1. 
Германы эрдэмтэн
хүний
эрүүл
мэндэд
тустай хамгийн шилдэг
10 хүнсийг нэрлэжээ.
1. Алим
–альцгеймерийн
өвчин буюу ой тогтоомжоо
алдахаас сэргийлж чадна.
Иймээс өдөрт дор хаяж
нэгийг идэх ѐстой.
2. Загас
–зүрхний
өвчинд
тустай долоо хоногт 30гр
загас идвэл инфарктаас
50% сэргийлж чадна.
3. Сармис-гэдэсний гүрвэлзэх
хөдөлгөөн
эрчимжүүлж
ходоод
болон
нарийн
гэдэсний
хорт
хавдраас
урьдчилан сэргийлнэ.
5. Лууван
–хорт
хавдар
сэргийлнэ. Мөн арьс нүдний
хараанд
сайн
нөлөө
үзүүлдэг аж.
6. Чинжүү
чили
-чили
ходоодны
хүчлийг
нэмэгдүүлнэ нянг устгах
чадвартай. Харин амтат
чинжүү
витамин
С-ээр
баялаг
бөгөөд
зүрхний
өвчин
хорт
хавдраас
сэргийлнэ.
7. Гадил- нүүрс усаар маш
баялаг. Чихрийн шижинтэй
хүмүүст
хамгийн
тохиромжтой хоол гэнэ.Мөн
гэдэс дотрыг цэвэрлэнэ.
8. Ногоон цай- мөн л хорт
хавдраас сэргийлнэ. Өдөрт
ядаж 4 аяга цай уувал биед
хуримтлагдсан өөх тосыг
гадагшлуулах боломж бий.
4. Гүзээлзгэнэ-Амин дэмээр
маш баялаг. Түүнчлэн сайн
гүзээлзгэнд төмөр ихээр
агуулагддаг.
9. Буурцаг- Вегийн төрийн
амин дэмээр маш их баялаг.
Мэдрэлийн
системийг
тогтворжуулж тайвшруулах
үйлчилгээтэй.
10.
Сүү- кальцаар баялаг
тул залуу эрч хүчтэй байхад
туслана.
Зөв зохистой хооллолт
нь эрүүл явахын үндэс

2. Дархан Уул аймаг
Эрүүл мэндэд
хамгийн тустай
хүнс
3-ð ангийн ЗАН

3.  Судалгаанаас үзэхэд хүүхэд
ялангуяа
3-10
насны
хүүхдийн
хөгжилд
эцэг
эхтэйгээ хамт байх нь
хүүхдийн төв мэдэрлийн
системийн хөгжмийн гол үе
болох нь тодорхойлогджээ.
 Хүүхэдтэйгээ өнгөрөөх цаг
хугацаанд нь түүнийг өөртөө
итгэх итгэлтэй, өөдрөг хүн
болоход тустай. Учир нь
түүнд цаг хугацаа зарцуулах
нь хүүхдэд өөрийг нь хэр
хүндтэйг үзүүлж
байгаа
хэрэг юм. Түүнд “Чи минь
маш хүндтэй,тийм учраас
чамд цаг хугацаа зарцуулж
байна”гэсэн ойлголтыг өгнө.
 Байгаа
үгүйг
нь
ч
анзаардаггүй,түүнийг
гэрт
байхгүй мэтээр харьцахад
хүүхэд өөртөө итгэх итгэлээ
алдах сөрөг нөлөө гарна.
Ялангуяа олон хүүхэдтэй
айл хүүхэд болгонд адилхан
цаг зарцуулах
хэрэгтэй.
Айлын ганц хүүхэд илүү их
уйтгартай байдаг тул илүү
цаг хугацаа хэрэгтэй.
 Хүүхэдтэйгээ хамт байхдаа
түүнийг уйдаахгүй , аливаа
бэрхшээлийг
даван
туулахад нь тус дэм болох
хэрэгтэй. Бага насандаа
эцэг эхтэйгээ ойр дотно
байсан хүүхэд цаашдаа
амьдралд тохиолдох элдэв
бэрхшээл,
сэтгэлийн
хямралаас
хурдан
гарч
чаддаг нь судалгаанаас
ажиглагдсан байна.
 Хүүхэдтэйгээ
хамтдаа
өнгөрөөсөн
хугацаа
та
хоѐрыг
улам
ойртуулж,
сэтгэл санаагаа чөлөөтэй
илэрхийлэх нөхцлийг хангах
бөгөөд
түүний
дотоод
ертөнцдөө
юу
мэдэрч
байгааг
илүү
хялбар
ойлгоход таньд тусална.
 Хүүхэдтэйгээ өнгөрөөх цаг
хугацаа их бага байх нь
хамаагүй үр ашиггтай байх
нь чухал юм. Энэ нь
ажилтай эцэг эхчүүдэд илүү
бэрхшээлтэй байдаг.
 Хүүхэдтэйгээ
хамт
үр
дүндэй
цагаа
өнгөрөөж
түүнтэй өнгөрөөх хугацааг
амархан шийдэж болно.
Өдөр
тутмын
төлөвлөгөөндөө
хооллох,
зурагт үзэх, унтах болон өөр
бусад
олон
ажлуудыг
гүйцэтгэж байхдаа хүүхдээ
анзаарч бай. Гэхдээ хүүхдээ
сонсоход
өдөрт
ердөө
гурван минут л гаргахаа бүү
март.

