1. ~1~
ลำำ ดับ ที่ 1 “ กกหำงปล่อ ยวัด ”
อ่ำ น (-กก -หำง -ปล่อ ย -วัด -)
ห มำยถึ ง .....กำรตัด ข ำด ไม่ เ กี่ ย วข้ อ ง ไม่ ด ู แ ล เอ ำใจใส่ ไม่ ใ ห้
ควำมช่ ว ยเห ลือ หรือ เลี้ ย งดู อ ี ก ต่ อ ไป อ ำทิ ก รณี ท ี่ ล ู ก ห ล ำน
ห รื อ เครือ ญำติ ไปก่ อ เรื่ อ งเสื่ อ มเสี ย ไว้ ให้ ค วำมช่ ว ย เห ลื อ ทั้ ง
กำำ ลั ง กำย กำำ ลัง ทรั พ ย์ กำำ ลั ง ส ติ ป ั ญ ญ ำ หล ำย ครั้ ง ห ล ำย ครำ
สั่ ง สอ นว่ำ กล่ ำ วตัก เตือ นก็ ไ ม่ เ ชื่ อ ฟั ง ต ำมควำมเชื่ อ ที่ ว ่ ำ สั ต ว์
ที่ เ ลี้ ย งไว้ ใ นบ้ ำ นถ้ ำ ออ กลู ก มำพิ ก ำร ( เช่ น วั ว ห้ ำ ข ำ หมู ต ำ
เดี ย ว ฯลฯ ) นำำ ไปปล่อ ย
ถือ เป็ น สิ่ ง อั ป มงคล จะ
ที่ว ัด กำำ บ่ำ เก่ำ จึง ว่ำ “ กก
หำงปล่อ ยวัด ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรประพฤติ ต นเป็ น คนดี มี ก ริ ย ำมำรย ำท ที่
เรี ย บร้ อ ย ว่ ำ นอ นสอ นง่ ำ ย
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ตั ด ห ำงปล่ อ ย
วั ด ///กรวด นำ้ำ ควำ่ำ ขัน ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ตั ด ห ำงปล่ อ ย วั ด ”
ลำำ ดับ ที่ 2. “ก้น ตั้ ง ฟำก ปำกตั้ ง ข้ำ ว ” อ่ำ น (-ก้น -ตั้ ง -
ฟำก ///ปำก -ตั้ ง -ข้ำ ว -)

2. ~2~
ห มำยถึ ง ......รีบ ร้อ นเห็น แก่ ก ิ น จนเกิ น ไป ไม่ ม ี ม ำรย ำท ในกำร
ทำนอ ำห ำร ห รือ เวลำ ทำำ งำนไม่ ช ่ ว ย ทำำ ถึ ง ต อ นท ำนรี บ มำ
พอ ก้ น แต ะพื้ น ฟำก ปั๊ บ นำำ อ ำห ำรเข้ ำ ปำกทั น ที
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ก้น ตั้ ง ฟำก ปำกตั้ ง ข้ ำ ว ”
กำร นำำ ไปใช้ อ ย่ำ เห็น แก่ ก ิ น ควรช่ ว ย กั น ทำำ งำน อย่ ำ
ห ลบเลี่ ย ง
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “กิ น อ ย่ ำ งห มู
อ ยู่ อ ย่ ำ งห มำ ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ก้ น แต ะพื้ น ฟำก ข้ ำ ว
ทิ่ ม ปำกทั น ที ” ฟำกคือ ลำำ ไม้ ไ ผ่ ส ั บ ต ำมย ำวแผ่ ก ำงออ กเป็ น
แผ่ น ใช้ ท ำำ พื้ น ห รือ ฝ ำขอ งกระท่ อ มไม้ ไ ผ่ ม ุ ง ห ญ้ ำ คำ ปั จ จุ บ ั น
สร้ ำ งไว้ต ำมไร่ น ำ เรีย กว่ ำ “ห้ ำ งนำ ”ใช้ เ ป็ น ที่ ห ล บฝ น พั ก
ผ่ อ น ทำนอ ำห ำร ห รือ ใช้ อ ำศั ย ค้ ำ งแรมดู แ ล พื ช ไร่ ต ำม
ฤดู ก ำล ”
ลำำ ดับ ที่ 3. “ก้น ห ม้อ บ่ฮ ้อ น บ่เ ป๋น แต่ไ ห มัน เป๋น แต่
ไ ฟ บ่ใ จ้ก ้น หม้อ ”
อ่ำ น (-ก้น -หม้อ -บ่อ -ฮ้อ น ///บ่อ -เป๋น -แต่-ไห ///มัน -เป๋
น-แต่-ไ ฟ///บ่อ -ใจ้-ก้น -หม้อ -)

3. ~3~
ห มำยถึ ง .....ก่อ นสรุป ลงควำมเห็ น ตั ด สิ น ใจในเรื่ อ งใดๆ ควร
พิ จ ำรณำห ำสำเห ตุข อ งปั ญ ห ำว่ ำ เกิ ด จำกอ ะไร กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง
ว่ ำ “ก้ น ห ม้อ บ่ ฮ ้อ น บ่ เ ป๋ น แต่ ไ ห มั น เป๋ น แต่ ไ ฟ บ่ ใ จ้ ก ้ น
ห ม้ อ ”
กำร นำำ ไปใช้ ก่อ นที่ จ ะกล่ ำ วโท ษสิ่ ง ใด ควรพิ จ ำรณ ำปั ญ ห ำ
อ ย่ ำ งรอ บคอ บ ว่ำ เกิ ด จำกส ำเห ตุ ใ ด อ ำจเกิ ด จำกควำมรู้ เ ท่ ำ
ไม่ ถ ึ ง ก ำรณ์ ก็ ใ ห้อ ภัย ในควำมผิ ด พล ำด ร่ ว มกั น แก้ ไ ข ให้
ต รงจุ ด ดัง เช่ น ก้น ห ม้อ ไม่ ร ้ อ น เนื่ อ งจำกไฟไม่ ล ุ ก โชน จะ
โทษก้ น ห ม้อ ไม่ไ ด้
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ปั ญ ห ำแก้ ท ี่
ต้ น เห ตุ ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ก้ น ห ม้ อ ไม่ ร ้ อ น ไม่ ใ ช่
เพรำะ ไห แต่ เ ป็น เพรำะ ไฟ ไม่ ใ ช่ ก ้ น ห ม้ อ ”
ลำำ ดับ ที่ 4. “กบใกล้ ป ำกงู หนูใ กล้ บ อ กไม้ จิ๊ น เน่ ำ
ใ กล้ด ัง แม ว ”
อ่ำ น (-กบ-ใกล้ -ปำก -งู///หนู -ใกล้ -บอ ก -ไม้///จิ๊ น -
เน่ำ -ใกล้ -ดัง -แม ว-)
ห มำยถึ ง .....สภำพที่ เ อื้ อ ให้ เ กิ ด เห ตุ ไ ด้ ง ่ ำ ยด ำย ทำำ ให้ เ กิ ด
ควำมเสี ย ห ำย เพรำะมำอ ยู่ ใ กล้ ช ิ ด กั น

4. ~4~
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กบใกล้ ป ำกงู หนู ใ กล้ บ อ กไม้ จิ๊ น เน่ ำ
ใกล้ ด ั ง แมว ”
กำร นำำ ไปใช้ เต รีย มป้ อ งกั น ดี ก ว่ ำ มำแก้ ไ ข ที ห ลั ง ใช้
เป็ น ข้ อ เตือ นใจห ญิง อ ย่ำ ให้ ค วำมใกล้ ช ิ ด ส นิ ท ส นมกั บ ชำย
จนเกิ น ไป หญิ ง อ ำจพลำด ท่ ำ เสี ย ที ใ ห้ ช ำย ได้
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “นำ้ำ ต ำล ใกล้
มด ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “กบใกล้ ป ำกงู หนู ใ กล้
รู ไ ม้ เนื้ อ อยู่ ใ กล้ จ มูก แมว ”
ลำำ ดับ ที่ 5. “ก้ม หน้ำ หื้ อ ผ่อ ดิน เมือ ง จัก รุ่ ง เรือ งไ ปวัน
ต ำงหน้ำ ”
อ่ำ น (-ก้ม -หน้ำ -หื้ อ -ผ่อ -ดิน -เมือ ง///จัก -รุ่ ง -เรือ ง -ไ ป-
วั น -ต ำง -ห น้ำ -)
ห มำยถึ ง .....คนเจีย มเนื้ อ เจี ย มตั ว ดำำ รงต นอ ยู่ แ บบพอ เพี ย ง พอ
ประมำณ ข ยัน ทำำ กิ น บนผื น ดิ น ข อ งต น ย่ อ มเจริ ญ ก้ ำ วห น้ ำ
กว่ ำ คนขี้ เ กีย จ (ชำวล้ำ นน ำส มั ย ก่ อ นจะทำำ มำห ำกิ น ด้ ว ย กำร
ปลู ก พื ช เลี้ ย งสัต ว์ คนข ยั น ประห ยั ด แล ะรู้ เ ก็ บ ออ มท รั พ ย์ ท ี่
ห ำมำได้จ ะมี ค วำมก้ำ วห น้ ำ ปั จ จุ บ ั น ยั ง นำำ ไปใ ช้ ไ ด้ โด ยมี

5. ~5~
ควำมข ยัน ใน งำนประ จำำ ที่ ร ั บ ผิ ด ชอ บ หมั่ น ออ มเงิ น ย่ อ มส ร้ ำ ง
ฐ ำนะได้ )
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ ก้ม ห น้ ำ หื้ อ ผ่ อ ดิ น เมื อ ง จั ก รุ่ ง เรื อ งไป
วั น ต ำงห น้ ำ ”
กำร นำำ ไปใช้ รู้ ป ระมำณต น พอ ใจในชี ว ิ ต ควำมเป็ น อ ยู่ ไม่
ใช้ จ ่ ำ ยฟุ่ ม เฟื อ ย
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “เจี ย มเนื้ อ
เจี ย มตั ว ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ข ยั น ทำำ กิ น ชี ว ิ น
สด ใส ”
ลำำ ดับ ที่ 6. “กล๋อ งบ่ต ี๋ เสีย ง ดัก จะกว๊ำ ย เอำมือ ขึ้ น
ป้ ำ ย เสีย งดัง เนือ งนั น ”
อ่ำ น (-ก๋อ ง -บ่อ -ตี๋ ///เสีย ง -ดัก -จะ-ก๊ว ย ///เอำ -มือ -ขึ้ น -
ป้ ำ ย ///เสีย ง -ดัง -เนือ ง -นัน )
ห มำยถึ ง .....มีค วำมรู้ ควำมส ำมำรถ แต่ ไ ม่ น ำำ ไปใช้ ใ ห้ เ กิ ด
ประโยช น์ต ่อ ต นเอ งและสั ง คมรอ บข้ ำ งย่ อ มไร้ ค ่ ำ กำำ บ่ ำ
เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กล๋อ งบ่ ต ี๋ เสี ย งดั ก จะกว๊ ำ ย เอ ำมื อ ขึ้ น ป้ ำ ย
เสี ย งดั ง เนือ งนั น ” กำรนำำ ไป ใช้ ควรใช้ ค วำมรู้ ท ี่ ม ี อ ยู่ ใ ห้
เป็ น ประโยชน์ ต ่อ สัง คม ด้ ว ย กำรเส นอ ตั ว เอ ง เพรำะบ ำงที
คนอื่ น ไม่ ท รำบ

