Arrisku faktoreak eta horien prebentzioa

1. Arrisku-faktoreak eta horien
prebentzioa

2. 1. Lan arrisku faktoreak
• Neke fisikoa
• Neke mentala
Gaixotasun profesionala
Lan-istripuaSegurtasun-faktoreak
Laneko ingurumen-
faktoreak
Faktore
ergonomikoak
Faktore
psikosozialak
● Lantokiak
● Lan-ekipamenduak
● Eragile fisikoak
● Eragile kimikoak
● Eragile biologikoak
● Karga fisikoa
● Karga mentala
● Lanaren antolamendua
● Ezaugarri pertsonalak
● Asegabetasuna
● Estresa
● Laneko jazarpena (mobbing-a)
● Neke profesionalaren sindromea
(burnout-a)

3. Segurtasun-egoeraren
ondoriozko arriskuak
Lantokiak Makinak eta
lanabesak
.
Arrisku
elektrikoa
Sute-arriskua
2. Segurtasun-egoeraren ondoriozko arriskuak

4. ● Sendoak eta kargei eusteko modukoak.
● Egonkorrak, ez-labaingarriak, gehiegizko
arrapalarik gabekoak.
● 2 metrotik gorako erorikoak eragin ditzaketen
irekidurak, babestuak.
2.1. Lantokiak
A) Egiturak eta zoruak

5. ● Gutxieneko altuera: 3 m, (2´5 m,
merkataritza-lokaletan eta bulegoetan).
● Langile bakoitzeko: 2 m2 eta 10 m3
● Zabalik dauden leihoek ez dute
arriskurik eragin behar.
B) Laneko espazioak

6. ● Oinezkoak eta ibilgailuak igarotzen
badira, aldibereko igarotzea ziurtatu.
● Korridoreen gutxieneko zabalera: 1 m
● Ateen gutxieneko zabalera: 80 cm
C) Korridoreak

7. ● Ez-labaingarriak (elementu irristagaitzak dituena).
● Zabalera minimoa: 1 m; zerbitzukoa, 55 cm
● Barandak albo irekietan.
● Eskubandak 1,20 m-tik gorako zabaleretan.
● 1,20 m-tik beherako zabalerakoetan bi alboak itxiak
baditu, eskubanda, gutxienez batean.
● Barandaren gutxieneko altuera: 90 cm
● Eskailera-mailak:
● Denak berdinak
● Mailagaina: 23-36 cm
● Kontramaila: 13-20 cm
D) Eskailera finkoak

8. ● Igoera eta jaitsiera, eskailera aurretik.
● Debekatuta pertsona batek baino gehiagok aldiberean
erabiltzea.
● 3,5 metrotik gorakoetan, nahitaezkoa segurtasun-uhala
edo beste babes-neurriren bat.
● Debekatuta eskailera inprobisatuak edo artazi-eskailerak,
ez badute irekitzearen kontrako sistemarik.
● Gehieneko luzeera: 5 metro
● 75º-ko angelua osatuz jarriko dira.
E) Eskuko eskailera

9. KALTEAK:
● Irristadak
● Kolpeak makinekin edo objektuekin
● Pertsonen eta objektuen erorikoak
BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK:
● Gutxieneko neurrien arautegia bete
● Segurtasun-seinaleak
● Ordena eta garbitasuna
● Pertsonak eta objektuak ez erortzeko babes kolektiboak:
segurtasun-sareak, barandak…
● NBEak erabili: botak, kaskoak…
Babes- eta prebentzio-neurriak

10. KALTEAK
● Kolpeak
● Ebakiak
● Harrapatzeak
BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK
● Makinaren diseinua
● CE marka: segurtasun-neurriak betetzen ditu
● Babes kolektiboko neurriak:
● Babes-estalkiak
● Pantailak
● Segurtasuneko gailuak: zelula fotoelektrikoak, aginte bikoitza…
● NBEak erabili
● Saihestu jantzi zabalak, kateak…
● Kontaktu elektrikoak
● Sutea
● Gorreria
MAKINAK
2.2. Makinak eta lanabesak
● Anputazioak
● Erredurak
● Partikulak eta gasak
proiektatzea

11. KALTEAK
● Kolpeak
● Erorikoak
● Ebakiak
BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK
● Betetzen duten zeregin hartarako bakarrik erabili
● Tresnak erabiltzeko prestakuntza
● Mantentzea eta berrikustea
● Garraiatze egokia
● Ordena eta garbitasuna
LANABESAK
● Sastadak
● Partikulak proiektatzea
● Kontaktu elektrikoak
● ...