4. Дархан Уул аймаг
Хүүхэдтэйгээ хамт
байхын
ач холбогдол
3-ðангийн ЗАН

5.  Зарим хүүхдэд энэрэлгүй
хорлонтой муу зан чанар
ажигллагдаг.
Ямар нэгэн
тоглоом эд зүйл эвдэх ,
өөрөөсөө бага насны хүүхэд
дээрэнгүй хандах, амьтан
зовоох гэх мэт байж болох
юм. Ийм гэмийг засахын тулд
эцэг эхчүүд зарим арга
хэмжээ авах нь маш хэрэгтэй
бөгөөд ноцтой сэтгэл зүйн
өвчин
биш
бол
зохих
удирдлага
чиглүүлгээр
арилгаж болох юм.
 Бусдыг хорлох нь маш хүнд
бэрхшээл үүсгэж магадгүй
юм. Эцэг эхчүүдийн нэг хэсэг
нь хүүхдийн иймэрхүү зан
авирыг
хараад
зовиур
түгшүүртэй болж үүнийг улам
даамжирч
хүнд
байдалд
хүргэх вий гэж сэтгэл санаа
нь түгшдэг. Иймэрхүү зан
авир нь : зан харилцааны
доголдолтой
,
сэтгэлийн
хямралд
орсон
их
хөдөлгөөнтэй хүүхэд илүү их
тохиолддогийг
хэлэх
нь
зүйтэй.
 Ийм хүүхдийг
сэтгэл зүйн
байдалд
нь
уялдуулж
эмчилсэн тохиолдолд энэ зан
чанар нь засарна.
 Ийм зантай байвал эцэг
эхчүүд
хамгийн
түрүүнд
таны хүүхэд сэтгэл
зүйн
болон бусад олон талаар
хэвийн эсэхийг хянаж үзэх
шаардлагатай. Мөн ямар үед
хаана, хэзээ , хэнтэй үйлдэж
байгааг тогтоох хэрэгтэй.
 Хүүхдийн
энэ зан авирыг
хөөргөж буй хүмүүс орчинд
байгаа эсэхийг тодотгох нь
маш чухал юм.
 Бас зарим хүүхэд телевизийн
мэдээллээс
ялангуяа
хүүхэлдэйн киноноос маш их
юм
сурдаг.
Бусад
нэвтрүүлгүүдээр гарч буй
бусдад хор хүргэх
зан
үйлдлүүдийг үлгэр жишээ
болгон авдаг.
 Хүүхдэд нөгөө
хүнийхээ
оронд
өөрийгөө
тавьж
бодох чамайг тэгвэл яах вэ?
гэх
мэт
зөвлөгөө
өгөх
шаардлагатай. Түүний сэтгэл
зүйн байдлыг сайн судалж
бусдын тухай юу бодож
байгааг яагаад
ингэдэг
талаар ярилцах
хэрэгтэй.
Үүнийг
байнга
сануулж
зөвлөвөл хүүхэд өөрийгөө
дэргэдэх
хүнийхээ
оронд
тавих чадвартай болно.
 Хүүхэд
ойр
дотныхоо
хүмүүсээс
энэ
талаар
нөлөөлж
байгаа эсэхийг
хянаж үзэх шаардлагтай.
Хүүхэд гэр дотроо үүнтэй
төстэй зан авирыг харж
үүнээс өөр газар хэрэгжүүлэх
гэж оролдож магадгүй юм.
Гэр дотор болон хүрээлэн буй
хүмүүс илүү хайр халамж, тус
дэм үзүүлэх хүний сайн
сайхан чанарыг мэдрүүлэх
хэрэгтэй.