6. ~6~
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “นำ้ำ นิ่ ง ไห ล
ลึ ก ///คมในฝัก ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “กล อ งไม่ ต ี ไม่ ม ี เ สี ย ง
ดั ง ลอ งตีเ พี ย งครั้ ง เสีย งดั ง กระหึ่ ม ”
ลำำ ดับ ที่ 7. “กล้ ว ย กำ๊ำ ง่ำ ม ง่ำ ม กำ๊ำ กล้ ว ย ” อ่ำ น (-กล้ว ย -
กำ๊ำ -ง่ำ ม ///ง่ำ ม -กำ๊ำ -กล้ ว ย -)
ห มำยถึ ง ......มีก ำรพึ่ ง พำอ ำศั ย ซึ่ ง กั น แล ะกั น
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กล้ว ยกำ๊ำ ง่ ำ ม ง่ ำ มกำ๊ำ กล้ ว ย ”
กำร นำำ ไปใช้ ให้ค วำมช่ ว ย เห ลื อ กั น ทั้ ง กำำ ลั ง กำย กำำ ลั ง
ทรั พ ย์ กำำ ลัง สติ ป ัญ ญำ ห รื อ ให้ ก ำำ ลั ง ใจ
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “นำ้ำ พึ่ ง เรื อ
เสื อ พึ่ ง ป่ ำ ///เกิด มำพึ่ ง กัน ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “กล้ ว ย คำ้ำ ง่ ำ ม ง่ ำ มคำ้ำ
กล้ ว ย ”
ลำำ ดับ ที่ 8. “กว๋ ำ ง ฟำนมัน ตึง บ่ต ๋ำ ยเหล่ ำ ใ หม่ มัน ตึ
งม ำต๋ำ ยเห ล่ำ เก่ ำ ”
อ่ำ น (-ก๋ว ง -ฟำน -มัน -ตึง -บ่อ -ต๋ำ ย-เห ล่ำ -ใหม่ ///มัน -
ตึง -ม ำ-ต๋ำ ย -เหล่ ำ -เก่ำ -)

7. ~7~
ห มำยถึ ง .....สรรพสัต ว์ ท ั้ ง ห ล ำย รวมทั้ ง คน ย่ อ มมี ค วำมผู ก พั น
คิ ด ถึ ง ถิ่ น เกิ ด ข อ งต นเอ ง
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กว๋ ำ งฟำนมั น ตึ ง บ่ ต ๋ ำ ย เห ล่ ำ ไห ม่ มั น ตึ
งมำต๋ ำ ยเห ล่ ำ เก่ ำ ”
กำร นำำ ไปใช้ มีค วำมรั ก ห วงแห นถิ่ น เกิ ด ควรกลั บ มำช่ ว ย
เห ลื อ ให้ ค วำมร่ว มมือ กับ ชุ ม ชน เท่ ำ ที่ ท ำำ ได้
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “กลั บ มำต ำย
รั ง ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “กวำงห รื อ เก้ ง จะไม่ ไ ป
ต ำยแห ล่ง ให ม่ มั น จะห ลั บ มำต ำย ถิ่ น เก่ ำ ”
ลำำ ดับ ที่ 9. “กล้ ว ย บ่ส ุ ก ก๋ ำ บ่ ก ิ๋ น ” อ่ำ น (-ก้ว ย -บ่อ -สุก -
ก๋ำ -บ่อ -กิ๋ น -)
ห มำยถึ ง .....ยัง นำำ ไปใช้ ป ระโย ชน์ ไ ม่ ไ ด้ เพรำะไม่ ถ ึ ง เวล ำที่
เห มำะสม
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กล้ว ยบ่ส ุ ก ก๋ ำ บ่ก ิ๋ น ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรเอ ำใจใส่ ด ู แ ล รั ก ษำ อด ท นรอ ให้ ถ ึ ง
เวลำที่ เ ห มำะสม เพื่ อ นำำ ไปใช้ ป ระโย ช น์ ไ ด้ เ ต็ ม ที่

8. ~8~
เที ย บสำำ นวน สุ ภ ำษิต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ช้ ำ ๆ ได้ พ ร้ ำ
สอ งเล่ ม งำม ///ช้ ำ เป็ น กำรนำนเ ป็ น คุ ณ ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “กล้ ว ย ไม่ ส ุ ก กำไม่ จ ิ ก กิ น ”
ลำำ ดับ ที่ 10. “กัน ใคร่ม ีเ งิน มี ค ำำ หื้ อ ห มั่ น กึ๊ ด หมั่ น สร้ ำ ง
กัน ใคร่ห ื้ อ เปิ้ น อ วด อ้ำ ง หื้ อ ห มั่ น กิ๋ น หมั่ น ต ำน ” อ่ำ น (-
กัน -ใค่-มี-เงิน -มี-คำำ ///หื้ อ -หมั่ น -กึ๊ ด -หมั่ น -สร้ำ ง ///
กัน -ใค่-หื้ อ -เปิ้ น -อวด-อ้ำ ง ///หื้ อ -หมั่ น -กิ๋ น -หมั่ น -ตำน -)
ห มำยถึ ง ....อยำก รำ่ำ รวยต้ อ งข ยั น กำรทำำ บุ ญ สุ น ท ำน
เอื้ อ เฟื้ อ เผื่ อ แผ่ผ ู้ อ ื่ น ผู้ ค นย่ อ มส รรเส ริ ญ
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กัน ใคร่ ม ี เ งิ น มี ค ำำ หื้ อ ห มั่ น กึ๊ ด หมั่ น ส ร้ ำ ง
กั น ใคร่ ห ื้ อ เปิ้ น อ วดอ้ ำ ง หื้ อ หมั่ น กิ๋ น ห มั่ น ต ำน ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรข ยั น ทำำ มำห ำกิ น แล ะทำำ บุ ญ สุ น ท ำนอ
ย่ ำ งสมำ่ำ เสมอ
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ ไม่ ม ี ค วำม
ยำกจนในห มู่ ช นที่ ข ยัน ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “อ ย ำกรำ่ำ รวย ให้ ข ยั น คิ ด
ข ยั น ทำำ อยำกให้ เ ข ำสรรเส ริ ญ ให้ ห มั่ น ทำำ บุ ญ ”

9. ~9~
ลำำ ดับ ที่ 11. “ก้อ ยอยู่ ต ๋ำ ม นำ้ำ ทำำ ไปต๋ำ มตั๋ ว นำ้ำ เปีย ง
ใด ดอกบัว เปีย งอั้ น ”
อ่ำ น (-ก้อ ย -อยู่ -ต๋ำ ม-นำ้ำ -///ทำำ -ไ ป-ต๋ำ ม -ตั๋ ว ///นำ้ำ -
เปีย ง-ใด///ดอ ก-บัว -เปีย ง -อั้ น -)
ห มำยถึ ง .....ควรดำำ รงชีว ิต หรื อ ประกอ บอ ำชี พ แบบค่ อ ย เป็ น
ค่ อ ยไป ต ำมกำำ ลั ง สติ ป ัญ ญ ำ ต ำมกำำ ลั ง ควำมส ำมำรถข อ งต น
อ ยู่ แ บบพอ เพี ย ง รอ ให้ม ี ค วำมพร้ อ ม จึ ง ค่ อ ยห ำลู่ ท ำงข ยั บ
ข ยำย
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ก้อ ยอ ยู่ ต ๋ ำ มนำ้ำ ทำำ ไปต๋ ำ มตั๋ ว นำ้ำ เปี ย ง
ใด ด อกบั ว เปีย งอั้ น ”
กำร นำำ ไปใช้ ยึด ห ลัก ควำมพอ เพี ย งคื อ มี ค วำมพอ
ประมำณ ทำำ อ ย่ำ งมี เ หตุ ผ ล มี ภ ู ม ิ ค ุ้ ม กั น
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ เจี ย มเนื้ อ
เจี ย มตั ว ///แบบพอ เพีย ง ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ค่ อ ย ๆ เป็ น ไปต ำมกำำ ลั ง
ตน ระดั บ นำ้ำ สูง เท่ ำ ใดด อ กบั ว ก็ เ ท่ ำ นั้ น ”
ลำำ ดับ ที่ 12. “กัน นำ้ำ บ่ห นำ ปู๋ ป ล๋ำ บ่ข ้อ น กิ๋ น แ ก๋
งบอ น มัน จ้ำ งคั น นอ กลิ้ น ”

10. ~ 10 ~
อ่ำ น (-กัน -นำ้ำ -บ่อ -ห นำ ///ปู๋ -ป๋ำ -บ่อ -ข้อ น ///กิ๋ น -แ ก๋ง -
บอน ///มัน -จ้ำ ง -คั น -นอก -ลิ้ น -)
ห มำยถึ ง .....คนยำกจน คนไม่ ม ี ท รั พ ย์ ส ิ น เงิ น ทอ งย่ อ มไม่ ม ี ใ คร
สนใจคบห ำ
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กัน นำ้ำ บ่ ห นำ ปู๋ ป ล๋ ำ บ่ ข ้ อ น กิ๋ น แก๋ ง บอ น
มั น จ้ ำ งคั น นอ กลิ้ น ”
กำร นำำ ไปใช้ ถึง จะย ำกจนก็ อ ยู่ อ ย่ ำ งมี ศ ั ก ดิ์ ศ รี ไม่ ไ ป
รบกวนผู้ อ ื่ น ขยั น ทำำ มำห ำกิ น ส ร้ ำ งฐ ำนะต นเอ ง
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “จนแล้ ว ต้ อ ง
เจี ย ม ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “นำ้ำ ไม่ ไ ห ลห ล ำก ปู ป ล ำ
มำกไม่ ม ำ (ห มำยถึง ไม่ ร ำ่ำ รวย ท รั พ ย์ ส ิ น เงิ น ทอ ง คนไม่ ม ำ
คบห ำ (อ ำจจะกลัว ไปรบกวนให้ เ ดื อ ด ร้ อ น ) ท ำนแกงบอ นมั ก
คั น ลิ้ น ” (แกงบอ น ทำำ มำจำกกำร นำำ ใบบอ นมำต้ ม ให้ เ ปื่ อ ย ยุ่ ย
ใส่ แ คบหมูห รือ ห นัง วั ว ควำยหั่ น เป็ น ชิ้ น ที่ ต ้ ม จนเปื่ อ ย แล้ ว
ปรุ ง ด้ ว ยเครื่ อ งแกง ต อ นท ำนพิ ษ จำกย ำ งที่ ต กค้ ำ งอ ยู่ จ ะ
ทำำ ให้ ค ั น ลิ้ น )
ลำำ ดับ ที่ 13. “กัน ใคร่ต ๋ำ ยโหง หื้ อ หมั่ น ขึ้ น ต้น ไม้ กัน
ใ คร่ต ๋ำ ย เป๋ น ไ ข้ หื้ อ ห มั่ น นอ นเมื่ อ วัน ”

