1. PERLINDUNGAN KANAK-KANAK DALAM ISLAM
DAN PERLAKSANAANNYA MENURUT AKTA
UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM
(WILAYAH PERSEKUTUAN) 1984
SHARIFAH ZAHRAH SYED MOIIAMAD
Disertasi ini dikemukakan untuk memenuhi keperluan
Ijazah Sarjana Sastera
Jabatan Pengajian Islam
FAKULTI SASTERA DAN SAINS SOSIAL
UNIVERSITI MALAYA
KUALA LUMPUR
1996

2. ( *
^ Q O a)
COPYRIGHT © UiTM

3. Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan-nukilan dan
ringkasan-ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.
Tarikh Syarifah Zahrah Syed Mohamad
COPYRIGHT © UiTM

4. ABSTRAK
Kajian ini menganalisa mengenai Perlindungan Kanak-Kanak Dalam Islam dan
Perlaksanaannya menurut Akta Undang-Undang Keluarga Islam (Wilayah Persekutuan)
1984. Penyelidikan ini dilakukan untuk mengetahui kedudukan kanak-kanak dan
bentuk-bentuk perlindungan terhadap mereka menurut Undang-Undang Islam, juga
untuk melihat sejauhmanakah peruntukan-peruntukan dalam Akta Undang Keluarga
Islam (Wilayah Persekutuan) 1984 yang berkaitan dengannya menepati ketentuan
syarak.
Selain mengkaji peruntukan-peruntukan yang terdapat di dalam Akta
Undang-Undang Keluarga Islam 1984, beberapa kes yang berkaitan dan Akta-Akta lain
yang berkuatkuasa dengan persoalan yang dibincangkan juga dirujuk bagi melihat
hakikat perlaksanaannya dan mencapai objektif kajian ini.
Hasil kajian yang dibuat didapati secara dasarnya Akta Undang-Undang
Keluarga Wilayah Persekutuan 1984 tidaklah bercanggah dengan ketentuan syarak.
Namun begitu apabila diteliti sebenarnya ia tidak menyentuh semua kategori
kanak-kanak dan terdapat juga beberapa perkara yang menjadi hak dan tanggungjawab
penjaga terhadap anak-anak tidak disebut, sedangkan ianya perlu diketengahkan kerana
pengabaian terhadap perkara-perkara tersebut dewasa ini menjadi punca kepada
penganiayaan dan pengabaian terhadap kanak-kanak. Keberkesanan penguatkuasaannya
pula amat tidak memuaskan kerana terbukti berlakunya kes-kes pengabaian ini yang
berterusan. Keadaan ini berlaku disebabkan sempitnya bidang kuasa Akta ini mengikut
sebagaimana yang telah ditentukan dan dihadkan oleh Perlembagaan Malaysia sahaja.
Malah sebahagian daripada peruntukan yang ada tidak boleh dikendalikan oleh
Mahkamah Syariah.
Ekoran daripada ketiadaan peruntukan yang menyeluruh, halangan-halangan
yang dihadapi dan ditambah pula dengan penguatkuasaan yang longgar Akta ini tidak
mampu memberi perlindungan yang sepenuhnya terhadap kanak-kanak yang terabai dan
teraniaya.
COPYRIGHT © UiTM
ii

5. Untuk mengatasi fenomena tersebut, adalah wajar peruntukan-peruntukan yang
sediada dikemaskinikan dengan perkara-perkara yang boleh menjamin hak dan
perlindungan terhadap anak oleh penjaga. Penguatkuasaan yang efektif dan pentadbiran
yang efisyen mesti diambil kira oleh semua pihak yang berkenaan.
COPYRIGHT © UiTM
in

