3. 3
Principet bazë të aplikimit Rezonancë Magnetike në diagnostikën
mjekësore i themeloi Dr.Raymond Damadian
Me vite të tëra ka punur për të zbuluar makinën e cila në mënyrë
joinvazive do të bënte zbulimin e sëmundjeve në organizmin e
njeriut.
Më 3.7.1977 është realizuar imazhi i parë me Rezonancë
Magnetike dhe për atë imazh është dashur të skenohet për pesë
orë të tëra.
Zbulimi i RM.Zbulimi i RM.
4. 4
Çka është Rezonanca Magnetike.
• M agnetic
• R esonance
• I maging
Imazheria me Rezonancë Magnetike paraqet një teknikë dia-gnostike të përfitimit të
imazheve tomografike me ndihmën e fushës magnetike dhe radiovalëve.
Deri sa në teknikat tjera radiologjke imazhi përfitohet nga at-enuimi i rrezeve X gjatë
kalimit të saj nëpër organizëm, RM
bazohet në densitetin e protoneve të hidrogjenit.
REZONANCA MAGNETIKE NUK KA RREZATIM
JONIZUES!
Edhe RM si ultazëri punon pa rrezatim.
5. 5
Esenca e kësaj teknike qëndron në protonin si
pjesë e bërthamës së një atomi – HIDROGJENIT.
RM bazohet në disa procese molekulare
6. 6
Kur protonet të bashkërenditen përpos spinit do të
rrotullohen edhe përreth të një boshti tjetër në
formë të konit dhe kjo quhet PRECESION
SPINI dhe PRECESIONI.SPINI dhe PRECESIONI.
7. 7
Numri i precesionit (rrotullimeve) të protonit në një
sekond paraqet frekuencën e precesionit në Herz.
Së më e fortë fusha magnetike aq më lartë
frekuenca.
SPINI dhe PRECESIONI.SPINI dhe PRECESIONI.
Ekuacioni i Larmorit
ωo = γΒo
*ωo = frekuenca e precesionit
*Βo = forca e fushës magnetike në Teslla
*γ = proporcioni zhiromagnetik
Frekunca e precesionit të protonit të
hidrogjenit për 1 Teslla është 42 MHz,
kurse për 1.5 T është 64 MHz.
8. 8
Që të vijë deri te shkëmbimi i energjisë mes
protonit dhe pulsit radiofrekvent duhet që
frekuenca e precesionit të jetë e njëjtë me atë të
pulsit radiofrekvent.
Kur pulsi radiofrekvent dhe protoni të kenë një
frekvencë të njëjtë atëherë protonet mund të
marrin energji nga pulsi radiofrekvent dhe ky
fenomen njihet si REZONANCË dhe paraqet tërë
esencën e RM.
REZONANCA.REZONANCA.
9. 9
Me kombinimin e këtyre parametrave
përfitohen edhe sekvencat bazike të
RM.
T1-WEIGHTED IMAGE
T2-WEIGHTED IMAGE
PD-PROTON DENSITY IMAGE
10. 10
APARATURA E REZONANCËS MAGNETIKE.APARATURA E REZONANCËS MAGNETIKE.
Skaneret e RM ndryshojnë sipas madhësisë dhe formës, disa
prej tipave të rinj janë të hapur por shumica e tyre janë të
ngjajshëm me një gyp ku vendoset pacienti dhe ai mund të jetë
deri në 70 cm diametër.
11. 11
Elementi më i rëndësishëm i skanerit të RM është MAGNETIMAGNETI, i cili
vendoset në muret e gypit (tubit) ku vendoset pacienti dhe
gjeneron një fushë të fortë magnetike. Forca e fushës magneti
matet me TESLLA ose me GAUS. 1T = 10.000 gauss. Skenerët qe
përdoren sot ne diagnostikë janë prej 0.5 T deri 3.0 T. Se sa është
forca e një skeneri të RM mund të paramendohet kur forca e
fushës magnetike të planetit Tokë është vetëm 0.5 gauss.
12. 12
Për interpretim të imazheve nga RM përpos dijes së
anatomisë dhe patologjisë duhet të njihen mirë
sekvencat dhe aplikimi i tyre specifik. Imazhet e RM
karakterizohen me INTENSITETIN E SIGNALIT.
Keshtu dallojmë ndryshimet HIPOINTENSEHIPOINTENSE,
HIPERINTENSEHIPERINTENSE dhe zonat IZOINTENSEIZOINTENSE. Intensiteti i
signalit varet nga denziteti i protoneve, koha e
relaksimit longitudinal (T1) dhe ati transverz (T2) si
dhe efektet e qarkullimit dhe të difuzionit.
13. 13
REZONANCA MAGNETIKE E ABDOMENIT.
