2. Կենսագրւթյուն
Կլեոպատրան ծնվել է մեր թվարկությունից առաջ 69 թվականին Եգիպտոսի
մայրաքաղաք Ալեքսանդրիայում, մահացել է մեր թվարկությունից առաջ
30թվականին։ Կլեոպատրան Պտղոմեոս XI-ի դուստրն էր, Պտղոմեոս XII
Դիոնիսոսի քույրը, կինը և գահակիցը մ. թ. ա. 51 թ-ից: Իշխանության համար
պայքարել է ամուսնու դեմ: Մ. թ. ա. 48 թ-ին աքսորվել է Ասորիք: 48 թ-ի
վերջին – 47 թ-ի սկզբին Հուլիոս Կեսարը պարտության է մատնել
եգիպտական թագավորական զորքին և Եգիպտոսի թագուհի հռչակել
Կլեոպատրա VII-ին: Կլեոպատրան եղել է Կեսարի սիրուհին, նրանից ունեցել
է Կեսարիոն որդուն: Կեսարի սպանությունից (մ. թ. ա. 44 թ.) հետո՝ 41 թ-ից
դարձել է Մարկոս Անտոնիոսի դաշնակցուհին և սիրուհին, իսկ 37 թ-ին
նրանք ամուսնացել են:
3. Մ. թ. ա. 34 թ-ին իր պարթևական և հայկական արշավանքների ժամանակ
Անտոնիոսը մտել է Հայաստան և հասել մինչև Արտաշատ: Հայոց
Արտավազդ Բ արքան բանակցելու նպատակով ներկայացել է հռոմեական
ճամբար, բայց նրան ձերբակալել են և շթղայակապ տարել Անտոնիոսի
մոտ: Հռոմեացի պատմիչ Տակիտոսն այդ արարքը բնութագրել է որպես
«անբարո վերաբերմունք հայոց Արտավազդի նկատմամբ»: Անտոնիոսը
Եգիպտոս է տարել Հայոց արքային և նրա ընտանիքը: Նա իր
«հաղթանակի» առթիվ հաղթահանդես է կազմակերպել Ալեքսանդրիայում
և հանդիսավորությամբ Կլեոպատրա VII-ին հանձնել ոսկե շղթաներով
շղթայված Արտավազդ Բ-ին՝ ընտանիքով:
4.
5. Գերյալներին ազատություն են խոստացել՝ թագուհուն մեծարանքի խոսքեր
ասելու պայմանով: Սակայն Հայոց արքան անցել է հպարտորեն ու չի մեծարել
թագուհուն, որը ցնցող տպավորություն է թողել հանդիսականների վրա: Հույն
ժամանակակից պատմիչը գրում է. «Հայերը ցույց տվեցին իրենց ոգու
արիությունը և դրանով փառավոր անուն վաստակեցին»: Վիրավորված
Կլեոպատրան Արտավազդ Բ-ին բանտարկել է: Մ. թ. ա. 31 թ-ի սեպտեմբերի 2-
ին Հունաստանի արևմտյան ափին՝ Ակտիումի (Ակցիում) հրվանդանի մոտ,
ծովային ճակատամարտում Անտոնիոսը պարտություն է կրել եռապետ Գայոս
Օկտավիանոսից և փախել Ալեքսանդրիա: Նույն տարվա հոկտեմբերին
Կլեոպատրա VII-ի հրամանով Արտավազդ Բ-ն մահապատժի է ենթարկվել
Ալեքսանդրիայում:
6. Օկտավիանոսից գերվելու վտանգն ստիպել է ինքնասպան
լինել Անտոնիոսին ու Կլեոպատրա VII-ին:
Կլեոպատրա VII-ի կերպարին անդրադարձել են գրողներ
Վիլյամ Շեքսպիրը, Բեռնարդ Շոուն, նկարիչներ Ջովաննի
Տիեպոլոն, Պիտեր Ռուբենսը և ուրիշներ, հայ գրականության
մեջ՝ Արտավազդ Բ-ի ողբերգության հետ կապված` Նաիրի
Զարյանը, Վահագն Դավթյանը և ուրիշներ: Նկարահանվել են
բազմաթիվ կինոնկարներ, որոնցից հանրահայտ է ռեժիսոր
Ջոզեֆ Լեո Մանկևիչի «Կլեոպատրան»:
