2. МАЗМҰНЫ
ЗАҢНАМА
НОРМАТИВТІК
ҚАУЛЫ №4
НОРМАТИВТІК
ҚАУЛЫ №5
Қазақстан
Республикасы
мемлекеттiк
тәуелсiздiгiнiң
жиырма
жылдығына
байланысты рақымшылық жасау туралы
Қазақстан Республикасының 2011 жылғы
28 желтоқсандағы № 521-IV Заңы...............................4
«Қылмыстық сот ісін жүргізуде адамның
және азаматтың құқықтарын, бостандықтарын
соттың қорғауы туралы» Қазақстан
Республикасы
Жоғарғы
Сотының
2010 жылғы 25 маусымдағы № 4 нормативтік қаулысына өзгеріс пен толықтыру
енгізу туралы....................................................................9
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының
кейбір нормативтік қаулыларына өзгерістер
мен толықтырулар енгізу туралы..............................10
ЖЕРГІЛІКТІ СОТТАРДА
ҚОРЫТУ
Алқабиге кандидаттардың тізімін алдын ала
дайындау және алқабилердің қатысуымен
қылмыстық істерді қарау мәселелері........................28
2
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

3. СОДЕРЖАНИЕ
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО
НОРМАТИВНОЕ
ПОСТАНОВЛЕНИЕ №4
НОРМАТИВНОЕ
ПОСТАНОВЛЕНИЕ №5
СУДЕБНЫЕ АКТЫ
ИЗВЛЕЧЕНИЯ
СУДЕБНЫЕ АКТЫ
ИЗВЛЕЧЕНИЯ
КОММЕНТАРИЙ
Закон Республики Казахстан № 521
от
28
декабря
2011
года
Об амнистии в связи с двадцатилетием
государственной
независимости
Республики Казахстан.............................................34
О внесении изменения и дополнения
в
нормативное
постановление
Верховного Суда Республики Казахстан
№4
от
25
июня
2010
года
«О судебной защите прав, свобод человека
и
гражданина
в
уголовном
судопроизводстве»..................................................39
О внесении изменений и дополнений
в некоторые нормативные постановления
Верховного Суда Республики Казахстан...........40
Постановления надзорной судебной
коллегии по гражданским и административным делам Верховного Суда
Республики Казахстан.............................................59
Постановления надзорной судебной
коллегии
по
уголовным
делам
Верховного Суда Республики Казахстан...........79
Применение Закона Республики Казахстан
от 28 декабря 2011 года «Об амнистии
в связи с 20-летием государственной
независимости Республики Казахстан»............85
АНАЛИЗ.ТОЛКОВАНИЕ.ВЫВОДЫ
АНАЛИЗ
Судебная практика о взыскании суммы
морального вреда со средств массовой
информации и журналистов...................................93
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
3

4. ЗАҢНАМА
«Қазақстан Республикасы мемлекеттiк тәуелсiздiгiнiң жиырма
жылдығына байланысты рақымшылық жасау туралы»
Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 28 желтоқсандағы № 521 Заңы
республикалық «Егемен Қазақстан», «Казахстанская правда» газеттерінде
2012 жылғы 11 қаңтарда жарық көрді және бірінші ресми жарияланған күннен
бастап 10 күнтізбелік күн өткеннен кейін күшіне енеді.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МЕМЛЕКЕТТIК
ТӘУЕЛСIЗДIГIНIҢ ЖИЫРМА ЖЫЛДЫҒЫНА
БАЙЛАНЫСТЫ РАҚЫМШЫЛЫҚ ЖАСАУ ТУРАЛЫ
Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 28 желтоқсандағы
№ 521-IV Заңы
Осы Заң Қазақстан Республикасы мемлекеттiк тәуелсiздiгiнiң жиырма
жылдығына байланысты, iзгiлiк қағидаты басшылыққа алына отырып қабылданды.
1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын ұғымдар
Осы Заңда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) осы Заңның 2-бабы 1-тармағы 1) тармақшасында аталған адамдар – қылмыс
жасаған кезiнде он сегiз жасқа толмаған адамдар;
2) осы Заңның 2-бабы 1-тармағы 2) тармақшасында аталған адамдар:
осы Заң қолданысқа енгiзiлетiн күнге жүктi әйелдер;
осы Заң қолданысқа енгiзiлетiн күнге ата-ана құқықтарынан айырылмаған және
он сегiз жасқа толмаған балалары, оның iшiнде асырап алған не қорғаншылыққа және
(немесе) қамқоршылыққа алған балалары бар не қамалғанға және сотталғанға дейiн
асырауында жастарына қарамастан I және II топтардағы мүгедек балалары болған
әйелдер;
осы Заң қолданысқа енгiзiлетiн кезге кәмелетке толмаған балалардың жалғыз
ата-анасы болып табылатын және ата-ана құқықтарынан айырылмаған ер адамдар;
3) осы Заңның 2-бабы 1-тармағы 3) тармақшасында аталған адамдар – осы Заң
қолданысқа енгiзiлгенге дейiн Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен I, II және III топтағы мүгедектер деп танылған адамдар;
4) осы Заңның 2-бабы 1-тармағы 4) тармақшасында аталған адамдар – осы Заң
қолданысқа енгiзiлгенге дейiн елуге толған және одан жоғары жастағы әйелдер, алпыс
үшке толған және одан жоғары жастағы ер адамдар;
5) осы Заңның 2-бабы 1-тармағы 5) тармақшасында аталған адамдар – Ұлы Отан
соғысының қатысушылары мен мүгедектерi және оларға теңестiрiлген адамдар;
4
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

5. ЗАҢНАМА
6) осы Заңның 2-бабы 1-тармағы 6) тармақшасында аталған адамдар – Қарулы
Күштердiң, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың, оның iшiнде бұрынғы КСР
Одағының, әскери немесе интернационалдық борышын атқару кезiнде қаза тапқан немесе хабар-ошарсыз кеткен әскери қызметшiлерiнiң басқа тiркелген некеге тұрмаған
жесiрлерi, сондай-ақ соғыс мүгедектерiнiң және оларға теңестiрiлген адамдардың
әйелдерi.
2-бап. Жазадан босатылатын адамдар
1. Онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстар үшiн сотталған адамдар:
1) кәмелетке толмағандар;
2) жүктi әйелдер, кәмелетке толмаған немесе I және II топтардағы мүгедек балалары бар әйелдер, сондай-ақ кәмелетке толмаған балалардың жалғыз ата-анасы болып
табылатын ер адамдар;
3) I, II және III топтағы мүгедектер;
4) елуге толған және одан жоғары жастағы әйелдер, алпыс үшке толған және
одан жоғары жастағы ер адамдар;
5) Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектерi және оларға
теңестiрiлген адамдар;
6) әскери және интернационалдық борышын атқару кезiнде қаза тапқан әскери
қызметшiлердiң жесiрлерi, сондай-ақ күйеулерi соғыс мүгедектерi және оларға
теңестiрiлген адамдар болып табылатын әйелдер жазадан босатылады.
2. Осы баптың 1-тармағының қолданылу аясына жатпайтын, онша ауыр емес
және ауырлығы орташа қылмыстар үшiн сотталған адамдар, егер олар тағайындалған
жаза мерзiмiнiң кемiнде төрттен бiр бөлiгiн өтеген болса, бас бостандығынан айыру
түрiндегi жазадан босатылады.
3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарының қолданылу аясына жатпайтын
адамдар:
1) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң 63-бабы қолданыла отырып,
сот үкiмi бойынша бас бостандығынан айыру түрiндегi жаза тағайындалып, онша ауыр
емес және ауырлығы орташа қылмыстар үшiн сотталған адамдар, Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң 70 және 73-баптарының негiзiнде сот тағайындаған жазасын өтеуден босатылған адамдар, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қылмыстық
кодексiнiң 71-бабы қолданыла отырып, сот тағайындаған жазасы неғұрлым жеңiл
жаза түрiне ауыстырылған адамдар;
2) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң 72-бабына сәйкес сот
үкiмiнiң орындалуы кейiнге қалдырылған, онша ауыр емес және ауырлығы орташа
қылмыстар үшiн бас бостандығынан айыруға сотталған жүктi әйелдер және жас балалары бар әйелдер, жас балаларды жалғыз өзi тәрбиелейтiн ер адамдар;
3) онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстар үшiн бас бостандығынан
айыруға байланысты емес жаза түрлерiне сотталған адамдар, егер бұл жаза негiзгi
жаза түрiнде қолданылған болса, жазадан босатылады.
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
5