6. Дархан Уул аймаг
Өрөвч
сэтгэлгүй
байвал яах вэ?
3-ðангийн ЗАН

7. Òàны
хүүхэд хэвийн эрүүл
саруул өсөхийн тулд өдрийн
болон орой хоолны зөв дэглэмтэй
байх ѐстой.
Хүүхдүүд орой.
Унтдаг хүүхэд
эцэг эхийн хувьд төвөгтэй болдог.
Нойрны дэглэм нь алдагдсан
хүүхэд өглөө ядарсан нойрмог
байдалтай сургууль руугаа явах
болдог.Нойрмог хүүхэд хичээлдээ
анхаарлаа
хандуулж
сонсож
чадахгүйгээс хичээлээ ойлгохгүй
болно.
Хүүхэд
ангидаа
нойрмоглохгүйн тулд сайн унтах
шаардлагатай .
Өглөө хичээлгүй хүүхэд оройтож
босвол өдрийн хамгийн хамгийн
ашигтай цагаа унтаж өнгөрөөж
байгаа хэрэг.
Харанхуйгаас айдаг хүүхэд шөнө
байн байн сэрж тавтай унтаж
чаддаггүй
учраас
унтахыг
хүсдэггүй нь ажиглагддаг. Зарим
хүүхэд энэ айдсаа илэрхийлж
чадахгүй байж магадгүй. Хэрэв
айх
нь
хэвээрээ
байвал
мэргэжлийн хүн хандах нь тустай
байх болно.
Их хөдөлгөөнтэй сэргэлэн хүүхэд
нойр багатай байх бөгөөд өдрийн
дэглэм нь амархан алдагддаг гэж
үздэг . Ингэхлээр унтахгүй байгаа
хүүхдээ яах талаар хүүхдийн
сэтгэл зүйчээс тусламж авах нь
зүйтэй.
Оройтож унтдаг хүүхэдтэй зарим
хэлэлцээр тохиролцоог хийж эрт
унтах
болзол тавьж болно .
Хэлэлцээрт зохимжтой шагнал
урамшуулал шийтгэлийг багтаана.
Ийм аргаар хүүхэд
өгсөн
амлалтаа биелүүлэж цагтаа унтах
болно.
Хүүхдийн
бие
сэтгэхүйд
тохируулан унтахаас нь өмнө
оронд нь оруулж түүнд богино
хэмжээний үлгэр ярьж өгөх нь
унтах нойр нь хүрэх
дэглэмийг
сахиулахад тань тусална.
Эцэг эхчүүд гэр бүлийн доторх
ажлын цагийг
зөв зохицуулж
оройтолгүй
унтуулах хүүхдийн
зарим ажлыг хойшлуулах зурагт
үзэхийг
зогсоох нь чухал юм.
Эдгээрийг
зөв
зүйтэй
авч
хэрэгжүүлбэл
таны хүүхдийн
өдрийн дэглэм зөв болж цагтаа
унтах амрах болно.

8. Дàрхан Уул аймаг
Орой унтдаггүй
хүүхдэд яах
вэ?
3-ðангийн ЗАН

9. Айх гэмших сэтгэл нь зарим
хүүхэд
бараг
байнга
давтагдаж
байдаг
мэдрэмж юм. Эх мэдрэмж
нь их хүчтэй
сэтгэл
санааны хямрал үүсгэж
магадгүй.
Гэмшиж
буй
хүүхэд, бусдад
төвөг
учруулснаар, буруу зүйл
хийсэндээ харамсаж энэ
алдааг дахин давтахаас
урьдчилан сэргийлж чадна.
Өөрөөр
хэлбэл
гэмших
сэтгэл нь
зарим эерэг
нөлөөг үүсгэх болно.
Хүүхэд өдөр тутмын бага
сага
алдаанаас хүртэл
өөрийгөө хэт буруутгаж
байвал сэтгэлийн хямрал нь
ихсэж магадгүй. Мөн сэтгэл
санаагаар унамтгай эмзэг
авиртай
хүүхдүүд
өөрсдийгөө хэтэрхий их
буруутгадаг. Зарим өдөр
тутмын
үйл
явдлаас
өөрийгөө буруутгаж
эцэг
эхийн
хоорондын
маргалдаанд
хүртэл
өөрийгөө буруутгаж байнга
уйтгар гунигт автдаг.
Хүүхдийн гэмших айхыг
ихэсгэдэг нэг зүйл бол эцэг
эх ,харж хүмүүжүүлж буй
хүний буруу зан харилцаа
юм.
Хүүхдийг байн байн зэмлэн
буруутгаж үүнийгээ үргэлж
сөхөн ярих нь эмзэг зан
чанартай хүүхдийн улам их
сэтгэлийн хямралд оруулж
гэмшсэн айсан байдалтай
болгоно. Эцэг эхчүүд гэр
бүлийн болон орчны ийм
байдал
үүсгэх
нөхцөл
хэрэгтэй. Үргэлж өөрийгөө
буруутгаж байдаг хүүхэд
сэтгэлийн
хямралтай
байдгийг анхаарч тэдэнд
сэтгэл зүйн дотно дэмжлэг
үзүүлж
зоригжуулах
хэрэгтэй.

