ن‬‫‌‌آ‬
‫ن‬‫‌توا‬
‫ي‬‫‌‌و‌نم‬
‫ه‬‫بود‬
‌‫ا‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌و‌پالكت‬
‫ي‬‫‌‌لكوسيت‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ش‬‫‌‌شمار‬
‫ت‬‫جه‬
(
‫‌‌گسترده‬
‫ع‬‫‌‌توزي‬
‫ل‬‫بدلي‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌جمعيت‬
‫آنها‬
‌)
‌‫بكار‬
‫گرفت‬
‌
.
‌‌
‫ش‬‫پاي‬
‌‌
‫ي‬‫‌ها‬
‫خ‬‫‌‌از‌پاس‬
‫ه‬‫عملكرد‌آناليزرها‌با‌استفاد‬
‫بيمار‬
‫ان‬
‌‌
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫همبستگ‬
‫‌‌بيمار‬
‫ي‬‫‌‌بالين‬
‫ت‬‫‌ها‌با‌وضعي‬
‫خ‬‫‌‌پاس‬
‫ي‬‫‌‌ـ‌همخوان‬
‫ف‬‫ال‬
‫نتايج‌غيرمنتظره‌بايستی‌با‌يافته‬
‫های‌بالينی‌مطاب‬
‫قت‌داده‌شوند‬
‌
‫ي‬‫‌‌آزمايشگاه‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌با‌ساير‌يافت‬
‫ط‬‫‌‌ـ‌ارتبا‬
‫ب‬
‫ارزيابی‌گستره‌خونی‌جهت‌مطابقت‬
‌‫‌ها‬
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫ي‬‫‌‌گروه‬
‫ي‬‫‌‌ـ‌ارزياب‬
‫ج‬
(
‫‌‌بيمار‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫‌‌تجمع‬
‫ش‬‫گزار‬
)
‫ثبت‌داده‬
‌‫های‌شمارش‌خونی‌به‌صورت‌گزارش‌تجمعی‬
‌‫يک‬
‌‫عملکرد‌مطلوب‬
‫است‬
‌‌
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫همبستگ‬
‫الف‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌بالين‬
‫ت‬‫‌ها‌با‌وضعي‬
‫خ‬‫‌‌پاس‬
‫ي‬‫ـ‌همخوان‬
‫بيمار‬
‌‫‌‌مطابقت‬
‫ت‬‫‌‌و‌در‌صور‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ه‬‫‌‌مقايس‬
‫ي‬‫‌‌و‬
‫ي‬‫‌‌بالين‬
‫ط‬‫‌‌بيمار‌با‌شراي‬
‫ي‬‫‌‌آزمايشگاه‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫در‌اي‬
‌‌
‫ي‬‫پاسخها‬
‌‫بيمار‬،‌
‫‌شوند‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ش‬‫گزار‬
‌.
‌‫‌‌آزمونها‬
‫خ‬‫‌‌پاس‬
‫ي‬‫‌‌ارزياب‬
‫ت‬‫‌‌فرد‌جه‬
‫ن‬‫‌دهد‌بهتري‬
‫ي‬‫‌‌را‌م‬
‫ص‬‫‌‌خا‬
‫ن‬‫‌‌آزمو‬
‫م‬‫‌‌انجا‬
‫ت‬‫‌‌درخواس‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫پزشك‬
‫‌باشد‬
‫ي‬‫م‬
‌.
‫‌‌آزمايشگ‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫خ‬‫‌‌پاس‬
‫ن‬‫‌‌داد‬
‫ط‬‫‌‌ارتبا‬
‫ه‬‫‌‌نيز‌بايد‌قادر‌ب‬
‫ه‬‫‌‌آزمايشگا‬
‫ي‬‫‌‌فن‬
‫ل‬‫‌‌و‌يا‌مسئو‬
‫ه‬‫‌‌آزمايشگا‬
‫ك‬‫پزش‬
‌‌
‫ه‬‫ا‬
‫‌‌بيمار‌باشند‬
‫ي‬‫‌‌بالين‬
‫ط‬‫با‌شراي‬
‌.