6. ABSTRACT
This study is concerned with the analysis of the Protection of children in Islam
and its implementation according to the Islamic Family Law (Federal Territory) 1984
Act. This research is also carried out to know the status of children and the type of
protection for them according to Islamic Law as well as to see the extent of the
Islamic Family Law (Federal Territory 19841) Act following the Shari'a.
Apart from the study on the provisions contained in the Islamic Family Law
(Federal Territory) 1984 Act, relevant cases and other Acts concerned are also studied
and discussed to achieve the objectives set in the research.
The results of the study showed that basically the Islamic Family Law (Federal
Territory) 1984 Act do not contravene the Syari'a. However detailed study revealed
that the Act did not cover all categories of children and some aspects on the rights and
responsibility of guardians, whereas these matters are essential because they are the
cause of the abuse and neglect on children. The effectiveness of the enforcement of
the Acts were least satisfactory because it is proven that the neglect on children cases
are still continuing. This is the results of the narrow scope of the Act following that as
determined and limited set by the Malaysian Constitutions only. Hence, some of the
present provisions cannot be handled, by the Syari'a Court.
Due to the limited comprehensive provisions, obstacles arises in addition to
lack of enforcement, this Act is not sufficient to provide full protection on children
who are neglected and abused.
To overcome the above phenomena, it is right that the present provisions be
updated to include the right and protection of children for the guardians. Effective
enforcement and efficient administration must be considered by the relevant
authorities.
COPYRIGHT © UiTM
IV

7. SINOPSIS
Perbincangan tesis ini adalah mengenai Perlindungan Kanak-Kanak Dalam
Islam Dan Perlaksanaannya Menurut Akta Undang-Undang Keluarga Islam (Wilayah
Persekutuan) 1984. Selepas ini penulis akan menggunakan singkatan AUKIWP 1984
bagi maksud Akta tersebut. Penulis telah membahagikan disertasi ini kepada empat
bab. Setiap bab dibahagikan kepada beberapa topik kecil berdasarkan kepada beberapa
perbincangan isi kandungan bab-bab berkenaan.
Bab pertama membincangkan tentang penggunaan dan maksud perkataan
kanak-kanak secara umum dan pemakaiannya menurut Al-Quran dan Al-Sunnah.
Begitu juga mengenai peringkat umur seseorang yang boleh dikira sebagai kanak-kanak
dan definisi mumayyiz, baligh dan al-rusyd turut dibincangkan kerana berdasarkan
peringkat umur itulah segala hak dan tanggungjawab ke atas anak-anak itu ditentukan
oleh syara'. Sebagai asas kajian, bab ini juga mengupas tentang kedudukan kanak-kanak
menurut Al-Quran dan Al-Sunnah serta membahagikan 7 kategori kanak-kanak dalam
Islam yang mempunyai hak dan bentuk-bentuk perlindungan yang sama disisi syara1.
Bab kedua pula difokuskan kepada landasan teori yang mengupas mengenai
bentuk-bentuk perlindungan terhadap kanak-kanak di dalam Islam mengikut kategori
kanak-kanak yang telah dibincangkan. Perbincangan secara terperinci mengenai
bentuk-bentuk perlindungan yang bermula dengan hak hadanah anak, nafkah,
penyusuan sabitan kebapaan, perwarisan, pendidikan dan perwalian adalah sangat
penting untuk difahami dan diamalkan bagi memastikan amanah yang Allah berikan
kepada setiap penjaga dapat dipatuhi sebaik-baiknya dan kanak-kanak pula dapat hidup
dan membesar dengan sempurna dengan menikmati hak-hak yang sepatutnya bagi
mereka.
Selanjutnya bab ketiga yang merupakan bahagian terpenting kepada
penyelidikan ini, membincangkan tentang bentuk-bentuk perlindungan kanak-kanak
berdasarkan peruntukan Akta Undang-Undang Keluarga Islam Wilayah Persekutuan
1984 dan sejauh manakah ianya menepati undang-undang Islam. Secara ringkas ditinjau
COPYRIGHT © UiTM

