1.
Tanimlamalar:
NSA (National Security Agency): ABD Istihbarat Orgutu (Iletisim ile ilgili)
GCHQ (Government Communications Headquarters) : Ingiltere Istihbarat Orgutu (Iletisim ile ilgili)
JTRIG (Joint Threat Research Intelligence Group): Ingiltere GCHQ Orgutune bagli calisan bir calisma
grubu
HSOC (Human Science Operations Cell) : Ingiltere GCHQ’ya bagli, insan davranislari ve toplumsal control
uzerine calisan bir grup
Five Eyes: ABD, Ingiltere, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda arasindaki anlasma ile istihbarat orgutlerinin
yaptigi isbirligi. (not: uluslararasi iliskilerde karisik islerle pek ugrasmayan Kanada’nin, Ukrayna’daki
olaylar sirasinda bakan seviyesinde yaptigi aciklamalar bunun dogrulayici bir gostergesi)
HUMINT (Human Intelligence): Insanlarin psikolojik etkenlerle kontrolunu ve istihbarat saglamayi
amaclayan bolum
SIGINT (Signal Intelligence): Iletisim olanaklari ile yapilan istihbarat faaliyetleri
Taktikler:
Burada yazilanlar, Snowden’in sizdirdigi belgelere dayanmaktadir.
Snowden’in sizdirdigi belgelerden birisi, GCHQ’ye bagli calisan kurumlar tarafindan hazirlanmis ve Online
Covert Action (OCA internet uzerinden gizli operasyon) basligini tasiyan belge. Bu belge Five Eyes uyesi
orgutler ile de paylasilmis.
Bu belgelere gore, internet uzerinde, sosyal medya araclarini kullanan ve istihbarat orgutleri adina,
ucretle calisan sirketler veya kisiler bulunmaktadir.
GCHQ hedef olarak, 2013 yilinin ilk ceyreginde 150 JTRIG ve Operasyon personelinin egitiminin
tamamlanmasi gosteriliyor.

2.
OCA Egitim dokumanlarinda kullanilacak yontemlerden bazilari, arkadas olma, sizma, gizlenme, aldatma,
kurgulama, rahatsizlik verme, kisilik tahlili yapma, iliskileri bozma, is iliskilerini bozma, olumsuz
haberler/soylentileri internet uzerinde yaymak olarak tanimlaniyor.
Blogger, activist, gazeteci, organizatorler ve kamuoyunda sesi duyulmaya baslayan, fenomen olma adayi
insanlarin hedef olarak aliniyor. Diger bir deyisle, istihbarat orgutleri bu insanlari belirli tekniklerle kendi
amaclarina uygun olarak kullaniyorlar. Ornek olarak, OCA egitimde adi gecen, arkadas olma yontemi ve
aldatma yontemi ile –veya daha farkli yontemler ile, ask tuzagi denilen yontem de dahil olmak uzere-
takipci sayisi cok olan bir blogger etki altina alinip, arkadas olma yontemi ile belki farkinda bile olmadan
bu kisi istihbarat orgutu amacina hizmet eder bir sekilde kullanilabilir.
Bu taktiklerin yakin zamanda, gozumuzun onunde kullanildigi bir yer Ukrayna’dir. Bilindigi uzere,
ozgurluk ve AB’ye katilim yanlilari Ukrayna hukumetini protesto icin sokaklarda toplandilar, internet
uzerinden organize oldular ve hukumeti istifaya zorladilar. Tabii isler, Rusya’nin Kirim’I bir silah bile
kullanmadan ilhak etmesiyle istenmeyen bir sonucla simdilik sonuclandi.
Ukrayna’da sahte haberciler ve sahte haber yayan bloggerlar/twitter kullanicilari kullanildi. Sahte ve/ya
yalan haberler oncelikle internet uzerinde yayiliyor, bir haber belirli bir yogunlukta paylasildiktan sonra
ise, dogrulugu kontrol edilmeden (bircok sefer kasitli bir sekilde) Bati medyasinda haber olarak dunyaya
servis ediliyordu. Ornek olarak :
- Rus ozel kuvvetleri keskin nisancilarinin protestoculari oldurdugu haberi. Daha sonralari, AB
yetkili Ashton ve Estonya disisleri bakani telefon kaydinda bu keskin nisancilarin protestocular ya
da AB yanlilari tarafindan ayarlandigi iddialari duyuldu. Keskin nisancilarin gostericileri
oldurmesinden sonra Bati basininda ve sosyal medya ya da internet uzerindeki yazilanlara
bakildiginda, Cin’de Tiananmen meydaninda oldurulen gostericilere atiflar, bunlarla ilgili