10. Дархан Уул аймаг
Таны хүүхэд
хэтэрхий аймхай
байвал
3-ðангийн ЗАН

11. Зарим хүүхэд нялх хүүхэд
мэт аашлах, хэлээ хазах гэх
мэт зохисгүй байдал мэт
гаргадаг. Энэ байдал нь
заримдаа
тодорхой
нэг
орчинд
байсан
бол
яваандаа зуршил болох нь
ажигллагддаг.
Хүүхдийн
ийм насандаа зохицоогүй
хэл ярианы доголдолыг эцэг
эхчүүд өөрсдөө үл анзааран
дэмжиж байж ч болох юм.
Ингэж хэрхэвч болохгүй.
Таны хүүхдэд ийм байдал
ажиглагдвал: “Хүүхэд чинь
байнга аль эсвэл зарим
хүмүүсийн хажууд иймэрхүү
ааш авир гаргаж байна уу?
Таны
хүүхэд
сэтгэлийн
зовлон байна уу? Хүүхдэдээ
хангалттай
цаг
хугацаа
зарцуулж чадаж байна уу?
Хүүхдийн
тань
ярианд
нөлөөлж буй өөр хүүхэд бий
юу?
“эдгээр
асуултын
хариуг
бодож
олбол
хүүхдэдээ тусалж чадна.
Хааяа ховор тохиолдолд
хүүхдийн
зан
авир
өөрчлөгдөн нялх хүүхэд мэт
аашлах
нь
бий.
Ийм
хүүхдэд насных нь тухай
болоод өсч том болсныг
мэдэрвэл нялх хүүхэд мэт
зан гаргахаа болино
Таны хүүхэд нялхамсаж
хэлээ хазаж байвал:
Хүүхдийнхээ
өөрөө
итгэх итгэлийг дэмж.
Том
болж
байна
гэдгийг тал бүрээр
ойлгуул.
Хэлээ хазаж ярихыг
дэмжихгүй,
бүр
сонсохгүй гэдгээ хэл.
Тухайн үед хүүхдэд
чинь муу нөлөө байгаа
эсэхийг ол
Хэрвээ хүүхдийн чинь
муу
нөлөө байгаа
эсэхийг ол.
Хэрвээ хүүхдийн чинь
энэ байдал засрахгүй
даамжрах
хандлагатай.
Байвал
мэргэжлийн
хүнд хандаж зөвлөгөө
аваарай.

12. Дархан Уул аймаг
Хэтэрхий
нялхамсаад
байвал яах вэ?
3-ð ангийн ЗАН

13. Хүүхэдтэйгээ яаж
харилцах вэ?
Харилцаа нь хүний амьдралд маш
чухал байр суурийг эзэлдэг .
Харилцааны соѐл муутай байх нь
түүний амьдралд муугаар нөлөөлөх
бөгөөд амжилт гарахад нь ч саад
болно.Мөн нийгмийн харилцаанд
чухал нөлөөтэйг хэлэх нь зүйтэй.
Хүүхдийн харилцаа, хэл яриа
нийгмийн хөгжилтэй хамт төлөвшиж
эхэлнэ.Гэхдээ хүүхдийн нярай үеэс
эхлэн харилцаанд илүү их нөлөө
үзүүлдэг газар нь гэр бүлийн орчин
юм . Эцэг эхчүүд хүүхэдтэйгээ
харьцах харилцааны хэлбэрээ илүү
сайн төвшинд хүргэх нь түүнийг илүү
сайн ойлгож , харьцахад чухал ач
холбогдолтой юм.
Харилцаагаа цэгнэх, соѐлч боловсон
харилцаж сурахын тулд дараах
зөвлөгөөг анхаарах хэрэгтэй.
Хүүхдэд төлөв төвшин , соѐлч
боловсон сайхан ханд
Хүүхдэдээ сэтгэл санаагаа
илэрхиилэх боломж олго.Та
өөрөө үлгэр жишээ болж чадах
байгаа эсэхээ хяна
Хүссэн цагт нь түүний ярихыг
сайн сонс
Түүнтэй ярьж байх үедээ
харцаараа
харьцахыг
мөн
хичээ.
Түүний харилцах хэлбэрээ
өргөжүүлэх
нийгмийн үйл
ажиллагаанд хамруул
Түүний
яриаг
шүүмжилж
буруутгах гэж бүү яар
Ярилцаж байхдаа дууны өнгө
аяс, аялга дохио зангаа,
нүүрний
хөдөлгөөнөө
тохиромжтой зөв илэрхийл
Үргэлж захиргаадаж, түүнийг
идэвхгүй
байхыг
оронд
идэвхитэй харилцаа үүсгэ
Түүний үгийн санг баяжуулах
зорилгоор шинэ үгийг өргөн
хэрэглэж ном уншихыг нь
урамшуул
Хэтэрхий нуршуу буюу тойруу
ярихаас болгоомжил
Харилцаанд эцэг эхийн аль
алинд нөлөө чухал байдгийг
мартаж болохгүй.
Зохистой харилцаа сайнаар
нөлөөлөхөөр барахгүй илүү их
үр дүнтэй байх болно.
Эцэг эхийн хоорондын болон
эцэг эх гэх бүлгийн бусад
гишүүдтэй харилцааны
хэлбэрээс хүүхэд үлгэр дуурайл
авдгийг анхаарах хэрэгтэй. Хүүхэд
тань эерэг . сөрөг харилцааг
дуурайл авдгийг анхаарах хэрэгтэй.
Хүүхэд тань эерэг, сөрөг харилцааг
дуурайн хэрэгжүүлнэ гэдгийг мартаж
болохгүй.

