PROJECTE DE PORTAFOLI ELECTRÒNIC AMB EINES DE LA WEB 2.0 ALS ESTUDIS DE GRAU D’EDUCACIÓ INFANTIL DE LA UNIVERSITAT DE LES ILLES BALEARS A LA SEU D’EIVISSA. ESTUDI DE CAS
TESI DOCTORAL.
DEFENSA 21 DE MARÇ DE 2013
1. PROYECTO DE PORTAFOLIO ELECTRÓNICO CON
HERRAMIENTAS DE LA WEB 2.0 EN LOS ESTUDIOS
DE GRADO DE EDUCACIÓN INFANTIL DE LA
UNIVERSITAT DE LES ILLES BALEARS DE LA SEDE DE
EIVISSA. ESTUDIO DE CASO
TESIS DOCTORAL
Presentada por Gemma Tur Ferrer
Dirigida por Dr. Santos Urbina Ramírez
Departamento de Pedagogía Aplicada y Psicología de la Educación
Universitat de les Illes Balears
2013
5. MARCO TEÓRICO DEL EPORTAFOLIO
El “yo en
red” y el “yo
sinfónico” de
Cambridge
(2010)
Los 3 pasos
de Barrett
(2009)
Los 3 procesos de
Zubizarreta (2009)
8. Segundo paso:
Segundo paso:
colección de
Colección de
evidencias
evidencias
Primer paso:
construcción de
artefactos
Tercer paso:
presentar el
eportafolio
9. • Diversidad en el uso
de herramientas
• Herramientas de la
Primer paso:
Web 2.0
Construcción de
• Tecnología móvil
artefactos
10. Segundo paso:
Colección de
evidencias
• Colección de evidencias
• Reflexión de la experiencia
concreta
• Colección cronológica
• Hipertexto: enlaces externos
• Foco de atención en el proceso
• Conexión en red
• Construcción de la propia
identidad
• Colaboración
• Tecnología móvil
11. Tercer paso:
presentar el
eportafolio
• Presentación del aprendizaje
• Reflexión de todo el proceso
• Conexión temática entre
evidencias archivadas
cronológicamente
• Hipertexto: enlaces internos
• Foco en la presentación
• Construcción auténtica e
íntegra de la propia identidad
12. ECOLOGÍA Y AGENTES DEL EPORTAFOLIO
Tutoría
de
carrera
Equipo
docente
Alumnado
18. PREGUNTAS DE INVESTIGACIÓN
• Fortalezas y
debilidades de
eportafolios y
experiencia
• Percepciones de
alumnado y
profesorado
¿Construirán
eportafolios?
¿Evolucionará
la actitud?
¿Fortalezas y
debilidades de la
Web 2.0 ?
¿Influirá la
experiencia?
• Fortalezas y
debilidades de
Web 2.0 para
eportafolios
• Perspectivas
sobre su futura
docencia
19. OBJETOS E INSTRUMENTOS DE INVESTIGACIÓN
Objetos e
instrumentos
Situación
inicial
Cuestionario
Recuento de
la producción
Calidad de la
producción
Rúbrica
Percepciones
Análisis de
contenido
Grupos de
discusión
Actitud
Entrevista
Diario
Escala Likert
Anotaciones
en el campo
20. INSTRUMENTOS DE INVESTIGACIÓN
Cuestionario
• Al principio del bienio 2009-11
Dato cuantitativos de los elementos del eportafolio
• Al final del bienio 2009-11
Rúbrica de evaluación
• Al final del bienio 2009-11
Escala Likert
• Al final del bienio 2009-11
Análisis de contenidos
• Al final de los cursos 2009-10 y 2010-11
Grupos de discusión
• Al final de los cursos 2009-10 y 2010-11
Entrevistas
• Al final de los cursos 2009-10 y 2010-11
Aplicación del sistema categorial
• Al final del bienio 2009-11
Diario de investigación
• Todo el período
22. CUESTIONARIO.
VALORACIÓN DE LOS RESULTADOS
Resultados:
acceso a la
información
Resultados:
Web 2.0
Escaso hábito de
lectura en red.
Redes sociales.
Uso generalizado
de Internet para
buscar
información.
Ningún miembro
del grupo ha
tenido blog con
anterioridad.
33. HERRAMIENTAS DEL PLE DEL ALUMNADO
Blocs
30
SlideBoom
Slideshare
25
Goear
Flickr
20
Youtube
Scribd
15
Glogster
Picture Trail
Voki
10
Vimeo
Slide
5
Còmic
Twitter
0
Primer curso
Segundo curso
Móvil
34. ANÁLISIS DE LA CALIDAD DE
LA PRODUCCIÓN DEL ALUMNADO.