11. ~ 11 ~
อ่ ำ น (-กัน -ใ ค่ -ต๋ำ ย -โหง ///หื้ อ -หมั่ น -ขึ้ น -ต้น -ไม้ ///กัน -ใค่ -
ต๋ำ ย -เป๋น -ไข้ ///หื้ อ -หมั่ น -น อน -เมื่ อ -วัน -)
ห มำยถึ ง .....ควรระวัง รั ก ษำคว ำมปลอ ด ภั ย ดู แ ล สุ ข ภำพข อ ง
ต นเอ งและคนในครอ บครั ว
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ กัน ใคร่ ต ๋ ำ ย โห ง หื้ อ ห มั่ น ขึ้ น ต้ น ไม้ กั น
ใคร่ ต ๋ ำ ยเป๋ น ไข้ หื้ อ ห มั่ น นอ นเมื่ อ วั น ”
กำร นำำ ไปใช้ รั ก ษำควำมปล อด ภั ย เด็ ก ๆ ไม่ ค วรซุ ก ซนปี น
ต้ น ไม้ เ ล่ น อ ำจพลำด ต กต้ น ไม้ ส่ ว นกำร ใช้ ช ี ว ิ ต
ที่ ส ุ ข สบำยจนเกิ น ไป (ชอ บนอ นกล ำ งวั น ) ไม่ อ อ กกำำ ลั ง ก ำย
ร่ ำ งกำยอ่อ นแอ มีโ รคภั ย เบี ย ด เบี ย น
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ควำมประมำท
เป็ น ห นทำงแห่ง ควำมต ำย ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “อ ย ำกต ำย โห ง ให้ ข ึ้ น
ต้ น ไม้ อยำกป่ ว ยไข้ ให้ น อ นกล ำงวั น ”
ลำำ ดับ ที่ 14. “กัน เปิ้ น ก่ำ ย ขัว ตั๋ ว เฮำแ ป๋ง ฮำว ฟู่ ฮ ้ำ ง
ฟู่ ส ำว หื้ อ มัน ถูก อย่ำ ง ”
อ่ำ น (-กัน -เปิ้ น -ก่ำ ย -ขัว ///ตั๋ ว -เฮำ -แป๋ง -ฮำว ///ฟู่ -ฮ้ำ
ง -ฟู่ -สำว ///หื้ อ -มัน -ถูก -หย่ำ ง -)

12. ~ 12 ~
ห มำยถึ ง ......ควรให้ ค วำมร่ ว มมื อ ช่ ว ย เห ลื อ กั น ไม่ ท ำงใด ก็ ท ำง
ห นึ่ ง และควรให้เ กี ย รติผ ู้ ห ญิ ง
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กัน เปิ้ น ก่ ำ ย ขั ว ตั๋ ว เฮ ำแป๋ ง ฮ ำว ฟู่ ฮ ้ ำ งฟู่
สำว หื้ อ มัน ถู ก อ ย่ ำ ง ”
กำร นำำ ไปใช้ งำนเพื่ อ ส่ ว นรวม ควรช่ ว ย กั น ไม่ น ิ่ ง ดู ด ำย
และกำรพู ด คุย กั บ สต รี ค วรสุ ภ ำพ ไม่ พ ู ด จำล ำมก
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ส ำมั ค คี ค ี อ
พลั ง ////ร่ ว มด้ว ยช่ ว ยกัน ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “เข ำส ร้ ำ งส ะพ ำน เรำ
ช่ ว ยทำำ รำว พูด จำห ญิง ส ำว ด้ ว ย คำำ สุ ภ ำพ ”
ลำำ ดับ ที่ 15. “กัน ว่ ำ จะมัด บ่ต ้อ งมัด ด้ว ยป๋อ กำำ
ปำกกำำ คอ มัด กั๋ น ก็ไ ด้ ”
อ่ำ น (-กัน -ว่ ำ -จะ-มัด ///บ่อ -ต้อ ง-มัด -ด้ว ย -ป๋อ ///กำำ -
ปำก -กำำ -คอ ///มัด -กั๋ น -ก่อ -ได้ -)
ห มำยถึ ง .....คำำ พูด ที่ จ ริง จั ง มี ค วำมจริ ง ใจ ทำำ ให้ ค วำม
สั ม พั น ธ์ ท ี่ ม ีต ่อ กัน แน่ น แฟ้ น มำกยิ่ ง ขึ้ น กว่ ำ สิ่ ง ใด กำำ บ่ ำ เก่ ำ
จึ ง ว่ ำ “กัน ว่ ำ จะมัด บ่ ต ้ อ งมั ด ด้ ว ย ป๋ อ กำำ ปำ กกำำ คอ มั ด กั๋
นก็ ไ ด้ ”
กำร นำำ ไปใช้ มี ค วำมจริ ง ใจต่ อ กั น

13. ~ 13 ~
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “คิ ด จะผู ก มั ด ไม่ ต ้ อ งใช้
เชื อ กปอ คำำ พูด ควำมชอ บพอ ก็ ม ั ด กั น ได้ ”
ลำำ ดับ ที่ 16. “กัน เฮำเป๋น ดี มีเ ก้ำ ป้ำ สิ บ ป้ำ ไหลตว
ยม ำ บ่จ ๊ำ กัน จ๊ะ ต๋ำ ลง พัน ธุ์ พ ง ษ์ป ี้ น ้ ำ
บ่ เ ห ลีย วหน้ ำ มำใ จ เปิ้ ง ปี้ ก็เ จ็ บ ต๊อ ง เปิ้ ง น้อ งก็เ จ็บ
ใ จ๋ กึ๊ ด สัง อัน ใด ใ จ๋ต ั๋ น ตีบ เสี้ ย ง ”
อ่ำ น (-กัน -เฮำ -เป๋น -ดี/มี-เก้ ำ -ป้ ำ -สิ บ -ป้ ำ /ไห ล -ต วย -ม ำ-
บ่อ -จ๊ำ /กัน -จ๊ะ -ต๋ำ -ลง /พัน -พง-ปี้ -น้ำ /บ่อ -เหลีย ว -ห น้ำ -
ม ำ-ใจ /เปิ้ ง -ปี้ -ก่อ -เจ็บ -ต๊อ ง/เปิ้ ง -น้อ ง-ก่อ -เจ็ บ -ใ จ๋/กึ๊ ด -
สัง -อัน -ใด -/ใ จ๋-ตั๋ น -ตีบ -เสี้ ย ง - )
ห มำยถึ ง .....ยำมมั่ ง มีพ ี่ น ้อ งมำกมำย ย ำมอด อ ย ำกย ำกไร้ ข อ
ควำมช่ ว ยเห ลือ ใครไม่ ไ ด้
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กั น เฮ ำเป๋ น ดี มี เ ก้ ำ ป้ ำ สิ บ ป้ ำ ไห ล ต ว
ยมำ บ่ จ ๊ำ กั น จ๊ะ ต๋ ำ ลง พั น ธุ์ พ งษ์ ป ี้ น ้ ำ
บ่ เ ห ลี ย วห น้ ำ มำใจ เปิ้ ง ปี้ ก ็ เ จ็ บ ต๊ อ ง เปิ้ ง น้ อ งก็ เ จ็ บ ใจ๋
กึ๊ ด สั ง อั น ใด ใจ๋ต ั๋ น ตีบ เสี้ ย ง ”
กำร นำำ ไปใช้ ข ยัน ทำำ งำ นเก็ บ อ อ มท รั พ ย์ ไ ว้ ใ ช้ ย ำมขั ด ส น
ห วั ง พึ่ ง ผู้ อ ื่ น จะพบควำมลำำ บำกใจ

14. ~ 14 ~
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ เมื่ อ มั่ ง มี
มำกมำย มิต รห มำยมอ ง เมื่ อ มั ว ห มอ ง มิ ต รมอ ง เห มื อ นห มู
ห มำ เมื่ อ ไม่ ม ี มำกมิต ร ไม่ ม อ งมำ เมื่ อ มอด ม้ ว ย มิ ต รห มำ
ห มำ ไม่ม ำมอ ง ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ถ้ ำ เรำมั่ ง มี มี ป ้ ำ เก้ ำ คน
สิ บ คน ต ำมมำไม่ ร อ ช้ำ พอต กอั บ พื่ ป ้ ำ น้ ำ อ ำ ไม่ ม ำส นใจ
พึ่ ง พำพื่ ก ็ป วด ท้อ ง พึ่ ง พำน้ อ งก็ เ จ็ บ ใจ คิ ด อ ะไรก็ ค ิ ด ไม่ อ อ ก ”
ลำำ ดับ ที่ 17. “กั๊ บ ตี้ อ ยู่ ไ ด้ กั๊ บ ใจ๋อ ยู่ ย ำก ” อ่ำ น (-กั๊ บ -
ตี้ -หยู่ -ได้ ///กั๊ บ -ใ จ๋-หยู่ -ย ำก -)
ห มำยถึ ง ..... คนเรำถ้ ำ ผิด ใจกั น แล้ ว ก็ อ ยู่ ร ่ ว มกั น ย ำก
กำำ บ่ เ ก่ ำ จึง ว่ ำ “กั๊ บ ตี้ อ ยู่ ไ ด้ กั๊ บ ใจ๋ อ ยู่ ย ำก ”
กำร นำำ ไปใช้ มี ค วำมส มั ค รสมำนส ำมั ค คี ไม่ ท ะเล ำะกั น
”
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “คั บ ที่ อ ยู่ ไ ด้
คั บ ใจอ ยู่ ย ำก ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “คั บ ที่ อ ยู่ ไ ด้ คั บ ใจอ ยู่
ยำก ”
ลำำ ดับ ที่ 18. “กลั๋ ว ลำ้ำ จ้ำ ง ต๋ำ ย อ ำย ลำ้ำ จ้ำ ง ต้ำ ว ” อ่ำ น
(-กั๋ ว -ลำ้ำ -จ้ำ ง -ต๋ำ ย///อ ำย -ลำ้ำ -จ้ำ ง -ต้ำ ว -)

15. ~ 15 ~
ห มำยถึ ง ....กลัว จนเกิ น ไป ประห ม่ ำ อ ำย จนเกิ น เห ตุ อำจจะ
ทำำ ให้ เ กิด ผ ลเสีย กั บ ต นเอ งได้
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กลั๋ ว ลำ้ำ จ้ ำ งต๋ ำ ย อ ำย ลำ้ำ จ้ ำ งต้ ำ ว ”
กำร นำำ ไปใช้ ระวั ง ต นอ ย่ ำ งมี เ ห ตุ ผ ล อ ย่ ำ กลั ว จนไม่ ก ล้ ำ
ตั ด สิ น ใจ
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “กลั ว จนขี้ ห ด
ต ดห ำย ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “กลั ว เกิ น มั ก จะต ำย
อ ำยมำกไปมั ก จะห กล้ม ”
ลำำ ดับ ที่ 19. “ก้ำ บได้บ ิน บ่ไ ด้ ” อ่ำ น (-ก้ำ บ -ได้ -บิ น -บ่อ -
ได้ -)
ห มำยถึ ง .....คิด วำงแผ นได้ ท ุ ก อ ย่ ำ งแต่ น ำำ ไปปฏิ บ ั ต ิ จ ริ ง ไม่
ประสบผ ลสำำ เร็จ
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ก้ ำ บได้ บ ิ น บ่ ไ ด้ ”
กำร นำำ ไปใช้ อ ย่ำ ท้อ แท้ ใช้ ค วำมพย ำย ำม หำท ำงแ ก้ ไ ข
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “คิ ด ได้ ท ำำ ไม่ ไ ด้
///คิ ด ทุ ก อ ย่ ำ งที่ ท ำำ อย่ ำ ทำำ ทุ ก อ ย่ ำ งที่ ค ิ ด ”