3.
gorseller yayinlanmaya baslandi. Halbuki, sorumlu basin kurumlarinin once keskin nisancilarin
hukumet yanlisi oldugunu dogrulamalari gerekirdi, bunun yerine algi operasyonu ile Saddam
Huseyin ve Cin’e referens verilerek, hukumetin mesrutiyetini kaybettigi algisi olusturulmaya
calisildi.
- Protestocularin alevler icinde kaldigi goruntuleri, polis gostericileri yakiyor diye sunmak
(gercekte, alevler icinde kalan polis idi)
Yukaridaki orneklerden sonra, OCA egitim belgelerindeki bir slayda dikkat cekmek gerekiyor:
Bu slaytlarda insanlarin internet uzerinde etki altina alinmalari ve istihbarat orgutunun amaci
dogrultusunda kullanilabilmesi icin belirli davranis kaliplari listelenmis.
Dikkat cekme – algi olusturma – algiya inandirma – etki ve davranis bicimi kontrolu seklinde gruplanmis
insanlarin davranis bicimleri.
Ilk adim olarak belirli haberlerin yayilmasi ve insanlarin dikkatini cekme goruluyor. Burada dikkat cekilen
bir konu, ayni haberlerin tekrar edilmesinin dikkati dagitacagi ve ilgiyi yokedecegi.
Algi olusturma asamasinda, ayni haberlerin degisik sekillerde, yeniden paketlenerek, bazi degisiklikler ile
tekrar sunulmasi. Bu sunum esnasinda degisik duygulara veya konulara hitap edilmesi. Bu tekrarlar ile
beklenti olusturulmasi bazi gerceklerin parcali sunumu ve algi olusumunun tamamlanmasi.
Ilerleyen asamalarda ise, algi olusumu saglandiktan sonra, konularin tekrari ve sonucunda pozitif veya
negatif stres olusumu, surtusme noktalarinin olusturulmasi, bunlarin aciga vurumu ve davranis bicimi
olarak gruplara uygulanmasi geliyor. Elbette asil amac, bu davranis bicimlerini yonetmek.

4.
Bu konuda guncel bir ornek olarak, 17 aralik 2013 ve sonrasinda, bize cemaat diye lanse edilen (aldatma
teknigi, ya da sizma teknigi) gruba ait denilen sosyal medya hesaplarina bir goz atalim.
Twitter ve youtube uzerinde degisik hesaplar acildi.

5.
Her hesabin ilgi alani ve amaclari farkli ve spefisik. Ornek olarak, bir hesaptan sadece yolsuzluk iddialari
ile ilgili kayitlar aktarilirken, bir baska hesap duyumlari veya dedikodulari aktariyor. Yani bir hesap, algi
olusumuna hizmet ederken, digger hesaplar ise beklenti olusumuna yonelik calisiyor.
Bazi hesaplar ise, kafa karisikligi olusturma amacina hizmet ediyor, dinlemelerden edinilen bilgilerin
degisik parcalarinin twitter uzerinden aktarilmasi gibi.
Yine OCA egitim belgelerinde gosterilen, calisma biciminin belirli calisma gruplari halinde oldugu bilgisi.
Goruldugu gibi, calisma gruplari degisik amaclari gerceklestirmek uzere calisiyorlar. Eger akliniza, neden
bu kayitlari yayinlayan hesaplar farkli farkli diye geldiyse, cevabi burada olabilir.
Sizin, belki de arkasinda bir kisi var diye dusundugunuz hesaplar, buyuk ihtimalle bir calisma grubuna ait.
Ve dikkat ederseniz, her bir sosyal medya hesabi, hep ayni amac ile yayin yapiyor. Yani biri algi
olusturma, biri beklenti olusturma, biri tekrarlar vb. Uzerinde yogunlasiyor.
Aklimizi basimiza toplama zamanidir, hesaplar ve internet uzerinden yapilan yayinlara bakilinca bu
egitim dokumanlarinda bahsi gecen taktikler ile benzerlik gosteriyor. Kim oldugu belli olmayan gruplar
araciligyla, algi yonetme calismalari ve Turkiye uzerinden yeni yuzyilin yeni savas aletlerinin testi
yapiliyor.