More Related Content
Similar to Erdenesuwd 230 e catalog
Similar to Erdenesuwd 230 e catalog (19)
Erdenesuwd 230 e catalog
- 2. Жагсаалт дотроос сонгосон мэдээллийн эх сурвалж (ном, хэвлэл, CD, вэб гэх мэт) хэдэн ширхэгээр, үг номын сангийн аль аль уншлагын танхимуудад ашиглаж байгааг заах.
- 7. AACR2R(Англи -Америкийн каталогжуулалтын дүрэм-Anglo-American Cataloguing Rules, Second Revised Edition) дүрэм нь номын санд байгаа төрөл бүрийн материалыг тодорхойлоход хэрэглэгддэг дүрэм юм. Энэ дүрэм нь 1967 онд хэвлэгдсэн бөгөөд 1978, 1988 онуудад дахин шинэчлэгдэж AACR2R гэж нэрлэх болсон.
- 19. Уян хатан: түлхүүр үгээр хайх хэсэг нь танд хүссэн мэдээллээ сонины бүх хуудаснаас хялбар хайж олох боломжыг олгоно.
- 26. Номын сангийн ангилал, каталог.-УБ.,2003.-64х.
- 28. Номын сан – мэдээллийн төвийн автоматжуулалт.-УБ.,2007.-50х.
![Оршил <br /> Шинжлэх ухаан технологийн үсрэнгүй хөгжлийн эрин үед хүмүүсийн оюуны чадамжыг хангах хэвлэмэл бүтээгдэхүүний төрөл, тоо өсч, цаасан хэвлэлээс цахим хэвлэлд шилжиж мэдээллийн даяарчлал болж буй өнөө үед номын санч-мэдээллийн ажилтан нараас өргөн мэдлэг, өндөр хариуцлага шаардах боллоо. Уншигч хэрэглэчдэд эмх цэгцтэй, үнэн зөв мэдээллийг цаг алдалгүй хүргэхийн тулд хэвлэмэл бүтээгдэхүүнийг ангилан төрөлжүүлж судлах, стандартын дагуу каталогжуулах, сурталчилан мэдээллэх, цахим мэдээллийн сан байгуулах хэрэгтэй юм. Номын сан номзүйн үйлчилгээг электрон хэлбэрт оруулах явдал монголын нөхцөл эдүгээ тулгамдсан асуудал болоод байгаа юм. 1990 оноос манай улсын нийгэм, улс төр, эдийн засаг, боловсролын салбарт эрс өөрчлөлт явагдаж зах зээлийн тогтолцоонд шилжин орсноор төр, нийгмийн амьдралд гүн гүнзгий өөрчлөлт гарсан билээ. Шилжилтийн эхэн үед номын сангийн систем гүнзгий хямралд орж санхүүжилт хомсдон номын фонд бүрдүүлэлт, уншлага үйлчилгээ, боловсон хүчний хангалт нилээд суларсан. Харин сүүлийн хэдэн жилүүдэд номын сангийн үйл ажиллагаа сэргэх хандлага ажиглагдаж эхэлсэн юм. Өнөөдөр манай улсын хэмжээнд номын санг автоматжуулах ажил эхлэл төдий байгаа бөгөөд төвийн цөөн хэдэн номын сангуудад нэвтрүүлж тодорхой туршлага хуримтлуулжээ. Өнөөдөр компьютер харилцаа холбооны ачаар ном, хэвлэлийг электрон аргаар хэвлэж, электрон хувилбараар нь дэлхийн аль ч өнцөгт хүртээж байгаа билээ. Номын сангийн каталог нь хамгийн их хурдацтай хөгжиж байгаа номын сангийн салбар юм. Номын сан нь олон төрлийн каталогтой бөгөөд өнөө үед дэлхий нийтээр электрон каталогийг хэрэглэж, ашилах болсон юм. Ингээд би номын сангийн электрон каталогийг сонгон авч энэхүү бие даалтыг хиисэн юм. <br /> Номын сангийн автоматжуулалтын тухай ерөнхий ойлголт<br /> Мэдээлэл нь нийгмийн хөгжлийн гол хөдөлгөх хүчний үүргийг гүйцэтгэсээр ирснэ ба энэхүү үүрэг нь өнөө үед улам өсч улс орнуудын хөгжил нэг түвшин рүү ойртон, даяарчлагдаж байгаа нөхцөлд илүүтэй ажиглагдах боллоо. Мэдээлэл нь өнөөдөр хөгжлийн чухал хэсэг болсноор түүнийг дамжуулах, харилцан