More Related Content Similar to Sinhvienthamdinh.com --nh125 (14) More from vinhthanhdbk (6) Sinhvienthamdinh.com --nh1251. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Lêi nãi ®Çu
HiÖnnay,c¸c doanh nghiÖp muèn tånt¹i vµ ph¸t triÓnth× cÇnph ¶ i t×m ranh÷ng ý tëng míi vµ c¸c
dù ¸n ®Çut míi. m étdù ¸n ®Çut míi cã tÝnh kh ¶ thi hay kh«ng cÇnph ¶ i ®îc xem xÐt vµ®¸nh gi¸ mét c¸ch
chÝnh x¸c vµ®Çy®ñ vÒdù ¸n ®ã. §Ótõ®ã doanh nghiÖp míi cã thÓquyÕt ®Þnh cã nªn ®Çu t hay kh«ng.
Tuy nhiªn, c¸c dù ¸n ®Çut thêng ®ßi hái ph ¶ i cã mét lîng vèn lín mµ kh«ng ph ¶ i doanh nghiÖp nµo còng cã
kh ¶ n¨ng tµi chÝnh ®ÓthùchiÖn dù ¸n ®Çut mµ hä®a ra. Lóc®ãc¸c doanh nghiÖp cÇnph ¶ i t×m nguån tµi
trîcho dù ¸n b»ng c¸ch ®i vayvèn.
m Ætkh¸c, NHTMlµ mét trung gian tµi chÝnh lín. ChÝnh v× vËyc¸c doanh nghiÖp (c¸c nhµ ®Çut) sÏ
t×m ® Õn c¸c NHTM®Óvayvèn tµi trîcho c¸c dù ¸n ®Çut cñam ×nh. §Ócã thÓcho vaytheo dù ¸n ®Çut (vèn
lín, thêi gian dµi) th× c¸c NHTMcòng cÇnph ¶ i xem xÐt, ®¸nh gi¸ vÒdù ¸n còng nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp cã dù ¸n ®Çut ®Óch¾c ch¾n THTMcã thÓthu håi l¹i ®îc kho ¶n cho vay. ViÖcthÈm®Þnh tµi
chÝnh dù ¸n ®Çut lµ viÖclµm hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, ®ÆcbiÖtlµ®èi víi c¸c NHTM. Víi
nh÷ng suy nghÜ trªn, ®ång thêi trong qu¸ tr×nh thùc tËpem nhËnthÊyc«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n
®Çu t cã vai trß søc quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vµ NHTM nªn em ®· chän ®Ò tµi "ThÈm
®Þnh dù ¸n ®Çu t cña NHTM"
Em xin ch©n thµnh c ¶ m ¬n sù gióp ®ì cñathÇygi¸o: PSG.TS V¬ng Träng NghÜa ®·
gióp ®ì em rÊtnhiÒu vÒmÆtkiÕn thøcvµ®ÆcbiÖtlµ vÒmÆttinh thÇn®Óem cã thÓhoµn thµnh chuyªn ®Ò
nµy.
Em xin ch ©n thµnh c¶m ¬n!
1
2. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
1. §Çu t vµ thÈm ®Þ nh dù n ®Çu t.
¸
1.1 §Çu t vµ dù n ®Çu t.
¸
1.1.1 Ho¹t ®éng ®Çu t.
LÝthuyÕ tph ¸ttriÓn ®· chØra r»ng: kh ¶ n ¨ng ph ¸ttriÓn cñam étquècgia ®îc h ×nh th µnh b ëi c ¸c
nguån l c vÒvèn, c«ng nghÖ,l ®éng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ hÖth èng cã m èi quan hÖphôthuéc l n
ù ao É
nhaur tchÆt Ï®îc biÓu hiÖnb ëi ph¬ng tr×nh:
Ê ch
D = f(C ,T,L,R)
D :kh ¶ n ¨ng ph ¸ttriÓn cñam étquècgia
C:kh ¶ n ¨ng vÒvèn
T:c«ngnghÖ
L:l ®éng
ao
R:tµi nguyªn thiªn nhiªn
R ârµng ®Óth óc ®Èyph ¸ttriÓn s ¶n xuÊt kinh doanhhayréng lµ ph ¸ttriÓn kinh t x · héi th × nhÊt
Õ
thiÕ tph ¶i cãho ¹t®éng®Çut.
§Çu t theo nghÜaréng, nãi chunglµ s ù hi sinh c ¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®ÓtiÕ n h µnh c ¸c ho ¹t®éng
nµo ®ãnh»m thu vÒcho ngêi ®Çut c ¸c kÕ tqu ¶ nhÊ®Þnhtrong t¬ng l ln h ¬n c ¸c nguånl c ®· b á ra ®Ó
t ai í ù
®¹t c ¸c kÕ tqu ¶ ®ã. C ¸c kÕ tqña뮩ychÝnhlµ vèn,chÊtx ¸m , tµi nguyªn thiªn nhiªn, th êi gian É vµli Ých
î
d ù kiÕ n cã thÓlîng ho ¸ ®îc (t c lµ ®o ®îc hiÖu qu ¶ b »ng tiÒn nh sù t¨ng lªn cñas ¶n lîng, li nhuËnÉ )m µ
ø î
còngcã thÓkh «ng lîng ho ¸ ®îc (nh sùph ¸ttriÓn trong c ¸c l nh vùc gi¸o d ôc,quècphßng,gi ¶ i quyÕ tc ¸c vÊn
Ü
®Òx · héi É ).§èi víi c ¸c doanhnghiÖphiÓu ®¬n gi ¶n ®Çu t lµ viÖcb á vèn kinh doanh®Óm ongthu ®îc li
î
nhuËntrong t¬ng l Trªn quan ®iÓm x · héi th × ®Çu t lµ ho ¹t®éngb á vèn ph ¸ttriÓn tõ ®ã thu ®îc c ¸c hiÖu
ai.
2
3. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
qñakinh t x · héi v× m ôcti ªu ph ¸ttriÓn quècgia. Songd ï®øngtrªn gãc ®énµo ®i ch ¨ng n ÷a, chóngta ®Òu
Õ
nh ×n thÊyt m quanträng cñaho ¹t®éng®Çu t, ®Æc®iÓm vµ s ùphøct¹p vÒm Æt ÜthuËt hËuqu ¶ vµ hiÖu
Ç k ,
qu ¶ tµi chÝnh,kinh t x · héi cñaho ¹t ®éng ®Çu t ®ßi h ái ®ÓtiÕ n h µnh m étc«ng cuéc ®Çu t ph ¶i cã s ù
Õ
chuÈnbÞ cÈnthËnvµ nghiªm tóc. S ùchuÈnbÞ nµy ®îc thÓhiÖn ë viÖcso¹n th ¶o c ¸c d ù¸n. C ãnghÜalµ m äi
c«ng cuéc®Çu t ph ¶i ®îc th ùc hiÖn theo d ù¸n th × m íi ®¹t hiÖu q ñam ongm uèn.VËyd ù¸n ®Çu t lµ g ×? D ù
¸n ®Çu t lµ t p h îp c ¸c ho ¹t®éng kinh t ®Æcth ï víi c ¸c m ôcti ªu ph¬ng ph ¸p vµ ph¬ng tiÖn cô thÓ®Ó®¹t
Ë Õ
®îc tr¹ng th ¸i m ongm uèn.D ù¸n ®Çut ®îc xem xÐ të nhiÒugãc ®é.
1.1.2 Dù ¸n ®Çu t.
VÒh×nh thøc,dù ¸n ®Çut lµ mét tËphå s¬ tµi liÖu tr×nh bµy mét c¸ch chi tiÕt vµ cã hÖ thèng c¸c
ho¹t ®éng vÒchi phÝ theo mét kÕ ho¹ch ®Ó®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu ¶ vµ thùc hiÖn ®îc nh÷ng môc tiªu nhÊt
®Þnh trong t¬ng lai. Vµ®©ycòng lµ ph¬ng tiÖnmµ c¸c chñ®Çut sö dông ®ÓthuyÕt phôc nh»m nhËn®îc sù
ñng hé còng nh tµi trîvÒmÆttµi chÝnh, tõphÝachÝnh phñ, c¸c tæchøcchÝnh phñ, c¸c tæchøctµi chÝnh.
Trªn gãc ®é qu ¶ n lÝ, dù ¸n ®Çut lµ mét c«ng cô qu ¶ n lÝ viÖcsö dông vèn vËtt, lao ®éng ®Ót¹o
rac¸c kÕt qu ¶ tµi chÝnh, kinh tÕ - x· héi trong mét thêi gian dµi. Cßn ®øngtrªn ph¬ng diÖn kÕ ho¹ch, dù ¸n
®Çut lµ mét c«ng cô thÓhiÖn kÕ ho¹ch chi tiÕt cñamét c«ng cuéc ®Çut s ¶n xuÊtkinh doanh, ph¸t triÓnkinh
tÕ x · héi lµm tiÒn®Òcho quyÕt ®Þnh®Çut vµ tµi trî. Dù¸n ®Çut lµmét ho¹t ®éng riªng biÖtnhá nhÊttrong
c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nÒnkinh tÕ nãi chung.
Nh vËydï ®øngtrªn gãc ®é nµo th× mét dù ¸n ®Çut còng ph ¶ i mang tÝnh cô thÓvµ cã môc tiªu râ
rµng, tøclµph ¶ i thÓhiÖn ®îc c¸c néi dung chÝnh sau:
* Môc tiªu cña dù ¸n: Thêng ë hai cÊpmôc tiªu
Môc tiªu trùc tiÕp : Lµ môc tiªu cô thÓmµ dù ¸n ph ¶ i ®¹t ®îc trong khu«n khæ nhÊt®Þnh vµ
kho ¶ng thêi gian nhÊt®Þnh.
3
4. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Môc tiªu ph¸ttriÓn: Lµ m ôcti ªu m µd ù¸n gãp phÇnth ùc hiÖn,m ôcti ªu ph ¸t triÓn ®îc x ¸c ®Þnh
trong kÕ ho ¹ch,ch¬ng tr×nh ph ¸ttriÓn kinh t x · h éi cña®Êtníc, cñavïng. §¹t ®îc m ôcti ªu trùc tiÕ p chÝnh
Õ
lµ tiÒn ®Ògãp phÇn®¹t®îc m ôcti ªu ph ¸ttriÓn.
* KÕt qu¶ cña dù ¸n Lµ nh÷ng ®Çuracô thÓ®îc t¹o ratõc¸c ho¹t ®éng cñadù ¸n. KÕt qu ¶ lµ
:
®ÒukiÖn cÇnthiÕt ®Ó®¹t ®îc môc tiªu trùctiÕp cñadù ¸n.
i
* C¸c ho¹t ® é ng cña dù ¸n Lµ nh÷ng c«ng viÖc do dù ¸n tiÕn hµnh nh»m chuyÓn ho¸ nh÷ng
:
nguån lùcthµnh c¸c kÕt qu ¶ cñadù ¸n. Mçi ho¹t ®éng cñadù ¸n ®Òumang l¹i kÕt qu ¶ t¬ng øng.
*Nguån lùc cho dù ¸n: §Çuvµo cÇnthiÕt ®ÓtiÕn hµnh dù ¸n.
• Ph©n lo¹i dù ¸n ®Çut
§ÓtiÖncho viÖctheo dâi, qu ¶n lÝdù ¸n, ngêi tatiÕn hµnh ph©n lo¹i dù ¸n ®Çut. ViÖcph©n lo¹i
cã thÓdùa trªn nhiÒu tiªu thøckh¸c nhau nh:
• Theo quy m«: dù ¸n lín, võa,nhá.
• Theo ph¹m vi: trong níc quèc tÕ.
• Theo thêi gian: ng¾n, trung, dµi h¹n, nhng thêng c¸c dù ¸n lµtrung dµi h¹n.
• Theo néi dung vµ theo tÝnh chÊtlo¹i trõ.
Víi dù ¸n cñadoanh nghiÖpthêngquant©m®Õn hai c¸ch ph©nloaÞcuèi.
Theo néi dung cã:
Dù ¸n ®Çu t míi: thêng lµ nh÷ng dù ¸n rÊtlín, liªn quan tíi nh÷ng kho ¶n ®Çut míi, nh»m t¹o ra
nh÷ng s ¶n phÈm míi, ®éclËpvíi qu¸ tr×nh s ¶n xuÊtcò.
Dù ¸n ®Çu t më réng: nh»m t¨ng n¨ng lùcs ¶n xuÊt®Óh×nh thµnh nhµ m¸y, ph©n xëng míi, d©y
chuyÒns ¶n xuÊtmíi víi môc ®Ých cung cÊpthªm nh÷ng s ¶n phÈm cïng lo¹i cho thÞtr ng.
ê
4
5. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
D ù¸n ®Çut n©ngcÊp(chiÒus ©u)li ªn quan®Õ nviÖcthay®æi c«ng nghÖ,t¹o ra m étc«ng nghÖm íi
cao h ¬n trongcïng m éttæchøccò.
Theo tÝnh chÊt lo¹i trõ:
C¸c dù ¸n ®éc lËp(kh«ng cã tÝnh lo¹i trõ)th× viÖc thùc hiÖn dù ¸n nµy kh«ng liªn quan ® Õn viÖc
chÊpnhËnhay b¸c bá dù ¸n kia. C¸c dù ¸n ®îc coi lµ phô thuéc khi chÊpnhËndù ¸n nµy cã nghÜalµ b¸c bá dù
¸n kia bëi nh÷ng giíi h¹n vÒnguån lùchoÆcsù liªn quan cã t¸c ®éng lÉnnhau vÒc«ng nghÖ,m«i tr ng ÉTuy
ê
nhiªn tÝnh ®éc lËphay phô thuéc cñamét dù ¸n. VÝ dô mét dù ¸n ®èi víi doanh nghiÖp (nguån lùcgiíi h¹n) lµ
phô thuéc (nÕu thùc hiÖn th× sÏ loaÞbá dù ¸n kh¸c). Nhng ®èi víi Ng©n hµng th× vÊn®Ò®ã kh«ng cÇn®Æt
rabëi kh ¶ n¨ng cho vaylín, kh«ng v× cho vaymét dù ¸n nµy mµ lo¹i trõcho vay®èi víi dù ¸n kh¸c.
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ thùc hiÖn mét dù ¸n ®Çu t dï thuéc lo¹i nµo còng ph ¶ i tr¶i qua c¸c giai
®o¹n nhÊt®Þnh (cßn gäi lµ chu k× cña dù ¸n ®Çu t). Cã nhiÒu gãc ®é tiÕp cËn chu k× dù ¸n. C¸c bíc c«ng
viÖc,c¸c néi dung nghiªn cøu ë c¸c giai ®o¹n ®îc tiÕn hµnh tuÇntù nhng kh«ng biÖtlËpmµ ®an xen gèi ®Çu
cho nhau, bæ xung cho nhau nh»m n©ng cao dÇn ®échÝnh x¸c cñac¸c kÕt qu ¶ nghiªn cøu ë c¸c bíc tiÕp theo.
NÕu xÐt tõgãc ®é®Çut ®Óxem xÐt chu k× nh lµc¸c giai ®o¹n ®Çut th× mét dù ¸n ph ¶ i tr¶i qua
ba giai ®o¹n:
ChuÈn bÞ ®Çu t: Trong giai ®o¹n nµy ngêi ta ph ¶ i tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖccô thÓnh: nghiªn
cøu ph¸t hiÖn c¸c c¬ héi ®Çut, nghiªn cøu tiÒnkh ¶ thi s¬ bé chän dù ¸n, nghiªn cøu kh ¶ thi (lËpdù ¸n, luËn
chøng kinh tÕ kÜ thuËt)®¸nh gi¸ vµ quyÕt ®Þnh(thÈm®Þnh dù ¸n)
Thùc hiÖn ®Çu t: Gåm c¸c c«ng viÖc sau: Hoµn tÊtc¸c thñ tôc ®ÓtriÓn khai thùc hiÖn ®Çu t,
thiÕt kÕ vµ lËpdù to¸n thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh, ch¹y thövµ nghiÖm thu sö dông.
VËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t: Sö dông c¸c møc c«ng suÊtkh¸c nhau qua c¸c n¨m cuèi cïng thanh lÝ
vµ®¸nh gi¸.
5
6. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Tr ba giai ®o ¹n trªn ®©y, giai ®o ¹n ®Çu t t¹o tiÒn ®Òvµ quyÕ t®Þnh sùth µnh c«ng haythÊtb ¹i
ong
ë hai giai ®o ¹n sau.Mµtrong ®ã thÈm ®Þnh d ù¸n ®Çu t lµ kh©u kh «ng thÓthiÕ u ®îc trong chu k × cñam ét
d ù¸n ®Çut. Trc hÕ tlµ ®èi víi chñ®Çut ®Ócãm étquyÕ t®Þnhv÷ng ch¾ccho viÖcra quyÕ t®Þnh®Çut.
í
D o®Æc®iÓm cñad ù¸n ®Çut cãs ùphøct¹p vÒm Æt ÜthuËtth êi gian ®Çut t¬ng ®èi d µi n ªn khi
k ,
tiÕ n h µnh ®Çu t th × Ng©n h µng cÇn ph ¶i xem xÐ tcÈnthËn vµ nghiªm tóc ®Ótr¸nh nh ÷ng sai l m kh «ng
Ç
®¸ng cãx ¶y ra.
1.2 C¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña ho¹ t ®éng ®Çu t.
Lµ ho¹t ® é ng bá vèn nªn quyÕt ® Þ n h tr hÕt thêng lµ quyÕt ® Þ n h tµi
íc
chÝnh. §Çut lµ mét trong nh÷ng quyÕt ®Þnh cãý nghÜachiÕn lîc ®èi víi doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng ®Çut
lµ ho¹t ®éng bá vèn, ®ång thêi ®Æc®Óm cñac¸c dù ¸n ®Çut lµ thêng yªu cÇu mét lîng vèn lín, cã t¸c ®éng
i
lín tíi hiÖu qu ¶ s ¶n xuÊt- kinh doanh cñadoanh nghiÖp, do ®ã, c¸c dù ¸n thêng bÞ l¹c hËungay tõlóccãý t-
ëng ®Çut. Sai lÇm trong viÖcdù to¸n vèn ban ®Çucã thÓdÉn® Õn t×nh tr¹ng l·ng phÝ vèn lín, thËmchÝ g©y
hËu qu ¶ nghiªm träng®èi víi doanh nghiÖp. V× vËy,quyÕt ®Þnh ®Çut cñadoanh nghiÖp lµ quyÕt ®Þnh cã
tÝnh chiÕn lîc, ®ßi hái cÇnph ¶ i ®îc ph©n tÝchvµ c©n nh¾c kü l¬ng trc khi ®a raquyÕt ®Þnh ®Çut.
í
Lµ ho¹t ® é ng diÔn ra trong kho¶ng thêi gian dµi.
Lµ ho¹t ® é ng lu«ncÇn sù c©n nh¾c gi÷alîi Ých tr m¾t vµ lîi Ých trong t¬ng
íc
lai.
Ho¹t ® é ng ®Çu t lµ ho¹t ® é ng mang nÆng rñi ro.
1.3. ThÈm ®Þ nh dù n ®Çu t.
¸
1.3.1. Kh¸i niÖm, vai trß:
ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch vµ lµm s¸ng tá mét lo¹t c¸c vÊn®Òliªn quan ® Õn
tÝnh kh ¶ thi trong viÖcthùc hiÖn dù ¸n nh: c«ng suÊt,kü thuËt,thÞtr ng, tµi chÝnh, tæchøcÉ Víi c¸c th«ng
ê
6
7. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
tin vÒbèi c¶nh vµ c¸c gi¶ thiÕt®îc södôngtrongqu¸ tr×nh lËpdù ¸n ®ångthêi ®¸nhgi¸ ®Óx¸c ®Þnhxem
dù¸n c㮹t ®îc môctiªu x· héi haykh«ng?CãhiÖuqu¶ kinhtÕ,tµi chÝnhkh«ng?
Ho¹t ®éngnµytríc hÕtlµ phôcvôchÝnhchonhµ®Çut, nhµtµi trî råi ®Õnc¬ quanqu¶n lý Nhµníc.
- §èi víi chñ®Çut:
LËpkÕho¹chphèi hîp gi÷a chÝnhs¸chtµi chÝnh,marketing,nh©nsù,t¸c nghiÖpmétc¸chchÝnhx¸c
nhÊtcã thÓ®Ólùa chänph¬ng ¸n tèt nhÊtvµ qua ®ã chñ ®Çut sÏ ®¹t ®îc hiÖuqu¶ cña tµi chÝnhmong
muèn.
- Víi c¬ quanNhµníc: Giópchoc¬ quannhµníc quyÕt®ÞnhchophÐp,chÊpnhËndù ¸n ®ã ®i vµo
thùchiÖncãphï hîpvíi môctiªu ph¸t triÓncñangµnh,vïng,l·nh thæ?
- Víi nhµtµi trî: CãthÓvay®îc l·i cao,thuhåi vèngèc®óngh¹n vµ duytr× quanhÖlµm¨n l©u dµi.
- Víi Ng©nhµng:Chovay theodù ¸n cã ®Æc®iÓm®eml¹i nguånlîi tøclín v× dù ¸n th«ngthênglµ
cãthêi h¹n dµi, quym«lín, t×nh tiÕt phøct¹p.
Bªn c¹nh ®ã, th«ng tin vÒdù ¸n ®Òudo ngêi chñ®Çut (®i vay ng©nhµng)lËp nªn, cungcÊpnªn
kh«ngkhái cã nh÷ng ý kiÕnchñquannhÊt®Þnh“réng” víi dù ¸n. §iÒu®ã buécNHph¶i tù m×nhtiÕnhµnh
thÈm®Þnhdù ¸n mét c¸ch toµn diÖnvÒlîi Ýchcòngnh rñi ro khi thamgia dù ¸n cñakh¸ch hµng®ÓquyÕt
®Þnhcãnªn chovayhaykh«ng?
Khi tiÕnhµnhchovayvèn,Ng©nhµngthêngph¶i ®èi mÆtvíi v« sènh÷ng rñi ro. V× métdù ¸n th-
êngkÐodµi trongnhiÒun¨m,®ßi hái métlîngvènlín vµ bÞchi phèi bëi nhiÒuyÕutè mµtrongt¬ng lai cãthÓ
sÏ biÕn®éngkhã lêng. Nh÷ng consè tÝnhto¸n còngnh nh÷ng nhËn®Þnh®a ra trong dù ¸n (khi lËpdù ¸n)
chØlµ nh÷ng dù kiÕn,bëi vËychøa®ùngÝt nhiÒutÝnhchñquancñangêi lËpdù ¸n. Ng lËpdù ¸n ë ®©y cã
êi
thÓlµ chñ®Çut, hoÆcc¸c c¬ quant vÊn®îc thuª lËpdù ¸n, c¬ sëc¸c ý ®å kinhdoanhvµ mongmuèncñadù
¸n. C¸c nhµso¹nth¶o thêng®øngtrªn gèc®é hÑp®Ónh×n nhÆnc¸c vÊn®Òcñadù ¸n. CãthÓkh«ngtÝnh
7
8. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
to¸n ®Õnc¸c vÊn®Òcã liªn quanvµ ®«i khi bá quamét sè c¸c yÕutè hoÆclµm chodù ¸n trë nªn kh¶ thi
h¬n métc¸chcè ý nh»m®¹t ®îc sùñnghé, tµi trî cñac¸c bªn cã liªn quan.Rârµngchñ®Çut thÈm®Þnhdù
¸n tríc hÕtv× quyÒnlîi cñam×nhsonghä®øngtrªn quan®iÓmriªng.
DovËy®Ótånt¹i, ®ÆcbiÖtlµ trong®iÒukiÖncñanÒnkinhtÕthÞtrêngvíi ®Æc®iÓmlµ tù doc¹nh
tranhvµ tÝnhc¹nh tranhl¹i rÊt cao, th× Ng©nhµngcòngnh c¸c ph¸p nh©nkh¸c trong nÒnkinh tÕ ph¶i tù
t×m kiÕmc¸c ph¬ng c¸ch,gi¶i ph¸p choriªng m×nh®Óng¨n ngõac¸c rñi ro cãthÓnÈysinh.ThÈm®Þnhdù
¸n ®Çut trongc«ngt¸c ho¹t ®éngcñaNg©nhµngchÝnhlµ méttrongnh÷ng biÖnph¸p c¬ b¶n nh»mphßng
ngõarñi ro trongqu¸ tr×nh chovay vèn®Çut t¹i Ng©nhµng.NhvËytrªn gãc®é ngêi tµi trî, c¸c Ng©nhµng,
tæ chøctµi chÝnh®¸nh gi¸ dù ¸n chñyÕutrªn ph¬ng diÖnkh¶ thi, hiÖuqu¶ tµi chÝnhvµ xemxÐt kh¶
n¨ngthu nî cñaNg©nhµng.Víi c¸c c¬ quanqu¶n lÝ nhµníc cãthÈmquyÒnthÈm®Þnhdù ¸n ®îc xemxÐt vµ
®¸nhgi¸ trªn gãc®écñatoµnbénÒnkinhtÕx· héi cña®Êtníc.
Métc¸chtængqu¸t ta cãthÓ®a ra kh¸i niÖmvÒthÈm®Þnhdù¸n ®Çut nhsau:
ThÈm®Þnhdù ¸n ®Çut lµ qóa tr×nh ph©ntÝch, ®¸nh gi¸ toµn diÖnc¸c khÝac¹nh cñamét dù ¸n
®Çut ®Óra c¸c quyÕt®Þnh®Çut chophÐp®Çut hoÆctµi trî.
ThùctÕ ngêi thÈm®Þnhdù ¸n sÏ tiÕn hµnhkiÓmtra ph©ntÝch ®¸nh gi¸ tõng phÇnvµ toµn bé c¸c
mÆt,c¸c vÊn®Òcãtrongb¶n nghiªn cøutiÒnkh¶ thi vµ nghiªn cøukh¶ thi (thêngchØvíi b¶n nghiªn cøu
kh¶ thi - haycßngäi lµ luËnchøngkinhtÕkÜthuËt)trongmèiquanhÖmËtthiÕtvíi doanhnghiÖpchñdù¸n vµ
c¸c gi¶ thiÕtvÒm«i trêngtrong®ã dù ¸n sÏ ho¹t ®éng.ThÈm®Þnhdù ¸n cãý nghÜathÓhiÖnë viÖcgiópc¸c
dù ¸n tèt kh«ngbÞ b¸c bá vµ dù ¸n tåi kh«ng®îc chÊpnhËn.Tuynhiªn nhËn®Þnh“tåi “, “kh¶ thi “, “hiÖu
qu¶”… ë khÝac¹nh nµo ®ã cßnphôthuécvµo gãc ®é cñangêi thÈm®Þnhvµ khi ®ã hä sÏ ®¹t ®îc nh÷ng
môctiªu nhÊt®Þnhkhi tiÕnhµnhthÈm®Þnh.
NHTMvíi t c¸ch lµ “Bµ ®ì” vÒmÆttµi chÝnhchoc¸c dù ¸n s¶n xuÊt®Çut thêng xuyªn thùc hiÖn
c«ngt¸c ®Çut. ViÖcthÈm®Þnhnµyngoµi môctiªu ®¸nhgi¸ hiÖuqu¶ cñadù¸n cßnnh»mx¸c ®Þnhrâ hµnh
8
9. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
lang an toµn cho c ¸c nguånvèn tµi trî cñaNg©n h µng cho c ¸c d ù¸n. V× vËyhiÓu vÒs ùcÇn thiÕ tph ¶i thÈm
®Þnhd ù¸n lµ m étviÖckh «ngthÓthiÕ u®îc
1.3.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
* VÒ phÝa nhµ ®Çu t
Th«ng thêng, khi x ¶y raquyÕt ®Þnh ®Çut mét dù ¸n, chñ®Çutöph ¶ i c©n nh¾c gi÷a nhiÒu sù lùa
chän kh¸c nhau, nghÜalµ nhiÒu dù ¸n kh¸c nhau trong cïng mét giai ®o¹n. MÆtkh¸c, tuy n¾m v÷ng nh÷ng
vÊn®Ò,nh÷ng chi tiÕt kü thuËtÉcña dù ¸n nhng ®«i khi kh ¶ n¨ng thu thËpn¾m b¾t nh÷ng th«ng tin míi
cña doanh nghiÖp bÞ h¹n chÕ, nhÊtlµ®èi víi xu thÕ kinh tÕ, chÝnh trÞ,x· héi míi. §Òu ®ã lµm gi ¶ m tÝnh
i
chÝnh x¸c trongph¸n ®o¸n cñahä.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t sÏ ®i s©u vµo lµm râ c¸c vÊn®Ònµy, gióp doanh nghiÖp lùachän
ph¬ng ¸n tètnhÊtmang l¹i hiÖu qu ¶ cao nhÊthoÆc®a ranh÷ng ý kiÕn x¸c ®¸ng gîi ý cho chñ®Çut ®Ódù
¸n cã tÝnh kh ¶ thi cao h¬n.
* VÒ phÝa Ng ©n hµng
ViÖccho vaytr¶i qua ba giai ®o¹n:
• í
Xem xÐt trc khi cho vay
• ThùchiÖn cho vay
• Thu gèc thu l·i
Ba giai ®o¹n nµy lµmét qu¸ tr×nh g¾n bã chÆtchÏ, mçi giai ®o¹n cã mét ý nghÜanhÊt®Þnh ¶ nh h-
ëng ® Õn chÊtlîng cñamét kho ¶n vay.
§Ócã mét kho ¶n vaychÊtlîng lµ®Òu mong muèn vµ môc tiªu ho¹t ®éng cñaNHTM. Nhng nã lµ mét
i
®Òu cùc kú khã kh¨n vµ NHTMvÉnthÊtb¹i khi cho vay v× thùc tÕ vËn®éng x · héi vµ thÞ tr ng lu«n tån t¹i
i ê
kh«ng c©n xøng vÒth«ng tin ®Çy®ñ vÒnhau, do ®ã dÉn® Õn nh÷ng hiÓu biÕt sai lÖch. Gi÷a NHTMvµ ngêi
9
10. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
vay còngx¶y ra t×nh tr¹ng nh vËy.Ng©nhµngkh«ngcã nh÷ng th«ng tin ®Çy®ñ vÒkh¸ch hµngdÉn®Õn
Ng©nhµngcã thÓthùchiÖnnh÷ng kho¶n chovay sai lÇm.§øngtríc nh÷ng rñi ro ®ã th× NHTMph¶i lu«n
c©nnh¾c®¾n®o, xemxÐt vµ b»ngnh÷ngnghiÖpvô ph¶i x¸c ®Þnhnh÷ngkh¸chhµngtèt, kho¶n xin vay
cãchÊtlîngkhi quyÕt®Þnhchovayh¹n chÕ®ÕnmøcthÊpnhÊtc¸c rñi ro cãthÓx¶y ra.
Do vËytrong ba giai ®o¹n trªn, viÖc xemxÐt tríc khi cho vay (bao gåmqu¸ tr×nh thÈm®Þnhtµi
chÝnhdù ¸n ®Çut cña Ng©nhµng) cã ý nghÜacùc k× quanträng, ¶nh hëng ®ÕnchÊtlîng, kÕt qu¶ c¸c
kho¶n vayvµ c¸c ho¹t cñagiai ®o¹nsau.Giai ®o¹n nµy®îc Ng©nhµngtiÕnhµnhrÊtkÜlìng víi nhiÒuph¬ng
ph¸p nghiÖpvô ®Æcthï ®Ó®¶m b¶o, antoµnchÊtlîng.