16. ~ 16 ~
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ปำกค ำบได้ บิ น ไปไม่
ได้ ”
ลำำ ดับ ที่ 20. “ก๋ำ นจำ๋ำ เป๋น ข้ำ วเย็น จำ๋ำ อุ่ น ”
อ่ำ น (-ก๋ำ น -จำ๋ำ -เป๋น ///เข้ำ -เย็น -จำ๋ำ -อุ่ น -)
ห มำยถึ ง .....เกิด เรื่ อ งเดือ ด ร้ อ กั บ ครอ บครั ว ญ ำติ ม ิ ต ร ต้ อ งรี บ
ช่ ว ยเห ลือ อย่ ำ งเร่ ง ด่ว น ช้ ำ จะไม่ ท ั น กำรณ์
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ ก๋ำ น จำ๋ำ เป๋ น ข้ ำ วเย็ น จำ๋ำ อุ่ น ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรรี บ ให้ ค วำมช่ ว ย เห ลื อ ก่ อ นที่ จ ะเกิ ด
ควำมเสี ย ห ำย จนยำกต่อ กำรแก้ ไ ข
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ห น้ ำ สิ่ ว ห น้ ำ
ข วำน ///อ ะไรสำำ คัญ ให้ ท ำำ ก่ อ น ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “กำรง ำนจำำ เป็ น ข้ ำ วที่
เย็ น จำำ เป็ น ต้อ งอุ่ น ”
ลำำ ดับ ที่ 21. “ก๊ำ เต้ำ ก็ก ิ๋ น เต้ำ แมง ก๊ำ แ ต๋ง ก็ก ิ๋ น แ ต๋ง
เน่ำ ”
อ่ำ น (-ก๊ำ -เต้ำ -ก่อ -กิ๋ น -เต้ำ -แมง ///ก๊ำ -แต๋ง -ก่อ -กิ๋ น -
แต๋ง -เน่ำ -)

17. ~ 17 ~
ห มำยถึ ง .....เครำะห์ก รรมในชี ว ิ ต ย่ อ มเกิ ด ขึ้ น ได้ ก ั บ เรำทุ ก คน
ต้ อ งทำำ ใจยอมรั บ สภำพแล ะห ำท ำงแก้ ไ ข
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ก๊ำ เต้ ำ ก็ ก ิ๋ น เต้ ำ แมง ก๊ ำ แต๋ ง ก็ ก ิ๋ น แต๋ ง เน่ ำ ”
กำร นำำ ไปใช้ ยอมรั บ ส ภำพชี ว ิ ต เข้ ำ ใจแล ะหั น ห น้ ำ สู้
อ ย่ ำ ท้ อ แท้ หมด กำำ ลัง ใจ
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “เครำะห์ ห ำม
ยำมร้ ำ ย ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ข ำย แต งโมก็ ก ิ น ข อ ง
เห ลื อ แต งไทยถ้ำ เสี ย ต้อ งกิ น เอ ง ”
ลำำ ดับ ที่ 22. “ก๋ำ มะตัณ ห ำ ปำหื้ อ ล่ว ง ลำ้ำ บัง เกิด ไหม้
สัน ดำน ”
อ่ำ น (-ก๋ำ -ม ะ-ตั๋ น -หำ///ปำ-หื้ อ -ล่ ว ง -ลำ้ำ ///บัง -เกิด -
ไหม้ -สัน -ด ำน -)
ห มำยถึ ง ....กำรหมกมุ่ น ห ล งใหล อ ยู่ ใ นวั ง วนกิ เ ล ส ตั ณ ห ำ รั ก
โลภ โกรธ ห ลง ทำำ ให้ ช ีว ิ ต ไม่ เ จริ ญ รุ่ ง เรื อ ง กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ ำ
“ก๋ ำ มะตัณ ห ำ ปำหื้ อ ล่ ว งลำ้ำ บั ง เกิ ด ไห ม้ ส ั น ด ำน ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรดำำ รงต นอยู่ ใ นศี ล ธ รรมอั น ดี ง ำม ไม่
ห มกห มุ่ น ในกิ เ ลส ตัณ ห ำ
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “”

18. ~ 18 ~
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “หมกมุ่ น กำมตั ณ ห ำ พำ
จิ ต ร้ อ นรุ่ ม ดั ง มี ไ ฟสุม เดื อ ด ร้ อ นวุ่ น วำย ”
ลำำ ดับ ที่ 23. “กำ๋ำ พร้ำ แ ม่ต ี๋ น แขวน กำ๋ำ พร้ำ ป้อ ยัง แค
วน”
อ่ำ น (-กำ๋ำ -พร้ำ -แม่-ตี๋ น -แขวน ///กำ๋ำ -พร้ำ -ป้อ -ยัง -แ ค
วน-)
ห มำยถึ ง .....ควำมลำำ บำกเมื่ อ ข ำด บิ ด ำ มำรด ำ
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กำ๋ำ พร้ ำ แม่ ต ี๋ น แข วน กำ๋ำ พร้ ำ ป้ อ ยั ง แควน ”
กำร นำำ ไปใช้ ให้ร ั บ ส ภำพควำมเป็ น จริ ง แล้ ว อด ท นต่ อ สู้
ชี ว ิ ต กั บ ญำติ ม ิต ร พี่ ป้ำ น้ ำ อำ
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ข ำด พ่ อ
เห มื อ นถ่อ หั ก ข ำด แม่ เ ห มื อ นแพแต ก ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ข ำด แม่ ไ ม่ ม ี ท ี่ ย ื น ข ำด
พ่ อ ยั ง พอ ทน ” (เป็น ลู ก ถ้ ำ ข ำด พ่ อ แม่ ก ็ อ ด ท นเลี้ ย งดู ถ้ ำ
ข ำด แม่ พ่อ อ ำจมีภ รรยำให ม่ ไม่ ม ี เ วล ำดู แ ล เอ ำใจใส่ ล ู ก )
ลำำ ดับ ที่ 24. “กิ๋ น ง่ ำ ยจ่ำ ยอ่ว ย มัก เป็น คนตุ๊ ก ข์ กิน
จิ๊ ก ิ๋ น จำ๋ำ หมั่ น ฮิห มั่ น ฮ อม มัก จ ะเป๋น คนมี ”
อ่ ำ น (-กิ๋ น -ง่ำ ย -จ่ำ ย -อ่ ว ย //มัก -เป็น -คน -ตุ๊ ก //กิน -จิ๊ -กิ๋ น -
จำ๋ำ //หมั่ น -ฮิ -หมั่ น -ฮอม//มัก -จะ -เป๋น -คน -มี -)

19. ~ 19 ~
ห มำยถึ ง .....คนเก็ บ อ อมทรั พ ย์ ท ี่ ห ำมำได้ จ ะรำ่ำ รวย คนใช้ จ ่ ำ ย
เงิ น สุ ร ุ่ ย สุ ร ่ำ ยจะยำกจน
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น ง่ ำ ย จ่ ำ ย อ่ ว ย มั ก เป็ น คนตุ๊ ก ข์ กิ น
จิ๊ ก ิ๋ น จำ๋ำ หมั่ น ฮิห มั่ น ฮอ ม มั ก จะเป๋ น คนมี ”
กำร นำำ ไปใช้ รัก ษำทรั พ ย์ ท ี่ ห ำมำได้ ไว้ ใ ช้ ใ นย ำม จำำ เป็ น
เที ย บสำำ นวน สุ ภ ำษิต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ยั ง ไม่ ร วย ทำำ ตั ว
รวย จะไม่ร วย ยัง ไม่ จ น ทำำ ตั ว จน จะไม่ จ น ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ใช้ จ ่ ำ ย เกิ น ตั ว มั ก จะ
ยำกจน กิน อ ยู่ อ ย่ ำ งประห ยั ด มั่ น ออ ม จะ รำ่ำ รวย ”
ลำำ ดับ ที่ 25. “กำ๋ำ ขี้ ด ีก ว่ำ กำ๋ำ ตด ” อ่ำ น (-กำ๋ำ -ขี้ -ดี-กว่ำ -
กำ๋ำ -ตด-)
ห มำยถึ ง .....ได้บ ้ ำ งนิด ๆห น่ อ ย ๆ ดี ก ว่ ำ ไม่ ไ ด้ อ ะไรเล ย
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กำ๋ำ ขี้ ด ีก ว่ ำ กำ๋ำ ต ด ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรมีค วำมพอ ใจในสิ่ ง ที่ ไ ด้ แม้ ไ ม่ ม ำกนั ก
ถ้ ำ นำำ ไป ใช้ ป ระโยชน์ ไ ด้ ควรยิ น ดี ร ั บ ไว้
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “กำำ ขี้ ด ี ก ว่ ำ
กำำ ต ด ///สิบ เบี้ ย ใกล้ ม ือ ”

20. ~ 20 ~
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “กำำ ขี้ ด ี ก ว่ ำ กำำ ตด ”
ลำำ ดับ ที่ 26. “กิ๋ น ข อง เปิ้ น ไ ว้ข อง ตั๋ ว ” อ่ำ น (-กิ๋ น -
ขอ ง-เปิ้ น ///ไ ว้-ขอ ง-ตั๋ ว -)
ห มำยถึ ง .....คนเห็น แก่ ต ัว
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ กิ๋ น ขอ งเปิ้ น ไว้ ข อ งตั๋ ว ”
กำร นำำ ไปใช้ อ ย่ำ เห็น แก่ ต ั ว
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ขี้ ไ ม่ ใ ห้ ห มำ
กิ น ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ทำน แต่ข องเขำ
ของเรำเก็ บ ไ ว้ ”
ลำำ ดับ ที่ 27. “กิ๋ น คนเดีย วเผี้ ย วตึง หมู่ ” อ่ำ น (-กิ๋ น -
คน-เดีย ว -เผี้ ย ว -ตึง -หมู่ -)
ห มำยถึ ง .....ต นเอ งไปก่ อ เรื่ อ งไว้ ญ ำติ พ ี่ น ้ อ งห รื อ ผู้ ใ กล้ ช ิ ด
ต้ อ งมำรั บ ผิด ชอ บ สะสำง ปั ญ ห ำแท น
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น คนเดี ย วเผี้ ย วตึ ง หมู่ ”
กำร นำำ ไปใช้ อ ย่ำ ไปก่ อ เรื่ อ งเสื่ อ มเสี ย ให้ ผ ู้ อ ื่ น ต้ อ งเดื อ ด
ร้ อ นมำคอ ยแก้ ป ัญ ห ำให้

21. ~ 21 ~
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “เอ ำตั ว ไม่
รอด ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “กิ น คนเดี ย วทั้ ง ห มด
ต้ อ งมำเก็ บ กวำด ให้ ”
ลำำ ดับ ที่ 28. “กิ๋ น ไ ด้เ อ ำไ ว้ใ นไห กิ๋ น บ่ไ ด้เ อ ำไ ว้ใ น
ใ จ๋”
อ่ำ น (-กิ๋ น -ได้ -เอำ -ไว้-ใน -ไห ///กิ๋ น -บ่อ -ได้ -เอ ำ -ไ ว้-
ใ น-ใจ๋-)
ห มำยถึ ง .....เรื่ อ งที่ จ ะก่อ ให้ เ กิ ด กำรท ะเล ำะเบำะ แว้ ง เกิ ด ขั ด
แย้ ง กั น ไม่ ค วรนำำ มำเป็ น หั ว ข้ อ ส นท นำพู ด คุ ย กำำ บ่ ำ เก่ ำ
จึ ง ว่ ำ “กิ๋ น ได้ เ อ ำไว้ ใ นไห กิ๋ น บ่ ไ ด้ เ อ ำไว้ ใ นใจ๋ ”
กำร นำำ ไปใช้ พูด จำในเรื่ อ งที่ ส ร้ ำ งส รรค์
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “นำ้ำ ขุ่ น ไว้ ใ น
นำ้ำ ใสไว้ น อ ก ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ท ำนได้ เ ก็ บ ไว้ ใ นไห
ทำนไม่ ไ ด้เ ก็ บ ไว้ ใ นใจ ”
ลำำ ดับ ที่ 29. “กิ๋ น ต๋ำ งลี้ ข ี้ ต ๋ำ งยั้ ง ” อ่ำ น (-กิ๋ น -ต๋ำ ง-ลี้ -ขี้ -
ต๋ำ ง-ยั้ ง -)
ห มำยถึ ง .....คนโกห กตอ แหล ห ำข้ อ อ้ ำ งเพื่ อ ห ล บงำน