12. Zati aktiboak
Kontaktu
zuzena
Zeharkako
Kontaktua
Goi-tentsioko
kontaktua
Zati ez-aktiboak
Aire bidezko deskarga, 1.000
voltetik gorako gailuetara
hurbiltzeagatik
2.3. Arrisku elektrikoa
A) Kontaktu-motak

13. Kalteak honako faktore hauen
araberakoak dira:
B1) TENTSIOA
B2) ERRESISTENTZIA
B3) INTENTSITATEA
B4) IBILBIDEA
B5) DENBORA
B) Kalteak

14. B1) POTENTZIAL-DIFERENTZIA EDO TENTSIOA
Bi puntuen arteko potentzial-diferentzia. Voltetan (V) neurtzen da.
1.000 voltetik gorako korronteak goi-tentsiotzat hartzen dira, eta,
hortik beherakoak, behe-tentsiotzat.
Korrontea pasatzea eragoztea; ohm-etan (Ω) neurtzen da. Honako
faktore hauen arabera, aldatu egiten da: kontaktu-azalera,
hezetasuna, oinetako-mota, pisua, azalaren gogortasuna…
B2) ERRESISTENTZIA

15. Denbora-unitatean eroale batetik igarotzen den korronte kantitatea da. Amperetan
(A) neurtzen da. Tentsioaren eta erresistentziaren arteko zatidura da (V/Ω).
TENTSIOA (V)
INTENTSITATEA (A) =
ERRESISTENTZIA (Ω)
INTENSITATEA
(mA)
ERAGINAK INTENTSITATEA
(mA)
ERAGINAK
1-3 Kilimak 25-30 Tetanizazioa, aldi baterako bihotz-
eta arnas gelditzea
3-10 Higidura erreflexuak 30-80 Bentrikuluko fibrilazioa
10-25 Itsastea 80-4.000 bihotz- eta arnas gelditzea eta
erredura larriak
B3) INTENTSITATEA

16. Gorputzean barna
korronteak egiten duen
bidea; oso arriskutsua da
bihotza eta birikak
zeharkatuz gero.
B4) IBILBIDEA
KORRONTEAREN IBILBIDEA GORPUTZEAN BARNA

17. Deskarga elektrikoaren iraupena
B5) DENBORA
KORRONTEAREN INTENTSITATEA (mA)
ITSASTE-ATALASEA
ESPOSIZIO-DENBORA(ms)
HAUTEMATE-
ATALASEA
ITSASTE-ATALASEA
FIBRILAZIO-ATALASEA
FIBRILAZIO-
PROBABILITATEA =%5
FIBRILAZIO-
PROBABILITATEA=%50

18. KONTAKTU ZUZENEN AURKAKO BABESA
● Instalazioetatik zati aktiboak urrundu.
● Oztopoak tartekatu; adibidez, trenkadak edo burdin Hesiak.
● Material isolatzailearekin estali.
● “Segurtasun-tentsioak” erabili (< 25 V).
ZEHARKAKO KONTAKTUEN AURKAKO BABESA
● Lur-harguneak ezarri.
● Etengailu diferentzialak erabili.
● Babes pasiboko beste neurri batzuk: zirkuituak banandu transformadoreen bidez…
LANGILEEI DAGOZKIEN NEURRIAK
● Lur-harguneak ezarri.
● Seinaleei buruzko informazioa eman.
● NBEak erabili.
● Tresnak eta elementu isolatzaileak erabili.
● Lanean hasi aurretik, tentsiorik ez dagoela egiaztatu eta lan elektrikoaren seinaleak jarri.
C) PREBENTZIO ETA BABES NEURRIAK

19. ERREGARRIA
Normalean, oxigenoa da.
Suak % 16ko oxigenoa duen
atmosfera behar du.
ERREGAIA
Su har dezakeen materia
solidoa, likidoa edo
gaseosoa.
Suaren triangelua
BEROA
Erregaiaren sutze-prozesua
sorrarazten duen energia.
Horietako faktoreren bat kenduz gero, sua ezingo da piztu edo itzali
egingo da.
BIDEOA IKUSI
Suaren aurkako babesa