RÚBRICA
Estructura
• Presentación
• Desarrollo
• Conclusión
Evidencia
• Artefacto
• Reflexión
Aspectos
transversales
• Tecnología
• Competencia
comunicativa
35. RESULTADOS GENERALES POR CURSO
09-10
0-5
6-11
INSF PAS
TOTAL 68
27
TOTAL 71,6% 28,4%
%
10-11
12-17 18-21 0-5
6-11
BIEN MB
INSF PAS
22
62
12-17 18-21
BIEN MB
8
23,9% 67,4% 8,7%
48. DATOS CUANTITATIVOS SOBRE ELMENTOS DE LOS
EPORTAFOLIOS, CALIDAD DE LA PRODUCCIÓN Y
ACTITUD
BLOG EVID
MED
20092011
PALA IMÁG IMÁG ARTE ARTE COM
NO
SI
AJE
PROP
CC
CC
AVAL ACT
RUB
MED
6
13.447 13,2
5,69
38,8
14,6
12,1
6,9
1,9
64,4
49. VALORACIÓN DE LOS RESULTADOS
Cuatro perfiles identificados:
Producción alta, alta calidad, actitud favorable
Producción baja, calidad baja, actitud baja
Producción alta, calidad baja, actitud favorable
Producción baja, calidad alta, actitud favorable
50. PERCEPCIONES DEL ALUMNADO A PARTIR DEL
ANÁLISIS DE CONTENIDO
Curso
2009-10
7
Curso
2010-11
9
Total
Dimensión
personal
31
29
60
Dimensión
procesual
14
28
42
Dimensión
tecnológica
16
51. PERCEPCIONES DEL ALUMNADO.
GRUPOS DE DISCUSIÓN
Dimensión
tecnológica
Curso 2009- Curso 2010- Total
10
11
7
50
57
Dimensión
personal
67
117
184
Dimensión
procesual
85
190
275
52. PERCEPCIONES DEL PROFESORADO. ENTREVISTAS
Total
Dimensión
tecnológica
16
Dimensión
personal
37
Dimensión
procesual
95
Dimensión
universidad
66
53. COMPARACIONES PERCEPCIONES ALUMNADO Y
PROFESORADO
Profesorado y alumnado entienden que puede servir para la
integración TIC en la futura docencia del alumnado.
Profesorado y alumnado comparten las ventajas detectadas.
Profesorado y alumnado comentan las dificultades de un
eportafolio open en la evaluación.
Profesorado y alumnado no comparten la visón de la
obligatoriedad.
Profesorado y alumnado coinciden en la mejora y valoración
positiva.
54. DIARIO DE INVESTIGACIÓN
52 entradas
6 en el primer curso
22 en el segundo
21 en el tercero
1 en el cuarto curso
http://www.flickr.com/photos/spree2010/4960433593/in/photostream/
55. COMPARACIONES FINALES
Datos cuantitativos muestran una mayor producción en el
segundo curso.
Los datos extraídos de la rúbrica muestran mayor calidad de la
producción en el segundo curso.
La escala Likert muestra una actitud de tendencia favorable.
El profesorado cree que la mayor dificultad está en el proceso
de aprendizaje que no en el uso de las herramientas.
El mejor indicador es la voluntad de profesorado y alumnado de
continuar.
57. FINALIDADES DEL ESTUDIO DE CASO
Estudio de
caso
Tipología del
estudio de
caso
Objetivos de
investigación
Fortalezas y
debilidades de
eportafolios y
experiencia
Estudio de caso
intrínseco
Percepciones de
profesorado y
alumnado
Perspectivas
alumnado sobre
futura docencia
Proyecto de
eportafolio
Estudio de caso
instrumental
Fortalezas y
debilidades de la
Web 2.0 como
eportafolios
59. EVOLUCIÓN POSITIVA
Desde la actitud
negativa,
dificultades
técnicas y menor
producción de
baja calidad
Hasta la actitud
favorable,
competencia
digital y mayor
producción de
mayor calidad
61. CONSECUCIÓN DE OBJETIVOS
Objetivos
Bienio 2009-11
Ofrecer una experiencia de aprendizaje con TIC
Conseguido
Ofrecer una experiencia TIC para su futura práctica
docente
Ampliar el PLE del alumnado
Conseguido
Promover el perfil del futuro docente en red
Conseguido
Promover la creación de un eportafolio
Conseguido
Promover la capacidad de reflexión sobre el
aprendizaje
Conseguido
parcialmente
Promover las herramientas de la Web 2.0 y el open
movement
Conseguido
Conseguido
62. FORTALEZAS DEL BLOG COMO EPORTAFOLIO
Diario
cronológico
Fortalezas del blog
como eportafolio
Desarrollo
de la
competencia
digital
Facilidad de
uso
Contexto del eportafolio. Diseño multimedia: fortalezas y debilidades de la tecnología
64. HIPERTEXTO EN EL EPORTAFOLIO COMO TEXTO COMPLEJO