H¬n n÷a, víi chøcn¨ng qu¶n lÝ vµ kinh doanhtrong lÜnh vùc tiÒn tÖ tÝn dông, ho¹t ®éngNg©n
hµngcã tÝnhchÊt®Æcthï riªng mµc¸c ngµnhkh¸c kh«ngcã ®îc. Nh®· nãi ë trªn, sovíi kinhdoanhcñac¸c
ngµnhkinh tÕ kh¸c th× ho¹t ®éngNg©nhµngcã nhiÒurñi ro h¬n c¶. NhÊtlµ trongnÒnkinh tÕ thÞ trêng,
ngµnhNg©nhµngph¶i huy ®éngvµ t¹o mäi nguånvèn ®Ó®¸p øngnhucÇutÝn dôngchomäi thµnhphÇn
kinh tÕ. ViÖcNg©nhµngcho vay kh«ngthÓkh«ngcÇnbiÕt doanhnghiÖpsö dôngvèn lµm g×, quanniÖm
®¬n gi¶n lµ chØcÇntr¶ nî, hoµntoµn lµ mét quanniÖmsai lÇmvµ thô ®éng.TheoquanniÖmkinh doanh
hiÖnnay th× Ng©nhµngvµ doanhnghiÖplµ b¹n hµng.Mµ®· lµ b¹n hµngcñanhauth× khi x¸c lËpquanhÖ
ph¶i t×m hiÓuvµ th¨m dß lÉnnhau,®Ætra chonhaunh÷ng ®iÒukiÖn®¶m b¶o lîi Ýchchoc¶ ®«i bªn.
ChÝnhv× vËy,mµNHTM khi quyÕt®Þnhchovayph¶i lu«n®èi mÆtvíi hµnglo¹t c©uhái kh¸c nhau:
tríc
Choai vay?
VaynhthÕnµo?
Chovaytrongthêi gianbaol©u?
Qu¶n lÝ c¸c kho¶n vaynhthÕnµo?Thugècvµ l·i ra sao?
10
11. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Bªn c¹nh ®ã mét nguånvènquanträng®îc Ng©nhµngsödôngchovay lµ tiÒngöi cñakh¸ch hµng.
§Ó®¶m b¶o chosùtån t¹i vµ ph¸t triÓnth× bªn c¹nhmôctiªu lîi nhuËn,Ng©nhµngcßnph¶i ®¶m b¶o
an toµnvµ thanhkho¶n tøc lµ ph¶i ho¹t ®éngcã tr¸ch nhiÖmvíi nh÷ng ®ångtiÒncñakh¸chhµngvµ ph¶i
tho¶ m·n bÊtcømétnhucÇurót tiÒnnµocñakh¸chhµngvµobÊtcøthêi ®iÓmnµo.
§©ylµ bµi to¸n phøct¹p mµNg©nhµngcÇnph¶i t×m lêi gi¶i ®¸p.
Qu¸tr×nh t×m lêi gi¶i ®óngchobµi to¸n nµychÝnhlµ c«ngt¸c thÈm®Þnhc¸c kho¶n chovay.
TrongquanhÖtÝn dông,vÊn®Ì c¬ b¶n mµNg©nhµngph¶i quant©m®Ó®a ra mét quyÕt®Þnh
chovaylµ hiÖuqu¶ vµ antoµnvèncñaNg©nhµng.
Nãi ®Õndù ¸n ®Çut lµ nãi ®Õnmétsèlîng vènlín vµ thêi giandµi, do vËyquyÕt®Þnh®Çut sÏ cã
¶nh hëngrÊtlín ®ÕnsùthuËnlîi vµ ph¸t triÓncñaNg©nhµng.Tuynhiªn kh«ngph¶i dù¸n nµocÇnvènNg©n
hµngcòng®¸p øng. Ng©nhµngchØchovay ®èi víi nh÷ng dù ¸n cã kh¶ thi, tÝnh®ù¬c kh¶ n¨ng sinhlêi
cñadù ¸n…MuènvËyNg©nhµngsÏ yªu cÇungêi xin vaylËpvµ népvµoNg©nhµngdù ¸n ®Çut trªn c¬ sëdù
¸n ®Çut cïng víi c¸c nguånth«ngtin kh¸c, Ng©nhµngsÏ tiÕn hµnhtænghîp vµ thÈm®Þnhdù ¸n ®Ó®a ra
quyÕt®ÞnhvÒtÝnhkh¶ thi cñadù¸n.
ChÝnhv× vËyviÖcthÈm®Þnh®óng®¾ndù ¸n ®Çut cã ý nghÜacùck× quanträng®èi víi c¸c tæ
chøctÝndôngnãthÓhiÖn:
Giópc¸c tæchøctÝndôngnh×n nhËnmétc¸chl«gÝct×nh h×nh ho¹t ®éngs¶n xuÊtkinhdoanhcña
doanhnghiÖptrongqu¸ khøcòngnh hiÖnt¹i, dù ¸n xu híng ph¸t triÓncñadoanhnghiÖptrongt¬ng lai, trªn
c¬ s뮸nhgi¸ chÝnhx¸c ®èi tîng®îc ®Çut ®Ócã®èi s¸chthÝchhîpnh»mn©ngcaohiÖuqu¶ vèn®Çut.
Trªn c¬ s뮸nhgi¸ thùctr¹ng s¶n xuÊtkinhdoanhvµ tµi chÝnhcñadoanhnghiÖp®ÓxemxÐt xu h-
íng ph¸t triÓncñatõngngµnh,tõnglÜnhvùckinh tÕ. §©y lµ c¨n cø®¸nh gi¸ c¬ cÊuchÊtlîng tÝn dông,hiÖu
11
12. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
qu ¶ kinh t kh ¶ n ¨ng thu n î, nh ÷ng rñi ro cã thÓx ¶y ra cñad ù¸n vµ l p kÕ ho ¹ch cung cÊptÝn d ông theo
Õ Ë
tõng ®èi tîng cho vaycòngnh theo tõng ®èi tîng b ávèn.
ThÕ nhng m uèn xem xÐ thiÖu qu ¶ th ùc sù cho ho ¹t ®éng tÝn d ông th × Ng©n h µng kh «ng chØcÇn
d õngl¹i ë giai ®o ¹n kiÓm tra tríc m µph ¶i tiÕ p tôc kiÓm tra trong,sau qu ¸ tr×nh cho vay,®¶m b ¶o vèn cña
Ng©nh µng®îc s öd ông®óngm ôc®Ých,®em l hiÖuqu ¶ th ùcs ù.
ai
* VÒ phÝa x· héi vµ c¸c c¬ quan h÷uquan
Chóng tabiÕt r»ng vÊn®ÒthiÕu vèn ®ang rÊtphæ biÕn ë níc ta. Trong ®Òu kiÖn hiÖn nay c¬ së h¹
i
tÇngcßn rÊtnghÌo nµn, l¹c hËu nh hiÖn nay th× viÖc®Çut lµ rÊtcÇn thiÕt. Tuy nhiªn, víi nguån vèn h¹n hÑp,
sè lîng c¸c dù ¸n ®Çu t l¹i rÊtlín th× quyÕt ®Þnh vèn cho dù ¸n nµo lµ rÊtquan träng vµ khã kh¨n muèn cã
quyÕt ®Þnh nµy ngêi taph ¶ i tiÕn hµnh kiÓm tra,thÈm®Þnh dù ¸n, so s¸nh c¸c dù ¸n víi nhau ®Ólùachän ®îc
®Çut lµdù ¸n mang l¹i hiÖu qu ¶ cao nhÊtcho x · héi. HiÖu qu ¶ ®îc nh¾c ® Õn 뮩ykh«ng chØ®¬n thuÇn
lµ hiÖu qu ¶ kinh tÕ mµ nã bao hµm c ¶ hiÖu qu ¶ x· héi kh¸c nh gi ¶ i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng ng©n
s¸ch tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ,t¨ng kh ¶ n¨ng c¹nh tranhquèc tÕ ®ÆcbiÖtlµvÊn®Òb ¶ o vÖm«i tr ng.
ê
C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t sÏ gióp c¸c c¬ quan qu ¶n lý Nhµ níc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c sù cÇn
thiÕt vµ sù phï hîp cñadù ¸n trªn tÊtc ¶ c¸c ph¬ng diÖn: môc tiªu, quy ho¹ch, quy m« vµ hiÖu qu ¶ .
Tãm l¹i, vµi nÐt nªu trªn ®· phÇn nµo kh¾c ho¹ ®îc vai trßcña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Chóng taph ¶ i thõanhËnr»ng ®©ylµ mét c«ng viÖchÕt søc quan träng. Nã cã vai trßtrªn c ¶ tÇm vÜm« (x·
héi) vµ tÇm vi m« (Ng©n hµng, doanh nghiÖp). Bëi lÏ nÕu lµm tètc«ng t¸c thÈm ®Þnh kh«ng nh÷ng ®em l¹i
hiÖu qu ¶ cao cho ho¹t ®éng tÝn dông, b ¶ o ®¶ m an toµn vèn cho Ng©n hµng mµ khi nh×n vµo ®ã, c¸c
Ng©n hµng, tæchøctµi chÝnh, c¸c tæchøctÝndông níc ngoµi sÏ an t©m h¬n khi lùachän ®Çut vµo ViÖtNam
th«ng qua c¸c Ng©n hµng trong níc, ®ÆcbiÖtlµ NHTMquèc doanh. ChÝnh c¸c yÕu tè®ã®ßi hái Ng©n hµng
ph ¶ i tiÕp tôc®æi míi vµ kh«ng ngõng n©ng cao quy tr×nh thÈm®Þnhdù ¸n ®Çut.
12
13. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
2. Ph¬ng ph¸p thÈm ®Þ nh tµi chÝ nh dù n ®Çu t vµ c¸c nh©n tè
¸
¶nh hëng.
2.1 Ph¬ng ph¸p thÈm ®Þ nh tµi chÝ nh dù n ®Çu t.
¸
2.1.1 C¸c bíc thùc hiÖn thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n
®Çu t.
Bíc1 : Thu thËp sè liÖu th«ng tin vÒ ® ¬ n vÞ vay vèn vµ vÒ c¸c khÝa c¹nh liªn quan
® Õ n dù ¸n ®Çu t:
- §¬n vÞ sÏ lËphå s¬ vay vèn råi nép cïng hå s¬ ph¸p lý cña m ×nh, cña dù ¸n, vµ c¸c b¸o c¸o tµi
chÝnhÉ
- Ng©n hµng sÏ tracøu thu thËpc¸c th«ng tin ph¸p lý b¸o c¸o cña c¬ quan ngµnh b¸o chÝ vÒdoanh
nghiÖp, th«ng tin do trung t©m nghiªn cøu doanh nghiÖp cung cÊp.
Bíc2: Xölý vµ ®¸nh gi¸th«ng tin.
Nh xem xÐt tÝnh chÝnh x¸c cñath«ng tin, tÝnh to¸n c¸c chØtiªu, so s¸nh chØtiªu, hái ý kiÕn chuyªn
gia t vÊnvÒnh÷ng lÜnhvùcc¸n bé NHTMcha râÉ®Ócã kÕt qu ¶ thÈm®Þnhtèi u.
Bíc3: Sau khi thÈm ® Þ n h, c¸n bé tÝn dông cho ý kiÕn cña m×nh råi tr×nh bµy
gi¸m ® èc, phã gi¸m ® è c NHTM cã cho vay hay kh«ng? NÕu cã th× c¸c ® iÒu kho¶n nh thÕ
nµo?
2.1.2 C¸c ph¬ng ph¸p sö dông khi thÈm ®Þnh dù ¸n
®Çu t.
§Ó®¸nh gi¸ hiÖu qñatµi chÝnh dù ¸n ®Çut vÒlÝthuyÕt còng nh thùctÕ, ngêi tathêng ph ¶ i sö dông
c¸c ph¬ng ph¸p (hayc¸c chØtiªu sau ®©y).
* Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (NPV:Net Present Value)
13
14. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng cñam étd ù¸n ®Çu t lµ s èch ªnh l ch gi ÷a gi¸ trÞ hiÖn t¹i c ¸c nguån thu nhËp
Ö
rßng trong t¬ng l víi gi¸ trÞ hiÖnt¹i cñavèn ®Çut.
ai
C «ngthøctÝnh:
NPV= Co + PV
Trong®ã:
NPVlµgi¸ trÞhiÖn t¹i rßng
Co lµvèn®Çut ban ®Çuvµo dù ¸n, Co mang dÊu ©m (do lµkho ¶n ®Çut)
PV lµ gi¸ trÞhiÖn t¹i cña c¸c luång tiÒn dù tÝnh mµ dù ¸n mang l¹i trong thêi gian h÷u Ých cñanã.
PV ®îc tÝnh
C1 C2 C3 Ct
PV = + + + .....+
2 3 t
(1 +r) (1+r) (1+r) (1+r)
Ct lµc¸c luångtiÒndù tÝnh dù ¸n mang l¹i ë c¸c n¨m t
r lµtûlÖchiÕt khÊuphï hîp cñadù ¸n
ý nghÜacñaNPV chÝnh lµ®o lêng phÇn gi¸ trÞt¨ng thªm dù tÝnh mµ dù ¸n ®em l¹i cho nhµ ®Çut
víi møc ®é rñi ro cô thÓcñadù ¸nÉ ViÖcx¸c minh chÝnh x¸c tûlÖchiÕt khÊucñamçi dù ¸n ®Çut lµ khã kh¨n.
ngêi tacã thÓlÊyb»ng víi l·i suÊt®Çuvµo, ®ÇurathÞtrªn trêngÉ Nhng th«ng thêng lµ chi phÝ b×nh qu©n
cñavèn. Tuútõng tr ng hîp, ngêi tacßn xem vÒbiÕn ®éng l·i suÊttrªn thÞtr ng, vµ kh ¶ n¨ng giíi h¹n vÒvèn
ê ê
cñachñ®Çut khi thùchiÖn dù ¸nÉ
Sö dông chØtiªu NPV®Ó®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çut theo nguyªn t¾c:
14
15. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
NÕ uc ¸c d ù¸n ®Çu t th × tu ú thuéctheo quy m « nguånvèn,c ¸c d ù¸n cã NPV 0 ®Òu ®îc chän (S ë
≥
d Üd ù¸n NPV= 0vÉ cãthÓchänv× khi ®ãcãnghÜalµ c ¸c l ångti ªu th ôcñad ù¸n võa®ñ®Óhoµnvèn ®Çu
n u
t vµ cungcÊpm éttû l l·i su©tyªu cÇucho kho ¶n vèn ®ã). Ngîc l¹i NPV< 0
Ö ⇒ b ¸c bád ù¸n
NÕ uc ¸c d ù¸n l ¹i trõ nhauth × d ù¸n nµo cãNPV 0 vµ ln nhÊt × ®îc chän.
o ≥ í th
S öd ôngph¬ng ph ¸p NPV®Ó®¸nh gi¸, lùachänd ù¸n ®Çut cãu nhîc ®iÓm sau:
¦ u ®iÓm:
Ph¬ng nµy tÝnh to¸n dùa trªn c¬ së dßng tiÒncã chiÕt khÊu(tøclµ hiÖn t¹i ho¸ dßng tiÒn)lµ hîp lý
v× tiÒncã gi¸ trÞtheo thêi gian.
Lùachän dù ¸n theo chØtiªu NPV lµ thÝch hîp v× nã cho phÐp chän dù ¸n nµo cã lµm tèi ®a ho¸ sù
giµu cã cñachñ®Çut.
Ph¬ng ph¸p nµy ngÇm gi ¶ ®Þnh r»ng tû lÖl·i suÊtmµ t¹i c¸c luång cã tiÒncã thÓ®îc t¸i ®Çut lµ
chi phÝ sö dông vèn,nã lµgi ¶ ®ÞnhthÝch hîp nhÊt.