22. ~ 22 ~
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น ต๋ำ งลี้ ข ี้ ต ๋ ำ งยั้ ง ”
กำร นำำ ไปใช้ อ ย่ำ ประพฤติ ต นเอ ำเปรี ย บผู้ อ ื่ น ไม่ โ กห ก
ต อ แห ล อ้ำ ง โน้ น อ้ ำ งนี่ เ พื่ อ หล บเลี่ ย งกำร ทำำ งำน
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “รู้ ห ล บเป็ น ปี ก
รู้ ห ลี ก เป็ น ห ำง ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ไปกิ น เพื่ อ ห ลี ก ห นี ไปขี้
เพื่ อ จะห ยุด ”
ลำำ ดับ ที่ 30. “กิ๋ น บ่จ ้ำ งก็เ ป็ น ห นี้ ขี้ บ ่จ ้ำ งขี้ ก ็เ ป๋น กำำ
ทำำ บ่ด ีเ ปิ้ น ก็เ ล่ ำ ”
อ่ำ น (-กิ๋ น -บ่อ -จ้ำ ง -ก่อ -เป๋น -หนี้ ///ขี้ -บ่อ -จ้ำ ง -ก่อ -เป๋
น-กำำ ///ทำำ -บ่อ -ดี-เปิ้ น -ก่อ -เล่ำ -)
หมำยถึ ง .....ใช้ จ ่ำ ยเกิ น ฐ ำนะต นทำำ ให้ เ ป็ น ห นี้ ประพฤติ ต น
ไม่ ด ี คนทั่ ว ไปย่อ มนิน ทำ
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น บ่จ ้ ำ งก็ เ ป็ น ห นี้ ขี้ บ ่ จ ้ ำ งขี้ ก ็ เ ป๋ น กำำ ทำำ
บ่ ด ี เ ปิ้ น ก็ เ ล่ำ ” กำรนำำ ไป ใช้ ทำำ ควำมดี
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ทำำ ดี ไ ด้ ด ี ทำำ
ชั่ ว ได้ ช ั่ ว ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “กิ น ใช้ ไ ม่ เ ป็ น ก็ เ ป็ น ห นี้
ทำำ ไม่ ด ี ค นก็ น ิน ทำ ”

23. ~ 23 ~
ลำำ ดับ ที่ 31. “กิ๋ น ห ลำย ต๋ำ ย คนเดีย ว ” อ่ำ น (-กิ๋ น -
ห ลำย -ต๋ำ ย-คน-เดีย ว -)
ห มำยถึ ง ....หำรำยได้ ค นเดี ย ว แต่ ค นช่ ว ย ใช้ จ ่ ำ ย ห ล ำย คน
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น ห ลำย ต๋ ำ ย คนเดี ย ว ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรรู้ จ ัก ประกอ บอ ำชี พ ห ำรำย ได้ มำช่ ว ย
เห ลื อ จุ น เจือ ห รือ แบ่ ง เบำภำร ะในสิ่ ง ที่ ท ำำ ได้
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “คนกิ น มำกมำย แต่ ต ำย
คนเดี ย ว ”
ลำำ ดับ ที่ 32. “กิ๋ น ข้ำ วหื้ อ ไ ว้ต ่ำ นำ้ำ ” อ่ำ น (-กิ๋ น -ข้ำ ว -
หื้ อ -ไ ว้-ต่ำ -นำ้ำ -)
ห มำยถึ ง .....ควรวำงแผ นไว้ ล ่ ว งห น้ ำ เพื่ อ รั บ มื อ กั บ เหตุ ก ำรณ์
ที่ เ รำรู้ อ ยู่ แ ล้ว ว่ ำ จะเกิด ขึ้ น
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น ข้ำ วหื้ อ ไว้ ต ่ ำ นำ้ำ ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรเต รี ย มวำงแผ นรั บ ส ถำนกำรณ์ ล ่ ว งห น้ ำ
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “เผื่ อ เห ลื อ เผื่ อ
ข ำด ”

24. ~ 24 ~
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ท ำนอ ำห ำรควรเผื่ อ ท้ อ ง
ไว้ ด ื่ ม นำ้ำ ”
ลำำ ดับ ที่ 33. “กิ๋ น เมื่ อ ใจ๋ย ัง กิ๋ น เมือ ดัง สำบ ” อ่ำ น (-
กิ๋ น -เมื่ อ -ใ จ๋-ยัง ///กิ๋ น -เมื่ อ -ดัง -สำบ -)
ห มำยถึ ง ....รู้ จ ัก ห ำสิ่ ง ดี ๆ เพื่ อ ต นเอ งย ำมที่ ย ั ง แข็ ง แร ง ยั ง มี
ควำมต้ อ งกำร ร่ ำ งกำยไม่ เ จ็ บ ป่ ว ย
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น เมื่ อ ใจ๋ ย ั ง กิ๋ น เมื่ อ ดั ง ส ำบ ”
กำร นำำ ไปใช้ ใช้ จ ่ำ ยเงิ น เพื่ อ ควำมสุ ข ในชี ว ิ ต อย่ ำ ขี้ เ ห นี ย ว
ยำมชรำเจ็ บ ไข้ แม้ท ำนอ ำห ำรเลิ ศ รส ก็ ไ ม่ อ ร่ อ ย
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ท ำนต อ นยั ง มี ล มห ำย ใจ
ทำนต อ นที่ จ มู ก ยัง ได้ ก ลิ่ น ”
ลำำ ดับ ที่ 34. “กิ๋ น แ ล้ว ลืม อย ำก ปำกแ ล้ว ลืม กำำ ” อ่ำ น
(-กิ๋ น -แ ล้ว -ลืม -หย ำก ///ปำก -แ ล้ว -ลืม -กำำ -)
ห มำยถึ ง .....คนไม่ ร ัก ษำ คำำ พู ด ไม่ ร ั ก ษำ คำำ สั ญ ญ ำที่ ใ ห้ ไ ว้
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ กิ๋ น แล้ว ลื ม อ ย ำก ปำกแล้ ว ลื ม กำำ ”
กำร นำำ ไปใช้ ให้ย ึด มั่ น ใน คำำ สั ญ ญ ำ มี ส ั จ จะใน คำำ พู ด
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ไร้ ส ั จ จะ ”

25. ~ 25 ~
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ท ำนแล้ ว ลื ม อย ำก พู ด
แล้ ว ลื ม คำำ ”
ลำำ ดับ ที่ 35. “กิ๋ น หื้ อ ปอคำบ ห ำบหื้ อ ปอ แฮง แ ป๋ง
หื้ อ ปอ ใจ้ ไข้ห ื้ อ ปอ นอ น ”
อ่ำ น (-กิ๋ น -หื้ อ -ปอ -คำบ ///ห ำบ-หื้ อ -ปอ -แฮง///แ ป๋ง -
หื้ อ -ปอ -ใ จ้///ไข้ -หื้ อ -ปอ -นอน -)
ห มำยถึ ง .....กำรปฏิ บ ัต ิ ใ นเรื่ อ งต่ ำ งๆ อย่ ำ งมี เ ห ตุ ผ ล มี ค วำมพอ
เห มำะพอ ดี ไม่ข ำด ไม่ เ กิ น
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น หื้ อ ปอ คำบ ห ำบหื้ อ ปอ แฮ ง แป๋ ง หื้ อ
ปอ ใจ้ ไข้ห ื้ อ ปอ นอ น ”
กำร นำำ ไปใช้ มีค วำมพอดี ไม่ ข ำด ไม่ เ ห ลื อ
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ควำมพอ
เพี ย ง พอ ประมำณ ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ท ำนอิ่ ม พอ คำบ ห ำบ
ให้ พ อดี แ รงตัว ทำำ พอ ใช้ ป่ ว ย ให้ พ อ นอ น ”
ลำำ ดับ ที่ 36. “กิ๋ น เหมือ นเปิ้ น จะไ ปกิ๋ น อย่ำ ง เปิ้ น ”
อ่ำ น (-กิ๋ น -เหมือ น -เปิ้ น ///จะ-ไป-กิ๋ น -อย่ำ ง -เปิ้ น -)

26. ~ 26 ~
ห มำยถึ ง ....กำรรู้ จ ัก ประมำณ ต นในก ำรดำำ รงชี ว ิ ต
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น เห มื อ นเปิ้ น จะไปกิ๋ น อ ย่ ำ งเปิ้ น ”
กำร นำำ ไปใช้ มีอ ำห ำรกิ น ครบทุ ก มื้ อ เห มื อ นคนอื่ น อย่ ำ ไป
ก่ อ ห นี้ เ พรำะอ ยำกกิ น อ ำห ำรแพงแบบค นรวย
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “กิ น เหมื อ นเข ำ
อ ย่ ำ กิ น อย่ ำ งเข ำ ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “กิ น เหมื อ นเข ำ อ ย่ ำ กิ น
อ ย่ ำ งเข ำ ”
ลำำ ดับ ที่ 37. “กิ๋ น เต่ำ ลืม คุณ หม ำ กิ๋ น ปล๋ำ ลืม คุณ แห ”
อ่ำ น (-กิ๋ น -เต่ำ -ลืม -คุน -หมำ ///กิ๋ น -ป๋ำ -ลืม -คุน -แห-)
ห มำยถึ ง .....คนอ กตัญ ญู ได้ ร ั บ ควำมช่ ว ย เห ลื อ ได้ ผ ล
ประโยช น์ แ ล้ว ลืม ผู้ ม ีพ ระคุ ณ
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น เต่ ำ ลื ม คุ ณ ห มำ กิ๋ น ปล๋ ำ ลื ม คุ ณ แห ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรมี ค วำมกตั ญ ู ญ ู ต ่ อ ผู้ ม ี พ ระคุ ณ
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “เส ร็ จ นำ ฆ่ ำ โค
ถึ ก เสร็จ ศึ ก ฆ่ ำ นำยทห ำร ”

27. ~ 27 ~
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “กิ น เต่ ำ ลื ม คุ ณ ขอ งหมำ
กิ น ปลำลืม คุ ณ ข อ งแห ” (ไม่ แ บ่ ง เนื้ อ เต่ ำ ให้ ส ุ น ั ข ที่ ไ ปช่ ว ย ห ำ
เต่ ำ และเมื่ อ ได้ ก ิน ปลำก็ ล ืม แห ไม่ น ำำ เอ ำไปผึ่ ง ล มให้ แ ห้ ง
กลั บ กอ งห มกไว้ )
ลำำ ดับ ที่ 38. “กิ๋ น อิ่ ม แล้ ว ห นี กิ๋ น พีแ ล้ว ป้ ำ ย ” อ่ำ น (-
กิ๋ น -อิ่ ม -แ ล้ว -ห นี///กิ๋ น -พี-แ ล้ว -ป้ ำ ย -)
ห มำยถึ ง .....คนไม่ม ี ค วำมสำำ นึ ก ในบุ ญ คุ ณ รั บ ควำมช่ ว ย เห ลื อ
แล้ ว จำกไปอ ย่ำ งไม่ ม ีเ ยื่ อ ใย
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น อิ่ ม แล้ ว ห นี กิ๋ น พี แ ล้ ว ป้ ำ ย ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรมี ค วำมกตั ญ ู ร ู้ ค ุ ณ อ ย่ ำ เห็ น แก่ ต ั ว
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ท ำนอิ่ ม แล้ ว ห นี
อ้ ว นพี แ ล้ว ไป ”
ลำำ ดับ ที่ 39. “กิ๋ น ต ำนห ยำด นำ้ำ ทำำ บุญ หลวง หลำย
จัก ได้ส บำย เกิด สุข ปำยห น้ำ ”
อ่ำ น (-กิ๋ น -ตำน -หย ำด -นำ้ำ ///ทำำ -บุ น -ห ลวง -ห ลำย ///
จัก -ได้ -สะ-บำย -///เกิด -สุก -ปำย-หน้ำ -)