‌
‫ه‬‫‌‌معايب‌اين‌روش‌آن‌است‌ك‬
‫ه‬‫از‌جمل‬
‌:
‫‌‌ب‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌با‌يافت‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ن‬‫‌‌داد‬
‫ط‬‫‌‌ارتبا‬
‫ي‬‫‌‌و‌تواناي‬
‫ي‬‫‌‌كاف‬
‫ي‬‫‌‌بالين‬
‫ت‬‫نيازمند‌داشتن‌اطالعا‬
‌‌
‫ن‬‫‌‌و‌يا‌امكا‬
‫ي‬‫الين‬
‌‫‌‌بيمار‬
‫ج‬‫‌‌معال‬
‫ك‬‫‌‌نظر‌با‌پزش‬
‫ل‬‫تباد‬
‌
‫ت‬‫اس‬
.
‫مثال‬
‌:
‌‫يک‬
Hb
‫غيرمنتظره‌پايين‌يا‌باال‌بايستی‌با‌خونريزی‌يا‌تزريق‌خون‌توصي‬
‌‫ف‬
‫شود‬
.
‌‌
‫ي‬‫همبستگ‬
‌
‫ج‬‫نتاي‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌آزمايشگاه‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌با‌ساير‌يافت‬
‫ط‬‫‌‌ـ‌ارتبا‬
‫ب‬
‫‌‌برخوردار‌باشد‬
‫ص‬‫‌‌خا‬
‫ب‬‫‌‌تناس‬
‫ك‬‫‌‌از‌ي‬
‫ي‬‫‌‌بيمار‌بايست‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫ي‬‫‌‌آزمايشگاه‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ع‬‫مجمو‬
‌.
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ي‬‫‌‌بررس‬
‫ن‬‫‌‌چند‌آزمو‬
‫ج‬‫‌‌در‌نتاي‬
‫ل‬‫‌‌غيرمحتم‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ب‬‫‌تركي‬،‌
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫در‌اي‬
.
‌‌
‫ي‬‫‌‌خطاها‬
‫ي‬‫‌‌شناساي‬
‫ه‬‫‌‌آنها‌منجر‌ب‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ه‬‫‌مقايس‬،‫‌‌باشند‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫م‬‫‌‌انجا‬
‫ن‬‫‌‌زما‬
‫ك‬‫‌ها‌در‌ي‬
‫ن‬‫‌‌آزمو‬
‫ه‬‫چنانچ‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌جوابها‌م‬
‫ش‬‫‌‌از‌گزار‬
‫ل‬‫‌‌آنها‌قب‬
‫ح‬‫‌‌و‌اصال‬
‫ي‬‫احتمال‬
‌.
‌‌
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌يافت‬
‫ه‬‫‌‌ديگر‌ازجمل‬
‫ي‬‫‌‌آناليزر‌و‌آزمونها‬
‫ش‬‫‌‌از‌شمار‬
‫ل‬‫‌‌حاص‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫‌‌همخوان‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ه‬‫توج‬
‌‫‌‌برخوردار‬
‫ي‬‫‌‌بارز‬
‫ت‬‫‌‌از‌اهمي‬
‫ي‬‫‌‌محيط‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ه‬‫گستر‬
‌
‫ت‬‫اس‬
.
‫مثال‬
‌‌
:
‌‌
‫ش‬‫افزاي‬
MCV
‌‌
‫ش‬‫‌كاه‬،‫را‌با‌ماكروسيتوز‬
MCV
‌‌‌
‫ش‬‫‌كاه‬،‫را‌با‌ميكروسيتوز‬
MCH
‫‌‌قرمز‌و‬
‫ي‬‫‌‌گلبولها‬
‫ن‬‫‌‌بود‬
‫م‬‫را‌با‌هيپوكرو‬
‌...
‫‌‌نمود‬
‫ه‬‫‌‌مشاهد‬
‫ي‬‫بايست‬
‌
‌.
‌،‫‌‌نظير‌لكوسيتوز‬
‫ي‬‫موارد‌ديگر‬
‌،‌
‫ي‬‫لكوپن‬
‫‌‌را‬
‫ي‬‫ترومبوسيتوز‌و‌ترومبوسيتوپن‬
‌‫‌‌با‬
‫ن‬‫‌توا‬
‫ي‬‫م‬
‫‌‌تأييد‌و‌يا‌رد‌نمود‬
‫ي‬‫‌‌محيط‬
‫ن‬‫‌‌اسميرخو‬
‫ي‬‫بررس‬
.