8. tafsiran kanak-kanak menurut undang-undang sivil dan AUKJWP 1984 bagi melihat
perbandingannya dengan umur yang ditetapkan oleh Islam. Ulasan juga dibuat
mengenai kategori kanak-kanak yang disebut oleh AUKIWP 1984 yang hanya
menyebut berdasarkan konteks tertentu sahaja seperti anak sahtaraf, dan anak tak
sahtaraf mengenai kesahtarafan anak, nafkah, hadanah dan penvalian. Manakala anak
angkat dan anak yatim mengenai nafkah dan hadanah sahaja.
Kemuncak kepada kajian ini penulis mengupas dan menganalisis satu persatu
peruntukan yang terdapat dalam AUKIWP 1984 yang berkaitan dengan bentuk-bentuk
perlindungan dan hak kepada kanak-kanak secara perbandingan dengan undang-undang
Islam. Perbincangan juga turut memaparkan masalah-masalah serta kes-kes yang
berkaitan, soal penguatkuasaan peruntukan tersebut dan halangan- halangan kepada
perlaksanaannya dengan menyentuh akta-akta lain yang lebih berkuatkuasa.
Bab keempat merupakan kesinambungan daripada perbincangan bab ketiga
yang memaparkan kesan daripada penguatkuasaan yang kurang berkesan dan
menyeluruh menyebabkan berlaku masalah pengabaian dan penganiayaan kanak-kanak.
Perbincangan di dalam bab ini memaparkan secara ringkas segala aspek yang berkaitan
dengan penganiayaan seperti definisi, jenis, punca-punca dan kesan penganiayaan
terhadap kanak-kanak berdasarkan maklumat dan kes-kes daripada Hospital Besar
Kuala Lumpur (HBKL) khususnya melalui Pasukan Pencegah Penganiayaan dan
Pengabaian kanak-kanak (SCAN TEAM).
Bab kelima adalah bab terakhir kepada penyelidikan ini. la merupakan penutup
yang menerangkan dapatan kajian yang mengandungi kesimpulan penulis terhadap
perbincangan ini serta beberapa saranan yang dikira dapat dijadikan panduan oleh pihak
yang berwajib untuk menyelesaikan segala permasalahan yang berhubung dengan
bentuk perlindungan kanak-kanak agar dapat dinikmati sepenuhnya dan secara langsung
berjaya mengatasi dan mencegah pengabaian dan penganiayaan kanak-kanak daripada
berlaku. Selain daripada itu, dipaparkan juga langkah yang perlu dilaksanakan untuk
mencapai matlamat kajian ini untuk melihat bidang kuasa dan penguatkuasaan yang
terdapat di dalam AUKIWP 1984 ini menepati dan berjalan mengikut ketentuan syara'
sepenuhnya.
COPYRIGHT © UiTM
vi

9. PENGHARGAAN
Alhamdulillah, sangat puji dan puja dipanjatkan kepada Ilahi, Tuhan pencipta
alam, kerana dengan izin dan 'inayahNya penulis dapat menyiapkan kajian ini meski
pun terpaksa menghadapi pelbagai cabaran.
Di dalam ruangan ini, penulis ingin mengucapkan jutaan terima kasih serta
penghargaan kepada yang dihormati Prof Dr. Mahfodz Mohamad, selaku Penyelia
bagi disertasi ini di atas segala pertolongan, bimbingan dan tunjukajar yang telah
diberikan. Hanya Allah s.w.t. yang dapat membalasnya.
Penulis juga ingin mengueapkan terima kasih yang tidak terhingga kepada
suami tercinta, Syed Othman Syed Abdullah yang tidak pernah jemu membantu penulis
dalam menghadapi segala permasalahan yang timbul, Segalanya akan dikenang hingga
ke akhir hayat.
Setinggi-tinggi penghargaan juga ditujukan buat bonda Sharifah Maimunah
Syed Mohamad yang telah banyak memberikan dorongan spiritual kepada penulis.
Penulis amat menghargai sangat pengorbanan beliau untuk menjaga anak-anak penulis
semasa penulis sibuk menyiapkan disertasi ini.
Ucapan penghargaan dan terima kasih juga ditujukan kepada kakitangan
akademi Pehgajian Islam yang banyak memberikan maklumat kepada penulis tentang
masalah-masalah kajian. Tidak lupa juga kepada kakitangan Jabatan Agama Islam
Wilayah Persekutuan, Kakitangan Mahkamah Syariah Wilayah Persekutuan, Jabatan
Kebaj'ikan Masyarakat Wilayah Persekutuan, kakitangan Perpustakaan yang dikunjungi
oleh penulis iaitu Perpustakaan Pusat Islam UKM, Perpustakaan Umum, UM dan ITM.
COPYRIGHT © UiTM

