finance

1. 1
บทที่ 11 การประเมิณผลการดาเนินงานของธุรกิจ
การวิเคราะห์ทางการเงินด้วยอัตราส่วนการเงิน
การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินเป็นเครื่องมือทางการเงินชนิดแรกที่แสดงให้เห็นว่า มี
อะไรเกิดขึ้นกับธุรกิจหนึ่งๆ นอกจากนี้ยังเป็นเครื่องมือที่ชี้ให้เห็นถึงส่วนที่มีความมั่นคงแข็งแรง
และจุดอ่อนทางการเงินของธุรกิจนั้นๆ จุดมุ่งหมายในการวิเคราะห์ทางการเงิน ก็เพื่อช่วยในการ
วางแผนและควบคุมการดาเนินการ ซึ่งข้อมูลต่างๆ ที่ใช้ในการวิเคราะห์ได้มาจากงบการเงินของ
ธุรกิจนั้น ๆ งบการเงินในที่นี้หมายถึง งบกาไรขาดทุน งบดุล และงบกาไรสะสม เป็นต้น
ผู้ใช้การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน
งบการเงินถูกใช้ในหลายวัตถุประสงค์ขึ้นอยู่กับผู้ใช้ ซึ่งได้แก่ ผู้ลงทุน, ลูกจ้าง, เจ้าหนี้,
รัฐบาล, และสาธารณะชน โดยที่ฝ่ายบริหารเป็นผู้รับผิดชอบในการจัดทา
งบการเงินจัดทาขึ้นเพื่อทาให้ข้อมูลเกี่ยวกับฐานะการเงิน ผลการดาเนินงาน และการ
เปลี่ยนแปลงฐานะการเงินของกิจการ เพื่อผู้ใช้งานสามารถนาไปตัดสินใจในเชิงเศรษฐศาสตร์ ทั้งนี้
งบการเงินเป็นการบันทึกเหตุการณ์ในอดีต และไม่แสดงข้อมูลที่ไม่เกี่ยวกับการเงิน ซึ่งถือเป็น
ข้อจากัดการใช้งาน
ประเภทของอัตราส่วนทางการเงิน
อัตราส่วนที่ใช้ในการวิเคราะห์งบการเงินแบ่งได้ 4 หมวดใหญ่ ๆ ด้วยกัน คือ
1.อัตราส่วนความคล่องตัว (Liquidity Ratios) ใช้สาหรับวัดความสามารถในการชาระหนี้ระยะสั้น
ของบริษัท หรือเมื่อหนี้สินนั้นถึงกาหนดชาระ

2. 2
2.อัตราส่วนหนี้สิน (Debt or Leverage Ratios) เป็นเครื่องมือวัดการมีส่วนร่วมในการจัดการ
การเงินโดยผู้เป็นเจ้าของกิจการ เปรียบเทียบกับการจัดการการเงินโดยการกู้ยืมจากภายนอก
3.อัตราส่วนแสดงสมรรถภาพในการดาเนินงาน (Activity Ratios or Efficiency Ratios) ในเป็น
เครื่องวัดความสามารถในการบริหารเงินล่วงทุนว่า ธุรกิจได้ลงทุนในสินทรัพย์ต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสมและ
มีประสิทธิภาพเพียงใด
4.อัตราส่วนความสามารถทากาไร (Profitability Ratios) เป็นเครื่องวัดความสามารถในการ
บริหารงานของบริษัท ซึ่งจะแสดงในรูปอัตราผลตอบแทนจากการขาย และอัตราผลตอบแทนจากเงินลงทุน
การเปรียบเทียบอัตราส่วนทางการเงิน
การเปรียบเทียบอัตราส่วนแบบ across time ซึ่งจะดูว่าแนวโน้มในอนาคตของบริษัทจะเป็น
อย่างไร โดยการเปรียบเทียบนั้นจะทาโดยการเปรียบเทียบอัตราส่วนของบริษัท ณ เวลาปัจจุบันกับ
อัตราส่วนทางการเงินในอดีต
การเปรียบเทียบอัตราส่วนทางการเงินของบริษัทกับอัตราส่วนค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรม ซึ่งจะต้อง
เป็นค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรมเดียวกันด้วย
การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน
ในการวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินโดยปกติจะวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินในการประเมิน
การดาเนินงาน ดังต่อไปนี้
1. การวิเคราะห์อัตราส่วนสภาพคล่อง หรือวัดความสามารถในการชาระหนี้ระยะสั้น(Liquidity
Ratios)
2. การวิเคราะห์อัตราส่วนความสามารถในการบริหารสินทรัพย์(Assets Management Ratios)
3. การวิเคราะห์อัตราส่วนสภาพหนี้สิน (Leverage Ratios)
4. การวิเคราะห์อัตราส่วนความสามารถในการทากาไร (Profitability Ratios)