Nh î c ® i Ó m :
Phô thuéc nhiÒu vµo tûlÖchiÕt khÊur ®îc lùachän. Cô thÓ:r cµng nhá ⇒NPV cµng lín vµ ngîc l¹i.
Trongkhi ®ã,viÖcx¸c ®Þnh ®óng r lµrÊtkhã kh¨n.
ChØph ¶n ¸nh ®îc quy m« sinh lêi (sèt¬ng ®èi: hiÖu qu ¶ cñamét ®ång vènbá ralµbao nhiªu).
Víi c¸c dù ¸n cã thêi gian kh¸c nhau, dïng NPV ®Ólùachän dù ¸n lµ kh«ng cãý nghÜa.Muèn so s¸nh
®îc, ph ¶ i gi ¶ ®Þnh r»ng dù ¸n cã thêi gian ng¾n h¬n sÏ ®îc ®Çut bæ sung víi sè liÖulÆpl¹i nh cò®Ósao
cho c¸c dù ¸n cã thêi gian b»ng nhau. Thêi kú ph©n tÝch dù ¸n lµ béi sè chung nhá nhÊtcñac¸c thêi gian dù ¸n.
§©ylµviÖctÝnh to¸n phøc t¹p mÊtthêi gian.
15
16. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
* ChØ tiªu tû lÖ hoµn vèn néi bé (IRR: Internal Rate of
Return)
TûsuÊt µn vèn néi b é®o lêng tû l hoµn vèn ®Çu t cñam étd ù¸n. VÒm Æt ü thuËttÝnh to ¸n, IRR
ho Ö k
cñam étd ù¸n ®Çut lµ tû l chiÕ tkhÊum µt¹i ®ãNPV= 0,tøc lµ thu nhËprßng hiÖnt¹i ®óngb »ng gi¸ trÞ hiÖn
Ö
t¹i cñavèn ®Çut. ®èi víi d ù¸n ®Çut cãth êi gian lµ T n ¨m ,ta cãc«ngthøc:
C1 C2 CT
NPV= C0 + + +É. + = 0
2 T
(1 +IRR) (1+IRR) (1+IRR)
ý nghÜa cña chØ tiªu IRR: IRR ®èi víi dù ¸n chÝnh lµtØlÖsinh lêi cµn thiÕt cñadù ¸n. IRR ®îc
coi b»ng møc l·i suÊttiÒnvaycao nhÊtmµ nhµ ®Çut cã thÓchÊpnhËnmµ kh«ng bÞ thuathiÖtnÕu toµn bé sè
tiÒn ®Çut cho dù ¸n ®Òulµ vèn vay(c ¶ gèc vµ l·i céng dån) ®îc tr¶ b»ng nguån tiÒnthu ®îc tõ dù ¸n mçi
khi chóng ph¸t sinh.
Ngêi tasö dông hai c¸ch:
TÝnh trùc tiÕp: §Çu tiªn chän 1 l·i suÊtchiÕt khÊu bÊtk×, tÝnh NPV. NÕu NPV>0, tiÕp tôc
n©ng møc l·i suÊtchiÕt khÊu vµ ngîc l¹i. LÆpl¹i c¸ch lµm trªn cho tíi khi NPV= 0 hoÆcgÇn b»ng 0, khi ®ã
møc l·i suÊtnµy b»ng IRR cñadù ¸n ®Çut.
Ph¬ng ph¸p néi suy tuyÕn tÝnh: thêng ®îc sö dông. §Çutiªn chän 2 møc l·i suÊtchiÕt khÊu
sao cho: Víi r1 ⇒ cã NPV1 > 0
Víi r2⇒ cã NPV < 0
2
¸p dông c«ng thøc:
IRR = r1 + NPV (r − r )
1 1 2
NPV − NPV
1 2
16
17. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Ch ªnh l ch gi ÷a r1 vµ r2 kh«ng qu¸ 0.05 th× néi suy IRR míi t¬ng ®èi ®óng.
Ö
Södông IRR ® Ó ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n sau :
Trc hÕt lùachän mét møc l·i suÊtchiÕt khÊu lµm IRR§M (IRR ®Þnh møc th«ng thêng ®ã chÝnh lµ chi
í
phÝ c¬ héi)
So s¸nh nÕu IRR ≥ IRR§M th× dù ¸n kh ¶ thi thi vÒtµi chÝnh, tøclµ: nÕu lµ c¸c dù ¸n ®Çut lµ®éc
lËptuútheo quy m« nguån vèn,c¸c dù ¸n cã IRR ≥ IRR§M ®îc chÊpnhËn.
NÕu c¸c dù ¸n ®Çut lo¹i trõnhau: chän dù ¸n cã IRR ≥ 0 vµ lín nhÊt.
¦ u ® i Ó m : cña ph¬ng ph¸p IRR chó träng xem xÐt tÝnh thêi gian cña tiÒn. Sù thõanhËngi¸ trÞ
thêi gian cñatiÒnlµm cho kÜ thuËtx¸c ®Þnh hiÖu qu ¶ vèn®Çut u ®Óm h¬n c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c.
i
Ph ¶n ¸nh hiÖu qu ¶ sinh lêi cñamét ®ång vèn (tÝnh tØlÖ%) nªn cã thÓsö dông so s¸nh chi phÝ sö
dông vèn. IRR cho biÕt møc l·i suÊttiÒnvaytèi ®amµ dù ¸n cã thÓchÞu ®îc. Gi ¶ i quyÕt ®îc vÊn®Òlùachän
c¸c dù ¸n kh¸c nhau.
Nh î c ® i Ó m : Kh«ng ®ÒcËp® Õn ®é lín, quy m« cñadù ¸n, sö dông IRR ®Ólùachän dù ¸n lo¹i
trõcã quy m«, thêi gian kh¸c nhau nhiÒu khi sai lÇm. Víi dù ¸n cã nh÷ng kho ¶n ®Çut thaythÕ lín, dßng tiÒn
®æi dÊu liªn tôcdÉntíi hiÖn tîng IRR ®atrÞ,vµ nh vËyviÖc¸p dông IRR kh«ng cßn chÝnh x¸c.
Ph¬ng ph¸p IRR ngÇm ®Þnh r»ng thu nhËprßngcñadù ¸n ®îc t¸i ®Çut t¹i tØ lÖ l·i suÊtIRR nghÜa
lµkh«ng gi ¶ ®Þnh®óng tØlÖt¸i ®Çut.
Ngoµi ra cßn tÝnh theo ph¬ng ph¸p tØ lÖ hoµn vèn néi bé ®iÒu
chØnh (MIRR)MIRR lµ tØlÖchiÕt khÊumµ t¹i ®ã gi¸ trÞhiÖn t¹i cñachi phÝ ®Çut b»ng gi¸ trÞhiÖn t¹i
cñatænggi¸ trÞt¬ng lai cñac¸c luång tiÒnrßng thu tõdù ¸n víi gi ¶ ®Þnh luång tiÒnnµy ®îc t¸i ®Çut t¹i tØ
lÖl·i suÊtb»ng chi phÝ vèn. §©ycòng chÝnh lµ®Óm u viÖtcñaph¬ng ph¸p MIRRso víi ph¬ng ph¸p IRR.
i
17
18. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
VÒm Æt ¸n häc,ph¬ng ph ¸p tÝnh NPVvµIRR l «n cïng ®a ®Õ nquyÕ t®Þnh chÊpthuËnhayb ¸c b á
to u
d ù¸n ®ãi víi nh ÷ng d ù¸n ®éc l p.Tuynhiªn cãthÓcãhai kÕ tl Ëntr¸i ngîc cho nh ÷ng d ù¸n l ¹i trõ. Tr tr-
Ë u o ong
êng h îp cã s ù xung ®étgi ÷a hai ph¬ng ph ¸p, viÖc l a chän d ù ¸n ®Çu t theo ph¬ng ph ¸p NPVcÇn®îc coi
ù
träng h ¬n b ëi nh ÷ng ph©ntÝch ®· chØra r»ng: ph¬ng ph ¸p NPVu viÖth ¬n ph¬ng ph ¸p IRR.
* Thêi gian hoµn vèn: (P.P:PaybackPeried)
Thêi gian hoµn vèncñamét dù ¸n lµ®édµi thêi gian ®Óthu håi ®ñvèn®Çut ban ®Çu.
Cã hai c¸ch tÝnh chØtiªu nµy: thêi gian hoµn vèn kh«ng chiÕt khÊu(kh«ng tÝnh ® Õn gi¸ trÞthêi gian
cña tiÒn) vµ thêi gian hoµn vèn cã chiÕt khÊu (quy tÊtc ¶ c¸c kho ¶ n thu nhËp chi phÝ hiÖn t¹i theo tû suÊt
chiÕt khÊulùachän).
18
19. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
C «ngthøct¬ng tù nhau
Sèn¨m t ícn¨m c¸c
r
Sèn¨m nga t íc n¨m c¸c
yr
l å tÒ
u ng i n
+ L å tÒ t ® îc t ong
u ng i n hu r
T ê gia hoµn v n =
hi n è cñ DA® p ø
a ¸ ng
=+ n¨m
® îc chi phÝ
ViÖctÝnh to ¸n cãthÓ®îc th ùc hiÖntrªn c ¬ s ël p b ¶ng:
Ë
C«ng thøc tÝnh thêi gian hoµn vèn cung cÊp mét th«ng tin quan träng r»ng vèn cña c«ng ty
bÞ trãi buéc vµo mçi dù ¸n lµ bao nhiªu thêi gian. Th«ng thêng nhµ qu ¶n trÞcã thÓ®Ætrakho ¶ng thêi gian
hoµn vèntèi ®avµ sÏ b¸c bá dù ¸n ®Çut cã thêi gian hoµn vènl©u h¬n.
Södông chØ tiªu thêi gian hoµn vèn ®Ó®¸nh gi¸, lùachän dù ¸n ®Çut theo nguyªn t¾c: Dù
¸n cã thêi gian hoµn vèn cµng nhá cµng tèt,chän dù ¸n cã thêi gian hoµn vèn nhá nhÊttrong c¸c dù ¸n lo¹i trõ
nhau.
¦ u ® i Ó m : cñaph¬ng ph¸p nµy:
§¬n gi ¶ n, dÔ¸p dông vµ®îc sö dông nh mét c«ng cô sµng läc. NÕu cã mét dù ¸n nµo ®ãkh«ng ®¸p
øng ®îc kú hoµn vèn trong thêi gian ®· ®Þnh th× viÖctiÕp tôcnghiªn cøu dù ¸n lµ kh«ng cÇnthiÕt. V× luång
tiÒn mong ®îi trong mét t¬ng lai xa ®îc xem nh rñi ro h¬n mét luång tiÒn trong mét t¬ng gÇn thêi gian thu
håi vèn®îc sö dông nh mét thíc ®o ®Ó®¸nh gi¸ møc ®érñi ro cñadù ¸n.
ViÖcthÊyrâ®îc thêi gian thu håi vèncho phÐp ®ÒxuÊtnh÷ng gi ¶ i ph¸p ®Órótng¾n thêi h¹n ®ã.
H¹n chÕ : Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p thêi gian hoµn vèn cã mét sè h¹n chÕ mµ cã thÓdÉntíi nh÷ng
quyÕt ®Þnh ®ã lµ: thêi gian hoµn vèn kh«ng chiÕt khÊukh«ng tÝnh tíi nh÷ng sai biÖtvÒthêi ®Óm xuÊthiÖn
i
luång tiÒn,tøclµ yÕu tègi¸ trÞthêi gian cñatiÒntÖkh«ng ®îc ®ÒcËp. PhÇnthu nhËpsau thêi ®Óm hoµn vèn
i
bÞ bá qua hoµn toµn, nh vËykh«ng ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu ¶ tµi chÝnh cñac ¶ ®êi dù ¸n. YÕu tè rñi ro ®èi víi
19
20. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
lu ång tiÒn t¬ng l cñad ù¸n kh «ng ®îc xem xÐ tvµ®¸nh gi¸. XÕ ph ¹ng c ¸c d ù¸n kh «ng ph ï h îp víi m ôcti ªu
ai
tèi ®aho ¸ li nhuËncñachñsëh ÷u.
î
* Ph ¬ng ph¸p tû sè lîi Ých / chi phÝ (Benefit-Cost Ratio:
BCR)
Ph ¶n ¸nh kh ¶ n¨ng sinh lêi cña dù ¸n trªn mçi ®¬n vÞ tiÒn tÖvèn ®Çu t (quy vÒthêi ®Óm hiÖn
i
t¹i).
∑ B
n
i
(1+ r )
i
i =0
BCR =
∑ C
n
i
(1+ r )
i
i =0
Bi: LuångtiÒn d ùkiÕ nn ¨m i
Ci: Chi phÝn ¨m i
Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸: nÕ ucãd ù¸n cãBCR≥ 1 . Suyra ®îc chÊpnhËn(kh ¶ thi vÒm Ætµi chÝnh).
t
BCRlµ chØti ªu chuÈn®ÓxÕ ph ¹ng c ¸c d ù¸n theo nguyªn t¾c d µnh vÞtrÝ cao h ¬n cho d ù¸n cãBCR
cao h ¬n.
¦ u ® i Ó m: nã cho biÕt lîi Ých thu ®îc trªn mét ®ång bá ra, tõ®ã gióp chñ®Çu t lùachän, c©n
nh¾c c¸c ph¬ng ¸n cã hiÖu qu ¶ .
Nh î c ® i Ó m : lµ mét chØ tiªu t¬ng ®èi nªn dÔ dÉn ® Õn sai lÇm khi lùachän c¸c dù ¸n lo¹i trõ
nhau, v× th«ng thêng c¸c dù ¸n cã BCR lín th× cã NPVnhá vµ ngîc l¹i.
* Ph ¬ng ph¸p ®iÓm hoµ vèn:
§Óm hoµ vènlµ®Óm t¹i ®ãmøc doanh thu võa®ñtrangtr¶i mäi phÝ tæn(kh«ng lç,kh«ng l·i).
i i
20
21. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
§iÓmhoµ vèncã th ®îc th hiÖnb»ng m s¶n lîng hoÆcdoanhthu:
Ó Ó øc
S¶n lîng hoµ vèn:Qhv
FC
Q HV
=
P −V
Trong®ã: FC: lµtængchi phÝ
P : gi¸ b¸n ®¬n vÞs ¶n phÈm
V : chi phÝ biÕn ®æi mét s ¶n phÈm (P- l·i gép mét ®¬n vÞs ¶n phÈm) Doanh
V.
thu hoµ vèn
FC FC
R =Q ×P = P× =
HV HV P −V V
1−
P
Tr ng h îp s ¶n xuÊt étl ¹i s ¶n phÈm
ê m o
NÕ us ¶n xuÊt Òul ¹i s ¶n phÈm kh ¸c nhauth × tÝnh th ªm träng s ècñatõng l ¹i s ¶n phÈm .
nhi o o
FC
R =
∑ (1 − V ) × w
HV n
i
i =1 P i
i
Th«ngthêngngêi ta chänm étn ¨m ®Æctrng ®ÓtÝnh.D ù¸n cã®iÓm hoµvèn cµngnhácµngtèt.
Kh ¶ n ¨ng thu li nhuËncµngcao ⇒ Kh ¶ n ¨ng thualç cµngnhá(hayvïng an to µn cao).
î
Saukhi cã®iÓm hoµvèn,cãthÓx ¸c ®Þnhth ªm chØti ªu m øcho ¹t®énghoµvèn.TÝnh:
21
22. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
D oanhthu hoµvèn
Møcho ¹t®énghoµvèn = x 1 00%
D oanhthu lý thuyÕ t
D oanh thu l thuyÕ tlµ doanh thu tÝnh theo c«ng suÊtthiiÕ tkÕ . Møc ho ¹t ®éng vèn cho thÊykh ¶
Ý
n ¨ng ph ¸ttriÓn cñad ù¸n.