10. Ucapan terima kasih juga ditujukan kepada responden-responden yang telah
memberikan banyak maklumat kepada penulis dalam meneliti permasalahan yang
dikaji. Juga tidak dilupakan seluruh individu yang terlibat dalam menyiapkan kajian
ini.
Akhir kata, kemaafan penulis pohonkan di alas segala kelemahan yang
terdapat di dalam disertasi ini. Diharapkan semoga kajian ini akan dapat memberikan
manfaat kepada semua lapisan masyarakat,
Sekian, wassalam.
30Meil996.
Sharifah Zahrah Syed Mohamad
Jabatan Pengajian Islam
Fakulti Sastera dan Sains Sosial
Universiti Malaya
Kuala Lumpur.
COPYRIGHT © UiTM
Vlll

11. KANDUNGAN
Tajuk Muka Surat
PENGESAHAN ......................................................................................... i
ABSTRAK ................................................................................................ ii
ABSTRAK ................................................................................................ iv
SINOPSIS .................................................................................................. v
PENGHARGAAN ..................................................................................... vii
KANDUNGAN ......................................................................................... ix
KAEDAH TRANSLITERASI .................................................................... xvi
SENARAI KEPENDEKAN ....................................................................... xviii
SENARAISTATUT ................................................................................... xx
PENDAHULUAN ...................................................................................... xxi
Pengenalan Akta Undang-Undang Keluarga Islam
(Wilayah Persekutuan 1984) ....................................................................... xxii
ObjektifKajian ........................................................................................... xxvi
SkopKajian ................................................................................................ xxvii
Metodologi Kajian ..................................................................................... xxvii
I. Metod Pengumpulan Data .............................................................. xxviii
II. Metod Penganalisaan Data ............................................................. xxx
ID. Metod Soal Selidik .......................................................................... xxx
NOTAHUJUNG ...................................................................................... xxxi-xxxii
COPYRIGHT © UiTM
ix

12. BAB SATU
KEDUDUKAN KANAK-KANAK DI DALAM ISLAM
1.1 Definasi Kanak-Kanak .......................................................................... 1
1.2 Penggunaan dan Pemakaian, Penulisan Perkataan Kanak-Kanak
Di dalam Al-Quran dan Al-Sunnah ....................................................... 1
a. Al-Tifl ....................................................................................... 2
b. Al-Walad .................................................................................. 2
c. Al-Sabiyy ................................................................................. 3
d. Ibn ............................................................................................ 4
e. Ghulam ...................................................................................... 5
1.3 Peringkat Umur Kanak-Kanak Di Dalam Islam.
1.3.1 Peringkat Manusia Ketika Janin (dalam perut ibu)....................... 7
1.3.2 Peringkat Kanak-Kanak Kecil sehingga Mumayyiz ...................... 7
a. Kanak-Kanak beliim Mumayyiz ............................................ 8
b. Kanak-Kanak Mumayyiz ........................................................ 8
1.3.3 Peringkat Kanak-Kanak Mumayyiz sehingga Baligh.................... 10
a. Cara Tabie atau Fizikal ......................................................... 10
b. Penentuan mengikut Umur ................................................... 11
1.3.4 Peringkat Baligh dan Matang "Al-Rushd" .................................... 12
1.4 Kedudukan Kanak-Kanak Di Dalam Al-Quran dan Al-Sunnah ................ 14
1.5 Kategori Kanak-Kanak Dalam Islam ...................................................... 21
1.5.1 AnakKandung .......................................................................... 21
i. Perkahwinan yang Sah .......................................................... 22
ii. Melalui Pengakuan ................................................................ 23
1.5.2 AnakTiri ................................................................................... 25
COPYRIGHT © UiTM