28. ~ 28 ~
ห มำยถึ ง ....กำรหมั่ น เข้ ำ วั ด ทำำ บุ ญ สุ น ท ำน มี ค วำมเมต ต ำ
กรุ ณ ำ เอื้ อ เฟื้ อ เผื่ อ แผ่ จิต ใจพบควำมส งบสุ ข กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง
ว่ ำ “กิ๋ น ต ำนหยำด นำ้ำ ทำำ บุ ญ ห ล วงห ล ำย จั ก ได้ ส บำย
เกิ ด สุ ข ปำยห น้ ำ ”
กำร นำำ ไปใช้ เข้ำ วั ด ทำำ บุ ญ ทำำ ท ำน ใส่ บ ำต ร หรื อ ให้
ควำมช่ ว ยเห ลือ ผู้ ย ำกไร้
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ทำำ บุ ญ สุ
นทำน ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ทำำ บุ ญ ทำำ ท ำน จะสุ ข
สบำยในภ ำยภำคห น้ำ ”
ลำำ ดับ ที่ 40. “กิ๋ น อิ่ ม นอนบ่ห ลับ ”อ่ำ น (-กิ๋ น -อิ่ ม -นอ น -
บ่อ -หลับ -)
ห มำยถึ ง .....มีเ รื่ อ งกัง วลใจจนนอ นไม่ ห ลั บ อี ก กรณี ค ื อ ท ำนมื้ อ
เย็ น มำกจนทำำ ให้น อ นไม่ห ลั บ เพรำ ะจุ ก ท้ อ ง กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ ำ
“กิ๋ น อิ่ ม นอ นบ่ ห ลั บ ”
กำร นำำ ไปใช้ ควรประพฤติ ต นดี จะได้ ไ ม่ ม ี เ รื่ อ งกั ง วล ใจ
และทำนอ ำห ำรมื้ อ เย็ น ไม่ ค วรท ำนอิ่ ม เกิ น ไป
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ท ำนอิ่ ม นอ นไม่ ห ลั บ ”

29. ~ 29 ~
ลำำ ดับ ที่ 41. “ กิ๋ น แล้ ว หื้ อ เก็บ เจ็ บ แ ล้ว หื้ อ จำ๋ำ ”
อ่ำ น (-กิ๋ น -แล้ว -หื้ อ -เก็ บ ///เจ็บ -แล้ว -หื้ อ -จำ๋ำ -)
ห มำยถึ ง .....กำรจด จำำ ควำมผิ ด พล ำด ในอดี ต ไว้ ส อ นใจต นเอ ง
(เจ็ บ ในที่ น ี้ ห มำยถึ ง ควำมผิ ด พล ำดข อ งต นเอ งที่ เ คย ประส บมำ
มิ ไ ด้ ห มำยถึ ง เจ็ บ ใจเจ็บ กำย จำกกำร กระทำำ ขอ งคนอื่ น แล้ ว จำำ
ไว้ เ พื่ อ กำรแก้ แ ค้น )
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น แล้ ว หื้ อ เก็ บ เจ็ บ แล้ ว หื้ อ จำ๋ำ ”
กำร นำำ ไปใช้ นำำ ควำมผิ ด พล ำด ในอดี ต มำเป็ น บท เรี ย น
เพื่ อ กำรดำำ เนิ น ชีว ิต ต่อ ไปในปั จ จุ บ ั น แล ะอ นำคต
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “เจ็ บ แล้ ว ให้
จำำ ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ท ำน อิ่ ม ให้ เ ก็ บ เจ็ บ แล้ ว
ให้ จ ำำ ”
ลำำ ดับ ที่ 42. “กิ๋ น หื้ อ ปอต๊อ ง หย้อ ง หื้ อ ปอตั๋ ว ป้อ
จำย ใคร่ห ัว หื้ อ ใ คร่ห ัว ดัง ๆ ”
อ่ำ น (-กิ๋ น -หื้ อ -ปอ -ต๊อ ง///หย้อ ง -หื้ อ -ปอ -ตั๋ ว ///ป้อ -
จำย -ใคร่ -หัว ///หื้ อ -ใ คร่ -หัว -ดัง -ดัง -)
ห มำยถึ ง .....กำรปฏิ บ ัต ิต นอ ย่ ำ งถู ก ต้ อ งเห มำะส ม สมศั ก ดิ์ ศ รี
สมกั บ ฐ ำนะควำมเป็ น อ ยู่

30. ~ 30 ~
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กิ๋ น หื้ อ ปอ ต๊ อ ง ห ย้ อ งหื้ อ ปอ ตั๋ ว ป้ อ จำย
ใคร่ ห ั ว หื้ อ ใคร่ห ั ว ดั ง ๆ ”
กำร นำำ ไปใช้ ทำำ ตัว เห มำะส มกั บ ฐ ำนะคว ำมเป็ น อ ยู่
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “สม นำ้ำ ส ม
เนื้ อ ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “ท ำนอิ่ ม แต่ พ อ ดี มี แ ต่ ง
แต่ พ อ ตัว หัว เรำะดั ง ให้ ส มชำย ชำต รี
ลำำ ดับ ที่ 43. “เกิด ต ะวำ มืน ต๋ำ ต ะเจ๊ำ จะไ ปฟั่ ง แก่
เฒ่ำ กั๋ น เลย ”
อ่ำ น (-เกิด -ต ะ-วำ///มืน -ต๋ำ -ตะ-เจ๊ ำ ///จะ-ไป-ฟั่ ง -
แ ก่-เถ้ำ -กั๋ น -เลย -)
ห มำยถึ ง .....ยัง ห นุ่ ม ยัง สำวอ ย่ ำ ห มด กำำ ลั ง ใจ หรื อ คิ ด ท้ อ แท้
ในชี ว ิ ต ควรใช้ส ติ ป ัญ ญำต่ อ สู้ ฟ ั น ฝ่ ำ อุ ป ส รรค กำำ บ่ ำ เก่ ำ
จึ ง ว่ ำ “เกิด ต ะวำ มืน ต๋ ำ ต๊ ะ เจ๊ ำ จะไปฟั่ ง แก่ เ ฒ่ ำ กั๋ น เล ย ”
กำร นำำ ไปใช้ ต้อ งหั น ห น้ ำ สู้ ช ี ว ิ ต ไม่ ท ้ อ แท้ ย่ อ ท้ อ ต่ อ
ควำมบำก ลำำ บำกในก ำรดำำ ชี ว ิ ต
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ใจห นุ่ ม ใน
ร่ ำ งแก่ ดีก ว่ ำ ใจอ่อ นแอ ในร่ ำ งห นุ่ ม ”

31. ~ 31 ~
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “เกิ ด เมื่ อ วำนซื น อ ย่ ำ
ฝื น แก่ เ ลย ”
ลำำ ดับ ที่ 44. “เกิด เป๋ น คน เข้ำ ห้ว ยใด ก็ห ื้ อ มัน สุด
ขุด ห้ว ย ใดก็ห ื้ อ มัน ตึ๊ ก ”
อ่ำ น (-เกิด -เป๋น -คน///เข้ำ -ห้ว ย -ใด -ก่อ -หื้ อ -มัน -
สุด ///ขุด -ห้ว ย -ใด-ก่อ -หื้ อ -มัน -ตึ๊ ก -)
ห มำยถึ ง .....กำรมีค วำมมุ ม ำนะพย ำย ำม ทำำ งำนตั้ ง แต่ ต ้ น จนจบ
ไม่ ท ิ้ ง ให้เ ป็ น ภำระกั บ ผู้ อ ื่ น อี ก ต่ อ ไป
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “เกิด เป๋ น คน เข้ ำ ห้ ว ย ใด ก็ ห ื้ อ มั น สุ ด ขุ ด
ห้ ว ยใด ก็ห ื้ อ มั น ตึ๊ ก ”
กำร นำำ ไปใช้ ทำำ อ ะไรควรทำำ อ ย่ ำ งจริ ง จั ง ไม่ ย ่ อ ท้ อ ต่ อ
ควำมยำก ลำำ บำก อ ดทนทำำ จนกว่ ำ จะสำำ เร็ จ
เที ย บสำำ นวน สุ ภ ำษิต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ควำมพย ำย ำม
อ ยู่ ท ี่ ไ ห น ควำมสำำ เร็จ อ ยู่ ท ี่ น ั่ น ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “เกิ ด มำเป็ น คน จะล ง
ห้ ว ยหรื อ ขุด ให้ ถ ึ ง ที่ ส ุด ไปเล ย ”
ลำำ ดับ ที่ 45. “เก็บ ผัก ลวดหัก ห ลัว ต กขัว ลวด อำบนำ้ำ ”

32. ~ 32 ~
อ่ำ น (-เก็ บ -ผัก -ลวด -หัก -ห ลัว ///ตก -ขัว -ลวด-อำบ -
นำ้ำ -)
ห มำยถึ ง .....จำำ ยอ มเข้ำ ไปเกี่ ย วข้ อ งในเห ตุ ก ำรณ์ ท ี่ เ กิ ด ขึ้ น เมื่ อ
ไม่ ม ี ท ำงเลี่ ย ง
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “เก็บ ผั ก ลวดหั ก ห ลั ว ต กขั ว ล วดอ ำบ นำ้ำ ”
กำร นำำ ไปใช้ ถ้ำ เป็ น เรื่ อ งที่ ท ำำ ให้ เ กิ ด ควำมเสี ย ห ำย
ต้ อ งระวั ง ตัว อย่ ำ ให้เ กิด ขึ้ น บ่ อ ย ครั้ ง
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ต กกระได
พลอยโจน ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “เก็ บ ผั ก แวะห ำฟื น ต ก
สะพำนพลอ ยอ ำบ นำ้ำ ”
ลำำ ดับ ที่ 46. “เก็บ ผัก หื้ อ เอ ำตึง เครือ เก็บ บ่ำ เขือ หื้ อ
เอำตึง ข วั้ น ”
อ่ำ น (-เก็ บ -ผัก -หื้ อ -เอ ำ -ตึง -เครือ ///เก็ บ -บ่ ำ -เขือ -หื้ อ -
เอำ -ตึง -ขวั้ น )
ห มำยถึ ง ....รู้ ค ุณ ค่ ำ สิ่ ง ข อ งที่ ม ี ไม่ ป ล่ อ ย ทิ้ ง ไว้ นำำ มำพร้ อ มกั น
พิ จ ำรณำว่ำ จะ นำำ ไปใช้ ป ระโย ชน์ ใ ด ได้ บ ้ ำ ง กำำ บ่ ำ เก่ ำ
จึ ง ว่ ำ “เก็บ ผั ก หื้ อ เอ ำตึ ง เครื อ เก็ บ บ่ ำ เขื อ หื้ อ เอ ำตึ ง ข วั้ น ”