✓
‫‌هاي‬
‫ش‬‫‌‌دارند‌و‌نيز‌در‌مورد‌آزماي‬
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫ك‬‫‌‌تنها‌ي‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫‌‌بيماران‬
‫ي‬‫‌‌برا‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫اي‬
‌‌
‫ي‬
‌
‫ت‬‫‌‌نيس‬
‫ه‬‫‌‌استفاد‬
‫ل‬‫‌قاب‬،‫‌‌ندارند‬
‫م‬‫‌‌با‌ه‬
‫ي‬‫‌‌محسوس‬
‫ط‬‫‌‌ارتبا‬
‫ه‬‫ك‬
.
‌‌
‫ي‬‫همبستگ‬
‫نتايج‬
‌‫‌ها‬
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫ي‬‫‌‌گروه‬
‫ي‬‫‌‌ـ‌ارزياب‬
‫ج‬
(
‫‌‌بيمار‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫‌‌تجمع‬
‫ش‬‫گزار‬
)
✓
‌‫توجه‬
‫‌‌وس‬
‫ه‬‫‌‌نياز‌ب‬
‫ن‬‫‌‌و‌بدو‬
‫ه‬‫‌‌هزين‬
‫ن‬‫‌بدو‬،‌
‫ه‬‫‌‌ساد‬
‫ي‬‫‌‌بيمار‌روش‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫‌‌تجمع‬
‫ش‬‫‌‌گزار‬
‫ه‬‫ب‬
‌‫‌‌يا‬
‫ه‬‫يل‬
‌‫‌‌قرار‬
‫ي‬‫‌‌بيمار‌را‌يكجا‌مورد‌ارزياب‬
‫ي‬‫‌‌پاسخها‬
‫ي‬‫‌‌تمام‬
‫ع‬‫‌‌در‌واق‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ص‬‫‌‌خا‬
‫ف‬‫معر‬
‫‌دهد‬
‫ي‬‫م‬
.
✓
‌
‫ه‬‫‌مجموع‬،‌
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫در‌اي‬
‫‌باش‬
‫ي‬‫‌‌يكديگر‌موردنظر‌م‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ه‬‫‌های‌وابست‬
‫ل‬‫‌هاي‌يا‌پان‬
‫ت‬‫ای‌از‌تس‬
‌‫ند‬
✓
‫‌‌ب‬
‫ه‬‫‌‌داشت‬
‫م‬‫‌‌با‌ه‬
‫ي‬‫‌‌دقيق‬
‫ي‬‫‌‌كلينيك‬
‫ط‬‫‌‌ارتبا‬
‫ه‬‫‌‌وجود‌دارند‌ك‬
‫ي‬‫‌‌محدود‬
‫ي‬‫هر‌چند‌که‌تستها‬
‌‌
‫ي‬‫اشند‌ول‬
‌
‫ت‬‫‌‌خطاها‌مفيد‌اس‬
‫ي‬‫‌‌برخ‬
‫ي‬‫‌‌شناساي‬
‫ي‬‫‌‌برا‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫‌‌از‌اي‬
‫ه‬‫استفاد‬
‌.
‫مثال‬
‌‌
:
‫‌‌برابر‬
‫ه‬‫‌س‬ً‫ا‬‫‌‌بايد‌حدود‬
‫ت‬‫‌‌درصد‌هماتوكري‬
‫ي‬‫‌در‌افراد‌طبيع‬،‌
‫ي‬‫‌‌هماتولوژ‬
‫ل‬‫در‌پان‬
‌‌
‫ن‬‫ميزا‬
‫‌‌باشد‬
‫ن‬‫هموگلوبي‬
‌.
‌‌
‫ي‬‫‌گذار‬
‫ه‬‫‌‌در‌نشان‬
‫ه‬‫‌‌آناليز‌نظير‌اشتبا‬
‫م‬‫‌‌مه‬
‫ي‬‫‌‌خطاها‬
‫ف‬‫‌‌در‌كش‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ه‬‫‌‌گون‬
‫ن‬‫اي‬
‌‌
‫ط‬‫‌مخلو‬،‫‌ها‬
‫ه‬‫نمون‬
‌‌
‫ن‬‫نكرد‬
‫‌‌نامناس‬
‫ي‬‫‌نگهدار‬،‌
‫ن‬‫‌‌در‌خو‬
‫ه‬‫‌ريز‌لخت‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌حضور‌تك‬،‌
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫كاف‬
‌‌
‫ب‬
‫‌‌متأثر‌مي‬
‫ي‬‫‌‌تصادف‬
‫ت‬‫‌‌را‌بصور‬
‫ي‬‫‌‌تست‬
‫ل‬‫‌‌پان‬
‫ك‬‫‌‌از‌اجزاء‌ي‬
‫ي‬‫‌‌برخ‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫‌هاي‬
‫ي‬‫آلودگ‬،‌
‫ن‬‫خو‬
‌،‫‌سازند‬
‫‌ها‌و‬
‫خ‬‫‌‌پاس‬
‫پ‬‫‌‌تاي‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ط‬‫‌‌مربو‬
‫ي‬‫خطاها‬
‌...