13. 1.5.3 AnakSusuan ............................................................................. 27
1.5.4 AnakAngkat ............................................................................. 30
i. Hikmah Pengharaman Anak Angkat ........................................
ii. Kedudukan anak angkat disisi undang-undaiig .......................... 37
1.5.5 AnakPungut .............................................................................. 39
i. Hukum Memungut dan Member! Perlindungan Terhadap
AnakPungut ....................................................................... 40
ii. Kedudukan Anak Pungut .................................................... 42
iii. Keislaman anak Pungut ..................................................... 43
iv. Hak Penjagaan Ke Atas Anak Pungut .................................. 43
v. Nasib Anak Pungut ............................................................. 43
1.5.6 Anak Tidak Sahtaraf .................................................................. 43
1.5.7 AnakYatim ............................................................................... 49
Kedudukan Anak Yatim Menurut Al-Quran dan Sunnah ..................... 50
NotaHujung .................................................................................... 58-74
BAB KEDUA
. PERLINDUNGAN-PERLINDUNGAN KHUSUS TERHADAP
KANAK-KANAK DIDALAM ISLAM
2.1 Pengertian Perlindungan ........................................................................ 75
2.2 Jenis-Jenis Perlindungan Terhadap Kanak-Kanak Di Dalam Islam............ 76
2.2.1 Al-Hadanah (hak Pengasuhan Kanak-Kanak) .............................. 77
i. Dalil-Dalil yang Mewajibkan Al-Hadanah .............................. 78
a. Dalil dari Al-Quran .......................................................... 79
COPYRIGHT © UiTM
Jti

14. b. Dalil dari Al-sunnah ......................................................... 80
c. Kisah Saidina Umar ........................................................... 81
ii. Susunan Penjaga atau Pengasuh .......................................... 81
iil. Kelayakan dan Syarat-Syarat untuk Menjadi Pengasuh ........... 85
iv. Had Umur dan Tempoh Masa Penjagaan .............................. 90
v. Upah Penjagaan ................................................................... 92
2.2.2 Penyusuan ........................................................................................... 94
i. Tempoh Penyusuan ......................................................................... 98
ii. Upah Penyusuan ............................................................................ 98
2.2.3 Nafkah ................................................................................................. 99
i. Naflcah kepada Anak Yatim dan Anak Pungut............................... 103
ii. Nafkah Anak Tak Sahtaraf ............................................................. 104
2.2.4 Sabitan Kebapaan ................................................................................. 105
a. Melalui Perkahwinan Yang Sah ...................................................... 105
b. Melalui Pengakuan .......................................................................... 106
c. Melalui Keterangan atau Bukti ........................................................ 107
2.2.5 Perwarisan (Faraid) ............................................................................... 108
1. Anak Kandung ................................................................................ 109
2. Anak Tak Sahtaraf........................................................................... 110
2.2.6 Pendidikan ........................................................................................... Ill
1. Pendidikan Agama ........................................................................... 113
2. Pendidikan Akhlak ........................................................................... 118
i. Pendidikan Formal ................................................................ 118
ii. Pendidikan Tidak Formal ..................................................... 119
COPYRIGHT © UiTM
xu