түгээх зэрэг шаардлагаас хамааран бие даасан технологи болтлоо хөгжөөд байна. <br />Компьютер харилцаа холбоо(сүлжээ)-ны хэрэглээ, тэдгээрийн интеграцчлалын хөгжил, хүний оюуны нөөцийг хамтаар эзэмших мэдээлэл нь хүн төрөлхтний хөгжлийг түргэтгэж байгаа бөгөөд түүнийг өнөөдөр “мэдээллийн хувьсгал ” гэж нэрлэж байна. <br />Дэлхий даяар мэдээллийн технологийн хөгжлийн чиг хандлага нь ерөнхийдөө нэгдсэн нэг урсгал гольдролд орж, улс болгон олон улсын мэдээллийн сүлжээнд өөрийн гэсэн байр суурь, онцлогийг хадгалан тодорхой хувь нэмэртэйгээр оролцож хамгийн сүүлийн үеийн техник, технологи бүхий нэгдсэн нэг сүлжээгээр дамжуулан хөгжил дэвшлийнхээ хэрэгтэй гэсэн бүх төрлийн мэдээллийг бааз, өгөгдөхүүнээр нь авч хэрэглэх болжээ. <br />Мэдээллийн хурдан өсөлт, мэдээллийг хүргэх аргад хүчтэй нөлөөлж байгаа нь мэдээллийн технологийн салбарын өөрчлөлт нь номын сангийн үйлчилгээнд чухал нөлөө үзүүлж байна. <br />Мэдээлэл нь хүн нийгмийн хөгжилд чухал үүрэгтэй бол мэдээллийн технологи нь мэдээллийг хүргэх, түүнийг ашиглах дархан эрх, хүчтэй боломжийг хэрэглэгчдэд олгодог байна. Номын сангууд нь мэдээлэл, холбооны технологийн хөгжлийн үр дүнд шинээр нээгдэж буй боломжуудыг хүлээн зөвшөөрч ашиглах ёстой бөгөөд тэд мэдэээллийн ертөнцийн электрон цонх болох бололцоотой. Хэрэглэгчдэд шаардлагатай мэдээллийг судалж, мэдээллийн бүх төрлийн сувгийн үйл ажиллагааг зохицуулан мэдээллийг түгээх, хуваарилах ажлыг зөв зохион байгуулж эцсийн үр дүнд мэдээллийн үйлчилгээг оновчтой зохион байгуулж эцсийн үр дүнд мэдээллийн үйлчилгээг оновчтой зохоин байгуулахад шийдвэрлэх үүргийг гүйцэтгэдэг байгууллага бол номын сан бөгөөд мэдээллийн хэрэгцээ тасралтүй өссөөр байгаа эрин зуунд номын сан нь хэрэглэгчдийг түргэн шуурхай, бүрэн гүйцэд мэдээллээр хангах явдал зайлшгүй чухлаар тавигдаж байна. Өнөөдөр дэлхийн номын сангууд зөвхөн цаасан дээр хэвлэгдсэн хэвлэмэл бүтээгдэхүүн ашиглахаас гадна дуу, дүрс бичлэгийн материалууд, СD-ROM, төрөл бүрийн электрон мэдээлэл, электрон хэвлэлийг үйлчилгээндээ ашиглаж цаашилбал номын сангууд өөр хоорондоо мэдээллийн нэгдсэн сүлжээнд холбогдож мэдээллээ солилцох болсон байна. Энэ нь зөвхөн компьютер, электрон мэдээлэл ашигласны үр дүн юм. Номын сан үйлчилгээгээ хэрэглэгчдийн эрэлт хэрэгцээ, шаардлагад нийцүүлэхийн тулд үйлчилгээг өргөжүүлэн төрөлжүүлж, уншигчийн захиалга хүлээн авахаас эхлээд ном олгох, номын сангий дохиолол хамгааллын систем хүртэл иж бүрэн асуудлыг шийдвэрлэх шаардлагатай байдаг. Өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж байгаа мэдээллийн их урсгалыг гараар борлуулах но боломжгүй байгаа явдал нь тооцоолон бодох электрон машиныг номын санд нэвтрэх үндэс нь болсон юм. <br />1980 аад оны үеэс компьютерийг өргөн ашиглах болж номын санд зориулсан тусгай программ хангамж бүхий мэдээлэл тооцооллын сүлжээг нэвтрүүлж эхэлснээр түүний үйл ажиллагааны эх үндэс тавигдсан гэж үздэг. Автоматжуулалт нь хэвшсэн олон ажилбарыг