14. Дархан Уул аймаг
Хүүхэдтэйгээ
яаж харилцах
вэ?
3-ð ангийн ЗАН
2013он

15. Хүүхдэдээ хэлэх урмын
үгс”зөвлөгөө”
Ийм хүүхэдтэй байдаг би их азтай
ээжаав шүү?
Танай багштай би уулзсан.
Цаашдаа хичээлээ хийгээд
байвал нилээн ирээдүйтэй хүүхэд
гэж байсан.
Миний хүүохин жаахан хичээчих
тэгвэл чи ч хүссэн амжилтандаа
хүрнэ.
Хүү минь улирал болгон онц
гараарай.
Би чинь азтай хүн юм аа бурхнаас
надад ийм сайхан хүү заяасанд
ээж нь аав нь их баярладаг шүү.
Миний охины хийсэн хоол үргэлж
амттай болдог шүү .
За бүгдээрээ чимээгээ аядаарай
одоо миний хүү(охин) хамгийн
сүүлд уншсан номныхоо талаар
ярих гэж байна.
Миний охин чинь их хөөрхөн
төрсөн шүү. Ааш зан нь царай
шигээ сайхан.
Миний хүүхдийн хичээнгүй чанар
өдөр бүр амжилт гаргах юм.
Миний хүү(охин)хамгийн сүүлд
цээжилсэн шүлгээ аавдаа уншаад
өгөөрэй.
Миний хүү ороо ямар гоѐ хурааж
өгөө вэ? Ямар сайхан
цэвэрлээ вээ. Сайн байна.
Миний хүү(охин)маш их ухаантай
Ээждээ тусалдаг сайн хүү шүү.
Миний хүүгийн бичгийн хэлбэр
өдөр өнгөрөх тусам улам сайжирч
байна. Ээж нь өдөр бүр шалгана.
Хэр зэрэг сайжирч байгаа нь өдөр
бүр хэлье.
Миний хүүд хийж чадахгүй зүйл
гэж байна уу? Ээж цаг үргэлж
сэтгэл амар байдаг болсон.
Ажлаасаа ядарч өлсөж ирсэн ч
ээж нь хүүгээ харуут л цадаж
ядрахаа болих юм. Миний хүү цай
хоол бэлэн байлгадаг болохоор л
тэр шүү дээ.
Иймэрхүү асуудлыг хэр баргийн
хүн шийдэж чадахгүй шүү
Хүүхдийг ямар байлгахыг хүснэ.
Яг тэр үгээрээ сайшаагаарай.
Миний хүү ажлаас айдаггүй. Ажил
хүүгээс минь айдаг.