33. ~ 33 ~
กำร นำำ ไปใช้ คัด เลือ กสิ่ ง ต้ อ งกำรไว้ ส ิ่ ง ที่ น ำำ มำด้ ว ย ถ้ ำ
เห ลื อ พิจ ำรณำว่ ำ จะนำำ ไป ใช้ ป ระโย ชน์ อ ย่ ำ งไร
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “เผื่ อ เห ลื อ เผื่ อ
ข ำด ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “เก็ บ ผั ก เอ ำมำทั้ ง เครื อ
เก็ บ มะเขือ เอ ำมำทั้ ง ข วั้ น
ลำำ ดับ ที่ 47. “กำำ ข อแ ปง เห ลือ กำำ ซื้ อ กำำ ลือ แ ปง เห ลือ
กำำ อู้ ”
อ่ำ น (-กำำ -ขอ-แปง-เห ลือ -กำำ -ซื้ อ ///กำำ -ลือ -แ ปง -
เหลือ -กำำ -อู้ -)
ห มำยถึ ง .....กำรขอ ควำมช่ ว ย เห ลื อ จำกผู้ อ ื่ น ย่ อ มเป็ น ห นี้ บ ุ ญ
คุ ณ ต ลอด ไป ถ้ำ เรำ ใช้ เ งิ น ซื้ อ ก็ ไ ม่ ต ิ ด บุ ญ คุ ณ ส่ ว นคำำ เล่ ำ ลื อ
จะน่ ำ สนใจกว่ ำ คำำ พูด ทั่ ว ไป
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กำำ ขอ แปงเห ลื อ กำำ ซื้ อ กำำ ลื อ แปงเห ลื อ กำำ
อู้ ”
กำร นำำ ไปใช้ ถ้ ำ ไม่ จ ำำ เป็ น จริ ง ๆอ ย่ ำ ชอ บพึ่ ง พำ ห รื อ ไปข อ
ควำมช่ ว ยเห ลือ จำกผู้ อ ื่ น เพรำะต้ อ งเป็ น ห นี้ บ ุ ญ คุ ณ เข ำ แล ะ
อ ำจได้ ร ั บ กำรดูห มิ่ น เกลี ย ด ชั ง ส่ ว น คำำ เล่ ำ ลื อ นั้ น อ ย่ ำ เพิ่ ง
ปั ก ใจเชื่ อ ให้ ฟ ัง หู ไ ว้ห ู
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “”

34. ~ 34 ~
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “ขอ มี ร ำคำแพ งกว่ ำ ซื้ อ
คำำ เล่ ำ ลือ น่ ำ สนใจกว่ำ คำำ พู ด (ทั่ ว ไป )”
ลำำ ดับ ที่ 48. “กำำ จ่ม กำำ ด่ำ นั้ น เป๋ น กำำ ดี ถ้ำ ฟัง บ่ถ ี่
มัน ตึง บ่ม ่ว นหู ”
อ่ำ น (-กำำ -จ่ม -กำำ -ด่ำ ///นั้ น -เป๋น -กำำ -ดี///ถ้ำ -ฟัง -บ่อ -
ถี่ ///มัน -ตึง -บ่อ -ม่ว น -หู-)
ห มำยถึ ง .....คำำ ชึ้ แ นะ สั่ ง ส อ นข อ งผู้ อ ำวุ โ ส ไม่ น ่ ำ รั บ ฟั ง แต่ ถ ้ ำ
คิ ด ต ำมแล้ ว นำำ ไปปฏิ บ ัต ิ จ ะมี ป ระโย ชน์
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กำำ จ่ม กำำ ด่ ำ นั้ น เป๋ น กำำ ดี ถ้ ำ ฟั ง บ่ ถ ี่ มั น ตึ ง
บ่ ม ่ ว นหู ”
กำร นำำ ไปใช้ เปิด ใจน้ อ มรั บ คำำ สั่ ง ส อ น แล ะ นำำ ไปปฏิ บ ั ต ิ
ให้ เ กิ ด ประโยชน์ ก ับ ต นเอ ง ครอ บครั ว สั ง คม
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “คำำ บ่ น คำำ ด่ ำ นั้ น เป็ น คำำ ดี
ถ้ ำ ไม่ ใ ส่ใ จรั บ ฟัง มัน ไม่ ไ พเรำะหู ”
ลำำ ดับ ที่ 49. “กำำ ติ เ ตี๋ ย น สำำ เนีย ง จ่ม ส้ำ ม ย่อ ม จะมี
ม ำกู้ ท ิศ ”
อ่ำ น (-กำำ -ติ-เตี๋ ย น ///สำำ -เนีย ง -จ่ม -ส้ำ ม ///ย่อ ม -จะ-มี-
ม ำ-กู้ -ติ๊ ด -)

35. ~ 35 ~
ห มำยถึ ง .......ถ้อ ยคำำ ตำำ ห นิ ต ่ อ ว่ ำ กำรนิ น ท ำผู้ อ ื่ น จะให้ ห มด
ไปคง เป็ น ไปไม่ ไ ด้
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “กำำ ติเ ตี๋ ย น สำำ เนี ย งจ่ ม ส้ ำ ม ย่ อ มจะมี ม ำกู้
ทิ ศ ”
กำร นำำ ไปใช้ รู้ จ ั ก ปล ง ให้ อ ภั ย ปล่ อ ยว ำง อ ย่ ำ โต้ ต อ บ
ให้ เ รื่ อ งลุ ก ลำม
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -คำำ ไท ย กล ำ ง “คำำ ติ ฉ ิ น นิ น ท ำ คำำ บ่ น ด่ ำ
ว่ ำ กล่ ำ วย่อ มมีม ำจำกทุ ก ทิ ศ ท ำง ”
ลำำ ดับ ที่ 50. “กำำ ฟู่ เ ก๊ำ เอำตุม ตี้ ไ หน เอ ำกำ๋ำ ใ ส่ไ ฟ
ฤำไ หลนำ้ำ กว้ำ ง ”
อ่ำ น (-กำำ -ฟู่ -เก๊ ำ ///เอ ำ -ตุม -ตี้ -ไหน ///เอำ -กำ๋ำ -ใ ส่-
ไ ฟ///รือ -ไห ล -นำ้ำ -กว้ ำ ง -)
ห มำยถึ ง .....คนที่ พ ูด แล้ว ลื ม คำำ ไม่ ร ั ก ษำ คำำ สั ญ ญ ำ
กำำ บ่ ำ เก่ ำ จึ ง ว่ำ “ กำำ ฟู่ เ ก๊ ำ เอ ำตุ ม ตี้ ไ ห น เอ ำ กำ๋ำ ใส่ ไ ฟ ฤำ
ไห ลนำ้ำ กว้ำ ง ”
กำร นำำ ไปใช้ ให้เ ป็ น คนมี ส ั จ จะในคำำ พู ด ไม่ ใ ช้ ค ำำ พู ด
ห ลอ กลวงผู้ อ ื่ น

36. ~ 36 ~
เที ย บสำำ นวน สุภ ำษิ ต คำำ พั ง เพย ไท ย กล ำง “ลื ม คำำ สั ญ ญ ำ ”
เที ย บเคีย ง กำำ บ่ำ เก่ ำ -(คำำ ไท ย กล ำง ) “คำำ พู ด แต่ แ รก เอ ำปทิ้ ง
ที่ ไ ห น จับ โยนลงไฟ ห รื อ ปล่ อ ย ไห ล นำ้ำ กว้ ำ ง ”
ลำำ ดั บ ที่ 51. “กำำ บ่ม ี ไ ผ บ่ ว ่ ำ บ่ ม ีต ้ ำ ค ว ำ ย บ่ ล ง บ่ม ี ต ๋ ง บ่
ได้ป ู๋แ ป้น ”
อ่ำ น (-กำำ -บ่อ -มี-ไ ผ-บ่อ -ว่ำ ///บ่อ -มี-ต้ำ -ควำ ย -บ่อ -ลง ///
บ่อ -มี-ต๋ง -บ่อ -ได้-ปู๋-แป้น -)
หมำยถึง .....เรื่อ งที่ไ ม่ม ีค วำมจริง คงไม่ม ีใ ครนำำ มำเล่ำ ลือ
กำำ บ่ำ เก่ำ จึง ว่ำ “กำำ บ่ม ีไ ผบ่ว ่ำ บ่ม ีต ้ำ ควำยบ่ล ง บ่ม ีต ๋ง บ่ไ ด้
ปู๋แ ป้น ”
กำรนำำ ไปใช้ ให้พ ิจ ำรณำเรื่อ งเล่ำ ลือ ต่ำ งๆ อำจจะมีค วำม
จริง ก็ไ ด้
เทีย บสำำ นวน สุภ ำษิต คำำ พัง เพย ไทยกลำง “ไม่ม ีม ูล ฝอยหมำ
ไม่ข ี้”
เทีย บเคีย งกำำ บ่ำ เก่ำ -คำำ ไทยกลำง “ควำมเท็จ ใครจะว่ำ ตลิ่ง ไม่ม ี
ท่ำ ควำยไม่ล ง ไม่ม ีไ ม้ต ง ปูพ ื้น ไม่ไ ด้”
ลำำ ดับ ที่ 52. “กำำ จ๋ำ หอมเป๊ต เปีย งดอกไม้ ยำมบิด จำก
ขวั้น มำดม
อ่ำ น (-กำำ -จ๋ำ -หอม-เป๊ด -เปีย ง -ดอก-ไม้-///ยำม-บิด -จำก -
ขวั้น -มำ-ดม-)

37. ~ 37 ~
ห มำยถึง .....วำจำที่ไ พเรำะอ่อ นหวำนเทีย บได้ก ับ ควำมห อ มห วล
ข อ ง ด อ ก ไ ม้ ย ำ ม เ ด็ ด จ ำ ก ขั้ ว ม ำ ด อ ม ด ม กำำ บ่ ำ เ ก่ ำ จึ ง ว่ ำ
“กำำ จ๋ำ หอมเป๊ต เปีย งดอกไม้ ยำมบิด จำกขวั้น มำดม ”
กำรนำำ ไปใช้ ใช้ค ำำ พูด ที่ไ พเรำะหวำนหูก ับ ทุก คน
เ ที ย บ สำำ น ว น สุ ภ ำ ษิ ต คำำ พั ง เ พ ย ไ ท ย ก ล ำ ง “ม ธุ ร ส ว ำ จ ำ
(ไพเรำะ)”
เทีย บเคีย งกำำ บ่ำ เก่ำ -คำำ ไท ย กล ำง “คำำ พูด ที่ไ พเรำะ เทีย บได้
กับ ควำมหอมของดอกไม้ท ี่เ ด็ด จำกขั้ว มำดม ”
ลำำ ดับ ที่ 53. “กำำ บ่ด ีบ ่ค ว ร เ อ ำ ม ำ เ ล่ำ กำำ ป๋ำ ง เ ก่ำ บ่ด ีเ อ ำ
มำยำย ”
อ่ำ น (-กำำ -บ่อ -ดี-บ่อ -ควน-เอำ-มำ-เล่ำ ///กำำ -ป๋ำ ง-เก่ำ -บ่อ -
ดี-เอำ-มำ-ยำย-)
ห มำยถึง .....เรื่อ งเท็จ อ ย่ำ นำำ มำเล่ำ ลือ ข้อ ขัด แย้ง เก่ำ ๆอ ย่ำ นำำ มำ
เติม แต่ง ให้เ ป็น เรื่อ งเป็น รำวขึ้น มำอีก
กำำ บ่ำ เ ก่ ำ จึง ว่ำ “กำำ บ่ด ี บ่ค ว ร เ อ ำ ม ำ เ ล่ ำ กำำ ป๋ำ ง เ ก่ ำ บ่ด ีเ อ ำ
มำยำย”
กำรนำำ ไปใช้ ควรพูด ในเรื่อ งที่ส ร้ำ งสรรค์
เ ที ย บ สำำ น ว น สุ ภ ำ ษิ ต คำำ พั ง เ พ ย ไ ท ย ก ล ำ ง “ฟื้ น ฝ อ ย ห ำ
ตะเข็บ ”
เทีย บเคีย งกำำ บ่ำ เก่ำ -คำำ ไทยกลำง “เรื่อ งไม่จ ริง ไม่ค วรนำำ มำเล่ำ
ควำมขัด แย้ง เก่ำ ๆอย่ำ นำำ มำเรีย งร้อ ยคำำ ”
ลำำ ดับ ที่ 54. “กำำ บ่ม ีไ ผบ่ว ่ำ นกจับ ปล๋ำ ยไ ม้ค ่ำ บ่ใ จ้ต ั๋ว
ปู้ก ็ต ั๋ว แม่”

