Nr 12 gazetki szkolnej w języku niemieckim Gimnazjum Nr 3 w Miejskim Zespole Szkół Nr 1 w Nowej Rudzie

1. Impressum
„ Der Drache“ erscheint zweimal
jährlich.
An der Schulzeitung haben
mitgewirkt:
Marta L.- kl. II a
Joanna H.- kl. II a
Barbara W.- kl. II a
Ewelina W.- kl. II a
Deutschlehrerin
________________________________________________________
Nr. 12./ Januar 2014
Der Drache
Die Schulzeitung des Gymnasiums Nr. 3 in Nowa Ruda
__________________________________________________________________________________
Grußwort der Redaktion
Herzlich Willkommen zu unserer zwölften Ausgabe!
Liebe Leserinnen und Leser, so nun ist sie da- die
Schulzeitung!!! Wir wünschen euch viel Spaß beim Lesen!
Das Redaktionsteam
In dieser Nummer ( W tym numerze)
2 Seite Thomas Mann, 3 Seite
Gerhart Hauptmann, 4 Seite Albert
Einstein, 5 Seite Max Planck, 6 Seite
Heinrich Boll, 7 Seite Wilhelm
Konrad Rontgen, 8 Seite Robert
Koch, 9 Seite Günter Grass, 10 Seite
Carl von Ossietzky 11 Seite Willy Brandt, 12 Seite Herta Muller
1

2. Januar 2014
Thomas Mann, właściwie Paul Thomas Mann. Urodzony 6
czerwca 1875 w Lubece. Zmarł 12 sierpnia 1995 w Zurychu.
Niemiecki prozaik i eseista. Laureat literackiej Nagrody Nobla
w 1929. Uznany za najwybitniejszego pisarza niemieckiego
pierwszej połowy XX wieku. Ważne dzieła: ,,Buddenbrookowie’’,
,,Śmierć w Wenecji’’, ,,Czarodziejska góra’’ oraz ,,Doktor
Faustus’’.
Thomas Mann ( Paul Thomas Mann) geboren 6. Juni 1875
in Lübeck, gestorben 12. August 1995 in Zürich Der
deutsche Prosaschriftsteller und der Essayist. Der
Preisträger des literarischen Nobelpreises in 1929. Er zählt
zu den bedeutendsten Erzählern deutscher Sprache im 20.
Jahrhundert. Die wichtigsten Werke: ,,Buddenbrooks’’, ,, Der
Tod in Venedig '' ,, Das Zauberberg '' und „Doctor Faustus ''.
2
THOMAS MANN

3. Gerhart (Gerhard) Johann Robert Hauptmann- urodził się 15
listopada 1862 w Bad Salzbrunn/ Szczawno- Zdrój. Zmarł 6
czerwca 1946 w Agnieszkowie- dzielnica Jeleniej Góry.
Niemiecki dramaturg i powieściopisarz. Laureat literackiej
Nagrody Nobla w 1912. Przedstawiciel nurtu
naturalistycznego w teatrze. Hauptmann należy do
najwybitniejszych pisarzy niemieckich.
Gerhart (Gerhard) Johann Robert
Hauptmann- geboren 15. November 1862 in Bad Salzbrunn
gestorben 6. Juni 1946 in Agnetendorf/ Agnieszków. Der
deutsche Dramaturg und der Romanschriftsteller. Der
Preisträger des literarischen Nobelpreises in 1912. Der
Vertreter der naturalistischen Strömung im Theater.
Hauptmann gehört den herausragenden deutschen
Schriftstellern.
3
GERHART HAUPTMANN

4. Albert Einstein urodził się 14 marca 1879 w Ulm
(Niemcy), zmarł 18 kwietnia 1955 w Princeton (USA).
Był niemieckim fizykiem żydowskiego pochodzenia,
jednym z największych fizyków-teoretyków XX w.,
twórcą ogólnej i szczególnej teorii względności,
współtwórcą korpuskularno-falowej teorii światła,
odkrywcą emisji wymuszonej.
Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1921
roku za wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego.
Opublikował ponad 450 prac, w tym ponad 300
naukowych. Wniósł też swój wkład do rozwoju filozofii nauki.
Albert Einstein (* 14. März 1879 in Ulm;
† 18. April 1955 in Princeton, New Jersey)
war ein theoretischer Physiker. Seine
Forschungen zur Struktur
von Materie, Raum und Zeit sowie dem
Wesen der Gravitation veränderten
maßgeblich das physikalische Weltbild. Er
gilt daher als einer der größten Physiker
aller Zeiten. Einsteins Hauptwerk,
die Relativitätstheorie, machte ihn
weltberühmt. Im Jahr 1905 erschien seine Arbeit mit dem Titel Zur Elektrodynamik bewegter
Körper, deren Inhalt heute als spezielle Relativitätstheorie bezeichnet wird. 1915 publizierte
Einstein dieallgemeine Relativitätstheorie. Auch zur Quantenphysik leistete er wesentliche
Beiträge: Für seine Erklärung des photoelektrischen Effekts, die er ebenfalls 1905 publiziert
hatte, wurde ihm im November 1922 der Nobelpreis für Physik für 1921 verliehen.
4