16. Дархан Уул аймаг
Хүүхдэдээ
хэлэх урмын
үгс “зөвлөгөө”
3-ð àíãèéí ÇÀÍ 2013он

17. Хүний цусны бүлэг
Хүний амьдралд цус хир зэрэг үнэ цэнэтэй
болох тухай маргах хүн байхгүй нь мэдээж
бизээ. Амьдарлд онцгой чухал энэ шингэний
талаар эрт дээр үеэс мэддэг байжээ.
Английн нэрт эрдэмтэн М. Харвейгийн
нээлтийн дараа /1578-1657/
судсаар
дамжуулан цус сэлбэх профессор Жеан
Денис операторч Еммертиз нар анх удаа цус
сэлбэжээ. Гэвч цусны бүлгийн талаар
мэдлэггүй байсан тул нэлээн хүн нас барсан
байна.1900- аад оны үед Ландстейнер хүний
бүлгийг тогтоосны дараа цус сэлбэх
ажиллагаа шинжлэх ухааны үндэстэй болж
түгэн тархжээ. Ландстейнер /1-I,2-II,3-III,4-IY/
гэсэн 4 бүлгийн цустай байдгийг тогтоож энэ
нь Менделийн хуулийн дагуу эцэг эхээс
хүүхдэд нь удамшдгийг ажиглажээ. Аль нь
нэг
цусны
бүлэг
бусад
бүлэгтэй
харьцуулахад зарим өвчин тусах нь хялбар
гэж өнөө үед үзэж байна. Тэгвэл цусны
бүлгийн шинж чанарыг нэгтгэн энэ бүлгийн
цустай хүн ийм зан чанартай байна гэж
харуулж болох уу?
Леоне Боурдел /1907-1966/анх энэ асуултын
хариуг хайсан байна. Хүний зан чанарын 4
төрлийг цусны бүлэгтэй холбон тайлбарлах
оролдлогын үр дүнг тайлбарлая.
II бүлгийн цус
Нийтэч
төлөв Энэ бүлгийн цустай хүмүүс байнга
эрэл хайгуул хийж бусдыг сонгож мэдэрч
эргэн тойрныхоо хүмүүстэй нийцтэй байхыг
эрхэмлэгч байдаг. Гадаад ертөнц дэх бүхий
л өөрчлөлт шинэчлэлтэнд маш мэдрэмжтэй .
Гэвч мэдрэмтгий байсны улмаас бусадтай
ойртож дотносон нийтэч байхад хүндрэл
учруулдаг тул дуугүй хаалттай нэгэн болж
хувирахад хүргэдэг. Ийм үед сэтгэцийн
задлан шинжилгээг ашиглана. Сэтгэцийн
задлан шинжээч тухайн хүний амьдралд юу
нөлөөдгийн улмаас ийм байдалд орсныг
мэдэж болдог. Энэ бүлгийн цустай хүн бүр
дээрх байдалд ордог гэж бодож болохгүй.
Тэд ихэвчлэн хүрээлэн байгаа орчин болон
хүмүүстэй эерэг харилцаа холбоо тогтоож
шинэ өөрчлөлтөд
дасан зохицож жижиг
сажиг зүйлсийн дунд амьдралаа халуун
дулаан үнэнчээр авч явдаг. Энэ бүлгийн
цустай хүмүүс оршин байгаа нийгмийнхээ
анхаарлын төвд байдаг, гялалзсан нэгэн
байдаг. Харин тэсвэр хатуужил , нөхөрсөг
нийтэч чадвар нь алдарсан үед сул дорой
хөөрхийлөлтэй хүмүүс болж хувирдаг.
I бүлгийн цус Уран яруу
төлөв
Энэ төрлийн цусны бүлэгтэй хүмүүс
амьдралын амтыг хамгийн сайн мэдэрдэг,
хорвоогийн
хайр
ивээлийг
өгөөмрөөр
хүртдэг.
Амьдралыг
амьдардаг.
зохицдог.
хөгжим
хэмээн
дүрсэлж
Байгаа орчиндоо маш сайн
Хүмүүстэй хэл амаа амархан ололцдог.
Бусдыг
буруутгаж
эсэргүүцэлгүй эвтэй
найртай харилцаж амьдардаг.
Ингэж сайхан зохицохын хажуугаар өмнө
гарч ирсэн бүхий л боломжийг бүрэн дүүрэн
ашигладаг.
Их зүйл хийлгүй өөрийн зорилгодоо амархан
хүрч чадна. Тэдний энэ амжилтын хамгийн
гол үндэс нь устөрөгч, хүчилтөрөгчийн
нэгдэл усны молекул мэт зохилдолгоо
байдаг. Моод цаг агаар, цаг үе орчин
нөхцөлтэй амархан зохицдог. Зарим хүнд тун
хүнд дасахааргүй мэт санагдах тийм нөхцөлд
ийм бүлгийнхэн маш хурдан дасан зохицож
олон жилийн турш тийм байдлаар амьдарсан
юм шиг хүлээж авдаг.
Бусад хүмүүс шиг шинэ нөхцөл байдалд
гайхаж мэгдэхгүй , айж эмээхгүй , нэг буланд
очоод суухгүй харин ч тэр дороо дасан
зохицно. Хурц тод санаа бодол , эсэргүүцэж
зөрөх санаа ч байхгүй. ихэвчлэн улстөрчид,
худалдаачид ийм чанартай байдаг.

