1. De kloof tussen cultuur en politiek
Een vergelijking van gemeentelijke modellen
voor de verdeling van cultuursubsidies
Presentatie voor het Paradiso-debat
In opdracht van Kunsten’92, Kunst van Vooruitzien, ACI en Paradiso
Zondag 30 augustus 2009
Bastiaan Vinkenburg
1
2. Berenschot heeft de cultuurplannen onderzocht van
10 gemeenten met veel kunst & cultuur
• Amsterdam
• Rotterdam
• Den Haag
• Utrecht
• Eindhoven
• Groningen
• Haarlem
• Arnhem
• Enschede
• Maastricht
Bronnen:
• cultuurplannen
• ambtenaren
2
3. De hoofdlijnen van het cultuurbeleid van de 10
gemeenten betreffen meestal behoud en bereik
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Versterken lokale cultuursector
Vergroten cultuurparticipatie
Culturele marketing en stadspromotie
Behouden en benutten erfgoed
Internationalisering
Cultuur in de wijk
Bevorderen cultuureducatie
Stimuleren van diversiteit
Talentontwikkeling
Ruimte voor excellentie
Spreiding van het aanbod
Innovatie in het aanbod
3
4. De gemeentelijke hoofdlijnen sluiten sterk aan
bij die van het Rijk in Kunst van Leven
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Versterken lokale cultuursector
Vergroten cultuurparticipatie
Culturele marketing en stadspromotie
Behouden en benutten erfgoed
Internationalisering
Cultuur in de wijk
Bevorderen cultuureducatie
Stimuleren van diversiteit
Talentontwikkeling
Ruimte voor excellentie
Spreiding van het aanbod
Innovatie in het aanbod
Thema in rijkscultuurbeleid
Kunst van Leven (2007) 4
5. De 10 onderzochte gemeenten geven gezamenlijk
€ 625 mln uit aan kunst en cultuur in 2009
€ mln 160
(2009) 140
120
100
80
60
40
20
0
Cultuurbudget inclusief alle subsidies en diensten
(Amsterdam en Rotterdam exclusief stadsdelen) 5
6. De G4 geven ook per inwoner het meest uit
aan kunst en cultuur in 2009
€ per 250
inwoner
(2009) 200
150
100
50
0
Inwoners per 1-1-2009
Bron: CBS 6
7. Voor de verdeling van subsidiegelden hanteren de
gemeenten verschillende adviesorganen
4
3
Kunstraad
3
2
Advies-
commissie2
1
Individu
1
(makelaar,
scout etc)
0
7
8. In de drie grootste gemeenten adviseren de
organen over een groot deel van het cultuurbudget
85
€ mln 160
83 Budget waarover
140
53 advies is gevraagd
120
in € mln
100
6,3
80
60
0,7 3,2 0,3 0,9 0,0 0,5
40
20
0
Adviesbudget van: Kunstraad Adviescommissie Direct
8
9. In Amsterdam heeft de wethouder het advies in
eerste instantie niet overgenomen
Advies en discussie leiden
tot verhoging van het
cultuurbudget met € 10 mln
10. In Rotterdam is het stevige advies van de Kunstraad
uiteindelijk gunstig uitgepakt voor de cultuursector
• Amsterdam: nieuw plan op last van wethouder
• Rotterdam: 50% van advies is terzijde geschoven
• H: wethouder heeft adviescommissie naar huis gestuurd
• …
Advies en discussie leiden
tot verhoging van het
cultuurbudget met € 13,5 mln
10
11. Er is weinig geld beschikbaar gekomen
voor nieuwe instellingen en initiatieven
1,8 0,8 € mln
Aandeel 2,5%
in totaal
cultuur- 2,0%
budget 2,0 2,1 1,4 0,2
1,5%
0,3 0,3
1,0%
0,1
0,5%
0,0
0,0%
Het budget dat vanaf 2009 beschikbaar is voor
nieuwe culturele instellingen en initiatieven 11
12. Conclusies uit het onderzoek
De vergelijking van gemeentelijke modellen voor verdeling van
cultuursubsidies heeft als inzichten opgeleverd:
Het cultuurbeleid van gemeenten en het rijk komt grotendeels overeen
Daar waar veel discussie over subsidiegelden is, neemt het budget toe
Het beleid en de extra gelden leiden echter niet tot grote vernieuwing
12