5. Max Planck
Urodził się 23 kwietnia 1858 w Kolonii,
zmarł 4 października 1947 w Getyndze. Był
niemieckim fizykiem, autorem prac z zakresu
termodynamiki, promieniowania termicznego,
energii, dyspersji, optyki, teorii względności a
przede wszystkim teorii kwantów. W roku 1900,
pracując nad teorią promieniowania emitowanego
przez ciało doskonale czarne, zmodyfikował
prawo Wiena, wprowadzając do wzoru nową
stałą fizyczną, nazwaną następnie jego
nazwiskiem. W 1918 roku został laureatem Nagrody Nobla.
Max Planck (geboren 23. April 1858 in Kiel, gestorben
4. Oktober 1947 in Göttingen) - ein deutscher Physiker,
Autor von Werken über Thermodynamik,
Wärmestrahlung, Energie Dispersion, Optik,
Relativitätstheorie und Quantentheorie im Besonderen.
Im Jahr 1900, während der Arbeit an der Theorie der
Strahlung eines Schwarzen Körpers emittiert, Wien
Gesetz durch die Einführung eines neuen
permanenten physikalischen Modell geändert wird,
dann rief seinen Namen. Im Jahr 1918 wurde er mit dem Nobelpreis ausgezeichnet.
5
Max Planck 14. 11. 1900 roku ogłosił
E= h* v
Gdzie:
E- energia
v- częstotliwość
h- nosi nazwę stałej Plancka i wynosi
6,626 069 57(29)·10–34
J·s

6. Heinrich Böll
Niemiecki pisarz katolicki ( urodzony 21 grudnia 1917 w Kolonii, zmarł 16 lipca 1985
w Kolonii). W latach 1971–1974 był
przewodniczącym międzynarodowego
Pen Clubu. Heinrich Böll jest patronem
Fundacji związanej z niemiecką partią
Zielonych, wspierającej działania
służące rozwojowi społeczeństwa
obywatelskiego, równouprawnieniu
kobiet oraz propagowaniu. Böll jest
laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie
literatury za rok 1972.
Heinrich Böll (geboren 21. Dezember 1917 in Köln, gestorben 16. Juli 1985 in Köln)
- Deutsch katholischer Schriftsteller. In den Jahren 1971-1974 war er Vorsitzender
des Internationalen PEN-Clubs. Heinrich-
Böll-Stiftung ist der Schutzpatron der
deutschen Grünen, Aktivitäten zur
Unterstützung der Entwicklung der
Zivilgesellschaft, Frauen und die
Förderung der Gleichstellung der
Geschlechter verknüpft. Böll den
Nobelpreis in Literatur des Jahres 1972
ausgezeichnet.
6

7. Wilhelm Conrad Röntgen (ur. 27 marca 1845 w
Lennep, zm. 10 lutego 1923 w Monachium) – niemiecki
fizyk, laureat Nagrody Nobla.Syn kupca Friedricha
Conrada (1801–1884) i Charlotte Constanze Frowein
(1806–1888). Początkowo próbował studiować
inżynierię na Uniwersytecie w Utrechcie, ale szybko
przeniósł się na Politechnikę w Zurychu. W 1869 roku
otrzymał tytuł doktora na Uniwersytecie w Zurychu,
gdzie był uczniem Augusta Kundta. Następnie
przeniósł się na Uniwersytet w Strasburgu, na którym
wykładał od 1874 roku. W 1875 roku został
profesorem na Akademii Rolniczej w Hohenheim. W
1888 został profesorem na katedrze fizyki Uniwersytetu w Würzburgu. W 1900 roku
oferowano mu katedrę na Uniwersytecie w Monachium
Wilhelm Conrad Röntgen (* 27. März 1845 in
Lennep, d 10. Februar 1923 in München.) - Ein
deutscher Physiker, Nobelpreis Nobla.Syn
Händler Friedrich Conrad (1801-1884) und
Charlotte Constanze Frowein (1806-1888).
Zunächst versuchte Technik an der Universität
von Utrecht studieren, aber schnell an die
Universität für Technologie in Zürich. Im Jahr
1869 promovierte er an der Universität Zürich,
wo er Schüler von Augustus Kundt war.
Danach wechselte er an die Universität
Straßburg, wo er seit 1874 unterrichtet. Im
Jahre 1875 wurde er Professor an der Landwirtschaftlichen Universität Hohenheim.
Im Jahr 1888 wurde er Professor für den Lehrstuhl für Physik an der Universität
Würzburg. Im Jahr 1900 er Professor an der Universität München angeboten wurde
7