18. III бүлгийн цус Хэм
хэмнэлтэй төлөв
Хэм хэмнэлтэй зан чанартай бөгөөд ухаалаг
нягт нямбай , өөртөө эзэн болох чадвартай
байдаг. Бусдын санал хүслийг үл тоомсорлон
өөрийн бодол санаа шийдвэрээ тулгадаг.
Тэднийг төмөр зам дээгүүр явж буй уурын
тэрэгтэй зүйрлэж болно. Өмнөө тааралдсан
саад бэрхшээлийг нэг болон дайран гардаг
эсвэл чирэн авч явдаг уурын тэрэг.
Өөрийг нь дийлэхээр бэрхшээл тулгарсан ч
хүч чадлаа үзүүлэхийг хүсдэг тул хаа нэгтээ
гацаж үлдэхэд нь гайхах зүйлгүй юм.
Гадны нөлөөнд автагдан замаасаа хазайна
гэж ярьсны ч хэрэггүй. Тэдний өөртөө эзэн
болох чадвар хүчтэй тул хэн ч ганхуулж
чадахгүй.
Өөрийгөө эсвэл үзэл бодлоо
орхидоггүй. Тэд бусдыг дагахаасаа илүү
бусдыг захирч давамгайлахыг хүсдэг .
Зөрүүд, түрэмгий, хатуу, ширүүн хүмүүс юм .
Тэдний хувьд мэдрэмжээс илүү бодит
байдал чухал. Энэ бүлэгт цэрэг, нэг зүйлийг
дагнан мэрэгшигчид , зөвлөгчид ордог.
IY бүлгийн цус Цогц зан
төлөв
Энэ бүлгийн хүмүүс бусад 3 бүлгийн бүхий л
онцгой шинж чанарыг нэгтгэн агуулсан
байдаг. Энэ 3 чанар янз бүрийн хэмжээгээр
хувь хүнд илрэхэд тухайн хүн маань зан
чанарынхаа олон талт байдлын цогц болон
хувирдаг.
Ийм хүмүүс динамик зохион байгуулалт ,
хүчтэй сэтгэлийн тэнхээ, маш сайн сахилга
бат эзэмшихгүй бол дотроо зөрчилдөөнтэй,
хэт мэдрэмтгий , олон үзэл бодол, нөхцөл
байдалд яахаа мэддэггүй, тэсвэр тэвчээргүй
, бааштай, шийдэмгий бус, тогтворгүй хүн
болж хувирдаг. Гэвч орчноо анхаардаг,
нийгмийн байр суурь үзэл бодол хандлагыг
чухалчилдаг, логик сэтгэлгээтэй зэрэг чанар
нь амжилтад хүргэх сайн талтай юм.
Ухамсартай эцэг эх сургуулийн багш нарын
тусламжтай хүүхдийн зөрчилдсөн байдлыг
цэгцэлж болно. Дээрх 3 бүлгийн бүх л сайн
сайхан чанар , онцлогийг түүний давуу чанар
болгон хувиргавал тухайн хүний хувьд
тэнцвэрийг тогтоосон хэрэг болно.
Äàðõàí Óóë àéìàã
Öóñíû á¿ëãýýð øèíæýýä
¿çýýðýé
Франц
ардын
“Надад ямар
бүлгийн
цустайгаа хэлвэл , таныг хэн болохыг хэлж
өгье” гэсэн зүйр үг биелж байгаа хэрэг биш
үү? Өнөөдөр хүн бүр өөрийнхөө цусны
бүлгийг мэддэг болсон тул дээрх зүйлийг
хараад “ Магадгүй тийм байж болох юм. “
гэсэн дүгнэлт гаргахад хялбар болжээ.
Хүний зан төлөв болон цусны бүлгийн
хоорондох
уялдаа
холбоог
хүлээн
зөвшөөрвөл өөр бүлгийн цустай хүмүүс яаж
хэрхэн аашилж аягладагийг мэдэж авах нь
хэрэггүй гэж үү?
3-ð àíãèéí ÇÀÍ
2013он

19. Хийх
шаардлагатай
тархины дасгал
Цусны бүлгийн дагуу
хооллох нь
Сүүлийн судалгаагаар хүний цусны бүлэг
болон хооллолт нь хоорондоо холбоотой
байж болох тухай үзүүлжээ. Нэг бүлгийн
цустай хүний хувьд тохирохгүй хүнс нөгөө
бүлгийн цустай хүнд таарч болно. Судлаачид
зарим хүмүүс маш хурдан таргалдаг эсвэл
турдгийг мөн л үүнтэй холбон тайлбарлаж
байна.
I бүлгийн цус
Идэх шаардлагатай зүйлс : мах уургаар
баялаг хүнсний бүтээгдэхүүн
Идэж болохгүй хүнсний бүтээгдэхүүн:
улаан буудай болон бусад амуу тариа
Хийх шаардлагатай дасгал: Ямар
хамаагүй аэробекийн дасгалууд
ч
Эрүүл мэндийн эрсдэл: ходоодны шарх
үе мөчний өвчин
II бүлгийн цус
Идэх шаардлагатай зүйлс : хүнсний ногоо,
нүүрс ус бүхий хүнсний зүйл
Идэж болохгүй хүнсний бүтээгдэхүүн: мах
өөх тос
дасгал:
алхах,
Äàðõàí Óóë àéìàã
Эрүүл мэндийн эрсдэл: хорт хавдар ,
зүрхний шигдээс
III бүлгийн цус
Идэх шаардлагатай зүйлс : мах , хүнсний
ногоо , сүүн бүтээгдэхүүн
Идэж болохгүй хүнсний бүтээгдэхүүн:
болохгүй гэсэн онцгой зүйл байхгүй
бүхнийг хэрэглэж болно.
Хийх шаардлагатай дасгал: усанд сэлэх ,
алхах
Öóñíû á¿ëãèéí äàãóó
õîîëëîõ íü
Эрүүл мэндийн эрсдэл: мэдрэлийн өвчин
IY бүлгийн цус
Идэх шаардлагатай зүйлс : А болон В
бүлгийн цустай хүмүүстэй адил
Идэж болохгүй
дээрхтэй адил
хүнсний
бүтээгдэхүүн:
Хийх
шаардлагатай
дасгал:
ядаргаа тайлах дасгал
амрааж
Эрүүл мэндийн эрсдэл: дархлалын
систем тань маш хүчирхэг юм.
3-ð àíãèéí ÇÀÍ
2013он