§iÓm hoµvèn chØxÐ tri ªng cho tõng d ù¸n côthÓv× th ùct d ù¸n thuécc ¸c ngµnhkh ¸c nhau,cãc ¬
Õ
cÊuvèn ®Çut kh ¸c nhau.
NÕ ucïng m étd ù¸n m µcã nhiÒuph¬ng ¸n kh ¸c nhau th × cã thÓn ªn u ti ªn cho nh ÷ng ph¬ng ¸n cã
®iÓm hoµvèn nháh ¬n.
¦ u ® i Ó m : cñaph©n tÝch®Óm hoµ vèn
i
§a ranh÷ng chØtiªu vÒmøc ®éhoat®éng tèi thiÓucÇnthiÕt ®Ódoanh nghiÖp cã lîi nhuËn.
Nã cho biÕt s ¶n lîng hoµ vèn lµ bao nhiªu, do ®ã lÇm chñ®Çut t×m c¸ch ®¹t ® Õn ®Óm hoµ vèn
i
trongthêi gian ng¾n nhÊt.
H¹n chÕ : §Óm hoµ vèn kh«ng cho biÕt quy m« l·i rßng cñac ¶ ®êi dù ¸n còng nh hiÖu qu ¶ cña
i
mét ®ång vènbá ra.
MÆtkh¸c, viÖcph©n tÝch trënªn phøc t¹p vµ tÝnh chÝnh x¸c kh«ng cao khi cã®Çut bæ sung thay
thÕ.
MétyÕu tèkh«ng kÐm phÇnqu¹n trängcÇn®îc xem xÐt lµ.
* §é nh¹y cña dù ¸n:
M«i tr ng xung quanh thêng xuyªn t¸c ®éng tíi dù ¸n ®Çut trªn nhiÒu mÆtcÊp®é kh¸c nhau. Do vËy
ê
khi xem xÐt dù ¸n ngoµi c¸ch xem xÐt dù ¸n qua c¸c chØtiªu ë tr¹ng thaÝtÜnh, cÇn ph ¶ i ®Ætdù ¸n ®Çut ë
tr¹ng th¸i ®éng trongxu thÕ biÕn ®éng cñac¸c yÕu tèbªn ngoµi.
22
23. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
§Ócã métc¸ch®¸nhgi¸ kh¸chquantoµndiÖnh¬n vÒdù ¸n, th«ngthêng®ÓxemxÐt ®é nh¹y ngêi
ta thêngtÝnhto¸n thay®æic¸c chØtiªu NPV,IRRkhi cãsùbiÕn®æicñamétsènh©ntè:
+Gi¸ b¸n s¶n phÈm.
+ Gi¸ ®Çuvµothay®æi.
+Vèn®Çut.
+Tû gi¸ lªn xuèng.
Trªn thùctÕ khi tÝnh®é nh¹y c¶m cñadù ¸n, ng ta choc¸c biÕnsèthay ®æi 1% sovíi ph¬ng ¸n
êi
lùa chänban®Çuvµ tÝnhNPVvµ IRRthaybaonhiªu %.
ý nghÜacñaviÖcph©ntÝch®é nh¹y cñadù ¸n lµ gióp chong©nhµngcã thÓkhoanh®îc hµnhlang
chosù®Çut cñadoanhnghiÖp.
Ngoµic¸c néi dungtrªn, thÈm®Þnhdù ¸n cßntiÕnhµnhthªm ph©ntÝchtµi chÝnhdù ¸n ®Çut trong
®ãthêngsödôngc¸c ph¬ng ph¸p ph©ntÝchsau.
Ph©ntÝchdiÔnbiÕnnguånvènsödông.
Ph©ntÝchluångtiÒnmÆt.
Ph©ntÝchc¸c chØtiªu tµi chÝnhtrunggian.
KÕthîp gi÷a ®¸nhgi¸ hiÖuqu¶ tµi chÝnhvíi ph©ntÝchtµi chÝnhdù ¸n trongthÈm®Þnhtµi chÝnh
dù ¸n ®Çut sÏ choNg©nhµngmétkÕtqñachÝnhx¸c h¬n, toµndiÖnh¬n vµ baoqu¸t h¬n ®îc toµnbé dù ¸n
võaxemxÐt trªn tõnggãc®écÊpkh¸c nhau.
NhvËymçi chØtiªu ®îc sö dôngtrong ®¸nh gi¸ hiÖuqu¶ tµi chÝnhdù ¸n ®Çut cã nh÷ng u nhîc
®iÓmnhÊtdÞnh.Tuynhiªn møc®é kh«ngnh nhau.Mçi chØtiªu thÈm®Þnhd ¸n sÏ ®îc so s¸nh víi c¸c tiªu
chuÈnchÊpnhËndù ¸n nhÊt®Þnh(cã thÓdo néi t¹i chØtiªu mangl¹i hoÆctiªu chuÈnqua so s¸nh chØtiªu
23
24. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
kh¸c). KÕtqu¶ thÈm®Þnhth«ngquanh÷ng chØtiªu saukhi sos¸nhvíi gi¸ trÞ tiªu chuÈnsÏ nãi lªn ý nghÜa
cñatõngmÆtvÊn®Ò.NhvËyquaviÖcthÈm®Þnhb»ngméthÖnhiÒuchØtiªu, kÕtluËnchung,cuèi cïngvÒdù
¸n ®Çut ph¶i lµ kÕt luËnmangtÝnhtænghîp, kh¸i qu¸t, thËmchÝph¶i nhêvµosùcho®iÓmcã ph©nbiÖt
tÇmquanträngkh¸c nhaucñachØtiªu ®¸nhgi¸. MÆtkh¸c, kÕt luËnchung®«i khi còngcÇntÝnhlinhho¹t, tuú
vµotõng®iÒukiÖncôthÓvµsùu tiªn khÝac¹nhnµo®ãcñadù¸n.
SongmÆtquanträngnhÊtë ®©y, lµ ph¶i dù kiÕnvµ x¸c ®ÞnhchÝnhx¸c luångtiÒnra vµo bëi c¸c
ph¬ng ph¸p trªn ®Òudùatrªn c¬ sëc¸c dßnglîi Ých,chi phÝcñadù¸n.
ThuÕthu nhËpcòng¶nh hëng ®Õnc¸c dù ¸n kh«ng gièng nhaunªn sè liÖu vÒ c¸c dßngtiÒn liªn
quan®Õnmçi dù ¸n ®a vµ ®ÓtÝnhto¸n, ®¸nhgi¸ dù ¸n ph¶i lµ sèliÖusauthuÕ.Kh«ng®a chi phÝtr¶ l·i
vay vµo dßngtiÒnmÆtcñadù ¸n v× khi chiÕt khÊuta ®· tÝnh®Õngi¸ trÞ theothêi gian cñatiÒn, nÕu®a
vµonghÜalµ ®a chi phÝvaytiÒnmµkh«ngtÝnhtíi lîi Ýchvayvènmangl¹i. Bªn c¹nh®ã cÇnchóý r»ng, thu
nhËprßnghµngn¨mcñadù ¸n baogåmlîi nhuËnsauthóevµ khÊuhaotµi s¶n cè ®Þnhvµon¨mcuèi dù ¸n cã
thªm vènlu ®éngrßngthu håi vµ gi¸ trÞ thanhlÝ tµi s¶n cè®Þnh.Khi thÈm®ÞnhNg©nhµngph¶i kiÓmtra
tÝnhhîp lÝ cñaph¬ng ph¸p khÊuhaodo chñ®Çut ®a ra v× khÊuhaolµ mét kho¶n thu trongnéi bé dù ¸n
®Óbï ®¾pnh÷ngchi phÝ®· bára tríc kia.
XölÝ vÊn®Òl¹m ph¸t trongph©ntÝchtµi chÝnhdù ¸n: L¹mph¸t t¸c ®éngtíi t×nh h×nh tµi chÝnh
cñadù ¸n theonhiÒumèi quanhÖvµ theonh÷ng híng kh¸c nhau.L¹mph¸t lµ thay ®æi c¸c biÕnsètµi chÝnh
trongb¶n b¸o c¸o tµi chÝnhvµ ®ãt¸c ®éng®ÕntÝnhto¸n c¸c chØtiªu thÈm®Þnh.Tuynhiªn viÖcph©ntÝch
dù ¸n trong®iÒukiÖncãl¹m ph¸t dù tÝnhvÉntheonguyªnt¾c c¬ b¶n nh trênghîpkh«ngcãrñi ro l¹m ph¸t,
cã thÓdïngdßngtiÒndanhnghÜahoÆcdßngtiÒntheosøcmuanhng ph¶i ®îc thùchiÖnmét c¸ch nhÊtqu¸n
(nghÜalµ södôngt¬ng øngvíi tØ suÊtchiÕtkhÊudanhnghÜavµ tØsuÊtchiÕtkhÊuthùc).TrongthùctÕ, thêng
gi¸ c¶ c¸c yÕutè ®Çuvµo,ra trongthêi gianho¹t ®éngcñadù¸n ®îc ®iÒuchØnhtheométdiÔntiÕnmµngêi
thÈm®Þnhgi¶ ®Þnhchoc¸c thêi k× t¬ng lai, phÇnnµonªu lªn chiÒuhíng thay®æit¬ng ®èi cñagi¸ trong
24
25. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
t¬ng lai còngnh d ù®o ¸n ®îc t¸c ®éngcñal¹m ph ¸t. MétyÕ u tè kh «ngkÐ m phÇnquan träng m µta cÇnph ¶i
nãi tíi ®ãlµ ®énh ¹y cñad ù¸n.
2.2 C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng thÈm ®Þ nh.
2.2.1 Nh©n tè chñ quan.
ChÊtlîng thÈm®Þnh bÞ chi phèi bëi nhiÒu yÕu tè,c¬ b ¶ n cã thÓph©n ranh©n tèchñ quan vµ nh©n
tèkh¸ch quan. Nh©n tèchñ quan lµ nh÷ng nh©n tèthuécvÒnéi bé mµ Ng©n hµng cã thÓchñ®éng kiÓm so¸t,
®ÒuchØnh®îc.
i
* Nh ©n tè con ngêi.
Con ngêi ®îc coi lµ®éng lùccñasù ph¸t triÓnx · héi víi ý nghÜahä chÝnh lµchñ thÓ®ång thêi lµ®èi
tng phôc vômµ c¸c ho¹t ®éng x· héi híng tíi. Nh©n tècon ngêi bao giê còng lµmét trong nh÷ng nh©n tèquan
î
träng trong mäi c«ng viÖc. Trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh, chÝnh con ngêi x©y dùng quy tr×nh víi nh÷ng chØ
tiªu, ph¬ng ph¸p, tr×nh tùnhÊt®Þnh, ®ãng vai trßchi phèi, quyÕt ®Þnh c ¶ nh÷ng nh©n tèkh¸c vµ liªn kÕt
c¸c nh©n tè víi nhau. Song ë ®©y, ta chØtËptrung ®ÒcËp ® Õn nh©n tè con ngêi d íi gi¸c ®é lµ®èi tîng trùc
tiÕp tæchøc,thùchiÖn thÈm®Þnhdù ¸n ®Çut (c¸n bé thÈm®Þnh).
KÕt qu ¶ cñathÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n lµ kÕt qu ¶ cñaviÖcph©n tÝch ®¸nh gi¸ dù ¸n vÒmÆttµi
chÝnh theo nhËn®Þnh chñ quan cñangêi thÈm ®Þnh song ph ¶ i dùa trªn c¬ së khoa häc, trangthiÕt bÞ hiÖn
®¹i ÉsÏ lµ kh«ng cãý nghÜanÕu c¸n bé thÈm®Þnh kh«ng thÓkh«ng cè g¾ng sö dông chóng mét c¸ch cã hiªô
qu ¶ .
Con ngêi ®ãng vai trßquan träng trong n©ng cao chÊtlîng thÈm ®Þnh ph ¶ i kÓ® Õn c¸c khÝa c¹nh:
kiÕn thøc, kinh nghiÖm, n¨ng lùc vµ phÈm chÊt®¹o ®øc cña ngêi thÈm ®Þnh. KiÕn thøc ë ®©y kh«ng chØlµ
hiÓu biÕt vÒnghiÖp vô chuyªn m«n ®¬n thuÇn mµ bao gåm hiÓu biÕt vÒkhoa häc - kinh tÕ - x· héi. Kinh
nghiÖm lµ nh÷ng c¸i ®îc tÝch luü qua ho¹t ®éng thùc tiÔn, n¨ng lùc vµ kh ¶ n¨ng n¾m b¾t xö lÝ c«ng viÖc
trªn c¬ së c¸c tri thøc ®· tÝch luü. Nh vËy,tr×nh ®é c¸n bé thÈm ®Þnh ¶ nh hëng trùc tiÕp ® Õn chÊtlîng
25
26. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
thÈm ®Þnh,h ¬n n ÷a r tquan träng b ëi v× thÈm ®Þnh tµi chÝnh d ù¸n ®Çu t còng nh thÈm ®Þnh d ù¸n nãi
Ê
chunglµ c«ng viÖchÕ tsøctinh vi, phøct¹p, nã kh «ng®¬n thuÇnlµ viÖctÝnh to ¸n theo nh ÷ng m É biÓu s ·n
u
cã. B ªn c¹nh ®ã, tÝnh kØl Ëtcao,l ng saym ª víi c«ng viÖcvµ®¹o ®øc nghÒnghiÖptèts Ï lµ ®iÒu kiÖn ®ñ
u ß
®Ó®¶m b ¶o cho chÊtlîng thÈm ®Þnh.NÕ uc ¸n b é thÈm ®Þnh cè phÈm chÊt®¹o ®øc kh «ng tèts ϶ nh híng
tíi tiÕ n ®é c«ng viÖc,m èi quanhÖNg©nh µng- kh ¸ch h µngÉ ®ÆcbiÖtnh ÷ng nhËnxÐ t®¸nh gi¸ ®a ra s Ï bÞ
chi phèi b ëi nh ÷ng nh©n tè kh «ng ph ¶i tõ b ¶n th ©n d ù¸n, do ®ã tÝnh kh ¸ch quan,hoµn toµn kh «ng tån t¹i
vµý nghÜacñaviÖcthÈm ®Þnh.
Nh ÷ng sai l m trong thÈm ®Þnh d ù¸n tµi chÝnh®Çu t tõ nh©n tè con ngêi d ï v« t×nh haycèý ®Òu
Ç
dÉ ®Õ nm éthËuqu ¶: ®¸nh gi¸ sai l ch hiÖu qu ¶, kh ¶ n ¨ng tµi chÝnhcòngnh kh ¶ n ¨ng hoµtr¶ vèn vay
n Ö
Ng©n h µng, do ®ã Ng©n h µng gÆp khã kh ¨n trong thu h åi n î, nghiªm träng h ¬n lµ nguy c ¬ m Êtvèn, suy
gi ¶m li nhuËnkinh doanh.
î
* Quy tr×nh thÈm ® Þ n h :
Quy tr×nh thÈm ®Þnh cña mçi Ng©n hµng lµ c¨n cø cho c¸n bé thÈm ®Þnh thùc hiÖn c«ng viÖc mét
c¸ch kh¸ch quan, khoa häc vµ®Çy®ñ. Quy tr×nh thÈm®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çut bao gåm néi dung, ph¬ng
ph¸p thÈm®Þnhvµ tr×nh tùtiÕn hµnh nh÷ng néi dung ®ã. Quy tr×nh thÈm®Þnh®îc x©y dùng mét c¸ch khoa
häc, tiªn tiÕn vµ phï hîp víi thÕ m¹nh vµ®Æctr cñaNg©n hµng sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊtlîng thÈm ®Þnh
ng
tµi chÝnh. Néi dung thÈm ®Þnh cÇn ®ÒcËp ® Õn tÊtc ¶ c¸c vÊn®ÒvÒtµi chÝnh dù ¸n ®øng trªn gi¸c ®é
Ng©n hµng: vÊn®Òvèn ®Çut (tæng,nguån, tiÕn ®é É) hiÖu qu ¶ tµi chÝnh kh ¶ n¨ng tµi trî vµ rñi ro dù ¸n.
