1. Resultaten eindrapportage Task Force Verantwoorde
Vetzuursamenstelling 2003-2010
Claudia Oomen
16 november 2010

2. Hoe het allemaal begon..
• Opgericht in 2003 op initiatief van Productschap MVO
• Aanleiding:
 Publicatie van de Gezondheidsraad: Inname van verzadigd vet en transvetzuren is
de afgelopen jaren gedaald maar nog steeds hoger dan de aanbeveling
 Toenemende maatschappelijke druk en media aandacht, met name ten aanzien
van hoge gehaltes van transvetzuren in bepaalde producten
 Verzadigde en transvetzuren hebben vergelijkbare functies in een voedingsmiddel
(invloed op smaak, stabiliteit, houdbaarheid etc)
 Geen wenselijke situaties in andere landen (transwetgeving in Denemarken, VS
etc)

3. Transvetzuren en verzadigde
vetzuren in de voeding
Bron: Voedselconsumptiepeilingen
Trend in inname van vet en vetzuren
38,9
14,7
4,5
36,3
14,1
1,9
34,4
12,9
1,1
35
10
1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
totaal vet verzadigd vet transvetzuren
energie%
1988
1998
2003
aanbevolen

4. Task Force: betrokken partijen
Bond van Nederlandse Margarinefabrikanten
Voedingscentrum en Ministerie van VWS zijn waarnemers

5. Doelstelling en randvoorwaarden
Doelen per 2010
• Het verlagen van de hoeveelheid transvetzuren zodat een
dagelijkse inname van 1 en% in de totale voeding
gerealiseerd kan worden
• Het verlagen van de hoeveelheid verzadigd vet om hiermee
een bijdrage te leveren aan de doelstelling van de overheid
van max 10 en% verzadigd vet in de voeding
• Streven naar vervanging door onverzadigd vet
Randvoorwaarde:
• Handhaven functionele eigenschappen (smaak,
houdbaarheid, consistentie)

6. Activiteiten
• Stimuleren van innovaties, o.a. door organiseren van
workshops en uitvoeren van onderzoek
• Informatievoorziening aan de professionele gebruiker, o.a.
door campagne verantwoord frituren
• Informatievoorziening aan de consument, via verpakkingen,
folders, campagnes
• Jaarlijkse monitoring per branche en rapportage aan de
minister van VWS

7. Voorbeelden van communicatie
Campagne Verantwoord Frituren
• Doel: stimuleren van het gebruik van vloeibaar
frituurvet in de horeca
• Voorlichting voor de ondernemer,
consumentenacties
Campagne Vette feiten
• Informatie voor voedingsmiddelenindustrie en
retail van het Productschap MVO
• Website www.vettefeiten.nl, factsheets en
nieuwsbrief

8. Onderzoek ‘Gezonde vetzuren in de
bakkerij’
• Uitgevoerd door TNO Kwaliteit van Leven in opdracht van
VBZ/NVB tussen 2007-2010
• Doel: leden ondersteunen bij het reduceren van het gehalte
aan verzadigd vet met 30% in koek- en gebak
• Onderzochte productgroepen: cake, harde wafels, zachte
wafels, zandgebak, crème, korstdegen, gistdegen
• Voor alle productgroepen geldt dat het technologisch
haalbaar is om de doelstelling te halen bij gebruik van
plantaardige olien en vetten met behoud van kwaliteit
• Implementatie in de praktijk is complexer: case by case
benadering nodig

9. Breed aanbod van grondstoffen
High-oleic CanolaHigh-oleic Canola
Fuchs (2004)

10. Resultaten bewerkte plantaardige
olien en vetten
% op vetbasis
2731
1,0
3,4
41
35
3131
0
25
50
75
100
2003 2008
meervoudig onverzadigd vet
enkelvoudig onverzadigd vet
transvet
verzadigd vet

11. Resultaten bakkerijgrondstoffen
% op vetbasis
29,930,129,3
30,4
32,2
33,5
1,71,91,922,3
2,8
0
10
20
30
40
2003 2005 2006 2007 2008 2009
verzadigd vet
transvet