‫‌باشند‬
‫ي‬‫بسيار‌مؤثر‌م‬
.
Delta Check
‌‌
‫ت‬‫‌‌ثاب‬
‫ت‬‫‌‌بيمار‌را‌در‌حال‬
‫ي‬‫‌‌متوال‬
‫ي‬‫‌‌آزمونها‬
‫ن‬‫‌‌بي‬
‫ف‬‫اختال‬
‌‫دلتا‬،
‫گويند‬
‌.
‫‌‌و‬
‫ه‬‫‌‌بود‬
‫ك‬‫‌‌اند‬
‫ي‬‫‌‌بايست‬
‫ف‬‫‌‌اختال‬
‫ن‬‫اي‬
‌‌
‫ي‬‫از‌حد‌خاص‬
‫تجاوز‌نكند‬
.
✓
‌
‫ت‬‫‌‌بيمار‌اس‬
‫ك‬‫‌‌از‌ي‬
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫ي‬‫‌‌دوسر‬
‫ه‬‫‌‌نياز‌ب‬
‫ل‬‫حداق‬
‌.
‫‌‌بيمار‌با‌نت‬
‫ي‬‫‌‌آزمايشها‬
‫ي‬‫‌‌كنون‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫در‌اي‬
‌‌
‫ي‬‫‌‌قبل‬
‫ج‬‫اي‬
‌‌
‫ي‬‫و‬
(
‌‫حدود‬
3
-
2
‌
‫ل‬‫‌‌قب‬
‫ه‬‫هفت‬
‌)
‫‌گردد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫مقايس‬
.
✓
‫‌‌باشد‬
‫ت‬‫‌‌بايد‌ثاب‬
‫ي‬‫‌‌و‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ن‬‫‌‌از‌آزمو‬
‫ل‬‫‌‌حاص‬
‫ج‬‫‌نتاي‬،‫‌‌باشد‬
‫ت‬‫‌‌بيمار‌ثاب‬
‫ط‬‫‌‌شراي‬
‫ه‬‫در‌صورتيك‬
.
✓
‫‌‌بررس‬
‫ت‬‫‌‌بيمار‌جه‬
‫ة‬‫‌‌بيشتر‌باشد‌نمون‬
‫ص‬‫‌‌مشخ‬
‫ة‬‫‌‌محدود‬
‫ك‬‫‌‌از‌ي‬
‫ي‬‫‌‌متوال‬
‫خ‬‫‌‌دو‌پاس‬
‫ن‬‫‌‌بي‬
‫ف‬‫‌‌اختال‬
‫ه‬‫چنانچ‬
‌‫‌‌بيشتر‬
‫ي‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫كنار‌گذاشت‬
‌.
✓
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌دستگاهها‌ايجاد‌م‬
‫ت‬‫‌‌و‌يا‌اختالال‬
‫ي‬‫‌‌تكنيك‬
‫ي‬‫‌‌در‌اثر‌خطاها‬
‫ك‬‫‌‌در‌دلتا‌چ‬
‫ف‬‫اختال‬
.
✓
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ي‬‫‌‌دلتا‌ضرور‬
‫ة‬‫‌‌يا‌محدود‬
‫ت‬‫‌‌تغييرا‬
‫ة‬‫‌‌محدود‬
‫ن‬‫‌‌داشت‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ن‬‫در‌اي‬
‌.
‫‌‌فيزيول‬
‫ت‬‫‌‌دلتا‌از‌تغييرا‬
‫ة‬‫محدود‬
‌‫‌‌و‬
‫ك‬‫وژي‬
‌‌‌
‫ت‬‫‌‌تغييرا‬
‫ب‬‫ضري‬
(
CV
‌)
‌‌
‫ه‬‫محاسب‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫م‬
‌
‌.