38. ~ 38 ~
อ่ำ น (-กำำ -บ่อ -มี-ไผ-บ่อ -ว่ำ ///นก-จับ -ป๋ำ ย -ไม้-ค่ำ ///บ่อ -
ใจ้-ตั๋ว -ปู้-ก่อ -ตั๋ว -แม่-)
หมำยถึง .....ควำมเท็จ คงไม่น ำำ มำเล่ำ ลือ
กำำ บ่ ำ เ ก่ ำ จึง ว่ำ “กำำ บ่ม ีไ ผ บ่ ว ่ ำ น ก จั บ ป ล๋ ำ ย ไ ม้ ค ่ ำ บ่ใ จ้ ต ั๋ ว ปู้ก ็
ตั๋ว แม่”
กำรนำำ ไปใช้ ควรรับ ฟัง เรื่อ งที่เ ล่ำ ลือ มำ อำจมีม ูล ควำมจริง
อยู่บ ้ำ ง
เทีย บสำำ นวน สุภ ำษิต คำำ พัง เพย ไทยกลำง “ไม่ม ีม ูล ฝอยหมำ
ไม่ข ี้”
เ ที ย บ เ คี ย ง กำำ บ่ ำ เ ก่ ำ -คำำ ไ ท ย ก ล ำ ง “เ รื่ อ ง ไ ม่ จ ริ ง ค ง ไ ม่ ม ี ใ ค ร ว่ ำ
นกเกำะยอดไม้ม ะค่ำ ไม่ต ัว ผู้ก ็ต ัว เมีย แน่น อน ”
ลำำ ดับ ที่ 55. “กำำ กึ๊ด ดี ขำยสลีน อนสำด ” อ่ำ น (-กำำ -กึ๊ด -
ดี///ขำย-สะ-ลี-นอน-สำด-)
ห ม ำย ถึง .....ก่อ นจ ะ ตัด สิน ใ จ ใ น เ รื่ อ งต่ำ ง ๆ ควร พิจ ำ ร ณ ำ ถึง ข้อ ดี
ข้อ เสีย ว่ำ ถ้ำ ทำำ แล้ว มีค วำมคุ้ม ค่ำ ห รือ ไม่ กำำ บ่ำ เก่ำ จึง
ว่ำ “กำำ กึ๊ด ดี ขำยสลีน อนสำด”
กำรนำำ ไปใช้ ดูว ่ำ สิ่ง ที่เ สีย ไปกับ สิ่ง ที่ไ ด้ม ำว่ำ คุ้ม กัน หรือ ไม่
เทีย บสำำ นวน สุภ ำษิต คำำ พัง เพย ไทยกลำง “ได้ไ ม่ค ุ้ม เสีย ”
เ ที ย บ เ คี ย ง กำำ บ่ ำ เ ก่ ำ -คำำ ไ ท ย ก ล ำ ง “ค ว ำ ม คิ ด ดี ข ำ ย ฟู ก น อ น
เสื่อ ”( พูด แบบประชด)
ลำำ ดับ ที่ 56. “กำำ ป ำ ก ว่ำ แ ต้ ใ จ๋แ ผ่ไ ป ห ล ำ ย ป ำ ก ว่ำ บ่
ดำย ใจ้ก ๋ำ นบ่ไ ด้”
อ่ ำ น (-กำำ -ป ำ ก -ว่ ำ -แ ต้ ///ใ จ๋ -แ ผ่ -ไ ป -ห ล ำ ย ///ป ำ ก -ว่ ำ -
บ่อ -ดำย///ใจ้-ก๋ำ น-บ่อ -ได้-)

39. ~ 39 ~
ห มำ ย ถึง .....คนป ำ ก ไ ม่ต ร ง กับ ใ จ คำำ พูด ดีแ ต่ใ จ ดำำ คน ที่ด ีแ ต่
พูด เป็น คนไม่น ่ำ เชื่อ ถือ
กำำ บ่ ำ เ ก่ ำ จึ ง ว่ ำ “ กำำ ป ำ ก ว่ ำ แ ต้ ใ จ๋ แ ผ่ ไ ป ห ล ำ ย ป ำ ก ว่ ำ บ่
ดำย ใจ้ก ๋ำ นบ่ไ ด้ ”
กำรนำำ ไปใช้ อ ย่ำ แกล้ง เพีย งแต่พ ูด ห รือ รับ ไปให้พ อ พ้น ๆ
แต่ไ ม่ม ีค วำมจริง ใจ อย่ำ พูด ดีแ ต่ใ จดำำ
เ ทีย บ สำำ น ว น สุภ ำ ษิ ต คำำ พั ง เ พ ย ไ ท ย ก ล ำ ง “ ป ำ ก ห ว ำ น ก้ น
เปรี้ย ว///ปำกปรำศรัย ใจเชือ ดคอ ”
เ ทีย บ เ คีย ง กำำ บ่ำ เ ก่ำ -(คำำ ไ ท ย ก ล ำ ง ) “พูด จ ริง ทำำ จ ริง เ ป็ น เ รื่อ ง ดี
แต่ถ ้ำ พูด แล้ว ไม่ท ำำ ใช้ไ ม่ไ ด้ ”
ลำำ ดั บ ที่ 57. “กำำ บ่ ม ี บ ่ ด ี แ ป๋ ง ใ ส่ กำำ บ่ ใ ห ญ่ บ ่ ด ี แ ป๋ ง เ อ ำ
หมำสำมตั๋ว ก็ว ำยข้ำ ว
เ ฒ่ ำ ส ำ ม ย่ ำ ก็ ว ำ ย คั ว จุ๋ ม ป ล ว ก อ ยู่ ย ั ง น ำ ว่ ำ แ ส ง ข้ ำ ว
เฒ่ำ อยู่ย ัง เฮือ นว่ำ แสงเฮือ น ”
อ่ำ น (กำำ -บ่อ -มี-บ่อ -ดี-แ ป๋ง -ใ ส่ ///กำำ -บ่อ -ใ ห ย่ -บ่อ -ดี-แ ป๋ง -
เอำ///หมำ-สำม-ตั๋ว -ก่อ -วำย-เข้ำ ///
เ ถ้ ำ -ส ำ ม -ย่ ำ -ก่ อ -ว ำ ย -คั ว ///จุ๋ ม -ป ว ก -ห ยู่ -ยั ง -น ำ -ว่ ำ -แ ส ง -
ข้ำ ว///เถ้ำ -หยู่-ยัง -เฮือ น-ว่ำ -แสง-เฮือ น- )
หมำยถึง .....เรื่อ งไม่จ ริง อ ย่ำ นำำ มำแต่ง เติม เรื่อ งเพีย งนิด ห น่อ ย
ไ ม่ ค ว ร นำำ ไ ป ข ย ำ ย ใ ห้ เ กิ ด ค ว ำ ม ขั ด แ ย้ ง อ ย่ ำ ใ ช้ จ ่ ำ ย เ กิ น ค ว ำ ม

40. ~ 40 ~
จำำ เ ป็ น แ ล ะ ค ว ร มี ค ว ำ ม ก ตั ญ ญู ต ่ อ ผู้ ม ี พ ร ะ คุ ณ บิ ด ำ ม ำ ร ด ำ ปู่
ย่ำ ตำ ยำย
กำำ บ่ ำ เ ก่ ำ จึ ง ว่ ำ “กำำ บ่ ม ี บ ่ ด ี แ ป๋ ง ใ ส่ กำำ บ่ ใ ห ญ่ บ ่ ด ี แ ป๋ ง เ อ ำ
หมำสำมตั๋ว ก็ว ำยข้ำ ว เฒ่ำ ส ำมย่ำ ก็ว ำยคัว จุ๋ม ปลวกอยู่ย ัง
นำว่ำ แสงข้ำ ว เฒ่ำ อยู่ย ัง เฮือ นว่ำ แสงเฮือ น ”
กำรนำำ ไปใช้ เรื่อ งไม่จ ริง เรื่อ งเล็ก ๆน้อ ยๆอย่ำ นำำ มำยุแ หย่ใ ห้
เกิด เรื่อ ง ไม่ใ ช้จ ่ำ ยเกิน จำำ เป็น ( เลี้ย งสุน ัข สำมตัว หรือ มีภ รรยำ
สำมคน ) เรำต้อ งกตัญ ญูต ่อ ปู่ ย่ำ ตำ ยำย ( จอมปลวกเกิด
บ ริ เ ว ณ ทุ่ ง น ำ ถื อ เ ป็ น ม ง ค ล ข อ ง ทุ่ ง น ำ มี ป ู ย ่ ำ ต ำ ย ำ ย ใ น
ค ร อ บ ค รัว ถือ เ ป็น ม ง ค ล ใ น บ้ำ น ค ว ร ดูแ ล เ อ ำ ใ จ ใ ส่ ก ตัญ ญู
รู้ค ุณ )
เ ที ย บ สำำ น ว น สุ ภ ำ ษิ ต คำำ พั ง เ พ ย ไ ท ย ก ล ำ ง “บ่ ำ ง ช่ ำ ง ยุ ///
ยุแ ยงตะแคงรั่ว ”
เ ที ย บ เ คี ย ง กำำ บ่ ำ เ ก่ ำ -คำำ ไ ท ย ก ล ำ ง “เ รื่ อ ง ค ว ำ ม เ ท็ จ อ ย่ ำ เ อ่ ย
อ อ ก ป ำ ก เ ลี้ ย ง สุ น ั ข ม ำ ก เ ป ลื อ ง ข้ ำ ว ค ว ำ ม จ น รุ ม เ ร้ ำ ถ้ ำ มี เ มี ย
แยะ จอมปลวกกลำงนำคือ มงคลท้อ งทุ่ง ครอบครัว เจริญ เรือ งรุ่ง
เพรำะดูแ ลปู่ย ่ำ ตำยำย ”
ลำำ ดับ ที่ 58. “กำำ ส่อ แป้ก ำำ ยอ สำมหมออยู่เ ฮือ นฮั่ว ”
อ่ำ น (-กำำ -ส่อ -แป้-กำำ -ยอ///สำม-หมอ-หยู่-เฮือ น-ฮั่ว -)
ห ม ำ ย ถึง .....คำำ ยุแ ย ง มีผ ล ทำำ ใ ห้ค น โ ม โ ห ห รือ มีอ ำ ร ม ณ์ ม ำ ก ก ว่ ำ
ถ้อ ยคำำ สรรเสริญ เยิน ยอ
กำำ บ่ำ เก่ำ จึง ว่ำ “กำำ ส่อ แป้ก ำำ ยอ สำมหมออยู่เ ฮือ นฮั่ว ”
ก ำ ร นำำ ไ ป ใ ช้ อ ย่ ำ ใ ส่ ใ จ ใ น คำำ ยุ แ ย ง แ ล ะ ไ ม่ ค ว ร เ ชื่ อ คำำ
ทำำ นำยเกิน ไป