8. Robert Koch, właściwie: Heinrich Hermann Robert Koch (ur. 11
grudnia 1843 w Clausthal, zm. 27 maja 1910 r. w Baden-Baden) –
niemiecki uczony, lekarz i bakteriolog. Odkrywca m.in. bakterii
wywołujących wąglika, cholerę i gruźlicę. Laureat Nagrody Nobla
w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 1905 r. za badania nad
gruźlicą. Wprowadził do praktyki pożywki zestalane żelatyną. Był,
obok Ludwika Pasteura, jednym z twórców mikrobiologii lekarskiej.
Autor postulatów Kocha, pozwalających określić czy dany
mikroorganizm rzeczywiście jest czynnikiem chorobotwórczym. W
latach 1872-1880 był lekarzem powiatowym w Wolsztynie. W budynku, w którym mieszkał i
pracował znajduje się obecnie poświęcone mu muzeum. W 1890 roku Koch sądził, że znalazł
lekarstwo na gruźlicę. Uzyskał je z zabitych bakterii gruźlicy. Lek okazał się jednak
nieskuteczny.
Przez dekadę aż do roku 1903 badał naturę gruźlicy oraz metody jej leczenia w
Szpitalu im. Augusta Hohenlohe w Slawentzitz na Górnym Śląsku w niemieckim landzie
Prusy (obecnie w Sławięcicach, dzielnicy miasta Kędzierzyna-Koźla w Polsce).
Robert Koch (* 11.
Dezember 1 843 in Claust
hal; † 27. Mai 1910 in Baden-Baden; vollständiger Name Heinrich Hermann Robert
Koch) war ein deutscher Mediziner und Mikrobiologe. Koch gelang es 1876, den
Erreger des Milzbrands (Bacillus anthracis) außerhalb des Organismus zu kultivieren
und seinen Lebenszyklus zu beschreiben. Dadurch wurde zum ersten Mal lückenlos
die Rolle eines Krankheitserregers beim Entstehen einer Krankheit beschrieben. 1882
entdeckte er den Erreger der Tuberkulose (Mycobacterium tuberculosis) und
entwickelte später das vermeintliche Heilmittel Tuberkulin. 1905 erhielt er
den Nobelpreis für Physiologie oder Medizin. Robert Koch ist damit – neben seinem
Konkurrenten Louis Pasteur in Paris – zum Begründer der
modernen Bakteriologie und Mikrobiologie geworden. Er hat grundlegende Beiträge
zur Infektionslehre sowie zum Aufbau der Tropenmedizin in Deutschland geleistet.
8

9. Günter Wilhelm Grass (ur. 16 października 1927 w
Gdańsku) – niemiecki pisarz, laureat Nagrody Nobla
w dziedzinie literatury w 1999. Doktor honoris causa
Uniwersytetu Gdańskiego (za wybitną twórczość
literacką oraz wkład w polsko-niemieckie
pojednanie) oraz Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu. W 1993 Rada Miasta
przyznała pisarzowi tytuł Honorowego Obywatela
Miasta Gdańsk.
Günter Wilhelm Grass (* 16. Oktober 1927 in Danzig) - deutscher Schriftsteller,
Nobelpreisträger für Literatur im Jahr 1999. Doktor honoris causa der Universität
Danzig (für hervorragende literarische Werke und Beitrag zur deutsch-polnischen
Versöhnung) und der Universität. Adam-Mickiewicz Universität in Poznan. Im Jahr
1993 der Rat der Stadt ausgezeichnet mit dem Titel Ehrenbürger der Schriftsteller der
Stadt Danzig.
9