15. 2.2.7 Perwalian ................................................................................................. 121
i. Perwalian Terhadap Din .................................................................... 123
ii. Perwalian Dalam Perkahwinan .......................................................... 125
iii. Perwalian Terhadap Harta ................................................................. 126
a. Penjaga Yang Sah ..................................................................... 127
b. Penjaga Yang Dilantik Oleh Mahkamah ................................... 128
c. Penjaga Sebagai Pengawas (De Facto) ...................................... 129
d. Bidangkuasa Wali Ke Atas Harta Kanak-Kanak ....................... 129
e. Tempoh Kekuasaan Wali Ke Atas Harta Kanak-Kanak ............. 130
NotaHujung .................................................................................................... 133-147
BAB KETIGA
BENTUK-BENTUK PERLINDUNGAN TERHADAP KANAK-KANAK YANG
DIPERUNTUKAN DI DALAM AKTA UN0ANG-UNDANG KELUARGA
ISLAM (WILAYAH PERSEKUTUAN) 1984 DAN PERLAKSANAANNYA.
3.1 Kedudukan Kanak-Kanak Dari Segi Undang-Undang Sivil...................... 148
3.2 Kanak-Kanak Menurut Akta Undang-Undang Keluarga Islam (Wilayah
Persekutuan)1984 .................................................................................... 151
3.2.1 Anak Kandung atau Anak Sahtaraf .............................................. 153
3.2.2 Anak Yang Tidak Sahtaraf .......................................................... 155
3.2.3 AnakYatim ................................................................................. 158
3.2.4 AnakAngkat ............................................................................... 162
3.3 Bentuk-Bentuk Perlindungan Kanak-Kanak Menurut Akta Undang-
Undang Keluarga Islam (Wilayah Persekutuan) 1984 .............................. 169
3.3.1 Nafkah .......................................................................................... 169
i. Kadar Nafkah ........................................................................ 170
ii. Perintah Nafkah untuk Anak ................................................. 173
iii. Nafkah Anak Angkat, Anak Tak Sahtaraf ............................. 174
COPYRIGHT © UiTM
XlU

16. iv. Tempoh Nafkah yang Wajib Diterima oleh Seseorang
Anak........................................................................................ 185
3.3.2 Hadanah ......................................................................................... 192
i. Susunan Panjang Bagi Kanak-Kanak ..................................... 193
ii. Tempoh Hadanah ................................................................... 202
iii. Kuasa Mahkamah Menentukan Penjaga Bagi Kanak-Kanak. 206
iv. Tempat Hadanah .................................................................... 214
v. Upah Hadanah ........................................................................ 216
3.3.3 Perwalian Terhadap Diri dan Harta Kanak-Kanak ........................ 219
i. Perwalian Ke Atas Harta Kanak-Kanak ................................... 219
ii. Perwalian Ke Atas Harta Kanak-Kanak ................................... 220
a. Penj aga bagi harta Kanak-Kanak serta Syarat-Syaratnya ........ 221
i. Penj aga yang Sah ............................................................ 222
ii. Penjaga-Penjaga yang dilantik oleh Mahkamah ................. 226
3.3.4 Kesahtarafan Anak ..................................................................... 233
i. Melalui Perkahwinan yang Sah ............................................ 234
ii. Sabitan Melalui Pengakuan .................................................. 237
NotaHujung ........................................................................................................ 247
BAB KEEMPAT
PENGANIAYAAN KANAK-KANAK
4.1 Definisi Penganiayaan .......................................................................... 256
4.2 Bentuk-Bentuk Penganiayaan ............................................................... 259
4.2.1 Penganiayaan Fizikal ................................................................. 259
a. Tanda-Tanda Terhadap Penganiayaan Fizikal ................... 260
4.2.2 Penganiayaan Emosi ................................................................. 263
4.2.3 Penganiayaan Seks ..................................................................... 265
COPYRIGHT © UiTM
xiv