6. ЗАҢНАМА
3-бап. Жаза мерзiмiнiң өтелмеген бөлiгiн қысқарту
Онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстар үшiн бас бостандығынан
айыруға сотталған, осы Заңның 2-бабының негiзiнде жазадан босатуға жатпайтын
адамдардың жазасының өтелмеген бөлiгiнiң жартысы қысқартылады
4-бап. Қылмыстық iстердi қозғаудан бас тарту және оларды
тоқтату
Осы Заң қолданысқа енгiзiлгенге дейiн жасалған, олар үшiн бес жылға дейiн бас
бостандығынан айыру жазасы немесе бас бостандығынан айыруға байланысты емес
жаза көзделген онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстар туралы қылмыстық
iстер және соттар қарамаған iстер Қазақстан Республикасының қылмыстық iс жүргiзу
заңнамасында көзделген тәртiппен iс қозғаудан бас тартылуға және iс жүргiзiлуi
тоқтатылуға жатады.
Осы Заң қолданысқа енгiзiлгенге дейiн бөлiмдi немесе қызмет орнын өз бетiмен
тастап кеткен әскери қызметшiлер, егер олар осы Заң қолданысқа енгiзiлгеннен кейiн
алты айдан кешiкпей әскери басқару, әскери полиция органдарына немесе құқық
қорғау органдарына кiнәсiн мойындап келсе, қылмыстық жауаптылықтан босатылады.
5-бап. Рақымшылық жасауды қолдану шарттары
1. Осы Заңның 2-бабының 1-тармағында аталған адамдарға қатысты рақымшылық жасауды қолдану үшiн олардың мәртебесiн растайтын құжаттардың болуы мiндеттi.
2. Осы Заңның 2-бабының 2-тармағында және 3-бабында көзделген жаза
мерзiмiнiң бiр бөлiгiн өтеу осы Заң қолданысқа енгiзiлетiн күнге есептеледi.
3. Қылмыстардың жиынтығы болған кезде, егер олардың бiреуi ауыр немесе аса
ауыр қылмыс болып табылса, рақымшылық жасау қолданылмайды.
4. Рақымшылық жасау аясына жатқызылған адамдар негiзгi жазадан босатылады.
5. Осы Заңды қолдану кезiнде соттылықты алып тастау Қазақстан Республикасы
Қылмыстық кодексiнiң 77-бабында белгiленген жалпы негiздерде жүргiзiледi.
6. Егер өзiне қатысты рақымшылық жасау қолданылуы мүмкiн адам бұған қарсы
болған жағдайда, рақымшылық жасау қолданылмайды.
6
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

7. ЗАҢНАМА
6-бап. Қазақстан Республикасының соттары соттаған, бiрақ
жазасын оның шегiнен тыс жерлерде өтеп жүрген
адамдарға рақымшылық жасауды қолдану
Қазақстан Республикасының соттары соттаған, бiрақ жазасын оның шегiнен
тыс жерлерде өтеп жүрген адамдарға рақымшылық жасауды қолдану туралы мәселенi
Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың
негiзiнде, аумағында сот үкiмiн орындау жүзеге асырылып жатқан мемлекеттiң
құзыреттi органының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының соттары шешедi.
Қазақстан Республикасы тиiстi халықаралық шарттар жасаспаған шет мемлекеттерден бас бостандығынан айыру түрiндегi жазаны одан әрi өтеу үшiн Қазақстан
Республикасына берiлген адамдарға рақымшылық жасау мұндай адамдарды берген
мемлекеттердiң құзыреттi органдарының келiсiмiмен ғана қолданылады.
7-бап. Осы Заңды қолдану тәртiбi
1. Осы Заңның 2 және 3-баптарын қолдану сотталған адамдар жазаларын өтеп
жатқан жердегi соттарға жүктеледi.
2. Осы Заңның 4-бабын қолдану қылмыстық процестi жүргiзушi органдарға
жүктеледi.
3. Осы Заңды қолдану прокурор санкция берген қылмыстық процестi жүргiзушi
органның (лауазымды адамның) қаулысы негiзiнде, сондай-ақ сот қаулысы негiзiнде
жүргiзiледi.
4. Жазаны орындаушы мекемелер мен органдар осы Заңның уақтылы орындалуын қамтамасыз ету мақсатында соттарға мынадай құжаттарды:
1) жазаны одан әрi өтеуден босату туралы не тағайындалған жаза мерзiмiн
қысқарту туралы ұсынымды;
2) сот үкiмiнен үзiндi көшiрменi (оған енгiзiлген өзгерiстерiмен қоса, егер сондай өзгерiстер орын алған болса);
3) осы Заң қолданысқа енгiзiлетiн кезге жазаның өтелген және қалған мерзiмi
туралы мәлiметтердi;
4) сотталған адамның жеке немесе бақылау iсiн;
5) осы Заңның 2-бабының 1-тармағында аталған адамдардың мәртебесiн растайтын құжаттарды ұсынуға мiндеттi.
5. Соттар осы Заңды қолданған кезде прокурордың қатысуы мiндеттi.
8-бап. Осы Заңның орындалу мерзiмi
7-баптың 1 және 2-тармақтарында көрсетiлген органдар осы Заң қолданысқа
енгiзiлген күннен бастап алты ай iшiнде оның орындалуын қамтамасыз етуге мiндеттi.
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
7

8. ЗАҢНАМА
9-бап. Осы Заңды қолданысқа енгiзу тәртiбi
Осы Заң алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң
қолданысқа енгiзiледi.
10-бап. Осы Заңды iске асыру жөнiндегi шаралар
Қазақстан Республикасының Үкiметi және облыстардың, республикалық маңызы
бар қала мен астананың жергiлiктi атқарушы органдары:
1) рақымшылық жасау бойынша жазадан босатылған және зайыбы (жұбайы) немесе жақын туыстары жоқ I және II топтағы мүгедектер мен жасының егде тартуына
байланысты өзiн-өзi күте алмайтын адамдарды стационарлық үлгiдегi медициналықәлеуметтiк мекемелерге (ұйымдарға) орналастыру;
2) босатылған кәмелетке толмағандарды ата-аналарының немесе олардың
орнындағы адамдардың не мамандандырылған мемлекеттiк органның қадағалауына
беру;
3) сот үкiмiмен тағайындалған, осы Заң қолданысқа енгiзiлетiн кезде үкiмдi
орындау барысында аяқталмай қалған ем қабылдаудың жалғастырылуын қамтамасыз
ету;
4) рақымшылық жасау бойынша жазадан босатылғандарды белгiлi бiр
тұрғылықты жерi жоқ адамдарға арналған әлеуметтiк бейiмдеу орталықтарына орналастыру жөнiнде шаралар қолдансын.
Қазақстан Республикасының Президентi
Н. НАЗАРБАЕВ
Астана, Ақорда, 2011 жылғы 28 желтоқсан
8
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

9. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ
№ 4 НОРМАТИВТІК ҚАУЛЫСЫ
2011 жылғы 30 желтоқсан
Астана қаласы
«Қылмыстық сот ісін жүргізуде адамның және азаматтың
құқықтарын, бостандықтарын соттың қорғауы туралы»
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2010 жылғы
5 маусымдағы № 4 нормативтік қаулысына өзгеріс пен
толықтыру енгізу туралы
Сот практикасында адамның жеке бас бостандығын, жеке өмiріне қол
сұқпаушылықты, жеке және отбасылық құпияны, хат жазысудың, телефон арқылы
сөйлесудің, почта, телеграф және өзге де хабарламалардың құпиясын қамтамасыз
ететін конституциялық нормалар мен заңдарды біркелкі түсіну және қолдану, сондайақ оларды соттың қорғауының тиімділігін арттыру мақсатында Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы
қаулы етеді:
1. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2011 жылғы 21 сәуірдегі № 1
нормативтік қаулысымен енгізілген өзгерістерімен бірге «Қылмыстық сот ісін
жүргізуде адамның және азаматтың құқықтарын, бостандықтарын соттың қорғауы
туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2010 жылғы 25 маусымдағы
№ 4 нормативтік қаулысына мынадай өзгеріс пен толықтыру енгізілсін:
1) 2-тармақта «медициналық мекемеге» деген сөздер «медициналық ұйымға»
деген сөздермен ауыстырылсын;
2) 12-тармақ мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:
«Алу жүргізілмей, қылмыстық істі қозғау туралы шешімді қабылдау мүмкін
болмаған жағдайда, ҚІЖК-нің 232-бабының талаптарын сақтай отырып, оны
қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізуге болады».
2. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес, осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, сондай-ақ жалпыға бірдей міндетті болып табылады және ресми жарияланған күнінен бастап күшіне енеді.
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының Төрағасы
Б.Бекназаров
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының судьясы,
жалпы отырыс хатшысы
Д.Нұралин
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
9

10. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ
№ 5 НОРМАТИВТІК ҚАУЛЫСЫ
2011 жылғы 30 желтоқсан
Астана қаласы
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының
кейбір нормативтік қаулыларына өзгерістер мен
толықтырулар енгізу туралы
Қазақстан Республикасы заңнамасының өзгеруіне және сот практикасын одан
әрі қалыптастырудың қажеттілігіне байланысты Қазақстан Республикасы Жоғарғы
Сотының жалпы отырысы
қаулы етеді:
I. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының мынадай нормативтік
қаулыларына өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
1. «Мүлікті тыйым салудан босату туралы істер жөніндегі сот практикасы
туралы» 1975 жылғы 24 наурыздағы № 2нормативтік қаулыға, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1978 жылғы 21 қыркүйектегі № 18, 1987 жылғы
2 қазандағы № 11, 1988 жылғы 23 қыркүйектегі № 7, 1998 жылғы 15 мамырдағы
№ 5 қаулыларымен және Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2004
жылғы 18 маусымдағы № 13 нормативтік қаулысымен енгізілген өзгерістерімен бірге:
1) мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
«1-1. Азаматтық сот ісін жүргізу тәртібінде өндiрiп алушының, борышкердің
және үшінші тұлғаның мүліктік құқықтарын қорғау сот орындаушысының әрекетіне
(әрекетсіздігіне) шағымдану тәртібінде немесе талап қою тәртібінде жүзеге асырылады.
Атқарушылық іс жүргізу процесінде мүлікке тыйым салу кезінде сот
орындаушысының әрекетіне (әрекетсіздігіне) немесе осындай әрекеттерді жасаудан
бас тартуға өндiрiп алушы немесе борышкер және басқа тұлғалар шағым беруі мүмкін,
шағым Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің (бұдан әрі - АІЖК)
240-5-бабында көзделген тәртіпте қаралуға жатады.
Өндiрiп алынатын мүлiктiң тиесiлiлігiне байланысты азаматтық құқық туралы
даулар талап қою ісін жүргізу тәртібінде қаралады (АІЖК-нің 240-6-бабының бірінші
бөлігі)»;
2) 2-тармақтың соңғы сөйлемі алып тасталсын;
3) 3-тармақ «қысқарту» деген сөздің орнына «қысқартуға жол берілмейді,
өйткені» деген сөздермен толықтырылсын;
4) 5-тармақ «сотталушы және» деген сөздерден кейін «республикалық меншiкке айналдырылған (түскен) мүлiктi есепке алу, сақтау, бағалау және оны одан әрi
пайдалану бойынша жұмысты ұйымдастыруға уәкiлеттi тиiстi орган ретiнде (АІЖКнің 240-6-бабының 4-бөлігі).» деген сөздермен толықтырылсын;
10
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

11. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
5) 7-тармақтағы «35» деген цифрлар «55» деген цифрлармен ауыстырылсын;
6) 10-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«10. Тәркіленуге тиісті мүлікті тыйым салудан босатуға қатысты дау туындаған
жағдайда, көрсетілген мән-жай мүлікті заттай қайтару мүмкіндігіне әсер ететіндіктен,
сот бұл мүліктің алынғанын және оның қайда тұрғанын анықтауы қажет.
Қойылған талаптар негізді деп танылған жағдайда, егер тәркілеуге жататын
мүлік республикалық меншiкке айналдырылған (түскен) мүлiктi есепке алу, сақтау,
бағалау және оны одан әрi пайдалану бойынша жұмысты ұйымдастыруға уәкiлеттi
тиiстi органда болса және олар оны сату үшін сауда ұйымдарына, басқа ұйымдарға
сату, қайта өңдеу үшін немесе тегін берсе, онда бұл мүлік заттай қайтарылуға жатады.
Республикалық меншiкке айналдырылған (түскен) мүлiктi есепке алу, сақтау, бағалау
және оны одан әрi пайдалану бойынша жұмысты ұйымдастыруға уәкiлеттi тиiстi органнан басқа көрсетілген ұйымдар істі қарауға қатыстырылады және оларға мүлікті
қайтару жөніндегі міндет жүктеледі.
Егер мүлікті тәркілеуге байланысты тыйым салынған мүлік сатылса немесе
қайтадан өңдеуге жіберілсе, талапкерге сатылған мүліктен алынған сома өтеледі.
Судья мүдделі адамдардың арызына қарамастан, мүліктің борышкерге немесе басқа да адамдарға тиесілілігіне қарамастан, мүлікке тыйым салу кезінде сот орындаушысының әрекеттерінен тыйым салуды жоюға негіз болатын заң
бұзушылықты анықтап, мүлікті тыйым салудан босатуға міндетті.».
2. «Тұтынушылар құқығын қорғау туралы заңнаманы соттардың қолдану
тәжірибесі туралы» 1996 жылғы 25 шілдедегі № 7 нормативтік қаулыға, Қазақстан
Республикасы Жоғарғы Сотының 2004 жылғы 18 маусымдағы № 9 нормативтік
қаулысымен енгізілген өзгерістерімен бірге:
1) 1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«1. «Тұтынушылар құқығын қорғау туралы» 2010 жылғы 4 мамырдағы
Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан әрі – Заң) тұтынушылардың құқықтарын
қорғаудың құқықтық, экономикалық және әлеуметтік негіздерін, сондай-ақ
тұтынушыларды қауіпсіз және сапалы тауарлармен (жұмыспен, көрсетілетін
қызметпен) қамтамасыз ету жөніндегі шараларды анықтайды және тұтынушылар
– жеке тұлғалар, яғни жеке тұрмыстық қажеттіліктері үшін тауарларды сатып алатын және пайдаланатын, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерге тапсырыс беретін
не осындай ниеті бар Қазақстан Республикасының азаматтары, шетелдіктер және
азаматтығы жоқ адамдар (Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 12-бабы
(бұдан әрі - АК) және тауарларды сатушылардың не оларды өндірушілердің, сондай-ақ меншік түрі мен заңды тұлғаның құрылу нысанына қарамастан қызметтер
мен жұмыстарды атқарушылардың, соның ішінде жеке кәсіпкерлердің арасындағы
қатынасты
бірінші сөйлем алып тасталсын;
екінші сөйлемде «немесе прокурор арқылы» деген сөздер алып тасталсын;
8) 8-тармақта:
бірінші абзацтағы «18» деген цифрлар «21» деген цифрлармен ауыстырылсын;
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
11

12. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
екінші абзацтағы «23-бабының 4-бөлігінде» деген цифрлар мен сөздер тиісінше «42-бабының 1-2-бөлігінде» деген цифрлармен және сөздермен ауыстырылсын;
9) 10-тармақта:
бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:
«Бөлшек сатып алу-сату шартын жасау сәтін анықтау кезінде соттар АК-нің 446бабын басшылыққа алуға тиіс, оған сәйкес, егер заңнамалық актілерде немесе бөлшек
сатып алу-сату шартында, соның ішінде сатып алушы қосылатын формулярларда немесе өзге де стандартты нысандардың талаптарымен өзгеше белгіленбесе, сатушы
сатып алушыға кассалық немесе тауар чегін немесе тауардың төленгендігін растайтын өзге құжатты берген сәттен бастап бөлшек сатып алу-сату шарты тиісті нысанда
жасалған деп есептеледі (АІЖК-нің 389-бабы).»;
екінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:
«Тараптар арасында шарт мәні, баға және тараптардың ең болмағанда бірі келісуді талап еткен басқа шарттар туралы тараптар арасында келісімге қол жеткен кезде
бөлшек сатып алу-сату шарты тауар құнына қарамастан ауызша түрде жасалады.»;
соңғы абзац алып тасталсын;
10) 11-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«11. Тұтынушы мен қызмет көрсетуші кәсіпорынның қызметкері қызмет
көрсету процесінде олардың намысын, қадір-қасиетін құрметтеуге, имандылық және
әдептілік нормаларын сақтауға тең құқығы бар. Бұл талап орындалмаған жағдайда
жәбірленуші АК-нің 9, 141-143-баптарының ережесі бойынша өз құқығын қорғау
үшін сотқа шағымдана алады.»;
11) 12-тармақ алып тасталсын;
12) 13- тармақта:
«15-бабының 1-тармағына» деген цифрлар мен сөздер «16-бабына» деген
цифрлармен және сөзбен ауыстырылсын;
екінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:
«Оның кінәсіне және тұтынушының онымен шарттық қатынастарда
болғандығына немесе болмағандығына қарамастан, келтірілген зиян сатушының
(дайындаушының, орындаушының) өтеуіне жатады. (Заңның 31-бабының 1-тармағы).»;
13) 14-тармақтың екінші және төртінші абзацтары алып тасталсын.
3. «Азаматтардың тұрғын үй-жайларды жекешелендiруі жөнiндегi
заңдарды соттардың қолдану тәжiрибесi туралы» 1997 жылғы 18 шiлдедегi №9 нормативтік қаулыға, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының
2004 жылғы 18 маусымдағы № 8 нормативтік қаулысымен енгізілген өзгерістерімен
және толықтыруларымен бірге:
1) 3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Мемлекеттік кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдар өзге меншік нысанына ауысқан кезде немесе оларды таратқан кезде кәсіпорындардың шаруашылық
жүргізуіндегі немесе мекемелердің жедел басқаруындағы тұрғын үй қоры
осы кәсіпорындар мен мекемелердің, өзге де заңды тұлғалардың құқықтық
мирасқорларының шаруашылық жүргізуіне немесе жедел басқаруына не жергілік-
12
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

13. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
ті атқарушы органның қарамағына азаматтардың барлық тұрғын үй, соның ішінде
тұрғын үйді жекешелендіру құқықтарын сақтай отырып, белгіленген тәртіппен берілуге тиіс. Сонымен бірге, егер меншік нысанын өзгерткен мемлекеттік кәсіпорындар
мен мекемелердің құқықтық мирасқорлары өз қаражатының есебінен тұрғын үй-жайлар салса немесе сатып алса, онда мұндай үй-жайларды жалдау шарты бойынша онда
тұратын адамдар тек меншік иесінің келісімімен жекешелендіре алады.»;
2) 4-тармақтың екінші және үшінші абзацтарындағы «496» деген цифрлар
«535» деген цифрлармен ауыстырылсын;
3) қазақ тіліндегі мәтінге қатысы жоқ;
4) қазақ тіліндегі мәтінге қатысы жоқ.
4. «Қазақстан Республикасында сот билігі туралы заңдарды қолданудың
кейбір мәселелері туралы» 1998 жылғы 14 мамырдағы № 1 нормативтік қаулыға,
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2008 жылғы 22 желтоқсандағы № 8 нормативтік қаулысымен енгізілген өзгерістерімен және толықтыруларымен бірге:
1) 2-тармақтың екінші абзацында «апелляциялық» деген сөзден кейін
«, кассациялық» деген сөзбен толықтырылсын;
2) 7-тармақта:
үшінші, төртінші абзацтардағы «қаулысын», «қаулыларын» деген сөздер
тиісінше «актісін», «актілерін» деген сөздермен ауыстырылсын;
бесінші абзац алып тасталсын;
3) 9-тармақтың бірінші абзацы «кез келген әрекеттің» деген сөздерден кейін
«(әрекетсіздіктің)» деген сөзбен толықтырылсын;
4) 10-тармақтың екінші абзацы «Апелляциялық» деген сөзден кейін «, кассациялық» деген сөзбен толықтырылсын.
5. «Соттардың денсаулыққа келтірілген зиянды өтеу жөніндегі республика заңдарын қолданудың кейбір мәселелері туралы» 1999 жылғы 9 шілдедегі
№ 9 нормативтік қаулыға, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2004 жылғы 18 маусымдағы № 12 нормативтік қаулысымен енгізілген өзгерістерімен және
толықтыруларымен бірге:
1) 1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Шарттық және басқа да міндеттемелерді орындаған кезде азаматтардың
өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды өтеумен байланысты даулар, егер зиян
келтірген тұлғаның жоғары жауапкершілігі заңнамалық актілермен немесе шартпен көзделмесе, Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі - АК)
47-тарауында көзделген нормаларға сәйкес, азаматтық сот ісін жүргізу тәртібінде
шешіледі.
Шарттық міндеттемелер деп шарттан туындайтын міндеттемелерді түсінген
жөн. Мұндай шарттарға еңбек шартын (келісім-шарт), тапсырма шартын және т.б.
жатқызуға болады.
Өзге де мән-жайлар деп жәбірленушімен шарттық қатынаста болмаған адамның
келтірген зиянды өндіру жөніндегі міндеттемелерін, мысалы, айналасындағылар үшін
аса қауіпті жағдай (жоғары қауіп көзін) туындатқан адамның қызметін және басқаны
түсінген жөн.»;
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
13

14. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
3) 2, 3 және 4-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Шарттық және өзге де міндеттемелерді орындауы кезінде жәбірленушінің
өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды өтеу туралы талап арыз нысаны мен
мазмұны жағынан Азаматтық іс жүргізу кодексінің (бұдан әрі - АІЖК) 150, 151-баптарына сәйкес болуға тиіс.
Қойылған талаптардың сипатына қарай талап арызға жәбірленушіге зиян келтірілгені туралы растайтын дәлелдемелер, атап айтқанда, ұйым әкімшілігінің еңбек
жарақатын алған қызметкерге келтірілген зиянды өтеу туралы шешімі (бұйрығы,
өкімі); жазатайым жағдай немесе қызметкердің еңбек қызметіне байланысты
денсаулығына келтірілген өзге де зақым туралы акт; жазатайым жағдайды арнайы
тексеру туралы акт; дәрігерлік-әлеуметтік сараптама комиссиясының (ДӘСК) еңбек
міндеттерін атқаруына байланысты жарақат алған немесе денсаулығына өзгедей
зиян келтірілген қызметкердің кәсіптік еңбек қабілетін жоғалту дәрежесін (пайызбен
алғанда) анықтау туралы қорытындысы; сот-медициналық сараптама комиссиясының
денсаулыққа басқадай зақым келген жағдайда берген қорытындысы; жәбірленушінің
басқа адамның күтімін және басқа қосымша шығындардың түрлерін қажетсінетіні
туралы қорытынды; АК-нің 938-бабына сәйкес есептелетін орташа айлық есептік
көрсеткіштің (табыстың) мөлшері туралы мәліметтер, сондай-ақ басқа да қажетті
құжаттар қоса тіркелуге тиіс.
Арыздың дұрыс қаралуы үшін тараптардың қажетті дәлелдемелерді ұсынуы
мүмкін болмаған жағдайда, судья дәлелді өтініш бойынша, АІЖК-нің 15-бабының
2-бөлігіне сәйкес, қажетті материалдарды ұйымнан немесе мүдделі адамдардан осындай дәлелдемелерді сұратып алуға ықпал етуге міндетті.
3. Өндірістегі жазатайым жағдай немесе қызметкердің денсаулығына өзге де
зақым келтірілгені туралы белгіленген нысандағы актіге еңбек қорғау қызметінің және
ұйым құрылымының жетекшілері қол қояды, оны жұмыс беруші бекітіп, ұйымның
мөрімен куәландырады. Кәсіптік ауруға шалдыққан (уланған) жағдайда тиісті
актіге Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органының өкілдері де
қол қояды.
Егер жұмыс беруші заңды тұлғаны құрмаған адам болса, онда белгіленген
нысандағы актіні жұмыс беруші толтырып, қолын қояды және нотариат арқылы
куәландырады.
4. Толық не iшiнара кәсiби еңбек қабiлеттiлiгін, ал олай болмаған жағдайда
- жалпы еңбек қабiлеттiлiгiн жоғалтқан зардап шегушiлер денсаулыққа келген
зиянды өтеттiруге құқылы. Егер кәмелеттік жасқа жетпеген, он төрт жасқа толмаған
(жасөспірім) және еңбекақы алмайтын адам мертiксе немесе оның денсаулығына
өзге де зақым келсе, денсаулығының зақымдануына байланысты шығындар өтелуге
жатады.
Жәбірленуші (асыраушы) қайтыс болған жағдайда оның асырауындағы немесе
ол қайтыс болған күнге дейiн одан жәрдем алып тұруға құқығы болған еңбекке жарамсыз адамдар, сондай-ақ адам қайтыс болғаннан кейiн дүниеге келген оның баласы,
сондай-ақ АК-нің 940-бабының 1-тармағында көрсетілген басқа да адамдар зиянды
өтету құқығына ие болады.
14
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

15. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
Келiсiм-шарт бойынша, еңбек (қызмет) мiндеттерiн, әскери қызмет міндеттерiн
орындаумен байланысты жұмысшының денсаулығына келген зиянды ұйым немесе
жұмыс берушi жеке тұлға, егер олардың кiнәсi анықталған жағдайда ғана өтейдi.
Егер жұмысшының денсаулығына келiсiмшарт бойынша, еңбек (қызмет) мiндеттерiн, әскери қызмет мiндеттерiн орындаумен байланысты зиян жоғары қауіп көзі
арқылы келтiрiлсе, мұндай зиян келтiргенi үшiн жоғары қауіп көзінің иесi жауапты
болады.
Алайда, егер ұйым немесе жұмыс берушi-жеке тұлға берген көлiкпен жұмыс
орнына бара жатқанда немесе одан қайтар жолда жұмысшының өмiрiне және
денсаулығына зиян келсе, онда жұмыс беруші-жеке тұлға зардап шегушiнiң алдында
жауапты болады.»;
3) 2-1-тармақ алып тасталсын;
4) 13-тармақтағы «Ереженiң 5-тармағының 1-абзацына сәйкес, яғни» деген
сөздер алып тасталсын;
5) 14-тармақтағы «ЕТМ» деген сөз «түзеу мекемесінің» деген сөздермен
ауыстырылсын;
6) 17-тармақтың бірінші абзацында «еңбек қабiлеттiлiгi деңгейiнiң өзгеруі»
деген сөздерден кейін «, сондай-ақ өмір сүру құнының өсуі» деген сөздермен
толықтырылсын;
7) 18-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«18. Егер жұмыс орнында мертiгу ұйымның және жұмыс берушi жеке тұлғаның
кiнәсiнен емес, жұмысшының өрескел абайсыздығынан болғаны туралы мәлiметтер
болған жағдайда, сот сол қайғылы оқиғаны Еңбек кодексінің 324-бабымен анықталатын тәртiп бойынша қараған комиссияның шешiмiн сұратуға мiндеттi.
Комиссияның жәбірленуші кінәсінің дәрежесі туралы шешімі дәлелдемелердің
бірі болып табылады, ол істің барлық материалдарымен бірге АІЖК-нің 77-бабына
сәйкес бағалауға жатады.
Сот жәбірленушінің iс-қимылында өрескел абайсыздықты анықтап, өтелетiн
зиян мөлшерiн оның кiнәсiнің дәрежесіне қарай азайтуға тиiс. Бұл орайда, қосымша
шығындарды өтеу (АК-нің 937-бабы), азаматтың қайтыс болуы салдарынан залал шеккен адамдарға зиянды өтеу кезінде (АК-нің 940-бабы), сондай-ақ жерлеуге
жұмсалған шығындарды өтеу кезінде жәбірленушінің кінәсі ескерілмейтiнiн соттар
назарда ұстағандары жөн.»;
8) мынадай мазмұндағы 21-1-тармақпен толықтырылсын:
«21-1. Ерiктi немесе мiндеттi түрде сақтандыру тәртібімен өзінің жауаптылығын сақтандырған заңды тұлға немесе азамат, келтiрiлген зиянды толық өтеу үшiн
сақтандыру сомасы жеткіліксіз болған жағдайда сақтандыру сомасы мен залалдың
нақты мөлшерiнiң арасындағы айырманы өтейдi (АК-нің 924-бабы).»;
9) 23-тармақ алып тасталсын.
6. «Азаматтық істерді соттың қарауына әзірлеу туралы» 2001 жылғы
13 желтоқсандағы № 21 нормативтік қаулыға, Қазақстан Республикасы Жоғарғы
Сотының 2009 жылғы 12 қаңтардағы № 2 нормативтік қаулысымен енгізілген
өзгерісімен бірге:
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
15

16. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
1) 2-тармақта:
екінші абзацта «сот актісі апелляциялық» деген сөздерден кейін «, кассациялық» деген сөзбен толықтырылсын;
екінші абзацтағы екінші сөйлем үшінші абзац болып есептелсін;
мынадай мазмұндағы төртінші абзацпен толықтырылсын:
«Істі сот талқылауына дайындау туралы ұйғарымды шығарғаннан кейін судья
жауапкерге талап арыздың және оған қоса тіркелген құжаттардың көшірмелерін жібереді не тапсырады және белгіленген мерзімде талап арызға пікір (қарсылық) беруді міндеттейді. Пікірге уәкілетті адам қол қоюға тиіс және пікірдің түпнұсқасы мен
көшірмелері іске қатысатын адамдардың санына сәйкес етіліп, олардың сот отырысы
басталғанға дейін танысуына мүмкіндік беретіндей етіп белгіленген мерзімде сотқа
ұсынылуға және АІЖК-нің 169-1-бабының талаптарына сәйкес болуға тиіс.»;
2) 8-тармақтың бірінші абзацы «құқықтарын түсіндіреді» деген сөздерден
кейін «, бұл ретте оларға аталған іс жүргізу әрекеттерін жасау немесе жасамау салдары туралы ескертілуге тиіс» (АІЖК-нің 15-бабының үшінші бөлігі)» деген сөздермен
толықтырылсын.;
3) 11-тармақтың екінші абзацы алып тасталсын;
4) 12-тармақтың екінші абзацында «судьяның немесе тараптардың бастамасымен» деген сөздер «процестің кез келген сатысында, соның ішінде істі сот қарауына
дайындау сатысында» деген сөздермен толықтырылсын;
5) 14-тармақ «істерді қараған кезде» деген сөздерден кейін «, сондай-ақ
АІЖК-нің 55-бабының екінші бөлігімен көзделген жағдайларда» деген сөздермен
толықтырылсын.
7. «Соттардың азаматтық іс жүргізу заңнамасының кейбір нормаларын
қолдануы туралы» 2003 жылғы 20 наурыздағы № 2 нормативтік қаулыға, Қазақстан
Республикасы Жоғарғы Сотының 2006 жылғы 23 маусымдағы №5, 2007
жылғы 25 желтоқсандағы № 12, 2008 жылғы 22 желтоқсандағы № 19 нормативтік
қаулыларымен енгізілген өзгерістерімен бірге:
1) 3 және 4-тармақтар алып тасталсын;
2) 5-тармақтың екінші абзацы алып тасталсын;
3) 7-тармақтың бірінші абзацындағы «алқа құрамында қаралады» деген сөздер
«сатыдағы сот қарайды» деген сөзбен ауыстырылсын;
4) 8-тармақтың бесінші абзацы «сотта қорғау» деген сөздерден кейін «(іс
материалдарымен танысу, олардан үзінділер жасау, өтініштер білдіру, даудың мәні
бойынша түсіндірмелер беру және т.б.)» деген сөздермен толықтырылсын;
5) 11-тармақта:
бірінші абзац «мүлiктiк емес даулар жөнiндегi» деген сөздерден кейін «, сондай-ақ корпоративтік даулар жөніндегі» деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы абзацпен толықтырылсын:
«АІЖК-нің 30-бабында көрсетілген корпоративтік дауларға Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, коммерциялық ұйымдар, коммерциялық ұйымдардың
және (немесе) жеке кәсіпкерлердің қауымдастығы (одағы), өзін-өзі реттейтін ұйым
мәртебесі бар коммерциялық емес ұйымдар және (немесе) оның акционерлері
16
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

17. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
(қатысушылар, мүшелері) тараптары болып табылатын даулар жатады (АІЖКнің 24-бабының 2-бөлігі). Ондай дауларға, атап айтқанда, акциялармен, қатысу
үлестерімен мәміле жасасуға байланысты дауларды, серіктестіктерге қатысушылар,
акционерлер арасында осындай серіктестіктер мен акционерлік қоғамдар қызметінің
мәселелері бойынша дауларды жатқызуға болады.»;
6) 14-тармақта:
екінші абзац мынадай мазмұндағы екінші сөйлеммен толықтырылсын:
«Егер жауапкер талапты ішінара мойындаса, онда арызды қабылдау не
қабылдамау туралы ұйғарым осы бөлікте ғана шығарылады.»;
осы абзацтың соңғы сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:
«Аталған ұйғарым өз алдына бөлек іс жүргізу құжаты болып табылады, дәлелді
болуға тиіс және сот шешімінен бөлек шағымдануға жатпайды.»;
7) 26-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші абзацпен толықтырылсын:
«Апелляциялық сатыдағы сот сондай-ақ шешімді толық немесе оның бір бөлігінің күшін жойып, АІЖК-нің 247 және 249-баптарында көзделген негіздермен іс бойынша іс жүргізуді қысқартуға не арызды қараусыз қалдыруға құқылы. Апелляциялық
сатыдағы соттың көрсетілген негіздер бойынша шығарған қаулылары кассациялық
тәртіппен шағымдалуы және оларға наразылық келтірілуі мүмкін.»;
8) мынадай мазмұндағы 27-1-тармақпен толықтырылсын:
«27-1. Апелляциялық шағым берген тұлға, апелляциялық наразылық келтірген
прокурор апелляциялық сатыдағы сот шешім шығарғанға дейін олардан бас тартуға
құқылы. Наразылықтың кері қайтарылып алынғаны туралы сот іске қатысушы
адамдарға хабарлайды (АІЖК-нің 341-бабының бірінші бөлігі).
Егер шешімге басқа адамдар шағымданбаса немесе жоғары тұрған прокурор
наразылық келтірмесе, сот шағымнан бас тартуды және наразылықты қайтарып алуды
қабылдау туралы қаулы шығарып, ол бойынша апелляциялық іс жүргізуді қысқартады
(АІЖК-нің 341-бабының екінші бөлігі).»;
9) мынадай мазмұндағы 27-2-тармақпен толықтырылсын:
«27-2. Іске қатысушы тараптар мен басқа да тұлғалардың апелляциялық
сатыдағы соттың қаулылары мен ұйғарымдарына АІЖК-нің 42-1-тарауымен көзделген
кассациялық тәртіппен шағымдануына болады.
Егер апелляциялық сатыдағы сот өзінің қаулысымен немесе ұйғарымымен іске
қатысуға тартылмаған тұлғалардың құқықтары мен міндеттеріне қатысты мәселені
шешсе, олар да кассациялық шағым беруге құқылы.
Апелляциялық сатыдағы соттың қаулылары мен ұйғарымдарына істі
апелляциялық тәртіппен қарауға қатысқан прокурор наразылық келтіре алады.
Қазақстан Республикасының Бас прокуроры және оның орынбасарлары, облыс прокурорлары мен оларға теңестірілген прокурорлар істі қарауға қатысқан/қатыспағанына
қарамастан, апелляциялық сатыдағы соттың қаулылары мен ұйғарымдарына
наразылық келтіруге құқылы (АІЖК-нің 383-1-бабы).
Кассациялық сатыдағы сотта іс жүргізу тәртібі АІЖК-нің 42-2-тарауымен белгіленген.»;
10) мынадай мазмұндағы 27-3-тармақпен толықтырылсын:
«27-3. Кассациялық сатыдағы сот істі қараған кезде сот істе бар материалдар
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
17

18. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
бойынша шағымның, наразылықтың дәлелдері шегінде бірінші және апелляциялық
сатыдағы соттардың сот актілерінің заңдылығы мен негізділігін тексереді (АІЖК-нің
383-13-бабы).
Егер сот мәлімделген талап қоюдың шегінде бірінші және апелляциялық
сатыдағы соттарға дәлелді себептермен табыс етілмеген жаңа дәлелдемелерді зерттесе және олар қабылданған шешімнің немесе қаулының мәніне әсер етуі мүмкін болса,
шағымның, наразылықтың дәлелдерінің шегінен шығуға құқылы.»;
11) 28-тармақтағы «қаулысы мен сот бұйрығына» деген сөздер «қаулысына»
деген сөзбен ауыстырылсын;
12) 29, 32, 33-тармақтардың бүкіл мәтіні бойынша «қадағалау шағымы»,
«қадағалау шағымын» деген сөздер тиісінше «өтініш», «өтінішті» деген сөздермен
ауыстырылсын;
13) 35-тармақта «Апелляциялық» деген сөз «Кассациялық» деген сөзбен ауыстырылсын.
8. «Сот актілерін әдейі орындамағаны үшін жауаптылық туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2003 жылғы 19 желтоқсандағы № 12 нормативтік қаулысына:
1) 1-тармақтың екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«Заңды күшіне енген сот үкімін, сот шешімін немесе өзге де сот актісін әдейі
орындамау, сондай-ақ олардың орындалуына кедергі жасау, сот актілерін, әкімшілік
құқық бұзушылықтар туралы істерді қарауға уәкілетті органдардың (лауазымды
адамдардың) қаулыларын орындамау заңмен көзделген қылмыстық немесе әкімшілік
жауаптылыққа әкеп соғады.»;
2) 4-тармақ мынадай мазмұндағы абзацпен толықтырылсын:
«Санкциялануға жататын атқарушылық әрекеттерді жүргізу туралы қаулыны
сот орындаушысы сотқа ұсынады. Санкцияланатын әрекеттердің негізділігін растайтын атқарушылық іс жүргізудің материалдары осы қаулыға қоса беріледі. Сот
орындаушысының қаулысы материалдар келіп түскен күні сотта қаралуға тиіс. Санкция беруден бас тартылған жағдайда судья дәлелді ұйғарым шығарады, оған белгіленген тәртіппен шағым берілуі немесе наразылық келтірілуі мүмкін. (АІЖК-нің 240-7бабының 4-бөлігі).»;
3) 5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«5. Борышкердің жүрген жері белгісіз болған жағдайда сот орындаушысы ішкі
істер немесе қаржы полициясы органдары арқылы борышкерге іздеу салуды жариялау туралы ұсыныммен атқару құжатының орындалу орны бойынша сотқа жүгінуге
міндетті.
Іздеу салуды жариялау қажеттілігінің негіздемесіне сот орындаушысы сотқа,
атап айтқанда, атқару құжатының көшірмесін, атқарушылық іс жүргізуді қозғау туралы қаулының көшірмесін, борышкердің атқару құжаттарында көрсетілген мекенжайда тұрмайтындығы туралы актіні, мекенжай бюросының анықтамасын ұсынуға тиіс.
Борышкерге іздеу салу жөніндегі шығыстар атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстар болып табылады және борышкерден мемлекет кірісіне
өндіріліп алынуға тиіс. Борышкерге іздеу салу туралы қаулыны шығарған кезде сот-
18
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

19. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
тар «Атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы»
Қазақстан Республикасы Заңының 45-бабының 3-тармағына сәйкес ішкі істер немесе
қаржы полициясы органының тиісті өтініші негізінде ондай шығыстардың мөлшерін
айқындап, оларды жергілікті бюджетке өндіріп алу туралы көрсетуге міндетті.»;
4) 8-тармақтың екінші абзацында «, сот әкімшісіне, олардың құрылымдық
бөлімшелеріне» деген сөздер алып тасталсын;
5) 12-тармақта:
бірінші абзац мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:
«Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің
524-бабы бойынша әкімшілік жауаптылық сот актiлерiн, әкiмшiлiк құқық бұзушылық
туралы iстердi қарауға уәкiлеттi органдардың (лауазымды адамдардың) қаулыларын
орындамау кезінде туындайды.»;
мынадай мазмұндағы бесінші абзацпен толықтырылсын:
«Әкімшілік жауаптылыққа әкеп соғатын сот актілерін орындамау деп
борышкердің әкiмшiлiк құқық бұзушылықтар туралы және қылмыстық жаза
қолданылатын әрекет белгісі жоқ iстердi қарауға уәкiлеттi органдардың (лауазымды
адамдардың) сот актісін, қаулыларын орындаудан жалтарудан көрінетін әрекетін немесе әрекетсіздігін түсінген жөн.»;
6) 14-тармақтағы «78» деген цифрлар «125» деген цифрлармен ауыстырылсын.
9. «Соттардың еңбек дауларын шешу кезінде заңнамаларды қолдануының
кейбір мәселелері туралы» 2003 жылғы 19 желтоқсандағы № 9 нормативтік қаулыға, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2008 жылғы 22 желтоқсандағы
№ 19 нормативтік қаулыларымен енгізілген өзгерістерімен бірге:
1) 3-тармақтың үшінші абзацында «еңбек дауын түпкілікті қарайтын» деген
сөздер алып тасталсын;
2) 4-тармақтың төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші абзацтары алып
тасталсын;
3) 8-тармақ мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:
«Еңбек шартын бұзған сәтте осы ұйымның кәсіптік одағы органының дәлелді
пікірінің болмауы жұмысқа алу туралы талап арызды сөзсіз қанағаттандыру үшін негіз болып табылмайды. Егер ұжымдық шартта өзгеше көзделмесе, мұндай пікір сотқа
берілуі мүмкін.»;
4) 10-тармақта:
3) тармақшада «тараптардың» деген сөзден кейін «жазбаша» деген сөзбен
толықтырылсын;
5) тармақша алып тасталсын;
5) 16-тармақтың бірінші абзацында «үш сағат бойы» деген сөздер «қатарынан
үш және одан да көп сағат» деген сөздермен ауыстырылсын;
6) 19-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«Қызметкер жұмыста алкогольдік, нашақорлық, психотроптық, уытқұмарлық
масаңдық (соларға ұқсас) жағдайында болғанда, оның ішінде жұмыс күні ішінде алкогольдік, нашақорлық, уытқұмарлық масаңдық (соларға ұқсас) жағдай туғызатын
заттарды пайдаланғанда, жұмыс берушінің бастамасы бойынша (Еңбек кодексінің
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
19

20. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
54-бабы 1-тармағының 7) тармақшасы) еңбек шартын бұзуға болады. Осы негіздер
бойынша қызметкерді жұмыстан босату үшін оны осындай жай-күйіне байланысты
жұмыстан шеттетудің болуы/болмауы маңызды емес.»;
7) 23-тармақтың екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«Мынадай әрекеттер, соның ішінде қызметтік міндеттерін атқарумен байланысты емес, бірақ азаматтардың көз алдарында құқық қорғау органдарының абыройы
мен беделін көзбе-көз түсіретін әрекеттер, атап айтқанда: қызметкерлердің қоғамдық
орындарда алкогольге не есірткіге масаң күйінде (құқық қорғау органына тиесілілігі
айналадағыларға анық белгілі болғанда) болу; тергеуге зиян келтіріп шұғыл сипаттағы
ақпаратты жария ету; қызмет бабын жеке пайдакүнемдік мақсатта пайдалану; құқық
қорғау органдарының білім беру ұйымдары қызметкерлерінің, тыңдаушыларының
және курсанттарының арасында жарғыға сәйкес келмейтін, жағымсыз қоғамдық пікір
тудырған қарым-қатынастары құқық қорғау органына кір келтіретін теріс қылықтар
болып табылады («Құқық қорғау қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының
80-бабының екінші тармағы).»;
8) 31-тармақта:
«сот шығындарын» деген сөздер «мемлекеттік бажды» деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші сөйлем «кіріске» деген сөзден кейін «мемлекеттік» деген сөзбен
толықтырылсын.
10. «Өздерінің қызметін заңнаманы өрескел бұза отырып жүзеге асыратын заңды тұлғаларды таратудағы сот тәжірибесі туралы» 2004 жылғы
18 маусымдағы №5 нормативтік қаулыға, Қазақстан Республикасы Жоғарғы
Сотының 2008 жылғы 22 желтоқсандағы № 23 нормативтік қаулыларымен енгізілген
өзгерістерімен бірге:
1) 1-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«Заңды тұлғаны тарату Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан
әрі - АК) 49-бабының 2-тармағында және өзге де заңнамалық актілерде көзделген негіздер бойынша соттың шешіміне сәйкес жүзеге асырылатынына соттардың назары
аударылсын.»;
2) 2-тармақтың үшінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«Заңды тұлға, егер ол орналасқан жері бойынша немесе нақты мекенжайы
бойынша болмаса, егер оның заңды тұлға бір жыл бойы оларсыз жұмыс істей алмайтын құрылтайшылары (қатысушылары) және лауазымды адамдары болмаса, егер ол
заңды тұлғаның жарғылық мақсаттарына қайшы келетін қызметті жиі жүзеге асырудан,
қызметін тиісті рұқсатсыз (лицензиясыз) не заңнамалық актілермен тыйым салынған
қызметті жүзеге асырудан көрінетін заңнаманы өрескел бұза отырып, қызметті жүзеге
асырса, АК-нің 49-бабы 2-тармағының 3) және 4) тармақшаларына сәйкес таратылуы
мүмкін.»;
3) 3-тармақта:
бірінші, екінші және үшінші абзацтардағы «4» деген цифр «3» деген цифрмен
ауыстырылсын;
бірінші абзац мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:
20
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

21. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
«Егер тиісті заңды тұлғаның құрылтайшысы не оны басқару жөніндегі функцияларды орындайтын жеке тұлға (тұлғалар) ашқан заңды тұлғаны құруды, қайта құруды,
таратуды, сондай-ақ оның қызметін регламенттейтін және (немесе) реттейтін ұлттық
заңнаманың, ратификацияланған халықаралық шарттардың нормаларын қасақана немесе абайсызда көрінеу және елеулі бұзушылық шын мәнісінде теріс немесе заңды
салдарды тудырса не тудыру үшін нақты қауіп төндірсе, ондай заң бұзушылықты
заңды тұлғалардың қызметін жүзеге асыру кезінде заңнаманы өрескел бұзушылық деп
есептеген жөн.»;
4) 12-тармақтың үшінші абзацындағы «4» деген цифр «3» деген цифрмен
ауыстырылсын.
11. «Соттардың атқарушылық іс жүргізу жөніндегі заңнаманы қолдануының кейбір мәселелері туралы» Қазақтан Республикасы Жоғарғы Сотының
2005 жылғы 20 маусымдағы № 2 нормативтік қаулысына:
1) 2-тармақта:
бірінші абзацтағы «6» деген цифр «31» деген цифрлармен ауыстырылсын;
екінші абзацтағы «5» деген цифр «9» деген цифрмен ауыстырылсын;
2) 3-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«Сот орындаушысының атқару құжатын орындау жөніндегі әрекетіне немесе
сондай әрекеттерді жасаудан бас тартуына байланысты борышкер немесе өндіріп
алушы шағым жасауы мүмкін. Мұндай жағдайларда АІЖК-нің 240-5-бабына сәйкес,
шағым сот орындаушысы әрекет жасаған (әрекет жасаудан бас тартқан) күннен бастап он күннің ішінде немесе әрекет жасау уақыты мен орны туралы хабарланбаған
жағдайда осы аталған адамдарға ол жөнінде белгілі болған күннен бастап сот орындаушысы қызмет көрсететін учаскенің аудандық сотына беріледі.»;
3) 4-тармақта:
бірінші абзацтағы «501» деген цифрлар «541» деген цифрлармен ауыстырылсын;
екінші абзацтағы «496» деген цифрлар «535» деген цифрлармен ауыстырылсын;
4) 5-тармақтың үшінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«Мемлекеттік сот орындаушыларының заңсыз әрекеттерінің (әрекетсіздігінің)
нәтижесінде келтірілген зиянды өтеу туралы талаптар бойынша не сот шығындарын
өндіру туралы талаптар қойылған кезде уәкілетті органның облыстардағы, Астана
және Алматы қалаларындағы аумақтық бөлімшелері (аумақтық органдар) жауапкерлер ретінде қатыстырылуы мүмкін. Атқарушылық іс жүргізудің қатысушылары және
басқа да тұлғалар мемлекеттік сот орындаушыларының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне)
шағымданған кезде аумақтық органдарды жауапкерлер ретінде тартуға жол берілмейді.»;
5) 7-тармақтағы «46-бабының» деген цифрлар мен сөздер «62,
63-баптарының» деген цифрлармен және сөздермен ауыстырылсын;
6) 8-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«Заң бойынша айналымнан алынған тыйым салынған мүлікті сатуды тыйым
салудың негіздемелері мен мүліктің түрлеріне қарамастан сот орындаушысы сауда
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
21

22. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
ұйымдары арқылы комиссиялық негіздерде, сондай-ақ аукцион нысанындағы сауда-саттықтарда жүргізеді. Аукцион нысанындағы сауда-саттықты жеке сот орындаушысы дербес, ал мемлекеттік сот орындаушысы – мамандандырылған сауда ұйымы
арқылы жүргізеді. Сату нысанын сот орындаушысы мүліктің түрін, өндіріп алушы
мен борышкердің пікірлерін ескере отырып айқындайды.»;
7) 9-тармақтағы «48» деген цифрлар «613» деген цифрлармен ауыстырылсын;
8) 11-тармақтағы «43» деген цифрлар «68» деген цифрлармен ауыстырылсын;
9) 12-тармақта:
бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:
«Заңның 124-бабында борышкерден атқарушылық санкцияны өндіру
мүмкіндігі көзделген. Егер мемлекеттік сот орындаушысы атқарушылық құжат толық
орындалғаннан кейiн борышкерге өндіріп алынған соманың немесе мүлiк құнының он
пайызы мөлшерiнде немесе мүлiктiк емес сипаттағы атқарушылық құжаттар бойынша жеке адамдардан он айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде және заңды тұлғалардан
жиырма айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде мемлекет кірісіне атқарушылық санкциясын ерікті түрде төлеуді ұсынса және борышкер осындай әрекеттерді жасаудан
бас тартса, осылай өндіріп алуға болады.»;
үшінші абзацтағы «10» және «34» деген цифрлар тиісінше «37» және «32»
деген цифрлармен ауыстырылсын;
10) 13-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«13. Борышкерден атқарушылық санкцияны өндіру сот орындаушысының
атқарушылық құжат болып табылатын (Заңның 9-бабы) қаулысы негізінде жүзеге
асырылады, қаулы АІЖК-нің 240-5-бабында көзделген тәртіппен сотта шағымдалуы
мүмкін.»;
11) 14-тармақ алып тасталсын.
12. «Банкроттық салдарынан заңды тұлғаны тарату кезінде азаматтардың
өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды өтеу заңнамасын қолдану тәжірибесі
туралы» 2005 жылғы 28 қазандағы № 4 нормативтік қаулыға:
1. мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
«1-1. Төлемдерді капиталға айналдыру кезеңі аяқталғаннан кейін Қазақстан
Республикасының азаматына Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген
тәртіппен ай сайынғы төлемдерді төлеу жүзеге асырылады (АК-нің 945-бабының
4-тармағы).
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 25 мамырдағы № 571 қаулысымен бекітілген Ережелерге сәйкес, көрсетілген тәртіппен ай сайынғы төлемдерді
алуға құқығы бар адамдар кәсіпорынды банкрот деп тану туралы, зиянды өтеу есебіне
капиталдандырылған соманы төлеу жөніндегі жауапкершілікті мемлекетке жүктеу туралы сот шешімдерінің көшірмелерін, сот бекіткен бірінші кезектегі кредиторлардың
талаптарының тізілімін ұсынуы қажет. Жоғарыда көрсетілген адамдардың талап етуі
бойынша құжаттардың куәландырылған көшірмелерін кәсіпорынды банкрот деп тану
туралы істі қараған сот ұсынады.
22
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012

23. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
Капиталдандырылған соманы төлеу жөніндегі жауапкершілікті мемлекетке
жүктеу туралы соттың жаңа шешімін шығару олар 70 жасқа толғаннан кейін талап
етілмейді.»;
2) 3-тармақтың бірінші абзацы мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:
«Егер азаматтың жасы жетпістен асатын болса, тиісті мерзімдік төлемдерді капиталдандыру кезеңі он жылды құрайды.».
13. «Қазақстан Республикасы соттарының азаматтық істер бойынша сот
шығындары туралы заңдарды қолдануы туралы» 2006 жылғы 25 желтоқсандағы
№ 9 нормативтік қаулыға:
1) 1-тармақтағы «90-тарауының 1-параграфына» деген сөздер мен цифрлар
«79-тарауының 1-параграфына» деген сөздермен және цифрлармен ауыстырылсын;
2) 3-тармақтың бірінші абзацындағы «493-бабына» және «495-бабы
1-тармағының 1-тармақшасында» деген сөздер мен цифрлар тиісінше «532-бабына»
және «534-бабының 1-тармағында» деген сөздермен және цифрлармен ауыстырылсын;
3) 4-тармақтағы «494» деген цифрлар «533» деген цифрлармен ауыстырылсын;
4) 5-тармақтағы «496» деген цифрлар «535» деген цифрлармен ауыстырылсын;
5) 6-тармақтағы бүкіл мәтін бойынша «501» деген цифрлар «541» деген цифрлармен ауыстырылсын;
6) 8-тармақтың екінші абзацы «төлем құжаттардың көшірмелерін» деген
сөздерден кейін «уәкілетті адамдардың тиісті қолдарынсыз электрондық төлем
құжатын» деген сөздермен толықтырылсын;
7) 9-тармақтағы «507» деген цифрлар «547» деген цифрлармен ауыстырылсын;
8) 10-тармақтағы «63» және «496» деген цифрлар тиісінше «99» және «535»
деген цифрлармен ауыстырылсын;
9) 11-тармақтағы бүкіл мәтін бойынша «508» деген цифрлар «548» деген
цифрлармен ауыстырылсын;
10) 14-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«14. Процеске қатысқан өкілдердің көмегіне ақы төлеу жөніндегі шығыстар
АІЖК-нің 110, 111-баптарының талаптарына сәйкес өтеледі.
Процеске қатысқан өкілдің көмегіне ақы төлеу жөніндегі шығыстар сомасы құжаттармен (төлем тапсырысы немесе түбіртек) расталған шектен жоғары
мәлімделген жағдайда сот АК-нің 8-бабының 4-тармағында және АІЖКнің 6-бабының алтыншы бөлігінде көзделген адалдық, әділдік пен парасаттылық
өлшемдерін басшылыққа алуы қажет.
Өкілдің көмегіне ақы төлеу туралы шығыстарды өндіру туралы талап
мәлімделуі мүмкін және шешім шығарылғанға дейін нақты іс бойынша соттың
қарауына жатады.»;
11) 15-тармақтағы «501» деген цифрлар «541» деген цифрлармен ауыстырылсын;
1/2012
БЮЛЛЕТЕНЬ ВЕРХОВНОГО СУДА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
23

24. Н О Р М А Т И В Т I К Қ А УЛ Ы
12) 18-тармақта:
«501» деген цифрлар «541» деген цифрлармен ауыстырылсын;
бірінші абзацта «талап қоюды берген, сондай-ақ апелляциялық шағым келтірген кезде» деген сөздер алып тасталсын;
үшінші абзацта «сондай-ақ апелляциялық» деген сөздерден кейін «, кассациялық» деген сөзбен толықтырылсын.
14. «Соттардың жер заңдарын қолдануының кейбір мәселелері
туралы» 2007 жылғы 16 шілдедегі № 6 нормативтік қаулыға, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2010 жылғы 25 маусымдағы № 1 нормативтік қаулысымен
енгізілген өзгерістерімен бірге:
1) 10-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«10. Жер учаскесiне жеке меншiк құқығын немесе жер пайдалану құқығын
тоқтату негiздерi Жер кодексінің 81-бабында көзделген.
Жоғарыда көрсетілген баптың 2 және 3-тармақтарында көзделген жағдайларды
қоспағанда, меншiк иесiнен жер учаскесiн және жер пайдаланушыдан жер пайдалану
құқығын олардың келісімінсіз алып қоюға жол берілмейді.
Мақсаты бойынша пайдаланылмайтын немесе Қазақстан Республикасының
заңнамасын бұзып пайдаланылған жер учаскелерін мәжбүрлеп алып қоюға Жер
кодексінің 92, 93-баптарының негізінде және аталған нормативтік құқықтық актінің
94-бабында белгіленген тәртіппен жол беріледі.»;
2) 12-тармақтың төртінші абзацында:
«Шаруа (фермер) қожалығы туралы» деген сөздер «Шаруа немесе фермер
қожалығы туралы» деген сөздермен ауыстырылсын;
«1998 жылғы 31 наурыздағы Заңының 20-бабының 2, 3, 4-тармақтарында»
деген сөздерден кейін «, сондай-ақ АК-нің 225-бабында» деген сөздермен толықтырылсын;
3) 18-тармақта:
екінші және үшінші абзацта «шаруа (фермер) қожалықтарын» деген сөздер
«шаруа немесе фермер қожалықтарын» деген сөздермен ауыстырылсын;
4) 19-тармақта:
төртінші абзацта «шаруа (фермер) қожалығын» деген сөздер «шаруа немесе
фермер қожалығын» деген сөздермен ауыстырылсын.
15. «Тұрғын үйге меншік құқығына қорғауға байланысты дауларды
шешудің кейбір мәселелері туралы» 2007 жылғы 16 шілдедегі № 5 нормативтік
қаулыға:
1) 13-тармақтағы «құрылысты жүзеге асырған тұлғаның» деген сөздер
«тұлғаның құрылысқа жұмсаған» деген сөздермен ауыстырылсын;
2) 15-тармақ мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:
«Жауапкердің оны адал алушы деп тану туралы қарсы талап ұсынуы талап етілмейді, өйткені осы мәселені шешу виндикациялық (бөтеннің заңсыз иелігінен мүлікті
талап ету туралы) талаптарды қарау кезінде соттың міндетіне кіреді.
24
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРҒЫ СОТЫНЫҢ БЮЛЛЕТЕНI
1/2012