20. Materia solidoak, gehienetan organikoak (zura, papera, lastoa…),
non errekuntzak txingarrak sortzen dituen.
Hoztuz edo tenperatura jaitsiz itzaltzen dira.
A mota
B mota
Likido sukoiak edo solido likidogarriak (gasolina, olioa, pintura...).
Airea kenduz edo kate-erreakzioa etenda itzaltzen dira.
Gas sukoiak (butanoa, propanoa, hiri-gasa, azetilenoa...).
Airea kenduz edo kate-erreakzioa etenda itzaltzen dira.
C mota
Metalak edo produktu kimiko erreaktiboak (magnesioa, sodioa…).
Itzaltzeko, su-itzalgailu bereziak behar dira.
D mota
Su-motak

21. BIDEOA IKUSI

22. KALTEAK
● Asfixiagatiko heriotza eta keek eta gasek eragindako intoxikazioa.
● Ke-inhalazioak eragindako barruko erredurak.
● Sugarrek eragindako kanpoko erredurak.
● Izuak eragindako jende-olde eta harrapatzeak.
BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK
● Eraikuntzen diseinuan, su hartzeko zaila den materiala erabili, instalazio elektrikoak babestuz
eta su-hesidun ateak jarriz.
● Substantzia eta produktu sukoien biltegiratze egokia egin.
● Lan-giro sukoietan elektrizitate estatikoari aurre hartu.
● Detekzio- eta alarma-sistema automatikoak instalatu, keak edo temperatura hauteman dezaten.
● Itzaltze-sistema finkoak jarri, su-itzalgailu eramangarriak eta prestakuntza.
BIDEOA IKUSI

23. Babes-ekipamenduak eta suaren aurkako borroka
Detekzio- eta alarma-sistema Su-itzalgailua Suteetako ur-hargune hornitua (SUH)
Ur-hargunea Alarma-sakagailua Larrialdi-argiak
Substantzia bat duten presio-
tresnak, hura suaren gainera
proiektatu eta sua itzaltzeko
Mahukak dituzten ur-
harguneak
Detekzio-elementuez, alarma-
gailuez eta detekzio zentral
batez osatutako baliabidea
Larrialdi- eta
ebakuazio-irteerak
adierazteko
Eraikuntzen kanpoaldean
ezartzen diren ur-harguneak
Zutabe lehorra
Suaren gainera automatikoki
ura botatzeko tresna
Ihinztagailua (sprinkler)
Urik gabeko hoditeria, urez
hornitzen dena eta suhiltzaileek
beren kamioia haren hargunera
akoplatzen dutena
Ohartarazpen-bitartekoa,
pertsona batek aktibatzen
duena

24. ZENBAIT AGENTE ITZALTZAILEREN ERAGINKORTASUNA
SU-
MOTAK
URA ABC
HAUTSA
BC
HAUTSA HALONA
BAI BAI BAI BAI
BAI BAI BAI BAI BAI
BAI BAI BAI BAI
EZ
EZ EZ
EZ EZ
EZ EZ EZ EZ EZ EZ

25. 3. Lan-ingurumeneko arrisku-faktoreak
BIOLOGIKOAK03
● Birusak
● Bakterioak
● Protozooak
● Onddoak
● Harrak
KIMIKOAK02
● Solidoak
● Likidoak
● Gasak
FISIKOAK01
● Zarata
● Bibrazioak
● Erradiazioak
● Tenperatura
● Argiztapena

26. Zarata, definizioz, hots gogaikarria edo
desatsegina da, osasunean kalteak eragin
ditzakeena.
Ezaugarri hauek ditu:
● Intentsitatea edo bolumena, dezibeletan
(dB) neurtzen dena.
● Maiztasuna, goi- edo behe-tonuak zehazten
dituena; hertz (Hz) unitatetan neurtzen da.
● Iraupena, jarraitua, etena edo inpaktuzkoa
izan daitekeena.
3.1. Eragile fisikoak
A) Zarata