Hipertexto
Enlaces
internos
entre
evidencias
Texto
complejo
Contexto del eportafolio. Diseño multimedia: fortalezas y debilidades de la tecnología
65. FORTALEZAS Y DEBILIDADES DE LA APERTURA DEL
BLOG COMO EPORTAFOLIO
Compartir y
colaborar
Evaluación y
competitividad
Contexto del eportafolio. Diseño multimedia: fortalezas y debilidades de la tecnología
67. HERRAMIENTAS DEL PLE AMPLIADAS POR EL ALUMNADO
Blogger
Comic
Slideshare
Slide
Slideboom
Redes
para
compartir
objetos
Vimeo
Goear
Voki
Youtube
Picture
Trail
Flickr
Glogster
Scribd
Contexto del eportafolio. Diseño multimedia: fortalezas y debilidades de la tecnología
68. EPORTAFOLIOS CON HERRAMIENTAS DE LA WEB 2.0
PARA LA AMPLIACIÓN DEL PLE
Blog como
eportafolio
La Web 2.0
para la
creación de
artefactos
Ampliación
del PLE del
alumnado
Contexto del eportafolio. Diseño multimedia: fortalezas y debilidades de la tecnología
69. PERCEPCIONES DEL ALUMNADO EN TORNO A LA TECNOLOGÍA
Contexto del eportafolio. Diseño multimedia: fortalezas y debilidades de la tecnología
70. DOTACIÓN DE LA AYUDA
Dotación de la ayuda (aprendizaje técnico). Bienio 2009-11
Desde la coordinación
Dotación de la ayuda. Curso 2010-11
Aumenta entre iguales
Contexto del eportafolio. Diseño educativo
72. PERCEPCIONES DEL ALUMNADO EN TORNO A LA REFLEXIÓN
Componentes del eportafolio. Componentes de la evidencia
73. PROCESOS EXTERNOS AL EPORTAFOLIO CON
HERRAMIENTAS DE LA WEB 2.0
Certificar y acreditar
Verificar
Procesos externos
al eportafolio
Web 2.0
Calificar
Validar
Componentes del proceso de aprendizaje. Evaluación del alumnado
76. EVOLUCIÓN DE LA ACTITUD DEL ALUMNADO
Aceptación como docente y
estudiante
Aceptación como docente y
rechazo para aprendizaje
propio
Aceptación de la tecnología
Resistencia
Agentes del eportafolio. Alumnado
78. PERCEPCIONES DEL ALUMNADO Y PROFESORADO EN
TORNO A LAS FORTALEZAS DEL EPORTAFOLIO
Compartir
Valoración
positiva de
la ayuda
Historia
aprendizaje
Innovación y
cambio
metodológico
Aprendizaje
técnico
Percepciones
Diseño e
identidad
Preocupación
por la lengua
Útil para los
estudios
Potencia el
aprendizaje
Agentes del eportafolio. Alumnado y profesorado
79. PERCEPCIONES DEL ALUMNADO SOBRE LAS
DEBILIDADES DEL EPORTAFOLIO
Proceso
condicionado
Cuestiones
organizativas
Percepciones
debilidades
Tiempo que
requiere
Agentes del eportafolio. Alumnado
Obligatoriedad
80. PERCEPCIONES DEL PROFESORADO EN RELACIÓN A
LAS DEBILIDADES DEL EPORTAFOLIO
Tiempo que
requiere
Agentes del eportafolio. Profesorado
Percepciones
profesorado
debilidades
Proceso
condicionado
81.
82. FORTALEZAS DEL EPORTAFOLIO CON HERRAMIENTAS
DE LA WEB 2.0
Facilidad de uso
Sostenibilidad
Propiedad
Competencia
digital
Fortalezas de
los eportafolios
con
herramientas
de la Web 2.0
Hipertexto
Apertura
Networking
Diario
cronológico
Representación
de la identidad
83. DEBILIDADES DEL EPORTAFOLIO CON HERRAMIENTAS
DE LA WEB 2.0
Seguridad
y
privacidad
Debilidades del
eportafolio con Web
2.0
Apertura
Proceso
de
evaluación
y
validación
84. LA RELACIÓN ENTRE EL EPORTAFOLIO Y EL PLE
Eportafolios
con
herramientas
de la Web 2.0
Relación
entre
eportafolios
y PLEs
Herramientas
en común
Procesos en
común
85. EXPECTATIVAS DE FUTURO
CUATRO LÍNEAS DE INVESTIGACIÓN
Mejoras en
nuevas
ediciones
Seguimiento
de la carrera
docente del
alumnado
participante
Posibilidades
y
limitaciones
de la Web
2.0 para
eportafolios
Mobile
Portfolios
86. PROYECTO DE PORTAFOLIO ELECTRÓNICO CON
HERRAMIENTAS DE LA WEB 2.0 EN LOS ESTUDIOS
DE GRADO DE EDUCACIÓN INFANTIL DE LA
UNIVERSITAT DE LES ILLES BALEARS DE LA SEDE DE
EIVISSA. ESTUDIO DE CASO
TESIS DOCTORAL
Presentada por Gemma Tur Ferrer
Dirigida por Dr. Santos Urbina Ramírez
Departamento de Pedagogía Aplicada y Psicología de la Educación
Universitat de les Illes Balears
2013