3. 3
5. การวิเคราะห์อัตราส่วนมูลค่าตลาด (Market-Value Ratios)
6. การวิเคราะห์ดูปองท์ (DuPont Analysis)
การวิเคราะห์สภาพคล่อง
การวิเคราะห์สภาพคล่อง คือการวิเคราะห์ความสามารถในการชาระหนี้ของธุรกิจ ว่าธุรกิจมี
ทรัพยากรหรือเงินสดเพียงพอต่อการชาระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้ได้หรือไม่ โดยอัตราส่วนที่ใช้ในการวิเคราะห์
ได้แก่
1. อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน (Current Ratio)
2. อัตราส่วนเงินทุนหมุนเร็ว (Quick (acid-test) Ratio)
การวิเคราะห์อัตราส่วนความสามารถในการทากาไร
เป็นอัตราส่วนที่ใช้วัดความสามารถในการทากาไรของธุรกิจ โดยอัตราส่วนที่ใช้ในการวิเคราะห์มี
ดังต่อไปนี้
• อัตราส่วนกาไรขั้นต้นต่อยอดขาย (Gross Profit Margin)
• อัตราส่วนกาไรจากการดาเนินงานต่อยอดขาย (Operating Profit Margin)
• อัตราส่วนผลกาไรต่อยอดขาย (Profit Margin)
• อัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์(Return on Total Asset) หรือ ROA
• อัตราส่วนรายได้ขั้นพื้นฐาน (Basic Earning Power)
• อัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (Return on Common Equity) หรือ ROE

4. 4
การวิเคราะห์อัตราส่วนสภาพหนี้สิน
เป็นการวัดความสามารถในการชาระหนี้สิน หรือความสามารถในการ ชาระ
หนี้ตามภาระผูกพันระยะยาวของธุรกิจ โดยอัตราส่วนที่ใช้ในการวิเคราะห์มีดังนี้
• อัตราส่วนหนี้สินต่อทรัพย์สินรวม (Debt Ratio)
• อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (Debt – to – equity Ratio)
• อัตราส่วนความสามารถในการชาระดอกเบี้ย (time – Interest Earned Ratio)
• อัตราส่วนแสดงความสามารถชาระค่าใช้จ่ายประจาทางการเงิน (EBITDA Converage
Ratio)
การวิเคราะห์ผลตอบแทนส่วนของผู้ถือหุ้น
เป็นการใช้อัตราส่วนในการวิเคราะห์เพื่อประเมิณสถานะของบริษัททั้งสี่ด้านคือ สภาพคล่อง กาไร
จากการดาเนินงาน ภาระหนี้สิน และผลตอบแทนส่วนของผู้ถือหุ้น ซึ่งมีความสาคัญในการทาความเข้าใจ
เกี่ยวกับสถานะทางการเงินของบริษัท การวิเคราะห์สามด้านสุดท้ายจากทั้งหมดสี่ด้านนั้นจะเกี่ยวข้องกับ
ความสามารถในการทากาไรและผลตอบแทนส่วนของผู้ถือหุ้น
ข้อจากัดการวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน
บางครั้งเป็นเรื่องยากที่จะทราบว่าบริษัทนั้นอยู่ในอุตสาหกรรมประเภทใด เนื่องจากว่าบริษัทส่วน
ใหญ่จะประกอบธุรกิจหลายๆประเภท ดังนั้นบริษัทจึงต้องเลือกประเภทของอุตสาหกรรมที่สอดคล้องกับ
ธุรกิจที่ทาอยู่มากที่สุด
อัตราส่วนค่าเฉลี่ยมาตรฐานของอุตสาหกรรมที่มีการจัดพิมพ์ไว้นั้นเป็นเพียงค่าเฉลี่ยเท่านั้น การ
จัดทาบัญชีในทางปฏิบัติของบริษัทต่างๆค่อนข้างจะแตกต่างกัน จึงทาให้การคานวณอัตราส่วนทางการเงิน
นั้นมีความแตกต่างกันด้วย อัตราส่วนทางการเงินสามารถมีค่าที่สูงมากเกินไปหรือมีค่าต่ามากเกินไปได้

5. 5
อัตราส่วนค่าเฉลี่ยมาตรฐานของอุตสาหกรรมบางครั้งอาจไม่เป็นค่าเฉลี่ยมาตรฐานก็ได้ เนื่องจาก
ในบางครั้งอัตราส่วนค่าเฉลี่ยมาตรฐานอาจไม่ได้เป็นเกณฑ์ในการประเมินสถานะทางการเงินที่ดีเสมอไป
การเปรียบเทียบอัตราส่วนทางการเงินกับบริษัทคู่แข่งอาจเป็นตัวเลือกที่ดีกว่าได้
เนื่องจากบริษัทหลายแห่งจะดาเนินงานเป็นไปตามฤดูกาล เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาดังกล่าวการ
วิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน ควรใช้ค่าเฉลี่ยมากกว่าที่จะเป็นมูลค่า ณ สิ้นปี