27. Jarraitua Ez da aldatzen Sonometroa
Etena Aldizkakoa Dosimetroa
Batezbestekoa kalkulatzen du
Inpaktuzkoa
edo gorenekoa
Bat-batekoa, minutu bat baino
gutxiagoko tartearekin
Inpaktu-aztergailua
Gehieneko intentsitatea
neurtzen du
MOTA DEFINIZIOA NEURGAILUA
ZARATA-MOTAK

28. ARAUTEGIA
● > 80 dB-eko batezbestekoa edo 135 dB-eko gorenekoa
bada, neurriak hartu behar dira.
● Ezin da gainditu 87 dB-eko batezbestekoa edo 140 dB-
eko gorenekoa.
KALTEAK
● Gorreria profesional sendaezina
● Entzumen-nekea
● Suminkortasun
● Buruko mina
● Estresa
● Takikardia
● Insomnioa
● Digestio-arazoak

29. BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK
● Neurri teknikoak eta antolamenduzkoak hartu.
● Makinak eta bestelako instalazioak ordeztu.
● Mantendu eta ikuskatu.
● Langileen esposizio-denbora gutxitu.
● Lokalak eta lantegiak intsonorizatu.
● Zarata-mailaren ebaluazioa egin: 3 urtez behin (> 80 dB), eta, urtero (> 85 dB).
● Mediku-azterketak egin: 5 urtez behin (> 80 dB), eta, 3 urtez behin (> 85 dB).
● Seinaleak jarri.
● Langileentzako neurriak hartu: informazioa eta prestakuntza.
● >80 dB, NBEak eskuratu (ezko-tapoiak, belarri-babesak, zaratatik babesteko
kaskoak), borondatezko erabilera.
● >85 dB, erabili beharrekoak.

30. ● Objektu eta materialetan izaten
diren oszilazio-mugimendu bizkor
eta jarraituak.
● Maiztasuna, hertzetan (Hz)
neurtzen da: segundo bakoitzeko
oszilazio-kopurua.
B) Bibrazioak

31. BIBRAZIO MOTAK
MAIZTASUNA ADIBIDEAK
ORGANISMOAN DITUEN
ERAGINAK
Oso baxua (< 2 Hz) Kulunka-mugimendua:
● Hegazkinak
● Itsasontziak
● Autoak
● Barne-belarriko labirinto-
estimulazioa
● Nerbio-sistemako kalteak
● Zorabioak eta gorakoak
Baxua (2-20 Hz) ● Garraiobideak
● Industria-ibilgailuak
● Orgatilak
● Traktoreak eta nekazaritza-makineria
● Herri-lanetako makineria
● Plataforma dardarakorrak
● Lunbalgiak eta herniak
● Oreka-zailtasunak
● Ikusmen-asaldurak
Altua (20-1.000 Hz) Erraminta birakariak eta kolpekatzaileak:
● Ehotzeko makinak
● Lehuntzeko makinak
● Lixagailuak
● Motozerrak
● Mailu pikatzaileak
● Artrosia
● Artikulazio-kalteak (eskumuturrak,
eskuak…)
● Arranpak
● Urdaileko gaitzak
● Raynaud-en sindromea edo hatz
zuria

32. ● Bibrazioak moteltzeko elementuak dituzten makinak eta tresnak
diseinatu.
● Bibrazioen aurkako eserlekuak erabili ibilgailuetan.
Mantentze eta berrikuste egokiak egin.
● Etenaldiak eta atsedenaldiak egin.
● Langileak txandakatu, esposizio-denbora murrizte aldera.
● Informazioa eta prestakuntza eman.
● NBEak erabili.
BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK:

33. C) ERRADIAZIOA
Uhin elektromagnetikoen edo partikula-forman igortzen edo
hedatzen den energia
EZ-IONIZATZAILEAK
● Ultramoreak
● Argi ikusgaia
● Infragorriak
● Mikrouhinak
● Irrati-frekuentziak
● Laserra
IONIZATZAILEAK
● Uranioa
● Plutonioa
● α eta β izpiak
● Protoiak
● Neutroiak
● ϒ izpiak
● X izpiak