Metodë mjaft me rëndësi në diagnostikën e patologjive të
abdomenit.
Zakonisht nuk paraqet ekzaminim inicial.
Ndihmesë e madhe në karakterizimin dhe detalizimin e
ndryshimeve të diagnostikuara me metoda tjera
imazherike.
14. 14
PËRPARËSITË E REZONANCËS MAGNETIKE.
Nuk ka rrezatim jonizues.
Imazhet në disa rrafshe: axial/sagjital/koronal.
Për vizuelizim të enëve të gjakut dhe rrugëve biliare
kontrasti jo i domosdoshëm.
15. 15
MANGËSITË E REZONANCËS MAGNETIKE.
Kostoja e lartë e ekzaminimit.
Koha e gjatë e ekzaminimit.
Pacienti duhet të jetë kooperativ.
Pacientët me implante apo trupa të huaj metalik, nuk
mund të ekzaminohen me MRI.
16. 16
REZONANCA MAGNETIKE E ABDOMENIT DHE RADIOLOGU...
Radiologu pajtetër ta di indikacionin per ekzaminim.
Për çdo ekzaminim të bëhet protokoli që do ti përgjigjet
kërkesave të veçanta diagnostike.
“Keqpërdorni” (shfrytëzoni) radiologun tuaj si konsultant
për ta gjetë mënyrën më të mirë të ekzaminimit.
20. 20
REZONANCA MAGNETIKE E MËLÇISË.
INDIKACIONET:
-karakterizimi i lezioneve
-zbulimi i HCC në cirrozë
-kur kontrasti I.V është i kontraindikuar.
-demonstrimi i vaskularaturës (kalueshmërisë) së
mëlçisë.
-MRI është më senzitiv dhe specifik se CT në detektimin e
malingomave të mëlqisë dhe dallimin e tyre prej lezioneve
beninje.
22. 22
HEMANGIOMAT.
Tumore beninje më të shpeshta të mëlçisë.
Shpesh zbulohen akcidentalisht.
Gjenden ne 20% të popullatës adulte.
- MRI INDIKOHET
*në karakteristikat atipike ne USG apo CT
*kontrasti I.V i kontraindikuar në CT
23. 23
HEMANGIOMAT NË MRI.
T1: hipointense
T2: hiperintense
Signal i njëjtë si LCS në të
gjitha puls sekuencat.
24. 24
HEPATOCELULLAR KARCINOMA.
MRI është metodë e zgjedhur për zbulimin dhe
stejgjingun e HCC.
-më sensitive me gadolinium
-më specifike se CT
-diferencon më mirë se CTja nodulis displastik nga
HCC.
25. 25
HEPATOCELULLAR KARCINOMA.
T1: hipo apo iso intense (e errët)
T2: hiperintense (e ndritshme) / 30% si “halo sign” edemë
peritumorale.
Imbibim i kontrastit te HCC
-faza arteriale: hiperintens
-faza venoze portale: izo apo hiperintense
-faza e vonshme: hipointense
27. 27
METASTAZAT.
Karakteristika variable ne MRI.
Diagnoza vendoste në bazë të:
-prezencë e lezioneve multiple
-prani e tumorit primar
MRI është më senzitiv dhe specifik se CT në detektimin e
malingomave të mëlqisë dhe dallimin e tyre prej lezioneve
beninje.
29. 29
HIPERPLAZIA FOKALE NODULARE.
Tumor beninj.
Disorganizim i indit hepatik
Përmban qelizat e Kupffer-it dhe duktet biliare
Femra >> Meshkuj
Cikatriksi qendror në 45% të rasteve
T1: tumor i errët dhe cikatriks
T2: iso deri te i ndritshëm
Postkontrast: faza arteriale – i ndritshëm
Faza portale – i errët
Imbibim i vonuar i cikatrikseve
31. 31
IMAZHERIA E TRAKTIT BILIAR ME REZONANCË MAGNETIKE.
MRCPMRCP
•Magnetic Resonance CholangiopancreatographyMagnetic Resonance Cholangiopancreatography është
metoda më e avansuar jo invazive për diagnostikimin e
patologjisë së traktit biliar, duktit pankretik dhe vezikës
biliare.
•Në tërësi ka zëvendësuar sa i përket aspektit diagnostik
ERCP klasike invazive.
•Nuk ka rrezatim, bëhet pa kontrast.
32. 32
MRCP vs ERCP.
MRCP ERCP
Pa rrezatim, jo invazive. Me kontrast, me rrezatim jonizues.
Duktet pasqyrohen në gjendje
fizologjike/natyrore.
Duktet janë të distenduar për shkak të
kontrastit.
Me imazhet tjera të MR mund të bëhet
edhe evaluimi i patologjisë
ekstraduktale.
Strukturat ekstraduktale nuk mund të
evaluohen me ERCP.
