3. AIMERIC PICAUD
Frantsez elizgizon eta erromesa
(XII. Mendean)
“Euskaldunak jende basati, anker eta
lapurrak dira, eta euskara haien
hizkuntza barbaroa da” esan zuen
Aimeric Picaudek.
5. EUSKARAREN JATORRIA
Duela 4.000 bat urte, Europako
hegoekialdean eta Asiako mendebaldean
zabaldu ziren herri indoeuropearrak. Europako
hizkuntza gehienak herri indoeuropearrek hitz
egiten zituzten hizkuntzetatik sortu dira;
horregatik familia indoeuroparreko hizkuntzak
deitzen zaie.
Euskararen jatorriari buruz teoria asko
daude baina bat oso onartua dago: euskara ez
da familia indoeuroparreko hizkuntza.
Hizkuntza indoeuropearra zabaldu
baino lehenakoa da.
6. EUSKARAREN HIZTUNAK
Euskal Herri osoan 700.000 biztanle
euskara hitz egiteko gai dira.
Hamar biztanletik hiruk dakite
euskara(3/10)
Hamar umetik seik dakite euskara.
Euskera dakiten kopurua gehituz doa urtez
urtez.
21. KANTAURI ISURIALDEA
• BIZKAIKO GOLKOAN EDO KANTAURI ITSASOAN
BUKATZEN DIRA.
• UR MUGAKO MENDIETAN JAIOTZEN DIRA.
• PROBINTZIA HAUETAN DAUDE:
BIZKAIA, GIPUZKOA, LAPURDI,
BEHE NAFARROA ETA ZUBEROA.
ARABA ETA NAFARROAKO ZATI BATZUK.
IBAI MOTZAK DIRA MENDIETATIK ITSASORA
DISTANTZIA GUTXIRA DAUDELAKO.
HIGADURA HANDIA EGITEN DUTE ALDAPA HANDIA
DUTELAKO. EMARITSUAK DIRA (UR ASKO
DARAMATE ) ZONALDE HONETAN URTE OSOAN
EURI ASKO EGITEN DUELAKO.
23. MEDITERRANEO
ISURIALDEA
• MEDITERRANEO ITSASOAN BUKATZEN DIRA EBROREN
BIDEZ
• PROBINTZIA HAUETAN JAIOTZEN DIRA: ARABAN ETA
NAFARROAN
• BI MOTAKO IBAIAK DAUDE.
PIRINEO ALDEKOA
LABURRAK DIRA ETA ALDAPA HANDIA DUTE.
UDABERRIAN UR ASKO DUTE (MENDIETAKO ELURRA
URTZEN DELAKO) ETA UDAN GUTXI.
LAUTADETAKOAK
LUZEAGOAK DIRA ETA ALDAPA TXIKIA DUTE ETA
UDAZKENEAN UR ASKO DUTE ETA UDAN OSO GUTXI.
27. ERDIKO-IBILGUA
• IBAIA ZABALAGOA DA , MALDA
ETA ABIADURA TXIKIAGOA DU.
• ZATI HONETAN GARRAIOA
(LEKU BATETIK BESTERA
GAUZAK ERAMATEAREN
EKINTZA ETA ONDORIOA)
EMATEN DA.
28. BEHE-IBILGUA
• IBAIAREN ZATIRIK ZABALENA ,
URAK ABIADURA TXIKIA DU.
• HEMEN JAKIERA
(SEDIMENTAZIOA: LIKIDO
BATEN DAUDEN MATERIALAK
HONDOAN METATU) EMATEN DA.
33. ESKALA
Mapa edo plano gehienen argibideen
artean, eskalak agertzen dira.
Eskalak mapako neurriaren eta neurri
errealaren artean dagoen proportzioaren
berri ematen digu.
37. ESKALA HIPSOMETRIKOA
Hipsometrikoak, leku baten altitudea
adierazten du itsas maila erreferentzia
moduan hartuta (0 metroko altitudea) ,
hainbat koloreren bidez.
Itsasoak duen sakonera , kolore urdinaren
bidez (zenbat eta sakonagoa , orduan eta
urdin ilunagoa) .
38. EUSKAL HERRIKO MENDIEN
IZENAK
Sollube
Oiz
Urko
Ernio
Larrun
Jaizkibel
Gorbea
Anboto
Udalaitz
Aizkorri
Salbada mendilerroa
Aralar mendilerroa
Handia mendilerroa
Alaitz mendilerroa
Gasteizko mendia
Kantabriako mendiak
Toloño
Pirinioak
Ori
Hiru Erregen Mahaia