34. MOTAK ADIBIDEAK ERAGINAK
Irrati-frekuentziak eta
mikrouhinak
Radarrak, irratia eta TB, sakelako telefonoak,
soldadura, mikrouhin-labeak…
● Larruazalaren berotzea.
Laserra Laser-ekipamenduak…
● Erretinako lesioak eta azalaren erredura
Infragorriak Eguzkia, objektu goriak, soldadura-kordoiak, gainazal
oso beroak, sugarrak…
● Termikoak: erredurak, eritemak
beltzarantzea.
● Maila oso altuetan: nekea, begietako
lesioak
Argi Ikusgaia Eguzkia, argi artifiziala...
● Maila oso altuetan: begietako nekea.
● Maila oso baxuetan: nekea
Ultramorea Eguzkia, argi artifiziala, arkuzko soldadura…
● Azalean eta begietan: erredurak,
eritemak, azalaren elastikotasun-galera,
minbizia bultzatzea, fotokeratitisa
ERRADIAZIO EZ IONIZATZAILEAK. ERAGINAK

35. ● Odol-basoen sisteman: leukozito eta plaketen galerak, sistema immunologikoaren asaldurak
● Digestio-aparatuan: estaldura gastrikoen lesioak, likido- eta lektrolitiko-funtzioaren galera
● Azalean: hanturak, eritemak, ezkatatzea
● Ugaltze-sisteman: ugalkortasun- eta esterilitate-zikloetan garrantzizko asaldurak
● Begietan: kristalinoko lesioak, kataratak
● Sistema kardiobaskularrean: kalte funtzionalak, bihotza estaltzen duen mintzaren hantura
● Gernu-aparatuan: giltzurrun-fibrosia, hipertentsioa, Giltzurrun-hutsegitea
● Gibelean: erradiazioak eragindako hepatitisa, zirrosia, nekrosia
ERRADIAZIO IONIZATZAILEAK. ERAGINAK

36. EREMU-MOTA IDENTIFIKATZEKO
KOLOREA
ZAINDUTAKO EREMUA. Sarrera librea, gertagaitza % 10-30eko UDMa
(Urteko Dosi Muga) jasotzea.
GRISA
KONTROLPEKO EREMUA. Sarrera librea, gertagarria % 10-
30eko UDM erradiazioa jasotzea.
BERDEA
EGONALDI MUGATUKO EREMUA. Sarrera mugatua eta denbora
mugatuan, UDM erradiazioa izan daiteke.
HORIA
DEBEKUPEKO EREMUA. Sarrera debekatua, erradiazio bakar
batek UDMa gainditzen du.
GORRIA
ERRADIAZIO IONIZATZAILEAK. EREMU-MUGAK
zaindutako
eremua
kontrolpeko
eremua
mugatutako
eremua
debekupeko
eremua

37. ● Esposizio-arriskuaren arabera, kontrolpeko, zaindutako eta bide libreko
eremuak seinaleztatu.
● Erradiazio-iturrien eta pertsonen artean babes-hesiak ezarri.
● Norberaren babes-ekipamenduak erabili, gorputz-atalak babesteko:
betaurrekoak, iragazki bereziak dituzten pantailak, laneko arropa eta
oinetako egokiak.
● Langileak informatu eta prestatu.
● Azterketa medikoak sarri egin.
● Esposizio-denborak mugatu.
Erradiazio ionizatzaileak eta ez-ionizatzaileak
Prebentzio-neurriak

38. D) Tenperatura
GIZAKIA
TERMORREGULAZIO-MEKANISMOAK
HOTZA BEROA
TENPERATURA KONSTANTEA
37º

39. INGURUGIRO BEROA
● Bero-kolpea
● Deshidratazi
● Arranpak
● Zirkulazio-gutxiegitasunak eragindako nekea
● Konorte-galerak
● Erupzioak
● Erredurak
INGURUGIRO HOTZA
● Hipotermia
● Izoztea
● Ondoez orokorra
● Esku- eta adimen-trebeziaren gutxitzea
● Bihotz-gelditzeak eragindako heriotza,
gorputzaren tenperatura < 28 ºC-koa
bada
KALTEAK
LANTOKIETAKO TENPERATURAK
Egoneko lanetan (bulegoak) 17-27 ºC bitartekoa
Lan arinetan 14-25 ºC bitartekoa

40. HOTZA
● Lantokiak aklimatatu
● Isolatu
● Esposizio-denbora murriztu
● Jantzi egokiak erabili
BEROA
● Aireztatu
● Tenperaturari buruzko arauak bete
● Esposizio-denbora murriztu
● Jantzi egokiak erabili
● Ura sarri edan
BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK

41. NEURTZEKO UNITATEAK
● LUMEN (lm): argi-iturri batek barreiatzen duen argi-fluxua neurtzen du
● LUX (lx): metro karratuko lumen bateko argi-fluxua da,1 lux = 1 lumen/m2
NEURGAILUA
LUXMETROA
E) Argiztapena

42. Bikoiztu egin behar da, baldin eta:
● Eroriko-arrisku, talka-arrisku edo beste istripu-arrisku batzuk gertagarriak badira.
● Lan-jardueran, langileentzat arriskutsuak izan litezkeen hautemate-akatsik onartzen ez bada.
Enpresako gutxieneko argiztapen-mailak
LAN-EREMUA EDO LANTOKIA ARGIZTAPEN
MINIMOA (LUX)
Ikusmen-eskakizun oso altuko jardueretan (bitxitegia, jantzigintza, elektronika...) 1.000
Ikusmen-eskakizun altuko jardueretan (bulegoa, ikasgela, mekanika-lantokia) 500
Ikusmen-eskakizun ertaineko jardueretan (biltegiak, estanpazioa...) 200
Ikusmen-eskakizun baxuko jardueretan (garajeak, deposituak...) 100
Ohiko lan-eremu edo lantokietan 100
Noizbehinkako lan-eremu edo lantokietan 50
Ohiko zirkulazio-bideetan (korridoreak, sarrerak...) 50
Noizbehinkako zirkulazio-bideetan 25

43. BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK
● Ahal den neurrian argi naturala erabili.
● Itsualdiak ekidin.
● Larrialdiko argiak ezarri, baldin argindarraren etenak langileentzat arriskua
eragin badezake.
● Sute-arriskutik babesteko instalazioak izan.
● Lan-motaren arabera, argiztapen orokorra, lokalizatua, edo biak ezarri:
● Orokorra: azalera guztia argiztatzen duen argia.
● Lokalizatua: eremu jakin bat argiztatzen duen argia.

44. GASAK LIKIDOAK SOLIDOAK
Atmosferan esekitako substantzia geldoak dira.
Modu hauetan ager daitezke:
3.2. Eragile kimikoak

45. SARBIDEAK

46. Lehergaiak
Sukoiak
Erregarriak KorrosiboaToxikoa
Ingurumenerako
arriskutsua
Presiozko gasak
Narritagarriak
Arnasa hartze
arriskutsua
KALTEAK ETA ETIKETAK

47. BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK
● Arriskuaren fokuari ekin, elementu kutsakorra ordezkatuz edo horren erabilera
gutxituz.
● Aldizkako neurketak egin eta laginak jaso.
● Espazioaren aireztapen orokorra edo eremu jakinena egin.
● Fokua isolatu edo fokutik urrundu.
● Esposizio-denbora gutxitu.
● Prestakuntza eta informazioa eman.
● NBEak erabili.
● Produktuari etiketa jarri.
● Ingurumenaren balio-mugak (IBM) bete.

48. INGURUMENAREN BALIO-MUGAK
LEGERIA
INGURUMENAREN
BALIO-MUGAK
KANTITATEA DENBORA

49. Izaki mikroskopiko bizidunak dira, eta organismoan sartuz gero, gaixotasunak
eragin ditzakete:
3.3. Eragile biologikoak
KUTSADURA BIOLOGIKOA ERAGIN DEZAKETEN LANAK
LABORATEGIA OSPITALEA LARRU-ZURRATZEA
ZABOR-BILKETA ELIKAGAI-PROZESUA ANIMALIA-HAZKUNTZA

50. SAILKAPENA
1. TALDEA Probabilitatea txikia gaixotasunak eragiteko.
2. TALDEA
Eragin ditzake gaixotasunak, baina probabilitate txikia
gizartean zabaltzeko; badaude tratamendu eraginkorrak.
3. TALDEA
Eragin ditzake gaixotasun larriak eta badago gizartean
zabaltzeko probabilitatea; badaude tratamendu eraginkorrak.
4. TALDEA
Eragin ditzake gaixotasun larriak. Zabaltzeko arriskua dago;
ez dago tratamendu eraginkorrik.