устгах, номын санчдад номын сандаа идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулах, тэдний ажлын бүтээмжийг сайжруулахад тус болох төдийгүй хэрэглэгчдэд урьд байгаагүй шинэ боломжийг нээж хэрэгчлэгчдйиг найдвартай мэдээллээр шуурхай хангах зорилгоор явуулж байгаа ажиллагаа гэж ойлгож болно. <br /> Электрон каталог<br /> Электрон каталог нь номын сангийн автоматжуулалтын дэд систем байдаг. Энэ нь цаасан каталогийг цахилгаан болон электрон картын системд шилжүүлсэн үйл явц бөгөөд номын санд байгаа олон ном хэвлэл, материалыг хурдан, хялбар хайж олох систем юм. <br />Мэдээллийн арвин их нөөцийг ашиглахтай уялдан мэдээллийг эрж хайх арга хэрэгслийг боловсронгуй болгох зайлшгүй шаардлага бий болсон энэхүү хайлтын шинэ хэлбэр бол электрон каталог бөгөөд энэ нь номын сангийн үйлчилгээг түргэн шуурхай, боловсронгуй болгож хэрэглэгчдийг мэдээлэл олж авахад томоохон хувьсал хийж чадсан билээ. <br />Цаасан каталогт бид бүхэн номын нэр эсвэл зохиогчоор, мэдлэгийн салбараар нь хайлтыг хийх боломжтой. Харин электрон каталог нь номын санд зохион байгуулагдсан бүх төрлийн картан каталог/төрөл анги, үсэг дарааллын, зүйлчилсэн каталог гэх мэт/-ийн үүргийг гүйцэтгэж, зохиогч, номын нэр, сэдэв, агуулга, түлхүүр үг, хэвлэгдсэн он сар өдөр, ISBN /олон улсын номын дугаар/ зэрэг төрөл бүрийн аргаар хайлт хийдгээрээ давуу юм.<br />Цаасан каталогт хэрэглэдэг номзүйн тодорхойлолтуудыг электрон каталогт ашиглаж болох ба үүнийг форматын дагуу маш нарийн гүйцэтгэх шаардлагатай байдаг. <br />Электрон каталогтой терминалын тусламжтайгаар ажиллана. Зохих программыг эзэмшсэн хэрэглэгч (уншигч, номзүйч) өгөгдлийн баазад орж электрон каталогт холбогдсон өгөгдлийн банк, мөн интернетээр дамжуулан алсын банкийг ашиглаж болно. <br />Электрон каталог нь уншигчдад үйлчлэх фондын ашиглалтын бүртгэлийг хөтлөх, төрөл бүрийн статистик судалгаа гаргах зэргийн үндэс болж болно. Ном ажиллах автоматчилсан горимд шилжихээс өмнө байсан фондын бүтэц, агуудлын талаарх мэдээллийг электрон каталогт оруулах асуудал чухал байдаг. <br />Энэ нь номын сангйин каталогйин хэлбэрийг 1-ээс нөгөөд шилжүүлэх тухайлбал картын хэлбэрийг микро тээгч рүү ном хэлбэрийн хэлбэр рүү эсвэл машинаар унших хэлбэр рүү шилжүүлэх явдал юм. Үүнийг янз бүрийн аргаар хийж болно. Каталогийн картын зургийг авч эсвэл скайнердаж машинаар унших хэлбэрт оруулж болно. Ингэснээр эрлийн элемент болон тодорхойлолтуудыг групплэх, арга хэвээр үлдэж харин олшруулах, каталогт орох арга замыг өргөжүүлэх боломж нээгдэнэ. Энгийн каталогийг электрон каталогт шилжүүлэх асуудал нь өнөөдөр дэлхийн олон орны номын сангийн өмнө зогсож буй чухал асуудлын нэг юм. <br />Электрон каталогийн тусламжтайгаар ном, мэдээллийг хайх нь уламжлалт цаасан каталогоос хайх ажилбараас дараахи давуу талуудтай:<br />,[object Object]](https://image.slidesharecdn.com/erdenesuwd230e-catalog-110313222916-phpapp01/85/Erdenesuwd-230-e-catalog-1-320.jpg)