‌‫در‬
‌
‫ت‬‫‌‌امكانپذير‌نيس‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ت‬‫‌‌جه‬
‫ك‬‫‌‌دلتاچ‬
‫ش‬‫‌‌از‌رو‬
‫ه‬‫موارد‌زير‌استفاد‬
:
➢
‌‌
‫ي‬‫بيماران‬
‫‌‌آنها‌بسيار‌طوالن‬
‫ة‬‫‌‌مراجع‬
‫ي‬‫‌‌زمان‬
‫ل‬‫‌كنند‌و‌يا‌فواص‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫‌‌مراجع‬
‫ه‬‫‌‌آزمايشگا‬
‫ه‬‫‌‌بار‌ب‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫ط‬‫‌‌فق‬
‫ه‬‫ك‬
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ي‬
.
➢
‌‌
‫ي‬‫بيماران‬
‫‌دهند‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫خ‬‫‌‌پاس‬
‫ن‬‫‌‌آ‬
‫ه‬‫‌‌و‌ب‬
‫ه‬‫‌‌بود‬
‫ل‬‫‌‌فعا‬
‫ن‬‫‌‌درما‬
‫ت‬‫‌‌تح‬
‫ه‬‫ك‬
.
➢
‌‌
‫ي‬‫بيماران‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌آنها‌م‬
‫ي‬‫‌‌تغيير‌در‌پاسخها‬
‫ث‬‫‌‌و‌باع‬
‫ه‬‫‌‌بود‬
‫ل‬‫‌‌در‌آنها‌فعا‬
‫ي‬‫‌‌سير‌بيمار‬
‫ه‬‫ك‬
.
‌‌
‫ي‬‫‌‌از‌پارامترها‬
‫ي‬‫‌‌برخ‬
‫ي‬‫مقادير‌دلتا‌برا‬
‫هماتولوژي‬
‫برنامه‬
‌‫های‌کنترل‌کيفيت‌از‌نظر‌زمانی‬
‫حداقل‌برخی‌از‌برنامه‬
‫های‌زير‌بايستی‌به‌شکل‬
‌‫دائمی‬
‫انجام‌گيرند‬
‫سيستم‌همبستگی‬
✓
‫گزارش‬
‫های‌تجمعی‬
✓
‌‫همبستگی‬
‫گستره‌خونی‌با‌شمارش‌سلولی‬
✓
‌‫همبستگی‬
‫تغييرات‌شمارش‌خونی‌با‌وضعيت‌بالينی‬
‫حداقل‌برخی‌از‌برنامه‬
‫های‌زير‌بايستی‌به‌شکل‬
‫روزانه‬
‫انجام‌گيرند‬
‫آزمايش‌نمونه‬
‫های‌کنترلی‬
✓
‌‫استفاده‬
‫از‌نمونه‬
‌‫های‌کنترل‌با‬
‫هر‬
Lot No
✓
‌‫ترسيم‬
‫نمودارهای‌کنترلی‌برای‌هريک‌از‌نمونه‬
‫های‌کنترلی‬
✓
‌‫انجام‬
‫آزمايش‬
‌‫های‌مضاعف‬
(
‫دوتايی‬
‌)
‫بر‌روی‌نمونه‬
‫های‌تعدادی‌از‌بيماران‬
✓
‌‫انجام‬
‌‫آزمايش‌بازبيني‬
(
Check Test)
‌)
‌‫برروي‬
‌‫تعدادي‌از‌نمونه‌هاي‌بيماران‬
✓
‌‫بازبينی‬
‌‫اختالف‌بين‌دو‌سری‌نتايج‌بيمار‬
(
‫بازبينی‌دلتا‬
)
✓
‌‫محاسبه‬
‌‫ميانگين‌متحرک‌برای‬
MCV
،
MCH
،
MCHC
‌‫در‬
‫صورت‌استفاده‌از‌سل‬
‌‫کانتر‬
✓
‌‫محاسبه‬
‌‫ميانگين‬
MCHC
‌‫در‬
‌‫صورت‌استفاده‌از‌روشهای‌دستي‬
‫حداقل‌برخی‌از‌برنامه‬
‫های‌زير‌بايستی‌به‌شکل‬
‫ماهيانه‬
‫انجام‌گيرند‬
✓
‌‫بازبينی‬
‫معرف‬
‫ها‌و‌کيت‬
‌‫ها‬
(
‫از‌نظر‌نحوه‌نگهداری‌و‌تاريخ‌انقضاء‬
)
✓
‌‫تکرارپذيری‬
‫عملکرد‌سل‬
‫کانتر‬
✓
‫نمونه‬
‌‫گيری‬
(
‫از‌نظر‌نگهداری‌نمونه‌و‌ضد‌انعقاد‬
)
‫حداقل‌برخی‌از‌برنامه‬
‌‫های‌زير‌بايستی‌هر‬
6
‌‫ماه‌یکبار‬
‫انجام‌گيرند‬
✓
‌‫کاليبراسيون‬
‫سل‬
‫کانتر‌و‌هموسيتومتر‬
✓
‌‫کاليبراسيون‬
‫سمپلر‌و‌پی‬
‫پت‬
Calibration check of
blood cell counters & hemoglobinometers
Hemoglobin - HiCN reference preparation
- lysate
RBC - preserved blood
- stabilized blood
WBC - Stabilized human blood
- Stabilized avian blood
Platelets - Stabilized human plat. Prep.