17. a. Prakeadaan I ...................................................................... 267
b. Prakeadaan II ....................................................................... 267
c. Prakeadaan III ...................................................................... 268
d. Prakeadaan IV ...................................................................... 268
4.2.4 Penganiayaan Dari Segi Pengabaian Tanggungjawab Ibu Bapa
Terhadap Kanak-Kanak ............................................................... 269
a. Tidak memberi nafkah secukupnya ...................................... 271
b. Menjadikan Kanak-Kanak sebagai Buruh ............................ 272
c. Mengabaikan Pelajaran Kanak-Kanak ................................. 273
d. Mengabaikan Kasih Sayang ................................................. 274
4.3 Punca berlakunya Penganiayaan Kanak-Kanak ....................................... 275
4.3.1 FaktorAnak ................................................................................. 275
4.3.2 Latarbelakang Ibu Bapa Yang Pernah Teraniaya ......................... 277
a. Penderaan Fizikal .................................................................. 279
b. Penderaan Seksual ................................................................. 279
4.3.3 Masalah Ekonomi dan Tekanan Hidup ......................................... 280
4.3.4 Faktor Berhubung Dengan Keluarga ............................................. 281
a. Ibu Bapa yang masih muda .................................................... 281
b. Pasangan yang tidak mahu anak ............................................ 282
c. Ibu Bapa Tiri .......................................................................... 282
4.3.5 Faktor Persekitaran ........................................................................ 283
4.3.6 Kurangnya Pengetahuan Agama .................................................... 284
4.3.7 Penagihan Arak dan Penyalahgunaan Dadah ................................. 284
4.4 Kesan-Kesan Penganiayaan Terhadap Kanak-Kanak ................................ 286
4.4.1 Kesan Dari Segi Perkembangan Kanak-Kanak .............................. 286
4.4.2 Kesan Dari Segi Pergaulan Kanak-Kanak ..................................... 286
4.4.3 Kesan Terhadap Fizikal ................................................................. 289
4.4.4 Kesan Dari Segi Mental ................................................................. 290
COPYRIGHT © UiTM
.xv

18. 4.5 Undang-Undang Berkaitan Dengan Perlindungan Terhadap
Kanak-Kanak ............................................................................................. 292
NotaHujung ............................................................................................ 298
BAB KELIMA
PENUTUP
5.1 Kesimpulan .............................................................................................. 306
5.2 Saranan ................................................................................................... 307
5.3 Bibliography ........................................................................................ 318-334
COPYRIGHT © UiTM
xvi

19. KAEDAH-KAEDAH TRANSLITERASI
Pemakaian huruf-huruf Arab yang dirumikan adalah didasarkan kepada
kaedah-kaedah transliterasi yang telah ditetapkan oleh Dewan Bahasa dan Pustaka
di dalam "Pedoman Transliterasi Humf Arab Ke Huruf Rumi1' 1988 sebagaimana
berikut:
a. Konsonan
Huruf Arab Huruf Rumi
c *
. kh
d
J
dh
r
z
s
O-
> sy
J
O-
COPYRIGHT © UiTM
xvii

20. z
£
c
e
. qf
j
4 k
J '
m
^
w
h
A id
A- *
f
y
- t
b. Vokal
Dalam sistem vokal Arab ada vokal pendek, ada vokal panjang, dan ada
diftong.
1. Pendek 2. Panjang 3. Diftong
^ ay
^ aw
/ •*
S_u A ^ u
J
Walaubagaimanapun bagi huruf-huruf atau perkataan Arab yang telah biasa digunakan
(popular) kaedah-kaedah trasliterasi yang disebutkan, tidak akan digunakan.
xvni
COPYRIGHT © UiTM

21. SENARAI KEPENDEKAN
AUKIWP 1984 - Akta Undang-Undang Keluarga Islam Wilayah Persekutuan 1984.
B.B.G. - Biro Bantuan Guaman.
b. - Bin
cet. - cetakan
Dr. - Doktor
Hal. - Halaman
H. - Hijrah
Hj. - Haji
HBKL - Hospital Besar Kuala Lumpur
Ibid. - Ibidem. Di dalam rujukan yang sama
Ibn. - Ibnu
juz. - juzuk
JAWI - Jabatan Agama Islam Wilayah Persekutuan
op. cit. - Bahasa Latin, Opera Citato. Dalam karya (rujukan berselang)
PBB - Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu
r.a. - Radiallahu canhu
s.w.t. - Subhanahu wa Ta'ala
S.A.W. - SallalahucAlayhiWaSallam
SCAN - Suspected Child Abuse and Neglect (Pencegah Peneaniayaar
Pengabaian Kanak-Kanak)
t.t. - tanpa tahun atau tanpa tarikh
COPYRIGHT © UiTM
.xix