51. ● Medikuntza prebentiboa: txertoak erabili eta aldizkako
azterketa medikoak egin.
● Higiene-egoera egokia izan lantokietan.
● Desinfektatu eta esterilizatu lan-tresnak.
● 10 minutu izan arropak aldatzeko eta higiene pertsonala
egiteko.
● Aireztapena, xurgapena egin eta, detekzio- eta larma-
sistema jarri.
● Ez nahastu arropa pertsonala eta lanekoa.
● Ez jan, ez edan lantokietan.
● Erabili NBEak.
● Informazio eta prestakuntza izan.
BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK

52. 4. Egoera ergomikoetatik sortutako faktoreak
A) Karga fisikoa
A.1) Kargen eskuzko manipulazioa
● 25 kg, gehienez (emakume, gazte eta adinekoek, 15 kg, gehienez)
● Kargak mugitzeko prozedura segurua:
✓ Hurbildu kargara
✓ Oinak tinko ezarri
lurrean
✓ Tolestu zangoak
✓ Eutsi ondo kargari
✓ Mantendu besoak
luzatuta eta gorputzari
erantsita
✓ Zuzendu gora zangoak,
bizkarra zuzen dagoela
✓ Oinak zabaldu,
mugimenduaren
norabidean jarriz

53. EZ...
Ez tolestu bizkarra
Ez jiratu gerria
(zangoak mugitu behar
dira)
Ez altxatu karga astunik
gerritik gora mugimendu
bakar batean
t

54. Kargak mugitzeko prozedura segurua
Karga astuna edo tamaina
handikoa bada, eskatu laguntza
Erabili norberaren babesak

55. ● Aulkia: eserlekua eta eserleku-bizkar
erregulagarriak.
● Aulkiaren aurreko ertza, biribila.
● Bizkarra zuzen eta eserleku-
bizkarrean bermatua.
● Mahaia ukondoen parean.
● Aulkiaren garaiera lan-motari egokitu.
● Jarreraz aldatu.
A.2) Laneko jarrera

56. A.3) Behartutako jarrerak
ZUTIKAKO LANETAN
● Txandakatu jarrera mugimendua errazten duten beste batzuekin.
● Aldatu oinen posizioa eta banatu kargen pisua.
● Egokitu lan-lekuko altuera egiten den esfortzuari.
● Erabili oin-aulki eramangarria edo finkoa.
ZUTIKAKO ETA ESERITAKO LANETAN
● Erabili biratzen den aulki erregulagarria.
● Doitu aulkiaren altuera 25-35 cm beherago laneko
gainazala baino.
● Erabili oin-aulki egokia.
LANA
BEHARTUTAKO JARRERETAN
SAIHESTU JARRERA HAUEK, AHAL DEN
NEURRIAN:
(Kokoriko, belauniko, makurtuta, luzatuta…)
GOGORA ITZAZU BETI
BIZKARREKO LESIOEI AURRE
HARTZEKO NEURRIAK

57. B) Neke mentala
KALTEAK
● Nekea eta akidura
● Buruko mina
● Estresa
● Suminkortasuna
● Insomnioa
BABES- ETA PREBENTZIO
NEURRIAK
● Etenaldiak egin lanean
● Egokitu informazio
kantitatea langilearen
gaitasunari.
● Saihestu zaratak

58. LANALDIAREN DENBORA-ANTOLAKETA
● Lanaldi-iraupena eta -banaketa
● Gaueko lanaldia edo txandakakoa
ANTOLAKETA-EGITURA ETA ROL PROFESIONALA
● Rolaren edo egitekoaren anbiguetatea
● Laneko jazarpena (mobbing-a)
● Erantzukizuna eta autonomia
● Konpentsazio eskasa
● Lan-gatazkak
● Zuzendaritza desegokia
5. Egoera psikosozialek eragindako arrisku-
faktoreak

59. ● Laneko asegabetasuna
● Neke profesionalaren sindromea (burnout)
● Lan-estresa
● Laneko jazarpena (mobbing)
Kalteak
Aizu…
Bornout
sindromeak jota
zaudela uste dut