Néi dung cµng ®Çy®ñ,chi tiÕt bao nhiªu cµng ®a l¹i ®échÝnh x¸c cao cñac¸c kÕt luËn®¸nh gi¸.
Ph¬ng ph¸p thÈm®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çut bao gåm c¸c hÖchØtiªu ®¸nh gi¸, c¸ch thøcxö lÝchÕ
biÕn th«ng tin cã trong hå s¬ dù ¸n vµ nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Ó®em l¹i nh÷ng th«ng tin cÇnthiÕt vÒ
tÝnh kh ¶ thi tµi chÝnh cñadù ¸n còng nh kh ¶ n¨ng tr¶ nî Ng©n hµng. Ph¬ng ph¸p hiÖn ®¹i, khoa häc gióp
26
27. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
c ¸c b é thÈm ®Þnh,ph©n tÝch tÝnh to ¸n hiÖu qu ¶ tµi chÝnh d ù¸n nhanh chãng,chÝnh x ¸c d ù b ¸o ®îc rñi ro,
lµm c ¬ s ëcho l·nh ®¹o ra quyÕ t®Þnhtµi trî ®óng®¾n.
Thùc t nh ÷ng n ¨m võa qua, c ¸c Ng©n h µng th¬ng m ai ViÖtNam ®ÉchuyÓnd Çn tõ ph¬ng ph ¸p
Õ
thÈm ®Þnhtµi chÝnhd ù¸n ®Çu t còsangph¬ng ph ¸p m íi hiÖn®¹i h ¬n m µ®· ®îc ¸p d ôngr tl©u tõ c ¸c níc
Ê
ph ¸ttriÓn.
C ¸c néi dung thÈn®Þnh tµi chÝnh ®îc s ¾p xÕ p theo m éttr×nh tù h îp l , l«gic s Ï thÓhiÖn ®îc m èi
Ý
li ªn hÖ,h çtrî l nnhaugi ÷a viÖcph©ntÝch c ¸c kl Ýac ¹nh tµi chÝnhcñad ù¸n, b ¸o c ¸o thÈm ®Þnhs Ï chÆt Ï
É h ch
vµ cãsøcthuyÕ tphôch ¬n.
* Ph¬ng ph¸p thÈm ® Þ n h:
§éi ngò c¸n bé thùc hiÖn quy tr×nh thÈm ®Þnh: Tr×nh ®é chuyªn m«n, hiÓu biÕt c¸c lÜnh vùc liªn
quan tíi dù ¸n ®Çut nh: Qu ¶n trÞkinh doanh, kü thuËt,®¹o ®øccñac¸n béÉ ®Òuc㶠nh hëng trùctiÕp, gi¸n
tiÕp ® Õn hiÖu qu ¶ thÈm®Þnh. ThiÕu hiÓu biÕt sÏ lµm c«ng t¸c nµy mÊtthêi gian, chi phÝ cho c ¶ ng©n hµng,
doanh nghiÖp ( cã thÓmÊtc¬ héi kinh doanh, råi cã thÓgÆprñi ro nî kh«ng tr¶ ®îcÉ)
* Néi dung thÈm ® Þ n h:
ThÈm ®Þnh tÝnh ph¸p lý cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh tµi chÝnh qu¸ khø, tµi s ¶ n ®¶ m b ¶ oÉ
kiÓm so¸t sau vay®Òu¶ nh hëng tíi chÊtlîng thÈm®Þnh dù ¸n.
* C¸c nh ©n tè kh¸c:
VÊn ®Ò th«ng tin vµ xölý th«ng tin
Thùc chÊtthÈm ®Þnh lµ xö lÝ th«ng tin ®Ó®a ra nhòng nhËnxÐt, ®¸nh gi¸ vÒdù ¸n. Nãi mét c¸ch
kh¸c th«ng tin chÝnh lµ nguyªn liÖu cho qu¸ tr×nh t¸c nghiÖp cña c¸n bé thÈm ®Þnh. Do ®ã sè lîng còng nh
chÊtlîng vµ tÝnh kÞp thêi cñath«ng tin cã t¸c ®éng rÊtlín ® Õn chÊtlîng thÈm®Þnh.
27
28. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Ng©n h µng coi hå s ¬ d ù¸n cñachñ®Çu t göi ®Õ n lµ nguån th «ng tin c ¬ b ¶n nhÊtcho viÖc thÈm
®Þnh.NÕ uthÊyth «ng tin trong hå s ¬ d ù¸n thiÕ u hoÆckh «ng râ rµng, c ¸n b é tÝn d ông cã thÓyªu cµu chñ
®Çut cungcÊpth ªm hoÆcgi ¶ i tr×nh vÒnh ÷ng th «ng tin ®ã. Tuynhiªn nh ®· ®ÒcËpë phÇntríc, d ù¸n ®îc
l p ra phÇnnµo m angtÝnh chñquan cñad ù¸n, hoÆckh «ng nh ×n nhÆnthÊu ®¸o m äi khÝac ¹nh, hoÆccèý
Ë
lµm cho kÕ ho ¹ch r tkh ¶ thi tríc Ng©nh µng,do vËykh «ng ph ¶i lµ nguånth «ng tin duynhÊt®ÓNg©nh µng
Ê
xem xÐ t. Ng©nh µng cÇnchñ®éng,tÝch cùc t×m kiÕ m ,khai th ¸c m étc ¸ch tètnhÊtnh ÷ng nguånth «ng tin cã
thÓ®îc tõ Ng©n h µng Nhµníc, viÖn nghiªn cøu,b ¸o chÝÉ TuyvËy,viÖc th «ng tin ph ¶i chóý s µng l c, l a
ä ù
chän nh ÷ng th «ng tin ®¸ng tin cËylµm c ¬ së cho ph©n tÝch. §Óphôc vô tèt cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh chung
còngnh thÈm ®Þnhtµi chÝnhnãi ri ªng, c ¸c th «ngtin thu thËp®îc ®¶m b ¶o tÝnh chÝnhx ¸c, kÞp th êi.
NÕ uth «ng tin kh «ngchÝnhx ¸c th × ph©n tÝch lµ kh «ngcãý nghÜacho d ï lµ cãs öd ôngph¬ng ph ¸p
hiÖn®¹i ®Õ nm øcnµo.§¸nh gi¸ trong ®iÒu kiÖnth «ng tin kh «ng®Çy®ñcòngcãthÓdÉ ®Õ nnh ÷ng sai l m
n Ç
nh trêng h îp th «ng tin kh «ngchÝnhx ¸c. Nh vËy,cÇnph ¶i thu thËp®Çy®ñth «ngtin.
Tr m «i trêng kinh doanh n ¨ng ®éng vµ tÝnh c ¹nh tranh cao ®é hiÖn nay, sù chËm trÔ trong viÖc
ong
thu thËpc ¸c th «ng tin cÇnthiÕ ts ϶ nh hëng ®Õ nchÊt lîng thÈm ®Þnh,quanhÖNg©nh µng- kh ¸ch h µngvµ cã
t
thÓm Êt ¬ h éi tµi trî cho m étd ù¸n tèt.
c
Vai trß cñath «ng tin râ rµng lµ quan träng,song®Ócã thÓthu thËp,xö lÝ lu tr÷ th «ng tin m étc ¸ch
cã hiÖu qu ¶, ph ¶i kÓ®Õ n nh©n tè thiÕ tbÞ, kÜ thuËt C «ng nghÖth «ng tin ®îc øng d ông vµo ngµnh Ng©n
.
h µng ®· lµm t¨ng kh ¶ n ¨ng thu thËp,xö lÝ, lu tr÷ th «ng tin ®Çy®ñ, nhanhchãng.Nh vËyc ¸c th «ng tin ®Çu
vµo ®Çura cñaviÖcthÈm ®Þnhd ù¸n s Ï®îc cungcÊp®Çy®ñkÞp th êi.
Tæ chøc ® iÒu hµnh
Lµ viÖc bè trÝs¾p xÕp quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña c¸c c¸ nh©n, bé phËn tham gia thÈm
®Þnh, tr×nh tùtiÕn hµnh còng nh mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ nh©n, bé phËn®ã trong viÖcthùc hiÖn, cÇn cã sù
ph©n c«ng ph©n nhiÖm cô thÓ,khoa häc vµ t¹o ra ®îc c¬ chÕ kiÓm tra, gi¸m s¸t chÆtchÏ trong kh©u thùc
28
29. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
hiÖnnhng kh «ngcøngnh¾c,t¹o gß b ã nh »m ®¹t ®îc tÝnh kh ¸ch quanvµ viÖcthÈm ®Þnh®îc tiÕ n h µnh nhanh
chãng,thuËntiÖn m µ vÉ b ¶o ®¶m chÝnh x ¸c. Nh vËyviÖc tæ chøc,®iÒu h µnh ho ¹t ®éng thÈm ®Þnh nÕ u
n
x©y d ùng®îc m éthÖth èngm ¹nh,ph ¸thuyt n d ông®îc tèi ®a n ¨ng lùc s ¸ng t¹o cñac ¸ nh©n vµ søcm ¹nh t p
Ë Ë
thÓs Ï n©ngcao ®îc chÊtîng thÈm ®Þnh.
l
2.2.2 Nh©n tè kh¸ch quan.
§©y lµ nh÷ng nh©n tèkh«ng thuéctÇm kiÓm so¸t cñaNg©n hµng, Ng©n hµng chØcã thÓkh¾c phôc
vµ thÝch nghi.
* Tõ phÝa doanh nghiÖp
Hå s¬ dù ¸n mµ chñ®Çut tr×nh lªn lµc¬ së quan träng®ÓNg©n hµng thÈm®Þnh do ®ãtr×nh ®é
lËp,thÈm ®Þnh, thùc hiÖn dù ¸n cñachñ®Çut yÕu kÐm sÏ ¶ nh hëng xÊu ® Õn chÊtlîng thÈm ®Þnh cñaNg©n
hµng: ph ¶ i kÐo dµi thêi gian ph©n tÝch, tÝnh to¸n, thu nhËp thªm th«ng tinÉ ®ÆcbiÖt ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp ViÖtNam, kh ¶ n¨ng qu ¶ n lÝcòng nh tiÒm lùctµi chÝnh rÊth¹n chÕ rñi ro dù ¸n t¹o ho¹t ®éng kh«ng
hiÖu qu ¶ nh dù kiÕn cµng lín víi Ng©n hµng - ngêi cho vayphÇnlín vèn®Çut vµo dù ¸n.
MÆtkh¸c tÝnh trung thùc cña th«ng tin do chñ ®Çu t cung cÊp cho Ng©n hµng vÒ: t×nh h×nh s ¶n
xuÊtkinh doamh vµ kh ¶ n¨ng tµi chÝnh hiÖn cã, nh÷ng th«ng sè trong dù ¸nÉ còng nh mäi vÊn®Ò.
* M«itr
êng kinh tÕ
Møc®é ph¸t triÓnkinh tÕ x· héi cñamét quèc gia quy ®Þnh kinh nghiÖm n¨ng lùcphæ biÕn cñachñ
thÓtrong nÒn kinh tÕ, quy ®Þnh ®é tin cËycña c¸c th«ng tin, do ®ã¶ nh h ëng tíi chÊtlîng thÈm ®Þnh. NÒn
kinh tÕ cha ph¸t triÓn,c¬ chÕ kinh tÕ thiÕu ®ång bé cïng víi sù bÊtæncñac¸c ®ÒukiÖn kinh tÕ vÜm«É ®·
i
h¹n chÕ viÖc cung cÊp nh÷ng th«ng tin x¸c thùc ph ¶ n ¸nh ®óng diÔn biÕn, mèi quan hÖ thÞ trêng, nh÷ng
th«ng tin vÒdù b¸o t×nh tr¹ng nÒn kinh tÕɧång thêi c¸c ®Þnh híng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓnkinh tÕ, x · héi
theo vïng, ngµnhÉ cha ®îc x©y dùng mét c¸ch cô thÓ,®ång bé vµ æn ®Þnh còng lµ mét yÕu tè rñi ro trong
ph©n tÝch,chÊpnhËnhay phª duyÖtdù ¸n.
29
30. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
* M«itr
êng ph¸p lÝ
Nh ÷ng khiÕ m khuyÕ ttrong tÝnh h îp l ®ång b é vµ hiÖu l c cñac ¸c v¨n b ¶n ph ¸p l cñaNhµníc
Ý ù Ý
®Òu t¸c ®éng xÊu ®Õ n chÊtlîng thÈm ®Þnh (còng nh kÕ tqu ¶ ho ¹t ®éng cña d ù ¸n). VÝ d ô sù m ©u thuÉn
chångchÐ ocñac ¸c v¨n b ¶n, d íi l ËtvÒc ¸c l nh vùc,s ùthay®ái li ªn tôc nh ÷ng v¨n b ¶n vÒquychÕ qu ¶n
u Ü
l tµi chÝnh,tÝnh kh «nghiÖul c cñaph ¸p l nh kÕ to ¸n th èngk ªÉ lµm thay®æi tÝnh kh ¶ thi cñad ù¸n theo
Ý ù Ö
th êi gian còng nh khã kh ¨n cho Ng©n h µng trong viÖc ®¸nh gi¸, d ù b ¸o rñi ro, h ¹n chÕ trong thu thËp nh ÷ng
th «ng tin chÝnhx ¸c (vÝd ô nh m étdoanhnghiÖpcãnhiÒul ¹i b ¸o c ¸o tµi chÝnhphôcvô cho nh ÷ng m ôc®Ých
o
kh ¸c nhau).
3. ThÈm ®Þ nh dù n ®Çu t cña ng©n hµng th¬ng m¹ i.
¸
3.1 Kh¸i qu¸t vÒ Ng©n hµng th¬ng m¹ i.
3.1.1 Kh¸i niÖm vÒ Ng©n hµng th¬ng m¹i.
Sù ra®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓncñac¸c NHTM®îc coi nh lµ mét tÊtyÕu kh¸ch quan, ®¸p øng nhu cÇu
cñanÒnkinh tÕ hµng ho¸. §ång thêi, nã cãý nghi· nh mét bíc ngoÆtquan trängtronglÞchsö ph¸t triÓnvµ tiÕn
bé cñaloµi ngêi, ®îc vÝnh “sù ph¸t minh ralöa”hay “sù ph¸t minh rab¸nh xe”É
Trong nÒnkinh tÕ hµng ho¸, t¹i nh÷ng thêi ®Óm nhÊt®Þnh lu«n tånt¹i mét m©u thuÉnlµ: cã nh÷ng
i
ngêi thiÕu vèn vµ cã nh÷ng ngêi thõavèn, nh÷ng ngêi cã c¬ héi ®Çut sinh lêi nhng kh«ng cã tiÒnvµ nh÷ng
ngêi cã tiÒn nhng kh«ng cã c¬ héi sö dông sinh lêi hoÆcsinh lêi thÊph¬n. M©u thuÉnnµy cµng lín h¬n khi
nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn,khi mµ cung cÇu vÒs ¶n phÈm còng nh tèc®é chu chuyÓnhµng ho¸, tiÒntÖt¨ng
lªn m¹nh mÏ. C¸c NHTM ra ®êi ®· kÕt nèi ®îc sù kh¸c biÖt vÒkh«ng gian vµ thêi gian kh¾c phôc ®ùoc sù
thiÕu hôt vÒth«ng tin (lµ nh÷ng trëng¹i ng¨n c ¶ n gÆp gì gi÷a nh÷ng ngêi tiÕt kiÖm vµ ngêi ®Çu t), ®a
®ång vènt n¬i thõa® Õn n¬i thiÕu, ®ång thêi gi ¶ m ®îc chi phÝ giao dÞch do sù chuyªn m«n ho¸. Lµm nh vËy
c¸c NHTM®· gãp phÇnn©ng cao ®îc n¨ng suÊtvµ hiÖu qu ¶ cñatoµn nÒnkinh tÕ, c ¶ i thiÖn®êi sèng cñamäi
ngêi trongx · héi.