22. t.p. - tanpa penerbit / pengarang
UNICEF - United Nation Children's Fund (Tabung Kanak-Kanak
Bangsa-Bangsa Bersatu
vol. - Volume
Y.A. - YangArif
Y.T.A. - Yang Teramat Arif
COPYRIGHT © UiTM
xx

23. SENARAI STATUT
1. Akta Kanak-Kanak dan Orang Muda 1947 (Pindakaan sehingga 1987) (Akta
40/66).
2. Akta Kesahtarafan 1961.
3. Akta Keterangan, 1950.
4. Akta Mahkamah Juvana, (AMS 90/47).
5. Akta Membaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976.
6. Akta (Pekerjaan) Kanak-Kanak dan Orang Muda 1966.
7. Akta Pendaftaran Pengangkatan 1952.
8. Akta Pengangkutan 1952, Akta 257, (Disemak) 1981.
9. Akta Perempuan Bersuami dan Anak-Anak (Nafkah) 1950.
10. Akta Perempuan Bersuami dan Anak-Anak (Penguatkuasaan Nafkah) 1968.
11. Akta Perlindungan Kanak-Kanak 1991, Akta 468.
12. Akta Umur Dewasa, 1971, Akta 21.
13. Akta Undang-Undang Keluarga Islam Wilayah Persekutuan 1984 (Akta 303).
14. Guardianship of Infants Act 1961 - Act 352 Rerised - 1988 atau Akta
Penjagaan Kanak-Kanak 1961.
15. Kanun Keseksaan, 1987, bab 45.
COPYRIGHT © UiTM
xxi

24. PENDAHULUAN
Kanak-kanak sebagai insan yang lemah perlu dilindungi. Untuk itu Islam telah
pun menentukan bentuk-bentuk perlindungan yang rapi terhadap anak-anak agar
ditunaikan oleh kedua ibu bapa atau penjaga. Kejahilan dan kecuaian ibu bapa di
dalam menyempurnakan hak-hak dan memberikan perlindungan yang sewajarnya
kepada anak-anak akan mengabibatkan ibu bapa menanggung hasil tindakan
anak-anak mereka semula. Atau dalam ertikata lain ibu bapa terpaksa menuai apa
yang telah mereka semai pada anak-anak mereka.
Layanan yang tidak baik dan penyalahgunaan kuasa terhadap anak-anak
membahayakan ibu bapa, anak-anak dan masyarakat. Bahkan hari ini telah wujud
masalah sosial yang parah iaitu ketegangan perhubungan dan permusuhan yang
berlaku di antara anak-anak muda dengan ibu bapa atau penjaga. Sebab utama yang
melahirkan masalah dan yang membingungkan ini ialah sikap dan tindakan ibu bapa
yang salah terhadap anak-anak sejak mereka kecil lagi sehinggalah mereka dewasa.
Justeru itu, tidak hairanlah masalah penganiayaan, penderaan, perkosaan dan
pengabaian terhadap anak-anak berleluasa di dalam masyarakat kita sekarang ini.
Dalam hal ini peruntukan undang-undang yang lengkap dan menyeluruh
adalah perlu bagi menjamin dan memberi perlindungan yang sewajarnya kepada
kanak-kanak.
Sehubungan dengan persoalan ini, penulis merasakan amatlah sesuai dengan
suasana yang dihadapi oleh masyarakat Islam dewasa ini, penyelidikan mengenainya
dilakukan bagi melihat dan memahami bentuk-bentuk perlindungan dan kewajipan
ibu bapa ke atas anak-anak di dalam Islam dengan tumpuan kepada Akta
Undang-Undang Keluarga Islam (Wilayah Persekutuan) 1984 untuk melihat
sejauhmanakah ia memperuntukan perkara-perkara yang berkaitan dengan hak dan
perlindungan kanak-kanak sebagaimana yang ditentukan oleh syarac. Untuk itu adalah
wajar penulis memaparkan sejarah ringkas AUKIWP 1984 sebagai pengenalan.
xxn
COPYRIGHT © UiTM