‌‌
‫ه‬‫‌‌در‌آزمايشگا‬
‫م‬‫‌‌غيرمستقي‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫كنتر‬
‌
‫ي‬‫هماتولوژ‬
‌‌
‫ت‬‫‌‌كيفي‬
‫ن‬‫‌‌در‌تضمي‬
‫ي‬‫‌‌زياد‬
‫ش‬‫‌‌و‌ارز‬
‫ت‬‫‌‌اهمي‬
‫م‬‫‌‌غيرمستقي‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫‌‌در‌كنتر‬
‫ه‬‫‌‌گرفت‬
‫ت‬‫‌‌صور‬
‫ت‬‫اقداما‬
‫‌‌دارند‬
‫ه‬‫آزمايشگا‬
‌.
‌‌
‫ي‬‫‌‌عمل‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ل‬‫‌‌در‌پروتك‬
‫ت‬‫‌‌اقداما‬
‫ن‬‫‌اي‬ً‫ال‬‫معمو‬
‌
‫ه‬‫آزمايشگا‬
SOP)
‌)
‌‌
‫ه‬‫گنجاند‬
‫‌اند‬
‫ه‬‫شد‬
‌.
‌‌‌
‫م‬‫‌‌مه‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ك‬‫ي‬
IQC
،
‌
‫ت‬‫‌‌دستگاههاس‬
‫ي‬‫‌‌از‌كاراي‬
‫ن‬‫اطمينا‬
‌
‌.
✓
‌‫بايد‬
‫‌‌كارخانه‬
‫ف‬‫‌‌از‌طر‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫‌‌هاي‬
‫ش‬‫‌‌و‌نيز‌رو‬
‫ه‬‫‌‌دستگا‬
‫ي‬‫‌‌نگهدار‬
‫ي‬‫‌‌روشها‬
‫ي‬‫‌‌تمام‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ت‬‫با‌دق‬
‫‌‌نمود‬
‫ه‬‫‌‌توج‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ه‬‫‌‌ارائ‬
‫ه‬‫‌‌عملكرد‌دستگا‬
‫ل‬‫‌‌كنتر‬
‫ت‬‫‌‌جه‬
‫ه‬‫سازند‬
‌
‌.
✓
‌‌
‫ه‬‫هرگون‬
‫‌‌فرد‬
‫ط‬‫‌‌توس‬
‫ي‬‫‌‌بايست‬
‫ه‬‫‌‌و‌يا‌تعمير‌دستگا‬
‫م‬‫‌تنظي‬،‌
‫ه‬‫‌‌روزمر‬
‫ت‬‫‌‌مراقب‬
‫ت‬‫فعالي‬
‌‫‌‌و‌با‬
‫ل‬‫مسئو‬
‫‌‌گردد‬
‫ت‬‫‌‌ثب‬
‫ه‬‫‌‌دفتر‌ويژ‬
‫ك‬‫‌‌در‌ي‬
‫خ‬‫ذكر‌تاري‬
.
‫‌‌كند‬
‫ي‬‫‌‌پيشگير‬
‫ش‬‫‌‌آزماي‬
‫م‬‫‌‌انجا‬
‫ن‬‫‌‌حي‬
‫ي‬‫‌تواند‌از‌خطاها‬
‫ي‬‫‌‌بيمار‌م‬
‫ن‬‫‌‌خو‬
‫ي‬‫‌‌بررس‬
‫ي‬‫گاه‬
‌.