30
31. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Trªn th ùc t , s ù dÉ vèn tõ tiÕ tkiÖm ®Õ n ®Çu t th «ng quahai con ®êng: tµi chÝnh trùc tiÕ p vµ tµi
Õ n
chÝnhgi¸n tiÕ p (t clµ th «ng quac ¸c trung gian tµi chÝnh).Vµ NHTMcòngkh «ngph ¶i lµ trung gian tµi chÝnh
ø
duynhÊt
.
Chóngta cãthÓthÊyvÞtrÝ cñac ¸c NHTMtrong thÞtrêng tµi chÝnhquas ¬ ®åsau:
C¸ct unggia t i chÝ NHT ,
r n µ nh. M
è
Vn C«ng t t i chÝ b¶ o hiÓ
y µ nh, m
- ê cho v y
Ng i a - ê cho v y
Ng i a
- égia® nh
H × - égia® nh
H ×
- · ngkinh doa
H nh è
Vn - · ngkinh doa
H nh
- Ý phñ
Ch nh - Ý phñ
Ch nh
- ê n ícngoµi
Ng i - ê n ícngoµi
Ng i
C¸ct Þt ê t i
h r ng µ
chÝnh
Songtrong qu ¸ tr×nh tån t¹i vµ ph ¸ttriÓn cñam ×nh,c ¸c NHTM®· chøngtá ®îc vai trß cñam éttrung
gian tµi chÝnh quan träng bËcnhÊttrong hÖth èng tµi chÝnh b ëi bÒd µy kinh nghiÖm còng nh nh ÷ng li thÕ
î
kh ¸c trong ho ¹t®éng,®ÆcbiÖt®èi víi nÒnkinh t cha ph ¸ttriÓn nh ViÖtNam .
Õ
Vai trß to ln cñaho ¹t®éngNg©nh µng®èi víi s ùph ¸ttriÓn kinh t x · h éi xuÊtph ¸ttõ chÝnh®Æctr-
í Õ
ng cñaho ¹t®éngNg©nh µng.NHTMgièngnh c ¸c tæchøckinh doanhkh ¸c lµ ho ¹t®éngv× m ôc®Ých li nhuËn
î
songl¹i ë l nh vùc kinh doanh®ÆcbiÖt kinh doanhtiÒn tÖ m étl nh vùc cùc kú nh ¹y c ¶m trong nÒnkinh t
Ü : Ü Õ
vµ cã t¸c ®éng tíi m äi ho ¹t®éng kh ¸c. Theol Ëtc ¸c t chøctÝn d ông th ×: “Ng©n h µng lµ m étt chøctÝn
u æ æ
d ông ®îc th ùc hiÖn toµn b é ho ¹t®éngNg©nh µng vµ c ¸c ho ¹t®éng kinh doanhkh ¸c cãli ªn quan”. Ho ¹t®éng
31
32. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Ng©nh µng lµ ho ¹t®éng kinh doanhtiÒn tÖ vµ d Þch vô Ng©nh µng víi néi dung chñyÕ u,thêng xuyªn lµ nhËn
tiÒn göi, cho vayvµ cungøngd Þchvôthanhto ¸n.
3.1.2 Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i.
3.1.2.1. Huy ® é ng vèn.
Trong ho¹t ®éng Ng©n hµng, vèn tù cã thêng chiÕm mét tØlÖnhá trong tæng nguån vèn. Vèn tù cã
cñaNg©n hµng ®îc h×nh thµnh tõvèn ng©n s¸ch nhµ níc cÊp,vèn cæphÇn, liªn doanh liªn kÕt, tùtÝch luüÉ
tuú thuéc tõng lo¹i h×nh Ng©n hµng. §Óthùc hiÖn më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m ×nh, c¸c Ng©n hµng
ph ¶ i huy ®éng c¸c nguån vèn trong nÒnkinh tÕ nh nhËntiÒngöi cñac¸c doanh nghiÖp, tiÒngöi tiÕt kiÖm cña
d©n c. §ång thêi trong nh÷ng tr ng hîp cÇnthiÕt, ®Ó®¸p øng nhu cÇuthanh kho ¶n, ®Çut hay cho vayNg©n
ê
hµng trung ¬ng, c¸c Ng©n hµng vµ c¸c tæchøctÝndông kh¸c.
* Huy ®éng b»ng tiÒn göi
- TiÒn göi kh«ng kú h¹n:
Thùc chÊtlµ tiÒngöi giao dÞch cñatæchøc, c¸ nh©n. Víi NH ®©y lµ nguån vèn cã chi phÝ thÊpnhng
l¹i cã quy m« lín thêng lµtrªn d íi 20% tængnguån huy ®éng.
Ngêi sö dông tµi kho ¶n lo¹i nµy phÇn lín ®Óthanh to¸n cho kh¸ch hµng b»ng c¸ch ph¸t hµnh sÐc hay
róttiÒnmÆt.§©y võalµ tµi s ¶n cã cñakh¸ch hµng võalµ tµi s ¶n nî cñaNH vµ NH cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶
l¹i cho kh¸ch hµng vµo bÊtcø lócnµo. V× vËy,nã gióp cho NH huy ®éng ®îc lîng vèn ®Ó®¸p øng nhu cÇu chi
tiªu cña kh¸ch hµng, qua ®ã thu chi phÝ dÞch vô vµ sö dông tµi s ¶ n nµy cña kh¸ch hµng phôc vô cho ho¹t
®éng kinh doanh víi chi phÝ rÊtthÊp. Nhng nã còng yªu cÇu NH ph ¶ i dù tr÷ thêng xuyªn lín nªn nhiÒu khi bá
qua c¬ héi kinh doanh, ngîc l¹i nÕu dù tr÷ Ýtth× sÏ ph ¶ i ®i vayvíi chi phÝ cao.
Tuy nhiªn víi xu híng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒnmÆtngµy cµng phæ biÕn nhê u ®Óm an toµn, tiÖn
i
lîi, chi phÝ lu th«ng thÊpvµ môc tiªu quan trängnhÊt:KiÓm so¸t tèth¬n lîng tiÒncung øng th× tµi kho ¶n tiÒn
göi ë c¸c NHTMViÖtNam sÏ ngµy cµng ph¸t triÓn.
32
33. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
- TiÒn göi tiÕt kiÖm:
Lµtµi kho ¶n cã th êi h ¹n cè®Þnh hoÆcm øcgiíi h ¹n vÒsètiÒn,tµi kho ¶n nµy®¸p øngnhu cÇucña
d ©n c, h égia ®×nh kinh doanhlµ chñyÕ u v× h äcãnh ÷ng m ãntiÒn nhábÐ göi vµo rótra bÊtthêng.
- Kh¸c víi hai lo¹i trªn tiÒn göi cã kú h¹n lµ lo¹i tµi kho ¶n cã x¸c ®Þnh trc sè tiÒn göi vµo vµ
í
thêi gian rótra. VÒmøc l·i cã thÓcè®Þnh hoÆcgiao ®éng tuútheo yªu cÇucñakh¸ch hµng. ë Mü, tÝnh trung
b×nh th× kho ¶n tiÒngöi ®Þnhkú nµy chiÕm kho ¶ng 30% tiÒngöi NH. Cã thÓchia ba lo¹i:
+ TiÒngöi cã kú h¹n ng¾n ( d íi 1 n¨m)
+ TiÒngöi trung h¹n ( tõ1-5 n¨m)
+ TiÒngöi dµi h¹n ( tõ5 n¨m trëlªn)
TiÒngöi cã kú h¹n cµng dµi th× l·i suÊtcµng lín.
Hai lo¹i tµi kho ¶n tiÒngöi tiÕt kiÖm vµ tiÒngöi kú h¹n nh»m môc ®Ých hëng lîi chøkh«ng ph ¶ i ®Ó
giao dÞch nh tµi kho ¶n kh«ng kú h¹n. V× vËy,nã cã nh÷ng u nhîc ®Óm:
i
¦ u ®iÓm:
+ TiÒngöi tiÕt kiÖm mang l¹i nguån vèn lín nhÊttrong c¸c nguån vèn huy ®éng ®îc, cã chi phÝ thÊp
h¬n tiÒngöi cã kú h¹n.
+ TiÒngöi kú h¹n lµnguån mang tÝnh æn®Þnh do ho¹t ®éng cñaNH, gióp NH chñ®éng trongký kÕt
hîp ®ång tÝndông vÒl·i suÊt,thêi h¹n.
Nh î c ® i Ó m :
+ TiÒngöi tiÕt kiÖm cã chi phÝ cao h¬n tiÒngöi kh«ng kú h¹n vµ NH ph ¶ I dù tr÷ lîng tiÒnlín ®Ó
chi tr¶ vµ®«i khi mÊt®i c¬ héi kinh doanh.
33
34. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
+ NÕ u l·i suÊtcñal ¹i tiÒn göi kú h ¹n biÕ n ®éng ln th × còng g©y khã kh ¨n cho NH trong viÖc huy
o í
®éngcòngnh cho vay.
* Huy ®éng b»ng c¸ch ®i vay:
- §Çutiªn c¸c NH thêng xÐt ® Õn viÖc®i vayc¸c tæchøctÝndông mµ chñ yÕu lµc¸c NH kh¸c. Khi mµ
hä cÇn cÊp tÝn dông víi sè lîng lín cho kh¸ch hµng. V× c¸c tæchøc tÝn dông thêng xuyªn cã quan hÖ giao
dÞch, thanh to¸n, hç trînhau ®Ócïng tånt¹i vµ ph¸t triÓn.
- VaytrùctiÕp b»ng ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu ( nhng thêng lµkú phiÕu ë ViÖtNam ).
- B¸n tÝnphiÕu kho b¹c trªn thÞtr ng më hoÆc®i vaytrªn thÞtr ng liªn ng©n hµng b»ng c¸c chøng
ê ê
chØtiÒngöi. Ngoµi ra,cßn cã thÓb¸n nî.
- Vay ng©n hµng trung ¬ng ( ë ViÖtNam lµ ng©n hµng Nhµ Níc), b»ng t¸i chiÕt khÊu th¬ng phiÕu.
HiÖnnayë ViÖtNam chØcã h×nh thøccho vayt¸i cÊpvèncho c¸c NHTM.
• * NhËnc¸c quü uû th¸c ®Çu t cña ChÝnh phñ, c¸c tæchøc quèc tÕ ®Ócho vay®èi tîng ®· ®îc
lùachän.
Râ rµng c¸c ho¹t ®éng cñaNg©n hµng cã mèi quan hÖchÆtchÏ, t¸c ®éng qua l¹i lÉnnhau. Ng©n hµng
chØcã thÓt¨ng cêng cho vay®Çut khi huy ®éng ®îc nguån vèndåi dµo vµ rÎ. §ång thêi, nh÷ng kh¸ch hµng vµ
®èi t¸c trong huy ®éng vèn cho vay,®Çut cñaNg©n hµng thêng sö dông c¸c dÞch vôkh¸c ë chÝnh Ng©n hµng
nµy nh thanh to¸n chuyÓn tiÒn. Ngîc l¹i, chÊtlîng dÞch vô cao, phÝ ph ¶ i ch¨ng sÏ thu hót kh¸ch hµng ® Õn
®«ng h¬n, t¨ng nguån vènhuy ®éng cho Ng©n hµng, më réngthÞtr ng cho vay,®Çut É
ê
• Ng©n hµng cã thÓt¹o nguån b»ng nhiÒu h×nh thøckh¸c nhau nhng chñ yÕu lµ tõtiÒngöi c¸c c¸
nh©n, tæchøc kinh tÕ, c¬ quan theo c¸c lo¹i h×nh thøc kh¸c nhau: ng¾n, trung, dµi h¹nÉBªn
c¹nh ®ã lµ ho¹t ®éng vaytõc¸ nh©n, tæchøcÉhoÆcng©n hµng ph¸t hµnh cæphiÕu, tr¸i phiÕu
hay vaytõc¸c h×nh thøckh¸c.
•
34
35. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
• 3.1 .2.2. S öd ôngvèn.
Khi sö d ông vèn huy ®éng, vèn vay, Ng©n h µng ph ¶i b á ra nh ÷ng chi phÝ nhÊt®Þnh. Nh ÷ng chi
phÝnµys Ï®îc b ï ®¾p ®ångth êi Ng©nh µngthu li nhuËnth «ng quaho ¹t®éngs öd ôngvèn thÓhiÖnt p trung
î Ë
ë c ¸c h ×nh thøc:
• Ho¹t ® é ng ng ©n quü lµviÖcNg©n hµng n¾m gi÷ tiÒnmÆtt¹i kÐt, c¸c kho ¶n tiÒnthanh
:
to¸n Ng©n hµng trung ¬ng, vµ NHTM kh¸c, tiÒn ®ang trong qu¸ tr×nh thu. Víi ho¹t ®éng nµy,
mét mÆt theo quy ®Þnh vÒdù tr÷ b¾t buéc cña Ng©n hµng trung ¬ng, mét mÆt ý thøc cña
chÝnh b ¶ n th©n Ng©n hµng b ¶ o ®¶ m kh ¶ n¨ng thanh to¸n, tr¸nh rñi ro mÊtkh ¶ n¨ng thanh
to¸n mµ cã thÓdÉn® Õn sù sôp ®æcñaNg©n hµng. Ho¹t ®éng nµy thêng kh«ng sinh lêi.
Ho¹t ® é ng ®Çu t: Ng©n hµng kiÕm lêi tõ kho ¶n chªnh lÖch giòa gi¸ mua vµ gi¸ b¸n c¸c chøng
kho¸n trªn thÞtr ng tµi chÝnh. §ång thêi, Ng©n hµng n¾m gi÷ c¸c tr¸i phiÕu chÝnh phñ, cæphiÕu c«ng
ê
ty hoÆctham gia gãp vènliªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp ®Óhëng l·i suÊthoÆcchia lîi nhuËn.
Ho¹t ® é ng trung gian thanh to¸n: Trªn c¬ së c¸c mèi quan hÖ thiÕt lËp víi c¸c kh¸ch hµng, c¸c
Ng©n hµng trong còng nh ngoµi níc, NHTM thùc hiÖn thanh to¸n qua hÖ thèng thanh to¸n bï trõgi÷a c¸c
Ng©n hµng, ph¸t hµnh c¸c lo¹i sÐc, thÎ ng©n hµng, thùc hiÖn trÝch tµi kho ¶n, chuyÓnkho ¶n thanh to¸n
trùctiÕp cho c¸ nh©n, qua ®ãNg©n hµng thu phÝ, tØträngho¹t ®éng nµy ngµy cµng t¨ng.
Cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c: Méttrong nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng kÐm phÇn quan tränghç trîcho
nghiÖp vô chÝnh cñam ×nh nh: t vÊn®Çut b ¶ o l·nh (dù thÇu,thanh to¸n, ph¸t hµnh chøng kho¸n É) ®¹i lÝ,
gi÷ kÐt, É®Ócã thÓtËndông ®îc lîi thÕ vÒuy tÝnvµ c¸c mèi quan hÖréngkh¾p tronglßngthÞtr ng.
ê
Tuy nhiªn, c¸c NHTMngµy nay cã xu híng ho¹t ®éng ®a n¨ng, tØlÖdoanh sè còng nh lîi nhuËntõc¸c
ho¹t ®éng dÞch vô ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn, kh«ng ph ¶ i v× thÕ mµ ho¹t ®éng cho vayÐ vèn lµ ho¹t ®éng
c¬ b ¶ n truyÒnthèng l¹i bÞ suy gi ¶ m vÒtrÇmquan träng. Cã ngêi nãi huy ®éng vèn vµ cho vaylµlÏ sèng cña
35
36. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
NHTM,thËtvËy,nÕ u thiÕ u nã th × NHTMkh «ng cßn lµ nã n ÷a, nhÊtlµ trong xu híng hiÖn nay, c ¸c Ng©nh µng
t¨ng cêng tµi trî cho nhu cÇu®Çut trung vµ d µi h ¹n d íi h ×nh thøccho vaytheo d ù¸n.