Vizuelizohen edhe duktet prapa
obstruksionit.
Kontrasti nuk tejkalon obstruksionin.
Duktet proximale nuk vërehen.
Mund të realizohet edhe në pacientët
posoperator me anastomoza
biliaro/enterike.
Te pacientët e tillë ERCE nuk mund të
realizohet.
33. 33
MRCP vs ERCP (vazhdim...)
MRCP ERCP
Nuk varet nga performuesi.
Varet nga ai që e bën, kërkon
shkathtësi.
Përdoret te pacientët ku ERCP ska
qenë komplete apo ka dështuar.
10% të rasteve kanë gabime teknike.
E sigurtë.
Ka morbiditet, mortalitet. Komplikimet:
pankreatiti, hemorragjia, perforimi,
sepsa.
E kufizuar në aspektin TERAPEUTIK.
Janë të mundshme: sfinkterotomia,
litotomia, citologjia, marrja lengut
pankreatik, dilatimi strikturës, vendosja
e stentit dhe biopsia.
Rezolucioni spacial (hapësinor) jo i
mirë.
Rezolucion i mirë spacial.
34. 34
PËRGATITJA E PACIENTIT PER MRCP.
Pacienti duhet të jetë esull (8 deri 12 orë).
Ekzaminimi bëhet me “heavily 2T Weighted” sekvencat të
cilat kanë aftësi për të vizuelizuar bilën me lëvizje të
ngadalësuar në signalin e mundshëm më të fortë.
Më së shpeshti përdoren këto dy sekuenca:
RARE: Rapid Acquisition with Relaxation Enhancement
HASTE: Half Fourier Single Shot Turbo Spin Echo
35. 35
RËNDËSIA KLINIKE E MRCP.
SËMUNDJET CISTIKE TË DUKTEVE BILIARE.SËMUNDJET CISTIKE TË DUKTEVE BILIARE.
MRCP është efekase sa edhe ERCP në evaluimin e
cistave të koledokut, choledochocellat dhe Caroli
Disease.
ANOMALITË KONGJENITALEANOMALITË KONGJENITALE
Divizioni i pankreasit, insercioni i ulët i duktit, pozita
paralele e duktit hepatik dhe cistik, aberracioni i duktit
hepatik të djathtë dhe atrezioni biliar. Të gjitha këto
diagnostikohen mjaft mirë me MRCP.
36. 36
RËNDËSIA KLINIKE E MRCP.
CHOLEDOCHOLITHIASIS.CHOLEDOCHOLITHIASIS.
Diagnostikimi i konkrementit biliar në CBD ka rëndësi
para kolecystektomisë. MRCP zbulon me suskes këta
gurë dhe është më i specifik se CT, USG dhe ERCP.
CHOLANGITI PRIMAR SCLEROTIZUES.CHOLANGITI PRIMAR SCLEROTIZUES.
Karakterizohet me striktura multiple të çrregullta dhe
dilatime sakulare të dukteve biliare intra dhe
ekstrahepatike. MRCP ka rëndësi në diagnostikë dhe
follop up.
37. 37
RËNDËSIA KLINIKE E MRCP.
PANKREATITI KRONIK.PANKREATITI KRONIK.
Karakterizohet me dilatim të duktit të pankreasit,
stenozë apo striktura. MRCP diagnostikon pankreatitin
dhe vendos për korrigjim kirurgjik apo endoskopik të
lezionit.
NEOPLAZMAT.NEOPLAZMAT.
MRCP e vizuelizon duktin proximal nga obstruksioni
që shkaktohet nga neoplazma si cholangiocarcinoma
apo karcinomi i kokës së pankreasit.
41. 41
REZONANCA MAGNETIKE E PANKREASIT.
Adenokarcinoma.
-stejgjingu
-invazioni vaskular
Neoplazmat cistike.
-diferencimi i tumorit solid nekrotik
neoplazmat cistike
Islet cell tumori
-detektimi i tumoreve shumë të vogla
43. 43
MRI E GJËNDRRAVE MBIVESHKORE.
•Metastazat vs adenoma jofunksionale
•Feokromocitomat suspekte
•Lokalizimi i sakte i masave të zbuluara rastësisht
në USG apo CT.
44. 44
MRI E GJËNDRRAVE MBIVESHKORE.
Në sagjital projeksion: masë retroperitoneale që
zhvendos vena cava inferior. Në koronal projekson
lezion ekspanziv mbi veshkë me zona hipointense në
qendër (hemorragji). FEOKROMOCITOMË.
Adrenal Adenoma ne T1 out of
phase.
45. 45
Ju faleminderit për vëmendje!
Vërejtjet, komentet dhe
sugjerimet në:
krasniqi65@yahoo.com
+386 (0) 49 566 611.