20.  Мөнгөтэй болох 7
арга
1. Та мөнгөний талаарх үзэл бодлоо
тодорхойлон
буруу
бодлоо
өөрчлөөрэй .
Та зорилгоо өөрчлөхөөс нааш
мөнгө танд тогтохгүй бөгөөд та
өөрөө мөнгөнөөс зугтаах болно.
Танд ажлын гоѐ санал ирсэн ч та
түүнээс татгалзах болно. Тэгэхээр
мөнгөтэй
болохыг
хүсвэл
зорилтоо
өөрчил
.Энэ
нь
санхүүгий
амжилтанд
ойртох
хамгийн чухал, эхний алхам болно.
2. Юу танд хамгаас чухал вэ гэдгээ
тодорхойл.
Ихэнх хүмүүс дурын бүсгүйг
өөртөө татдаг , сайхан нууц амраг
болох эсвэл сайхан амьдарч
чаддаг баян сэхээтэн болох гэж
хамаг мөнгө, цаг заваа үрдэг.
Үүндээ бүгдийг зориулдаг. Гэтэл
хүн өөрт нь юу хамгаас чухал вэ
гэдгийг ойлгосон
тэр үедээ л
өөрийн бүх хүчээ зөв тийш нь
чиглүүдэг байна.
3. Гэр бүлийнхээ санхүүгийн бодлогыг
өөрчил.
Бидний хэннь ч эцэг эхийнхээ
амьдралаас үндэслэн өөрийн үзэл
бодлыг
амьдралдаа
тусгадаг.Үүнийг өөрчлөхийн туллд
ойр дотныхоо хүмүүстэйгээ эв
найртайгаар харилцан мөнгийг яаж
олох вэ гэдгээ шийдэх хэрэгтэй.
4. Өөрт тохирох ажлыг олж түүгээрээ
мэргэжилтэн бол.
Таны санаанд хамгийн ойрхон
байгаа зөвхөн тэр салбарт л та
мөнгийг ихээр олж чадна. Та
өөрийн ажлын байрандаа байхгүй
байвал юу ч бүтэхгүй . таны эргэн
тойронд энэхүү ажлыг хэнээс ч
илүү хийж чадах хүмүүс зөндөө
бий. Учир нь тэр хүмүүс үүний
төлөө л бүтээгдсэн мэт байдаг
учир
та
тэдэнтэй
өрсөлдөх
хэрэгтэй болно. Тиймээс өөрийн
хамгаас сайн хийж чадах тэр ажлаа
та
төгс
эзэмшиж
чадвал
үйлчлүүлэгчид танд уртаас урт
дугаарлан , танд маш өндөр үнэ
төлөх болно.
5. Өргөн хүрээгээр сэтгэ.
Бидний эргэн тойронд итгэмээргүй
их хэмжээний
мөнгө байдаг.
Үүнийг өөрийн болгохын тулд та
зүгээр
л тайван зогсоод эргэн
тойрноо ажиглан
түүнийг олж
харах хэрэгтэй.
6. Мөнгийг зөв зарцуулж сур.
Мөнгийг зөвхөн хэрэгтэй зүйлдээ
зарцуулж сурах нь наад захын
дасгал болно. Гэхдээ ингээл гээд
та
гачигдаж
таагүй
байдал
мэдрэхгүй байх нь чухал. Та олон
нийтээр
үйлчлүүлэхдэ
төлдөг
мөнгөө , утасны төлбөр өгөхдөө
эсвэл дэлгүүрээс бараа худалдан
авах бүртээ сайн сайхныг хүсч
өгөөрэй. Магадгүй яг энэ мөчид
худалдагчид , энэхүү барааг зөөж
авчирсан хүнд , энэ барааг
үйлдвэрлэсэн хүнд
таны өгсөн
мөнгөний аль нэгэ хэсэг нь
оногдож байгаа гэж та төсөөлөн
бодоорой. Та хүнд хир их өгнө ,
таны амьдралд санхүүгийн хүчтэй
эргэлт гарч танд иэр хэмжээгээр
мөнгө эргэн орж ирэх болно.
7. Үргэлж орлогын шинэ эх үүсвэр
хайгаарай.
Та юу ч хийж байсан хичнээн
доогуур албан тушаалтай байсан ч
танаас тиймч их цаг шаардахгүй
ажлаас нэмэлт мөнгө олж болох
боломж танд арав зуу дахин их
байгааг
ойлгоорой.
Тиймээс
үргэлж ийм боломжийг хайн
түүнийг ашигла.

21. Äàðõàí Óóë àéìàã
̺íãºòýé áîëîõ
7 àðãà
3-ð àíãèéí ÇÀÍ
2013он