Vai trß cña tÝ n dông vµ cho vay theo dù n cña Ng©n hµng th¬ng
¸
m¹ i.
§èi víi mçi doanh nghiÖp, ®Ócã thÓtiÕn hµnh s ¶n xuÊtkinh doanh th× ®Òu ®Çu tiªn lµ cÇn ®ñ
i
vèn.Vèn®Óthuª c«ng nh©n, vèn ®Ómua m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËtliÖu, x©y dùng nhµ xëng É XÐt réng
rac ¶ nÒnkinh tÕ, c¸c ngµnh s ¶n xuÊtmuèn ho¹t ®éng ®Òu®Ænvµ ph¸t triÓnth× cÇn®îc ®¸p øng ®Çy®ñ
vèn, bao gåm c ¶ vèn cè®Þnh vµ vèn lu ®éng. §Ó®¹t ®îc mét tèc®é ph¸t triÓnkinh tÕ qua c¸c n¨m th× c¸c
quèc gia kh«ng nh÷ng ph ¶ i duy tr× mµ cßn ph ¶ i thêng xuyªn bæ sung vèn cho nÒn kinh tÕ. Nãi c¸ch kh¸c
cïng víi tèc®éph¸t triÓnkinh tÕ kh«ng ngõng, sè lîng vèn®Çut còng cÇnph ¶ i ®îc t¨ng lªn gÊpbéi.
Kh¸i niÖm vÒvèncÇnph ¶ i ®îc hiÓu kh«ng chØlµvèntiÒntÖ.
XÐt theo quy m« vèn thÓhiÖn d íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nh: vËtt kÜ thuËt,®Êt®ai, lao ®éng, tµi
nguyªn Étrong ®ã vèn tiÒntÖ®Çut ®îc më réng, c¬ cÊuvèn còng cã sù thay®æi theo tõng nghµnh kinh tÕ,
tõng khu vùc, tõng ®èi tîng ®Çu t. XÐt theo ®èi tîng ®Çu t, nguån vèn ®Çu t cho nÒn kinh tÕ hµng n¨m bao
gåm: vèn ®Óh×nh thµnh nªn tµi s ¶n cè ®Þnh vµ vèn ®Óh×nh thµnh nªn tµi s ¶n lu ®éng (gäi lµ vèn lu
®éng).BÊtcømét quèc gia nµo ®Ó®¶ m b ¶ o sù t¨ng trëng ®Òuph ¶ i ®Çut c¬ b ¶ n theo chiÒu réng th«ng
qua c¸c h×nh thøcx©y dùng míi. C¸c níc ph¸t triÓnchñ yÕu ®Çut theo chiÒu s©u, híng hiÖn ®¹i ho¸ cë së ho¹t
®éng. Cßn ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn®Çu t ph¸t triÓnvõatheo chiÒu réng, võatheo chiÒu s©u. C¸c níc
®ang ph¸t triÓndo c¬ së vËtchÊtkÜ thuËtcßn ë tr×nh ®éthÊp,cha hoµn thiÖnnªn hµng n¨m mét bé phËnvèn
kh¸ lín ®îc sö dông vaßc¸c môc ®Ých ®Çu t ®æi míi c¸c tµi s ¶n cè ®Þnh. Lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn,ViÖt
Nam còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt®ã. §Òu nµy cã nghi· lµ bé phËnvèn mµ ViÖtNam cÇn ®Ósö dông cho
i
®Çut vµo tµi s ¶n cè®ÞnhlµrÊtlín vµ lµnh©n tèv« cïng quan trängcho sù ph¸t triÓnkinh tÕ ViÖtNam.
36
37. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Trongnh÷ng n¨mqua,c«ngnghiÖpho¸ hiÖn®¹i ®Êtníc nh»mx©y dùngc¬ sëvËtchÊtkÜthuËtcho
chñnghi· x· héi ®îc §¶ng vµ Nhµníc ta ®Ætlªn nhiÖmvô hµng®Çu.§ã lµ con®êngtÊtyÕu®ÓchuyÓnnÒn
kinhtÕn«ngnghiÖpl¹c hËusangnÒnkinhtÕhiÖn®¹i víi c¬ cÊuc«ngnghiÖp- dÞchvô - n«ngnghiÖphîp lÝ.
§iÒunµy cµngcã ý nghi· ®èi víi ViÖt Nam,mét níc ®i lªn tõ nÒnkinh tÕ n«ngnghiÖpl¹c h©ôvíi h¬n 80%
d©n sè sèngb»ngnghÒn«ng, tõ kinh nghiÖmcñanh÷ng quècgia ®· tiÕnhµnhc«ngnghiÖpho¸ - hiÖn®¹i
ho¸ lµ ph¶i t¹o ra cho®îc nh÷ng yÕutè thuËnlîi choqu¸ tr×nh nµy. §ã lµ x©y dùngmét nÒnc«ngnghiÖp
tiªn tiÕn, huy ®éngvènlín choqu¸ tr×nh c«ngnghiÖpho¸ hiÖn®¹i ho¸. §iÒunµy kh¼ng®Þnhvènlµ ®iÒu
kiÖnkh«ngthÓthiÕu®îc ®ÓtiÕnhµnhc«ngnghiÖpho¸ hiÖn®aÞho¸.
Vènchoph¸t triÓnkinh tÕ x· héi lu«n lµ vÊn®Òquanträngvµ cÊpb¸ch choqu¸ tr×nh c«ngnghiÖp
ho¸ víi mäi quècgia. §ÆcbiÖt®èi víi ViÖtNam,®Óduytr× nh÷ngthµnhqu¶ ®¹t ®îc trongnh÷nhn¨mqua
nhêqu¸ tr×nh ®æi míi gi÷ v÷ng nhÞp®é t¨ng trëngkinhtÕ caovµ tr¸nh cho®Êtníc r¬i vµot×nh tr¹ng tôt
hËusovíi c¸c níc trongkhuvùcth× méttrongnh÷ngvÊn®Ò®ang®îc quant©mlµ nguånvèn®Çut ph¸t triÓn
kinhtÕx· héi.
Mét môctiªu quanträngcñaViÖt NamtrongchiÕnlîc æn®Þnhvµ ph¸t triÓnkinhtÕ ®Õnn¨m 2005
lµ t¨ng gÊp®«i GDP/ng vµon¨m2005,tøclµ ®¹t trªn 450USD/ng
êi êi.
QuatÝnhto¸n vµ dù tÝnhcñac¸c nhµkinhtÕthÕgiíi vµ trongníc th× ®Ó®¹t ®îc môctiªu trªn, níc
ta ph¶Ø huy®éng®îc tõ 45-50 tû USD ®Çut trong®ãvèntrongníc ph¶i ®¶m b¶o tõ 20 - 25 tû USD.
cho
Rârµnglµ nhucÇuvèn®Çut choqóatr×nh c«ngnghiÖpho¸ –hiÖn®aÞho¸ ë níc ta lµ mét vÊn®Ò
nangi¶i. NguånvènnµycãthÓhuy®éngtõ hai kªnh chÝnh:vèntrongníc vµ vènníc ngoµi.
Víi chÝnhs¸ch më cöa vµ ph¸t triÓn kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖpho¸ hiÖn®¹i ho¸, kh«ng thÓ
kh«ngnãi tíi vai trß cñaNg©nhµng,nhÊtlµ tÝndôngNg©nhµng.§ÓvùcdËyvµ ®emlaÞsùph¸t triÓnchomét
®Êtníc cã nÒnkinh tÕ kÐmph¸t triÓn,chóngta cÇncã mét lîng vènlín ®ÆcbiÖt lµ nguånvèntrungvµ da×
h¹n. Nhtrªn ®· nãi chóngta cã thÓ®Çut b»ng nhiÒunguånvèn: Vèn ng©ns¸ch nhµ níc, vèn ®Çut tõ hÖ
37
38. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
thèngtÝn dôngNg©nhµng,vènliªn doanh,liªn kÕt tõ c¸c tæ chøcdoanhnghiÖp,c¸ nh©ntrong,ngoµi níc vµ
vèn®Çut tõ c¸c tæ chøcquèctÕ. Mçi nguånvèn®ÒurÊt quanträng, cÇnthiÕt vµ cÊuthµnhnªn mét bé phËn
cña hÖ thèng tµi chÝnhquèc gia. Tuy nhiªn nguånvèn tõ hÖ thèng tÝn dông Ng©nhµng ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp®· trë nªn phæbiÕnh¬n vµ ngµy cµngchiÕmtØ träng caotrong kÕt cÊutµi s¶n nî cña c¸c doanh
nghiÖp.
Trongnh÷ngn¨mqua,ngµnhNg©nhµng®· cè g¾ng®¸p øngmétkhèi lîng vènlín chonÒnkinhtÕ.
Khèilîng tÝn dôngt¨ng nhanhhµngn¨mphï hîp víi møct¨ng trëngkinhtÕtheosùchØ®¹o cñaChÝnhphñ.C¸c
h×nh thøctÝn dôngNg©nhµngngµycµngphongphóvµ ®a d¹ng ®¸p øngmäi nhucÇucñakh¸ch hµng.TÝn
dông®èi víi c¸c thµnhphÇnkinhtÕ ngoµi quècdoanht¨ng nhanh,phï hîp víi chñtr¬ng ph¸t triÓnnÒnkinhtÕ
nhiÒuthµnhphÇnvµ b¶o ®¶m sùb×nh ®¼ngvÒm«i trêngvµ ®iÒukiÖnho¹t ®énggi÷a c¸c thµnhphÇn
kinh tÕ. TÝndôngNg©nhµng®· tËptrung cã chänläc c¸c dù ¸n lín, vµo c¸c doanhnghiÖplµm ¨n cã hiÖu
qu¶, cã®iÒukiÖntiÕpcËnthÞtrêng,giópc¸c doanhnghiÖp®æimíi m¸y mãcthiÕtbÞhiÖn®¹i, s¶n xuÊtra
nhiÒulo¹i hµngho¸ ®¸p øngnhucÇuchox· héi. Tuynhiªn, mét ®iÒu®¸ng nãi ë ®©y lµ tû träng tÝn dông
trungvµ dµi h¹n trongc¬ cÊutÝn dôngnãi chungcßnnhábÐ, cha ®¸p øng®îc ®ßi hái c«ngnghiÖpho¸ hiÖn
®¹i ho¸ ®Êtníc. Vènhuy®éngcñaNg©nhµngchñyÕulµ vènng¾nh¹n do ®ã Ng©nhµngchØcãthÓsödông
méttû lÖ nhá®Ó®Çut vµos¶n xuÊtkinhdoanhtrungvµ dµi h¹n.
Trongmét nÒnkinh tÕ nhucÇutÝn dôngchungdµi h¹n thêng xuyªn ph¸t sinhdo c¸c doanhnghiÖp
lu«n t×m c¸chph¸t trÓnmëréngs¶n xuÊt,®æi míi c«ngnghÖ®æi míi c¸c ph¬ng tiÖnvËnchuyÓn,kü thuËt
tin häc…Nªncã thÓnãi r»ng tÝn dôngtrung, dµi h¹n lµ ngêi trî thñ ®¾clùc cñac¸c doanhnghiÖptrongviÖc
tho¶ m·n c¸c c¬ héi kinhdoanh.Khi cã c¬ héi kinhdoanhc¸c doanhnghiÖpsÏ tËndôngtriÖt ®Ósèvènnµy
cßnnÕukh«ngth× cã thÓhoµntr¶ l¹i sè vènnµy choNg©nhµng. §ã lµ u thÕcñavèntrungvµ dµi h¹n, nã
linh ho¹t h¬n c¸c h×nh thøchuy®éngkh¸c. H¬n n÷a, viÖcvayvènnµysÏ tr¸nh ®îc c¸c chi phÝnhph¸t hµnh,
lÖ phÝb¶o hiÓm,®¨ngký chøngkho¸n…
38
39. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÇn Ngoc Ninh - TCDN 41B
Tr ®iÒu kiÖn cña ViÖtNam hiÖn nay nhu cÇu vèn trung d µi h ¹n cho ®Çu t x©y d ùng c ¸c c«ng
ong
tr×nh, s ¶n xuÊtkinh doanh m íi,É ®ßihái cã m étlîng vèn r tln. Nhu cÇu nµy ®îc tho ¶ m ·n m étphÇnb »ng
Ê í
vèn ng©n s ¸ch cÊp,huy ®éng tõ d ©n c, vay níc ngoµi. Nhng cho d ï lµ nguån vèn xuÊtph ¸t tõ ®©u, th × viÖc
cungcÊptÝn d ôngth «ngquahÖth èngc ¸c NHTMd íi h ×nh thøccho vaytrung,d µi h ¹n lµ r tquanträng vµ kh ¶
Ê
thi, b ëi v× hÖth èng NHTMlµ m éthÖth èng kinh doanh tiÒn tÖ cã kinh nghiÖm trong viÖc n¾m b ¾tth Þtrêng
cãkinh nghiÖm thÈm ®Þnhc ¸c d ù¸n c ¸c ch¬ng tr×nh ®Çut, do vËyc ¸c NHTMtµi trî vèn trung,d µi h ¹n cho c ¸c
doanh nghiÖp s Ï ®¶m b ¶o li Ých cñadoanh nghiÖp,v× Ng©n h µng cã thÓt vÊncho c ¸c nhµdoanh nghiÖp
î
vÒ®Çu t vµ gióp ®ì c ¸c doanhnghiÖptrong quan hÖthanh to ¸n víi kh ¸ch h µng,®ång th êi cung cÊpc ¸c th «ng
tin cÇnthiÕ t.
TÝnd ôngtrung vµ d µi h ¹n cñac ¸c NHTMcãm étvai trß nh trªn ®· ®ÒcËp.VËychóngta cïng xem xÐ t
nãcãli Ých nh thÕ nµo?
î
Nh÷ng l î Ý c h mµ tÝ n dông trung vµ dµi h¹ n c ña c¸ c NHTM ®em l¹ i
i
* §èi víi c¸c doanh nghiÖp.
TÝndông trung dµi h¹n cã t¸c ®éng hiÖu qña® Õn nhÞp ®éph¸t triÓns«i ®éng cñac¸c doanh nghiÖp
vµ thóc®Èyc¹nh tranhtrongnÒnkinh tÕ thÞtr ng.
ê
Kinh doanh trong nÒnkinh tÕ thÞtr ng cã nghÜalµ c¹nh tranhquyÕt liÖt- c¹nh tranhlµ m«i tr ng vµ
ê ê
còng lµ®Æctr cña nÒn kinh tÕ thÞ tr ng. Doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr ng muèn tån t¹i vµ ph¸t
ng ê ê
triÓn®îc th× kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµph ¶ i th¾ng lîi trong c¹nh tranh.
§Ó c¹nh tranh vµ giµnh ®îc th¾ng lîi, doanh nghiÖp ph ¶ i chuÈn bÞ cho m ×nh mét chiÕn lîc kinh
doanh hoµn h ¶o, bao gåm c¸c kÕ hoÆch x©y dùng nhµ xëng, mua s¾m c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc ®æi míi c«ng
nghÖ®Ón©ng cao chÊtlîng s ¶n phÈm, t¨ng n¨ng lùcs ¶n xuÊt,t¨ng lîi nhuËn.Muèn vËyph ¶ i cã®ñ vèn. NÕu
chØtr«ng chê vµo nguån vèntùtÝch luüth× ph ¶ i mÊtmét thêi gian doanh nghiÖp míi ®æi míi ®îc tµi s ¶n cè
®Þnh vµ sÏ l¹i tôtxa so víi c¸c doanh nghiÖp trêng vèn ®· trangbÞ hiÖn ®¹i vµ s ¶n phÈm hä tung rathÞtrêng
39