‌‌
‫ل‬‫‌‌مثا‬
‫ن‬‫‌‌عنوا‬
‫ه‬‫ب‬
‫‌تواند‌وجو‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ل‬‫‌‌عم‬
‫ن‬‫‌‌در‌اي‬
‫ي‬‫‌‌چوب‬
‫ي‬‫‌‌از‌اپليكاتورها‬
‫ه‬‫‌استفاد‬ً‫ا‬‫‌‌بيمار‌و‌ترجيح‬
‫ة‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫‌‌چشم‬
‫ي‬‫بررس‬
‌‫د‬
‫‌‌آشكار‌سازد‬
‫ه‬‫‌‌را‌در‌نمون‬
‫ه‬‫لخت‬
‌‌
‫ه‬‫‌مقايس‬،‌
‫ي‬‫‌‌هماتولوژ‬
‫ه‬‫‌‌در‌آزمايشگا‬
‫م‬‫‌‌مه‬
‫ي‬‫‌‌تأييد‬
‫ش‬‫‌‌رو‬
‫ك‬‫ي‬
‌‫اسمير‬
‫‌‌ح‬
‫ي‬‫‌‌با‌پاسخها‬
‫ي‬‫‌‌محيط‬
‫ن‬‫خو‬
‌‌
‫ل‬‫اص‬
‌
‫ت‬‫از‌آناليزر‌اس‬
‌
‌.
‌‌
‫ي‬‫ارزياب‬
‌‌
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌در‌برنام‬
‫ت‬‫‌‌شرك‬
‫ق‬‫عملكرد‌آناليزرها‌از‌طري‬
‫‌‌خارجي‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫كنتر‬
‌‌
‫ك‬‫‌‌از‌ي‬
‫ل‬‫‌‌حاص‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫‌‌از‌ارزياب‬
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ت‬‫‌‌عبار‬
‫ي‬‫‌‌خارج‬
‫ي‬‫‌‌كيف‬
‫ل‬‫كنتر‬
‫‌گردد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫‌‌ارائ‬
‫ف‬‫‌‌مختل‬
‫ي‬‫‌‌آزمايشگاهها‬
‫ط‬‫‌‌توس‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ص‬‫‌‌خا‬
‫ة‬‫نمون‬
‌.
‫‌‌آ‬
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ه‬‫‌‌آناليزر‌با‌مقايس‬
‫ك‬‫‌‌ي‬
‫ن‬‫‌‌كاليبراسيو‬
‫ت‬‫‌‌وضعي‬
‫ت‬‫‌‌حال‬
‫ن‬‫در‌اي‬
‌‌
‫ن‬
‌‫‌‌ديگر‬
‫ي‬‫‌‌در‌آزمايشگاهها‬
‫ه‬‫‌‌آمد‬
‫ت‬‫‌‌بدس‬
‫ج‬‫‌‌و‌نتاي‬
‫ص‬‫‌‌خا‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ي‬‫برا‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ص‬‫‌‌مشخ‬
‫ه‬‫‌‌نمون‬
‫ن‬‫‌‌هما‬
‫ي‬‫رو‬
.
‫اين‌روش‌کنترلی‌به‌دو‌شکل‌انجام‌می‬
‫گيرد‬
:
✓
‌‌
‫ف‬‫ال‬
‫‌‌جوابها‬
‫ق‬‫‌‌تطبي‬
‫ش‬‫ـ‌رو‬
✓
‌‌
‫ب‬
‌‌
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ه‬‫‌‌داد‬
‫ص‬‫‌‌اختصا‬
‫ش‬‫‌‌ارز‬
‫ش‬‫ـ‌رو‬
‌‌
‫ق‬‫‌‌تطبي‬
‫ش‬‫رو‬
‫جوابها‬
(Consensus Method)
1
‫‌‌گزار‬
‫ي‬‫‌‌و‌پاسخها‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ه‬‫‌‌آزمايشگاهها‌فرستاد‬
‫ي‬‫‌‌تمام‬
‫ه‬‫‌‌ب‬
‫ن‬‫‌‌هموگلوبي‬
‫ي‬‫‌گير‬
‫ه‬‫‌‌انداز‬
‫ت‬‫‌‌جه‬
‫ن‬‫‌‌يكسا‬
‫ي‬‫‌‌كنترل‬
‫ي‬‫‌ها‬
‫ه‬‫ـ‌نمون‬
‌‫‌‌آنها‬
‫ه‬‫‌‌شد‬
‫ش‬
‫‌گردد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ت‬‫درياف‬
.