12. Resultaten industriele
bakkerijsector
% op vetbasis
41,4
50,3
54,3
53
48,4
46,8
18,1
7,8
4,4 3,2 2,3 2,5
0
10
20
30
40
50
60
2003 2005 2006 2007 2008 2009
verzadigd vet
transvet

13. Resultaten aardappelverwerkende
industrie
% op vetbasis
1,5 1,3 1,3 0,7 0,8 0,8
54,6
47,9
50,8
54,3 54,4 55,4
43,844,8
43,344,4
56
43,9
0
10
20
30
40
50
60
2003 2005 2006 2007 2008 2009
transvet
verzadigd vet
onverzadigd vet

14. Toename gebruik vloeibare
margarine
Volumeaandeel (%)
44
41
38
33
29
25
22
0
10
20
30
40
50
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Bond van Nederlandse Margarinefabrikanten

15. Vetzuursamenstelling frituurvet
voor de horeca
Bron: Hulshof, Wageningen Universiteit
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
vast frituurvet
2004
vast frituurvet
2008
vloeibaar
frituurvet 2004
vloeibaar
frituurvet 2008
onverzadigd vet
verzadigd vet
transvet

16. Resultaten snacks
% op vetbasis
20,5
9,7
5,9
3,2
2,3
0,7
24,7
28
30,129,5
0
5
10
15
20
25
30
35
2002 2005 2006 2007 2009
verzadigd vet
transvet

17. Effect op inname
• Onderzoek uitgevoerd door het RIVM en RIKILT
• Monitoringsdata van de TFVV werden zo goed mogelijk gekoppeld aan
de Voedselconsumptiepeiling 2003
 Niet alle TFVV-data konden worden meegenomen
 Geen rekening gehouden met verandering in productkeuze van
consumenten
• Transvetzuurinname is significant gedaald:
 Van 1 en%/dag in 2003 tot 0,8 en%/dag in 2010
 Bijdrage TFVV-producten aan transvetzuurinname gedaald:
• In 2003 is 43% van de bijdrage is afkomstig van TFVV
• In 2009 is 30% afkomstig van TFVV
• Verzadigd vetinname niet significant veranderd
 12,9 en%/dag in 2003
 34% is afkomstig van TFVV-producten

18. Conclusie
• Het transvetzuurgehalte in alle aangesloten branches van
de Task Force is gedaald tot zeer lage niveaus
• Inname van transvetzuren ligt onder de aanbeveling
• Trend om verzadigd vet te verlagen is ingezet
• Doelen van de Task Force zijn hiermee gehaald
• Aangesloten branches van de Task Force zijn niet meer de
grootste leveranciers van trans- en verzadigd vet

19. Wat kunnen we hiervan leren?
• Herformulering van producten bleek de afgelopen jaren niet altijd even
gemakkelijk:
 Markt richt zich op prijs en kwaliteit, en nauwelijks op het gebruik van gezondere
ingredienten
 De randvoorwaarde ‘behoud van functionele eigenschappen’ is (nog) niet voor alle
producten haalbaar
 Productverbeteringen zijn nog maar beperkt te communiceren (vanwege
claimsverordening)
 Binnen EU vooral focus op reductie transvetzuren en nauwelijks betere
vetzuursamenstelling
• Nauwe samenwerking met overheid en Voedingscentrum is essentieel
 Goede afstemming met Voedingscentrum over communicatie richting consument
 Verbinden van onderzoek en kennis via VWS (WUR, FND, TNO, RIVM)
 Connectie naar Europees beleid (o.a. claims en beleidsafstemming)
• Zelfregulering kan vaker ingezet worden om bij te dragen aan betere voeding

20. Wat brengt de toekomst?

21. Doorstart Task Force?
• Producten gemaakt op basis van plantaardige olien en vetten zijn niet
meer de grootste bron van trans en verzadigd vet
• MVO draagt voorzittersstokje over
• Task Force’s aanbevelingen:
 Meer aandacht voor stimuleren van consumentenvraag naar producten met
een betere vetzuursamenstelling
 Verdere verbreding van draagvlak en activiteiten naar andere branches
 Connectie naar EU: focus zou moeten liggen op totale verbetering van de
vetzuursamenstelling en niet alleen reductie van transvetzuren
• VWS komt begin 2011 met een opzet voor een hernieuwde Task Force