60. LAN-JAZARPENEAN EDO MOBBING-EAN SARTZEN DIREN
JARRERAK
Antolamenduzko erasoak:
● Norberaren kontzientziaren aurkako jarduerak
egitera behartu
● Norberaren egitekoa era erasokorrean juzgatu
● Langilea lekuz aldatu, lagunengandik bereiziz
● Lan-jarduerarik ez agindu
● Zeregin desatseginak edo zentzugabeak agindu
Erasoak bakartze sozialarekin:
• Lankideei biktimarekin hitz egitea debekatu
• Biktimari hitzik ez egin
•Pertsona existituko ez balitz bezala jokatu
• Komunikazioari uko egin begirada edo keinuen bidez
Bizitza pribatuari erasoak:
● Bizitza pribatuaz etengabeko kritikak egin
● Telefonoko izu-ikara erabili
● Ergeltzat hartu
● Arazo psikologikoak dituela pentsarazi
● Imitatu
● Bizitza pribatuaz edo desgaitasunez
burla egin
Haren portaerari oldartzeak, erasotzeak eta zurrumurruak
zabaltzea:
• Oihuka hartu, iraindu…
• Hitzezko mehatxuak egin
• Bortizkeria fisikozko mehatxuak egin
• Tratu txar fisikoa eman
• Sexurako eskaintza egin, sexu-bortizkeria erabili
• Biktimaren nazionalitateaz burla egin
• Zurrumurruak zabaldu
• Biktimaren atzetik gaizki esaka jardun

61. ● Lanegun luzeak saihestu
● Etenaldiak programatu
● Txandaketak egin
● Lanpostuaren ezaugarrietara egokitzen diren
pertsonak aukeratu
● Anbiguetateak saihestu
● Ordain-sistema bidezkoa eratu
● Lidergo-estiloak egoera bakoitzari egokitu
● Lan-giro ona bultzatu
● Prestakuntza eta trebakuntza sustatu
BABES- ETA PREBENTZIO-NEURRIAK

62. ERABILITAKO IRUDIAK
Antonio J. Guirao
Planta de envasado
Creative Commons 3.0
Camknows
Machine Making Cookies
Creative Commons 2.0
Alan Sheaven
Fire Training 3
Creative Commons 2.0
Antonio J. Guirao
Riesgos en la construcción
Creative Commons 3.0
Anne Roberts
Spaghetti?
Creative Commons 2.0
U.S. Coast Guard
Gas Mask
Creative Commons 2.0
U.S. nAVY
Lt. Cmdr. Paul Treadway, Industrial Hygiene Officer and Assistant Safety
Officer of the Nimitz-class aircraft carrier USS Abraham Lincoln (CVN
72), uses a sound level meter to demonstrate the high deci Public
domain. CC0
Pixabay
Martillo Neumático Escombros De Construcción
Public domain. CC0

63. Chris Campbell Thermometer
on a Cold Day CC BY-NC 2.0
https://www.flickr.com/photos/cgc/2669912/
LuCfreeAs
Hot Work II
CC BY-NC-ND 3.0
http://lucfreeas.deviantart.com/art/Hot-Work-II-280052858
Noé LECOCQ
LightbulbGlow
CC BY-SA 2.5
http://da.wikipedia.org/wiki/Fil:LightbulbGlow.jpg
U.S. Navy
Radioactive HAZMAT labels on navy containers
Public Domain
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Radioactive_HAZMAT_labels_on_navy_containers.jpg
Hankwang Lux
meter Public
Domain
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lux_meter.jpg
bio hazard tattoo
by leopardhah CC
BY-NC-ND 3.0
http://leopardhah.deviantart.com/art/bio-hazard-tattoo-103627804
Charles O'Rear
RAILROAD WORK, 1974
Public domain
Diferentes carteles e
imágenes del INSHT.
http://www.insht.es/

64. ESKERRIK ASKO!
DIAPOSITIBAK EGITEKO ANTONIO GUIRAO LPO KO IRAKASLEAREN
MATERIALA ERABILI DUT, BERAK IRAKASLEEKIN ELKARBANATZEKO
BAIMENA EMAN DUELAKO.

65. Aitortu - EzKomertziala - Partekatu Berdin (by-nc- sa): ez da onartzen
jatorrizko lanaren erabilera komertzialik, ez eta bertatik eratorri
daitezkeen lanenak ere; horien banaketa jatorrizkoak arautzen dituen
lizentzia berdinarekin egin behar da.