10. Carl von Ossietzky (ur. 3 października 1889 w
Hamburgu, zm. 4 maja 1938 w Berlinie) – niemiecki
dziennikarz, pisarz i pacyfista.
Jako wydawca czasopisma Die Weltbühne został
skazany w roku 1931 na 18 miesięcy aresztu za
"ujawnienie tajemnicy wojskowej" w procesie
potocznie zwanym Weltbühne- Prozess, który wzbudził
międzynarodowe zainteresowanie i oburzenie.
Główną przesłanką do jego oskarżenia było
zwrócenie uwagi przez czasopismo na zakazane w
traktacie wersalskim zbrojenia Reichswehry i ujawnienie związanych z tym procederem
dokumentów. Uwolniony w wyniku amnestii dla więźniów politycznych 22 grudnia
1932 po odbyciu 227 dni kary.
Carl von Ossietzky (geb. 3. Oktober 1889 in Hamburg, d. 4.
Mai 1938 in Berlin.) - Deutscher Journalist, Schriftsteller und
Pazifist.
Wie der Herausgeber der Weltbühne wurde 1931 zu 18 Monaten
Gefängnis wegen "Weitergabe militärischer Geheimnisse" in den
Prozess umgangssprachlich auch als Weltbühne-Prozess, die
internationale Aufmerksamkeit und Empörung erregte verurteilt.
Der Hauptgrund für die Anklage war, die Aufmerksamkeit auf das Magazin durch den
Vertrag von Versailles Verstärkung Reichswehr und die Weitergabe an diese Praktiken
verboten bezogene Dokumente zu ziehen. Erschienen als Folge einer Amnestie für politische
Gefangene 22. Dezember 1932, nachdem er 227 Tage der Strafe.
Willy Brandt, właśc.
Karl Herbert Frahm
10

11. (ur. 18 grudnia 1913 w Lubece, zm. 8 października 1992 w Unkel) – polityk niemiecki,
działacz socjaldemokratyczny, członek SPD i jej przewodniczący w latach 1964−1987,
kanclerz RFN w latach 1969−1974, laureat pokojowej Nagrody Nobla w 1971, Człowiek
Roku 1970 według magazynu „Time”. Pochodził z robotniczej rodziny. W 1932 roku ukończył
gimnazjum Johanneum w Lubece. Wcześnie zainteresował się działalnością polityczną. W
1930 roku wstąpił do SPD, a od 1931 roku współpracował z rozłamową Socjalistyczną Partią
Robotniczą (SAPD). W tym czasie udzielał się także jako dziennikarz. Po przejęciu władzy
przez Adolfa Hitlera w Niemczech w 1933 roku wyemigrował do Norwegii, by założyć tam filię
SAPD i prowadzić walkę przeciwko nazistom. Nawiązał kontakty z norweskim ruchem
robotniczym. W 1938 roku władze III Rzeszy pozbawiły Frahma obywatelstwa.
Karl Herbert Frahm (* 18. Dezember 1913 in Lübeck, d. 8. Oktober 1992
in Unkel.) - Deutscher Politiker, Aktivist, sozialdemokratischen, Mitglied
der SPD und ihr Präsident von 1964 bis 1987 Bundeskanzler der
Bundesrepublik Deutschland von 1969 bis 1974, der Gewinner des
Friedensnobelpreises im Jahr 1971 zum Mann des Jahres 1970 von der
Zeitschrift "Time". Er stammte aus einer Arbeiterfamilie. Im Jahr 1932
absolvierte er die High School Johanneum in Lübeck. Frühes
Interesse an politischen Aktivitäten. Im Jahr 1930 trat er in die SPD
und ist seit 1931 mit Splitter Sozialistischen Arbeiterpartei (SAPD)
gearbeitet. Zu diesem Zeitpunkt gab auch als Journalist. Nach der Machtergreifung durch
Adolf Hitler 1933 in Deutschland, emigrierte er nach Norwegen, um eine Filiale gibt SAPD
und führen den Kampf gegen die Nazis. Gegründet Kontakte mit der norwegischen
Arbeiterbewegung. Im Jahr 1938 die Behörden des Dritten Reiches Frahm beraubt der
Staatsbürgerschaft.Willy Brandt, verantwortlich.
11
Willy Brandt klęczy
przed pomnikiem
Bohaterów Getta w
Warszawie,
7 grudnia 1970 r.

12. Urodziła się 17 sierpnia 1953 w Niţchidorf – niemiecka pisarka urodzona w
rumuńskim Banacie, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 2009. W 1982
udało się jej wydać swoją debiutancką powieść ,, Niziny ''.W 1987 wraz ze swoim
ówczesnym mężem Richardem Wagnerem po dwóch latach starań emigrowała do
RFN i Berlina Zachodniego. Pracowała jako "writer-in-residence" i "visiting professor"
na kilku uniwersytetach w Niemczech i za granicą.
Herta Müller ( geboren 17. August 1953 in Niţchidorf) ist deutsche Schriftstellerin in
der rumänischen Banat, Gewinnerin des Nobelpreises für Literatur im Jahr 2009 . Im
Jahr 1982 gelang es ihr, ihren Debütroman ,,Tiefland'' veröffentlichen. Im Jahr 1987
emigrierte sie zusammen mit ihrem damaligen Ehemann Richard Wagner in die
Bundesrepublik Deutschland und West-Berlin. Sie arbeitete als "writer-in-residence"
und "Visiting Professor" an verschiedenen Universitäten in Deutschland und im
Ausland.
12