2
‌‌
‫ن‬‫ـ‌ميانگي‬
(X )
‌‫و‬
‌‌
‫ف‬‫انحرا‬
‌‫معيار‬
SD)
‌)
‌‌
‫ن‬‫اي‬
‫‌شود‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ن‬‫پاسخها‌تعيي‬
.
3
‌‌‌
‫ة‬‫‌‌از‌محدود‬
‫ج‬‫‌‌در‌خار‬
‫ه‬‫‌‌ك‬
‫ي‬‫‌‌از‌نتايج‬
‫ه‬‫‌‌دست‬
‫ن‬‫ـ‌آ‬
X±2SD
‫‌گردند‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ف‬‫هستند‌حذ‬
.
4
‌‌
‫ج‬‫‌‌نتاي‬
‫ي‬‫ـ‌از‌مابق‬
‌‫‌‌و‬
‫ن‬‫‌ميانگي‬،
‌‫‌‌معيار‬
‫ف‬‫انحرا‬
‌‌
‫ت‬‫بدس‬
‫‌گردد‬
‫ي‬‫‌‌م‬
‫ه‬‫‌‌زير‌محاسب‬
‫ة‬‫‌‌از‌رابط‬
‫ف‬‫‌‌انحرا‬
‫ص‬‫‌‌و‌شاخ‬
‫ه‬‫آمد‬
:
‌‌
‫ه‬‫‌‌معيار‌سنجيد‬
‫ف‬‫انحرا‬
‌/
‌‌
‫ه‬‫‌‌آزمايشگا‬
‫ب‬‫‌‌ـ‌جوا‬
‫ه‬‫‌‌سنجيد‬
‫ن‬‫ميانگي‬
‌=
‌‌‌
‫ف‬‫‌‌انحرا‬
‫ص‬‫شاخ‬
(
DI
)
‌‫تفسير‌شاخص‌انحراف‬
(
Deviated Index
)
‌‌
‫ن‬‫‌‌ميزا‬
‫ه‬‫چنانچ‬
DI<0.5
‌
‫ت‬‫‌‌اس‬
‫ي‬‫‌‌عال‬
‫ه‬‫‌‌آزمايشگا‬
‫ه‬‫باشد‌نمر‬
‌
‌.
✓
‌‌‫اگر‬
DI
‌‌
‫ن‬‫بي‬
0.5-1
‌‫باشد‬
‫‌‌هستند‬
‫ش‬‫‌بخ‬
‫ت‬‫پاسخها‌رضاي‬
‌
‌.
✓
‌‌‫اگر‬
DI
‌‫بين‬
1-2
‫‌هنوز‌پاسخ‬،‫باشد‬
‫‌‌هستند‬
‫ل‬‫‌‌قبو‬
‫ل‬‫ها‌قاب‬
.
✓
‌‫‌‌از‬
‫ش‬‫‌‌بي‬
‫ه‬‫چنانچ‬
2
‫‌‌شود‬
‫ي‬‫‌‌آناليزر‌بررس‬
‫ن‬‫‌‌و‌بايد‌كاليبراسيو‬
‫ه‬‫‌‌بود‬
‫ل‬‫‌‌قبو‬
‫ل‬‫باشد‌غيرقاب‬
.
✓
‌‌
‫ت‬‫در‌حال‬
DI>3
‌‌
‫ك‬‫ي‬
‫‌‌شود‬
‫ص‬‫‌‌مشخ‬
‫ن‬‫‌‌آ‬
‫ت‬‫‌‌و‌بايد‌عل‬
‫ه‬‫‌‌وجود‌داشت‬
‫ي‬‫‌‌جد‬
‫ص‬‫نق‬
.
References:
1. James O. Westgard: Basic QC Practices. 2th ed. (2002).
www.westgard.com
2. S.M. Lewis, B.J. Bain, I. Bates: Dacie and Lewis practical
Haematology. Churchill Living stone, 9th ed, (2001).
3. John A. Koepke: Laboratory Hematology. Churchil
Livingstone, 1th ed, (1984).
4. Chanarian, Laboratory Hematology. Churichil Livingstone,
1th ed, (1989)
5. World Health Organization. Biological Substances:
International Standards and Reference Reagents, Geneva:
WHO, 1991.
6. S.M. Lewis: Quality Assurance in Haematology. World
Health Organization/LAB.98.4.
Hematology Quality Assurance.pdf

More Related Content

Featured

AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfmarketingartwork
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 

Featured (20)

AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 

Hematology Quality Assurance.pdf